e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
strooisel in de potstal aardappelloof: japǝllō.f (Vroenhoven), ē̜rapǝllōf (Hamont), aardmest: ɛrtmēst (Sevenum), beemd: bēmtj (Hushoven), biesschaarsel: bisšɛrsǝl (Zolder), biezen: bēsǝn (Opitter), blader: bliǝr (Brustem), bliɛr (Ulbeek), bli̯ēr (Wintershoven), blyr (Waltwilder), blø̄r (Hamont), blø̜̄r (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), blā.i̯ǝr (As, ... ), blāi̯ǝr (Opglabbeek), blār (America, ... ), blāǝr (Weert), blēǝr (Kermt), blē̜r (Beverst, ... ), blē̜ǝr (Munsterbilzen), blǫ̃r (Lommel), blǭr (Diepenbeek, ... ), blǭǝ.r (Vliermaal), blǭǝr (Berbroek, ... ), bladeren: bladeren (Stokrooie), blǭǝrǝ (Kuringen), bladerlover: blāi̯ǝrlau̯vǝr (Thorn), bladermest: bladermest (Vliermaal), bladerstro: blārstrou̯ (Houthalen), blārstrǭ (Houthalen), bladerstrooisel: blorstrui̯sǝl (Oud-Winterslag), blø̜u̯ǝrstrøsǝl (Kwaadmechelen), blō.rstrosǝl (Koersel), blǫu̯ǝrstrø̜sǝl (Lommel), blǭrstrøsǝl (Meldert, ... ), blǭrstrǭsǝl (Linkhout), bladerstrouwsel: blai̯ǝrstrōu̯tsǝl (Neeroeteren), bløu̯ǝrstrasǝl (Heppen), blø̜i̯ǝrstrasǝl (Berverlo), blø̜u̯ǝrstrasǝl (Berverlo), blāi̯.ǝrstrou̯sǝl (Ellikom), blaren: blaren (Linkhout), blãrǝ (Lummen), blārǝn (Diepenbeek), blǭrǝ (Halen, ... ), boomstrooisel: bou̯mstroi̯sǝl (Guigoven), bosgras: bosgras (Dilsen), bosgrās (Lummen), bosxrǭ.s (Kuringen), bosxrǭs (Bilzen), bosspellen: bǫsspɛlǝ (Lummen), bǫsspɛlǝn (Koersel), bosstro: bosstro (Helchteren), bosstrō (Genk), bosstrooi: bosstroi̯ (Houthalen), bosstrooisel: bosstrooisel (Gellik), bosstrysǝl (Zelem), bosstrø̜sǝl (Tessenderlo), bosštrø̜i̯tsǝl (Maasniel), bǫsstrøu̯i̯sǝl (Lanklaar), bosstrouwsel: bosstrǫu̯sǝl (Kleine-Brogel), broeksgras: brōksxrā.s (Bocholt), dennaalden: dɛnno.lǝ (Wijchmaal), dɛnnølǝn (Meeuwen), dɛnnō.lǝ (Ellikom, ... ), dɛnnō.ǝldǝ (Houthalen), dɛnnōljǝ (Bocholt), dɛnnūi̯ǝ.lǝ (Meeuwen), dɛnnǭi̯ljǝ (Bree), dɛnnǭlǝn (Helchteren), dennennaalden: dennennaalden (Beek, ... ), denǝnǭldǝ (Gennep, ... ), dęnǝnø̜ldǝ (Mechelen), dɛnǝnøl (Achel), dɛnǝnølǝ (Bommershoven, ... ), dɛnǝnølǝn (Hamont, ... ), dɛnǝnø̄lǝ (Hamont), dɛnǝnø̜.lǝn (Sint Huibrechts Lille), dɛnǝnāldǝn (Neeroeteren), dɛnǝnāljǝn (Neeroeteren), dɛnǝnō.lǝn (Opglabbeek), dɛnǝnōlǝ (Binderveld), dɛnǝnōlǝn (Rekem), dɛnǝnōǝlǝ (Wilderen), dɛnǝnǭ.lǝn (Kaulille), dɛnǝnǭi̯.lǝ (Reppel), dɛnǝnǭi̯ljǝ (Opoeteren), dɛnǝnǭljdǝr (Berg), dɛnǝnǭljǝ (Elen, ... ), dɛnǝnǭlǝ (Linde, ... ), dɛnǝōljǝ (Lanklaar), dennenspangen: dęnǝspaŋǝ (Vlijtingen), dęnǝspāŋǝ (Kanne), dɛ.nǝspaŋǝ (Hoeselt, ... ), dɛnǝspaŋǝ (Beverst, ... ), dennenspelden: dɛnǝspɛldǝ (Schaffen), dennenspellen: dɛnǝspęlǝ (Kaulille), dɛnǝspɛ.ljǝn (Achel), dɛnǝspɛ.lǝ (Romershoven, ... ), dɛnǝspɛlǝ (Alken, ... ), dɛnǝspɛlǝn (Achel, ... ), dennensporen: dęnǝspuorǝ (Berg), dennenstrooisel: dęnǝstrosǝl (Paal), dęnǝstrøsǝl (Kwaadmechelen), dɛnǝstrø̜i̯sǝl (Venlo), dɛnǝstrø̜i̯tsǝl (Neer), dennenstrouwsel: dɛnǝstrasǝl (Berverlo), dɛnǝstrou̯sǝl (Kaulille), dɛnǝstrōu̯tsǝl (Neeroeteren), dɛnǝstrǫu̯sǝl (Achel), dɛnǝstrɛi̯fsǝl (Veldwezelt), doornen: diǝn (Oud-Winterslag), di̯o.nǝ (Mechelen-Bovelingen), dīǝ.n (Genk, ... ), droge blader: drig blār (Hasselt), drux blār (Hasselt), drø̄gǝ blø̜̄r (Gennep, ... ), drø̄x blājǝr (Roermond), droge bladeren: droge bladeren (Zelem), eikenblader: ē.kǝblǭr (Genk), eikenstrooi: ęi̯.kǝstrou̯i̯ (Opglabbeek), eikenstrouwsel: ęi̯.kǝstroutsǝl (Opoeteren), gedroogde wazen: gǝdrȳgdǝ wǭsǝ (Oost-Maarland), grachtstrooisel: grachtstrooisel (Hechtel), graxtstrøsǝl (Eksel), graxtstrǫsǝl (Eksel), gras: grǭs (Houthalen), grǭǝ.s (Melveren), graslappen: grā.slɛp (Vucht), grasvlokken: grasflǫkǝn (Stokrooie), graszoden: graszoden (Houthalen), groezen: grūzǝ (Beverst, ... ), haagstro: hāxstro (Helchteren), hāxstrō. (Helchteren), haagstrooi: hāxstroi̯ (Houthalen), hāxstrōi̯ (Houthalen), haagstrooisel: hāxstrosǝl (Koersel, ... ), hāxstrysǝl (Zelem), hāxstrøsǝl (Tessenderlo), hāxstrūi̯sǝl (Paal), hāxstrǭsǝl (Koersel), hǫxstrø̜sǝl (Tessenderlo), hǭxstrøsǝl (Kwaadmechelen), haagstrouwsel: hǫxstrasǝl (Berverlo), heggenstrooisel: hęgǝstrou̯i̯tsǝl (Wijshagen), heggenstrouwsel: hęgǝstrou̯sǝl (Kaulille), hɛgǝnstrou̯tsǝl (Neeroeteren), hegstrooisel: hękstrou̯i̯sǝl (Meeuwen), hękstrou̯jtsǝl (Gruitrode), hęxstrøsǝl (Lommel), hɛxstroi̯sǝl (Achel), (mv)  hęi̯xstrø̜i̯sǝls (Meeuwen), hegstrouwsel: hęxstrǫu̯sǝl (Achel), hɛg˱strau̯sǝl (Hamont, ... ), hɛxstrǫu̯sǝl (Kleine-Brogel, ... ), hei: hai̯ (Oostham, ... ), hei (Beek, ... ), hāi̯ (Tessenderlo), hē (Bilzen, ... ), hēi̯ (Stokrooie), hē̜ (Halen, ... ), hē̜ǝ (Linde), hęi̯ (Achel, ... ), hš.i̯ (Lommel), ęi̯ (Eisden, ... ), heilappen: heilappen (Beek, ... ), hęi̯lapǝ (Reppel, ... ), hęi̯lɛp (Boorsem, ... ), ęi̯lapǝ (Lanklaar, ... ), ęi̯lapǝn (Meeswijk), ęi̯lɛp (Boorsem, ... ), heiplaggen: hęi̯plagǝ (Eind), heistrouwsel: hai̯strasǝl (Heppen), hāi̯strasǝl (Berverlo), hęi̯strǫu̯sǝl (Ospel), heivlaggen: heivlaggen (Achel, ... ), hē.flagǝn (Helchteren), hē̜flagǝn (Linde), hooi: hoi̯ (Opheers), kaf: kaf (Berbroek, ... ), kāf (Korbeek-Lo), kāv (Berbroek), kantstrooisel: kāntstrøsǝl (Stevensvennen), kapsel: kapsǝl (Hamont), kɛpsǝl (Houthalen), lapjes: lɛpkǝs (Meeuwen), lappen: lappen (Dilsen, ... ), lapǝ (Beek, ... ), lapǝn (Elen, ... ), lɛp (As, ... ), lɛpǝn (Rekem), (enk)  lap (Genk, ... ), lissen: lęsǝ (Binderveld), loof: lau̯f (Baarlo, ... ), lef (Neeroeteren), lover: lau̯vǝr (Baexem, ... ), lou̯.vǝr (Eisden, ... ), lou̯i̯vǝr (Neeroeteren, ... ), lou̯j.vǝr (Reppel), lou̯vǝr (Holtum, ... ), lōvǝr (Bleijerheide, ... ), lǫu̯vǝr (Born, ... ), lǭvǝr (Klimmen, ... ), loveren: lou̯.vǝrǝ (Kessenich, ... ), loveren (Kessenich), loverstrooisel: lou̯i̯.vǝrstrou̯i̯tsǝl (Bree), meststrooisel: mesštrø̜i̯tsǝl (Brunssum), mokken: mokǝ (Beverst), mos: mos (Kuringen, ... ), moš (Kessenich), naalden: naldǝn (Houthalen), noǝlǝ (Montenaken), nuljǝn (Dilsen), nø.lǝn (Hamont), nølǝ (Henis, ... ), nølǝn (Achel), nø̄.lǝn (Helchteren), nø̜.lǝ (Eksel, ... ), nø̜.lǝn (Kleine-Brogel, ... ), nō.ljǝ (Beek, ... ), nōi̯ljǝ (Neeroeteren), nōi̯lǝn (Peer), nōljǝ (Maasmechelen, ... ), nōljǝn (Geulle), nōǝ.ljǝ (Leut), nōǝlǝ (Buvingen), nūǝljǝn (Dilsen, ... ), nǫldǝ (Nieuwenhagen), nǭ.i̯ljǝ (Neerglabbeek), nǭ.lǝ (As, ... ), nǭ.lǝn (Opglabbeek), nǭi̯ljǝ (Opitter, ... ), nǭldǝ (Donk), nǭljǝ (Elen), nǭlǝ (Opglabbeek), naaldenstrouwsel: nø̜lstrǫu̯sǝl (Achel), opschaarsel: opšarsǝl (Kinrooi), papzand: papzand (Kaulille), pessemen: pɛsǝmǝ (Paal), petattenkruid: pǝtatǝkrāt (Halmaal), pitsen: petsǝ (Velden), pitsers: petsǝrs (America, ... ), pitsǝrs (Velden), plaggen: plaggen (Elen), plagǝ (Paal, ... ), plakǝ (Baarlo), plaqǝ (Leuken, ... ), potstrooisel: potstrø̜i̯sǝl (Lanaken), puimen: pø̄.mǝ (Mechelen), pø̄mǝ (Bleijerheide, ... ), pø̜̄mǝ (Ten Esschen), pø̜i̯mǝ (Guttecoven, ... ), puinen: pø̜i̯nǝn (Berg), rissen: resǝ (Bocholt, ... ), rešǝ (Buchten, ... ), ręšǝ (Eisden, ... ), rɛsǝ (Gingelom), (enk)  res (Herten, ... ), rē.š (Stokkem), ręi̯s (Diepenbeek), ręs (Kinrooi), russen: røsǝ (Tessenderlo), rø̜š (Posterholt, ... ), (enk)  røs (Bree, ... ), rø̜s (Gennep, ... ), schepsel: sxø̜psǝl (Milsbeek, ... ), schillenstrouwsel: šɛlǝstrasǝl (Berverlo), schrapsel: sxrapsǝl (Zonhoven), spangelen: spaŋǝlǝ (Baexem), spɛŋǝlǝ (Baexem, ... ), špē̜ŋǝlǝ (Panningen), spangen: spa.ŋǝ (Boorsem, ... ), spaŋǝ (Baexem, ... ), spāŋǝ (Grote-Spouwen), špaŋǝ (Brunssum, ... ), speldenstrooisel: spęlǝstøsǝl (Kwaadmechelen), spellen: spęlǝ (Oostham), spšlǝ (Kerkhoven), spɛ.lǝ (Meldert, ... ), spɛln (Koersel, ... ), spɛlǝ (Beringen, ... ), spɛlǝn (Achel, ... ), spitsers: spetsǝrs (Baarlo, ... ), špetsǝrs (Panningen, ... ), stoppels: stoppels (Zelem), stro/strouw: strau̯ (Zutendaal), stro/strouw (Helchteren, ... ), strou̯ (As, ... ), strõ (Genk), strō (Diepenbeek, ... ), strō. (Munsterbilzen, ... ), strōǝ (Hasselt, ... ), strooi: stroi̯ (Lummen, ... ), strou̯i̯ (As), strui̯ (Achel, ... ), strui̯ǝ (Schaffen), struǝi̯ (Hasselt), strōi̯ (Hechtel, ... ), strūi̯ (Opglabbeek), strooihei: strøu̯ęi̯ (Maasmechelen, ... ), štrø̜i̯hęi̯ (Boukoul, ... ), strooischillen: strø̜u̯.šęlǝ (Stokkem), strooisel: stroi̯sǝl (Diepenbeek, ... ), strooisel (Dilsen, ... ), strosǝl (Koersel, ... ), strotsǝl (Genk, ... ), strou̯i̯tsǝl (As, ... ), stryi̯sǝl (Bree), strøi̯sǝl (Sint-Truiden), strøsǝl (Lommel, ... ), strøu̯sǝl (Bree, ... ), strø̄sǝl (Kinrooi, ... ), strø̄u̯sǝl (Middelaar), strø̜̄sǝl (Kinrooi), strø̜i̯sǝl (Lanaken, ... ), strø̜i̯tsǝl (Buchten, ... ), strø̜sǝl (Kinrooi, ... ), strø̜u̯sǝl (Bree, ... ), strē.sǝl (Bilzen, ... ), stręi̯sǝl (Beverst, ... ), strōsǝl (Genk, ... ), štrø̜i̯sǝl (Boukoul, ... ), štrø̜i̯tsǝl (Baexem, ... ), strooiwei: struwęi̯ (Meldert), strouwding: strau̯dęŋ (Kinrooi), strouwsel: strasǝl (Berverlo, ... ), strau̯sǝl (Grote-Brogel, ... ), strou̯sǝl (Achel, ... ), strou̯tsǝl (Beek, ... ), strǫu̯sǝl (Achel, ... ), stōu̯sǝl (Middelaar), štrǫu̯sǝl (Tegelen), struu: strȳi̯ (Meeuwen), strøi̯ (Achel), strø̜i̯ (Hamont, ... ), štrø̜i̯ (Posterholt), toffen: tofǝ (Kuringen), tuig: tȳx (Velden), turf: turf (Berbroek, ... ), tørf (Kortessem), tørv (Berbroek), tørǝf (Jeuk, ... ), tø̜rǝf (Uikhoven), tęrǝf (Grote-Spouwen, ... ), varens: vā.ǝn (Schulen), vlaggen: flagǝ (America, ... ), flagǝn (Donk, ... ), vlagǝ (Grote-Brogel, ... ), vlagǝn (Achel, ... ), vlaqǝ (Helden, ... ), (enk)  vlax (Neerpelt), vlagstrooisel: flaxstrøsǝl (Kwaadmechelen), vlikken: flekǝ (Baexem, ... ), vlekǝ (Bree, ... ), vlekǝn (Kessenich), vlinken: fleŋkǝ (Melick), vleŋkǝ (Maasniel, ... ), vuilding: vūldeŋk (Maaseik), wazen: wāzǝ (Noorbeek, ... ), wǭzǝ (Oost-Maarland), weigras: węi̯grai̯ǝ.s (Kuringen), zaadsel: zātsǝl (Stokrooie), zaagmeel: zaagmeel ('S-Herenelderen, ... ), ziǝgmiɛl (Borgloon), ziǝxmiǝl (Hoepertingen, ... ), ziɛxmiɛl (Gors-Opleeuw), zē̜xmē.l (Bilzen), zīǝxmiɛl (Vliermaal, ... ), zagenmeel: zēgǝmēl (Halmaal), zēgǝmēǝl (Heks) Een potstal is een ouderwetse stal met als belangrijkste functie het winnen van mest (zie ook het lemma ''potstal'' in wld I.6 blz. 31-32). Over de mest heen werd strooisel gespreid, zodat de koeien steeds hoger kwamen te staan en de stal vol mest raakte. Als strooisel werd van alles gebruikt: in de zon gedroogde graszoden, dennennaalden, stro, gedroogde bladeren, heiplaggen, turf(molm), zaagmeel. [N 11, 13a; N 11, 13b; N 11, 13c; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.] I-11
strooisel keren de beesten onderschieten: dǝ biǝstǝn oŋǝršētǝ (Rekem), de stal arrangeren: dǝ sta.l aran`žerǝ (Lanklaar), de stal gelijkschieten: dǝ stal gǝlē̜ksxītǝ (Kwaadmechelen), de stal goed schieten: dǝ stal gui̯ sxitǝ (Berverlo), de stal ondertrekken: dǝ sta.l oŋǝrtrękǝ (Eisden), de stal opstrouwen: dǝ sta.l opstrōǝ (Stokrooie), de stronten uiteendoen: dǝ stro.ntǝn oti.du.n (Koersel), dǝ stro.ntǝn øtiǝndun (Paal), herschieten: hɛrsxitǝ (Zolder), onderschieten: o.ndǝršētǝ (Neerharen), ondǝrsxētǝn (Elen), onǝrsxii̯.tǝ (Lummen), onǝrsxitǝ (Beringen), onǝrsxī.tǝ (Zonhoven), onǝrsxītǝ (Hasselt, ... ), oŋǝršē.tǝn (Rotem), oŋǝršētǝ (Eisden, ... ), oŋǝršētǝn (Vucht), rangeren: ranžērǝn (Meldert), spreiden: spręi̯ǝ (Vucht), stronten dooreenschieten: stontǝ dǝrīǝnsxii̯tǝ (Zelem), strooi derondergooien: strūi̯ dǝrondǝrgui̯ǝ (Kerkhoven), strooien: stryǝn (Oostham), strouwen: strou̯ǝ (As), strōǝ (Heusden), te goed strouwen: tǝ goi̯ strōǝ (Heusden), verleggen: vǝrlęgǝn (Wijshagen), verlijken: vǝrli.kǝ (Beek, ... ), vǝrlii̯.kǝ (Bree), vǝrlii̯kǝ (Maaseik), vǝrlikǝn (Wijshagen), vǝrlęi̯kǝ (Genk), vǝrlī.kǝ (Kessenich, ... ), vǝrlīkǝ (Molenbeersel, ... ), verschieten: vǝrsxitǝ (Achel, ... ), vǝrsxitǝn (Hechtel, ... ), vǝrsxētǝ (Grote-Brogel, ... ), vǝrsxī.tǝ (Houthalen), vǝrsxītǝ (Hamont, ... ), vǝršē.tǝ (Ellikom, ... ) Strooisel in de potstal keren. [JG 1a, 1b, 2c] I-11
strooisel spreiden droogleggen: drīxlęgǝ (Genk), opstrouwen: opstrou̯ǝ (Wijchmaal), strooien: streu̯ǝ (Alken), stroi̯ǝ (Hoeselt, ... ), strou̯i̯ǝ (Grote-Brogel, ... ), stryǝ (Halen, ... ), stryǝn (Kwaadmechelen, ... ), strøi̯ǝ (Kerkhoven, ... ), strøu̯vǝ (Vroenhoven), strøu̯ǝ (Boorsem, ... ), strø̄ (Rijkhoven), strø̄i̯ǝn (Lommel), strø̄vǝ (Millen), strø̄ǝ ('S-Herenelderen, ... ), strø̜i̯ǝ (Gelinden), strø̜u̯ǝ (Boorsem, ... ), strān (Berverlo, ... ), strāǝ (Laar), strē.ǝ (Beverst, ... ), strēn (Grote-Spouwen), strēvǝ (Waltwilder), strēǝ (Bilzen, ... ), strī.ǝ (Munsterbilzen), strō.ǝ (Diepenbeek, ... ), strōi̯ǝ (Berbroek, ... ), strōn (Hechtel, ... ), strōǝ (Boekhout, ... ), strōǝn (Beringen, ... ), strūi̯ǝ (Genk), strɛi̯vǝ (Gellik, ... ), strouwen: strau̯ǝ (Bommershoven, ... ), strou̯n (Bevingen), strou̯ǝ (As, ... ), strou̯ǝn (Achel, ... ), stroǝ (Lummen), struu̯ǝ (Guigoven, ... ), strōu̯ǝ (Binderveld, ... ), strōu̯ǝn (Sint Huibrechts Lille), strōǝ (Brustem, ... ), strǫu̯ǝ (Mook), strǭu̯ǝ (Aalst, ... ), strǭu̯ǝn (Neerpelt) Het verspreiden van het strooisel onder het vee. [JG 1a, 1b; RND 10, 51] I-11
strooiselvlaai boterenvlaai: bötterflaaj (Nunhem), botervla: Syst. WBD  botterflaa (Panningen), bótterflaa (Neer), botervlaai: botterflaaj (Belfeld, ... ), bòtterflaaj (Haelen, ... ), bôttervlaaij (Baarlo), Nieuwe [spelling]  boterflaaj (Reuver), Syst. Eykman  botərflai̯ (America), Syst. Frings  boͅu̯tərvlōͅə (Melveren), bøtərvlai̯ (Hasselt), Syst. Veldeke  bóterflaai (Tegelen), Syst. WBD  boterflaaj (Meijel), botterflaai (Velden), botterflaaj (Herten (bij Roermond)), bottervlaai (Venlo), bottervlaaj (Blerick), bo͂:terflaai (Melick), bo‧ttervlaaj (Tegelen), bótterflaaj (Boukoul, ... ), bôtterflaaj (Tegelen, ... ), bôttervlaai (Boekend), bötterflaai (Meijel), Syst. WBD Thans meestal: bóterflaa.j.  bóterflaa.j (Maasniel), breumelenvlaai: breumëlëvlôi (Tongeren), vgl. 99  briëmelevloj (Bilzen), brokkeltjes, een -: brukkelkes (Vlodrop), droge vlaai: drøx vloͅj (Ketsingen), drøͅyxvlo͂ͅ (Borgloon), Syst. Frings  dry(3)̄gə vlōͅəi̯ (Niel-bij-St.-Truiden), fiemel: schj=ch van chocolade  fiemel (Heerlerheide), friebelenkoek: friebelekoch (Bleijerheide), friebelenvladem: Syst. Veldeke  friebelevlaam (Bocholtz), friemelenvladem: friemelevlaam (Simpelveld), friemmelevlaam (Kerkrade), friem’melevlaam (Bleijerheide, ... ), Syst. WBD  friemelevlaam (Mechelen), greumelen, een -: grumele (Nuth/Aalbeek), greumelenkoek: Eigen syst.  grüemĕlĕkook (Heerlen), greumelenvla: greumeleflaa (Posterholt), greumelevla (Mechelen, ... ), grēūmelevla (Munstergeleen), grummele vla (Margraten), gruumele vla (Ubachsberg), gruëmelevla (Heerlen), -euu-: niet als de Ned. -eu-, ook niet als de Ned. -uu-, maar als een tussenklank.  greuumĕlĕ-vla (Oirsbeek), Eigen phonetische  greumələvlaa (Valkenburg), Eigen syst.  grüemĕlĕvla (Heerlen), Syst. WBD  greumelevla (Holtum), greumelenvlaai: greumele vlaoj (Heugem), greumelevlaai (Roermond), greumelevlaaij (Stein), greumelevlaaj (Ulestraten), greumelleflaaj (Grathem), greumellevlaoj (Oost-Maarland), greummelevlaoj (Oost-Maarland), grummelevlaoj (Oost-Maarland), gruümelevlaoj (Gronsveld), grø̄mələvlōͅi̯ (Tongeren), grø̄mələvlōͅj (Smeermaas), Syst. WBD  greumeleflaai (Melick), grèùmeleflaaj (Baexem), greumelenvladem: gruumelevlaam (Nieuwenhagen), jrüe’melevlaam (Bleijerheide, ... ), Syst. WBD  grummelevlaam (Mechelen), greumeltjeskoek: greumelkeskook (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), greumelkeskouk (Sittard, ... ), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  greumelkeskook (Berg-aan-de-Maas), Syst. Frings mnl.  grīməlkəskōk (Bree), greumeltjesvla: greumelkesvlaa (Guttecoven), -euu-: niet als de Ned. -eu-, ook niet als de Ned. -uu-, maar als een tussenklank.  greuumelkesvla (Oirsbeek), Syst. WBD  greumelkesvla (Limbricht), greumelkesvlaa (Neerbeek), greumeltjesvlaai: greumelkesflaai (Ell, ... ), greumelkesflaaj (Echt/Gebroek, ... ), greumelkesvlaaj (Roermond, ... ), greûmelkesvlaaj (Altweert, ... ), grĕŭmelkesflaaj (Nunhem), gruumelkesflaaj (Grathem), gruumelkesvlaoj (Gronsveld), gruuëmelkesvlaaj (Altweert, ... ), grèumelkesflaaj (Haelen), #NAME?  greumelkesflaaj (Susteren), Nieuwe [spelling]  gruimeltjesvlaai (Reuver), Syst. Frings  grøməlkəs˃vlōͅi̯ (Neerpelt), grø̄məlkəs˃vlāi̯ (Maaseik), Syst. Veldeke  greumelkesflaaj (Kinrooi), Syst. WBD  greu.melkesflaa.j (Maasniel), greu.melkesflaaj (Boukoul), greumelekesvlaaj (Nederweert), greumelkesflaaj (Herten (bij Roermond), ... ), greumelkesvlaai (Geleen), greumelkesvlaaj (Buchten, ... ), gruimelkesflaai (Maasniel), greumeltjesvladem: grömelkesvlaam (Mechelen), greumelvlaai: Syst. Frings  grø͂ͅməlvloͅ(ə) (Opheers), Syst. WBD  grummelflaaj (Meijel), knibbeltjesvlaai: knebəlkəs˃vla͂i̯ (Hasselt), knobbelenvla: knoebeleflaa (Posterholt), knobbeltaart: knubəltōͅt (Val-Meer), knobbeltjesvlaai: knebəlkəsflāj (Opglabbeek), knibbelkesvlaai (Neeroeteren), knibbelkesvlao (Berbroek), knibbelkesvla͂.j (Hasselt), knibbelkesvloai (Genk, ... ), knubbelkesvlao.ëj (Zonhoven), knòbbelkesvlao.ëj (Zonhoven), knøbəlkəsflāj (Lanklaar), knøbəlkəsfla͂j (Houthalen), knøbəlkəsvlāj (Rotem), knübbelkesvlaaj (Mechelen-aan-de-Maas), (meestal met onderlaag van pudding of fruit).  knøbəlkəsvlā.j (Stokkem), Syst. Frings  knebəlkəs˃vla͂i̯ (Hasselt, ... ), knebəlkəs˃vlōͅi̯ (Gelieren/Bret), kneͅbəlkəs˃vlāi̯ə (Beringen), knøbəlkəs˃vlāi̯ (Bocholt), Syst. Frings (?)  knøͅbəlkəs˃vlāi̯ (Kinrooi), Syst. Frings Met of zonder crème  knebəlkəs˃vlai̯ (Hasselt), knoddeltjesvlaai: knødəlkəsvlāj (Maaseik), knødəlkəs˃vla͂i̯ (Helchteren), knopjesvlaai: Syst. WBD  knöpkesflaaj (Baarlo), kruimelenvla: kreumelevlaa (Sittard), kruimelenvlaai: kroemeleflaai (Maasbracht), kruimeltjesvlaai: kreumelkesflaaj (Roermond), krumelkesflaaj (Roermond), Syst. Frings  krø̄məlkəsflāi̯ (Kessenich), Syst. Veldeke  kruumelkesflaaj (Roermond), kruumelkesvlaaj (Tegelen), Syst. WBD  grummelkesflaai (Meijel), krumelkesvlaai (Venlo), krummelkesflaaj (Venlo), kruumelkesflaaj (Broekhuizen, ... ), kruumelkesvlaaj (Blerick), krŭŭmelkesflaaj (Wanssum), krŭŭmmelkes-vlaaj (Oirlo), kruimelvlaai: krumelflaai (Castenray, ... ), Syst. WBD  kruumelvlaaj (Ottersum), mopjesvlaai: mipkesvloai (Genk), mopkesvloai (Genk), Syst. IPA  møpkəs˃vla͂i̯ (Paal), plats: plats (Eygelshoven), poffertjesvla: pufferkesvla (Guttecoven), potsuikerenvlaai: Syst. WBD  pòtsókerevlaaj (Tungelroy), potsuikervlaai: potsòkkervlaaj (Tungelroy), potsókervlaai (Tungelroy), snipjesvlaai: snipkesvloai (Genk), strooikoek: Eigen syst.  sjtruikook (Heerlen), Syst. WBD  sjträu-kór (Kerkrade), strooisel, een -: sjtreujsel (Eygelshoven), sjtruisel (Waubach), struizel (Mechelen), strooiselenvla: sjtruiselevla (Sittard), strooiselkoek: sjtruiselkook (Ulestraten), sjtruiselkouk (Sittard), sjtruitselkouk (Sittard, ... ), sjträu’zelkóch (Bleijerheide, ... ), strøͅi̯səlkūk (Gennep, ... ), Syst. Eijkman  strø͂ͅi̯səlkūk (Gennep), strooiselvla: sjtruiselvla (Heerlen), strooiselvladem: sjträuzelvlaam (Bleijerheide, ... ), strooiskoek: Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  struiskook (Berg-aan-de-Maas), strooisvladem: sjtruisvlaam (Nieuwenhagen), strooivla: Eigen syst.  sjtruivla (Heerlen), suikerenvlaai: sokkerevloaj (Eksel), Syst. Wbk. van Bree  sókkerevlaai (Bree), suikervlaai: soekervla͂.j (Hasselt), sukər vloͅə (Borgloon), sukərvloͅj (Ketsingen), sòkkervlao.ëj (Zonhoven), Syst. Frings  sokərvlāi̯ (Peer), sokərvlōͅ.i̯ (Overpelt), sokərvlōͅi̯ (Hamont), sōkərvlāii̯ (Linde), soͅkərvlāi̯ (Mechelen-aan-de-Maas), soͅkərvlōͅi̯ (Hamont), sukərvlai̯ (Hasselt), su̞kərvlaəi̯ (Gingelom), su̞kərvla͂əi̯ (Gingelom), sø͂ͅi̯kərvloͅi̯ (Heppen), sø͂ͅkərvlōͅi̯ (Koersel), Syst. Frings (?)  sou̯kərvlāi̯ (Kinrooi), Syst. Frings Vla bedekt met suiker alleen  sōkərvlāi̯ (Maaseik), Syst. Grootaers  søͅi̯ʔrvloͅu̯i̯ (Lommel) knobbeltjesvlaai || knobbelvlaai || kruimeltaart || kruimelvla || kruimelvlaai || met bruine basterdsuiker || met een mengsel van basterdsuiker, harde boter en meel, verkruimeld || soort vla met kruimels van boter, meel en suiker || soort vlaai met vulling van meel boter en suiker || strooiselkoek || strooiselvla || suikervlaai || taart met vla of pudding, bedekt met knobbelige suiker || vla bedekt met een droog mengsel van boter, basterdsuiker en meel [N 16 (1962)] || Vla bedekt met een droog mengsel van boter, basterdsuiker en meel (greumelkeskoek, struiselkoek?) [N 16 (1962)], [N 16 (1962)] || vla bedekt met knobbelige suiker || vla bedekt met kruimelig droog mengsel van boter, meel en basterdsuiker || vla berdekt met een kruimelig mengsel van boter, meel en suiker || vla, waarvan het deeg belegd is met propjes, gemaakt uit een mengsel van bloem, bruine suiker en boter || vlaai (bep. soort -) III-2-3
strook stoken kruidje maken: krytšǝ mākǝ (Montzen), siroop stoken: šrōp štǭkǝ (Sittard) Stroop maken. In Q 249 werd de stroop op de volgende manier vervaardigd. Achthonders kilogram fruit, verdeeld over zeshonderd kilo peren en tweehonderd kilo appels, werd in de grote koperen ketel gekookt. Het kooksel werd daarna in de twee persen uitgeperst. Het zo verkregen sap werd gezeefd en weer in de koperen ketel gegoten. In de ketel werd het sap zolang gekookt tot het door verdamping een bepaalde dikte had bereikt. Dan werd de stroop gekoeld en opgeslagen in (stenen) voorraadpotten, gereed voor de verkoop. De invuller uit L 379 vermeldt dat het verwerken van een ketel met ongeveer vijfhonderd kilo fruit gemiddeld twaalf uur duurde. Per honder kilo fruit leverde dat twintig pond sap op. De meeste stroopstokers gebruikten als grondstoffen meestal appels, peren en suikerbieten. De suikerbieten werden toegevoegd om de stroop zoeter te maken, maar volgens de invullers uit L 379 en L 387 ook om te voorkomen dat het sap zou aanbranden. Naast de bovengenoemde vruchten gebruikte de respondent uit L 379 heel zelden ook koolraap en voederbieten. Bovendien noemden een aantal zegslieden pruimen en wortels als basis. [N 57, 3a add.; monogr.] II-2
strook turf ring: reŋ (Griendtsveen, ... ), reŋk (Meijel), ring turf: rēŋ tø̜rǝf (Meijel) Lange rij turf van tientallen meters lengte. [II, 86a] II-4
stroomlei stormlei: štǫrǝmlęj (Nieuwenhagen, ... ) De lei waarmee de bovenkant van het dak wordt afgedekt. [N 64, 156g] II-9
stroomlijnwiek stroomlijnwiek: stroomlijnwiek (Gennep, ... ) Wiek waarvan de roede voorzien is van een stroomlijnbekleding. Stroomlijnwieken zijn ontwikkeld door ir. P.L. Fauël, Van Bussel en Dekker. [N O, 6d] II-3
stroop appelsiroop: appelesjrwaop (Echt/Gebroek), gelei: žǝlɛj (Meeuwen), kruid: kr ̇ūt (Weert), kru.t (Tungelroy, ... ), krut (Kessel, ... ), kruǝt (Helden), kryt (Meerlo, ... ), krȳt (Meerlo, ... ), krøtj (Meijel), krū.t (Panningen, ... ), krūǝt (Baarlo, ... ), kūt (Baarlo, ... ), kruidje: kr ̇ytšǝ (Montzen), krutšǝ (Aubel), krytjǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), krytšǝ (Montzen), krøtjǝ (Herten, ... ), krøtšǝ (Welkenraedt), moerensiroop: moeresjrwaop (Echt/Gebroek), siroop: sjroep (Hoeselt), sjroeëp (Heerlen), sjrwaop (Echt/Gebroek), sjróop (Tongeren), srǫǝp (Thorn), sxrōp (Laak, ... ), sxrūǝp (Molenbeersel), sǝrup (Waasmont), šrawp (Ophoven, ... ), šroap (Thorn, ... ), šruap (Heel), šrup (Amby, ... ), šruāp (Susteren), šruǝp (Eys, ... ), šrwoap (Ulestraten), šrwǫp (Rothem), šrȳǝb (Opglabbeek), šrø̜p (Rosmeer), šrāwp (Susteren), šrōap (Buchten, ... ), šrōp (Amby, ... ), šrōǝp (Doenrade, ... ), šrū.p (Epen), šrūp (Bilzen, ... ), šrūǝp (Ell, ... ), šrǝwǝp (Uikhoven), šrǫap (Bunde, ... ), šrǫp (Sint Pieter), šrǫǝp (Beegden, ... ), šrǭp (Meerssen, ... ), Fr. sirop  sjróop (Tongeren), siroopje: sjrupke (Echt/Gebroek), stroop: strawp (Bommershoven), stroop (Sint Odilienberg, ... ), strop (Hamont, ... ), stroǝp (Wellen), strup (Helchteren, ... ), struwp (Well), struǝp (Afferden, ... ), strȳǝp (Opglabbeek), strōp (Gennep, ... ), strōwp (Wellerlooi), strōǝp (Arcen, ... ), strūp (Eksel, ... ), strūǝp (Sint Huibrechts Lille, ... ), strǫap (Blitterswijck), strǫp (Gelinden, ... ), strǫwp (Borgloon, ... ), strǫǝp (Nederweert, ... ), strǭp (Blerick), štruǝp (Heerlen  [(soms)]  ), štrø̄p (Oirsbeek), zeem: zeem (Heerlen, ... ), ziǝm (Rimburg), zējm (Amstenrade), zēm (Bleijerheide, ... ), zęjm (Bingelrade, ... ), zijpnat: zī.pnāt (Waubach), zīpnat (Sittard), zīpnāt (Posterholt, ... ) appelstroop || Dikke, kleverige, zoete vloeistof, als broodbeleg gebruikt. In dit lemma zijn alle antwoorden opgenomen die zijn gegeven op de vragen S 36, L 7, 62 en N 57, 34a waarin in het algemeen werd gevraagd naar benamingen voor stroop. Daarnaast is monografisch materiaal dat betrekking had op stroop, verwerkt. Bovendien bevat dit lemma de antwoorden op vraag N 38, 2 "Hoe noemt u appelstroop?", omdat uit vergelijk van het materiaal voor diverse plaatsen bleek, dat er nauwelijks ver-schillen optraden in de benamingen voor stroop en appelstroop, waarschijnlijk ook omdat de meeste stroop uit appels geproduceerd wordt, Om een overbodige opsomming van identieke varianten te vermijden, is daar-om besloten de opgaven bij elkaar te plaatsen. [N 57, 34a; N 57A, 6; S 36; L 7, 62; N 38, 2; monogr.] || lichte, dunne stroop || siroop || stroop || wortelstroop II-2, III-2-3
stroopgoot kanjel: kaŋǝl (Montzen) Om het morsen tijdens het uit- of overscheppen van hete stroop te voorkomen gebruikt men in Q 253 een soort goot die op de rand van de ketel wordt gehangen en enigszins een tuit vormt. [N 57, add.] II-2