e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
vast werk vast werk: vast werk (Lummen, ... ), vast węrǝk (Herten, ... ), vast wɛr(ǝ)k (Aldeneik, ... ), vāst węrǝk (Kuringen, ... ), vāst wę̄rǝk (Meijel) Van vast werk is sprake wanneer het vierkante uiteinde van de kleine spil (bij windmolens) of het staakijzer (bij watermolens) in het vierkante rijngat zit opgesloten. In een dergelijke constructie draait de kleine spil mee met de loper. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛbalanceerwerkɛ.' [N O, 16i; N O, 15d; Vds 134; Jan 124] II-3
vaste bloedmassa aderen: ǭrǝ (Heerlen, ... ), bloed: blut (Helchteren), bloedader: blōto.r (Gulpen), %%meervoud%%  blūtojǝrs (Ottersum), bloedklodders: bluklodǝrs (Meijel), bloedklonteren: blūtklǫntǝrǝ (Tongeren), bloedklonters: bloedklonters (Diepenbeek), blōtklontǝrs (Blerick), blōtkløjntǝrs (Buchten), blōtkløntǝrs (Tegelen), blōtklǫntǝrs (Opglabbeek), bloedkluit: bluwtklø̄t (Wellen), blūtklø̄t (Riksingen), bloedkoek: blukūk (Meijel), bloedkwallen: blutkwalǝ (Riemst), bloedspons: blōtšpons (Panningen), bloedvliezen: blutvlīzǝ (Helchteren), vlīzǝ (Helchteren), bloedzenuwen: blōtzɛnøwǝ (Heythuysen), broelingen: brøleŋǝ (Neerharen), dikke knoedelen: dekǝ knyjǝlǝ (Susteren), draad: drǭt (Gruitrode), %%meervoud%%  drø̜j (Neerpelt), fibrine: fǝrinǝ (Kaalheide), geronnen bloed: gǝronǝ blōt (Boekend, ... ), gestold bloed: gǝstolt blōt (Rotem), gǝstǫlt blut (Kuringen), gǝstǫlt blōwt (Vliermaal), gǝstǫlt blǫǝt (Lummen), gestolten bloed: gǝstǫltǝ blut (Rummen, ... ), klonter: kløntǝr (Neerpelt), klonter bloed: klontǝr blōt (Kaulille), klonteren: klontjǝrǝ (Kerkrade), klontǝrǝ (Beverst), klyntǝrǝn (Kotem), kløntǝrǝ (Rothem), klonters: klonjtǝrs (Neeritter), klonters (Alken), klontǝrs (Bilzen, ... ), kløntjǝrs (Tungelroy), kløntǝš (Sittard), klōntǝrs (Veldwezelt), klǫntǝrs (Geetbets, ... ), klot: klǫt (Mal), kluwentjes: klowkǝs (Diepenbeek), knabbelen: knabǝlǝ (Eijsden), knodden: knø̄ǝ (Mechelen), koek: kōk (Waubach), kringel: kreŋǝl (Beringen), kwabbel bloed: kwabǝl blōt (Herten), kwabbelen: kwabǝlǝn (Hoensbroek), net: nɛt (Leunen), netselachtig: nɛsɛlɛxtix (Berverlo), pruik: pryk (Maastricht), resem: ręjsǝm (Borgloon), slierten: slīrtǝ (Blerick), spons: spo.ns (Blerick), spons (Ammerzoden, ... ), špons (Helden), stijf bloed: stīf blōt (Heugem), stremmen: strømǝ (Mal), vemen: vē̜m (Oirsbeek, ... ), vęjǝm (Mesch), vezelen: vīzǝlǝn (Hoensbroek), vīǝzǝlǝ (Terwinselen), vezels: vēzǝls (Horst, ... ), zenuwen: zīnywǝ (Opitter), ziel: zīl (Maasmechelen) In het bloed zit de stof fibrine die het bloed doet stollen. Tijdens het kloppen van het bloed vormt deze stof een vaste, draderige massa om de vingers, het strootje of het houtje. [N 28, 18; monogr.] II-1
vaste boord bandje: baentsje (Wijk), bans’ə (Kwaadmechelen), bendeke (Houthalen), bendje (Kerensheide, ... ), bendsje (Maastricht, ... ), bensje (Borgharen, ... ), benšə (Eigenbilzen), bēͅntšə (Tongeren, ... ), bĕnsje (Uikhoven, ... ), beͅn`t`ə (Meeswijk), beͅnšə (Zichen-Zussen-Bolder), beͅntšə (Val-Meer), bèndsche (Schimmert), bènsje (Heugem), dim. v. ba.nt, baa.nt (Zonhoven), B.v. Doe een ander bandje om.  bant (Meeuwen), b.v. himme möt det smaal ben(d)sje.  ben(d)sje (Bree), ook p. 28, z. band -  bensje (Maastricht), syn. kòl.  bêendjsë (Tongeren), boord: baord (Blerick, ... ), baoRd (Reuver), baord (Roermond, ... ), boad (Heerlen, ... ), board (Bleijerheide, ... ), boerd (Bocholt, ... ), boeêt (Munsterbilzen), bood (Jeuk), boord (Boorsem, ... ), boëd (Bilzen), bōōrd (Boorsem), buurt (Opglabbeek), buwət (Hoepertingen), būrt, -ə, bīrtjə (Neeroeteren), bwot (Eigenbilzen), bwòid (Tongeren), bòòrd (Haelen), b.v. - van dr kraag.  boad, böadsje (Kerkrade), Onz.  boord (Doenrade), Ook: omslag aan broekspijp.  bood (Diepenbeek), ouder  booet (Kerkrade), boordje: baőrdje (Klimmen), beudsje (Gronsveld), beurdje (Blerick, ... ), beurtsche (Valkenburg), beutsje (Oost-Maarland), boorəkən (Tessenderlo), bőadsje (Bleijerheide), burdje (Achel), burtje (Meijel), bäördsje (Valkenburg), bèùrdje (Neer), bèùrtjə (Opglabbeek), böedsje (Bleijerheide), bördje (Middelaar), bördse (Noorbeek), börtje (Ottersum), bø̄rdəkə (Beringen), In de betekenis van losse halskraag steeds verkl.  bäördsje (Maastricht), col (fr.): col (Beverlo, ... ), kol (Borgloon, ... ), ko̞l (Paal), koͅl (Beringen, ... ), fr. "col".  kol (Mechelen-aan-de-Maas), colletje (<fr.): kolleke (Tessenderlo), koləkə (Riksingen), gestijfde kraag: humme mit gesjtiefde kraag (Meerssen), halsboord: Ss. sub boord.  halsbaord (Roermond), halsboordje: hulsbeurdje (Grathem), hemdskraag: hømskreͅx (Kwaadmechelen), kraag: (stieve) kraag (Oirlo), kra.x (Velm), kraach (Chèvremont), kraag (Amstenrade, ... ), kraag van het humme (Buchten), kraar (Kerkrade), krag (Bree, ... ), krage (Echt/Gebroek), kraog (Bemelen), kraoëg (Eijsden), krax (Bree, ... ), krax, -ə, kreͅgskə (Neeroeteren), krāg (Boorsem), krāōg (Oost-Maarland), krāX (Achel), krāx (Donk (bij Herk-de-Stad)), krāX (Kaulille), krāx (Lanklaar, ... ), krog (Mal), krox (Hoeselt, ... ), krōͅx (Ketsingen, ... ), krøx (Stokkem), kraagje: ei"dof  kreigske (Borgharen), overhemdsboord: ūeverhumsbaord (Stevensweert), tulp: Vero.  tulp (Roermond), vaste boord: vaste boord (Egchel), vaste kraag: humme mit vaste kraag (Hoensbroek), va.stə krāx (Maaseik), vaste kraag (Puth, ... ), zoom: zoam (Herderen, ... ), [zoom, rk]  zūūjəm (Loksbergen) (hemds)boord || 1. boord; - 2. galon || band: halsboord || boord [halsboord] || boord van overhemd || boord(je) || boord: halsboord || boord: rand, zoom in het algemeen || boordje || boordje van hemd || boordsel, rand || halsboord || Hoe noemt U: de boord [N 62 (1973)] || kraag, vaste halsboord van een overhemd [N 23 (1964)] || op hemd geknoopt boordje III-1-3
vaste brug vaste brug: vāstǝ brøx (Griendtsveen, ... ), vāstǝ brø̄x (Meijel) Een niet beweegbare brug in het veengebied liggend over het hoofdkanaal. [II, 95a] II-4
vaste gezangen vast gezang: vaste gezang (Baarlo), vaste gezangen: vaste gezange (Koningsbosch), vaste liedjes: vaaste liekes (Neerpelt), vaste zang: vaste zangk (Geleen) Het "vaste gezang"aan het begin van de mis, het "Kyrie eleison". [N 96B (1989)] III-3-3
vaste kant van het veen vaste kant: vastǝ kanjtj (Ospel), vāstǝ kant (Griendtsveen, ... ) Bij het afgraven heeft men in het veen een vaste kant. [II, 46] II-4
vaste misgezangen eigen van de mis: èègəvandəmés (Loksbergen), eigene van de mis: et éégenen vanne mis (Tessenderlo), gregoriaanse liedjes: gregoriaanse leedjes (Kelpen), latijnse zang: latiense zank (Uikhoven), misgezangen: mesgezange (Bocholt, ... ), mèsgezange (Schimmert), onveranderlijke misgezangen: də onvərɛndəlege mēsgəzɛŋ (Montzen), vast deel: het vaste deil (Ophoven), t vàste dieël (Sint-Truiden), vast gezang: vaste gezànk (Nieuwenhagen), vaste delen: vaste dèle (gedeelten) (Maastricht), vaste gezangen: de vaste gezange (Gulpen, ... ), vaaste gezange (Siebengewald), vasde gezangen (Achel), vaste gezange (Baarlo, ... ), vaste gezangen (Guttecoven, ... ), vastə gezaŋə (Meijel), vate gezange (Heel), vàstə gəzànge (Maastricht), vaste gezangen van de mis: vaste gezange van de mes (Holtum), vaste latijnse gezangen: vaste latiense gezange (Tegelen), vaste misgezangen: de vaste mès-gezenge (Maastricht), de vaste mèsgezangen (Jeuk), de vate misgezange (Venray), vaste mesgezange (Baarlo, ... ), vaste mesgezangen (Peer), vaste mesgezeng (Peer), vaste misgezange (Beesel), vaste misgezangen (Baarlo, ... ), vaste mèsgezange (Klimmen), vaste zang: de vaste zangk (Geleen), vaste zank (Stokkem), wat in het latijn is: wa in t latiejen is (Neerpelt) De vaste misgezangen [Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Agnus Dei]. [N 96B (1989)] III-3-3
vaste plant blijvende plant: blievende plant (Dilsen), kruidachtige vaste plant: krōētachtiga vàstə plànt (Maastricht), vaste plant: vaste plant (Schimmert, ... ), vastə plànt (Meijel) Hoe noemt u een plant van niet beperkte levensduur die meestal door scheuren vermeerderd wordt (vaste plant) [N 73 (1975)] III-4-3
vaste uitwerpselen bout: bǫu̯t (Tegelen), bramelen: brǭmǝlǝ (Blerick), drek: drɛk (Beringen, ... ), drek van het varken: drɛk van ǝt vɛrkǝn (Valkenburg), ene noster: nɛ nostǝr (Zichen-Zussen-Bolder), geitenkeutel: gęi̯tǝkøtǝl (Schimmert), geitenkeutelen: gē̜tjǝkøtǝlǝ (Meijel), gē̜tǝkøtǝlǝ (Epen), gęi̯tǝkyǝtǝlǝ (Thorn), gęi̯tǝkø̄tǝlǝ (Schinnen), huisje: høskǝ (Hoeselt), jiepjes: žipkǝs (Berverlo), kak: kak (America, ... ), keutel: kø̄tǝl (Berg, ... ), kītǝl (Genk), keutel (enk): køǝtǝl (Eupen), kø̄tǝl (America, ... ), kø̜tǝl (Sint-Martens-Voeren), keutelen: ki.tǝlǝ (Meeuwen), ki.ɛtǝlǝ (Bilzen, ... ), kitǝlǝ (Beverst, ... ), kitǝlǝn (Grote-Brogel), kiǝtǝlǝn (Opitter), ki̯ø.tǝlǝ (Riemst, ... ), ki̯øtǝlǝ (Rijkhoven), ki̯ę.tǝlǝ (Martenslinde), kytǝlǝ (Simpelveld), kyu̯.tǝlǝ (Rotem), kyø.tǝlǝ (Dilsen, ... ), kyǝ.tǝlǝ (Lanklaar, ... ), kȳtǝlǝ (Bocholt), kȳǝ.tǝlǝ (Bocholt, ... ), kȳǝtǝlǝ (Elen, ... ), køtǝlǝ (Bocholtz, ... ), køǝ.tǝlǝ (Uikhoven), kø̄.tǝlǝ ('S-Herenelderen, ... ), kø̄.tǝlǝn (Achel, ... ), kø̄i̯tǝlǝ (Henis), kø̄tǝlǝ (Amby, ... ), kø̄tǝlǝn (Bocholt, ... ), kø̄u̯tǝlǝ (Leut), kø̜tǝlǝ (Peij, ... ), kē.tǝlǝ (Peer), kētǝlǝn (Peer), kī.ętǝlǝ (Grote-Spouwen, ... ), kītǝlǝ (Gruitrode, ... ), kīǝ.tǝlǝ (As, ... ), kīǝtǝlǝ (Neerglabbeek), keutels: ke.tǝls (Kuringen), kytǝls (Kortessem), kø.tǝls (Alken, ... ), køtǝls (Berlingen, ... ), køu̯tǝls (Aalst, ... ), kø̄.tǝls (Diepenbeek, ... ), kø̄tǝls (Afferden, ... ), kø̄u̯.tǝls (Wijer, ... ), kø̄ǝtǝls (Herk-de-Stad), kø̄ʔǝls (Kwaadmechelen, ... ), kø̜u̯tǝls (Binderveld, ... ), kē.tǝls (Hasselt), kī.tǝls (Godschei), kīǝ.tǝls (Heesveld-Eik, ... ), keuteltjes: kitǝlkǝs (Bilzen), kiǝ.tǝlkǝs (Grote-Brogel), kø.tǝlkǝs (Vechmaal), kø.u̯tǝlkǝs (Buvingen), køtǝlkǝs (Voort), kø̄.tǝlkǝs (Kessenich, ... ), kø̄tǝlkǝs (Berverlo), kē.tǝlkǝs (Kermt, ... ), kētǝlkǝs (Kuringen), kī.ętǝlkǝs (Gellik), kī.ǝtǝlkǝs (Berbroek, ... ), kladders: kladǝrs (Vorsen), klisjes: kleskǝs (Beringen), klunteren: klentǝrǝn (Eigenbilzen), koot: kōt (Sittard), krenten: krentǝ (Amstenrade, ... ), krentǝn (Horst, ... ), krēntǝ (Heijen), krę.ntǝ (Beverst), kręi̯ntǝ (Limbricht, ... ), kręntǝ (Montenaken), krɛntǝ (Amby, ... ), krɛntǝn (Boorsem), krɛ̄.ntǝ (Maastricht), krɛ̄ntǝ (Mheer, ... ), krentenkeutelen: krentǝkøtǝlǝ (Eys), krɛntǝkø̄tǝlǝ (Born), krismannetjes: kresmɛnkǝs (Hoeselt), krissetjes: kresǝkǝs (Borgharen), krisikǝs (Maastricht), krissie: kresi (Maastricht), kurretjes: kø̄rǝkǝs (Sint-Truiden), mest: mēs (Maasbree), męst (Altweert), mɛs (Berg), mɛstǝ (Herten), pillen: pelǝn (s-Herenelderen), pitten: pitǝ (Berg, ... ), poep: pup (Montfort), rozenkrans: roǝzǝkrans (Venlo), schaapkeutels: sxǭpkø̄tǝls (Kozen), schaapmest: sxōfmɛst (Eynatten), schaapskeutel: sxǫpskø̄tǝl (Sint-Huibrechts-Hern), sxǭpskø̄tǝl (Sint Odilienberg), šǭpskø̄tǝl (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), schaapskeutelen: sxapskø̄tǝlǝn (Hechtel, ... ), sxopskytǝlǝ (Eupen), sxopskęi̯ǝtǝlǝ (Riemst), sxāpskø̄tǝlǝn (Sint Huibrechts Lille), sxē̜pskø̄tǝlǝ (Leuken, ... ), sxē̜pskø̄tǝlǝn (Hushoven), sxōpski̯ɛtǝlǝ (Rosmeer), sxǫpskø̄tǝlǝ (Montfort, ... ), sxǫpskø̄tǝlǝn (Helchteren, ... ), sxǫpskø̜tǝlǝ (Kelmis), sxǫu̯pskø̄tǝlǝn (Ospel), sxǭpskitǝlǝ (Niel-bij-As), sxǭpskiǝtǝlǝn (Neeroeteren), sxǭpski̯ø̄tǝlǝn (Vroenhoven), sxǭpskyǝtǝlǝn (Beverst), sxǭpskȳǝtǝlǝ (Weert), sxǭpskøtǝlǝ (Nieuwenhagen, ... ), sxǭpskøtǝlǝn (Overpelt), sxǭpskø̄tǝlǝ (Geulle, ... ), sxǭpskø̄tǝlǝn (Eisden), sxɛmpskø̄tǝlǝn (Rotem), šopskø̄tǝlǝ (Genoelselderen), šoǝpskiętǝlǝ (Martenslinde), šoǝpskytǝlǝn (Bocholt, ... ), šoǝpskøtǝlǝ (Kerkrade), šupskitǝlǝ (Bilzen), šuǫpskø̄tǝlǝ (Grathem), šu̯ǫpskø̄tǝlǝn (Hoeselt), šāpskø̄tǝln (Grevenbicht / Papenhoven), šō.pskø̄tǝlǝ (Jabeek), šōpskøtǝlǝ (Reijmerstok, ... ), šōpskø̄tǝlǝ (Molenbeersel), šǫpskøtǝlǝ (Gulpen, ... ), šǫpskø̄tǝlǝn (Leveroij), šǫpskētǝlǝ (Genk), šǭpskyǝtǝlǝ (Margraten), šǭpskȳtǝlǝ (Gronsveld, ... ), šǭpskȳǝtǝlǝ (Koningsbosch, ... ), šǭpskøtǝlǝ (Schaesberg), šǭpskø̄tǝlǝ (Amby, ... ), šǭpskø̄tǝlǝn (Vliermaalroot, ... ), šǭpskø̜tǝlǝ (Echt), šǭpskīǝtǝlǝ (Opglabbeek), žoǝfskøtǝlǝ (Vaals), schaapskeutels: sxapskø̄tǝls (Maasbree, ... ), sxuǫpskø̄tǝls (Zonhoven), sxāpskø̄tǝls (Steyl), sxōpskø̜i̯tǝls (Velm), sxǫpskøtǝls (Wellen), sxǫpskø̄tǝls (Blitterswijck, ... ), sxǭpskø̄tǝls (Blerick, ... ), sxǭpskētǝls (Opoeteren, ... ), sǫpskøtǝls (Reuver), šøpskø̄tǝls (Koersel), schaapskeuteltjes: sxępskitǝlkǝs (Opglabbeek), sxōpskētǝlkǝs (Kuringen), sxǭpskø̄tǝlkǝs (Valkenburg, ... ), schaapsknikkers: sxǫpsknekǝrs (Bergen, ... ), schaapskrenten: sxapskrentǝ (Horst, ... ), sxapskrēntǝ (America), sxǫpskrentǝ (Grubbenvorst, ... ), sxǫpskrɛntǝn (Lottum), sxǫu̯pskrentǝ (Hout-Blerick), sxǭpskrentǝ (Nieuwenhagen), sxǭpskrēntǝ (Stramproy), sxǭpskrɛntǝ (Geulle), šō.pskrentǝ (Bocholtz), šōǝfskrentǝ (Terwinselen), šǫfskrentǝ (Bocholtz), šǫpskrentǝ (Reuver), šǫpskrɛ̄ntǝ (Mheer), šǭpskrentǝ (Amstenrade, ... ), šǭpskrentǝn (Kessel), šǭpskrɛntǝ (Dieteren, ... ), schaapsmest: sxopsmēst (Val-Meer), sxǫpsmest (Venray), sxǫpsmɛst (Mielen-boven-Aalst), sxǭpsmest (Oirlo), sxǭpsmē̜s (Beverst), sxǭpsmɛs (Veldwezelt), sxǭpsmɛst (Welten), šǭpsmɛst (Weert), šǭpǝmɛs (Geulle, ... ), schaapsstront: šǫpsstront (Vliermaalroot), schapenkeutel: sxǭpǝkø̄tǝl (Heer), šǭpǝkøtǝl (Wijlre), šǭpǝkø̄tǝl (Elsloo), schapenkeutelen: sxāpǝkø̄tǝlǝ (Baarlo), sxǭpǝkøtǝlǝ (Ubachsberg), sxǭpǝkø̄tǝlǝ (Amby, ... ), šǫpǝkø̄tǝlǝ (Lanaken, ... ), šǭpǝkyøtǝlǝ (Stevensweert), šǭpǝkøtǝlǝ (Wijlre), šǭpǝkø̄tǝlǝ (Borgharen, ... ), šǭpǝkø̜tǝlǝ (Echt), schapenkeutels: skāpǝkø̄tǝls (Paal), sxōpǝkøtǝls (Herk-de-Stad), sxǫpǝkø̄tǝls (Merselo), sxǭpǝkø̄tǝls (Gennep, ... ), schapenkorreltjes: sxǭpǝkē.rǝkǝs (Hasselt), schapenkrenten: sxǭpǝkrentǝ (Schimmert), sxǭpǝkrentǝn (America), šǭpǝkręi̯ntǝ (Nuth), schapenmest: sxuǫpǝmø̄st (Zonhoven), sxǭpǝmes (America), sxǭpǝnmest (Meerlo), schijt: sxit (Blitterswijck, ... ), šīt (Guttecoven), schitten: sxetǝn (Lommel, ... ), sieksjes: sikskǝns (Helchteren), stront: strau̯nt (Eupen), stro.njtj (Montfort), stro.njtjš (Kinrooi), stro.nt ('S-Herenelderen, ... ), stronjtj (Heel, ... ), stront (Aalst, ... ), strontj (Brunssum, ... ), stroŋk (Sevenum), stru.i̯njtjš (Kessenich), strunz (Eupen), strō.ŋk (Heerlen), strōnt (Altweert, ... ), strōŋkt (Maasbree, ... ), strǫ.nt (As, ... ), strǫnt (Lommel, ... ), strǫŋt (Sevenum), štronjtj (Doenrade, ... ), štrons (Eys), štront (Baarlo, ... ), štrontj (Guttecoven, ... ), štroŋk (Heerlen, ... ), štruntj (Oirsbeek), štrōns (Vijlen), štrōnt (Amby, ... ), štrǫu̯nt (Eupen), varkenskeutel: vɛrkǝnskø̄tǝl (Stramproy, ... ), vɛrkǝskøtǝl (Wijlre), vɛrkǝskø̄tǝl (Haelen, ... ), vɛ̄rǝkǝskø̄tǝl (Schimmert), varkenskeutelen: vɛrkǝskøtǝlǝ (Heerlen, ... ), vɛrkǝskø̄tǝlǝ (Buchten, ... ), vɛrǝkǝskȳtǝlǝ (Gronsveld), varkenskeutels: vē̜rkǝnskø̄tǝls (Bergen), vɛrkǝskø̄tǝls (Steyl), varkensmest: vɛrkǝsmes (Venlo), vɛrkǝsmest (Koningsbosch, ... ), vɛrkǝsmɛs (Puth, ... ), vɛrkǝsmɛst (Heel), vɛrǝkǝsmęi̯s (Vaals), vɛ̄rǝkǝsmɛst (Mheer), varkensstront: vē̜rkǝnsstrōnt (Siebengewald), vɛrkesštroŋks (Bocholtz, ... ), vɛrkǝnsstront (Geysteren), vɛrkǝnsštroŋk (Heerlen), vɛrkǝnsštroŋks (Kerkrade), vɛrkǝsstronjtj (Brunssum, ... ), vɛrkǝsstront (Borgharen, ... ), vɛrkǝsstrø̜ntj (Baarlo), vɛrkǝsstrōnt (Hout-Blerick, ... ), vɛrkǝsštronjtj (Born, ... ), vɛrkǝsštrons (Vijlen), vɛrkǝsštront (Eys, ... ), vɛrkǝsštrunjtj (Oirsbeek), vɛrkǝsštrōnt (Amby, ... ), vɛrkǝštront (Meerssen, ... ), vɛrkǝšštrōnt (Sint Geertruid), vɛ̄rǝkǝsštrōnt (Mheer), v√örkǝsstroŋk (Sevenum) [N 76, 35; A 9, 24d]In de vragen L 20, 22f en A 4, 22f werd ook gevraagd naar het gebruik van schapenmest. Uit de antwoorden blijkt dat schapenmest kon dienen als bemesting in het algemeen en als weiland- en bloembemesting. Ook vermengde men schapenmest met stalmest. Schapenmest werd wel eens gebruikt om stokbomen in te planten. [N 77, 122; L 20, 22f; A 4, 22f; A9, 24c] || Vaste uitwerpselen van vee. [JG 1a, 1b; A 9, 24e; A 9, 28c; monogr.] I-11, I-12
vaste varkenshuid 3a: zwǫws (Diepenbeek), zwǫwǝs (Grazen), zwǭs (Bilzen, ... ), šwārs (Buchten), šwārš (Nuth), šwōs (Sint-Truiden), žwājš (Berg / Terblijt), žwārs (Noorbeek, ... ), žwās (Maasmechelen, ... ), žwāš (s-Gravenvoeren, ... ), nerf: nɛrf (Leunen, ... ), vast vel: vast vɛl (Nieuwerkerken), vel: vē̜l (Wellen), vɛ.l (Tegelen), vɛl (Eijsden, ... ), zwaag: zwǭx (Borgloon, ... ), zwaard: swǫrt (Opglabbeek), zw ̇ārt (Venlo), zwārt (Blerick, ... ), zwǭrt (Ottersum), zwǭt (Mal, ... ), šwat (Terwinselen), šwārt (Oirsbeek, ... ), šwāt (Kerkrade), žwārt (Helden, ... ), zwaards: zwāts (Veldwezelt), šwāts (Eys, ... ), šwǭtš (Heugem), žwārts (Mesch), zwaars: swārs (Opglabbeek), zwars (Neerpelt), zwaš (Lommel), zwārs (Helchteren, ... ), zwās (Alken, ... ), zwāǝs (Zepperen), zwǭrs (Helchteren), zwoord: swūt (Mal), zwoors: šwuš (Gulpen) De huid die op het varken vast bleef zitten. Woordtypen als "zwaard(s)", "zwaars", "zwoord", "zwoors" komen in de betekenis "harde rand van een snede spek" ook nog voor in een ander verband in het woordenboek. [N 28, 30; monogr.] II-1