e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
veertigurengebed veertigstondenaandacht: 40sjtonde aandagt (Kerkrade), veertigstondengebed: 40 sjtonde gebed (Kerkrade), veertigurenaanbidding: də vɛtəch ūrə ābɛ̄noŋ (Montzen), veertigurengebed: 40 oerengebed (Nieuwstadt), 40ore gebed (Venlo), `t fieërtigoeregebed (Klimmen), `t viërtigoeregebed (Klimmen), faertigoeregebaed (Guttecoven), feertig orengebed (Ophoven), feertigoregebed (Maastricht), feertigoregebèd (Maastricht), feetich oeregebèt (Sint-Truiden), feetigoeregebed (Sint-Truiden), fertig uregebed (Merselo), fertig uren gebed (Venray), fĕĕrtig-oer-gebed (Schimmert), feͅrtəxyrəgəbɛt (Meijel), fieerigoregebed (Ell), fieertig oere gebed (Montfort), fieertig oeren gebed (Reuver), fiertig oeregebed (Doenrade), fiertig oore gebed (Stokkem), fiertig ore gebed (Bocholt, ... ), fiertigoeregebed (Reuver), fiertigooregebed (Geistingen), fiertigoregebed (Maasbree, ... ), fiertiguuregebed (Neerpelt), fieërtig oere gebed (Schinnen), firtig uuren gebed (Eksel), fitsigoeëregebed (Waubach), fièrtig oere gebed (Valkenburg), fiërtigoere gebed (Geulle), fīēëtigōēregebèt (Nieuwenhagen), fjĕŭttĕchōēregebed (Hoeselt), fjottig oeren gebed (Diepenbeek), het fjottig oere gebed (Eigenbilzen), t fieëtig-oeëre gebed (Nieuwenhagen), t fiëtigoeregebed (Kunrade), t fjèttig ôere gebed (Tongeren), t vitzigoeëregebed (Waubach), vairtigoerengebed (Zonhoven), veartig oere gebead (Lutterade), veertig oere gebed (Holtum, ... ), veertig oeregebed (Melick, ... ), veertig uren gebed (Hechtel), veertig-oore-gebed (Heugem, ... ), veertigoere gebed (Vlodrop), veertigoeregebed (Klimmen, ... ), veertigore gebed (Maastricht), veertigoregebed (Maastricht, ... ), veertiguren gebèd (Maastricht), veetig oere gebed (Montfort), veirtig oere gebed (Horn), vertig ure gebed (Oirlo, ... ), vertig urgi gebed (Meijel), veërtig oere gebaed (Geleen), viaertigoeregebed (Echt/Gebroek), viartigoerengebed (Zonhoven), vieertig oere gebed (Heel), vieertig oore gebed (Thorn), vieertigoeregebed (Heel), vieertigooregebed (Bree), vieritg oaren gebed (Linne), viertig oere gebed (Beesel, ... ), viertig oeregebed (Koningsbosch), viertig oerengebed (Peer), viertig oore gebed (Kelpen, ... ), viertig ore gebed (Baarlo), viertigoere gebet (Nuth/Aalbeek), viertigoeregebed (Holtum), viertigooregebed (Opglabbeek), viertigoorengebed (Venlo), viertigoregebed (Baarlo, ... ), vietigoere gebed (Eys), vieërtig-oeëre-gebed (Hoensbroek), vieërtigooregebed (Mechelen-aan-de-Maas), virtig uren gebed (Siebengewald), virtigoeëregebed (Gulpen), vitzich oeregebed (Vijlen), viërtigoeregebed (Koningsbosch), vjuttig oere gebèèt (Eigenbilzen), vjèèrtigoregebed (Uikhoven), vjöttigoeregebèèd (Eigenbilzen), vèèrtig oeregebèèd (Neerbeek), véértigööregebèd (Terlinden), met Kerstmis (4 dagen)  fertigurengebed (Achel), Met Kerstmis, maar 2 dagen.  het veertigurengebed (Jeuk), veertiguurgebed: feertig oorgəbèt (Maastricht), Fittig oeër gebed (Epen), fji-ertig oorgebed (Boorsem), fjotigoer gebed (Heers), viertig oor gebed (Weert), vittiguurgəbed (Loksbergen), vjertig oorgebet (Meerssen), wake: woake (Sint-Truiden) Altijddurende/gedurige aanbidding van het Sacrament des Altaars. [N 96B (1989)] || De zegen, de benedictie door de priester gegeven aan het eind van de mis. [N 96B (1989)] || Het veertigurengebed: de drie dagen = veertig uur durende aanbidding van het uitgestelde Allerheiligste, gehouden b.v. tijdens de carnavalsdagen. [N 96B (1989)] III-3-3
veestapel beesten: be.sǝn (Vliermaalroot), bestǝ ('S-Herenelderen, ... ), bestǝn (Neerpelt), besǝ (Gors-Opleeuw, ... ), besǝn (Hoeselt, ... ), bii̯ęstǝn (Hamont), bistǝ (Godschei, ... ), bięstǝ (Vucht), biǝstǝ (Aalst, ... ), biǝstǝn (Kaulille, ... ), bi̯astǝn (Oostham), bi̯ęstǝn (Lommel), bēstǝ (Hees, ... ), bęi̯stǝ (Bilzen, ... ), bęstǝ (Alken, ... ), bīstǝ (Jeuk, ... ), bīǝstǝ (Beek, ... ), boerderij: burdǝręi̯ (Heks), būrdǝrē̜ (Zelem), gedoen: gǝdō.n (Sint-Huibrechts-Hern), gerei: gǝri (Helchteren), gǝrii̯ (Beringen), gǝriǝ (Wijchmaal), gǝręi̯ (Grote-Brogel), gǝrī.ǝ (Hechtel), gǝrīi̯. (Peer), hof: hōf (Heppen), kudde beesten: kød biǝstǝ (Herk-de-Stad), kudde vee: køt vi (Lanaken), op het geleg: op ǝt xǝlē̜x (Herderen), stal: sta.l (Neerharen), stal (Kerkhoven), stā.l (Vroenhoven), stɛl (Lauw, ... ), stal beesten: stal biǝstǝ (Herk-de-Stad), stal bīǝstǝ (Zelem), stalbeesten: sta.lbiǝstǝ (Wijchmaal), vee: vei̯ (Berbroek), vi (Gellik, ... ), vię (Uikhoven), viǝ (Achel, ... ), viɛ (Boorsem, ... ), vē (Lummen, ... ), vī (Zolder), vīǝ (Bree, ... ), veestapel: vistā.pǝl (Helchteren), viǝstā.pǝl (Dilsen, ... ), vęi̯stōpǝl (Beverst), vęi̯stǭ.pǝl (Heers, ... ), vīstō.pǝl (Zutendaal), vīǝsta.pǝl (Neerharen), vīǝstǭpǝl (Berverlo), winning: weneŋ (Voort) Al het vee dat op een boerenbedrijf aanwezig is. Vergelijk het lemma ''vee'' (13.11) in deze aflevering. [JG 1a, 1b] I-11
veevoer verzamelen afdoen: afdū (Meijel), āfdōn (Blerick), āvdǫǝn (Lummen), afmaaien: afmai̯ǝn (Zolder), afmēǝ (Stevoort), afmęi̯ǝn (Kwaadmechelen), āfmɛi̯ǝ (Ellikom), ǭfmēn (Vlijtingen), ǭfmęi̯ǝn (Vlijtingen), afrijten: āfrītǝ (Einighausen, ... ), afroffen: āfrufǝ (Horn, ... ), afsikkelen: āfzīkǝlǝ (Stokkem), afsnijden: afsnii̯ǝn (Bocholt), afsnęi̯ǝ (Tessenderlo), afsnęi̯ǝn (Berverlo, ... ), āfsnii̯ǝ (Ellikom), āfsnęi̯ǝn (Kortessem), aftrekken: āftrekǝn (Mesch), āftrękǝ (Dieteren, ... ), bijeendoen: bięi̯ndōn (Tungelroy), biǝndō.n (Kaulille), bīendōn (Opglabbeek), bijeenhalen: bięi̯nhǭlǝ (Herten), bijeenscharren: bięi̯nšɛrǝ (Heythuysen), halen: hoǝlǝ (Tongeren), hālǝ (Stokrooie), hōlǝ (Ubachsberg), hǭlǝ (Oirsbeek), hǭǝlǝn (Diepenbeek), ā.lǝ (Hasselt), ǭlǝ (Halen), hooien: hōi̯ǝn (Tongeren), krommen: krǫmǝ (Herten), kruiden: krau̯ǝ (Eckelrade, ... ), kroi̯ǝ (Sint Pieter), krou̯ǝ (Gronsveld, ... ), kruiden (Jeuk), krui̯.ǝ (Dilsen, ... ), krui̯.ǝn (Leut), krui̯ǝ (As, ... ), krui̯ǝn (Roosteren, ... ), kruu̯i̯ǝ (Lanaken), kruu̯ǝ (Bleijerheide, ... ), kruǝ (Brunssum, ... ), kruǝn (Genk), kruǝu̯ǝ (Eys), krø̄n (Bevingen, ... ), krø̜̄ǝ (Borlo, ... ), krø̜i̯ǝn (Maaseik), krōi̯ǝ (Genk, ... ), krōi̯ǝn (Maaseik), krūi̯.ǝ (Boorsem, ... ), krūi̯ǝ (As, ... ), krūi̯ǝn (Leut, ... ), krūu̯ǝ (Mechelen, ... ), krūu̯ǝn (Lutterade), krūǝ (Lanaken), krūǝu̯ǝ (Hoensbroek), krǭi̯ǝn (Maaseik), maaien: mei̯ǝ (Neerglabbeek, ... ), meǝ (Millen), mii̯ǝ (Moelingen), mān (Hasselt), māǝ (Herstappe), mēi̯ǝ (Montenaken), mēi̯ǝn (Hamont), mē̜i̯ǝn (Sint-Lambrechts-Herk), mē̜n (Riksingen, ... ), męi̯n (Beringen, ... ), męi̯ǝ (Tongeren), męi̯ǝn (Diepenbeek, ... ), męǝ (Schulen, ... ), mę̃i̯ǝn (Hamont), mōu̯i̯ǝ (Waasmont), mɛ.i̯ǝn (Tessenderlo), mɛi̯ǝn (Neeroeteren, ... ), mɛ̄n (Zolder), plukken: plukken (Helchteren, ... ), plø.kǝn (Achel), pløkǝ (Alken, ... ), pløkǝn (Diepenbeek, ... ), pløʔǝ (Kerkhoven, ... ), pløʔǝn (Kwaadmechelen, ... ), plø̜̄kǝ (Boekend), plø̜kǝ (Blerick, ... ), plękǝ (As, ... ), plękǝn (Grote-Brogel), plɛkǝn (Opoeteren, ... ), plɛ̄kǝ (Gruitrode), repen: re.i̯pǝ (Beverst), repen (Eigenbilzen, ... ), rāi̯pǝ (Mettekoven), rē.pǝ (Bilzen, ... ), rēpǝ (Bilzen, ... ), rēpǝn (Korbeek-Lo, ... ), rē̜pǝ (Mal, ... ), ręi̯pǝ (Berlingen, ... ), ręi̯pǝn (Broekom), ręi̯ǝpǝ (Gutschoven), roffen: rufǝ (Horn, ... ), roppen: ryǝpǝ (Lauw), røu̯.pǝ (Berg, ... ), røu̯pǝ (Gelinden, ... ), røu̯ǝ.pǝ (Mechelen-Bovelingen), røu̯ǝpǝ (Rukkelingen-Loon), rø̄.pǝ ('S-Herenelderen, ... ), rø̄pǝ (Henis, ... ), rø̜̄pǝn (Millen), rø̜i̯pǝ (Tongeren), rø̜i̯pǝn (Kerniel), rø̜pǝ (Mal), rø̜u̯pǝ (Gors-Opleeuw), sichelen: sixǝlǝn (Genk), sikkelen: sīkǝlǝ (Zichen-Zussen-Bolder), zikǝlǝ (Montenaken), zikǝlǝn (Bocholt), zīkǝlǝ (Veldwezelt), snijden: snai̯ǝ (Borgloon), snei̯ǝ (Groot-Gelmen), snei̯ǝn (Hamont), snii̯ǝ (Blerick, ... ), snii̯ǝn (Bocholt, ... ), snijden (Gorsem, ... ), sniǝ (Bree), sniǝn (Neeroeteren), snēi̯ǝ (Heers, ... ), snēǝn (Tessenderlo), snē̜i̯ǝ (Berverlo), snē̜ǝ (Herk-de-Stad), snē̜ǝn (Diepenbeek, ... ), snęi̯ǝ (Hechtel, ... ), snęi̯ǝn (Achel, ... ), snęǝn (Linkhout, ... ), snɛi̯ǝ (Hoepertingen), šniǝ (Nuth, ... ), steken: steǝkǝ (Vliermaal), stiǝkǝ (Hoepertingen), stēkǝ (Aalst, ... ), stē̜.kǝ (Sluizen), stē̜kǝ (Haelen, ... ), stęi̯kǝn (Ulbeek), stīkǝn (Mesch), štēkǝn (Wintershoven), štē̜kǝ (Baarlo), strepen: strepen (Hoepertingen), trekken: trekken (Alken, ... ), trekǝ (Borgloon, ... ), trę.kǝ (Sint-Huibrechts-Hern, ... ), trękǝ (Aalst, ... ), trękǝn (Vliermaalroot), trɛkǝ (Alken, ... ), trɛkǝn (Gorsem, ... ), uithalen: ōǝ.thǭǝ.lǝ (Broekom), uittrekken: ātrɛkǝ (Sint-Truiden), ātrɛkǝn (Gorsem), ūttrękǝ (Heerlen, ... ), ǭ.trękǝ (Diepenbeek), zoeken: zykǝ (Sluizen), zȳkǝ (Middelaar), zø̄kǝ (Heerlen, ... ), zø̜u̯kǝn (Brunssum), zomen: zoǝmǝ (Gruitrode), zymǝn (Opoeteren) Het plakken, trekken, steken of snijden van veevoer. Veevoer kan bestaan uit groenvoer, rapen, gras of gewassen als lupinen en serradella. Het verzamelen van veevoer kan dus bestaan uit verschillende handelingen. Object als "groenvoer", "konijnenvoer", "gras" e.a. zijn niet gedocumenteerd. Zie ook het lemma ''knollen uittrekken'' (2.2.6) in aflevering wld I.5. [N Q, 11c; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 36, 65; monogr.] I-11
veevoerkookketel aardappelketel: ē̜ ̞rǝpǝlkētǝl (Eind), brijzelsketel: brizǝlskē̜ ̞tǝl (Herten), broeiketel: brø̄kē̜ ̞i̯ǝtǝl (Teuven), brø̄kɛi̯tǝl (Mechelen), brutselpot: brytsǝlpǫt (Munstergeleen), brutspot: brøspǫt (Gennep, ... ), does: dus (Overpelt), fornuis: fǝrniǝs (Kermt), fǝrnøu̯ǝs (Spalbeek), fǝrnø̜̄s (Paal), fǝrnø̜s (Herk-de-Stad, ... ), fǝrnø̜u̯ǝs (Brustem), fǝrnø̜ǝs (Halen), fǝrnē̜ ̞i̯s (Herk-de-Stad), fǝrnē̜ ̞s (Beringen, ... ), fǝrnē̜ ̞ǝs (Riksingen), fǝrnęǝs (Hoepertingen), fǫrnø̜̄s (Lummen), fornuisketel: fǝrnãskēʔǝl (Kwaadmechelen), fǝrnø̄skętǝl (Zepperen), fǝrnāskētǝl (Berverlo), fǝrnēski̯ętǝl (Eigenbilzen), fǝrnē̜ ̞ǝskętǝl (Opheers), fǝrnęsketǝl (Millen), fǝrnęskɛtǝl (Romershoven), fǝrnęǝsketǝl (Hoepertingen), fǝrnǭsketǝl (Beringen, ... ), fǝrnǭskētǝl (Boekt Heikant, ... ), fǝrnǭskętǝl (Grote-Spouwen), fǝrnǭskɛtǝl (Beverst, ... ), fǫrnøi̯skɛtǝl (Stevoort), fǫrnē̜ ̞skętǝl (Borgloon), fornuispot: fǝrnaspǫt (Tessenderlo), fǝrnyspǫt (Heythuysen), fǝrnɛi̯spǫt (Velm), fornuizeketel: fǝrnē̜ ̞sǝkɛtǝl (Opheers), ketel: kētǝl (Boorsem, ... ), kęatǝl (Eys), koeienketel: kykīǝtǝl (Opglabbeek), køi̯kēʔǝl (Kwaadmechelen), kø̜̄kɛtǝl (Donk), kø̜̄u̯kɛtǝl (Kermt), kūi̯ǝkētǝl (Zelem), koeketel: koi̯kētǝl (Lummen, ... ), kui̯kētǝl (Berverlo, ... ), kuketǝl (Neerpelt), kukii̯tǝl (Waterloos), kukētǝl (Hamont, ... ), kukē̜ ̞tǝl (Roosteren), kuu̯kitǝl (Maaseik), kōi̯kētǝl (Beringen, ... ), kūkętǝl (Mal), kǫu̯kiǝtǝl (Genk), kǫu̯kītǝl (Gelieren Bret), kǭkētǝl (Zolder), kǭkē̜ ̞tǝl (Maasmechelen, ... ), machinesketel: mašinski̯ętǝl (Val-Meer), mašinskētǝl (Holtum, ... ), mašinskē̜ ̞ǝtǝl (Oirsbeek), mǝšinskētǝl (Grathem, ... ), mǝšinskē̜ ̞tǝl (Gronsveld), mǝšinskę̄ǝtǝl (Eijsden), mǝšinskɛi̯tǝl (Margraten), mǝšęnski̯etǝl (Zichen-Zussen-Bolder), mǝšīnskętǝl (Einighausen, ... ), mǝšīnskɛi̯tǝl (Oost-Maarland), mǝšīŋskētǝl (Hoensbroek), sopketel: sopkɛsǝl (Spaubeek), sǫpketǝl (Lanklaar, ... ), sǫpki̯ętǝl (Rosmeer), sǫpkētǝl (Achel, ... ), sǫpkē̜ ̞tǝl (Baarlo, ... ), sǫpkętǝl (Tongeren), sǫpkɛi̯tǝl (Velden), sǫpkɛtǝl (Beegden, ... ), soppot: sǫppǫt (Middelaar, ... ), stookketel: štǭkkē̜ ̞tǝl (Welten), stoomketel: stumkētǝl (Achel), stōmkētǝl (Lommel), varkensketel: vø̜rǝkǝskētǝl (Hechtel), vęrǝkǝskē̜ ̞tǝl (Stevensweert), vęrǝkǝskęsǝl (Bocholtz), vɛrǝkǝskētǝl (Stokkem, ... ), vɛrǝkǝskē̜ ̞tǝl (Buchten, ... ), vɛrǝkǝskē̜ ̞ǝtǝl (Eijsden), vɛrǝkǝskętǝl (Heythuysen), vɛ̄.rǝkǝskētǝl (Heugem  [(dikker dan wasketel)]  ), voerketel: vōrkitǝl (Bree), vōrkētǝl (Brunssum, ... ), vōrkē̜ ̞tǝl (Herten, ... ), vōrkętǝl (Heythuysen, ... ), wasketel: wē̜ ̞škē̜ ̞i̯ǝtǝl (Teuven), węškɛsǝl (Spaubeek), zoopketel: zupketǝl (Neerharen), zuu̯pkītǝl (Rotem), zø̜̄i̯pkētǝl (Susteren), zø̜̄i̯pkē̜ ̞tǝl (Maasbracht), zø̜̄u̯pketǝl (Eisden), zø̜u̯pkiǝtǝl (Rotem), zø̜u̯pkētǝl (Eisden), zø̜u̯pkē̜ ̞tǝl (Maasmechelen), z˙ø̜i̯pkē ̝tǝl (Lanaken), zopensketel: zø̜i̯pǝskē̜ ̞tǝl (Montfort) De ketel waarin het voer voor het vee gekookt en gemengd wordt. In deze ketel wordt ook wel de was gekookt. Soms worden het voer voor de koeien en dat voor de varkens in dezelfde ketel bereid, meestal echter niet; zie het lemma "varkensketel" (2.2.11). De ketel kan apart, los zijn of (moderner) vast (als een ronde bak met een deksel en een aftapkraan) met een vuur verbonden zijn dat er onder brandt. Aan dit laatste doen vooral de benamingen stookketel, stoomketel en machinesketel denken. De inhoud is dan 100 liter of meer, de hoogte van het geheel ongeveer 150 cm en de doorsnede ruim 100 cm. Zie ook afbeelding 8 bij het lemma "voorstal" (2.2.5). [N 5 A, 35b; N 4, 57; monogr.] I-6
veevoermand aardappelbanst: japǝlbās (Jesseren), hakselmand: hɛksǝlmanj (Stramproy), haverkorf: hāvǝrkørǝf (Loksbergen), ǭvǝrkø̜rǝf (Sint-Truiden), havermandje: hǭvǝrmanǝkǝ (Tessenderlo), hooibanst: ujbãst (Sint-Truiden), kafbanst: kǭfbās (Jesseren), kafmand: kāfmanj (Stokkem, ... ), kafmandel: kāfmandǝl (Uikhoven), krotenmand: krotǝmānt (Meijel), paardskorf: pętskørǝf (Tessenderlo), paardsmand: pęjrsmaŋ (Weert), pɛ̄rsmaŋ (Weert  [(waterdicht)]  ), pɛ̄rtsmanj (Neeritter), paardsmandje: pɛ̄rtsmɛntjǝ (Helden), pulpbanst: pølp˱bās (Jesseren), voermand: vōrmanj (Stramproy  [(bieten)]  ), voermandel: vōrmanjǝl (Stokkem) Mand waarin veevoer wordt bewaard of vervoerd, of waaruit het vee te eten krijgt. [N 40, 100; N 40, 106] II-12
vegen aanvegen: van de vloer. (Vloer schoonmaken gebeurde met sjrubber en dweijel).  aanvaege (Echt/Gebroek), vegen: vēͅgə (Stokkem) Hoe noemt u het schoonmaken van stenen of houten vloeren, van stoepen enz. met behulp van water en een grove doek? [N105 (2000)] || vegen III-2-1
vegen, keren aanvegen: ánvaege (Castenray, ... ), afborstelen: aafbörstele (Weert), ōf˂boͅsələ (\'s-Herenelderen), oͅf˂boͅsələ (Wellen), afkeren: aafkaere (Herten (bij Roermond)), bezemen: besseme (As, ... ), bèsseme (Maastricht), bɛsəmə (Bleijerheide, ... ), Eene de deur oet bessemen: iemand de deur uitwerken dat is eine bessem, of doe höbs gebessemp: onzuiver doorstoten bij biljartspel  bɛssəmə (Sittard), met vlugge passen achter iets (ofwel iemand) aanlopen:Terwi-jl ze het stoepke aan \'t besseme waas, zaag ze het aud wi-jfke iêver de wèèg besseme  besseme (Bocholt), sjore en besseme d¯n hielen daag iem. oet de deur besseme: de deur uitzetten  besseme (Maastricht), borstelen: beͅsələ (Mettekoven), bi̯østələ (Zichen-Zussen-Bolder), borsələ (Spalbeek), bossele (Jeuk, ... ), bostele (Sint-Truiden, ... ), bostelen (Jeuk), bosələ (Gutshoven), boͅstələ (Jeuk, ... ), boͅsələ (Alken, ... ), buichtele (Sint-Martens-Voeren), bøsələ (Heers), bø͂ͅsteͅlə (Leopoldsburg), keren: kaere (Blerick, ... ), kaeren (Lutterade, ... ), kaerre (Sittard), kee.ëre (Zonhoven), keere (Helden/Everlo, ... ), kejre (Heerlen, ... ), kere (Maastricht, ... ), keren (Beringen, ... ), kē.rə (Boshoven, ... ), kēi̯rə (Diepenbeek), kērə (Beverlo, ... ), kērən (Beverlo, ... ), kēərə (Bilzen, ... ), kēərən (Eksel), kēͅi̯rən (Lommel), kēͅrə (\'s-Herenelderen, ... ), kēͅərə (Kwaadmechelen), kĕre (Schimmert), ke͂re (Schimmert), keͅi̯rə (Lanklaar, ... ), keͅi̯rən (Sint-Huibrechts-Lille), keͅrə (Beverst), kieere (Weert), kiere (Tungelroy), kieren (Neeroeteren), kieëre (Ell), kii̯rən (Bree), kii̯ərə (Ulbeek), kirə (Bree), kière (Ophoven), kiêre (As, ... ), kië.re (Hasselt), kiëere (Tungelroy), kiëren (Heythuysen), kiərə (Altweert, ... ), kiərən (Neeroeteren), kiɛrə (Hoepertingen), kī.rə (Meeuwen), kī.ərə (Kinrooi), kīēre (As, ... ), kīi̯ərə (Hasselt), kīrə (Beek (bij Bree), ... ), kīrən (Bocholt, ... ), kīərə (Opoeteren, ... ), kīərən (Bocholt), kjeère (Maastricht), kàrë (Tongeren), kâêren (Guttecoven), käre (Guttecoven, ... ), kèere (Gulpen), kère (Gronsveld, ... ), kèren (Eigenbilzen, ... ), kèère (Meerlo, ... ), kèèrə (Rekem), kèèərə (Leopoldsburg), kére (Maastricht, ... ), kéren (Montfort), kéére (Noorbeek, ... ), kéérə (Meijel), kêre (Dieteren), kêêre (Nunhem), kɛi̯ərən (Lommel), vēgə (Eigenbilzen), bv. het huis uitkeren met bezem.  keren (Meeuwen), e van jeter  kèren (Vlodrop), Gódde gij d\'n dael már kaere Iederieën kaert vur zien aege deur: het hemd is nader dan de rok  kaere (Castenray, ... ), Ich zàach: vue mó¯ttë nòg hët tràbbat kàrë nau bêssëmë kàrë g؉d  kàrë (Tongeren), kee.ërt (d)á vóó.ël ¯ns vòrt: keer die vuilnis even weg  kee.ëre (Zonhoven), met bezem  kaere (Klimmen, ... ), Went jeeder veur zien eige deur kaert, is de ganse sjtraot rein:Als iedereen doet, wat hij moet doen, komt alles op zijn pootjes terecht het praten over anderen laten  kaere (Sittard), kuisen: køsə (Lommel), kwispelen: kwespələ (Bleijerheide, ... ), kwispele (Heerlen), meteenkeren: mëtèinkàrë (Tongeren), meteenvegen: mëtèinvêgë (Tongeren), schoonkeren: schónkaere (Castenray, ... ), schoonmaken: sxōən mōͅkə (Sint-Truiden), schoonvegen: schónvaege (Castenray, ... ), uitbezemen: yt˂bɛsəmə (Gennep), uitborstelen: høͅi̯t˂boͅsələ (Hasselt), ō.t˂bōͅ.sələ (Borgloon), oͅu̯t˂boͅsələ (Groot-Loon, ... ), øət˂boͅsələ (Hasselt), kleren  oet-borstele (Reuver), uitkeren: au̯ətkēərə (Hoepertingen), ēͅtkēͅrə (Meldert), eͅtkērən (Tessenderlo), eͅtkeͅi̯ərən (Lommel), eͅətkerə (Alken), ōu̯ətkii̯ərə (Gelinden), ōͅtkīrə (Montenaken), ōͅtkīrən (Hechtel), ōͅu̯tkērə (Zonhoven), oͅatki̯ēərən (Diepenbeek), oͅtkērən (Heusden), oͅu̯i̯tkērə (Diepenbeek), oͅu̯tkērn (Zonhoven), oͅu̯tkērə (Bilzen), oͅu̯tkīrə (Genk), oͅu̯tkīrən (Hechtel), oͅu̯tkīərə (Genk), oͅu̯ətkērə (Houthalen), oͅu̯ətkiərə (Hoepertingen, ... ), oͅətkiərə (Heers), uitkeren (Beringen, ... ), uətkērən (Achel), ūtkērən (Kaulille, ... ), ūtkēͅrə (Eisden, ... ), ūtkīrə (Opitter), ūtkīrən (Bocholt, ... ), ūtkīərə (Rotem), ūūtkīējrə (Opglabbeek), y(3)̄.tkīrə (Meeuwen), y(3)̄tkirə (Opoeteren), ytkīrə (Opoeteren), øi̯tkērən (Heppen), øi̯tkēͅrən (Lommel), øtkeͅi̯rən (Oostham), øtkīrə (Grote-Brogel), øətkkiərən (Kwaadmechelen), ø͂ͅtkērən (Beverlo), ø͂ͅtkīrə (Herk-de-Stad), ø͂ͅtkīərə (Paal), øͅi̯tkīrən (Paal), uitvegen: uutvaege (Castenray, ... ), vegen: faige (Horn), fêge (Posterholt), kève (Mheer), vae:gə (Roermond), vaege (Broeksittard, ... ), vaige (Echt/Gebroek), vāege (Venlo), veere (Maastricht), vege (Schaesberg, ... ), vegen (Gennep, ... ), veëge (Heerlen), veəjə (Bleijerheide, ... ), vēge (Meterik), vēi̯əgə (Stevoort), vēͅge (Schaesberg), vēͅgə (Gennep, ... ), vēͅgən (Hechtel, ... ), vĕjge (Mechelen), veͅi̯gən (Sint-Huibrechts-Lille), viege (Horst), viège (Rimburg), viëge (Hasselt), viəgə (Zepperen), vjèege∂ (Maastricht), väge (Heerlen), vägen (Urmond), vè-ge (Blitterswijck), vège (Belfeld, ... ), vèège (Helden/Everlo), vèègə (Arcen), véége (Posterholt), vêge (Afferden, ... ), vêge(n) (Obbicht, ... ), vêge?? (Geleen), vêgen (Amby, ... ), vêgə (Swalmen), vêêge (Gulpen), v‧ēͅgə (Montzen), (Fransche ae?).  vĕge ? (Epen), (met kleinere borstel)  vegen (Meeuwen), De greumelkes van de taofel vaege De sjouw laote vaege de veut vaege op de mat Hae vaegde zich langs de mond Dagobert had hoog sjtevels aan as mós-ter dadelik de baek gaon vaege, eine jas mit golje knuip aan en eine sjakko op  vae:ge (Roermond), met lengteteken  vēͅgə (Leunen), schranzen hardlopen  vaege (Sittard), Vurdat gij wat gòt do‰n, mòtte uurst de stoep vaege  vaege (Castenray, ... ) aanvegen met handveger, bezem, stoffer || bezemen || bezemen, vegen || bijeenkeren || bijeenvegen || borstelen, vegen || de straat, de vloer vegen met een bezem || De straat, vloer vegen met een bezem, een borstel || de vloer vegen, keren (zonder water) [ZND 34 (1940)] || Door strijken met een bezem, borstel van stof reinigen (keren, vegen, wissen, vagen) [N 79 (1979)] || door vegen reinigen || door vegen schoonmaken/ ontdoen van ongerechtigheden || keren || keren, vegen || met de bezem vegen || met een bezem keren || met een borstel (kwispel) bij elkaar vegen || schoonvegen || schoonvegen met een bezem || schoonvegen met stoffer, bezem, doek || stof en vuil verwijderen met een bezem/veger || stoffen (ww.) [SGV (1914)] || uitkeren || uitkeren, schoonmaken || uitvegen || vegen [N 18 (1962)], [SGV (1914)] || vegen (met bezem) || vegen met de bezem || vegen van ruimtes, stoep e.d. || vegen, keren III-2-1
veger kunstzwerm: kønstzwɛ̄rǝm (Meijel), veger: ve.xǝr (Dilsen), veger (Heerlen, ... ), viǝgǝr (Hasselt), vēgǝr (Rummen, ... ), vę.ǝgǝr (Diepenbeek), vęgǝr (Venray), vęjgǝr (Maasmechelen, ... ), vę̄gǝr (Asenray / Maalbroek, ... ), Verklw. vaegerke  vaeger (Venlo) (hand)veger || Kunstzwerm bij het kastimkeren, samengesteld uit koningin en jonge bijen. In plaats van de koningin te zoeken veegt men bij deze methode al de bijen van de ramen in een lege kast, waarin dan de nodige ramen gehangen worden. De vliegbijen zullen de veger verlaten en terugkeren naar de oude staanplaats. Zo blijven alleen de koningin en de zeer jonge bijen in de nieuwe kast. De oude kast zal, wanneer zij de moerloosheid vaststelt, koninginnendoppen aanzetten om het oude peil opnieuw te bereiken (Eeckhout, pag. 148). [N 63, 92b; N 63, 37e] II-6, III-2-1
veiligheidshaak varkensstaart: varkǝsstārt (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Domaniale]) Gekrulde aankoppelhaak die soms om veiligheidsredenen bij het aankoppelen van mijnwagens wordt gebruikt. [Vwo 813] II-5
veiligheidskleding kleder: klęjǝr (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), veiligheidskleder: vęjlexhētsklęjǝr (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), vęjlexhęjtsklęjǝr (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Julia]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]), v˙ęjlexhē.tsklę.jǝr (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]), veiligheidskleding: veiligheidskleding (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Laura, Julia]  [Maurits]  [Winterslag, Waterschei]  [Wilhelmina]), vęjlexhęjtsklęjeŋ (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Emma]  [Maurits]), vɛjlexhētsklējeŋ (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), zekerheidskleder: zexǝrhētsklęjǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), zekerungskleder: zexǝruŋsklęjǝr (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Maurits]) Veiligheid is een sleutelwoord in de mijnen. Wilhelminaar men zich ook bevindt, bij alles wat men doet, bij alle voorwerpen die men in handen neemt, steeds moet men de veiligheid in acht nemen. Voor de aanvang van de dienst als men zich verkleed heeft, moet men nagaan of de kleding in orde is en of de nodige beschermingsmiddelen aanwezig zijn en of ze in goede staat verkeren. Het is verboden om ondergronds met ontbloot bovenlichaam te werken (MBK V pag.143). Goede kleding beschermt de mensen tegen de wisselende temperatuur. Loshangende en gescheurde kleding vergroot de kans op ongelukken. [N 95, 881] II-5