30236 |
verblinding |
bekleding:
bǝklęjeŋ (Q097p Ulestraten),
blind metswerk:
blent mɛtswē̜rǝk (L364p Meeuwen),
blindlaag:
bleŋlǭx (Q111p Klimmen),
koplaag:
kǫplōx (Q003p Genk),
rol:
rǫl (L210p Venray
[(11 cm)]
),
rollaag:
rǫllōx (P176p Sint-Truiden),
rǫllǭx (Q194p Rijckholt, ...
Q099q Rothem,
Q013p Uikhoven),
sierstuk:
sērstø̜k (Q095a Oud-Caberg),
strek:
strek (L320c Haler, ...
L414p Houthalen,
L211p Leunen,
K278p Lommel,
L265p Meijel,
L210p Venray
[(22 cm)]
),
strɛk (L316a Lozen),
štrek (L291p Helden, ...
L290p Panningen),
streklaag:
štręklǭx (Q202p Eys),
verblinding:
vǝrblenduŋ (Q121c Bleijerheide),
vulling:
vø̜leŋ (L289p Weert)
|
De gemetselde laag stenen waarmee de latei aan het oog wordt onttrokken. Zie voor de woordtypen 'streklaag', 'strek', 'rollaag', 'rol' en 'koplaag' ook de toelichting bij de lemmata 'Strekkenlaag', 'Staande rollaag', 'Liggende rollaag' en 'Koppenlaag'. [N 32, 15d]
II-9
|
32521 |
verbodemen |
verbodemen:
vǝrbȳǝmǝ (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket,
L289h Boshoven,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
vǝrbø̄mǝ (L318b Tungelroy, ...
L289p Weert)
|
Een nieuwe bodem in de mand zetten. [N 40, 70; monogr.]
II-12
|
30809 |
verbrand |
te fel gelooid:
tǝ fɛl gǝlǫjt (Q083p Bilzen),
verbrand:
vǝrbranjtj (L293p Roggel),
vǝrbrant (Q083p Bilzen),
vǝrbraŋk (Q112a Heerlerheide),
verwalst:
vǝrwalst (L293p Roggel)
|
Gezegd van huid die is beschadigd door verbranden. Een gevoelige dierehuid kan in de zomer door de zonnestraling verbranden. Er kunnen blaren ontstaan met als gevolg beschadigingen in de huid. [N 60, 8]
II-10
|
31621 |
verbrande olie |
verbrande olie:
vǝrbrandǝ wølǝ (Q086p Eigenbilzen)
|
Verbrande olie werd volgens de informant uit Q 86 gebruikt om de hoeven van paarden mee in te smeren. [N 33, 307]
II-11
|
25618 |
verbranden |
aanbakken:
(het brood is) ǭngǝbakǝ (Q003p Genk),
aanbranden:
(het brood is) ǭngǝbrǭnt (Q198b Oost-Maarland),
aangebrand (Q018p Geulle),
agǝbrɛnt (Q035p Brunssum),
ānbrɛnǝ (Q038p Amstenrade),
ǫnbránǝ (Q072p Beverst),
ǭnbranǝ (Q095p Maastricht),
branden:
(het brood is) gǝbránt (Q083p Bilzen),
branǝ (P176a Melveren),
hartstikke verbranden:
(het brood is) hartstekǝ vǝrbrant (L269p Blerick),
misbranden:
(het brood is) mesbranjtj (L321p Neeritter),
schroeien:
(het brood is) gǝšrȳjt (L292p Heythuysen),
snappen:
(het brood is) gǝsnapt (P056p Stokrooie),
gǝsnap (P177p Zepperen),
gǝšnapt (Q197p Noorbeek),
te fors bakken:
tǝ forš bakǝ (Q038p Amstenrade),
te hard bakken:
(het brood is) tǝ hɛt gǝbakǝn (K314p Kwaadmechelen),
tǝ hart bakǝ (L318b Tungelroy),
te hel bakken:
(het brood is) tǝ hɛl gǝbakǝ (Q112b Ubachsberg),
te hel stoken:
tǝ hɛl štōkǝ (Q019p Beek),
verborren:
(het brood is) vǝrbǫrt (L432p Susteren),
vǝrborǝ (L318b Tungelroy),
vǝrbø̜rǝ (L291p Helden, ...
L289b Leuken,
Q015p Stein),
vǝrbǫrǝ (L290p Panningen),
verbranden:
(het brood is) vǝrbrant (Q203p Gulpen, ...
K359p Koersel,
L372p Maaseik,
P176p Sint-Truiden,
P056p Stokrooie),
verbrand (Q112p Voerendaal),
vørbrɛnt (Q021p Geleen),
vǝrbjanǝ (Q180p Mal),
vǝrbra.ntj (L383p Melick),
vǝrbrandǝ (L250p Arcen, ...
L265p Meijel),
vǝrbranjtj (L292p Heythuysen),
vǝrbranjǝ (L331p Swalmen),
vǝrbrantj (L377p Maasbracht, ...
L387p Posterholt),
vǝrbranǝ (Q095p Maastricht, ...
L312p Neerpelt,
Q099q Rothem,
Q097p Ulestraten),
vǝrbranǝn (L270p Tegelen),
vǝrbraŋkt (Q121p Kerkrade),
vǝrbránt (Q082p Munsterbilzen),
vǝrbrānt (Q198p Eijsden, ...
Q197p Noorbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L163p Ottersum,
Q012p Rekem,
Q204p Wittem),
vǝrbrānǝ (L414p Houthalen),
vǝrbręnǝ (Q113p Heerlen),
vǝrbrǫnˆ+F20757 (K278p Lommel),
vǝrbrɛnt (Q036p Nuth, ...
Q030p Schinveld),
vǝrbrɛnǝ (Q035p Brunssum, ...
Q202p Eys,
Q028p Jabeek,
Q121p Kerkrade,
L432a Koningsbosch),
zwart worden:
zwart wē̜.rǝ (L317p Bocholt),
šwart worǝ (L299p Reuver),
žwart wērdǝ (Q099q Rothem),
zwart zijn:
(het brood is) žwart (L383p Melick),
zwat (P176b Bevingen, ...
P176p Sint-Truiden),
šwat (Q117a Waubach)
|
Bij een te hoge oventemperatuur zal de korst, speciaal de bovenkorst, verkolen. [N 29, 66a; monogr.]
II-1
|
18940 |
verbruien |
bederven:
alles bederve (L266p Sevenum, ...
L266p Sevenum),
bederreve (Q095p Maastricht),
bederve (L299p Reuver, ...
Q032p Schinnen),
bedorreve (Q095p Maastricht),
bedèreve (Q095p Maastricht),
bədèrrəvə (Q207p Epen),
begaden:
begaaid (Q196p Mheer, ...
Q020p Sittard),
begaaie (Q202p Eys, ...
Q039p Hoensbroek,
Q118p Schaesberg,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
begaaien (L428p Born, ...
Q203p Gulpen,
L320c Haler,
L298a Kesseleik,
K317p Leopoldsburg,
L364p Meeuwen,
L382p Montfort,
L322a Nunhem,
L288a Ospel,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q015p Stein,
Q171p Vlijtingen),
begaaijə (Q027p Doenrade),
begaait (L265p Meijel),
begaajd (Q035p Brunssum),
begaaje (L417p As, ...
Q019p Beek,
L381p Echt/Gebroek,
L318b Tungelroy),
begaje (L360p Bree),
begajen (Q015p Stein),
begaoje (Q095a Caberg, ...
Q095p Maastricht),
begoaje (Q077p Hoeselt),
begojen (L353p Eksel),
begouwt (Q095p Maastricht),
bəgaajə (L320b Kelpen, ...
L265p Meijel,
L382p Montfort,
Q032p Schinnen),
bəgāājə (Q117p Nieuwenhagen),
bəgājə (L364p Meeuwen),
bəgoowə (P047p Loksbergen),
bəgààjə (Q038p Amstenrade, ...
Q113p Heerlen,
L432p Susteren),
gej het in ôk begaaid (L216p Oirlo),
⁄t begaaien (L292p Heythuysen),
(lange o van pot).
begooien (Q086p Eigenbilzen),
cf. VD s.v. "begaaien"!!!
begaaje (L210p Venray),
cf. VD s.v. "begaaien"; maar Ton heeft in III, 2.3. "begaden"dus moet ik het ook
begaoje (Q095a Caberg),
bəgaojt (Q095p Maastricht),
bont laten liggen:
bónt laote liGGe (L417p As),
de hals breken:
də hàls bréékə (P047p Loksbergen),
der neven boren:
dər névə bórə (L329a Kapel-in-t-Zand),
der neven doen:
d⁄r naeve doon (L289p Weert),
der neven houwen:
dər nééëvə houwə (Q117p Nieuwenhagen),
dər-nêêvə-hòwwə (Q113p Heerlen),
der neven pakken:
d⁄r naeve pakke (L289p Weert),
der neven zitten:
...d⁄r naeve gezaete! (L216p Oirlo),
een flater maken:
⁄ne flaater maakə (L164p Gennep),
een flater slaan:
⁄ne flater schloon (Q102p Amby),
falen:
faalə (Q095p Maastricht),
gefaeltj (L330p Herten (bij Roermond)),
Note v.d. invuller: zich begaaje = te veel eten.
faele (L330p Herten (bij Roermond)),
fehlen (du.):
féélə (Q109p Hulsberg),
flatsen:
flatse (L271p Venlo),
cf. Venlo Wb. s.v. "flatse"2 zakken voor het examen
flàtsjə (Q117p Nieuwenhagen),
geen chance (fr.) hebben:
geine sjans höbbe (Q095p Maastricht),
geen geluk haan:
gee geluk han (Q117a Waubach),
geen geluk hebben:
gei gelök hebbe (Q193p Gronsveld),
gein gəluk höbbə (L329a Kapel-in-t-Zand),
gen gelök höbbe (L299p Reuver),
geen succes hebben:
gen sucses hebbe (Q039p Hoensbroek),
het mes in het varken laten steken:
⁄t mets in ⁄t verk laote steke (L382p Montfort),
kloten:
klôetə (Q113p Heerlen),
kloten gaan:
(intr.).
klōēte gōēn (L417p As),
kullen:
köllə (Q113p Heerlen),
misgaan:
mis goon (Q102p Amby),
ət ging mis (Q095p Maastricht),
mislopen:
mis laupe (Q098p Schimmert),
mislukken:
meslēͅkə (L364p Meeuwen),
mislukke (L265p Meijel, ...
Q196p Mheer,
L210p Venray,
Q112p Voerendaal),
mislukken (L364p Meeuwen),
mislukkə (Q207p Epen),
mislukə (P047p Loksbergen),
mislŭkke (Q021p Geleen),
mislèkke (L417p As, ...
L360p Bree),
mislèkken (Q086p Eigenbilzen),
mislèùke (L331p Swalmen),
mislöke (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
mislökke (L381p Echt/Gebroek, ...
Q018p Geulle,
Q111p Klimmen,
L267p Maasbree,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
L432p Susteren),
mislökkə (L328p Heel, ...
Q113p Heerlen,
L320b Kelpen,
Q095p Maastricht,
L329p Roermond,
L432p Susteren),
mislökkən (Q014p Urmond),
mismaken:
mismaache (Q116p Simpelveld),
missen:
misse (Q034p Merkelbeek),
missə (L271p Venlo),
naar de kloten helpen:
nao de kloëte helpe (L216p Oirlo),
nao də klōēëtə hēlpə (Q117p Nieuwenhagen),
niet gefikst zijn:
⁄t is neit gefiks (Q020p Sittard),
niet gelukken:
nit gelukke (Q117a Waubach),
niet gelukt zijn:
ət is mĭĕch neet gəlök (Q095p Maastricht),
niet klaar komen:
nie kloar komme (L210p Venray),
niet klaar krijgen:
neet klaor kriege (Q118p Schaesberg),
niet lukken:
is neet gelöktj (L330p Herten (bij Roermond)),
lûkt neet (L298a Kesseleik),
ne.t˃ lø.kə (Q202p Eys),
neet gelöktj (L322a Nunhem),
neet lōke (L332p Maasniel),
neet lōkke (L329p Roermond),
neet lukkə (L382p Montfort),
neet löke (L387p Posterholt),
neet lökke (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
nie lukke (L217p Meerlo, ...
L245b Tienray),
nit-lökkə (Q113p Heerlen),
⁄t wel ma nie lukke (L216p Oirlo),
niet slagen:
neet in schlââge (Q098p Schimmert),
neet sjlage (Q034p Merkelbeek),
neet sjlagə (Q033p Oirsbeek, ...
Q108p Wijnandsrade),
niet vaardig krijgen:
ich krei hət nej vjaddəg (Q171p Vlijtingen),
ik krieg ⁄t nie verrig (L216p Oirlo),
neetveerdig kriege (Q095a Caberg),
nie vjerrech krijge (Q077p Hoeselt),
nit vééëdig kriējə (Q117p Nieuwenhagen),
niet vaardig worden:
ne.t˃ v‧ɛadex weͅ.adə (Q202p Eys),
pech hebben:
pech hebbe (L289p Weert),
pech hubbe (Q203p Gulpen, ...
L271p Venlo),
pech hubbə (Q027p Doenrade),
pech höbbe (Q018p Geulle),
pech höbbə (Q033p Oirsbeek),
péch höbbə (L271p Venlo),
scheef gaan:
sjeif gao (Q201p Wijlre),
sjeif gaon (Q032p Schinnen),
skeef gaawn (P219p Jeuk),
sip staan:
sip stao (L265p Meijel),
slecht werk doen:
sjlech werk doon (Q098p Schimmert),
slecht werk leveren:
sjlech werk levere (Q098p Schimmert),
slip slaan:
slip slaan (Q015p Stein),
tegenslaan:
tegenslaan (K317p Leopoldsburg),
(intr.).
tīēgeslōēn (L417p As),
tegenslag hebben:
tege slaag hebbe (L266p Sevenum),
tegenvallen:
téégə vàllə (L164p Gennep),
tééngə gəvallə (L299p Reuver),
(intr.).
tīēgevàlle (L417p As),
uit de hand lopen:
de luipjt um oet de hanjd (L374p Thorn),
oet de hand laupe (Q098p Schimmert),
verbreuzelen:
verbreuzele (Q118p Schaesberg),
verbrodden:
verbrodden (L371p Ophoven, ...
L371p Ophoven),
verbröd’de (Q001p Zonhoven),
verbruien:
fərbruit (L299p Reuver),
ver-bru-je (L215p Blitterswijck),
verbraoit (L265p Meijel),
verbroaje (L210p Venray),
verbroeie (L266p Sevenum),
verbroeije (L266p Sevenum),
verbroeiën (Q015p Stein),
verbru e (Q016p Lutterade),
verbru-je (L431p Dieteren),
verbruidj (L294p Neer),
verbruie (Q117b Rimburg, ...
Q187p Sint-Pieter),
verbruien (Q096a Borgharen, ...
Q198p Eijsden,
L165p Heijen,
L321a Ittervoort),
verbruije (Q019p Beek, ...
L320p Hunsel,
Q104a Limmel,
Q095p Maastricht),
verbruiju (Q035p Brunssum),
verbruit (Q121p Kerkrade, ...
Q095p Maastricht),
verbruje (Q102p Amby, ...
L250p Arcen,
L295p Baarlo,
L327p Beegden,
L300p Beesel,
L297p Belfeld,
L426p Buchten,
L323p Buggenum,
Q207p Epen,
Q202p Eys,
Q021p Geleen,
L380p Genooi/Ohé,
Q110p Heek,
L330p Herten (bij Roermond),
L246p Horst,
L298p Kessel,
L379p Laak,
L211p Leunen,
L267p Maasbree,
Q099p Meerssen,
L209p Merselo,
Q196p Mheer,
L382p Montfort,
Q022p Munstergeleen,
L321p Neeritter,
Q032a Puth,
Q118p Schaesberg,
Q032p Schinnen,
L296p Steyl,
L246a Swolgen,
Q101p Valkenburg,
L213p Well),
verbrujen (L325p Horn, ...
L216p Oirlo,
L385p Sint-Odiliënberg,
Q014p Urmond),
verbrujje (L191p Afferden),
verbrujə (Q108p Wijnandsrade),
verbrunje (L249p Grubbenvorst),
verbruu:je (L329p Roermond),
verbruud (L299p Reuver),
verbruue (L378p Stevensweert),
verbruuie (Q015p Stein),
verbruujd (Q020p Sittard),
verbruuje (L434a Broeksittard, ...
L381p Echt/Gebroek,
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
L248p Lottum,
Q016p Lutterade,
L377p Maasbracht,
L217p Meerlo,
Q033p Oirsbeek,
Q098p Schimmert,
L266p Sevenum,
Q020p Sittard,
L374p Thorn,
L268p Velden,
Q208p Vijlen),
verbruujen (Q027p Doenrade, ...
L427p Obbicht,
Q032p Schinnen,
Q030p Schinveld),
verbruujə (Q027p Doenrade, ...
Q033p Oirsbeek,
L331p Swalmen),
verbruë (L271p Venlo),
verbruë(n) (L269p Blerick),
verbruën (Q021p Geleen),
verbrūje (Q103p Berg-en-Terblijt, ...
Q111p Klimmen),
verbrūūje (L333p Asenray/Maalbroek),
verbrūë (Q098p Schimmert),
verbrŭje (L164p Gennep, ...
L387p Posterholt,
L432p Susteren),
verbrŭŭie (L210p Venray),
verbrŭŭje (L328p Heel, ...
L215a Wellerlooi),
verbrûije (Q193p Gronsveld, ...
Q193p Gronsveld),
verbrüje (Q113p Heerlen),
vĕrbruie (Q105p Heer),
vərbruijə (L271p Venlo),
vərbrŭŭjə (L432p Susteren),
vərbröjjə (Q113p Heerlen),
vərbrûûjə (Q032p Schinnen),
(deelwoord).
verbruutj (L291p Helden/Everlo),
met volksetym. naar bruuje = iem. onverwachts n por geven
verbruuje (Q035p Brunssum),
verdestrueren:
verdistrueren (P219p Jeuk),
verdistruweren (P219p Jeuk),
vertesteweerdj (L294p Neer),
cf. Weijnen Etymologisch Dialectwoordenboek, p. 221 "vertesteweren, vertestewierden, verdisterwaaiern, verdisseleweren
vertesteleweere (Q095a Caberg),
verdolen:
verdoalə (Q095p Maastricht),
verdommen:
verdomme (Q101p Valkenburg),
verdômme (Q204a Mechelen),
verdraaien:
verdrêen (L288p Nederweert),
vergooien:
vergaajt (L265p Meijel),
verhaspelen:
vərhàspələ (Q117p Nieuwenhagen),
verhoddelen:
vərh‧oͅdələ (Q202p Eys),
verkerven:
verkerreve (Q095a Caberg),
verkletsen:
verklitse (L417p As),
verklommelen:
verklómmele (Q095p Maastricht),
vərklommələ (Q032p Schinnen),
vərkloomələ (Q095p Maastricht),
verkloten:
verkloëte (L267p Maasbree),
verklōēte (L417p As),
verknallen:
verknalle (L216p Oirlo, ...
L271p Venlo),
vərknàllə (Q117p Nieuwenhagen),
verknoddelen:
get verknoddele (Q203p Gulpen),
verknoddele (Q201p Wijlre),
verknuddele (Q095p Maastricht),
verknoeien:
veknoeijə (Q095p Maastricht),
verknaawje (L432p Susteren),
verknaoje (L294p Neer),
verknawje (Q018p Geulle),
verknoe.a.jə (Q109p Hulsberg),
verknoeaje (L381p Echt/Gebroek),
verknoeid (Q196p Mheer),
verknoeie (Q095a Caberg, ...
L217p Meerlo,
Q034p Merkelbeek,
L245b Tienray,
L271p Venlo,
L210p Venray),
verknoeien (Q086p Eigenbilzen, ...
K317p Leopoldsburg,
L364p Meeuwen),
verknoeije (Q039p Hoensbroek, ...
L265p Meijel),
verknoeiə (L164p Gennep),
verknoeje (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
L299p Reuver,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo),
verknoejə (Q108p Wijnandsrade),
verknoets (Q202p Eys),
verknoeëje (Q111p Klimmen),
verknoije (Q019p Beek),
verknoje (L322p Haelen, ...
L433p Nieuwstadt),
verknojen (L353p Eksel),
verknojje (Q117a Waubach),
verknooie (L332p Maasniel, ...
L329p Roermond),
verknooien (L428p Born),
verknooiə (Q171p Vlijtingen),
verknooje (L330p Herten (bij Roermond), ...
L329p Roermond,
L331p Swalmen),
verknoojə (Q027p Doenrade, ...
L382p Montfort,
L329p Roermond),
verknoëje (Q112p Voerendaal, ...
Q112p Voerendaal),
verknōēie (Q102p Amby),
verknōēje (L417p As, ...
L318b Tungelroy),
verknŏŏje (Q098p Schimmert),
verknuje (L360p Bree),
verknóje (L267p Maasbree),
verknôeje (Q033p Oirsbeek),
verknôje (L267p Maasbree),
verknôôaje (L374p Thorn),
vərknoejə (Q095p Maastricht),
vərknoeəjə (L328p Heel),
vərknoojə (L329a Kapel-in-t-Zand),
vərknōējə (L271p Venlo),
vərkny(3)̄jə (L364p Meeuwen),
vərknòjə (L265p Meijel),
vərknójjə (Q113p Heerlen),
vərknôejə (L320b Kelpen),
vərknôêjə (Q038p Amstenrade),
(a-naslag).
vərknôêjə (L432p Susteren),
(oi als in Fr. moi).
vərknoijən (Q014p Urmond),
verpesten:
verpeste (Q018p Geulle, ...
L330p Herten (bij Roermond),
L386p Vlodrop),
verpesten (L382p Montfort),
vèrpèste (L331p Swalmen),
verpongelen:
verpongele (L289p Weert),
verprutsen:
verprutse (L417p As, ...
Q019p Beek,
Q203p Gulpen,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
L330p Herten (bij Roermond),
L246p Horst,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L322a Nunhem,
L387p Posterholt,
L432p Susteren,
L318b Tungelroy,
Q222p Vaals,
L271p Venlo),
verprutsen (L320c Haler, ...
L292p Heythuysen,
L298a Kesseleik),
verprutsj (L288a Ospel),
verprutst (L265p Meijel),
verprutsə (L382p Montfort),
verprutsən (Q014p Urmond),
verprutz (Q208p Vijlen),
vèrprutse (L331p Swalmen),
vərpruts (Q095p Maastricht),
vərprutsə (Q095p Maastricht),
(Eijsden!).
verpruutse (Q197p Noorbeek),
verruneren:
veranneweere (L294p Neer),
verrenneweere (Q095a Caberg),
verénewere (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
versakkeren:
vərtsa.kərə (Q202p Eys),
(slecht).
geͅ.t˃ vərtsa.kərə (Q202p Eys),
verschandeleren:
vərša.ŋəl‧ēərə (Q202p Eys),
versmodderen:
versmoddere (P219p Jeuk),
verwoesten:
verwozze (Q077p Hoeselt),
zich begaden:
ze.x me.t˃ geͅ.t ˂bəg‧āiə (Q202p Eys),
zich begaaije (L433p Nieuwstadt),
zich begaje (Q117a Waubach),
zich behajje (Q203p Gulpen),
(ê).
hâêt zich begaadj (L294p Neer),
zich verdoen:
zich vərdoeən⁄ (Q035p Brunssum)
|
door onoordeelkundige handeling of aanpak bederven [verpeuteren, verbruien, verknoeien] [N 85 (1981)] || er niet in slagen iets tot een goed einde te brengen, geen succes hebben [slip slaan] [N 85 (1981)] || verbruien [SGV (1914)] || verbruien, verknoeien || zwaar in de fout gaan bij een handeling door hem niet of slecht uit te voeren [begaaien] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
21388 |
verdacht |
verdacht:
verdaach(t) (Q198p Eijsden),
verdaagt (L246a Swolgen),
verdaat (Q207p Epen),
verdaauwt (L288p Nederweert),
verdach (Q096a Borgharen, ...
Q035p Brunssum,
L249p Grubbenvorst,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
Q110p Heek,
Q113p Heerlen,
Q111p Klimmen,
Q104a Limmel,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen,
Q196p Mheer,
Q022p Munstergeleen,
L427p Obbicht,
Q118p Schaesberg,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q187p Sint-Pieter,
Q020p Sittard,
Q101p Valkenburg,
L271p Venlo),
verdach(t) (L269p Blerick),
verdacht (Q102p Amby, ...
L300p Beesel,
Q103p Berg-en-Terblijt,
L431p Dieteren,
Q027p Doenrade,
L381p Echt/Gebroek,
L164p Gennep,
L429p Guttecoven,
L330p Herten (bij Roermond),
L320p Hunsel,
L298p Kessel,
L211p Leunen,
L267p Maasbree,
L382p Montfort,
L321p Neeritter,
Q033p Oirsbeek,
Q032a Puth,
Q117b Rimburg,
L385p Sint-Odiliënberg,
L296p Steyl,
L331p Swalmen,
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
verdachtj (L327p Beegden, ...
L323p Buggenum,
L328p Heel,
L325p Horn,
L377p Maasbracht),
verdag (Q204a Mechelen, ...
L432p Susteren,
Q208p Vijlen),
verdagt (L329p Roermond),
verdāch (L250p Arcen),
verdācht (L165p Heijen, ...
L217p Meerlo),
verdecht (L434a Broeksittard),
verdoacht (L291p Helden/Everlo),
verdocht (L246p Horst, ...
L209p Merselo,
L216p Oirlo),
verdoogt (L217p Meerlo),
verdōācht (L290p Panningen),
vèrdach (L299p Reuver),
vərdàch (Q117p Nieuwenhagen),
vərdácht (L328p Heel),
v⁄rdach (L333p Asenray/Maalbroek),
werdacht (Q029p Bingelrade),
Opm. de a met een ? erboven: langgerekt.
verdacht (L266p Sevenum),
ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.
verdach (L425p Grevenbicht/Papenhoven, ...
L378p Stevensweert),
vĕrdach (Q105p Heer),
ps. omgespeld volgens Frings.
verdach (Q202p Eys),
verdachtig:
verdechtig (L191p Afferden, ...
L295p Baarlo,
L297p Belfeld,
L215p Blitterswijck,
L426p Buchten,
Q116p Simpelveld,
L268p Velden),
verdĕchtig (L387p Posterholt),
verdächtig (Q113p Heerlen, ...
Q016p Lutterade,
Q030p Schinveld),
verdêchtig (L248p Lottum),
D
verdechtig (Q035p Brunssum)
|
het vermoeden dat iemand iets verkeerds gedaan heeft [verdenking, persons, perzonsie] [N 85 (1981)] || verdacht [SGV (1914)]
III-3-1
|
17932 |
verdacht rondlopen |
afschuimen:
aafschuimen (L353p Eksel),
gauw bovenop gaan:
ging gauw hoven op (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
get achter de muur hebben:
geͅ.t achtər dər muu høͅbə (Q203b Ingber),
get in zin hebben:
get in t zin hubbə (Q095p Maastricht),
get op de lever hebben:
jet op de leëver han (Q121p Kerkrade),
get van zin zijn:
dei es get vaan zenne (Q200p s-Gravenvoeren),
get van zins zeen (L322a Nunhem),
gluipen:
gluiëpe (L317p Bocholt),
het niet goed zitten hebben:
haet t neet good zitte (L330p Herten (bij Roermond)),
hukken en zoeken:
dit woord wordt omschreven
hy(3)̄kø øn z"køn (Q253p Montzen),
in het schild voeren:
in `t sjild veure (Q201p Wijlre),
in ət sjild veurə (Q207p Epen),
kwaad rondlopen:
[sic]
koad rondluipe (L360p Bree),
loensen:
loensen (L282p Achel),
loeren:
loore (L266p Sevenum),
lonken:
loenke (L386p Vlodrop),
lopen te lozen:
lŏĕpe te looze (L266p Sevenum),
op de dief uitgaan:
oppen dief oet (L353p Eksel),
oppen dief oêtgooën (L353p Eksel),
ranen:
raane (K361p Zolder),
rondbrakken:
róndbragke (L360p Bree),
ronddelven:
rônddalve (L271p Venlo),
ronddrijven:
ronk drieve (Q222p Vaals),
rondfokken:
ró.ntfókke (K361p Zolder),
rondhangen:
ronjdhange (Q032p Schinnen),
rondjakken:
niet noodzakelijk met kwade bedoelingen
rôndjakken (L353p Eksel),
rondkeren:
rôndkaêren (L353p Eksel),
rondketsen:
reo.ntkétse (K361p Zolder),
rondlopen:
rond loëpen (L265p Meijel),
ró.ntloepe (K361p Zolder),
rondranen:
ró.ntraane (K361p Zolder),
rondschuimen:
rondschuumen (L282p Achel),
rónt sjŭŭmmə (L265p Meijel),
rondsluipen:
roantj sloepö (L378p Stevensweert),
rondjsjloepe (L299p Reuver),
rondslŏpen (P176p Sint-Truiden),
rondsluipen (P176p Sint-Truiden),
rondsluupen (L422p Lanklaar),
rontj-sloepən (Q014p Urmond),
rontjslui.pə (L320b Kelpen),
roondsloepe (Q095a Caberg),
rondsnuiten:
spioneren
rointsnôô.te (Q156p Borgloon),
rondspensen:
Niet altijd kwaad.
rondspiense (L271p Venlo),
rondstreichen (<du.):
ronksjtriechə (Q116p Simpelveld),
rondstruinen:
rônkstruine (L267p Maasbree),
rondzwalken:
roondzwalke (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
rondzwerven:
dioeven zwerven rond vehr hunne slaag kounen sloan (L355p Peer),
rondjsjwerve (L387p Posterholt),
rondzwerven (Q240p Lauw),
schoepen:
schupe (L216p Oirlo),
schuupe (L217p Meerlo, ...
L210p Venray),
schūūpə (L164p Gennep),
schüpe (L245b Tienray),
sjoepe (L318b Tungelroy),
sjuupen (L292p Heythuysen),
schuimen:
schuimen (Q001p Zonhoven),
schuume (L269p Blerick, ...
L271p Venlo),
schuumen (L382p Montfort),
schūūme (L267p Maasbree),
sjuime (Q095p Maastricht),
sjumen (L298a Kesseleik),
sjuume (L318b Tungelroy),
sjūūmə (L299p Reuver),
sluipen:
? sluupe (Q018p Geulle),
schlōēpe (Q102p Amby),
sjloepe (Q021p Geleen, ...
Q095p Maastricht),
sjloepə (Q033p Oirsbeek),
sjloépe (Q193p Gronsveld),
sjlōēpe (Q196p Mheer),
sjlupe (Q034p Merkelbeek),
sjluupe (L387p Posterholt, ...
L329p Roermond),
sjluuppə (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
sjlūūpe (L331p Swalmen),
sjlûûpə (Q098p Schimmert),
sloaëpen (K353p Tessenderlo),
sloepe (Q011p Boorsem, ...
L320a Ell,
L369p Kinrooi,
L358p Reppel),
sloepen (Q015p Stein),
sloêpe (Q188p Kanne),
slu-jpe(n) (L372p Maaseik),
sluipe (L269p Blerick, ...
P188p Hoepertingen,
L321a Ittervoort,
P219p Jeuk,
P219p Jeuk,
K317a Kerkhoven,
L372p Maaseik,
L374p Thorn,
P227p Vorsen),
sluipen (Q086p Eigenbilzen, ...
K278p Lommel,
K361p Zolder),
sluiëpe (L317p Bocholt),
slujpe (L372p Maaseik),
slupen (L371a Geistingen, ...
L371p Ophoven),
sluupe (Q005p Zutendaal),
sluupə (L382p Montfort),
slūpe (L381p Echt/Gebroek),
slūūpə (L271p Venlo),
verlengde oe
sloepe (Q012p Rekem),
sluiper (zn.):
sluuper (Q095p Maastricht),
sluiperd (zn.):
eine sjloepert (Q098p Schimmert),
sloepert (L374p Thorn),
sluiperen:
sloepere (Q095p Maastricht),
sneuken:
van sneukelen
sniùkkë (Q162p Tongeren),
snuffelen:
NB: streepe = roven.
? snoeffele (Q083p Bilzen),
struinen:
struine (L289p Weert),
uitspoken:
oetsjpookə (L329a Kapel-in-t-Zand),
uitvreten:
oetvrétə (L329a Kapel-in-t-Zand),
veel in hebben:
veil in höbbe (Q021p Geleen),
vlooien in de staart hebben:
vlīē in z`ne start hèbbe (L417p As),
wat van zin zijn:
wat is diejə van zin (K317p Leopoldsburg),
zich get lopen te bedenken:
ər löp zig gét tə bədinkə (Q095p Maastricht),
zwermen:
schwermu (Q035p Brunssum),
zwerven:
zwērrəvə (Q095p Maastricht)
|
Rondzwerven met kwaad in de zin (schuipen, rallen). [N 84 (1981)] || Rondzwerven met kwaad in zin (sluipen, schuimen, schuupen) [N 108 (2001)]
III-1-2
|
21798 |
verdachte zaak |
bedisselen:
bedissele (L265p Meijel),
bruit:
of verwant met Van Dale: II. bruid, 1. draf, spoeling, varkensvoer; -2. vloeibare mensendrek?
broeit (L353p Eksel),
bruit (L353p Eksel),
dubieuze zaak:
dúbieus zāāk (Q098p Schimmert),
duister:
duuster (Q021p Geleen),
duister geval:
dówster gevàl (L417p As),
duister zaakje:
èè dûster zaakske (L360p Bree),
een reukje aan:
dao zitj ei rêûkske aan (L322a Nunhem),
geen zuiver geval:
gèjn zi-jver gevàl (L417p As),
geen zuivere koffie:
des genne zuuvere koffie (L271p Venlo),
det is geine zuuvere koffie (L374p Thorn),
geine zuuvere koffie (Q095p Maastricht),
geine zuvere koffie (Q095a Caberg),
gene zuuvere koffie (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
ginnə zūūvərə kaffə (Q117p Nieuwenhagen),
⁄t is genne zuiver koffie (Q039p Hoensbroek),
geen zuivere zaak:
da⁄s gen zuvere zaak (L216p Oirlo),
gekoedel?:
chəkōētəl (L329a Kapel-in-t-Zand),
gekoesel (L292p Heythuysen),
gekonkel:
chəkonkəl (L329a Kapel-in-t-Zand),
koedel?:
koeddel (Q102p Amby, ...
Q117a Waubach),
koedel (Q202p Eys, ...
Q203p Gulpen,
Q196p Mheer),
koesel (L267p Maasbree),
koesjel (Q203p Gulpen),
koetele (L298a Kesseleik),
kŏĕddəl (Q113p Heerlen),
koosjer:
kousjer (Q095p Maastricht, ...
L329p Roermond),
kousjə (Q014p Urmond),
kwade zaak:
koej zaak (Q095p Maastricht),
linke mik:
linke mik (Q039p Hoensbroek),
louche (<fr.) zaak:
louche zaak (K317p Leopoldsburg),
met een luchtje aan:
mit e luchsjke a (Q108p Wijnandsrade),
mis:
mis (L386p Vlodrop),
niet gans koosjer:
die zaak is neet gans kousjer (L330p Herten (bij Roermond)),
neet gans kausjə (Q027p Doenrade),
neet gans kousjer (Q095p Maastricht),
niet gans pluis:
is neet gans pluis (Q118p Schaesberg),
niet goed zitten:
nie goēd zitte (L210p Venray),
niet in de haak:
⁄t is nie in den hoek (P219p Jeuk),
niet in orde:
get neet in orde (L382p Montfort),
niet katholiek:
nit katteliek (Q095a Caberg),
niet kloppen:
dao klop iets neet (L271p Venlo),
klopt neet (L329p Roermond),
neet kloppe (L331p Swalmen),
niet koosjer:
is neit kauwsje (Q020p Sittard),
neet kousjer (L332p Maasniel, ...
Q095p Maastricht,
L289p Weert),
neet kousjər (Q095p Maastricht),
niet kaosjer (L322p Haelen),
nit kŏsjer (Q095a Caberg),
niet lekker zitten:
nie lekker zitte (L210p Venray),
niet meer aan uit te kunnen:
niet meer aan uit te kunnen (L364p Meeuwen),
niet pluis:
dèt is neet pluis (L382p Montfort),
neet ploes (Q095a Caberg),
neet pluis (L432p Susteren),
neet pluus (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q032p Schinnen),
neet pluus zeen (Q016p Lutterade),
neet pluus zin (Q034p Merkelbeek),
neet plóws (L417p As),
nēēt plūūs (L271p Venlo),
ni pləəs zən (P047p Loksbergen),
niet pluis (L364p Meeuwen, ...
Q015p Stein),
pluis (Q171p Vlijtingen),
niet richtig (du.):
neet rigtig (Q033p Oirsbeek),
niet rooskleurig:
niet rooskleurig (L364p Meeuwen),
niet stimmen (du.):
doa sjtimt jet nit (Q222p Vaals),
niet te trouwen:
neet te troewe (L321a Ittervoort),
niet te vertrouwen:
(niet te) vèrtrôewe (L331p Swalmen),
neet tə vərtrouwə (Q095p Maastricht),
niet trouwen:
ik troew dèt nit (L266p Sevenum),
ik trōē dèt nit (L266p Sevenum),
rare zaak:
èn raar zōāk (Q077p Hoeselt),
stank aan de knikker:
stànk áán də knikkər (L271p Venlo),
stinkt:
ze stinktj (L318b Tungelroy),
stront aan de knikker:
strônt aan de knikker (L271p Venlo),
verdacht:
dat is verdach (Q098p Schimmert),
det is verdagt (L374p Thorn),
die zaak is verdach (L299p Reuver),
fərdách (L299p Reuver),
verdach (Q018p Geulle),
verdacht (L245b Tienray, ...
Q112p Voerendaal),
verdag (L387p Posterholt),
verdoogt (L217p Meerlo),
verdachte zaak:
ən vərdàchtə zààk (Q095p Maastricht),
⁄n verdachte zaak (Q098p Schimmert),
verdachtig:
vərdèchtəch (Q207p Epen),
verdachtige zaak:
vərdéchtigə zààk (L432p Susteren),
vieze affaire (fr.):
viezə afijrə (P047p Loksbergen),
vuil stinkende zaak:
ei voel stinkendje zaak (L294p Neer),
vuil zaakje:
vówl zaakske (L417p As),
vuile zaak:
voil zaak (L329p Roermond),
zaak die niet klopt:
⁄n zaak die neet klop (Q018p Geulle),
zaak met een reukje:
en zaak mit en reukske an (L210p Venray),
zaakje:
zaakske (L371p Ophoven),
zijn richtigheid niet houden:
zi.ŋ re.xte.xhē.t ne.t hā.n (Q202p Eys),
zit meer achter:
zit mje achter (Q015p Stein)
|
een verdachte zaak, een zaak waarvan vermoed wordt dat die niet helemaal pluis is [koetel] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
22884 |
verdediger |
achterspeler:
achtersjpeler (L331p Swalmen),
á.chterspee.ler (K361p Zolder),
back (eng.):
(back) (L249p Grubbenvorst),
bak (L359p Beek (bij Bree), ...
L317p Bocholt,
L353p Eksel,
Q284p Eupen,
Q251p Gemmenich,
K316p Heppen,
Q077p Hoeselt,
L316p Kaulille,
K314p Kwaadmechelen,
P176p Sint-Truiden,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
Q166p Vechmaal,
Q001p Zonhoven),
bek (Q021p Geleen, ...
L325p Horn,
L298p Kessel,
L268p Velden,
L210p Venray),
beks (L320a Ell, ...
L329p Roermond,
L329p Roermond),
bák (K361p Zolder),
bäks (L267p Maasbree),
< Engels.
bak (L424p Meeswijk),
Back.
bak (Q002p Hasselt),
Bak.
bak (L286p Hamont),
De back heeft ene pentalty [sic] gemaakt.
bak (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
De beks en de kiepper.
bek (L331p Swalmen),
Djanke speelt bak bij de voetbal: in de voetbalploeg is Djanke verdediger of achterspeler.
bak (Q074p Kortessem),
Eng. back (rug).
bàk (Q162p Tongeren),
Eng. back.
bak (Q002p Hasselt),
Hië spilt bák réchs. Eng. back.
bák (Q001p Zonhoven),
Iech speel bak lénks.
bak (Q071p Diepenbeek),
Wie speelt er back?
bak (K278p Lommel),
dfenseur (fr.):
defa͂`sø͂ͅ:r (Q251p Gemmenich),
verdediger:
verdeedeger (K361p Zolder),
vərdedijər (Q284p Eupen),
vərdī:di̯jər (Q251p Gemmenich)
|
(Sport): Verdediger (voetbal). || (Voetb.) Verdediger. || 5. Achterspeler. || [4]. Achterspeler bij voetbal. || Achterspeler (voetbal enz.). || Achterspeler. || Back. || Back: (Voetb.) Achterspeler. || Back: back. || Back: Verdediger, achterspeler (bij balspelen). || Back: Verdediger, achterspeler. || Bag2: (Fussb.) 1. Verteidiger. || Defançöör: Verteidiger, Abwehrspieler. || Doelverdediger. [DC 49 (1974)] || II. Back, links- of rechtsachter (voetb.) || II. Back. || IV. Achterspeler, verdediger (v.h. doel) (voetb.). || Linksachter, rechtsachter. [DC 49 (1974)] || Midvoor. [DC 49 (1974)] || Verdediger bij voetbal. || Verdediger, achterspeler. || Verdeedejer: Verteidiger. || Wordt gezegd als bepaald vlakje van bikkel bovenkomt bij het spelen.
III-3-2
|