e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
varken ferkelschen: vɛrkǝlšǝ (Eupen), knor: knor (Blerick), kui: kūi̯ (Maastricht), kuus: kos (Oirlo, ... ), koš (Stokkem), kus (Blerick, ... ), kuš (Berverlo, ... ), kuž (Maasmechelen), kuǝš (Eisden), kys (Beegden, ... ), kyš (Bunde, ... ), kȳs (Roermond), køš (Gronsveld, ... ), kű̄s (Bree), kuusje: kuskǝn (Genk), kyškǝ (Maastricht), kuusvarken: kyšvɛrǝkǝ (Eupen), k√ºttche: kytšǝ (Eupen), k√ºtte: kytǝ (Eupen, ... ), pog: pok (Gennep, ... ), pox (Gennep), pogje: pøkskǝ (Gennep), varken: va.rkǝ (Rijkhoven), va.rǝkǝ (Koninksem), varken (Rijkhoven), varkǝ (Gennep, ... ), varǝkǝ (Koninksem), verǝkǝ (Leopoldsburg), vrē̜kǝ (Weert), vrɛkǝ (Buggenum), vrɛ̄kǝ (Buggenum), vá.rkǝ (Martenslinde), vørkǝ (Maasmechelen), vørǝkǝ (Opgrimbie, ... ), vø̜rǝkǝ (Loksbergen), vārǝkǝ (Weert), vērkǝ (Blitterswijck, ... ), vē̜.rkǝ (Gennep, ... ), vē̜.rkǝn (Arcen), vē̜.rǝkǝ (Baelen, ... ), vē̜i̯rkǝn (Wanroij), vē̜rkǝ (Bergen, ... ), vē̜rkǝn (Oostham, ... ), vē̜rǝkǝ (Alken, ... ), vē̜rǝkǝn (Hamont), vē̜ǝrkǝ (Blitterswijck), vę.rkǝ (Well), vę.rǝkǝ (Eupen, ... ), vę.rǝkǝn (Bree), vęrkǝ (Aldeneik, ... ), vęrkǝn (Achel, ... ), vęrękǝ (Sittard), vęrǝkǝ (Amby, ... ), vęrǝkǝn (Koersel, ... ), vęrǝʔn (Tessenderlo), vęrǝʔǝ (Kwaadmechelen), vęrǝʔǝn (Kerkhoven, ... ), vɛ.rkǝ (As, ... ), vɛ.rǝkǝ (Alken, ... ), vɛ.rǝkǝn (Hamont, ... ), vɛr (Maaseik), vɛrkǝ (Afferden, ... ), vɛrkǝn (Afferden, ... ), vɛrǝkǝ (Aalst, ... ), vɛrǝkǝn (Achel, ... ), vɛrǝʔǝ (Kerkhoven, ... ), vɛrǝʔǝn (Lommel, ... ), vɛrɛkǝ (Sint-Truiden), vɛǝrkǝ (Mheer), vɛ̄.rkǝ (Gellik, ... ), vɛ̄.rǝkǝ (Achel, ... ), vɛ̄rkǝ (Beringen, ... ), vɛ̄rkǝn (Heijen, ... ), vɛ̄rǝkǝ (Cuijk, ... ), vɛ̄rǝkǝn (Hamont, ... ), varkentje: vārkskǝ (Weert), vērǝkskǝn (Hamont), vē̜rkskǝn (Oostham), vęrkskǝ (Nuth), vęrkskǝn (Overpelt), vɛ.rkskǝ (Baelen), vɛrkskǝ (Bree, ... ), vɛrkskǝn (As, ... ), vɛrkšǝ (Vaals), vɛrǝkskǝ (Hasselt, ... ), vɛrǝkskǝn (Lommel, ... ), vɛ̄rkskǝ (Maaseik, ... ), zou: zou̯ (Montzen), zwijn: zwijn (Blerick), zwē̜i̯n (Gelieren Bret), zwęi̯n (Blitterswijck, ... ), šwai̯n (Eygelshoven) Bedoeld wordt een varken in het algemeen, niet geslachtelijk of naar leeftijd onderscheiden. [N 19, 1; N M, 7; N C; N C, add.; RND 46 en 84; L 8, 19; L 8, 32; L mon.; S 39; JG 1a, 1b, 2c add.; R (s] I-12
varken (bijzondere namen) keuje: kø̄i̯ǝ (Gennep, ... ), krulstaart: krølstat (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), kurre: ky.rǝ (Wellen), kuus: koš (Kermt), kus (Baarlo, ... ), kuš (Aldeneik, ... ), kys (Achel, ... ), kyš (Bleijerheide, ... ), kȳs (Lommel, ... ), kȳš (Mechelen, ... ), køš (Guttecoven, ... ), kū.i̯s (Maaseik), kūš (Lanklaar), kuusje: kuskǝ (Castenray), kuškǝ (Berverlo, ... ), kyskǝ (Baexem, ... ), kyškǝ (Posterholt, ... ), k√ºtte: kytǝ (Bleijerheide), loes: luš (Klimmen), pier: piǝr (Ransdaal), piertje: piǝrkǝ (Ransdaal), pog: pok (Gennep, ... ), pox (Gennep, ... ), tuit: tȳt (Kwaadmechelen), tuitetje: tȳtǝʔǝ (Kwaadmechelen), varken: vē̜rǝkǝ (Tongeren), vɛrkǝ (Leuken), zwijn: zwīn (Bree), zwɛn (Sint-Truiden), šwęi̯n (Sittard), žwęi̯n (Tegelen  [(scheldbenaming)]  ) In de Nijmeegse vragenlijst 19 vraag 2 werd gevraagd: "Kent uw dialect bijzondere namen voor varken?" In het lemma ''varken'' (1.1.1) zijn de algemene benamingen voor het varken ondergebracht; in dit lemma de bijzondere. Er is overlapping in de naamgeving. [N 19, 2; monogr.; Vld] I-12
varken met een doorgezakte rug carréziekte: karēziktǝ (Zonhoven), doorgezakte (bijvgl. nmw.): dōrgǝzakdjǝ (Thorn), dōrgǝzakdǝ (Schimmert), doorgezakte rug: dōrgǝzakdjǝ rø̜k (Ospel), holle (bijvgl. nmw.): hōlǝ (Sevenum), holle rug: hōlǝ rø̜k (Ell), holle varkensrug: hōlǝ vɛrkǝsrøk (Sevenum), kreupel (bijvgl. nmw.): krø̄pǝl (Maasmechelen), varken met doorgezakte rug: vɛrkǝ met dōrgǝzaktǝ ryk (Lutterade), zaalrug: zālrøk (Echt, ... ), zālrø̜k (Altweert, ... ), zǭlrøx (Houthalen), zaalsrug: zālsrøq (Voerendaal), zoubuik: zǫu̯buk (Heiselt, ... ), zwak varken: žwāk vɛrkǝ (Baarlo), zwakke rug: zwākǝ rø̜k (Heel), šwāxǝ røk (Kerkrade) [N 76, 19] I-12
varken met een te hoge rug bult: bult (Heiselt, ... ), bø̜ltj (Ell), gepokkeld (bijvgl. nmw.): gǝpokǝlt (Boorsem), hoge rug: huǝgǝ rø̜k (Ospel), huǝx rø̜k (Thorn), karprug: kɛrprø̜k (Altweert), kreupel (bijvgl. nmw.): krø̄pǝl (Maasmechelen), kromme: kromǝ (Linne, ... ), kromme rug: kromǝ røx (Houthalen), kromǝ rø̜k (Heel), kromme varkensrug: kromǝ vɛrkǝsrøk (Sevenum), krozel: krōzǝl (Baarlo), opgetrokken rug: opxǝtrǭkǝ røk (Noorbeek), ozelaar: ōzǝlē̜r (Baarlo), poekel: pukǝl (Epen, ... ), varken met hoge rug: vɛrkǝ met hoǝgǝ ryk (Lutterade), zadelrug: zadelrug (Meijel) [N 76, 18] I-12
varken met hangende oren belgisch landvarken: bɛlgis lantvɛrkǝn (Opglabbeek), duits landvarken: dø̜i̯ts lanjtjvɛrkǝ (Ell), dø̜i̯ts lantvɛrkǝ (Houthalen, ... ), dø̜i̯ts laŋkvɛrkǝ (Maasbree), duitsland varken: døi̯tslant vɛrkǝ (Opoeteren), døtšlant vɛrǝkǝ (Vijlen), dø̜i̯tslant vɛ̄rkǝ (Meijel), hangoor: (mv)  haŋūrǝ (Ospel), hollands landvarken: hǫlǝntš lantvɛrkǝ (Kerkrade), landvarken: lanjtjvɛrkǝ (Doenrade, ... ), lantvęrǝkǝ (Altweert), lantvɛrkǝ (Stokkem), lantvɛrǝkǝ (Echt, ... ), laŋkvɛrǝkǝ (Baarlo, ... ), laŋtvɛrkǝ (Sevenum), lā.ntvē̜rǝkǝ (Heiselt, ... ), lāntvɛrǝkǝ (Boorsem, ... ), nederlands landvarken: nederlands landvarken (Heel) Varken van het ras dat hangende oren heeft. [N 76, 1a] I-12
varken met staande oren belgisch: belzǝrs (Opglabbeek), engels ras: eŋǝls ras (Thorn), engels varken: eŋǝls vɛrkǝ (Maasbree), groot yorkshire varken: jruǝs jǫrkšǝr vɛrkǝ (Kerkrade), spekvarken: špɛkvɛrǝkǝ (Voerendaal), spitsoor: spetsuǝr (Altweert), (mv)  spetsūrǝ (Ospel), york: jørɛk (Heiselt, ... ), jø̜rǝk (Heel, ... ), jǫrk (Haler, ... ), york varken: jø̜rk vɛrǝkǝ (Vijlen), yorks: jǫrks (Ell, ... ), jǫrǝks (Echt), yorks varken: jǫrks vɛrkǝ (Sevenum), yorkse: jø̜rǝksǝ (Voerendaal), jǫrksǝ (Linne), yorkshire: jø̜rkšiǝr (Meijel), jǫrksīr (Stokkem), jǫrkšīr (Doenrade, ... ), jǫrǝkšīr (Boorsem), yorkshire (Altweert, ... ) Varken van het ras dat staande oren heeft. [N 76, 1b] I-12
varken van acht tot twaalf weken aankomend varken: ānkōmǝnjǝ vɛrkǝ (Grathem), loop: lyǝp (Loksbergen), loopvarken: loopvarken (Geleen), lōpvɛrkǝ (Oirsbeek), lǫu̯pvɛrkǝ (Ulestraten), loper: lai̯pǝr (Opitter, ... ), lipr (Spalbeek), lipǝr (Berbroek, ... ), loper (Brunssum, ... ), lou̯.pǝr (Bocholt), lou̯i̯.pǝr (Beek, ... ), loǝpǝr (Borgloon), lui̯pr (Lanaken), lupǝr (Berverlo, ... ), luǝpǝr (Kerkhoven, ... ), lyi̯pǝr (Heiselt, ... ), lyi̯ǝpǝr (Beringen), lypǝr (Beringen, ... ), lyu̯pǝr (Wijer), lyǝpǝr (Achel, ... ), lȳjǝpǝr (Beringen), lȳpǝr (Beringen, ... ), lȳǝpǝr (Aalst, ... ), løi̯pǝr (Gelinden, ... ), løi̯ǝpǝr (Lommel, ... ), løpǝr (Borlo, ... ), løu̯.pǝr (Koninksem), løu̯pǝr (Alken, ... ), løǝpǝr (Mechelen-Bovelingen, ... ), lø̄.pǝr (Diepenbeek, ... ), lø̄fǝr (Bocholtz), lø̄i̯pǝr (Hamont, ... ), lø̄pǝr (Alken, ... ), lø̄u̯pǝr (Tongeren, ... ), lø̜̄.pǝr (s-Gravenvoeren), lø̜̄i̯pǝr (Wintershoven), lø̜̄i̯ǝpǝr (Gutschoven, ... ), lø̜̄pǝr (Kinrooi, ... ), lø̜̄u̯pǝr (Bocholt, ... ), lø̜i̯pǝr (Blerick, ... ), lø̜u̯.pǝr (Dilsen), lø̜u̯pǝr (Borgloon, ... ), lē.pǝr (Genk, ... ), lēpǝr (Diepenbeek), lē̜i̯pǝr (Bree, ... ), lē̜pǝr (Rosmeer), lęi̯.pǝr (As, ... ), lęi̯pǝr (Helchteren, ... ), lępǝr (Vlijtingen), lęǝpǝr (Berverlo), līpǝr (Hasselt, ... ), lōpǝr (Genk, ... ), lūpǝr (Koersel, ... ), lǭu̯pǝr (Bocholt), l˙øu̯pǝr (Gors-Opleeuw), loperd: lø̄pǝrt (Lommel), lø̜i̯pǝrt (Maaseik), lopertje: luǝpǝrkǝ (Berverlo), løu̯pǝrkǝ (Borgloon), lø̜i̯pǝrkǝ (Engelmanshoven), scheut: su̯øt (Grote-Spouwen), sxwɛt (Guigoven), sxyǝt (Opoeteren, ... ), sxȳt (Maaseik), sxøt (Gelieren Bret), sxø̄t (Lanaken, ... ), šii̯t (Waterloos), šiǝt (Bree, ... ), šu̯øt (Rosmeer, ... ), šu̯ø̜t (Eigenbilzen), šyø.t (Berg, ... ), šyø̜t (Tongeren), šyǝ.t (Dilsen, ... ), šyǝt (Henis, ... ), šȳ ̞øt (Lanklaar, ... ), šȳ.t (Maaseik), šȳt (Aldeneik), šȳǝ.t (Meeswijk, ... ), šøt (Maasmechelen, ... ), šøǝt (Stokkem, ... ), šø̄.t (Boorsem, ... ), šø̄t (Baexem, ... ), šø̄ǝ.t (Kanne), šø̄ǝt (Kinrooi, ... ), šęø̜i̯t (Stokkem), šīǝ.t (Neerglabbeek, ... ), šīǝt (Neeroeteren), šɛt (Val-Meer), š˙ø̄t (Molenbeersel), žjøt (Zichen-Zussen-Bolder), scheuteling: sxȳtǝleŋ (Bocholt), sxȳǝtǝleŋ (Weert), sxøtǝleŋ (Bocholtz, ... ), sxø̄tǝleŋ (Altweert, ... ), sxø̜tǝleŋ (Gennep, ... ), šitǝliŋ (Bree), šiǝtǝleŋ (Bree), šyǝtǝleŋ (Heerlen, ... ), šȳ.tǝleŋ (Klimmen), šȳtǝleŋ (Bocholt, ... ), šȳǝtǝleŋ (Heerlen, ... ), šøtǝleŋ (Stokkem, ... ), šøtǝlēŋ (Neerharen), šø̄.tǝleŋ (Boukoul, ... ), šø̄ntǝleŋ (Oirsbeek), šø̄tǝleŋ (Baarlo, ... ), šø̄tǝliŋ (Lanaken, ... ), šø̄ǝtǝleŋ (Lanklaar), šø̜̄.tǝleŋ (Panningen), šø̜̄tǝleŋ (Baexem, ... ), šø̜̄ǝtǝleŋ (Noorbeek), šø̜i̯tǝleŋ (Herten), šētęliŋ (Neerglabbeek), šęi̯tǝleŋ (Reppel), scheuterbig: sxøtǝrbex (Berg), scheutje: šitšǝ (Eigenbilzen), šytjǝ (Rotem), šøtšǝ (Nerem), šø̄tšǝ (Maasmechelen), schoot: sxou̯ǝt (Beverst), sxu̯ot (Zichen-Zussen-Bolder), sxōt (Lanaken), šuo.t (Hoeselt), šuę.t (Hees), šuǝ.t (Mopertingen, ... ), šuǝt (Bilzen), šu̯oi̯t (Hoeselt), šu̯ot (Hoeselt, ... ), šu̯ǫt (Hoeselt), šō.ǝt (Bilzen, ... ), šūi̯ǝ.t (Neeroeteren, ... ), šūǝ.t (Gellik, ... ), šūǝt (Rotem), žu̯ōt (Rijkhoven) De benamingen duiden doorgaans op een big van acht tot twaalf weken. Het gewicht van dit varken varieert van ongeveer 30 kg tot ongeveer 50 kg. [N 19, 4a; N 76, 3c; N C, 9c; JG 1a, 1b, 2c; L 37, 49b; L 37, 49e; L 3, 2b; L 1a-m; A 4, 4b; Gwn; monogr.; N C, add.; N 19, Q 111 add.] I-12
varken van drie tot vijf maanden broeiling: bry.leŋ (Borgloon), bryleŋ (Herk-de-Stad, ... ), brȳ.leŋ (Kozen, ... ), brøi̯leŋ (Nieuwenhagen), brøleŋ (Banholt, ... ), brøliŋk (Sint-Truiden), brø̄.leŋ (Maastricht, ... ), brø̄i̯leŋ (Maastricht), brø̄leŋ (Beek, ... ), brø̜i̯leŋ (Amstenrade), bręi̯leŋ (Munsterbilzen), brɛleŋ (Eigenbilzen), mastvarken: mastvɛrkǝ (Ospel), masvɛrǝkǝ (Boorsem), māsvɛrǝkǝ (Epen), mestvarken: mesvɛrkǝ (Heiselt, ... ), møsvɛrkǝ (Opoeteren), mēstvɛrkǝ (Sevenum), mēstvɛ̄rkǝ (Meijel), mēsvɛrǝkǝ (Maasbree, ... ), mē̜stvē̜rkǝ (Castenray, ... ), męstvɛrkǝ (Ell, ... ), męstvɛrǝkǝ (Altweert), męsvɛrkǝ (Doenrade), mɛstvɛrkǝ (Stokkem), mɛstvɛrǝkǝ (Echt), mɛsvɛrkǝ (Kerkrade, ... ), mɛsvɛrǝkǝ (Echt, ... ), vetvarken: vętvɛrkǝ (Maasmechelen), vɛtvɛrkǝ (Houthalen, ... ), vɛtvɛrkǝn (Zonhoven) Een halfvet varken van 50 tot 80 kg. Volgens het WNT (III, 1 p. 1460) is een broeiling een "speenvarken", eigenlijk een "varken geschikt om te broeien". Het gaat hier dus om een varken dat zo goed als slachtklaar is. [N 76, 3d; JG 1b, 1c, 1d, 2c; N 19, 8; L 37, 49f; N 19, 4a; A 4, 4b; monogr.; N 19, Q 111 add.] I-12
varken van vier tot acht weken speelbag: špēlbak (Sittard), špēlbaq (Klimmen), špēlbax (Valkenburg), speenbag: spiǝnbak (Thorn), spiǝnbax (Altweert), spēbak (Maastricht), spēnbak (Maastricht), špiǝnbak (Heerlen), speenbare bag: spiǝnbār bax (Maasbree), speenvarken: speenvarken (Linne), spinvɛrkǝ (Stokkem), spiǝnvɛrkǝ (Heel, ... ), speenvarkentje: špēnvɛrkskǝ (Vijlen), speetbag: spētbak (Maastricht), spētbax (Voort), špiǝtbak (Gronsveld), speetbagje: spēbɛkskǝ (Maastricht) [N 76, 3b; L 37, 49f; monogr.] I-12
varkens fokken baggen kweken: bagǝ kwēkǝ (Boorsem, ... ), fokken: fokǝ (Ell), fǫkǝ (Altweert, ... ), kweken: kwekǝ (Heiselt, ... ), kwēkǝ (Echt, ... ), kwīkǝ (Houthalen), telen: tø̄lǝ (Altweert), trekken: trękǝ (Noorbeek), tuchten: tsyxtǝ (Kerkrade), tsøxtǝ (Nieuwenhagen), varken houden: vɛrkǝ hā (Hoepertingen), vɛrkǝn hǭgǝn (Zonhoven), varkens optrekken: vɛrkǝs optrɛkǝ (Meijel), vermeerderen: vǝrmiǝrdǝrǝ (Baarlo) Zich toeleggen op de teelt van varkens. [N 76, 37b; monogr.] I-12