e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
fornuis buffetstoof: bøfɛtstoͅu̯f (Sint-Truiden), cuissiniere: kwiezenjaer (Echt/Gebroek), fornuis: foͅrnøͅs (Eupen), Eertijds gietijzeren vuur waarop en ketel (inz. voor veevoeder) werd gezet  ferné.s (Zonhoven), vuur: vuur (Echt/Gebroek) brede bruine kachel, met ingebouwde ovens || cuisinière || keukenvuur || Kochherd III-2-1
forsgebouwde koe berenvot: bē̜rǝvǫt (Maaseik), bonk: bōŋk (Gronsveld, ... ), bǫŋkǝ (Overpelt), bonk van een koe: bōŋk van ǝn kōu̯ (Gelieren Bret), broek: bruk (Zepperen), brok van een koe: brǫk˲ fan ǝn kāu̯w (Borgloon), felgebouwde koe: fɛlgǝbōwdǝ kū (Riksingen), felgemaakte: fęlgǝmǭk˱dǝ (Wellen), felle koe: fęl kø̜̄ (Wellen), ferme koe: fęrm kui̯ (Linkhout, ... ), fęrm kā (Sint-Truiden), fɛrm ku (Overpelt), fɛrǝm kui̯ (Leopoldsburg), flinke koe: fleŋkǝ ku (Roosteren), fors beest: fǫrsǝ bis (Smeermaas), fǫrsǝ bēst (Kinrooi), fǫrsǝ bīs (Oud-Caberg), fǫrsǝ bīǝst (Nunhem), forse: fǫrsǝ (Maasmechelen), fǭrsǝ (Neerpelt), forse koe: fǫrsǝ ku (Bocholt, ... ), fǫrsǝ kø̜̄ (Hasselt), fǫrsǝ kū (Hamont), fǫršǝ kō (Mechelen, ... ), fǫršǝ kǫw (Bocholtz), fǫšǝ kō (Teuven), forsgebouwde koe: fǫrsgǝbǫu̯wdǝ kǫu̯ (Bocholt), forsige: fǫrsǝgǝ (Sint-Truiden), geblokt beest: gǝblǫk˱dǝ biǝst (Halen), geblokte koe: gǝblǫktǝ kuu̯ (Gennep, ... ), gedrongen koe: gǝdrǫŋǝ kō (Mechelen), gezette koe: gezatǝ kui̯ (Paal), goed model: gōt mǝdęl (Boorsem), goede koe: gui̯ kou̯ (Hoepertingen), groot stuk: grūt stek (Peer), grove: grōvǝ (Zelem), grove koe: grōf kō (Grathem), grōvǝ kui̯ (Tessenderlo), grūf kuu̯ (Rotem), grūǝf kō (Oost-Maarland), grǭf ku (Herten), koe met fors postuur: kō mɛt fǫrš pǫštȳr (Ulestraten), koe van een paard: kǭu̯ van ǝ pɛ̄rt (Gelieren Bret), koe van een stuk: kō van ɛi̯ støk (Meeswijk), kū van ęi̯ stø̜̄k (Tongeren), koe wie een paard: kau̯ wai̯ ǝ pjaǝt (Borgloon), kō wi ǝ pęi̯ǝt (Teuven), kǫu̯ wi ǝn pērt (Panningen), massale koe: masāl kō (Noorbeek), modelbeest: mǝdęlbiǝst (Rummen), paardsbeest: pɛi̯rsbīǝs (Eisden), particuliere koe: partǝklīr kā (Borlo), ruime koe: rȳm kǫw (Panningen), schip van een koe: šep van ǝn kǭu̯ (Gelieren Bret), schone blok van een koe: sxǫnǝ blǫk van ǝn kø̄w (Kermt), schone koe: sxuǝn kui̯ (Halen), šūŋ kō (Noorbeek, ... ), staatse koe: štātsǝ ku (Tegelen), sterke: stęrkǝ (Opglabbeek), sterke koe: stęrkǝ kø̜ (Herk-de-Stad), stęǝrkǝ kā (Niel-Bij-Sint-Truiden), stɛrkǝ kou̯ (Hoepertingen), stɛrkǝ ku (Mal), straffe: strāfǝ (Vliermaal), straffe koe: strafǝ kø̜u̯ (Rosmeer), strafǝ kǫu̯w (Oud-Waterschei), struise koe: strø̜̄sǝ kǫi̯ (Beringen), strø̜u̯sǝ kā (Velm), stuk van een beest: støk van ǝn bis (Diepenbeek), stuk van een koe: støk van ēn kǫu̯w (Stevoort), støk van ǝn ku (Boekend), støk van ǝn kō (Holtum), stęk van ǝn kø̜ (Rapertingen), stukkige koe: støkegǝ ku (Baarlo, ... ), stø̜kegǝ ku (Tegelen, ... ), štøkegǝ ku (Maasniel), štøkegǝ kō (Oost-Maarland), štø̜kegǝ ku (Swalmen), štø̜kegǝ kǫu̯ (Einighausen, ... ), vierkantige: vērkɛntegǝ (Ransdaal), vierkantige blok: vē.rkęnjtegǝ blǫk (Lanklaar), zwaar beest: zwǫǝr biǝst (Achel), zwǭr bīǝst (Boshoven), zware koe: zwoǝr ku (Beverst), zwur kø̜̄u̯w (Spalbeek), zwuǝr kōi̯ (Lummen), zwuǝr kǫu̯w (Oud-Waterschei), zwūr kō (Maastricht, ... ), zwǫǝr kui̯ (Meldert), zwǭr ku (Haelen, ... ), zwǭr kui̯ (Neerpelt), zwǭr kuu̯ (Leunen, ... ), zwǭr kø̜ (Hasselt), zwǭr kō (Geulle, ... ), zwǭr kǫi̯ (Beringen), zwǭrǝ ku (Milsbeek), zwǭǝr ku (Bree), zūǝu̯ǝr kōw (Opheers), šwūr kō (Epen), šwǭr kǫu̯w (Oirsbeek), žwǭr ku (Baarlo), žwǭr kō (Rothem), žwǭr kǫu̯ (Klimmen) [N 3A, 141a] I-11
forsythia bloeiend-hout: bleujend hout (Susteren), chinees klokje: sjienees klèkske (Hasselt), chinees-klokje: chinees klökske (Nederweert), chinees klökske of gael klökskes*  chinees klökske (Baarlo), Opgegeven door L 159  Chinees klökske (Gennep), forsythia: Chinees klokske (dialect afleiding). (Castenray), forsietsia (Waubach), forsitia (Stokkem), forsitsia (Venray), forsythia (Lommel, ... ), forsytsia (Echt/Gebroek, ... ), Altijd  forsythia (Meijel), geel hoofdje: gael huitje (Beesel), geel klokje: chinees klökske* of gael klökskes  gael klökskes (Baarlo), paaspijp: Paospiëp. (Maasbree) [DC 76 (2002)]forsythia I-7, III-2-1
fortuin maken behouden zijn: Hè zal behaten zien (Rijkhoven), buit maken: Hij zal buit maken (Meeuwen), een goede maken: hè zal ine gooie make (Opitter), erbovenop komen: hè zal er boeëven op komme (Opitter), fortuin: fərtuĭn (Lanaken), fortuin bijeendoen: hè dijt zich ei fortien bieijn (Bree), fortuin maken: (H)ieje zal ferti-jen maake (Hasselt), Ai zal fortuun makə (Eisden), dē zal fortūn makə (Herk-de-Stad), Diejə mok nog fərtuun (Heers), Dè zal fortuun maken (Mechelen-aan-de-Maas), Dè zal fərty(3)̄n mākə (Mechelen-aan-de-Maas), e fortune moken (Sint-Truiden), e zal fortuun make (Landen), E zal fortuun moake (Montenaken), em zul fortouwen maoke (Tessenderlo), fertyn mākə (Opgrimbie), fortuun make (Helchteren), Hai zal forteun maken (Meldert), he gie fortune moaken (Sint-Truiden), He zal fertien maken (Opoeteren), He zal forteun make (Maaseik), He zal fortuin make (Koersel), he zal fortuin maken (Beringen), he zal fortun maken (Linkhout), He zal fortuun make (Schulen), He zal fortuun maken (Neerpelt), He zal fortuun māken (Attenhoven), He zal ⁄n forteun maken (Landen), Hee zal fortuun maoke (Voort), hee(ə) zal fortuuŋ moakə (Ulbeek), Hee-e zal fortuun maake (Jeuk), Heei zal fortijn maken (Kuringen), heeje git fortuun maoake (Stevoort), hei zal fortien maken (Gruitrode), hei zal fortuin make (Bree), Hei zal fortun môken (Groot-Loon), Hei zal fortuun mauke (Riksingen), Heiee zal fortuin maoken (Sint-Lambrechts-Herk), Heir zal fortuun make (Neerharen), hej zal fortun maken (Hamont), Heje zal fortun brenge (Spalbeek), Heè zal fortien maken (Neeroeteren), hēi zal fortyn mōͅken (Diepenbeek), hēͅ zal fərtējn mākə (Bree), Hēͅr zal fortyin mōͅkə (Lanaken), Hĕr zal fortuín moaken (Lanaken), hi zal forteun make (Hasselt), Hi zal fortuin maken (Heusden), Hi(j)e zal fərtun maokə (Gutshoven), Hi=je zal fortung moaken (Ulbeek), Hie maokt hem e fortun (Duras), hie zal fortun make (Rotem), hie zal fortuun maake (Muizen), hie zal foͅrtyn mḁ̄kə (Zonhoven), hiej zal fortuun moake (Ulbeek), Hiejə mok nog fərtuun (Heers), Hieə zal fərtuuən moake (Nieuwerkerken), hiē geͅt fərty(3)̄n mōəkə (Diepenbeek), Hij zal fortuin maa-ɛn (Lommel), Hij zal fortuin maken (Paal), hij zal fortun maken (Reppel), Hije zal fortuun make (Alken), hijje zaal fortun maken (Houthalen), Hijè zal fortune maoken (Zonhoven), Hiè zal fortuin make (Hasselt), Hië zal fortuiën moäke (Sint-Lambrechts-Herk), Hië zal fortuun maoke (Zepperen), Hä zal fertien māken (Peer), Hè zal fertien make (Neeroeteren), Hè zal fertien maken (Opoeteren), Hè zal fortien maaken (Eigenbilzen), Hè zal fortuen maken (Ellikom), Hè zal fortuin maken (Peer), hè zal fortuin maoke (Beverlo), hè zal fortun maken (Hechtel), Hè zal fortun maken (Neeroeteren), Hè zal fortuun maken (Rotem), hè zal fortuun mâ-ke (Wellen), hè zal fortuune moake (Tongeren), Hè zal nog fortun maken (Neeroeteren), Hè zol fərtíen mōͅke (Martenslinde), Hèi zal fortuun make (Bocholt), Hé zal fortuun moake (Sint-Truiden), Héjə zal fortuun make (Landen), höj gät foͅrtyn mākən (Hamont), Hŋ zal fərtun makə (Opoeteren), hə zal fərtün mōͅkə (Borgloon), Ich zo fortuun maoke (Mal), iə git fərtyn mòəkə (Heers), iə zal fərtyn mòəkə (Heers), ə fərtin məkən (Bilzen), ə zal fortyng moake (Sint-Truiden), ə zal nog fortuun maken (Walshoutem), ə zal ə fərtuun moke (Gelinden), əzal forty(3)̄ən mākə (Landen), ⁄t zal fertien maoken (Bilzen), a van make = on  Dè gēt fortūīn makə (Zichen-Zussen-Bolder), geld maken: He zal geld maken (Heppen), Hie zal geld maken (Maaseik), geld verdienen: geld verdienen (Stokrooie), geͅlt feͅtdēnə (Opglabbeek), Hai zal geld verdienen (Hechtel), rijk worden: He zal rijk weiere (Paal), hij zal rijk were (Montenaken), Hè zal riēk wèren (Kaulille), wasjere : eenklank  hij zal wɛl rijk wasjere (Paal), schatrijk worden: hēͅ wy(3)̄rt schatrijk (Beverlo), ze bijeendoen: he zal ze bijeen doen (Beringen), ze scheppen: heë zal se scheppe (Kuringen), zich binnen maken: Hè meukt zich binnen (Bocholt), zich goed maken: Hen zaal z⁄ch goot maoken (Veldwezelt), zich rijk maken: Die maak zich nog reik (Hasselt), e zal zeg rijk moke (Bilzen), He git zich riek maken (Kaulille), He zal zich riek maken (Borlo), he zal zich rijk make (Neerhespen), Heiə makt hem rijk (Gorsem), Heje zal zich rijk moaken (Hoepertingen), Her zal zeg reek mouke (Zichen-Zussen-Bolder), Hie maak zich riēk (Lanklaar), Hiee zal em rijk maken (Heusden), Hiej gie zich rèk make (Hasselt), hiēͅ zal əm rēͅk makə (Houthalen), Hij zal hem rijk maken (Meldert), Hij zal hem rijk moaken (Oostham), Hij zal zich wel rijk maken (Kuringen), hijə zal zich rēͅk mâkeͅ (Mettekoven), Hè zal hum rijk make (Waasmont), Hè zal zich rèk maken (Hechtel), hè zal ⁄m rijk maoke (Beverlo), Hê zal zich rijk maken (Peer), I zal hem zel reik maeken (Hoepertingen), ie zal zich rijk ma⁄en (Lommel), zich schatrijk maken: heͅ zal zeͅch chatrijk moͅkeͅ (Genk), Hie maakt zich schatriek (Overpelt), zich weren: Hee zal zich weeren (Rekem), zijn scheepjes op het droge brengen: he zal zen chēēpkes op ⁄t drieg bringen (Zutendaal), zijn weg maken: He zal ziene wèg make (Grote-Brogel), HIj zal ziene weeg wèl maken (Achel) Fortuin. [ZND 35 (1941)] III-3-1
fossielen knoken: knø̜̜̄̄k (Tegelen) De versteende resten in de kleilaag van een tropische fauna die in Limburg in het milde klimaat van een pre-glaciaal tijdvak (Günz-Mindel Interglaciaal) geleefd heeft. [monogr.] II-8
fout in voetbal fool (<eng.): fo: (Heppen), foel (Eksel), foo.l (Hasselt), fool (Bocholt, ... ), fooël (Kaulille), fōəl (Zonhoven), ful (Gemmenich), fóel (Sint-Truiden), Den arbitter floùt fool: De scheidsrechter floot voor n fout.  fool (Kortessem), Eng. foul (vuil).  fóol (Tongeren), Uit Eng. foul play.  fool (Zolder) (Sport): Fout (bij voetbal). || (Voetb.) foul, overtreding. || Fool (voetbal). || Foul (Eng.): Fout, overtreding (sport). || Fout (voetbalterm). || Fout bij voetbal. || Fout tegen tegenspeler. || Fout tegen tegenstrever gemaakt (voetb.). || Fout. || Ful: (Fussb.) 1. Foul(spiel 2. Der infolge eines Foulspiels auszuführende Freistoss. || Overtreding (voetbalterm). || Strafschop. [DC 49 (1974)] III-3-2
fouten bij slecht overhalen bulten: bøltǝ (Roggel), plooien: plōjǝ (Roggel), plǫjǝ (Bilzen, ... ), (enk)  plōj (Posterholt), plǫj (Meijel), valse plooien: valse plooien (Dilsen), (enk)  valsǝ pluǝj (Maasbree), vouwen: (enk)  vǫw (Bleijerheide, ... ) Fouten die ontstaan, doordat men bij het overhalen het leer niet goed aantrekt. [N 60, 87] II-10
framboos aalbeer: hōlbēr (Hamont), aardbeer: ertbeer (Hechtel), abrikoos: abrikoos (Reppel), beer: beer (Gorsem, ... ), bramboos: mv: -oze  bramboze (Lottum), brochmiemel: bróch’miemmel (Bleijerheide, ... ), bronsbeer: bronsbeer (Kuringen), doemelte: doemelte (Swalmen), duifjesbeer: duifkesberen (Stokrooie), emer: framboos  emmer (Waubach), flamboos: flambaos (Gutshoven), flamboas (Grathem, ... ), flamboe-e-s (Weert), flamboe-eze (Weert), flamboes (Maaseik), flamboeës (Altweert, ... ), flamboēs (Eisden), flambois (Mechelen-aan-de-Maas), flambooes (Heerlen), flamboos (Maastricht, ... ), flambous (Hoepertingen), flambouəs (Wellen), flambou̯s (Borgloon), flamboäs (Geleen), flamboös (Venlo), flambōēəs (Hasselt), flambōs (Maastricht), flambūs (Herk-de-Stad), flambu’əs (Rekem), flambóos (Tongeren), flāmbø͂ͅs (Hasselt), framboos  flambo:s* (Maastricht), mv: -e  flambou:se* (Einighausen), zie frambo$s. mv.; verkl.w.: flambo$ze; flambeuske  flamboøͅs (Heerlen), flambozenstruik: flambózëstroek (Tongeren), framboos: frabōs (Lanaken), fram-boe-es (Maasbree), frambaus (Alken, ... ), frambo (Ulbeek), frambo:s (Sibbe/IJzeren), frambo:zen* (Wanssum), framboas (Buchten, ... ), framboe:s* (Oostrum), framboe:us* (Heerlen), framboea:s (Montfort), framboeas* (Pey), framboees (Heel), framboes (Borlo, ... ), framboewas (Heythuysen), framboez (Neeroeteren), framboeze (Gruitrode, ... ), framboezen (Dilsen), framboeës (Achel, ... ), framboeëze (mv.) (Nederweert), framboeəs (Mielen-boven-Aalst, ... ), framboeəz (Ellikom), framboise (Neerpelt), framboizen (Geulle), framboo-es (Borlo), framboo:s (Sittard), frambooe:s* (Heel), frambooes (Heerlen), framboos (Bilzen, ... ), framboowɛs (Lommel), frambooze (Nuth/Aalbeek), frambooës (Koersel), frambos (Gelinden), frambose (Schinnen), frambous (Hoepertingen, ... ), frambouse (Beek), frambouəs* (Lommel), frambow (Diepenbeek), framboze (Hulsberg, ... ), frambozen (Herten (bij Roermond)), framboêes (Baarlo), framboês (Bocholt), framboës (Duras, ... ), frambōēs (Velm), frambōēəs (Hasselt), frambōs (Beverst, ... ), frambōəs* (Hamont), framboͅos (Borgloon), framboͅus (Heers), framboͅəs (Diepenbeek), frambo’əs (Lommel), frambues (Schulen), frambuis (Hasselt), frambuizen (Wellen), frambuəs (Loksbergen, ... ), frambūs (Sint-Truiden), frambūəs (Leopoldsburg), framby(3)̄z (Opoeteren), frambòòs (Valkenburg), frambóóṣ (Lanaken), framōͅs (Mettekoven), fromboies (Beringen), fràmboeës (Hasselt), fràmbōēs (Nederweert), (...)  framboes (Steyl), framboos (Hushoven, ... ), [Ingevuld in 1977. HB]  framboze (Tongeren), framboos  framboo:s (Sittard), geen dialectisch woord is me bekend  framboos (Gulpen), mv: -bozen  frambozen (Urmond), mv: -e  framboase (Born), framboe6se (Roermond), framboese (Velden), framboo:se* (Meerlo), framboose (Amby, ... ), framboëse (Heerlerheide, ... ), mv: -e (oewa één lettergr.)  framboewaase (Dieteren), mv: -e; oi van trois  framboise (Stein), mv: -en  framboe6sen (Wanssum), mv: -oeze  framboeze (Kerkrade), mv: -ooze  frambooze (Eys, ... ), mv: -ose  frambose (Guttecoven, ... ), mv: -oz6  framboz6 (Amby), mv: -oze  framboze (Amby, ... ), mv: -ozen  frambozen (Gennep), mv: -ze  framboaze (Beegden, ... ), framboaze* (Maasbracht), framboe(w)ze (Venlo), framboe-eze* (Blerick), framboe:6ze* (Putbroek), framboeoaze (Stevensweert), framboeëze (Panningen), framboize (Roggel, ... ), frambooize (Sittard), frambooze (Amstenrade, ... ), mv: -zen  framboëzen (Blerick), naast: flamboos  frambóos (Tongeren), verfranst uit braambes; zie flamblo$s  framboøͅs (Heerlen), WLD = framboos  framboos (Posterholt, ... ), framboosbezie: framboos-bezie (Sint-Truiden), frambroos: frambrōwəs (Zonhoven), hennenbeer: henəbiər (Bree), henəbīr (Opoeteren), heͅnebēər (Zolder), heͅnəbēr (Beverlo, ... ), hinnebeer (Beringen, ... ), hinnebeeren (Kaulille, ... ), hinnebere (Helchteren, ... ), hinnebeèr (Bocholt), hinnebeër (Diepenbeek), hinnebiehre (Genk), hinnebieren (Meeuwen), hinnebiêre (As, ... ), hinnenbeer (Eksel), hinnəbēr (Paal), hĭnnebēer (Overpelt), "Lillo" in de nabijheid van Houthalen  hinnebere (Houthalen), etym. (e.d.), zie boek  hinnebee.ër (Zonhoven), framboos  hinnebeer (Tungelroy), frambozen  hinnebiehre (Genk), mv: -e  hinnebee:re* (Stramproy), hinnebeere (Tungelroy), mv: -e (hin is in t algemeen kip)  hinne-beere (Stramproy), WBD/WLD = fràmboos  hinnəbīēre (As, ... ), hennenbes: hinnebees (Kwaadmechelen, ... ), hinnebes (Zonhoven), naar Pâque; Oostham heet "Ham" bij L.Janssen  hinnebeze (Oostham), hensbeer: mv: -e (e van hens zeer kort)  hensbere (Nieuwstadt), hiembeer: hiem’beer (Bleijerheide, ... ), himbeere (du.): hiem’beer (Kerkrade), jansbeer: jasbeer (Hasselt), moelbeer: mv: -bere  moelbere (Vijlen), moerbezie: moerbezie (Oostham), mull (du.): mull (Eupen), piert: piert (Grote-Brogel) [DC 13 (1945)]framboos [N 92 (1982)], [ZND 34 (1940)], [ZND m] || frambozen || frambozestruik || hinnebes || Hoe noemt u de framboos in het algemeen (uitspraak) [N 72 (1975)] I-7
franciscaan bruine pater (lat.): `broenepater (Roermond), `ne broene pater (Klimmen), Braunë pôtër (Hoeselt), broane poater (Hoensbroek), broen paoters (Sint-Huibrechts-Lille), broen paters (Ell, ... ), broene paater (Bocholt, ... ), Broene Paater (Nuth/Aalbeek), broene paater (Sevenum, ... ), broene paoter (Achel, ... ), broene pater (Baarlo, ... ), Broene pater (Lutterade), broene pater (Melick, ... ), broene paters (Meijel), broene pâtter (Neerpelt, ... ), broenge pater (Epen, ... ), broeêne pater (Reuver), broeëne pater (Waubach), broĕne pāāter (Nieuwenhagen), broune paoter (Maastricht, ... ), broune pater (Maastricht), broëne pater (Maasbree), brōēne paater (Schimmert), bruine poater (Houthalen), bruine pâter (Eksel), brune paoter (Siebengewald), brūūnə pāātər (Opglabbeek), brønjə pātər (Meijel), brø͂ͅinə poͅuətər (Lommel), brəənpóótərs (Loksbergen), eine broene pater (Klimmen), enne braune pater (Stokkem), inne broene pater (Nieuwenhagen, ... ), ne braune paoter (Eigenbilzen, ... ), ne braune poater (Eigenbilzen), ne braunpaôter (Tongeren), nne broene pater (Valkenburg), proene paater (Grevenbicht/Papenhoven), unnen broene paater (Meerssen), franciscaan: enne fransiskaan (Klimmen), franciscaan (Haler), Franciscaan (Hoensbroek), franciscaan (Maastricht, ... ), Franciscaan (Schinnen), franciscaan (Terlinden, ... ), Franciscane (Schinnen), franciskaan (Reuver), franciskane (Oirlo), fransiscaan (Tienray), fransiskaan (Baarlo, ... ), Fransëskôon (Hoeselt), pater Fransciskaan (Eisden), franciscaner: ənə fransiskānər (Montzen), franciscanermonnik: franciskaner monnik (Oirlo), minderbroeder: minderbroeder (Maastricht, ... ), ne minderbrōēder (Tongeren), minnebroeder: inne minnebroar (Waubach), monnebroeder: monnebruur (Heers, ... ), Mannelijk  nonnebruur (Jeuk), pater (lat.): de paaters (Weert) Een Franciscaan of Minderbroeder [bruine pater, de Broune, Minnebroor, broene paater]. [N 96D (1989)] || Een monnik [munnik]. [N 96D (1989)] III-3-3
franje besatz (du.): Van Dale (DN): Besatz, garnering, belegsel.  bezats (Schinveld, ... ), boordsel: böersel (Schinveld, ... ), floche (fr.): flos (Oostham), flochetje (<fr.): floch-kes (Jeuk), flosjkes (Lommel), flóskes (Hechtel), Samengebonden. Loshangende draadjes = ?  flosjkes (Eksel), flos: flǫs (Oostham), flosje: (mv)  floškǝs (Jeuk), fralie: fralijs (Lommel), fraulies (Zolder), frāālies (Houthalen), frāliən (Linde), fraling: frāāling (Kermt), frallie: (mv)  frālis (Houthalen), frandel: fraandels, fraandelen (Peer), frandel (Oirlo), frandele (Genk), frandels (Alken), Fraandels waren aafhangende dreehj of dreeh.  fraandels (Peer), franel: (mv)  frānǝls (Opglabbeek), frangeltje: (mv)  frɛŋǝlkǝs (Neerpelt), franie: frani (Hamont), franies (Achel, ... ), franis (Hamont), franī (Sint-Huibrechts-Lille), frannie (Achel, ... ), frannies (Overpelt), Korte /a/.  franies (Achel), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  frannie(s) (Kaulille), franje: fraanje (Horst, ... ), franeje (Bleijerheide), franje (Afferden, ... ), franjen (Sint-Huibrechts-Lille), franjes (Beringen, ... ), franjǝ (Afferden, ... ), franjə (Opglabbeek), franjəs (Beringen, ... ), franǝjǝ (Bleijerheide), frãnjǝ (Tessenderlo), fra͂njə (Tessenderlo), frānjǝ (Borgharen, ... ), franjel: fra-njel (Panningen), fra.njəl (Maastricht), fra.nəl (Meeuwen), fra:jnələ (Molenbeersel), fra:njəl (Maastricht), fra:nəl (Beringen), fraajnelen (Kessenich), fraajnels (Neeroeteren), fraangel (Boorsem, ... ), fraangele (Schimmert), fraangelen (Bocholt), fraanjel (Amby, ... ), fraanjel, franjel (Maastricht), fraanjele (Bingelrade, ... ), fraanjelen (Bocholt, ... ), fraanjels (Blitterswijck, ... ), fraanjl (Asenray/Maalbroek), fraanjël (Herten (bij Roermond), ... ), fRaanjəllə (Opglabbeek), fraanjələ (Opitter), fraanəls (Opglabbeek), frajel (Lottum), frajngelen (Vliermaal), fran-jel (Vijlen), franel (Bree), franelle (Gruitrode), franels (Bree, ... ), frangel (Epen, ... ), frangele (Lontzen, ... ), franjeel (Berg-en-Terblijt, ... ), franjel (Amby, ... ), franjele (Heerlen, ... ), franjels (Maasbree, ... ), franjǝl (Gulpen, ... ), frannels (Spalbeek), fraunjels (Lanaken), fraŋjələ (Neerpelt), fraŋǝl (Epen, ... ), fraŋəl (Sint-Truiden), fraŋələ (Welkenraedt), frā:njələ (Kinrooi), frāānjel (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), frān`əl (Meeswijk), frānels (Wellen), frānjelen (Rotem), frānjələ (Maaseik), frānələ (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), frāŋəl (Opgrimbie, ... ), frāŋələ (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), fra͂jlns (Zonhoven), frojndǝl (Wellen), frànjel (Velden), fránnels (Hechtel), fráánjele (Doenrade), frânjel (Steyl), frøndǝl (Oirlo), frājǝl (Lottum), frānjǝl (Amby, ... ), frānšǝl (Borgharen), frāŋǝl (Boorsem, ... ), frǫǝl (Hoepertingen), frǭnjǝl (Eijsden), (mv)  franjǝls (Meijel), franjǝlǝ (Heerlen, ... ), fronǝlǝ (Diepenbeek), frānjǝlǝ (Doenrade, ... ), frāŋǝlǝ (Bocholt, ... ), Pejoratief.  fraanjel (Geistingen), Soms.  fraanjel (Bree), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  fraang`l (Bocholt), franjeltje: freenjelkes (Mechelen-aan-de-Maas), frɛnjəlkəs (Neerpelt), frannie: frani (Neerpelt), (mv)  franis (Achel, ... ), fransel: fraansjel (Borgharen, ... ), fraansjelle (Mheer), fransjels (Kanne), fringel: frae-jnel (Wellen), frengels (Herk-de-Stad, ... ), frengəl (Loksbergen), frenjelen (Rijkhoven), frenjels (Neerhespen (WBD)), fränjel (s-Herenelderen), frèngəls (Loksbergen), frèŋəls (Aalst-bij-St.-Truiden), en zoals in het frans.  frènnel (Alken), fringeltje: frengelkes (Sint-Truiden), frongeltje: (mv)  frøŋǝlkǝs (Jeuk), fronjel: franžəl (Grote-Spouwen), fraoingel (Kortessem), fraonnels (Sint-Lambrechts-Herk), fraonzjel (Kanne), fraonzjele (Veldwezelt), fraonəls (Herk-de-Stad), fraønəls (Lummen), frānžəl (Hasselt), fra͂nžələn (Diepenbeek), freungels (Nieuwerkerken), froanel (Genk), froanjele (Munsterbilzen), froansjel (Zutendaal), froanzjels (Hoeselt), froinels (Stevoort), froinjels (Tongeren), froinnele (Mal), froinzjël (Tongeren), froinžəls (Lanaken), froinžələ (Genoelselderen), froj-ndel (Wellen), frojndel (Wellen), frongelen (Hoeselt), fronjel (Diepenbeek), fronjels (Lanaken), fronnelen (Diepenbeek), fronzjel (Bilzen, ... ), fronžəl (Martenslinde), fronžəls (Bilzen), froṇdzəl (Borgloon), frooindels (Borgloon), frounjels (Lanaken), frounschele (Zichen-Zussen-Bolder), froŋəl (Hoepertingen), frōanjels (Heers), frōͅngelə (Zichen-Zussen-Bolder), frōͅnəls (Herk-de-Stad), frōͅənšəls (Vroenhoven), fro͂:nžəl (Kanne), froͅngəls (Bilzen), fruingel (Sint-Truiden), fruinjələ (Rosmeer), frungel (Bilzen), frungelen (Mopertingen), frungels (Eigenbilzen), frunsjele (Eigenbilzen), frunzjel (Eigenbilzen, ... ), fruungels (Groot-Gelmen), frŭnzjel (Rosmeer), fräonzjel (Gronsveld), frònnele (Vreren), frònzjëls (Tongeren), fròuzjel (Bilzen), fróa.jngel (Gors-Opleeuw), frónzjel (Riemst, ... ), frônzjël (Tongeren), frəngels (Jeuk), #NAME?  fraonjele (s-Herenelderen), [a/o?]  frangələn (Hoeselt), Achtervoeging van -l.  fro.nžəl (Vroenhoven), b.v. e klèèdsje bè froin`lkes aon.  froin`l (Diepenbeek), Kwart op de kermis (paardemolen): flosj.  franzjel (Vliermaal), Mouillering van n, gevolgd van j.  fro.nžəl (Vroenhoven), Subst. op -el, waarschijnlijk naar analogie met andere Ndl. substantieven op -el.  fro.nžəl (Vroenhoven), fronjeltje: frongelkes (Hoeselt), frèùnzjelkes (Vroenhoven), frəngəlkes (Jeuk), [boordsel met]  bjeutsel mēt} freunsjelkes, frönsjelkes (Herderen), De klank -ong- wordt uitgesproken als in het Fr. besogne.  frongelkes (Beverst), fronsel: frǫnžǝl (Bilzen), (mv)  fronžǝls (Tongeren), frønšǝlǝ (Eigenbilzen), frutsel: frūtsels (Sint-Truiden), kant: kantj (Heel), ketteltje: [boordsel met]  bjeutsel mēt} kettelkes (Herderen), kwast: kwas (Maastricht), kwaste (Valkenburg), (mv)  kwastǝ (Valkenburg), kwastje: kweskes (Valkenburg), (mv)  kwɛskǝs (Valkenburg), kwispeltje: kwêspelkes (Munsterbilzen), (mv)  kwęspǝlkǝs (Munsterbilzen), piezel: piezels (Eksel), pluis: Vgl. WLD II.7, trossen: pluizen K 314, K 316, K 318; pluisjes K 358  plussen (Beverlo), plössjn (Oostham), pləsən (Heppen, ... ), pluisje: Vgl. WLD II.7, trossen: pluizen K 314, K 316, K 318; pluisjes K 358  plueskes (Beringen, ... ), poesje: Vgl. WLD II.7, trossen: poesjes L 371a  pujskes (Maaseik), prengel: (mv)  prɛŋǝls (Loksbergen), sierrand: sērrant (Schimmert), sierrandje: sērrɛntšǝ (Schimmert) 1. franje || 1. franje, reeks afhangende draden ter versiering || a) franje || afhangende draad aan een boordsel || bedsprei met franjes [ZND 23 (1937)] || frange (Ofra.): garnering bestaande uit een boordsel met een reeks afhangende draden, gewoonlijk in bundels of kwasten bijeen gebonden || franje [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Franje. Een randversiering bestaande uit een boordsel met een reeks afhangende draden, meestal in bundels of kwasten bijeen-gehouden [franje, franjel, fraling] [N 114 (2002)] || franje: afhangende draad || franje: garnering met afhangende draden garen || franje: reeks afhangende draden, kwasten ter versiering || franje: uithangende garendraden aan versleten kleding || Hoe noemt U de flossen aan de linten (van de sierkrans op de muts)? (franjes?) [N 61 (1973)] || Hoe noemt U de flossen aan de linten (van de sierkrans op de muts? (franjes?) [N 61 (1973)] || Hoe noemt U een randversiering bestaande uit een boordsel met een reeks afhangende draden, meestal in bundels of kwasten bijeengehouden (franje?)? [N 62 (1973)] || kwastje: bundel haren, draden als franje || Randversiering bestaande uit een boordsel met een reeks afhangende draden, meestal in bundels of kwasten bijeengehouden. [N 62, 59; MW; S 9; monogr.] II-7, III-1-3