e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
fijne hekel fijne hekel: fīn hējkǝl (Beringe) Volgens Grothe (pag. 282) kunnen de tanden van een hekel 3,5 cm lang zijn, 2 mm dik, bij een tussenruimte van 4,5 mm tussen de tanden. Men spreekt dan van een fijne hekel. Volgens de informant van L 265c zijn de tandjes van een fijne hekel zo fijn als een stopnaald. [N 48, 19e] II-7
fijne meubelmaker ebenist: ēbǝnes (Bilzen), fijne meubelmaker: fē̜nǝ mø̄bǝlmǭʔǝr (Tessenderlo), kunstschrijner: kønstšrīnǝr (Bleijerheide), meubelmaker: mø̄bǝlmākǝr (Ottersum) Meubelmaker die gespecialiseerd is in fijn werk. [N 55, 166b] II-12
fijne zeef, voor pootaardappelen maatzeef: mǭtzēf (Holtum), peuterzeef: pø̄tǝrzēf (Helden, ... ), peuterzift: pø̄tǝrzeft (Gennep, ... ), plantzeef: plantzeef (Klimmen), poterszeef: pōtǝršzēf (Ulestraten), pǭtǝrszēf (Waubach), sorteerder: sǫrtē̜rdǝr (Paal, ... ), zaadzeef: zǭǝt˲zēf (Hamont) De tweede, en doorgaans middelste zeef, waardoor de kleinere aardappelen worden afgezonderd die als pootgoed worden gebruikt. [N 12, 34b] I-5
fijne zoetvijl fijn zoetvijltje: fīn zø̜t˲vęjlkǝ (Maastricht), fijne vijl: fęjnǝ vęjl (Bevingen), fīn vīl (Klimmen), fijne zoetvijl: fiŋ zø̜t˲vīl (Heerlen), halfzachte vijl: halǝf˲zāxtǝ vęjl (Eigenbilzen), kunstvijl: køns˲vīl (Wijnandsrade), precisievijl: pɛrsisivīl (Montfort), slichtvijl: šlik˲vīl (Klimmen), šlix˲vil (Spekholzerheide), zachte vijl: zāxtǝ vājl (Bilzen) Extra fijne vijl. Volgens de invuller uit P 219 werd de fijne zoetvijl gebruikt voor polierwerk. [N 33, 92] II-11
fijngebouwd (een) fijne: finǝ (Bergen, ... ), fiŋǝ (Kerkrade), fīnǝ (Meeswijk), fɛ̄nǝ (Berverlo, ... ), (een) lichte: lextǝ (Koersel), līǝtǝ (Moresnet), (het heeft) fijne benen: fin bē. (Waubach), (het heeft) fijne pootjes: fęi̯n pytǝkǝs (Zolder), fɛi̯n pȳtšǝs (Bokrijk), fijn: fai̯n (Tongeren), fenj (Meijel), fi (Remersdaal), fii̯ǝn (Neerpelt), fin (Bree, ... ), fēi̯n (Maaseik, ... ), fē̜i̯ǝn (Beverst), fē̜n (Houthalen), fęi̯n (Genk, ... ), fī (Mechelen), fīn (Achel, ... ), fīǝn (Heel, ... ), fɛi̯n (Halen, ... ), fɛ̄n (Hasselt, ... ), joefel: jufǝl (Valkenburg), juffrouw: jyfrǭu̯ (Gingelom  [(ironisch)]  ), licht: lex (Tongeren, ... ), lext (Niel-Bij-Sint-Truiden), lixt (Diepenbeek), licht van benen: lext ˲va bii̯ǝnǝ (Tessenderlo), loper: luǝper (Leopoldsburg), slank: slank (Gemmenich), slaŋk (Rummen), stoelspotig: stulspōtǝx (Meijel  [(met poten als van een stoel)]  ) Gezegd van een paard met dunne, fijngebouwde poten. [N 8, 64c] I-9
fijnkool fijne kool: fejnǝ kǭl (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Maurits]), fijne kool (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Zwartberg, Waterschei]), fijnkolen: fīnkǭlǝ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Eisden]), fijnkool: fajnkoǝl (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Winterslag, Waterschei]), fijnkool (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Emma]), fīkoǝl (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Domaniale]), fīnkoal (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), fīnkoǝl (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), fīnkǫǝl (Heerlen  [(Emma)]   [Julia]), fīnkǭl (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), fīǝnkoǝl (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Maurits]), gries: gre.s (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale, Wilhelmina]), gres (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Willem-Sophia]), jres (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Domaniale]), pof: puf (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), stubkool: støbkōl (Eisden  [(Eisden)]   [Laura, Julia]) Steenkolen met een afmeting kleiner dan 10 mm. [N 95, 463] II-5
fijnmes klein snijmes: klã snē̜męs (Tessenderlo), opsnijmes: opsnimɛs (Stokkem), snijmes: snīǝjmɛs (Sevenum) Klompenmakersmes waarmee de buitenzijde van de klomp glad wordt afgewerkt. Het fijnmes lijkt op het paalmes, maar heeft een smaller blad. Net als het paalmes is ook het fijnmes aan één kant van een handvat voorzien en aan de andere kant van een haak. Met die haak kan het mes scharnierend aan een kram worden verbonden, die op het snijpaardje is vastgemaakt. [N 97, 102; Bakeman 9] II-12
fijnnaaister coupeuse: kupø̄s (Bilzen, ... ), fijne naaierse: fiŋ niǝnǝšǝ (Bleijerheide, ... ), fęjn nē̜jøs (Herderen), fīn nījērš (Rothem), fijne naaister: fin nɛjstǝr (Weert), fiǝn nɛjstǝr (Kesseleik), fęjn nē̜ǝtstǝr (Houthalen), fęjnǝ nɛ̄jstǝr (Ottersum), fīn nięstǝr (Grevenbicht / Papenhoven), fīn nji-jstǝr (Boorsem), fīn nɛ̄jstǝr (Neerpelt), fīn nɛ̄jtstǝr (Bocholt), garnierster: gǝrnēstǝr (Lutterade), kledermaakster: klęjǝrmēkstǝr (Maasmechelen), kleermaakster: klērmǭkstǝr (Diepenbeek), kostuumnaaister: kostymnɛjstǝr (Reuver), kostymnɛ̄jstǝr (Meijel), naaierse: najos (Jeuk), neęjšǝ (Schimmert), niǝnǝršǝ (Sint-Martens-Voeren), nīšǝ (Doenrade), naaierse voor fijn werk: niǝnǝšǝ vȳr fin wɛrk (Bleijerheide), nējšǝ vø̄r fin wɛrk (Schimmert) Naaister die fijn naaiwerk verricht. [N 62, 1c] II-7
fijnsnijden afwerken: afwɛrǝkǝ (Tessenderlo), gladsnijden: glat snīǝjǝ (Sevenum) De buitenzijde van de klomp met het fijnmes glad afwerken. [N 97, 103] II-12
fijnste zeef, uitschotzeef drekzeef: drɛkzēf (Buchten), krielenzift: krīlǝzeft (Gennep, ... ), krielzeef: krīlzēf (Helden, ... ), krīlzē̜f (Noorbeek, ... ), kruidjeszeef: krutšǝzif (Rotem), schrotzeef: šrǫtzēf (Ulestraten), schrotzift: schrotzift (Milsbeek, ... ), varkenszeef: vɛrǝkǝszēf (Hamont), zandzeef: zantjzēf (Baexem) Soms is er nog een derde, onderste zeef, waar het "uitschot", de zeer kleine aardappelen en stukken aardappel worden afgezonderd van het afval en de losse aarde. [N 12, 34c] I-5