17598 |
fronsen |
frauwelen:
frauwələ (Q116p Simpelveld),
fronselen:
befrunseldj (L321a Ittervoort),
freunsölö (L378p Stevensweert),
fronsele (L269b Boekend, ...
P219p Jeuk,
Q095p Maastricht,
L329p Roermond,
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
fronselen (L265p Meijel),
fronsjele (L433p Nieuwstadt),
fronsjelen (Q015p Stein),
froonsele (L318b Tungelroy, ...
L210p Venray),
froonselə (L164p Gennep),
frooëns`le (L317p Bocholt),
frōēnsjələ (Q035p Brunssum),
frŏĕnsjelə (Q033p Oirsbeek),
frunselde (L383p Melick),
frunsele (L269p Blerick, ...
L322p Haelen,
L330p Herten (bij Roermond),
L292p Heythuysen,
L320b Kelpen,
L331p Swalmen,
L374p Thorn,
L271p Venlo),
frunselle (L386p Vlodrop),
frunsjele (L382p Montfort),
frunsjələ (Q113p Heerlen),
frunsələ (L300p Beesel, ...
L328p Heel,
L329a Kapel-in-t-Zand),
frànsele (L266p Sevenum),
frònsele (L266p Sevenum),
frónsjelə (Q033p Oirsbeek),
frónsələ (L271p Venlo),
frönsjele (Q196p Mheer),
gefronseltj (L288a Ospel),
(?augskroen)
frinsele (L294p Neer),
PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.
fronselen (L353p Eksel),
PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.
fronsele (P219p Jeuk),
fronsen:
de vjerkop fronse (Q086p Eigenbilzen),
froense (Q034p Merkelbeek, ...
Q078p Wellen),
froensen (L416p Opglabbeek),
fronse (Q083p Bilzen, ...
Q003p Genk,
Q018p Geulle,
L320c Haler,
L352p Hechtel,
P188p Hoepertingen,
L387p Posterholt,
L358p Reppel,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
Q020p Sittard,
L374p Thorn,
Q101p Valkenburg,
P227p Vorsen),
fronse(n) (Q086p Eigenbilzen),
fronsen (L282p Achel, ...
P120p Alken,
L353p Eksel,
Q202p Eys,
L371a Geistingen,
L366p Gruitrode,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
Q077p Hoeselt,
Q077p Hoeselt,
L414p Houthalen,
Q109p Hulsberg,
L422p Lanklaar,
Q240p Lauw,
L368p Neeroeteren,
L371p Ophoven,
L371p Ophoven,
Q012p Rekem,
P176p Sint-Truiden,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven),
fronst de wenksbouwe (K317a Kerkhoven),
fronsë (Q077p Hoeselt),
fronsə (K317p Leopoldsburg, ...
L364p Meeuwen,
Q108p Wijnandsrade),
fronze (Q098p Schimmert),
fronzen (L282p Achel, ...
K353p Tessenderlo),
froonse (Q095a Caberg, ...
Q193p Gronsveld,
Q188p Kanne,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q012p Rekem,
Q187p Sint-Pieter,
Q178p Val-Meer),
froonsen (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
froonsə (Q095p Maastricht, ...
Q171p Vlijtingen),
frōnjsen (L428p Born),
frōnse (L381p Echt/Gebroek, ...
L316p Kaulille),
frōnsə (L369p Kinrooi),
frōōntse (Q102p Amby),
frŏnse (Q098p Schimmert),
frunse (L267p Maasbree, ...
L267p Maasbree),
frò.nse (Q005p Zutendaal),
frònse (L360p Bree, ...
L372p Maaseik),
frònsje (Q021p Geleen),
frònsə (P047p Loksbergen, ...
Q117p Nieuwenhagen),
fró.nse (Q156p Borgloon, ...
Q153p Gors-Opleeuw),
frónse (L417p As, ...
L360p Bree,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
L265p Meijel,
Q080p Vliermaal),
frónsjə (Q098p Schimmert),
frónsë (Q162p Tongeren),
frónsə (L432p Susteren),
frônse (L322a Nunhem, ...
L331p Swalmen,
L271p Venlo,
L271p Venlo),
frônsen (Q015p Stein),
frônsə (L299p Reuver),
frönse (L269p Blerick, ...
L298a Kesseleik),
sich fronse (Q203p Gulpen),
wenkbraawen fronsen (K278p Lommel),
Mogelijkheid onderlijnd in vraagstelling.
fronsen (P047p Loksbergen),
grijnen:
grijnə (Q095p Maastricht),
rimpelen:
gerumpeld gezich (L432p Susteren),
reumpələ (L382p Montfort),
rimpele (Q095p Maastricht, ...
Q197p Noorbeek,
Q197a Terlinden,
Q222p Vaals,
Q117a Waubach),
rimpelen (L366p Gruitrode, ...
P176p Sint-Truiden),
rimpələ (Q116p Simpelveld, ...
Q108p Wijnandsrade),
rump`le (L317p Bocholt),
rumpele (Q019p Beek, ...
Q095a Caberg,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
Q203p Gulpen,
Q112c Kunrade,
Q016p Lutterade,
L332p Maasniel,
L329p Roermond,
Q032p Schinnen,
L318b Tungelroy,
Q101p Valkenburg,
L289p Weert),
rumpelen (Q032p Schinnen),
rumpelə (Q027p Doenrade),
rumpulu (Q035p Brunssum),
rumpələ (Q038p Amstenrade, ...
Q113p Heerlen,
L329a Kapel-in-t-Zand,
Q095p Maastricht,
L299p Reuver),
rumpələn (Q014p Urmond),
rŭmpele (Q098p Schimmert),
rø.mpələ (Q202p Eys),
PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.
rimpele (P219p Jeuk),
Wenkbrauw = braw.
rumpele (Q011p Boorsem),
rimpels trekken:
ien reempels trekke (L217p Meerlo),
reempels trekke (L216p Oirlo),
rimpele trekke (L245b Tienray),
rimpselen:
chərumsjəlt (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
gerimpseld (L360p Bree),
ru.msele (K361p Zolder),
rumpsele (L369p Kinrooi),
rumselen (L353p Eksel, ...
L353p Eksel),
B.v. oer veu.rhuut nie zoe -, jong.
ru.mpsele (K361p Zolder),
runzeln (du.):
runsjele (Q111p Klimmen),
samentrekken:
B.v. Ge krijgt `n hiejel gerimpelt vel as ge oewer wenkbrouwen dikwijls samentrekt.
samentrekke (L355p Peer),
trekken:
(trèkke) (Q021p Geleen),
vouwen:
vauwe (Q121p Kerkrade)
|
Fronsen: tot rimpels samentrekken, gezegd van wenkbrauwen en voorhoofd (fronsen, fronselen, rimpelen). [N 106 (2001)] || Fronsen: tot rimpels samentrekken, gezegd van wenkbrauwen en voorhoofd (fronsen, zich fronsen, fronselen, rimpelen). [N 84 (1981)]
III-1-1
|
27733 |
front |
front:
front (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
, ... [Winterslag, Waterschei]
Q007p Eisden
[(Eisden)]
, [Maurits]
Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
, [Eisden]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]
Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Maurits]),
frǫnt (Q021p Geleen
[(Maurits)]
, ... [Emma]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
, [Willem-Sophia]
Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
, [Domaniale, Wilhelmina]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Eisden]),
frǭnt (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Eisden])
|
Het uiteinde of de zijde van de mijngang die in het gesteente of in de steenkoollaag vooruitgedreven wordt. Werkfront in het algemeen. [N 95, 10; N 95, 398; monogr.; Vwo 329]
II-5
|
21065 |
fruit |
fruit:
fruit (L271p Venlo)
|
fruit
III-2-3
|
20586 |
fruit bewaren |
bewaren in het mout:
bewaren in ⁄t mōētj (L333p Asenray/Maalbroek),
bleken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
ble(i)kə (P195p Gutshoven),
ble:ike (Q005p Zutendaal),
bleeken (Q159p Broekom, ...
Q165p Horpmaal),
bleiken (Q171p Vlijtingen),
bleikə (P176p Sint-Truiden),
blèken (Q170p Grote-Spouwen),
drogen:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (de appel lete driege)
driege (L355p Peer),
een mijt maken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
ən miĭt mōͅkə (Q160p Bommershoven),
een mouting maken:
ein motting make (L327p Beegden),
een moutje maken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
ə mutjə mākə (L420p Rotem),
een moutsel maken:
⁄n mòtsjel maken (Q187p Sint-Pieter),
een muik maken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 nb. indien omspelling volgens RND: a = á (komt maar een keer voor op de lijst en het is niet duidelijk welke a daarmee bedoeld wordt).
nə muk makə (L414p Houthalen),
fruit bewaren:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
frëet bewôre (Q093p Rosmeer),
fruit in de muik steken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
fre͂ͅt eͅn də mūk stēͅkən (L355p Peer),
fruit muiken:
werkwoord
fruit mo͂e͂ke(n) (L268p Velden),
in de mout leggen:
in de moŏt lègge (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
in de muik steken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
en də my(3)̄:k stɛ̄kən (L286p Hamont),
in de mōēk stèken (L355p Peer),
in de week zetten:
in de week zette (Q113p Heerlen),
inmaken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
inmoaken (Q083p Bilzen),
laten bleken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
leute bleken (Q168a Rijkhoven),
loate bleekə (P117p Nieuwerkerken),
laten lengen:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
lotən leŋən (K353p Tessenderlo),
laten liggen:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
lao:əte ligge (P188p Hoepertingen),
laten liggen tot ze rijp zijn:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
lâtte ligge tot ze reejp zeen (L372p Maaseik),
laten liggen voor rijp te worden:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
loatə lique veur riep te wairə (Q007p Eisden),
laten liggen voor te mouten:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
loͅtə legən voͅr te mōͅi̯tən (Q071p Diepenbeek),
laten mouten:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
lao:əte mauəte (P188p Hoepertingen),
lōetə mø͂ͅtə (P050p Herk-de-Stad),
loͅtə mātə (P176p Sint-Truiden),
laten murg worden:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
lōͅtə moerəx wēͅrə (Q012p Rekem),
laten murgen:
loate moige (Q097p Ulestraten),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
lōͅtə moerəgə (Q012p Rekem),
laten ontzweten:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
loate ontzweite (Q007p Eisden),
laten rijp worden:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
laote riep wēēren (L364p Meeuwen),
laten rijpen:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
laitte raipe (Q177p Millen),
laotə rypə (K353p Tessenderlo),
laten rijpen (L372p Maaseik),
loate riepe (L360p Bree),
loaten riepen (L368p Neeroeteren),
loatə rijpə (Q072p Beverst),
loote rijpen (K353p Tessenderlo),
lote rijpe (P176p Sint-Truiden),
lèten rijpen (K360p Heusden),
zə ləatə ri:pən (L314p Overpelt),
laten uitzweten:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
ləotən utzwɛitən (L372p Maaseik),
moffelen:
moefele (L329p Roermond),
mouten:
mø͂ͅe.tə (Q002p Hasselt),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
ma:tə (P179p Aalst-bij-St.-Truiden),
maai-te (P219p Jeuk),
maate (P219p Jeuk),
maaten (P214p Montenaken),
maiten (P172p Wilderen),
mate (P176p Sint-Truiden),
meute (Q002p Hasselt),
moeite (P192p Voort, ...
Q078p Wellen),
moeiten (Q078p Wellen),
moei̯tte (Q078p Wellen),
moj‧ən (K353p Tessenderlo),
moute (P121p Ulbeek),
mouten (Q083p Bilzen),
moutə (P055p Kermt),
mōte (P193p Mettekoven),
mōteͅn (L416p Opglabbeek),
mōtə (Q089p Martenslinde),
mōͅētən (Q071p Diepenbeek),
mu:tə (P188p Hoepertingen),
muien (K314p Kwaadmechelen),
muiten (P052p Schulen),
muitə (P120p Alken, ...
Q156p Borgloon),
mu‧jtə (P192p Voort),
mø͂ͅ.tə (Q002p Hasselt),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (ui = fr. gueule)
muite (Q002p Hasselt),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (ô = fr. horlôge en e = zeer kort)
môëten (Q071p Diepenbeek),
mouteren:
ook: muiken, mûken, mooken, materen,meuteren
moeteren (Q003p Genk),
moutingen:
muiken, mûken, mooken, materen,meuteren, moeteren
moetingen (Q003p Genk),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
meutinge(n) (L417p As),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (het verzamelde fruit: ein motting)
mottingen (L371p Ophoven),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (loten liggen om ze loten riep te wèren)
motingen (L368p Neeroeteren),
moutselen:
maitschele (Q198p Eijsden),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
moetchelle (Q199p Moelingen),
muiken:
maukë (Q162p Tongeren),
moa-je-ke (L215p Blitterswijck),
moeeke (L248p Lottum),
moeke (L295p Baarlo, ...
L269p Blerick,
L298p Kessel,
L296p Steyl,
Q001p Zonhoven),
moekke (L297p Belfeld),
moeuke (L245p Meterik),
moeəke (L246p Horst),
mojjeke (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
mojjike (L191p Afferden, ...
L209p Merselo,
L210p Venray),
mojîke (L271p Venlo),
mooəke (L250p Arcen),
moäke (L249p Grubbenvorst),
moïkken (L165p Heijen),
mōĭjke (L217p Meerlo),
mŏĕke (L300p Beesel),
mŏikke (L246a Swolgen),
mŏĭjeke (L215a Wellerlooi),
mŏjeke (L164p Gennep, ...
L213p Well),
moͅi̯əkə (L215p Blitterswijck, ...
L164p Gennep,
L165p Heijen,
L217p Meerlo,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L163b Ven-Zelderheide),
muəkə (L215p Blitterswijck, ...
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray),
#NAME?
mòjkə (L164p Gennep),
appels moeken = mooi geel laten worden
moeken (L267p Maasbree),
fruit zacht laten worden
mòjike (L211p Leunen),
laten rijpen van fruit
moëken (L246p Horst),
muiken, mûken, mooken, materen,meuteren, moeteren
muiken (Q003p Genk),
Van baksels
moeke (Q001p Zonhoven),
Van fruit Ve lòòëten óós pië.re moeken èn ¯t hoej: We laten de peren meuken in het hooi
moeke (Q001p Zonhoven),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
mai̯kə (K358p Beringen),
meken (P046p Linkhout),
meuke (L372p Maaseik),
mokken (L352p Hechtel),
mōēken (L355p Peer),
mŏken (L354p Wijchmaal),
mukken (L282p Achel),
mukə (Q001p Zonhoven),
muuken (L282p Achel),
mūəkən (L355p Peer),
mu̯kən (Q001p Zonhoven),
my(3)̄ĭkən (L286p Hamont),
mykken (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
mykə (L286p Hamont),
mø̄kə (P047p Loksbergen),
mø͂ͅkə (P048p Halen),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (de appel loaten liggen tot dèze rijp weren) (appelen) muken (lange u)
muken (L286p Hamont),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (de appels) laten meuëken.
meuëken (K315p Oostham),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (de appels) loate mokke.
mokke (K278p Lommel),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (in de betekenis van laten rijp worden, het versteken is hier onbekend)
mokken (L353p Eksel),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 (ze late ligge om ze rieep te late wären)
meuïken (L312p Neerpelt),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 nb. boven de y staat een verkortings-teken.
mykən (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
murg laten worden:
mörg loate wêre (L432p Susteren),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
merg laoten werre (L358p Reppel),
moerx lətə werə (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 de invuller geeft geen duidelijk antwoord, maar schrijft wel deze zin; de appel laoten liggen vuur ze te meuig te laote wêren.
meuig laote wêren (L317p Bocholt),
murgen:
murge (Q118p Schaesberg),
mörge(n) (Q030p Schinveld),
nonnenslaap:
noonesschlaop (Q196p Mheer),
obst (du.) bewaren:
obs beware (Q207p Epen),
opleggen:
oplegge (Q101p Valkenburg),
opzetten:
opzĕtte (Q196p Mheer),
rijp laten worden:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51 de invuller geeft geen dialect woord, maar wel deze zin; de appels laote luige vur ze rèp te laote wuëre
rèp laote wuëre (K318p Beverlo),
rijpen:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
reepen (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
riepen (L316p Kaulille),
rieëpen (L316p Kaulille),
vermeuken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
vemeuken (K318p Beverlo),
versteken:
verstèke (L382p Montfort),
verstoppen:
verstoppe (L382p Montfort),
verstopt (Q202p Eys),
wat laten geel worden:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
wat laten geel worden (P056p Stokrooie),
wegsteken:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1a-m, 38-51
wegsteken (K360p Heusden),
wegstoppen:
wegstoppen (L329p Roermond),
weken:
weike (L374p Thorn),
zich een mouting maken:
zich een motting maake (L378p Stevensweert)
|
fruit bewaren; Kent u een werkwoord muiken, meuken, muken, moeken? Zo ja wat betekent het? Hoe spreekt men het uit? [DC 31 (1959)] || fruit laten rijpen op verholen plaats || halfrijpe appels en peren laten rijpen in een moeëk || leggen de kinderen fruit te rijpen in verborgen hoekjes; hoe noemen zij dat: meuken of iets dergelijks? [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)], [ZND 38 (1942)] || meuk [SGV (1914)], [SGV (1914)] || meuken || meuken (fruit bewaren) [SGV (1914)] || meuken, rijp laten worden van fruit || meuken, rijpen || mui; Hoe noemt U: (Geheime) bergplaats voor onrijp fruit (mui, ponk, bier, moele, loering, gielgoerde) [N 80 (1980)] || muiten of murwen (van vruchten gezegd) || rijp laten worden || zacht, murw laten worden
III-2-3
|
20494 |
fruit eten |
frakken:
frakke (Q071p Diepenbeek),
niet rijp fruit eten
frakken (L414p Houthalen),
fratselen:
fratsëlë (Q162p Tongeren),
fratsen:
fratsen (Q001p Zonhoven),
Appel fratse: appel peuzelen Zèèë der wȉër aon¯t fratse: Ben je weer volop (appels) aan het eten
fratse (Q001p Zonhoven),
Wôo és tër dó wȉr ô¯n t fratsë
fratsë (Q162p Tongeren),
grasgroen eten:
graasgreun éten (Q015p Stein),
grazen:
graoze (L267p Maasbree),
graze (Q101p Valkenburg, ...
L271p Venlo),
grazen (L268p Velden),
grààze (L246p Horst),
groen opeten:
greun op aiten (L288a Ospel),
groezen:
groene (L216p Oirlo),
groeze (L164p Gennep, ...
L217p Meerlo,
L246a Swolgen),
groēze (L210p Venray),
grooze (L248p Lottum, ...
L266p Sevenum,
L266p Sevenum),
grōēze (L245b Tienray, ...
L210p Venray),
grōēzə (L164p Gennep),
grūzə (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
vroeger, as de bòwáppel riep wòn, zate de meense duk òp de gro‰s te gro‰ze
groēze (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
knatsen:
kna.tšə (Q202p Eys),
knatche (Q208p Vijlen),
knatsche (Q202p Eys, ...
Q113p Heerlen,
Q101p Valkenburg),
knatsje (Q019p Beek, ...
Q027p Doenrade,
Q027p Doenrade,
L381p Echt/Gebroek,
L429p Guttecoven,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
Q016p Lutterade,
Q095p Maastricht,
Q033p Oirsbeek,
Q032p Schinnen,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard,
Q101p Valkenburg,
Q201p Wijlre),
knatsje (?) (Q016p Lutterade),
knatsjə (Q027p Doenrade, ...
Q111p Klimmen,
Q015a Meers,
Q116p Simpelveld,
L432p Susteren,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg,
Q101p Valkenburg,
Q108p Wijnandsrade),
knatšə (L424p Meeswijk),
kna͂sje(n) (Q030p Schinveld),
knàtsje (Q019p Beek, ...
Q032p Schinnen),
knàtsjə (Q018a Moorveld (Waalsen), ...
L433p Nieuwstadt,
Q033p Oirsbeek,
Q032p Schinnen,
Q116p Simpelveld,
Q020p Sittard,
Q112b Ubachsberg,
Q097p Ulestraten),
knátsje (Q098p Schimmert),
knátsjə (Q095p Maastricht, ...
Q033p Oirsbeek),
knátsjən (Q014p Urmond),
kn‧atšə (Q203b Ingber),
(Knatsche).
knatsche (Q113p Heerlen, ...
Q113p Heerlen),
aan hard fruit knagen nen äppel knatsje
knatsje (Q095a Caberg),
knetsen:
knetsje (Q095p Maastricht),
Die kinder knetsjde mich get van die greun appele
knetsje (Q095p Maastricht),
knotsen:
knotse (Q083p Bilzen),
knotsə (K317p Leopoldsburg),
knòtsə (P047p Loksbergen),
muizen:
moeze (L322p Haelen),
schransen:
schranse (L288p Nederweert),
smatsen:
smatsə (L265p Meijel),
snaaien:
schnaaie (L323p Buggenum),
schnáa-je (Q098p Schimmert),
sjnaaie (L329p Roermond),
sjnaaiə (L299p Reuver),
sjnaajə (L325p Horn),
snaaj neet (L374p Thorn),
snááiə (L381b Pey),
snageren:
s-jnagere (Q030p Schinveld),
schnagere (L426p Buchten, ...
L386p Vlodrop),
sjnaagere (Q020p Sittard),
sjnagere (L322p Haelen, ...
L332p Maasniel,
L383p Melick,
Q034p Merkelbeek,
L294p Neer,
L329p Roermond,
L331p Swalmen),
sjnagərə (L300p Beesel),
sjnààgərə (L325p Horn),
sjnàà⁄gərə (Q035p Brunssum),
sjnáágərə (L322p Haelen, ...
L328p Heel,
L329a Kapel-in-t-Zand),
snaachərə (L381b Pey),
snagere (L381p Echt/Gebroek, ...
L382p Montfort,
L382p Montfort,
L375p Wessem),
snagərə (L381p Echt/Gebroek, ...
L382p Montfort),
snajelen (L298a Kesseleik),
snāgərə (L424p Meeswijk),
snààgere (L381b Pey),
snáágərə (L331p Swalmen),
snaagere
snagere (L382p Montfort),
snatselen:
snoatsele (Q003p Genk),
snatsen:
sjinaatse (L292p Heythuysen),
sjnaatse (L374p Thorn),
sjnatsche (L432p Susteren),
sjnáátsə (L292p Heythuysen),
snaats neet (L374p Thorn),
snaatse (L320a Ell, ...
L364p Meeuwen,
L416p Opglabbeek,
L318p Stramproy,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
snaatsen (L320c Haler, ...
L377p Maasbracht,
L368p Neeroeteren),
snaatsə (L320b Kelpen),
snaotse (L360p Bree),
snatse (L265p Meijel),
snatsen (L321a Ittervoort, ...
L371p Ophoven),
snatsje (L381p Echt/Gebroek, ...
L381p Echt/Gebroek),
snā.tsə (L368p Neeroeteren),
snààtse (L320a Ell),
snààtsə (L320p Hunsel, ...
L416p Opglabbeek),
snátsje (L378p Stevensweert),
snáátse (L417p As, ...
L366p Gruitrode,
L416p Opglabbeek),
snáátsə (L320b Kelpen),
arch.
snatsen (Q095p Maastricht),
Hae és maager van ¯t snaatse
snaatse (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
snatsen
snatsə (L265p Meijel),
v-tje op de a
schnatze (Q098p Schimmert),
vooral onrijp fruit
snātsen (L360p Bree),
snekken:
sjnekke (L329p Roermond),
sneuken:
sneukë (Q077p Hoeselt),
snuisteren:
voornamelijk voor fruitsnoepen
schnuistere (Q101p Valkenburg),
snuiveren:
sjnuivere (L322a Nunhem),
sjnuivere(n) (L429p Guttecoven),
sjnuivərrə (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
snuivelen (L428p Born),
snuiveren (L425p Grevenbicht/Papenhoven, ...
L425p Grevenbicht/Papenhoven),
snøͅi̯vərə (L424p Meeswijk),
snutsen:
sjnutzə (Q028p Jabeek)
|
(veel, onrijp) fruit eten [N 80 (1980)] || eten (gulzig fruit - ) || fruit [onrijp ~ eten] [SGV (1914)] || fruit eten; Hoe noemt U: (Veel, onrijp) fruit eten (groezen, snaaien, snatsen, snoeien) [N 80 (1980)] || fruit luid knagend opeten || fruit opknabbelen || graag fruit eten || gulzig en hoorbaar eten van fruit || het ter plaatse eten van vers geplukt fruit || hoorbaar fruit eten || knappend opeten van onrijp, hard fruit || met smaak fruit opknabbelen || Niet rijp, gezegd van een vrucht (groen, groenweg). [N 82 (1981)] || onrijp fruit eten || onrijp fruit opknabbelen || snaaien, veel fruit eten || snoepen [ZND 07 (1924)] || uit de hand fruit eten || veel fruit eten || veel hard fruit eten || zich flink te goed doen aan fruit
III-2-3
|
25891 |
fruit koken |
appelen stomen:
apǝlǝ stǫwmǝ (L293p Roggel),
de ketel gaar stoken:
dǝ kę̄tǝl gār štǭkǝ (L295p Baarlo),
fruit gaar stoken:
frøǝt gār štuǝkǝ (Q247a Sint-Pieters-Voeren),
fruit koken:
fruit koken (Q249p Aubel, ...
Q018p Geulle,
L379p Laak),
frøǝt kuǝkǝ (Q247a Sint-Pieters-Voeren),
frø̄jt kōwkǝ (Q157p Jesseren),
frø̜jt kǫakǝ (Q032p Schinnen, ...
Q112z Tenessen),
fruit vullen:
frø̄jt vø̜lǝ (Q157p Jesseren),
het stooksel koken:
hǝt štawksǝ kǫwkǝ (Q036p Nuth),
murw koken:
mørǝf koǝkǝ (Q078p Wellen),
peren gaar koken:
pę̄rǝ gār kǭkǝ (L381b Peij),
siroop koken:
šrup kōkǝ (Q196a Banholt),
siroop maken:
šrup mǭkǝ (Q196a Banholt),
sokkerkrotten koken:
sǫkǝrkrotǝ kǭkǝ (L387p Posterholt),
vruchten koken:
vrøxtǝ kǫwxǝ (Q253p Montzen)
|
Het koken van het soms fijngemaakte fruit. [N 57, 11]
II-2
|
33626 |
fruit slechte kwaliteit |
rebut (fr.):
rebuj (Q074p Kortessem)
|
I-7
|
33483 |
fruit, afgevallen |
mussenknep:
door vogelpikken afgevallen zacht fruit, bijv. kersen
mösseknep (L318b Tungelroy),
raapappel:
rao.pappel (Q001p Zonhoven),
rebut (fr.):
d.i. slecht fruit
rebuuj (Q021p Geleen),
val-obst:
val’obs (Q121a Chèvremont),
vol-obst:
val’obs (Q121c Bleijerheide, ...
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
windslag:
wink’sjlaag (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide)
|
afgevallen appel || afgevallen fruit || fruit, afgevallen —
I-7
|
33529 |
fruit, ooft |
backen-ooft:
gedroogd ooft
backenoft (Q284p Eupen),
fruit:
freejt (Q012p Rekem),
freet (Q083p Bilzen, ...
Q083p Bilzen,
Q003p Genk,
Q002p Hasselt,
P055p Kermt,
P055p Kermt,
P057p Kuringen),
freit (L368p Neeroeteren),
freiut (Q168p s-Herenelderen),
freut (P182p Buvingen, ...
Q113p Heerlen,
P197p Heers,
Q074p Kortessem,
P183p Mielen-boven-Aalst,
Q200p s-Gravenvoeren,
P176p Sint-Truiden,
Q178p Val-Meer,
P174p Velm,
Q208p Vijlen,
Q078p Wellen,
Q078p Wellen),
frēt (Q003p Genk, ...
Q002p Hasselt,
Q089p Martenslinde),
frēͅt (Q089p Martenslinde, ...
L355p Peer),
friet (L417p As),
froejt (Q009p Mechelen-aan-de-Maas, ...
Q012p Rekem),
frouət (K353p Tessenderlo),
froͅu̯t (Q010p Opgrimbie),
froͅət (K353p Tessenderlo, ...
K353p Tessenderlo),
fruet (Q193p Gronsveld),
fruit (Q102p Amby, ...
Q102p Amby,
L381p Echt/Gebroek,
Q007p Eisden,
L353p Eksel,
L419p Elen,
L286p Hamont,
Q105p Heer,
K360p Heusden,
L414p Houthalen,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
L422p Lanklaar,
P047p Loksbergen,
L372p Maaseik,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
K315p Oostham,
L371p Ophoven,
L329p Roermond,
L420p Rotem,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
Q020p Sittard,
L270p Tegelen,
K353p Tessenderlo,
Q097p Ulestraten,
L271p Venlo,
L386p Vlodrop,
L354p Wijchmaal,
K361p Zolder),
frëet (Q093p Rosmeer, ...
Q093p Rosmeer),
fröit (Q095p Maastricht),
fröitə (Q095p Maastricht),
frøjət (P188p Hoepertingen, ...
P188p Hoepertingen,
P192p Voort),
frøt (P176p Sint-Truiden, ...
P176p Sint-Truiden),
frøyt (P186p Gelinden, ...
P176p Sint-Truiden),
frø̄t (P179p Aalst-bij-St.-Truiden, ...
P179p Aalst-bij-St.-Truiden,
P183p Mielen-boven-Aalst,
Q001p Zonhoven,
Q001p Zonhoven,
Q001p Zonhoven),
frø͂ͅt (K358p Beringen, ...
P047p Loksbergen,
Q001p Zonhoven),
frøͅit (Q111p Klimmen),
frøͅi̯t (L319p Molenbeersel),
frøͅjt (Q156p Borgloon, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
frøͅt (Q160p Bommershoven, ...
Q158p Riksingen,
Q080p Vliermaal),
frûît (K318p Beverlo),
vrøͅə.t (Q253p Montzen),
Fr. fruit
freut (Q113p Heerlen),
groenigheid:
grünnigheid (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
knots:
knoestig, minderwaardig fruit; klokhuis
knots (Q002p Hasselt),
obst (du.):
obs (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
ooft:
oeëft (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen (bij Venray)),
oͅf (Q284p Eupen),
oͅft (Q284p Eupen),
äöf (Q095p Maastricht, ...
Q020p Sittard),
öäf (Q117a Waubach),
ø͂ͅf (Q105p Heer, ...
Q111p Klimmen),
spec. slechte soort peer als vlaaispijs gebruikt
oeëft (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
steenvruchten:
steinvröchte (Q095p Maastricht),
vruchten:
vroͅəx (Q012p Rekem),
vruch (L329p Roermond),
vruchte (Q203p Gulpen, ...
Q208p Vijlen),
vröch (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
Q253p Montzen),
vröchte (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen),
vrøͅy.x (Q156p Borgloon),
vrùchte (Q099p Meerssen),
windslag:
door de wind afgevallen fruit
wäindschlag (Q284p Eupen)
|
[SGV (1914)] [ZND 01 (1922)] [ZND 05 (1924)] [ZND m] [ZND m] [ZND m] [ZND m]fruit || fruit, ooft || gedroogde appels of peren [SGV (1914)] || groente of fruit || ooft || ooft, fruit
I-7
|
33530 |
fruit, slechte kwaliteit |
bag:
bag, boeg (Q101p Valkenburg),
kneuzel:
kneuzel(ke) (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen (bij Venray)),
kraak:
krā.k (L360p Bree),
kraats:
kroatsj (L423p Stokkem),
kraatsel:
kraatsel (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L417p As,
L317p Bocholt,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L360p Bree,
L288c Eind,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L364p Meeuwen,
L288p Nederweert,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L288a Ospel,
L358p Reppel,
L289p Weert),
krā.tsəl (L360p Bree),
krauw:
krōͅu̯ (Q247p Sint-Martens-Voeren, ...
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
krauwel:
krauwel (Q113p Heerlen, ...
Q117a Waubach),
krotsje:
krø͂ͅtskə (L326p Grathem),
ook: kraets
kroats(ke) (Q003p Genk),
rebut (fr.):
rəby (Q200p s-Gravenvoeren, ...
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
< fr. rebut
re’buu (Q193p Gronsveld),
schroew:
šruə (Q200p s-Gravenvoeren)
|
[ZND m]fruit, slecht van kwaliteit || fruit, slecht, minderwaardig — || gerimpelde appel || uitvaagsel v vruchten || verkommerde plant, fruit of vrucht || verschrompelde appel || vrucht, verschrompelde —
I-7
|