e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
geiser keukengeiser: køxəjeͅi̯sər (Bleijerheide) keukengeiser [N 64 (1973)] III-2-1
geit bergmannskoe: bɛrxmanskǫw (Kerkrade  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale, Laura, Willem-Sophia, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Emma, Maurits] [Maurits]), geit: gai̯t (Hechtel, ... ), gei̯.t (Berg, ... ), gei̯t (Donk, ... ), gei̯ǝ.t (Alken, ... ), gei̯ǝt (Gutschoven), geǝt (Rimburg, ... ), giǝt (Eijsden), giɛ.t (Lauw), gāt (Kwaadmechelen, ... ), gāǝt (Oostham, ... ), gē.t (Beverst, ... ), gēi̯.t (Sint-Lambrechts-Herk), gēi̯t (Beringen, ... ), gēi̯ǝ.t (Kortessem), gēt (Bilzen, ... ), gēš (Vaals), gēǝ.t (Berbroek, ... ), gēǝt (Baelen, ... ), gē̜.t (Hechtel, ... ), gē̜i̯t (Amby, ... ), gē̜t (Aubel, ... ), gē̜tj (Meijel), gē̜ǝt (Kerkhoven), gęi̯.t (Achel, ... ), gęi̯t (Aalst, ... ), gęi̯ǝ.t (Groot-Gelmen, ... ), gęi̯ǝt (Berlingen, ... ), gęt (Riksingen), gīt (Sint Geertruid), gɛt (Hasselt, ... ), gɛ̄.t (Beringen, ... ), gɛ̄i̯t (Molenbeersel, ... ), gɛ̄t (Halen, ... ), gɛ̄ǝt (Peer), jēs (Vaals), jēt (Bocholtz, ... ), geitetje: gāǝdǝkǝn (Oostham), gęi̯tǝkǝ (Beringen, ... ), geitje: getjǝ (Schaesberg, ... ), gētjǝ (Borgloon, ... ), gē̜tjǝn (Neerpelt), gęi̯tjǝ (Bree, ... ), gęi̯tšǝ (Maastricht), gętjǝ (Baelen, ... ), gętjǝn (Hamont), gɛtjǝn (Lommel), gɛtšǝ (Eupen), geits: gets (Stokkem), gɛts (Lanaken, ... ), geitsje: giętskǝ (Tongeren), gētskǝ (Bilzen, ... ), gęi̯tskǝ (Maaseik, ... ), gęi̯tskǝn (As, ... ), gętskǝ (Val-Meer), germ: germ (Banholt, ... ), girm (Heer, ... ), gɛrm (Well), germpje: gremkǝ (Roggel), gɛrmkǝ (Echt, ... ), met: męt (Echt, ... ), mɛt (Amstenrade, ... ), mette: mɛtǝ (Maastricht), mettetje: mętǝkǝ (Nieuwenhagen), mèkerd: mē̜kǝt (Heerlen), sik: sek (Beesel, ... ), sik (Maasbracht, ... ), sęk (Lommel), sikje: sekskǝ (Gennep, ... ) Geit in het algemeen. Ten aanzien van germ merken enkele informanten (L 292 (Heythuysen), Q 99 (Meerssen), 111* (Ransdaal)) op dat hiermee een vrouwelijke geit wordt bedoeld. Zie afbeelding 7. [N 77, 74; L 14, 32; A 9, 20; JG 1a, 1b; Wi 7; NE I, 16; AGV, m3; Gwn 5, 13; Vld.; monogr.; S, Q 105 add.; S 10, add.] || Spottende benaming voor een geit, terug te voeren op het feit dat de mijnwerker vroeger in armelijke omstandigheden leefde. Het woord werd aan het begin van de zestiger jaren reeds als verouderd beschouwd (Lochtman, pag. 169). [monogr.] I-12, II-5
geit van een klein ras dwerggeit: dwerggeit (Lutterade, ... ), dwɛrxgē̜tj (Meijel), dwɛrx˲gēt (Epen) [N 77, 71] I-12
geitenmelksepap geitenmelk: gēͅi̯təmeͅlk (Opglabbeek), Syst. Frings  gēͅi̯təmeͅlək (Beringen), geͅi̯təmeͅlk (Heppen), gɛ̄təmɛlk (Beringen), Syst. Veldeke  geitemèlk (Kinrooi), geitenmelkpap: geitemelkpap (Neeroeteren, ... ), gèètemelekpap (Oost-Maarland), Syst. Frings  gētəmōͅlkpap (Gelieren/Bret), gēͅi̯təmeͅlkpap (Sint-Truiden), gēͅətəmēͅləkpap (Gingelom), gɛ(ə)təmɛlkpap (Opheers), gɛi̯təmeͅlkpap (Kessenich, ... ), gɛ̄(ə)təmēləkpap (Gingelom), gɛ̄i̯təmɛ̄ləkpap (Bocholt), Syst. Frings vrl.  gɛ̄i̯təmø͂ͅlkpap (Bree), Syst. WBD  geitemélkpap (Neer), Syst. WBD Laatste -ei- kort.  geitemeilkpap (Roermond), geitenmelksepap: geitemelksepap (Ittervoort, ... ), gɛ̄i̯təmø͂ͅlksəpap (Bree), Syst. Frings  gēͅi̯təmeͅl(ə)ksəpap (Hamont), gēͅi̯təmeͅlksəpap (Hamont), gɛ̄i̯tɛmeͅlksəpap (Maaseik), Syst. Frings (?)  geͅi̯təmɛlksəpap (Kinrooi), Syst. WBD  geitemelksepap (Tegelen), geitenmelkspap: geetemilches-pap (Bleijerheide), geetemilkspap (Heerlen), geitemelkspap (Grathem), geitemèlkspap (Gronsveld, ... ), Eigen syst.  gētemilkspap (Heerlen), Syst. Veldeke  jeetemillespap (Bocholtz), Syst. WBD  gei.temèlkspap’ (Boukoul), geitemae:lkspap (Melick), geitemelkspap (Baarlo), geitemellekspàp (Klimmen), geitenpap: geetepap (Mechelen), geitepap (Grathem, ... ), gēͅi̯təpap (Lanklaar, ... ), gēͅtəpap (Helchteren), Syst. Frings  gēi̯təpap (Mechelen-aan-de-Maas), gētəpap (Gelieren/Bret, ... ), gɛi̯təpap (Achel, ... ), gɛ̄i̯təpap (Neerpelt), Syst. Frings Geitenpap = melk  gēͅtəpap (Beverlo), Syst. Grootaers  gɛ̄təpap (Lommel), Syst. IPA  gē̝ͅtəpap (Paal), Syst. Veldeke  geitepap (Kinrooi), Syst. WBD  geitepap (Baexem), geitensoep: Eigen phonetische  geitesop (Valkenburg), lammetjespap: lemkespap (Stein), lemmekuspap (Neeritter), Syst. IPA  leͅməʔəspáp (Kwaadmechelen), Syst. WBD  lémkespàp (Klimmen), meikepap: meikepap (Mechelen-aan-de-Maas), mekkespap: Syst. WBD  mèkkespàp (Mechelen), mienekespap: mienekespap (Roermond, ... ), mīnəkəspap (Borgloon), pap van geitenmelk: pap va geetemilk (Ubachsberg), pap van geitemelk (Swalmen), pap van geͅi̯təmeͅlək (Maaseik), #NAME?  pap van geitemêlk (Susteren), sikkenpap: Syst. WBD Geit ook wel siek=sik  siekepap (Maasniel), simmetjespap: semkəspap (Gennep, ... ), Syst. WBD  simkespap (Ottersum) pap van geitemelk || Pap van geitemelk (mienekespap?) [N 16 (1962)] III-2-3
geitenstal geitenstal: gētǝštal (Echt), gētǝštāl (Epen), gē̜tjǝstal (Meijel), gęi̯tǝstal (Thorn), gęi̯tǝštāl (Schimmert), stal: štal (Lutterade) [N 77, 109] I-12
geitestal geitehok: gęi̯tǝhǫk (Maastricht), geitekot: gētǝkot (Genk), geitestal: gei̯tǝ[stal] (Borgloon), gā(ǝ)tǝ[stal] (Oostham, ... ), gāʔǝ[stal] (Kwaadmechelen, ... ), gē(i̯)tǝ[stal] (Herk-de-Stad, ... ), gēi̯tǝ[stal] (Montenaken, ... ), gētǝ[stal] (Beverst, ... ), gēǝtǝ[stal] (Alken, ... ), gē̜ ̞i̯tǝ[stal] (Gennep), gē̜ ̞tǝ[stal] (Berverlo, ... ), gęi̯te[stal] (Achel, ... ), gęi̯ǝtǝ[stal] (Gutschoven, ... ), gɛ̄tǝ[stal] (Beringen, ... ), jēstǝ[stal] (Vaals), jētǝ[stal] (Bocholtz), geitestalletje: gęi̯tǝstɛlkǝ (Stramproy, ... ), gęi̯tǝštɛlkǝ (Helden), stalletje: stɛlǝkǝ (Zonhoven) De ruimte in de stal waar de geiten zich bevinden. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). [L 38, 29; A 10, 9g; monogr.] I-6
gejoel bombarie: met veel ophef  bombarie (Heerlen), gebeuks: gebenks (Eijsden), gebeuks (Lutterade), ps. omgespeld volgens Frings.  gebø͂ͅks (Heek), gebuier: vgl. Sittard Wb. (pag. 62): buiere, tieren.  gebuijer (Puth), geböjer (Schinveld), gedoens: gedoons (Heerlen), gehuil: gehuul (Beegden), gejoel: gejoel (Blerick, ... ), gejōēl (Heel, ... ), gejōōel (Elen), gejuel (Oirlo, ... ), gəjoel (Kermt), gəjul (Sint-Truiden), gejouw: gejouw (Afferden), gejŏw (Swolgen), [gejouw?, rk]  gejouw (Blitterswijck), gejuich: gejoech (Brunssum, ... ), gejoek (Buchten), gejōēg (Sittard), gëjoeëg (Lanklaar), gəjuX (Rekem), gejuichel: gejŏĕchel (Valkenburg), gejuichs: [vgl. Du. Gejauchze, rk]  gejoechs (Heek), gejoeks (Meerssen), gejuister: gejeujster (Schinveld), gejeuster (Schaesberg), gejeuətər (Swalmen), gejuister (Echt/Gebroek), gekaak: gekaak (Nederweert), gekeek: gekaek (Horn), yəkēͅk (Martenslinde), gekwaak: gekwaak (Arcen, ... ), gelul: gəloͅl (Beringen), geschreeuw: geschreef (Sint-Odiliënberg), geschrieef (Lutterade), geschrieêf (Berg-en-Terblijt), geschrièf (Schimmert), geschrīw (Neeroeteren), gesjreef (As), geschrei: gesjrei (Doenrade, ... ), gesjoe?: gesjoe (Bilzen), getuiter: getouter (Kessel), gewoel: gewoel (Merselo), gewuiles: gewuiles (Buggenum), herrie: herrie (Venlo), lawaai: ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  lawĕj (Heer), ps. omgespeld volgens Frings.  lewɛ̄j (Beesel), laweit: lawaait (s-Herenelderen), lawāt (Tessenderlo), laweit (Venlo), lawēt (Beringen), lawĕjt (Steyl), lawijt (Maaseik), leweit (Beegden, ... ), leven, het ~: leve (Heer), lève (Munstergeleen), lêve (Einighausen, ... ), ps. boven de ê staat nog een lengteteken; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.  lêve (Dieteren), rament: Van Dale: ramenten, (gew.) lawaai maken, rommelen.  ramment (Mechelen), schreeuwen, het ~: schrieve (Heer), spektakel (<fr.): schpektakel (Belfeld, ... ), sjpektakel (Klimmen), sjpĕctakel (Posterholt), sjpĕktakel (Eys), sjpĕktakĕl (Beegden), sjpiktakel (Guttecoven), spektakel (Amby, ... ), speͅkta‧kəl (Maastricht), spiktakel (Bingelrade, ... ), spiktakel(?) (Gennep), špəktakel (Brunssum) gejoel [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] III-3-1
gek beklikt: beklik (Venlo), bekukeld: bekukeld (Venlo), bewaaid: da¯s nen àlle bewèède  bewèèt (Sint-Truiden), bram?: bram (Altweert, ... ), dol: doll (Hasselt), duel (Gronsveld), dul (Valkenburg), döl (Maastricht), dwaas: dḁsnəndwāəs (ontstuimig, wild, zwakzinnig, ook ivm weer) (Leopoldsburg), dwaas (Gorsem, ... ), dwaas (gek doen) (Hasselt), dwaas (gek) (Peer), dwaas (gek, zot) (Heers), dwaas (onzinnig) (Maaseik, ... ), dwaos (Eigenbilzen, ... ), dwaos (onnoozel, ook verwaand, en uitzinnig kwaad zijn) (Achel), dwaos (ruw, halfgek) (Koersel), dwaos (ruw, uitgelaten, half gek, verdwaasd) (Beverlo), dwaos (uitzinnig, zot) (Genk), dwaos (weinig gebruikt) (Kaulille), dweas (gek, wild) (Jeuk), dwoas (dwaas zijn) (Beverlo), dwoas (uitroep voor zot, gek) (Lommel), dwoas (zot) (Heers, ... ), dwois (gek, wild) (Linkhout), dwowes (gek, aardig) (Lommel), dwōs (onzinnig, zot, gek, dom) (Koersel), ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!  dwōͅəs (Eksel), dwaze: dwouze (wilde) (Kwaadmechelen), een slag van de molen te pakken: ənə sjlaag vaan de meulə tə pakkə hubbə (Maastricht), gek: gek (Amby, ... ), gek, getikt (Riemst), gek, stom (Peer), gèk (Amstenrade, ... ), gék (Meeswijk, ... ), gêk (Tongeren), gək (Beesel), gɛk, zot (Engelmanshoven), jek (Bleijerheide, ... ), dwaas wordt niet gebruikt  gek (Opgrimbie), met een punt op de e  gek (Sittard), geschift: gesjif (Heerlen), getikt: getik (Maastricht), getikt (Montfort), gətik (Meeswijk), gewapt: gewap (Horst), gewapt (Maasbree), gezwaaid: gezwejdj (Heel), heem vort: (thuis weg zijn).  hē.m vu.t˃ zi.ə (Eys), kwibusachtig: kwiebusachtig (Meeuwen), maf: maf (Horst, ... ), mesjokke: bargoens  mesjoGGe (Sittard), bargoens; Böste besjokke? dich geldj liaene?  besjokke (Echt/Gebroek), niet erg fris: neet ereg fris (Weert), niet erg vers: neet ereg vörs (Weert), niet goed snik: neet good snik (Thorn), niet goed wijs: neet good wiees (Weert), niet juste (fr.): ni sjust (Loksbergen), niet wijs: neet wīēs (Reuver), onbenullig: onbenullig (Heerlerbaan/Kaumer), onnozel: onnuizel (Sint-Truiden), stapel: staoəpəl (Niel-bij-St.-Truiden), stippel: stipel (gek) (Tessenderlo), stuip: cf. pag. 33 s.v. "stoêp"= stuip  stoêp (Tungelroy), tureluut: tuureluut (Stokkem), verdraaid: Hoe kunne ze toch zö verdrääjd doe.n  verdrääjd doe.n (Gennep, ... ), verrckt (du.): verrukt (Blitterswijck, ... ), və’ruk (Meeswijk), verwaaid: verwaaid (Meeuwen), zot: zot (Ittervoort, ... ), zot (onzinnig) (Bocholt), zoͅt (Meeuwen), zòt (As, ... ), mein dje da ¯ch zot ben: ge denkt toch niet dat ik gek ben  zot (Kortessem) dwaas". Uitspraak + betekenis [ZND 33 (1940)] || dwaas, gek || erg gek || gek || gek (bijvoeglijk nmw.) || gek (bn) || gek (bn.) || gek, dol, dwaas || gek, dwaas || gek, knots || gek, niet helemaal wijs || gek, van het verstand beroofd || gek, zot || geschift || halfgaar, gek doen || onverstandige, ergerlijke of gekke dingen doend of zeggend [dwaas, mal, zot, gek] [N 85 (1981)] || van zijn verstand beroofd, dwaas || zot || zot, gek III-1-4
gek (zijn) gek: gék (Zonhoven) gek III-1-4
gek persoon charles: sjaarel (Sint-Truiden), charlouis: sjarlewie (Sint-Truiden), clown: (in gunstige zin).  kloon (As), dwaas: dwa͂s (een dwaze) (Zonhoven), zelden gebruikt  ənən dwaowəs (gek) (Heers), dwaze: wa ne dwaoze (Paal), flabbes: flabbes (Bree), flabbes (zn.) (Altweert, ... ), flabbus (Vlodrop), flabbinus: flabbienus (Kerkrade), flap: een flap (Venlo), flap (Bree, ... ), flap (zn.) (Altweert, ... ), flàp (Heerlen), flapdrol: flapdrol (Gennep), flares: cf. RhWb. II, kol. 560, s.v. "Flares": "Geck, läppischer Kerl (wer auffällig gekleidet ist u. sich auffällig benimmt)  flares (Swalmen), flaris (Ell), flarus (Venlo), flauw mens: flôwe minsch (Wellen), flujas: Flujas is (naast een dwaas persoon) volgens de legende de stichter van Venlo"(zie Venlo Wb. p. 128)  flujas (Venlo), gadenpaap: gaajepaap (zn.) (Altweert, ... ), mar.: paap is van katholiek: paaps  gaajepaap (zn.) (Boeket/Heisterstraat), geelis: geelis (zn.) (Altweerterheide, ... ), cf. De Weertlandse dialecten p. 106 s.v. "geelis"= keel, gek: In ziene geelis schödde = in zijn keel gieten  geelis (zn.) (Boeket/Heisterstraat), of: gilles?  geelis (zn.) (Altweert), gek: eine gek (Hoensbroek, ... ), ĕnné gēk (Schimmert), gek (Roermond, ... ), gék (Niel-bij-St.-Truiden), gêk (Tongeren), ⁄ne gek (Heythuysen, ... ), gekke jan: gekke jen (Herten (bij Roermond)), halve gare: halve gare (Venray), hòve gare (Schaesberg), halve gek: haavə gek (Vlijtingen), hoave jek (Vaals), idioot: idioot (Caberg, ... ), ĭĕdĭĕjoot (Maastricht), krankzinnige: krankzinnige (Meijel), kwast: kwast (Ospel), kwastelorum: kwastelorum (Venlo), niksnut: niksnit (As), onnozele: n onoozele (Sint-Truiden), prengel: prengəl (Kapel-in-t-Zand), quatsch-kop (< du.): kwatsjkop (Wijlre), zwakzinnige: zwakzinnige (Meijel) dwaas persoon || dwaas". Uitspraak + betekenis [ZND 33 (1940)] || een dwaas, gek || een gek || ene gek || gek || gek (zn.) || gek, dwaas (zn.) || gek, halve gare || iemand die werkelijk niet goed wijs is || komiek, zot dwaas || komiek, zot, dwaas || onverstandige, ergerlijke of gekke dingen doend of zeggend [dwaas, mal, zot, gek] [N 85 (1981)] III-1-4