e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
geluid maken knappen: knappen (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Zolder]  [Domaniale]), kraken: (de berg) krāt (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), (het dak) krāk (Stein  [(Maurits)]   [Domaniale]), (het dak) krāktj (Thorn  [(Maurits)]   [Maurits]), kraken (Eisden  [(Eisden)]   [Julia]), krāxǝ (Chevremont  [(Julia)]   [Maurits]), malen: (de berg) mālt (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Maurits]), mālǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Wilhelmina]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Domaniale]), rijzelen: rīzǝlǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), rispelen: respǝlǝ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]), ritselen: ritselen (Geleen  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), roebelen: rubǝlǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Laura, Julia]), schieten: sxī.tǝ (Zolder  [(Zolder)]   [Maurits]), schuiven: (de berg) šȳft (Heerlen  [(Emma)]   [Willem-Sophia]), šȳvǝ (Buchten  [(Maurits)]   [Emma]), schuren: šūǝrǝ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Domaniale]), werken: (de berg) werkt (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Laura, Julia]) Gezegd van schuivend dakgesteente. [N 95, 889] II-5
geluid maken, gezegd van de kammen bobberen: bǫbǝrǝ (Maastricht), bruisen: brūzǝ (Mechelen), daveren: dǭ.vǝrǝ (Mal), dǭvǝrǝ (Broekom, ... ), een slag geven: nǝ slǭx ˲gēǝvǝ (Hoepertingen), een stoot geven: nǝ stő̜wt ˲gēǝvǝ (Groot-Gelmen), fluiten: fluiten (Paal), flōǝtǝ (Lummen), grobbelen: grobǝlǝ (Kessenich), klatsen: klatsǝ (Bree), kloppen: klǫpǝ (Diepenbeek, ... ), knarsen: knarsen (Thorn), kraken: krākǝ (Lummen), rammelen: rammelen (Leunen), ramǝlǝ (As, ... ), schoggelen: žugǝlǝ (Lauw), schoggen: žugǝ (Kanne, ... ), žukǝ (Kanne, ... ), slaan: slaan (Opitter), slø̜n (Alken, ... ), slag hebben: slā.x hø̜bǝ (Tongerlo), slagen geven: slēǝx ˲gēǝvǝ (Heks), snerpen: snɛ̄rǝpǝ (Meijel), spelsteren: spɛlstǝrǝ (Opoeteren), stoten: stő̜wtǝ (Sint-Lambrechts-Herk), zoemen: zoemen (Neeritter, ... ) Het geluid van de kammen van het aswiel bij het malen. Afhankelijk van het al dan niet goed functioneren van het gangwerk hoort men een aangenaam of een onaangenaam geluid. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval wanneer de kammen niet op de juiste steek zijn gezet. [N O, 11p; Vds 95; Jan 114; Coe 89; Grof 112] II-3
geluid van de patrijs kakelen: kakele (Meijel), keken: kēͅ.əkə (Eys), kieren: keert (Meijel), kiere (Melick, ... ), kierə (Montfort), kierewieten: kierewiet (Nunhem, ... ), kierewiete (Eys, ... ), kierewieten (Born, ... ), kierrewiette (Waubach), kierəwiete (Montfort), kiewieten: kiewiete (Geverik/Kelmond), kijven: kieve (Beesel), kirren: kirre (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), kirren (Ittervoort), koeren: koere (Klimmen), krewieten: krewieten (Heer, ... ), kwetteren: kwettərə (Itteren), lokken: lokkə (Grevenbicht/Papenhoven), roepen: roepe (Oirlo, ... ), roope (Blerick, ... ), rupə (Kwaadmechelen), r‧ōpə (Eys), schreeuwen: sjriew (Maastricht), sjirpen: sjirpe (Wijlre) het geluid van de patrijs (kierewieten) [N 83 (1981)] III-4-1
geluid van naderend onweer broddelen: broddələ (Loksbergen), brommen: bromme (Klimmen), daar komt een hommelschuil op: dao kumpt ein hommelsjoel op (Stein), de hel komt mee: hel kom meetj (Neer), doebelen: doebbele (Sevenum, ... ), doebele (Sevenum), dōēbele (Sevenum), (dòbbeldje-gedòbbeldj).  dòbbele (Tungelroy), dommelen: (dòmmeldje-gedòmmeldj).  dòmmele (Tungelroy), donderen: doenderen (Neeroeteren), dondere (Eys, ... ), donderen (Jeuk, ... ), dondertj (Neer), doondere (Castenray, ... ), dòndere (Maastricht), dóndere (Thorn), dóndərə (Gennep, ... ), dôndere (Herten (bij Roermond), ... ), ut dóndert (Kapel-in-t-Zand), ⁄t dóndert (Meijel), Opm. dit is J.V. (betekent jonger Venrays - is een nieuwere Venrayse benaming).  dòndere (Castenray, ... ), donderweer: donner wear (Vaals), fummelen: fömmələn (Diepenbeek), gedommel: gədómməl (Meeuwen), gegrommel: gegròmmel (vanne dönder) (Bree), gerommel: gerommel (Merkelbeek, ... ), geròmmel (Bree), gerômmel (Swalmen), gəromməl (Maastricht), gəròmməl (Maastricht), grommelen: groemmele (Hoeselt), groemmĕle (Hoeselt), grómmele (As, ... ), hommel: hoemel (Hoensbroek), (verre)  wieên hômmel (Venray), hommelen: (h)umələ (Niel-bij-St.-Truiden), haomelen (Stein), hoemele (Guttecoven, ... ), hoemulu (Brunssum), hommele (Klimmen, ... ), hommelen (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), hommələ (Hulsberg, ... ), homələ (Houthalen), hoomelle (Maasbree), hoomələ (Nieuwenhagen), hŏĕmələ (Brunssum), ho͂mmele (Venlo), hoͅmələ (Kwaadmechelen), hò.mmele (Montfort), hòmmele (Venray), hómmele (As, ... ), hómməllə (Grevenbicht/Papenhoven), hómmələ (Gennep, ... ), hómələ (Haelen, ... ), hômmele (Echt/Gebroek, ... ), hômmelt (Stein), zinnig hômmele (Maasbree), ôummələ (Schimmert), ət bəgint tə hómmələ (Wijnandsrade), ⁄t begint te hoemmele (Wijlre), ⁄t hommelt (Geulle, ... ), ⁄t hòmmeljt (Pey), ⁄t hòmmelt (Born), ⁄t hômmelt (Oirlo), ⁄t hômmeltj (Herten (bij Roermond)), #NAME?  hŏmmele (Geleen), (bij onweer).  hómmele (Nieuwstadt), (hòmmeldje-gehòmmeldj).  hòmmele (Tungelroy), (ouder).  hómmele (Tienray), (soms).  hòmmele (Haelen), onweer in de winter tijdens sneeuwbui: e sjnieëdónderwaer.  hómmele (Klimmen), hommelschuil: (gepaard met raege).  ein hommelsjoel (Geulle, ... ), hommelweer: hommelweir (Bunde), inladen: in laaie (Melick), knateren: knaotere (Nunhem), lieve heertje kijft: (volkspedagogie).  leeve hairke kieftj (Neer), marelen: ⁄t maorelt (Meijel), meutelen: meutele (Maastricht), onweer krijgen: wə krīēgə ónwéér (Heythuysen), onweren: onweere (Buchten), ⁄t onwəert (Meijel), ratelen: ratele (Maastricht), reutelen: reutələ (Sittard), roebelen: roebbele (Klimmen), roebele (Eys, ... ), roebələ (Simpelveld, ... ), rŏĕbələ (Epen, ... ), rubələ (Eys), róbbele (Sittard), róbbələ (Susteren, ... ), rôbbele (Gronsveld), r‧ubələ (Eys), ət rŏĕbəlt (Epen), ⁄t roebelt (Beesel, ... ), rollen: ròllə (Maastricht), rommelen: et rommeld (Maastricht, ... ), roamölö (Stevensweert), roemele (Wijlre), roemmələ (Guttecoven), romele (Meijel, ... ), rommelde (Schinnen), rommele (Amby, ... ), rommelen (Born, ... ), rommelt (Vlodrop, ... ), rommelə (Doenrade, ... ), rommulu (Itteren), romməllə (Schinnen), rommələ (Beesel, ... ), rommələn (Urmond), roommələ (Heel), roomələ (Heel), rōm.mələ (Maastricht), rōmmele (Roermond), rōmmelen (Ophoven), rōmmelle (Geulle), rōmmelə (Echt/Gebroek), rōmmələ (Roermond), rŏmmele (Tungelroy), rŏmmələ (Horn, ... ), ròmmele (Echt/Gebroek, ... ), ròmmelè (Doenrade), ròmmələ (Doenrade, ... ), ròòmele (Posterholt), rómele (Posterholt), rómmele (As, ... ), rómmelə (Gennep), rómmələ (Grathem, ... ), rómələ (Amstenrade), rômmele (Boekend, ... ), rômmelle (Swalmen), rômmelt (Beesel), rômmələ (Beesel), römelen (Hoensbroek), römmele (Blerick, ... ), ut rômmelt al wat (Venlo), ət ro͂mməlt (Venlo), ət roͅməlt e gən lox (Ingber), ət róməltj (Kelpen), ⁄t rammelt al jet (Kerkrade), ⁄t rommelt (Beek, ... ), ⁄t rómmelt (Meijel, ... ), ⁄t rômmeltj van wied aaf (Ell), ⁄t römmelt (Schimmert), de -o- in ròmmele is moeilijk weer te geven.  ròmmele (Roermond), oo?: korter als boom, langer als hond (ó?).  roommələ (Roermond), rommelen in de verte: het roomelt in de verte (Velden), t rômeljt in de verte (Thorn), rottelen: rottele (Geleen), rouwelen: rauwelə (Simpelveld), stommelen: sjtommele (Klimmen), van wijd hommelen: ⁄t hommelt van wied (Schimmert), wijd af: wied aaf (Boekend), wijd eweg donderen: ⁄t dóndert wīēd eweg (Klimmen), wijd eweg hommelen: ⁄t hómmelt wīēd eweg (Klimmen), wijdaf donderen: ⁄t wiet aaf dŏndere (Ingber), wijdveldig hommelen: wiét veldig hummelen (Oirsbeek) een dof, rollend geluid maken, gezegd van bijv. de donder [rommelen, rederen, meutelen] [N 91 (1982)] || eerste rommelen dat in de verte te horen is wanneer er een onweer op komst is [meutelen] [N 81 (1980)] || rommelen || rommelen van de donder || rommelen van onweer in de verte III-4-4
geluidloos een wind laten blazen: blōēze (Bocholt), die het eerste ruikt, heeft zijn vot gebruikt: däe het ieëste ruuk, häet zien vot gebruuk (Mechelen-aan-de-Maas), een scheet laten: n sjiet lùttë (Hoeselt), ne sjiet loate (Eigenbilzen), een stiekeme laten: ne sjtiekeme laote (Boukoul), een stille laten gaan: eine sjtille loate goan (Schinnen), een stille wind laten: (nne stille weind laote) (Mechelen-aan-de-Maas), een veest laten: en vīēs lotte (Bilzen), ene vies laote (Oirsbeek), n vies lùttë (Hoeselt), viest (?) laote (Opglabbeek), een veestje laten gaan: ee vieske laote (Oirsbeek), een warme onder de neus duwen: eine werme onger de naos duuje (Beesel), een wind laten: eine windj laote (Maasbracht), wint loatə (Opglabbeek), ene aflaten: eine afgeloatə ? (Nuth/Aalbeek), ene afpitsen: er enen afpitsen (Lommel), ene door de sokken sturen: einə dōēr zin zokkə steerə (As), ene knijpen: eine kniepen (Neerharen), ene laten gaan: eine loate goon (Meerssen), losse joa (Kerkrade), ene laten vliegen: eine laote vleege (Maasbracht, ... ), er een laten vliegen (Lommel), ene op de sokken laten (gaan): eine op de zeuk loate goan (Baarlo), eine op de zŭk (Schimmert), eine op zen zokken laoten gòòn (Neerharen), eine oppe sök loate goan (Ell), einen op z`n zokke (Maaseik), einen op zen zokken laoten goon (Uikhoven), einen oppen zökken aaflaote (Klimmen), einə op də zökkə laotə gaon (Holtum), ejnə op zin zokkə də bówtən in steerə (As), ene op de zukke (Koningsbosch), ene op z`n zokke (Eigenbilzen), ene op z`n zokke lotte (Zichen-Zussen-Bolder), enge op de zökke laote (Gulpen), enne op de zuek laote gaon (Sevenum), inge op de zukke loate vlege (Vijlen), inge op en zökke losse joa (Bocholtz), inne op de zökke loate goë (Waubach), inne oppe zök laote gaon (Maasbree), n op sokke laote vleege (Eijsden), op de sök (Venlo), op de sök laote gaon (Boekend), op de zök loate goan (Venlo), op de zökke (Doenrade), op zen sokke late vliege (Lanklaar), op zijn sokken laten vliegen (Kerkhoven), op zukke lotte schliepe (Nieuwenhagen), oppe zàk loate goan (Weert), ééne op z`n zokke loate vliege (Genk), i.e. op de sokken laten gaan.  eine oppe zök laote gaon (Echt/Gebroek), i.e. op kousen voeten laten gaan.  enne òp de zök laote gaon (Venray), ene over de sokken laten (gaan): eine euver de zök laote gaon (Herten (bij Roermond), ... ), eine euver de zük loate goan (Roggel), eine äöver de zök late gaon (Echt/Gebroek), eine äövere zök laote gaon (Horn), enne sjeet oover de zök (Panningen), euver de sök laote gaon (Haler), euver de zök (Swalmen), euver de zök laote gaon (Tegelen, ... ), ne eu.ver de zök laote gao.n (Boukoul), ŏver de zök af loate goa (Meijel), i.e. sokken.  aafriete euver de zök (Swalmen), Schertsend.  euver de zök laote gaon (Tegelen), ene stiekem laten: eine sjtiekum laote vleege (Thorn), unne stiekum lotte vlegen (Schin-op-Geul), ze sjtiekem laoten vleege (Klimmen), er een dood pitsen: ter innen doeëd pitsen (Eksel), er is mij ene weggefietst: do es mich aine weggefitsj (s-Gravenvoeren), fepen: feepe (Neerharen), fiemelen: fiemele (Neerharen), foezen: foeze (Belfeld), gestonken: gəstonkə (Loksbergen), huffelen: huffele (Roermond), klinkers zijn geen stinkers: Uitdr.  klinkers zijn geen stinkers ! (Sint-Huibrechts-Lille), langs zijn sokken: langs dien sokke gedoan (Mechelen-aan-de-Maas), lossen: eene losse (Bilzen), losse (Meijel), muffen: müffe (Klimmen), poerten: poerte (Houthalen), stinken: sjtinke (Kessel, ... ), stjinke (Klimmen), stoom afblazen: sjtoum aafbloaze (Lutterade), terugblazen: teruk blaaze (Lutterade), veesten: vee.ste (Zolder), veestə (Loksbergen), veijeste (Wellen), veisten (Diepenbeek), viesten (Uikhoven), vijste (Vorsen), viësten (Sevenum), vèse (Diepenbeek), vèèste (Sint-Truiden), votsen: foetse (Gronsveld), fotse (Urmond), fətsə (Schinnen), votsen (Bocholtz, ... ), vutsje (Spekholzerheide), wieroken: (wieroke) (Eigenbilzen), zich erop trappen: zich dróp treëne (Waubach), zich get op de haren doen: Plaatselijk.  zich get op de hoare dōēë (Hoensbroek), zich in de vinger snijden: B.v. doe het zich hooj eene ferm en zene vinger gesnie.  zich èn zene vinger snooje (Bilzen), zich lichten: dae luch zich! (Mechelen-aan-de-Maas), zich op de buidel trappen: zich òp d`r buul treeëne (Hoensbroek), zich op de stamkaart trappen: i.e. hij trapte zich op zijn stamkaart.  hae trooj zich op zien stamkaart (Echt/Gebroek), zich op zijn staart trappen: zich op ziene start traeje (Grevenbicht/Papenhoven) geluidloos een wind laten [feuze, bussinge] [N 10c (1961)], [N 10c (1995)] || wind laten [N 10c (1995)] III-1-1
geluidloze wind boffer: boffer (Eksel), ene met de stille trom: inne mit de schtil trôm loate vertrekke (Heerlen), ene pufferd: enne pufferd (Thorn), flierefluiter zonder muziek: (flierefluiter zonder muziek) (Meijel), heimelijke, een -: Informatie van red. R.Keulen  ne hèèmeleke (Val-Meer), losse flodder: Zn.  losse flodder (Tungelroy), stiekeme, een -: eine sjtiekeme (Geleen), enne stiekeme (Velden), ne sjtiekeme laote (Boukoul), stille stinker: enne sjtille sjtinker (Klimmen), stille wind: (nne stille weind laote) (Mechelen-aan-de-Maas), stille, een -: eine sjtille loate goan (Schinnen), eine stille (Ell), veest: vees (Vorsen), vloedje: flötske (Maastricht), vots: vots (Klimmen), warme, een -: eine werme onger de naos duuje (Beesel), weke, een -: i.e. een geluidloze wind.  enne wēīke (Lutterade) geluidloos een wind laten [feuze, bussinge] [N 10c (1961)], [N 10c (1995)] III-1-1
geluk chance (fr.): sjaas (Uikhoven), sjans (Beverlo, ... ), sjao.s (Meeswijk), sjaos (Diepenbeek, ... ), sjà͂s (Niel-bij-St.-Truiden), sjoa͂s (Sint-Truiden), sjààns (Lommel), sjôns (Kortessem), Fr. chance  sja͂s (Hasselt), geluk: eͅi gəløk (Opglabbeek), g(ə)lək (Lozen), gelek (Bilzen, ... ), geleuk (Boorsem, ... ), gelĕŭk (Stevoort), gelik (Linde, ... ), geluk (Bocholt, ... ), gelŭk (Diepenbeek, ... ), gelèk (Hasselt, ... ), gelék (Rosmeer), gelök (Altweert, ... ), gelø͂ͅk (Zichen-Zussen-Bolder), gelùk (Kortessem, ... ), gelək (Houthalen, ... ), glök (Lontzen), gëlùk (Tongeren), gəlek (Beverst, ... ), gəlĕk (Meeuwen), gəle͂k (Eigenbilzen), gəluk (Bilzen, ... ), gəlyk (Zichen-Zussen-Bolder), gəløk (Genoelselderen, ... ), gəlø͂ͅk (Helchteren), gəløͅk (Houthalen), gələk (Gutshoven, ... ), gəlɛk (Neerglabbeek), i glək (Eksel), jeluk’ (Bleijerheide, ... ), xløk (Tongeren), xəlek (Martenslinde, ... ), xəløk (Borgloon, ... ), xələ:k (Molenbeersel), xələk (Zonhoven), ø gəlyk (Meldert), ə gəlek (Opoeteren), ə gəløk (Beverlo, ... ), ə gələk (Herk-de-Stad), dèè ei mieër gelùk as vestàànt: hij heeft meer geluk dan wijsheid  gelùk (Sint-Truiden), ¯t ès nog e gelèk bè ¯n o.ngelèk: het had erger kunnen zijn  gelèk (Hasselt) chance || een geluk [ZND A1 (1940sq)] || Ge moet hem dat geluk gunnen (hij heeft het verdiend, ge moet hem niet benijden). [ZND 24 (1937)] || geluk || geluk, bijval || geluk, goede kans || geluk, meeval || geluk, voorspoed, gunstig toeval || meeval, geluk III-1-4
gelukken boteren: bootərə (Loksbergen), botterjd (Thorn), botərə (Montfort), bōētere (As), bóteren (Montfort), bôttere (Venlo), geboterd (Stein), jot jebotterd (Kerkrade), (o: ou).  boteren (Jeuk), gelingen (du.): gelinge (Sittard), gelukken: gelukke (Tienray, ... ), gelukken (Gulpen, ... ), gelukt (Eys), gelŭkke (Schimmert), gelèkken (Eigenbilzen), gelékke (As), gelökke (Caberg, ... ), gelöktj (Nunhem), gelûkt (Kesseleik), geləktj (Thorn), good gelòkke (Sevenum, ... ), good gelök (Maastricht), good gelökt (Noorbeek, ... ), gōōd gəlökkə (Heel), gəlukkə (Epen, ... ), gəlökkə (Heerlen, ... ), jeluk’ke (Bleijerheide, ... ), gelukt zijn: is gelök (Maastricht), goed aflopen: joat af je loefe (Vaals), goed gaan: dat het gōēd gegāōn (Oirlo), good gegange (Neer), good goon (Caberg), goud gegange (Sittard), gōēd gaon (Gennep), goed vergaan: good vergaon (Neer), good vergōēn (As), gunstig verlopen: gunstig verlope (Merkelbeek), in de sacoche (fr.) komen: in də sàkoch kaomə (Loksbergen), lukken: leukke (Hoeselt), lēͅkə (Meeuwen), lōke (Maasniel), lōkke (Roermond), lukke (Beek, ... ), lukken (Born, ... ), lukku (Brunssum), lukkə (Doenrade, ... ), lŭkke (Geleen, ... ), lèkke (Bree), lékke (As), lókke (Susteren), löke (Posterholt), lökke (Amby, ... ), lökkə (Amstenrade, ... ), lökkən (Urmond), lø.kə (Eys), lùkke (Roermond), lúkke (Neer), lükke (Wijlre), ⁄t is gelöktj (Herten (bij Roermond)), ⁄t lukt gōēd (Oirlo), metvallen: métvàlle (As), schaffen (du.): sjàffə (Nieuwenhagen), slagen: gesjlaagdj (Nunhem), sjlagə (Oirsbeek, ... ), sjlāāgə (Nieuwenhagen), sjlààgə (Heerlen), slaagə (Maastricht), slage (Hoensbroek, ... ), vergaan: vergaan (Meeuwen), vergaon (Oirsbeek), wl gaan: wél goon (Maastricht) een voorspoedige afloop hebben, kunnen slagen [lukken, vergaan, bedoen, boteren, gelukken] [N 85 (1981)] || gelukken || slagen III-1-4
geluksvogel; altijd geluk hebben alle geluk hebben: ə het alle gələk (Gelinden), alles valt hem kruis: alles vielt hm kreus (Rijkhoven), altijd geluk hebben: ai ête altièt gələk (Eisden), bet de helm geboren zijn: hiee is bij den hellem geboren (Heusden), bet het geluk geboren zijn: heej is bij ⁄t geluk gebore (Ulbeek), boffer: boffer (Ittervoort, ... ), boffər (Montfort), booffər (Heel), bōffer (Geulle), bòffer (Stein), bóffer (Maastricht, ... ), bóffər (Maastricht, ... ), bóffərt (Kapel-in-t-Zand), bófər (Maastricht), bôffer (Gronsveld), böffer (Horst), bofferd: bofferd (Caberg, ... ), bofkont: bofkonjt (Born), bofkont (Maastricht, ... ), bofko‧nt (Weert), bofkòntj (Haelen), bofkônt (Venlo), bofkôonjt (Roermond), boofkoont (Maastricht), bōfkoont (Caberg), bōfkōnt (Geulle), bòfkònt (Maastricht), bófkoont (Maastricht, ... ), bôf-koont (Oirlo), bôfkont (Hoensbroek), bôfkônt (Venlo), bôfkôntj (Nunhem), bôofkontj (Kelpen), de bòfkoont (Venray), bofzak: bofzak (Neer), chanard (fr.): chansaard (Duras), chançard (Helchteren), das eine chancard (Riksingen), eene chanchard (Montenaken), ene sjosaar (Mal), inne chansard (Hasselt), ne chansaar (Groot-Loon), ne chansard (Hasselt), ne sjansaar (Kuringen), nə šansār (Sint-Truiden), sjaosaar (As), sjoa͂saar (Sint-Truiden), sjonsaar (Tongeren), sjônsaar (Kortessem), a = Fr. bane  sjasar (Heers), Fr. chancard  sja͂sáár (Hasselt), chancard (fr.): sjôsàar (Tongeren), chance (fr.) hebben: dat hij altijd chance heeft (Veldwezelt), dè hët chance (Martenslinde), hie hait chans gat (Rotem), chance-beest (< fr.): sja͂sbīēs (Hasselt), chance-bos (< fr.): sjoa͂sbòs (Sint-Truiden), chance-nol (< fr.): sjônsnol (Kortessem), chance-pin (< fr.): sjaospin (Diepenbeek), sjōās pin (Hoeselt), sjônspin (Kortessem), duivels geluk hebben: he hit duvels geluk (Hechtel), een die alles naloopt: m.  eͅ.ŋə d‧ɛm ‧aləs n‧oͅalø.pt (Eys), geluk hebben: dee he͂t alteed geluk (Rekem), hie hait geluik gat (Rotem), geluk hebben lijk een hoerenjong: hēͅ heͅt gəlyk lak ən hūrəjūnk (Beverlo), gelukhans: gelekhans (Lanaken), gelukkige mens: ⁄n gelukkige miensj (Schimmert), gelukkige pie: ènne gelukkige pìe (Wellen), gelukkige pin: een gelökkəge pin (Hoepertingen), gelùkkige pin (Sint-Truiden, ... ), gəløkəgə pin (Borgloon), gelukkige tap: enne geløͅkkigen tap (Diepenbeek), gelukkige tappe: ⁄t es n gelukigen teppe (Montenaken), gelukkige tapper: een geleukigen tepper (Jeuk), gelukkige tappes: enne geleukige teppes (Voort), gelukkige tist: da is ene gelukkigen tist (Borlo), gelukkige type: gelukkige type (Sint-Truiden), gelukkige vogel: gəløkəgə vōūgəl (Borgloon), gelukkige, een -: gelokkige (Sint-Truiden), gəlekigə (Meeuwen), ənə gəleukəgə (Ulbeek), ənə gəlökkigə (Maastricht), ⁄ne gelekkige (Hasselt), geluks-pin: gelùkspin (Kortessem, ... ), ⁄t is ieən geləkspin (Nieuwerkerken), geluksbeugel: gelöksbugel (Gronsveld), geluksbroer: jeluks’broor (Bleijerheide, ... ), gelukskind: gelukskeend (Mheer), geluksmus: gelùksmùs (Sint-Truiden), gelukspiemel: gelukspiemel (Gennep), gelöks-pĭemel (Sittard), gəlukspĭĕmməl (Meijel), gelukspiezel: jelukspiezzel (Bleijerheide, ... ), gelukspom: gelökspòm (Zonhoven), geluksvarken: geluksverke (Gulpen), gelöksverke (Geleen), (= geluksvarken).  gəlöks vèrkə (Schinnen), geluksvogel: da is ⁄n geluksvogel (Kuringen), das ne geleuksvogel (Zonhoven), das nə gəl(oeu)ksvogəl (Gutshoven), das ənə gələksvōgəl (Herk-de-Stad), das ⁄ne geleksvwogəl (Martenslinde), dat is e⁄nə gələksfogəl (Eisden), dess ne gelèksvoeëgel (Neeroeteren), een geluksvogel (Oostham), eene echte geluksvogel (Overpelt), eene geluksvogel (Muizen), eine geleksvogel (Bree), eine gelēkvuugel (Bree), eine gelêksvoegel (Opoeteren), ene geleksvuugel (Ellikom), ene geluksvogel (Neerharen), ene gəløksvōgəl (Mechelen-aan-de-Maas), enne gelōksvoëgel (Neeroeteren), enne geløͅksvogel (Diepenbeek), geleksvoegel (Opoeteren), geleksvouwgel (Bilzen), geleksvōgəl (Peer), geleuksvjogel (Zichen-Zussen-Bolder), gelēͅksvugel (Genk), geluks vogel (Leopoldsburg, ... ), geluksvoagel (Lanklaar), geluksvoegel (Eys, ... ), geluksvoeëgel (Heerlen), geluksvogel (Alken, ... ), geluksvoggel (Vijlen), geluksvoëgel (Schaesberg), gelèksveu.gel (Hasselt), gelèksvōēgel (As), gelèksvuëgel (Zutendaal), gelöksfogel (Susteren), gelöksvogel (Amby, ... ), gelüksvogel (Stein, ... ), geləksvoogel (Thorn), gëlùksvógël (Tongeren), gəleksvygəl (Bree), gəlōͅksvōgəl (Lanaken), gəluksvaogəl (Epen), gəlŭksvōēëgəl (Nieuwenhagen), gəláksvoogəl (Maastricht), gəläksfygəl (Opglabbeek), gəlöksvoeëgəl (Wijnandsrade), gəlöksvogəl (Hulsberg, ... ), gəlöksvoochəl (Kapel-in-t-Zand), gəlöksvôêgəl (Heerlen), gəløksfōū.gəl (Borgloon), gələksvōgəl (Diepenbeek), het is een geluksvogel (Sint-Lambrechts-Herk), inne gelèksveugel (Spalbeek), ne geluksvogel (Achel, ... ), ne geləksvogel (Sint-Truiden), nə geləksvwoggel (Veldwezelt), nə gələksvögəl (Zonhoven), nən e:chtə gəleuksvo:gəl (Heers), ənə geluksvogel (Hamont), ənə gəlèksvwəgəl (Eigenbilzen), ənə gəløksvogəl (Lanaken), ənə gəløksvōgəl (Hamont), ⁄n geleksvogel (Bilzen), ⁄n geluksvogel (Beringen, ... ), ⁄ne gelèksveugel (Hasselt), ⁄ne gelöksvoeëgel (Klimmen), ⁄ne geləksvoe-ogel (Rotem), ⁄nne geluksvogel (Beek), ⁄t is ine geluëksvogel (Sint-Lambrechts-Herk), ⁄t is ne gelĕuksvogel (Stevoort), ⁄t is ne geləksvoəgel (Nieuwerkerken), m.  gəlø.ks˃vu.əgəl (Eys), Note v.d. invuller: bluuts = gooje miens.  gelöksvogel (Herten (bij Roermond)), u van freule  geluksvoegel (Bocholt), gelukszak: gelukszak (Peer), gelèkszak (Hasselt), gelèkszàk (As), gelèùkszák (Swalmen), nɛ gɛlukszak (Lommel), gelukvogel: chelø͂ͅkvo͂ͅchel (Mettekoven), ənə gəlekfūəgəl (Opoeteren), ⁄n gelèkvogel (Stokrooie), ij kort  iene gelijkvogel (Hasselt), gelukzak: das ne gelikzak (Peer), das ⁄n geluksak (Lommel), een geleukzak (Jeuk), een gelukzak (Kuringen), eine gelekzak (Gruitrode), eine gelĕkzak (Neeroeteren), eͅnə gələksak (Diepenbeek), geluekzak (Schulen), gelukzak (Bocholt, ... ), gelukzoek (Meeuwen), gelŭkzâk (Schimmert), gelèkzak (Bree, ... ), gelêkzak (Grote-Brogel), gelêukzak (Ophoven), gelökzak (Echt/Gebroek, ... ), gelökzák (Zonhoven), gəlekzak (Meeuwen), gəleͅksak (Meeuwen), gəlukzak (Meeswijk, ... ), gəlukzàk (Loksbergen), gəlöksak (Reuver), ne gelukzak (Hechtel, ... ), ne gelèkzak (Hasselt), ne geləkzak (Groot-Loon), nə gəløksak (Houthalen), ənə gəløksak (Hamont), ⁄n gelukzak (Neerpelt), ⁄ne gelukzak (Gorsem), ⁄nne gelukzàk (Sevenum), ⁄t is ne gelukzak (Beverlo), ⁄t is ⁄n echte gelukzak (Heusden), gewone u  nə gəluksak (Paal), grootmuil: grootmaul (Reppel), mazzel: massel (Vlodrop), met de helm geboren: mit de helm gebaorə (Doenrade), met de helm geboren zijn: hē is met den helm geboeren (Neeroeteren), hè is met den halm geboeuren (Opitter), met het geluk geboren zijn: hi-je is met ⁄t ge-lek geboeoren (Ulbeek), schweinhaus (du.): sjweinhaus (Waubach), stinken van geluk: sjtinkə va gəluk (Simpelveld), voor het geluk geboren zijn: hēͅ əs vjeur ⁄t geleuk gəbwərə (Zichen-Zussen-Bolder), voor het geluk in de wieg zijn gelegd: hē is vier ⁄t gelĕk in de weeg gelagd (Neeroeteren), zwijn: sjwijn (Vaals), zwijn (Montfort), zwijn hebben: dae haetj zwijn (Montfort), hae heet zwein (Tungelroy), sjwyn hubbe (Lutterade), zwijnen: zwijnen (Neer), zwijnenjak: zwijnejak (Venlo), zwijnjak: zwienjak (Thorn), zwijnjak (Maasbree) boffer || bofkont || chancebeest, geluksvogel || gelukkige || geluksvogel || gelukszak, geluksvogel || gelukzak || iemand die altijd geluk heeft [zwijnjak, boffer, bidzalig] [N 85 (1981)] || Iemand die altijd geluk heeft. [ZND 35 (1941)] III-1-4
gemaal poldermolens: pǫldǝrmø̄lǝs (Kaulille), trapgemaal: trap˲gǝmāl (Maxet, ... ) Groepje bijeenhorende molens, in het algemeen voor het bemalen van een polder. [N O, 32h] II-3