e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
geroezemoes gekal (zn.): het gekal (Bree), geroezemoes (zn.): geroesemoes (Maastricht), geroezemoes (Geleen, ... ), geroezemoesj (Vlodrop), gəroezəmoes (Wijnandsrade), roezemoes (zn.): roezemoes (Wijlre) druk praten en fluisteren, gezegd van een groep mensen, roezemoezen [tipselen, strisselen, lispelen] [N 87 (1981)] III-3-1
geronnen melk bedorven melk: bǝdǫrvǝ mǝlk (Eisden), bijeengeschoten melk: bijeengeschoten melk (Hushoven), bingǝsxōtǝ męlk (Kleine-Brogel), bīngǝsxōtǝn męlk (Sint Huibrechts Lille), bīǝngǝsxōtǝ mɛlǝk (Peer), dikke melk: dekǝ melǝk (Opgrimbie, ... ), dekǝ mø̄lek (Wijchmaal), dekǝ męlk (Born, ... ), dekǝ męlǝk (Borgharen, ... ), dekǝ mɛlk (Nieuwstadt), dekǝ mɛlǝk (Vlijtingen), dikke melk (Achel, ... ), dikǝ męlǝk (Putbroek), dikǝ mɛ̄lk (Hout-Blerick), dikke, zure melk: dekǝ zur melk (Buchten), doorgeroomde melk: dørgǝrǫmdǝ mɛlǝk (Riksingen), gedraaide melk: gedraaide melk (s-Gravenvoeren), gǝdrai̯dǝ męlk (Heer), gǝdridǝ mɛlk (Baelen), gedreesde melk: gǝdrēsdǝ mɛlk (Wezeren), gedrezen melk: gǝdrēzǝ mɛlk (Landen), gehotselde melk: gǝhotsǝldǝ mɛlk (Hamont, ... ), gekeerde melk: gǝkiǝdǝ melk (Montzen), gǝkęi̯dǝ męlǝk (Amby), gǝkīrdǝ mɛ̄lk (s-Gravenvoeren), geklonterde melk: gǝklontǝrdǝ melk (Bommershoven), gemattelde melk: gǝmatǝldǝ mɛlǝk (Peer), geronnen melk: geronnen melk (Landen, ... ), gǝronǝ mē̜lǝk (Bommershoven), gǝronǝ męlǝk (Donk, ... ), gǝronǝ mɛlk (Attenhoven, ... ), gǝronǝ mɛlǝk (Voort), gǝrønǝ mɛlk (Oostham, ... ), gǝrǫnǝ męlk (Vliermaal), gǝrǫnǝ mɛlǝk (Mielen-boven-Aalst, ... ), geschoten melk: gǝsxǭtǝ mɛ̄lk (Lottum), ineengelopen melk: enęngǝlōpǝ mɛlk (Siebengewald), mat: mat (Montzen, ... ), omgegangen melk: omgǝgaŋǝ mɛlǝk (Montzen), ømgǝgaŋǝ melk (Vijlen), ømgǝgaŋǝ mɛlk (s-Gravenvoeren), ømgǝgāŋǝ melk (Kerkrade), ø̜mgǝgaŋǝ melk (Sippenaeken), ǫmgǝgaŋǝ mɛlǝk (Maastricht), overeengegane melk: overeengegane melk (Stein), overeengegangen melk: øvǝręi̯ngǝgaŋǝ męlk (Neeroeteren), ø̄vǝręi̯ngǝgaŋǝ mɛlk (Elsloo), overeengelopen melk: jyvǝręi̯ngǝlou̯pǝ melk ('S-Herenelderen), īvǝrēngǝlōpǝ mɛlk (Genk), overeengeschoten melk: øvǝręi̯ngǝsxūtǝ męlk (Neeroeteren), verzuurde melk: vǝrzūrdǝ mɛlk (Martenslinde), zure melk: zor melǝk (Margraten), zor męlk (Itteren, ... ), zor męlǝk (Borgharen), zoǝr męlǝk (Hasselt), zoǝr mɛlk (Elen), zur melk (Beegden, ... ), zur melǝk (Linne, ... ), zur mēlk (Schinnen), zur męlk (Nuth), zur męlǝk (Amby, ... ), zur mɛlk (Eisden, ... ), zur mɛlǝk (Peer, ... ), zure melk (Baarlo, ... ), zuǝr melk (Eys, ... ), zuǝr męlk (Grathem), zuǝr męlǝk (Tegelen, ... ), zuǝr mɛlk (Grote-Brogel), zuǝr mɛlǝk (Hoepertingen), zȳr mɛlk (Achel), zȳrǝ mɛlk (Borgloon), zōr mē̜lǝk (America), zōr męlk (Amby, ... ), zōr męlǝk (Helden, ... ), zōr mɛlk (As, ... ), zōr mɛlǝk (Sevenum), zōr mɛ̄lk (Eijsden), zōrǝ męlǝk (Maasbree), zōrǝ mɛ̄lk (Hout-Blerick), zōrǝ mɛ̄lǝk (America), zūr melǝk (Margraten, ... ), zūr mēlǝž (Vaals), zūr męi̯lǝk (Amby), zūr męlk (Berg / Terblijt, ... ), zūr męlǝk (Herten, ... ), zūr mɛlk (Afferden, ... ), zūr mɛlǝk (Bilzen), zūrǝ melk (Kerkrade), zūrǝ męlk (Valkenburg), zūrǝ mɛlk (Attenhoven, ... ), zūǝr melk (Koningsbosch), zure romen: zūr rūǝmǝ (Wanssum), zūrǝ rōmǝ (Gennep, ... ) Melk die door het lange staan dik en zuur is geworden. [L 2, 7; A 7, 15; monogr.] I-11
gerookt spek gerookt: gerijkt (Gruitrode), geru-ekt (Bolderberg), geruik (Geistingen, ... ), geruikt (Molenbeersel), geruiktj (Geistingen), gerukt (Groot-Gelmen), gerɛ.kt (Beek (bij Bree)), é van euh  gerék (Vechmaal), gerookt breubes: gerukte breubes (Aalst-bij-St.-Truiden), gerookt spek: gereukt sjpek (Margraten), gereukt spek (Brunssum, ... ), gereuëkt sjpek (Noorbeek), gerijkt spek (Bree), gerokt spek (Venray), gerookt spek (Meeuwen), geruik schpek (Reuver), geruik sjpek (Berg-en-Terblijt, ... ), geruik spek (Itteren, ... ), geruik-sjpek (Beesel), geruikdj spek (Roggel), geruikjt sjpek (Horn), geruikjtj (Baexem), geruikt sjpek (Baarlo, ... ), geruikt spek (Boekend, ... ), geruikt spjek (Nunhem), geruiktj sjpek (Herten (bij Roermond), ... ), geruiktj spek (Echt/Gebroek, ... ), geruk spek (Mechelen-Bovelingen, ... ), gerukt sjpek (Vijlen, ... ), gerukt spek (Grubbenvorst, ... ), geruukt sjpek (Schaesberg), geruëk sjpek (Gronsveld), gerèèk spek (Eigenbilzen), gerök sjpek (Cadier, ... ), gerök spek (Velden), gerökd spek (Maasbree), gerökt sjpek (Helden/Everlo), gerökt spek (Arcen, ... ), gerø:k spɛ:k (Kortessem), gerûkt spek (Grubbenvorst), gəreŭkt sjpek (Eys), gərē.kt speͅk (Genk), gərīk speͅk (Hasselt), gəruuwk spek (Meterik), gəry(3)̄k speͅk (Borlo), gəry(3)̄kt speͅk (Borlo), gərykt speͅk (Houthalen), gə’reəkt’spɛk (Oud-Waterschei), gə’røkt ’spɛk (Hechtel), jərøkt špɛk (Eupen), als Dui. Speck  jereužt žpeck (Vaals), inz. voor vleeswaren gereikte sjònk gereikt spek  gereikt spek (As, ... ), u als de  gerukt spek (Helden/Everlo), rookspek: ruekspek (Broekhuizenvorst), ruikspek (Geleen, ... ), schinkenspek: schaenkespek (Castenray, ... ), sjeenkesjpek (Gronsveld), sjinkespek (Maastricht, ... ), E paar sneijkes broed mèt sjinkespek, dat smaakde  sjinkespek (Maastricht) boterhammenspek || gerookt || gerookt spek || gerookte mager (doorregen) spek || hamspek || mager gerookt spek || rookspek || spek dat gerookt is [DC 48 (1973)] || varkensspek III-2-3
gerookte paling aal: aol (Neer), iel (Gronsveld), oal (Kesseleik, ... ), ōͅl (Castenray, ... ), èèl (Born), bokking: bukking (Ubachsberg), bukkum (Stein), bəkkəm (Haelen), gerookte aal: geruikde aol (Blerick, ... ), geruikde(n) aol (Roermond), geruikdje aol (Herten (bij Roermond)), geruikdje oal (Ell), geruikdjə āōl (Heel, ... ), geruikdə aol (Kapel-in-t-Zand), geruikdə īējəl (Susteren), geruikt oal (Velden), geruikte aol (Posterholt), geruikte īēl (Itteren), geruikte oal (Buggenum), geruikte o͂l (Velden), geruiktə aol (Beesel), geruiktə jèl (Urmond), gəruikdəoal (Swalmen), gerukta aol  gəruktə aol (Meijel), gerookte paling: gereuktə paaling (Meers), gereuktə paling (Doenrade), gerĕŭkde páóling (Schimmert), geruikde (pan)paling (Maastricht), geruikde paeling (Sint-Odiliënberg), geruikde paling (Maastricht), geruikde paoling (Maastricht), geruikdje paoling (Echt/Gebroek, ... ), geruikdə paling (Urmond, ... ), geruikdə paoling (Venlo), geruikte paling (Amby, ... ), geruikte paoling (Heythuysen, ... ), geruikte poaling (Schimmert), geruiktə paoling (Roermond), geruiktə pááling (Geleen), gerukde poaling (Heerlerbaan/Kaumer), gerukdepāāling (Nieuwenhagen), gerukte paling (Gulpen), gerèjkte paoling (As), gerèùkdə pááling (Maastricht), gerökde ael (?) (Lutterade), gerökde paling (Gulpen), gerökte paoling (Gennep, ... ), gerökte pwoling (Hoeselt), gerökte pòòling (Tienray), gerökte-paling (Waubach), grèjkte paoling (Gruitrode), of paling  geröökdə paoling (Caberg), zachte k  geruikdepaling (Lutterade), paling: paaling (Klimmen), paling (Eys, ... ), paoling (Echt/Gebroek, ... ), paoəling (Reuver), poaling (Rekem, ... ), pwo’llëng (Hoeselt), pààling (Amstenrade), pâôling (Maasbracht), pòlling (Diepenbeek, ... ), Ennen aol is genne paoling: Het mindere mag men niet als meerdere aanprijzen  paoling (Castenray, ... ), het gewone woord is aol  pa:ling (Roermond), Verklw. päölingske Paoling in zjeleij Het gewone woord is iel (A.N aal)  paoling (Maastricht), vis  pòòëling (Zonhoven), panaal: pan aol (Montfort, ... ), panpaling: panpaoling (Stevensweert) paling || panpaling; Hoe noemt U: Een gerookte panpaling [N 80 (1980)] III-2-3
gerst gerst: ga.s (Beverst, ... ), ga.st (Berbroek, ... ), gars (Gelieren Bret, ... ), garst (Afferden, ... ), gart (Zonhoven), gas (Aalst, ... ), gast (Binderveld, ... ), geęst (Laak, ... ), gi̯a.s (Val-Meer), gi̯as (Eigenbilzen, ... ), gi̯ā.s (Eben-Emael, ... ), gi̯ā.st (Mechelen-Bovelingen), gi̯āršt (Mheer), gi̯ęrt (Elen), gi̯ęs (Martenslinde, ... ), gi̯ǫs (Martenslinde), gi̯ɛrst (Lommel), gi̯ɛ̄.s (Vroenhoven), gárst (Beek, ... ), gā.rst (Sevenum), gā.s (Alt-Hoeselt, ... ), gā.st (Kozen, ... ), gārs (Arcen, ... ), gārst (Afferden, ... ), gās (Alken, ... ), gē.rs (Opgrimbie, ... ), gē.s (Boorsem, ... ), gē.st (Eisden), gērs (Berg, ... ), gērst (Amstenrade, ... ), gērš (Berg / Terblijt, ... ), gēs (Eisden), gēst (Beegden, ... ), gēę.st (Elen), gēęs (Born, ... ), gēęš (Obbicht), gēš (Nieuwstadt, ... ), gēǝ.rs (Margraten, ... ), gēǝ.s (Lanklaar, ... ), gēǝs (Borgharen, ... ), gēǝš (Epen, ... ), gēǝšt (Baelen), gē̜.rs (Lanaken), gē̜.st (Aldeneik, ... ), gē̜i̯ǝs (Eys), gē̜rs (Rekem, ... ), gē̜rst (Baexem, ... ), gē̜rš (Amby, ... ), gē̜s (Berg, ... ), gē̜st (Grathem, ... ), gē̜š (Beek, ... ), gē̜št (Bingelrade, ... ), gē̜ǝš (Brunssum, ... ), gęrst (Heusden, ... ), gęst (Baexem, ... ), gęǝst (Geleen), gīǝ.rs (Dilsen, ... ), gīǝ.st (Dilsen, ... ), gɛ.rst (Achel, ... ), gɛrs (Arcen, ... ), gɛrst (As, ... ), gɛrš (Herkenbosch, ... ), gɛs (Hasselt, ... ), gɛst (Donk, ... ), gɛ̄.rst (Neerpelt, ... ), gɛ̄rsǝ (Helden), g˙ɛrst (Grote-Brogel, ... ), jē̜š (Rimburg), jē̜ǝ.š (Bocholtz, ... ), jē̜ǝš (Bleijerheide), ję.ǝs (Moresnet) Hordeum L. De gerstteelt was in Belgisch Limburg betrekkelijk zeldzaam. Bij zomergerst wordt aangetekend: vooral bestemd voor de brouwerij; bij wintergerst: vooral bestemd als veevoer. Volgorde varianten van gerst: 1. met "rst" in de auslautgroep; 2. met "st"; 3. met "rs"; en 4: met alleen "s" in de auslautgroep; zie de eerste klankkaart [kaart 6]; in de tweede klankkaart [kaart 7] is de geografische verspreiding van het vocalisme weergegeven. Zie afbeelding 1, d. [JG 1a, 1b; L A1, 127; L 1 a-m; L 24, 6a; L lijst graangewassen, 2; R 3, 24; S 10; Wi 53; monogr.] I-4
gerstebier bier van gerst: bier van gesch (Lontzen), bier van gios (Hoeselt), gerste: geste (Linkhout, ... ), gēͅrstə (Rekem), gēͅsten (Diepenbeek), jeͅ.rstə (Hasselt), t’ is gersten (Peer), gerstebier: ga.əstəbijər (Gutshoven), gaasebier (Vliermaalroot), gaaste-bier (Ulbeek), gaastebier (Bilzen, ... ), gaastebiër (Stevoort), gaastəbīr (Mettekoven), garstebeeer (Opoeteren), garstebeer (Bocholt, ... ), garstebier (Gelieren/Bret, ... ), garstəbēr (Opglabbeek), gartəbîr (Zonhoven), gasebier (Vliermaalroot), gastbir (Sint-Truiden), gastebier (Bilzen, ... ), gastenbier (Rijkhoven, ... ), gastəbīr (Herk-de-Stad), gāstebier (Beverst), gāstəbier (Wellen), ga͂-sə-bīr (Sint-Huibrechts-Hern), geerstebeer (Lanaken, ... ), geerstebeeər (Mheer), geestebeer (Mechelen-aan-de-Maas), geestebier (Boorsem), geestebīr (Boorsem), gerstebēr (Neeroeteren), gerstebier (Hechtel, ... ), gerstenbier (Sint-Huibrechts-Lille), gerstəbeer (Meeuwen), gerstəbīr (Schulen), gestebier (Achel, ... ), gestəbīr (Genoelselderen), gēstəbēer (Mechelen-aan-de-Maas), gēstəbēr (Mechelen-aan-de-Maas), gēͅrstəbēr (Lanaken, ... ), gēͅstəbēr (Molenbeersel), gĕĕrstebeer (Rekem), ge͂ͅrstəbīr (Hamont), geͅrstəbēͅ’ər (Lummen), geͅstöbīr (Oostham), ghesebier (Hoeselt), giastebier (Rosmeer), giestebeer (Meeswijk), giɛ.ərstə (Stokkem), gīərstəbēͅər (Maaseik), gjaastebeer (Kanne), gjastebier (Rosmeer, ... ), gjastebīr (Rosmeer), gjastenbeer (Veldwezelt), gjastenbier (Vlijtingen), gjastəbier (Eigenbilzen), gjastəbīr (Zichen-Zussen-Bolder), gjèstĕbeer (Vroenhoven), gâ-stebier (Wellen), gâstəbier (Hasselt), gèstebeer (Kessenich), gêstebeer (Maaseik), gɛ.rstəbī.r (Borgloon), qjastebier (Mopertingen), (clair)  geestebair (Eisden), (in bier geen e klank)  gastebier (Wilderen), boven de @ staat een accent circonflexe (^)  gjeͅstəbēr (Vroenhoven) gerstenbier [ZND 24 (1937)] III-2-3
geruit weefsel carreau: karo (Eupen) Weefsel met een geruit patroon. [N 39, 125b] II-7
geruite jurk bloemenkleed: blomekleid (Ulestraten), bolletjeskleed: bölkeskleid (Ulestraten), carreaukleed (<fr.): karo kleit (Tongeren), karooklieəd (Leopoldsburg), karôkliət (Leopoldsburg), carreaukleedje (<fr.): karokletje (Zichen-Zussen-Bolder), karookletsje (Val-Meer), carreauskleed (<fr.): karoëskliët (Kwaadmechelen), carreautjeskleed (<fr.): karoʔəskliət (Kwaadmechelen), gecarreaud (<fr.) kleed: gekaraot klîêd (Sint-Truiden), gekarout kleid (Borgloon), gékaroot kleed (Vliermaal), gəkarot kliət (Sint-Truiden), gəkarot klīt (Linkhout), gəkaroͅut (Borlo), gəkārot klɛɛit (Opheers), gəkərəidklɛit (Tongeren), yəkāroͅt kleͅit (Borgloon), B.v. van gecarreaud stof.  gəkaroͅuwt (Niel-bij-St.-Truiden), syn. geraot.  gekaroud (Diepenbeek), gecarreaud (<fr.) kleedje: yəkarŏtkletsə (Romershoven), gecarreaude (<fr.) rok: sub geruit.  gekaròude rok (Kortessem), geruit kleed: gereͅiët klit (Kermt), gerodkleed (Mechelen), geroet (Sittard), geroet kliët (Neerpelt), geroetj kleid (Tungelroy), geroot kliët (Donk (bij Herk-de-Stad)), gerōēt klèjd (Mechelen), gertuit kleid (Rotem), gerutj klè (Meijel), gerutj klê (Meijel), gerutkledj (Weert), geruut kleed (Hoensbroek), geruut klieəd (Oirlo), geruut kliët (Oirlo), geruutj kleid (Egchel), gəroat klèd (Wintershoven), gərut klīəd (Achel), gərøͅt klît (Herk-de-Stad), jeruutkleed (Bocholtz), jərutklēͅt (Teuven), syn. gekaroud.  geraot (Diepenbeek), geruite kleed: geroete kleid (Klimmen, ... ), geroēte klèèd (Hoensbroek), Sub geruit.  gəry.tə} [klɛ.it (Meeuwen), geruite rok: gərøͅtə roͅk (Lommel), geruite scholk: geroete sjollek (Maastricht), geruite stof: geratstof (Mal), geruiterd kleed: geroederd kliëd (Eksel), geroeterd kleid (Neerharen), geroetutj kleid (Tungelroy), geruiterd kleed (Maaseik), gerötert klied (Lummen), gəraotərt klieəd (Paal), gəRaotəRt klī-jət (Paal), gəraotət klieəd (Beverlo), gərootərd klieəd (Beringen), gərotərt kli-jət (Beringen), gərōtərt klĭt (Boekt/Heikant), gərōͅtət kliət (Beverlo), gərütərt kleͅit (Eisden), geruit kleed  gerootert klīēd (Boekt/Heikant), Ook geruutert.  geroetert (Sittard), geruiterd kleedje: geróó.ëtert, geróó.tert klīēke (dim.) (Zonhoven), geruitjes kleed: geruutekes kleid (Maastricht), geruutjeskleid (Hout-Blerick, ... ), karreerd kleed: Sub karreerd.  e karreerd kleed (Kerkrade), karreerde rok (~du.): kareerde rok (Kerkrade), kleed met ruiten: kleid mèt roete (Maastricht), kleed van geruite stof: e kleed van geruite stof (Nieuwenhagen), ruitenkiel: rautekiel (Millen), ruitenkleed: roete kleid (Klimmen, ... ), roete-kleid (Klimmen, ... ), roetekleed (Heerlen, ... ), roetekleid (Baarlo, ... ), roetekleit (Heerlerheide, ... ), roeteklēid (Posterholt), roeteklèd (Hoensbroek), roëtekleid (Venlo), rōētekleid (Swalmen), rōēteklēīd (Puth), rōēteklīēd (Horst), rōēteklīēt (Horst), rutekleid (Stein), ruute kleed (Bleijerheide), ruute-kleid (Caberg), ruutekleed (Brunssum), rūte kleͅit (Rotem), rūtəkleͅt (Bocholt), rūtəklɛit (Boorsem), róetekléid (Tegelen), rôêtekleid (Munstergeleen), rötə klèt (Rosmeer), rúútekleed (Kerkrade), ruiteskleed: ruutes kleid (Wijk), rütəskleͅit (Kaulille), ruitjeskleed: retšəsklit (Hasselt), rējtšəsklēͅit (Bree), reͅtšəskleit (Ketsingen), reͅtšəsklit (Hasselt), ri-jtsjeskleid (Bree), rietjesklijt (Neeroeteren), ritjeskleͅit (Opglabbeek), ruitjeskleed (Diepenbeek, ... ), ruitjeskleer (Diepenbeek), rutekeskleid (Maastricht, ... ), rutjeklè (Meijel, ... ), rutjeskleid (Stein), rutšəsklɛit (Mechelen-aan-de-Maas), ruutekes klèèd (Oost-Maarland), ruutekeskleid (Borgharen, ... ), ruutjeskleed (Brunssum, ... ), ruutjeskleeid (Venlo), ruutjeskleet (Waubach), ruutjeskleid (Amstenrade, ... ), ruutjeskleit (Einighausen), ruutjesklied (Sevenum, ... ), ruutjesklèjd (Panningen), ruutsjeskleed (Eijsden), ruutsjeskleid (Stokkem, ... ), ruutsjesklêîd (Mesch), ruûtjeskleît (Weert), rūtelkes kleid (Boeket/Heisterstraat), rūtjəskleͅit (Lanklaar), rèùtəkəsklieəd (Beringen), röi̯ʔəsklieət (Lommel), røkəsklijət (Zelem), røutšəsklējt (Riksingen), rø̄təkəsklĭt (Boekt/Heikant), rø͂ͅtəkəsklīət (Beringen), røͅtšəskli-jət (Velm), røͅtšəskliət (Velm), rûtjeskleid (Tegelen), rütjeskleed (Heerlerheide), rütšəskleͅit (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), rəkəskliət (Halen), ruitjeskleed  ruitekesklīēd (Boekt/Heikant), ruitjeskleedje: ruitjesklètsje (Diepenbeek), schotse ruiten: sXotsə rūətən (Hamont) #NAME? || [jurk van geruite stof, geruit kleedje] || [rutekeskleid*]: kleed van geruite stof || geruit || geruit kleed || geruit kleedje, jurkje || geruit, met ruitjes || geruite rok || jurk van geruite stof || jurk van geruite stof [ruutekeskleid] [N 24 (1964)] || ruit: [kleed met ruitjes] || voorschoot met ruiten III-1-3
geruite jurk (toel.) getijgerd rokje: Sub getie.gerd.  getie.gerd rökske (Gennep) getijgerd, onregelmatig gestreept [rokje] III-1-3
gescheiden vaneen: vanīē.ën (Zonhoven) gescheiden III-2-2