e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
geboorteomhulsel van een veulen blaas: bluǫs (Tongeren), blōǝs (Diepenbeek), blǭs (Ottersum  [(rekbaar vruchtvlies)]  ), haam: hām (Maasbracht, ... ), helm: hęlǝm (Montfort  [(geboortevlies)]  , ... ), hɛlǝm (Roermond, ... ), levenzak: lē̜vǝzak (Hoensbroek), lies: lēs (Bocholt, ... ), lēǝs (Maaseik), līs (Tongeren), moederzak: moederzak (Meeuwen), net: net (Blerick, ... ), nets (Bleijerheide, ... ), nęt (Achel, ... ), nɛt (Berverlo, ... ), nɛts (Gemmenich), vlies: flis (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), vlis (Overpelt, ... ), waterblaas: wātǝrblǭs (Swalmen, ... ), zak: zak (Heerlerheide, ... ), zaknet: zaknɛt (Lommel) Het vruchtvlies dat na de geboorte van het veulen afkomt. Als de merrie het veulen alleen ter wereld brengt, stikt het veulen meestal in de zak, die zo sterk is, dat hij met behulp van een mes of scherp voorwerp geopend moet worden. [N 8, 54, 55 en 56] I-9
geboren worden aan het komen zijn: ’t ès o’ntkómë (Hoeselt), afkomen: het zal dees week wel -  aafkómme (Venlo), er zijn: d`r zeen (As), geboren: gebaore (Geleen, ... ), gebeu.re (Hasselt), geboare (Eys, ... ), geboere (Genk, ... ), geboo.ëre (Zonhoven), geboorə (Gennep), gebore (Maastricht, ... ), geboren (Hoepertingen, ... ), geboure (Sint-Truiden), geboôre (Ospel), gebwurre (Eigenbilzen), gebòrə (Doenrade), gebôâre (Melick), gəbaorə (Epen), gəbūūrə (Meeuwen), gəbóówrə (Niel-bij-St.-Truiden), gəbôôrə (Meeswijk), ww  geboeëre (Altweert, ... ), geboôre (Nederweert), ww. baren bestaat niet in dit dialect  geboren (Blitterswijck, ... ), geboren gaan: geboere ja:ne (Wellen), geboere jane (s-Gravenvoeren), jââ.ne = worden  gebòeë.re jââ.ne (Gors-Opleeuw), geboren werden: chəbaorə wéérə (Grevenbicht/Papenhoven), gebaare waere (Sittard), gebaore waere (Blerick, ... ), gebaore were (Susteren), gebaore wère (Sevenum), gebaore wéére (Posterholt), gebaorə wéérə (Urmond), gebaoëre wedde (Gulpen), geboare waere (Beek, ... ), geboare werre (Meerlo), geboare wäre (Geulle), geboare wére (Boekend), geboare wéérə (Oirsbeek), geboare wêre (Stein), geboarə wèrə (Montfort), geboe:re waere (Bocholt), geboeere waere (Weert), geboere wiere (Maaseik), geboeëre wieëre (Maaseik), geboo.re wié.re (Zolder), geboore waere (Tungelroy), gebore waere (Kinrooi), gebore waire (Ell), gebore wede (Gulpen), gebore were (Lutterade), gebore wère (Neeroeteren), geboren wēren (Ophoven), geborre wjen (Hoeselt), gebōēre wéére (As), gebōēərə wèère (Heel), gebōrə wééëdə (Nieuwenhagen), gebure wère (Bree), gebuòrrë wjén (Tongeren), gebwore wjèn (Hoeselt), gebòare wèère (Thorn), gebôre wère (Kesseleik, ... ), gebùre wère (Zutendaal), göboarö wéérö (Stevensweert), gəbaorə wèrrə (Amstenrade), gəbaorə wèrə (Venlo), gəbaorə wéérə (Kapel-in-t-Zand, ... ), gəbaoərə wêêdə (Heerlen), gəborə wéérə (Kelpen), gəboͅ.arə weͅ.adə (Eys), gəboͅ.arə wɛdə (Ingber), g’boo:re wae:re (Kaulille), jeboare weède (Kerkrade), cf. Schuermans s.v. "werden (weerden, weren)  gəbórrə wéérə (Meijel), cf. WNT s.v. "worden - werden, warden  geboore waere (Sevenum), slecht leesbaar of het een r, s, of n is  gebore weijre (Jeuk), slecht leesbaar wende = werde?  gebore werde (Kanne), geboren wezen: geboren waizen (Zonhoven), geboren worden: gebore weurde (Amby, ... ), gebore weure (Maastricht), gebore wn. (Jeuk), geboren worden (Alken, ... ), gebòre wörre (Tienray), gəboorə weurə (Maastricht), gəborə wunnə (Leopoldsburg), t wèùrd gebaore (Noorbeek, ... ), geboren worden  gebworre wjunne (Eigenbilzen), geboren zijn: den is ien ... gebore (Oirlo), gebore zien (Maasbree), t’es gebaure (Vorsen), gekomen zijn: gekommen zien (Eksel), get jongs krijgen: get jongs kriegen (Stein), get jongs zijn: dao is get jongs (Beesel), het komt: t kimpt (Opglabbeek), jongen: jonge (Meijel), komen: kaumə (Loksbergen), komen (Eksel), koo:me (Kaulille), kòmme (Venray), kómmen (Eksel), kómë (Hoeselt), kôomme (Swalmen), komen kijken: koome kieke (Neer), op de welt komen: op de welt kome (Kunrade), op də wèlt koomə (Simpelveld), op jen weld komme (Vaals), òp də wèlt kōōmə (Nieuwenhagen), op de wereld komen: op de wérreld kaome (Sevenum), ter wereld komen: ter wereld komen (Gruitrode), ter wēreld koeme (Merkelbeek) geboren || geboren (worden) || geboren worden || geboren worden (jong zijn) [N 115 (2003)] || Geboren worden (jong zijn). [N 115 (2003)], [N 84 (1981)] || gebòre (bn.) III-2-2
gebouw blok: bloͅk (Bocholt, ... ), bouw: bāu̯ (Lommel), beu (Hasselt), beͅi̯ (Opglabbeek, ... ), bo.u̯ (Meeswijk), bouw (Maastricht, ... ), bou̯ (Castenray, ... ), boüw (Gronsveld), bō (Diepenbeek, ... ), bōu̯ (Groot-Loon, ... ), bōu̯ə (Gelinden, ... ), bōə (Stevoort, ... ), bōͅu̯ (Hamont, ... ), boͅu̯ (Alken, ... ), buu̯ (Amby, ... ), bū. (Sittard), bu̞u̯ (Montzen), by (Eupen, ... ), by(3)̄ə (Eupen, ... ), bòu (Tongeren), Binnekort zulle ze möt uize buiw kloar zeen Uis Zjengske wörkt nûw al joare inne buiw  buiw (As, ... ), ne nouwe bóó  bóó (Zonhoven), Spec. huis in aanbouw  boew (Echt/Gebroek), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  baa (Beverlo), bouwage: meer abstracte betekenis  bowōͅš (Opgrimbie, ... ), bouwerij: buwari (Opoeteren, ... ), bètiment (fr.): batimēͅnt (Hamont, ... ), batimeͅnt (Gruitrode, ... ), batəmēnt (Lanaken, ... ), batəmēͅnt (Gelinden, ... ), batəmeͅnt (Beverlo, ... ), batəmii̯(ə)nt (Gutshoven, ... ), bátəmeͅnt (Sint-Truiden), bø&#x0304təmēͅnt (Borgloon, ... ), burgerwoning  batimeͅnt (Helchteren, ... ), Fr. bâtiment  batteme.nt (Hasselt), battëmênt (Tongeren), gebouw  batimeͅnt (Zichen-Zussen-Bolder, ... ), gebouw van aanzien  batəmeͅnt (Heppen, ... ), groot  batəment (Eigenbilzen, ... ), batəmeͅnt (Paal, ... ), batəmɛnt (Diepenbeek, ... ), groot gebouw  batəmeͅ.nt (Hasselt), groot huis  batəmeͅnt (Kuringen, ... ), uitzonderlijk  batimeͅnt (Diepenbeek, ... ), van school enz.  batəmēnt (Heers, ... ), ferme huizing: fɛrm hy(3)̄zeŋ (Overpelt, ... ), gebouw: gebouw (Achel, ... ), gebow (Castenray, ... ), geboûw (Gronsveld), gëbòu (Tongeren), gəbā (Beverlo, ... ), gəbāi̯ (Jeuk, ... ), gəbātə (Beverlo, ... ), gəbāu̯ (Lommel, ... ), gəbēi̯əi̯ (Tessenderlo, ... ), gəbo (Bilzen, ... ), gəbo.w (Meeswijk), gəbou̯ (Hamont, ... ), gəboə (Heers, ... ), gəbō (Beringen, ... ), gəbō.u̯ (Eisden, ... ), gəbōu̯ (Borgloon, ... ), gəbōu̯ə (Ulbeek, ... ), gəbōə (Heusden, ... ), gəbōͅ (Stokrooie, ... ), gəbōͅ. (Zonhoven), gəbōͅu̯ (Hamont, ... ), gəbōͅəu̯ (Zepperen, ... ), gəbő̅ͅu̯ (Ellikom, ... ), gəbo͂ͅ (Houthalen, ... ), gəboͅ.u̯ (Maastricht), gəboͅu̯ (Bilzen, ... ), gəboͅu̯ə (Hoepertingen, ... ), gəboͅu̯əw (Ulbeek, ... ), gəbu (As, ... ), gəbu(u̯) (Opoeteren, ... ), gəbuu̯ (Amby, ... ), gəbūu̯ (Roermond), gəbūu̯ə (Ophoven, ... ), gəbyəu̯ (Opglabbeek, ... ), gəbø&#x0304 (Hasselt, ... ), gəbø&#x0304. (Hasselt), gəbø&#x0304i̯ (Heerlen), gəbø&#x0304u̯ə (Spalbeek, ... ), gəbø͂ͅi̯u̯ (Meeuwen), gəbø͂ͅu̯ (Peer, ... ), gəbøͅi̯ (Montzen, ... ), gəbøͅi̯u̯ (Bree, ... ), gəbøͅu̯ (Eupen), gəb‧uu̯ (Roermond), gəb‧y(3)̄i̯ (Montzen, ... ), E groet gebouw ¯n Aajd gebouw  gebouw (Maastricht), Verklw. gebeuke  gebeu (Hasselt), Verklw. gebóóke  gebóó (Zonhoven), gedoen: gədun (Gorsem, ... ), Gedoen  gedōē.ë(n) (Zonhoven), geleg: gəlēx (Sint-Truiden), van hoeve en bijbehoren  gəliəx (Heers, ... ), huis: hos (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), hōš (Zichen-Zussen-Bolder, ... ), hōͅs (Hechtel, ... ), hoͅu̯s (Hasselt, ... ), huis (Heppen, ... ), hūəs (Kaulille, ... ), hy(3)̄s (Bree, ... ), kast: kāst (Gennep, ... ), tempel: tempel (Castenray, ... ), De direkteur wónt ien ennen tempel  tempel (Castenray, ... ), timmer: tummer (Zonhoven), tispel: tespəl (Altweert, ... ), tispel (Nederweert) bouwwerk || bouwwerk, gebouw || een nieuw gebouw [ZND 35 (1941)] || gebouw [ZND 12 (1926)] || gebouw, bouwwerk || groot gebouw || groot huis, gebouw || grote ruimte || grote woning || hoog bouwwerk || hoog gebouw III-2-1
gebreide kous breihoos: breihaos (Sevenum, ... ), breihoos (Meijel, ... ), brèjhaos (Gennep), breikous: breikaas (Leopoldsburg), breikaws (Neerpelt), breikous (Egchel, ... ), brei̯kaas (Lommel), breͅikoͅwsə (Achel), brääkās (Leopoldsburg), gebreide kous: gebreide kous (Boekend, ... ), gəbreͅidəkoͅus (Kaulille), gebreide sok: gebreide zok (Oirlo), gebreide zök (Oirlo), gestrikte hoos: gesjtriekte haozu (Mesch), gesjtrikde hoase (Waubach), gesjtrikte hôôs (Mechelen), gestrigde hoos (Zichen-Zussen-Bolder), gestrikde haos (Brunssum), gestrikde hoas (Hoensbroek), gestrikte gwos (Val-Meer), gestrikte haos (Jabeek), gestrikte hoes (Neeroeteren), gəstrektə hòs (Mechelen-aan-de-Maas), jestrikte haose (Bocholtz), gestrikte kous: gestriekde kous (Borgharen), gestrikde kousen (Wijk), gestrikde kuise (Bree), gestrikte kous (Neeroeteren, ... ), gəstregdə koəsə (Velm), yəstrikdəkōs (Riksingen), gestrikte sok: gestrikte sök (Beek), gestrokken kous: gəstrukə koͅs (Linkhout), gəstrukə køͅs (Tessenderlo), zie WNT: strikken, in t Z.-O. der Kempen bezigt men een sterk verl. deelw. gestrokken.  gestroeʔe kèùs (Kwaadmechelen), gestrŏĕke kèùs (Tessenderlo), gəstruʔəkøͅs (Kwaadmechelen), strikhoos: schjtrikhous (Heerlerheide), schtrik-haos (Schimmert), schtrikhaos (Heerlerheide, ... ), schtrikhous (Heerlen), sjrikhoas (Nieuwenhagen), sjtrik haos (Nuth/Aalbeek, ... ), sjtrik-haos (Mheer), sjtrikhaes (Hoensbroek), sjtrikhaos (Amstenrade, ... ), sjtrikhāōs (Sittard), sjtrikhoas (Hoensbroek, ... ), sjtrikhoos (Egchel), stregūəzə (Rotem), strekhās (Lanklaar), strekha͂s (Opglabbeek), strekhosə (Eisden), strekōͅs (Meeswijk), strĕko.s (Maaseik), striekhaos (Oost-Maarland), strik-hoas (Bleijerheide), strikghwaosch (Millen), strikhaos (Blerick, ... ), strikhaose (Kerkrade), strikhāōs (Heythuysen), strikhoos (Boeket/Heisterstraat, ... ), strikhooze (Tungelroy), strikhoͅs (Rosmeer), strikwos (Hoeselt), strikwuse (Eigenbilzen), štrekhōͅs (Teuven), štrikhaos (Tegelen), vgl. aos  strikaos (Stokkem), vgl. ooze  strikòs (Boorsem), strikkous: schtrikkous (Valkenburg), sjtrikkous (Roermond), strekas (Beverlo), stri:kko:s (Wintershoven), strikkaos (Paal), strikkoos (Diepenbeek, ... ), strikkou.s (Tongeren), strikkous (Horst, ... ), strikkousen (Maastricht), strikkouəs (Borgloon), strikkóus (Maastricht), strèkkaas (Beverlo), strèkkoos (Beringen, ... ), vgl. kaas  strikās (Zelem), vgl. kaos.  stRikaos (Paal), vgl. koos  strekosə (Beringen), strekōs (Beringen, ... ), strĕkōs (Boekt/Heikant), strĕkōͅs (Sint-Truiden), strikoos (Opheers), strikōͅs (Borgloon, ... ), strəkōͅs (Halen), vgl. kos  strekosə (Donk (bij Herk-de-Stad)), strekoͅs (Hasselt), vgl. kous  strikous (Ketsingen, ... ), vgl. kous.  strekoͅus (Bocholt), vgl. koës  strekoͅəs (Kermt), vgl. koüs.  strekøͅüs (Bree), vgl. sportkos  strikos (Herk-de-Stad), strikwerk: streͅkweͅrk (Ophoven) [strikkous*]: breikous || breikous [N 24 (1964)] || Breikous [ZND m] || breikous [sjtrikhaos, strikkous] [N 24 (1964)] || kous waaraan gebreid wordt, breikous III-1-3
gebreide wollen muts `s werkaldaagse muts: sweͅrkəldāgsə məts (Bree), alledaagse muts: alədāgsə məts (Bree), breimuts: brämøts (Leopoldsburg), gebreide muts: gebreide muts (Oirlo), gebreide mutsj (Jabeek), gebreide möts (Wijk), gebreide mötsch (Puth), gebreide mùtsj (Jabeek), gebreijde möts (Weert), gestrikt mutsje: gəstrik mutskə (Borgloon), gestrikte met: gəstrekdə meͅt (Diepenbeek), gestrikte muts: (gəstrĕgdə) møts (Boekt/Heikant, ... ), geschtrikde mutsch (Hoensbroek), gesjtrikde muts (Schimmert), gesjtrikde mutsj (Hoensbroek), gestrikde muts (Beverlo), gestrikdje muts (Maasbracht), gestrikdje möts (Nunhem), gəstrekdə möts (Eisden), gəstrĕkdə muts (Sint-Truiden), gəstreͅktə mutz (Opheers), gəstrigdə møts (Hasselt), gəstrikdə mŭts (Opheers), jestrikte mutsj (Chèvremont), jəštregdə møtš (Teuven), gestrokken muts: gestrokke muts (Eksel), gestrəkke myts (Lummen), kapmuts: kapmuts (Meijel), kapoets: kepôtsj (Einighausen), kapotmuts (<fr.): kapotmutsch (Nuth/Aalbeek), kornet (<fr.): kərnĕt (Boekt/Heikant), kornetje (<fr.): kərneͅtəkə (Beringen), muts: muts (Borgloon), mutsj (Hoensbroek), mutz (Opheers), möts (Ell), møts (Lommel), møͅts (Romershoven), in de week gedragen, voor oude vrouwen  muts (Spalbeek), poesmuts: poezmuts (Horst), poldermuts: paldərmuts (Val-Meer), paldərmøͅts (Zichen-Zussen-Bolder), poldermuts (Schimmert), poldermöts (Sint-Truiden, ... ), pōldermöts (Boeket/Heisterstraat, ... ), poͅldərmuts (Borgloon, ... ), poͅldərmŭts (Herk-de-Stad), poͅldərmøts (Hasselt), poͅldəRmøͅ.ts (Tongeren), poͅlərmuts (Spalbeek), pŭldərmuts (Opheers), pôldermöts (Weert), pots: pots (Halen, ... ), poͅts (Donk (bij Herk-de-Stad)), strikkenmuts: strĕkəmøts (Boekt/Heikant), strikmuts: schtrikmuts (Schimmert), trekmuts: trek-mötsj (Klimmen), trekmutsj (Klimmen), trèkmutsch (Valkenburg), velours (fr.) muts: floere möts (Ulestraten), vrouwluimuts: (eerste letter is niet goed leesbaar)  vro͂llemöts (Neeritter), wintermuts: wen`t`əmøͅts (Rotem), wēntərmets (Grote-Spouwen), wintermötsj (Mechelen), wollen kindermet: wolə kengərmeͅt (Kermt), wollen met: wolə meͅt (Kermt), wollen muts: weləmeͅts (Eigenbilzen), weͅllə møts (Tessenderlo), wolle moets (Horst), wolle muts (Beverlo, ... ), wolle mutschj (Bocholtz), wolle mutsj (Waubach), wolle mótsj (Oirsbeek), wolle möts (Bree, ... ), wolle mùts (Roermond), wollemöts (Grathem), wollə məts (Lanklaar), wolə meͅts (Opglabbeek), woləmeͅts (Opglabbeek), woͅllə mets (Grote-Spouwen), woͅllə mo͂ͅts (Lanklaar), woͅlləmu̯ts (Hechtel), woͅlə moͅts (Diepenbeek), woͅlə moͅəts (Kermt), woͅlə muts (Borlo, ... ), woͅlə muəts (Brustem), woͅlə møts (Hamont), woͅlə møͅts (Beverlo), woͅlə məts (Neeroeteren, ... ), woͅləmøͅts (Lummen), woͅləməts (Vliermaal), wŭlle mŭts (Egchel), wölle mutsch (Mechelen, ... ), wölle mutsj (Klimmen, ... ), wölle möts (Nunhem), wölle mötsj (Munstergeleen), wøͅlə møtš (Teuven), wələ məts (Diepenbeek), wələmets (Genk), informant: in de vorm vam 39c, met kraagje van `t zelfde goed  wölle möts (Panningen), Sub wulle.  wulle muts (Meerlo, ... ), wollen mutsje: wøͅlə muitskə (Tongeren), wollen pots: woͅlə poͅts (Eigenbilzen), zwart kapje: zjwart kèpke (Tegelen), zwarte muts: zwarte muts (Oirlo), zwarte wollen muts: zwatə wølə møts (Riksingen) bivakmuts, nauw om hoofd en hals sluitend wollen muts die alleen een deel van het gezicht onbedekt laat [N 25 (1964)] || dikke, gebreide muts || Gebreide muts. [N 25 (1964)] || gebreide puntige muts, door de boeren tot in het begin van de 19e eeuw gedragen || muts van wol (gebreid) voor kinderen [N 25 (1964)] || muts, wollen spits toelopende ~ met pluim of kwast [N 25 (1964)] || vrouwenmuts, zwarte, dikke gebreide ~ [N 25 (1964)] || wollen muts III-1-3
gebrek, tekort defaut (belg. defoos): defo (Maastricht), mankatie: mankasie (Maastricht), tekort: tëkòt (Tongeren) gebrek || gebrek, tekort || tekort III-4-4
gebrekkig gebrekkelijk: e gebrekkelek mins (Martenslinde), eine gebrièkelike mins (Geistingen), em gebre͂kkelike (Beverst), ene gebrekelijke (Sint-Truiden), enne gebrekkelèke (Wellen), enne gebrēkelijke mins (Diepenbeek), enə gəbreͅkkələkə mins (Gutshoven), enə gəbräkəläkə mins (Kortessem), gebreekelik (Sittard), gebrekelijk (Maasbracht), gebrekeluk (Einighausen), gebrekelŭk (Guttecoven), gebrekkelijke (Koersel), gebrekkelik (Bilzen, ... ), gebrieekelijk (Lutterade), gebrieekelik (Doenrade, ... ), gebriejekelik (Maasbree), gebriekelik (Heer), gebrieëkelijk (Helden/Everlo), gebrieëkelik (Herten (bij Roermond)), gebrieëkëlik (Lanklaar), gebrièkelik (Valkenburg), gebriêkelik (Posterholt), gebriëkelek (Ulestraten), gebriëkelik (Beesel), gebräkelik (Buchten), gebrèèkelek (Tungelroy), gebrêêîkelijk (Meerssen), gəbraekələk (Hoepertingen, ... ), gəbrēkələk (Aalst-bij-St.-Truiden), gəbreͅkələkə mins (Kortessem), gəbriəkələk (Rekem), gəbrīə:kələk (Opgrimbie), gəbrīəkələk (Molenbeersel, ... ), gəbrèkəleͅk (Zonhoven), inne gebrekkelijke (Spalbeek), inne gebrekkelijke mins (Ulbeek), inne gebrekkelèke mins (Stevoort), n gebrekkeleke (Sint-Huibrechts-Hern), n gebrekkelijke minsch (Peer), n gebriekelijke minsch (Rekem), n gebrikkelijke misch (Elen), n gebrèkkelich mins (Kaulille), ne gebrekkeleke (mins) (Herk-de-Stad), ne gebrekkeleke minsch (Sint-Truiden), ne gebrekkelijke minsch (Sint-Truiden), nə gəbrekələkə mins (Maaseik), nə gəbreͅkələkə mins (Sint-Truiden), ən gebrikkelike mêns (Kanne), ənə gəbrēkələkə menš (Mechelen-aan-de-Maas), ənə gəbreͅkəlikə minš (Mechelen-aan-de-Maas), ənə gəbriəkələkə (Rekem), ənə gəbrɛkələkə mins (Stokkem), #NAME?  gebrēkelig (Oirsbeek), gebriejkelig (Mechelen), gebriekelig (Klimmen, ... ), gebrieklig (Heerlen), gebrieëkelig (Gulpen), gebrieəkelich (Brunssum), gebrièklig (Rimburg), gebrìèkelig (Munstergeleen), Meest frequent  inne gebrekkelijke mins (Nieuwerkerken), gebrekkig: e gebrekkig miensch (Overpelt), e gebrekkig minsch (Opglabbeek), een gebrekkig mensch (Lanaken), ein gebrekkige mins (Bocholt, ... ), eine gebrekkige mins (Halen, ... ), eine gebrekkige minsch (Rotem), eine gebrēkkige minsch (Bree), eine gebrieekige minsch (Neeroeteren), einə gebrekkigə mins (Geistingen), einə gəbrekkigə mins (Meeuwen), ene gebrekkege mins (Rijkhoven), ene gebrekkige mins (Sint-Lambrechts-Herk), ene gebrīēkige mins (Rotem), enə gebriekige minsch (Meeswijk), gebreckige (Neeroeteren), gebrekeg (Leopoldsburg), gebrekig (Sint-Odiliënberg), gebrekkich (Maaseik), gebrekkig (Afferden, ... ), gebrekkige (Niel-bij-As, ... ), gebrekkige mens (Herk-de-Stad), gebrekkige mins (Hechtel), gebrekkìge (Sint-Huibrechts-Lille), gebreêkig (Thorn), gebrēēkig (Horn), gebrĕkkig (Gennep, ... ), gebrĕkkige mins (Kozen), gebre͂kig (Puth), gebrie-ekig (Nederweert), gebrieekig (Heel), gebriekig (Baarlo, ... ), gebrieèkig (Grevenbicht/Papenhoven), gebrieêkig (Berg-en-Terblijt), gebrièkig (Schimmert), gebriêkig (Obbicht), gebriëkig (Kessel), gebrīēkig (Steyl), gebrêkig (Beegden), gebrêêkig (Buggenum), gebrêêkkig (Echt/Gebroek), gebrëkkig (Rosmeer), gəbraekich (Beringen), gəbreͅkəch (Sint-Truiden), gəbroe-ïch (Tessenderlo), ine gebrekkige minsch (Alken), inne gebraikkige minsch (Linde), inne gebrekkige mins (Nieuwerkerken), inne gebrekkige minsch (Borlo, ... ), n gebraikkig mins (Kortessem), n gebrekkege mins (Hoeselt), n gebrekkige (Beverst, ... ), n gebrekkige minsch (Jeuk), n gebrèkkige mins (Kaulille), n`en gebrekkige (Beverlo), ne gebrekkige (Gelieren/Bret, ... ), ne gebrekkige miensch (Neerpelt), ne gebrekkige mins (Kuringen), ne gebrekkige minsch (Beringen, ... ), ne gebrekkige minsen (Oostham), ne gebrieëkige miens (Overpelt), ne gebrèkkige mins (Koersel, ... ), nö göbreͅkkigö mins (Oostham), nə gebrekəgə mens (Opglabbeek), nə gəbrekigən aa man (Kermt), nə gəbre͂kkegə mench (Lummen), nə gəbrɛkigə mins (Beringen), yəbreͅkig (Martenslinde), ènè gebrekkige mins (Vroenhoven), ə gəbrakəch mens (Hamont), ənnə gebrekkige mins (Kleine-Brogel), ənə gəbrēͅkegən mens (Diepenbeek), ənə gəbrĕkkəgə mensch (Rosmeer), ənə gəbreͅkigə mins (Genoelselderen), ənə gəbreͅkkigə mins (Herk-de-Stad), kadukelijk: B.v. Da ziet-er mer kadukkelök öt.  kadukkelök (Beverlo), mankementig: e makemintig mins (Zutendaal), een mankementige (Linkhout), ein mikamentige mins (Grote-Brogel), eine makkementige mins (Opoeteren), eine makkementige minsch (Neeroeteren), makkelentige (Neerpelt), makkementig (Kortessem), makkemientige mens (Neerpelt), makkenentige (Neerpelt), makkëmentig (Lanklaar), makèmentig (Beverlo), makənɛntigə mens (Neerpelt), ne makkementige mins (Genk), ne makkənentigə mins (Opitter), ne mikamentigen (Achel), nə makəmeͅntegə mens (Zonhoven), nə maŋkəmentigə mins (Martenslinde), ə makənēntəch mens (Hamont), Fr. manquer.  ənə makkənentechən mens (Linde), miserabel: enne miserôâbele mins (Vreren), miezeraab`l (Asenray/Maalbroek), niet gerade: neet graai (Stevensweert), neet gëraaj (Lanklaar), ongerade: einen ôngeraje mins (Elen), oengeraaj (Lanklaar), oŋgərāj (Rekem), ôngeraaje (Meerssen), ənən ongəra:jə (Stokkem), ənən oŋgərājə (Rekem), periculeus: prèkeleus (Beverlo), schamel: schêmel (Sevenum), slecht: slêt (Simpelveld), van god getekend: van God geteikënd (Lanklaar) een gebrekkig mens [ZND 23 (1937)] || gebrekkelijk, gebrekkig || gebrekkig [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || Kreupel - Kent men in uw dialect het volgende woord in dezelfde of een min of meer afwijkende vorm, zoals b.v. krepel naast kreupel. [DC 17 (1949)] || lam [ZND 01 (1922)] || ze is lam [ZND 29 (1938)] III-1-2
gebrekkig persoon arm schaap: een erm chaap (Riksingen), erm schoe-op (Ulbeek), erm skoeëp (Heers), n arm schaap (Koninksem), n erm chwop (s-Herenelderen), ən ērm šoep (Bilzen), ɛrəm schūp (Borgloon), Algemeen  en erm schoëp (Bilzen), arme mens: ynən eͅrmə mens (Neerglabbeek), arme sukkelaar: ne erme suguelair (Rotem), gebrekkelijke mens: e gebrekkelek mins (Martenslinde), eine gebrièkelike mins (Geistingen), enne gebrēkelijke mins (Diepenbeek), enə gəbreͅkkələkə mins (Gutshoven), enə gəbräkəläkə mins (Kortessem), gəbreͅkələkə mins (Kortessem), inne gebrekkelijke mins (Ulbeek), inne gebrekkelèke mins (Stevoort), n gebrekkelijke minsch (Peer), n gebriekelijke minsch (Rekem), n gebrikkelijke misch (Elen), n gebrèkkelich mins (Kaulille), ne gebrekkeleke (mins) (Herk-de-Stad), ne gebrekkeleke minsch (Sint-Truiden), ne gebrekkelijke minsch (Sint-Truiden), nə gəbrekələkə mins (Maaseik), nə gəbreͅkələkə mins (Sint-Truiden), ən gebrikkelike mêns (Kanne), ənə gəbrēkələkə menš (Mechelen-aan-de-Maas), ənə gəbreͅkəlikə minš (Mechelen-aan-de-Maas), ənə gəbrɛkələkə mins (Stokkem), Meest frequent  inne gebrekkelijke mins (Nieuwerkerken), gebrekkelijke, een -: em gebre͂kkelike (Beverst), ene gebrekelijke (Sint-Truiden), enne gebrekkelèke (Wellen), gebrekkelijke (Koersel), inne gebrekkelijke (Spalbeek), n gebrekkeleke (Sint-Huibrechts-Hern), ənə gəbriəkələkə (Rekem), gebrekkige mens: e gebrekkig miensch (Overpelt), e gebrekkig minsch (Opglabbeek), een gebrekkig mensch (Lanaken), ein gebrekkige mins (Bocholt, ... ), eine gebrekkige mins (Halen, ... ), eine gebrekkige minsch (Rotem), eine gebrēkkige minsch (Bree), eine gebrieekige minsch (Neeroeteren), einə gebrekkigə mins (Geistingen), einə gəbrekkigə mins (Meeuwen), ene gebrekkege mins (Rijkhoven), ene gebrekkige mins (Sint-Lambrechts-Herk), ene gebrīēkige mins (Rotem), enə gebriekige minsch (Meeswijk), gebrekkige mens (Herk-de-Stad), gebrekkige mins (Hechtel), gebrĕkkige mins (Kozen), ine gebrekkige minsch (Alken), inne gebraikkige minsch (Linde), inne gebrekkige mins (Nieuwerkerken), inne gebrekkige minsch (Borlo, ... ), n gebraikkig mins (Kortessem), n gebrekkege mins (Hoeselt), n gebrekkige minsch (Jeuk), n gebrèkkige mins (Kaulille), ne gebrekkige miensch (Neerpelt), ne gebrekkige mins (Kuringen), ne gebrekkige minsch (Beringen, ... ), ne gebrekkige minsen (Oostham), ne gebrieëkige miens (Overpelt), ne gebrèkkige mins (Koersel, ... ), nö göbreͅkkigö mins (Oostham), nə gebrekəgə mens (Opglabbeek), nə gəbre͂kkegə mench (Lummen), nə gəbrɛkigə mins (Beringen), ènè gebrekkige mins (Vroenhoven), ə gəbrakəch mens (Hamont), ənnə gebrekkige mins (Kleine-Brogel), ənə gəbrēͅkegən mens (Diepenbeek), ənə gəbrĕkkəgə mensch (Rosmeer), ənə gəbreͅkigə mins (Genoelselderen), ənə gəbreͅkkigə mins (Herk-de-Stad), gebrekkige, een -: gebrekkige (Niel-bij-As, ... ), gebrekkìge (Sint-Huibrechts-Lille), n gebrekkige (Beverst, ... ), n`en gebrekkige (Beverlo), ne gebrekkige (Gelieren/Bret, ... ), halve mens: ne have mins (Tongeren), invalide: envalit (Herk-de-Stad), kreupele mens: e krjeupel mens (Zichen-Zussen-Bolder), ene kreupel mins (Munsterbilzen), kri-èpele minsch (Hees), ənə krøͅppələ mins (Lanaken), kreupele, een -: kreuuipelə (Herk-de-Stad), krjepələ (Zichen-Zussen-Bolder), ne krièpele (Bilzen), ənə krøpəl (Lanaken), kreupelend, een -: ene kreupelènt (Mheer), kromme mens: kromme mensch (Kessenich), kromme, een -: Subst.  ne kroĕmme (Bilzen), lamme mens: lamme mensch (Kessenich), ène laome mins (Lanaken), lamme, een -: n lâ:me (Hoeselt), n lâme (Hoeselt), ne loame (Bilzen), Subst.  ne laome (Bilzen), malingre (fr.), een -: ne malenner (Spalbeek), manke, een -: ne manke (Gelieren/Bret), mankelijke mens: ne manklike minsch (Borgloon), mankemente mens: ne makkemente mins (Beverlo), mankementige mens: e makemintig mins (Zutendaal), ein mikamentige mins (Grote-Brogel), eine makkementige mins (Opoeteren), eine makkementige minsch (Neeroeteren), makkemientige mens (Neerpelt), makənɛntigə mens (Neerpelt), ne makkementige mins (Genk), ne makkənentigə mins (Opitter), nə makəmeͅntegə mens (Zonhoven), nə maŋkəmentigə mins (Martenslinde), ə makənēntəch mens (Hamont), Fr. manquer.  ənə makkənentechən mens (Linde), mankementige, een -: een mankementige (Linkhout), makkelentige (Neerpelt), makkenentige (Neerpelt), ne mikamentigen (Achel), miserabele mens: enne miserôâbele mins (Vreren), mismaakte mens: ne mismakte miens (Lommel), ne mismookt mins (Mopertingen), mismaakte, een -: mismaokte (Vroenhoven), ne mismakden (Achel), ne mismaokde (Tongeren), ne mismoakde (s-Herenelderen), ongelukkige mens: nen ongelukkige miens (Paal), nə ongelekkəgə mins (Eigenbilzen), ongeraden mens: einen ôngeraje mins (Elen), ongeraden, een -: ənən ongəra:jə (Stokkem), ənən oŋgərājə (Rekem), schele, een -: n schelen (Vliermaal), scheve, een -: ne scheeve (Bilzen), sjeevə (Simpelveld), schravelaar: nə sjravəlèr (Opitter), sukkelaar: n`en soekeleer (Tessenderlo), n`en sukkeleer (Beverlo), ne sukkelêr (Beverlo), nə søgəlīər (Hasselt), sigelèr (Opitter), soeëleeër (Kwaadmechelen), suggelèr (Neeroeteren), sukkelaer (Neerpelt), sukkeleer (Gruitrode), sukkeleir (Sint-Huibrechts-Lille), zwakke mens: ne schwāche mensch (Welkenraedt) een gebrekkig mens [ZND 23 (1937)] || Gebrekkig lopen door bijv. ongelijke lengte van de benen (hompe(le)n, manken, lammen, mank lopen). [N 107 (2001)] || Gebrekkig lopen door bijv. ongelijke lengte van de benen (honkelen, lammen, knakken). [N 84 (1981)] III-1-2
gebrekkig spreken <omschr.> get dooreen slaan: gét doorein sloan (Guttecoven), hakkelen: haggələ (Wijnandsrade), hakkele (Schimmert, ... ), hakkelen (Eksel, ... ), hakkelle (Geulle), hakkelə (Oirsbeek), hakèle (Heerlen), hàGGələ (Heerlen), hàkkele (As, ... ), hàkkələ (Nieuwenhagen), hampelen: (= hakkelen).  hámpele (Venray), haspelen: nāspələ (Nieuwenhagen), kakelen: káákələ (Opglabbeek), spruitsen: sjpruitse (Susteren), stamelen: schtaamuln (Brunssum), schtamele (Heer), schtâmele (Schimmert), sjtaamele (Sittard), sjtaamələ (Hulsberg, ... ), sjtamele (Geleen, ... ), sjtamelen (Bunde, ... ), sjtamelle (Vlodrop), sjtamèle (Beek), sjtamələ (Wijnandsrade), sjtāāmələ (Nieuwenhagen, ... ), sjtààmelə (Oirsbeek), sjtààmələ (Amstenrade, ... ), sjtáámelə (Doenrade), sjtáámələ (Heel, ... ), sjtäomele (Gronsveld), sta.mələ (Kelpen), staamele (Thorn, ... ), staamməllə (Grevenbicht/Papenhoven), staamələ (Maastricht, ... ), stamele (Bree, ... ), stamelen (Born, ... ), stamelle (Itteren), stammelen (Meijel), stamələn (Urmond), staomele (Jeuk), stāāmələ (Maastricht), stāmele (As), stjaamele (Neer), stjamele (Melick), stoamelen (Eigenbilzen), stoamələ (Vlijtingen), stōāmĕle (Hoeselt), stramele (Venlo), stumelle (Stein), stàmələ (Loksbergen), stáámələ (Maastricht, ... ), stotten: stotten (Meijel), stotteren: sjtottere (Beek, ... ), sjtotteren (Schinnen), sjtottərə (Guttecoven), sjtŏttərə (Nieuwenhagen), sjtòttere (Waubach), stotere (Tungelroy), stottere (Hoensbroek, ... ), stotteren (Amby, ... ), stotterə (Ubachsberg), stottərə (Maastricht, ... ), stòttere (Venray), stòttərə (Gennep), stòtərə (Loksbergen), stótere (Bree), stóttere (As), stóttərə (Meijel), stótərə (Venlo), stramelen: stramele (Blerick, ... ), stroddelen: sjtroddele (Gulpen, ... ), sjtroddele(n)∂ (Schinveld), sjtroddələ (Schinnen), sjtrootele (Herten (bij Roermond)), sjtrotele (Haelen), sjtròddele (Voerendaal), sjtròddələ (Epen, ... ), stroddele (Noorbeek, ... ), strottele (Eys), stróddele (As), štr‧oͅdələ (Eys), vgl. Kerkrade Wb. (pag. 240): sjtroddele, stotteren.  stroddele (Kerkrade), stronselen: sjtroonsele (Nunhem), strotten: sjtrotte (Munstergeleen), tottelen: teutele (Heek), tŏŏtele (Horst), tóttele (Gennep), totteren: totteren (Gennep), zich aanstoten: ze.x ˂ā.št‧uətə (Eys), zich aansjtooäten (Geleen), zich-áásjtôetə (Heerlen) gebrekkig spreken [hakkelen, tottelen, stamelen, touwen, tatewalen, totteren, stotteren] [N 87 (1981)] || getatewaal (gebrekkig spreken) [SGV (1914)] || stotteren III-3-1
gebroeders; niet gebruiken gebroeders: gebruijesj (Sittard), cf. WNT s.v. "gebroeders en gebroederen  gebrūūërs (Zonhoven), gebroer: gebreur (Heerlen), gebroeren: gəbrø͂ͅr (Eupen), gebroers: gebreu:rs (Roermond), gebreurs (Altweert, ... ), gebruu.rs (Gennep, ... ), gebrúrs (Sint-Truiden), gəbreers (Meeuwen), gəbrū.rs (Bilzen), gəbrūūs (Niel-bij-St.-Truiden), gəbry(3)̄rs (Borgloon), gəbrø̄rš (Schinnen), coll.  gebreurs (Echt/Gebroek), ge = betekenis van samen  gebruurs (Castenray, ... ), zijn broeders  gəbrø͂ͅrs (Jabeek), zn van broor ook breers  gebreers (As, ... ) broers || gebroeders [ZND m], [ZND m], [ZND m] || gebroers || gezamenlijke broers || zuster; bestaat er een woord voor broers en zusters samen (Hd. Geschwister?) [DC 05 (1937)] III-2-2