e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
hoedenplank hoedenkast: hōdǝkást (As), hoedenplank: (h)īplaŋk (Bilzen), hø̄jplāŋk (Maastricht) Schap boven in een kleerkast, dat speciaal voor hoeden bestemd is. Zie ook afb. 172. [N 56, 146] II-12
hoedenspeld hoedennaald: hoote-naold (Klimmen), hoedenpin: hoojepen (Venlo), hoedenspang: heujchpang (Maasniel), heujeschpang (Heerlen), heujesjpang (Puth), heujespang (Maastricht, ... ), heujspang (Ittervoort, ... ), heuspang (Tungelroy), hoadespang (Hoensbroek), hoeiespang (Meerlo, ... ), hoejesjpang (Wijk), hoodesjpang (Schinveld), hoodespang (Blerick, ... ), hoodtespang (Ell), hooispang (Neeritter), hooj sjpang (Roermond), hoojesjpang (Herten (bij Roermond)), hoojespang (Bree, ... ), hoote schpang (Mechelen, ... ), hoote sjpang (Ulestraten), hoote spang (Oost-Maarland), hoote-sjpang (Klimmen), hootesjpang (Borgharen, ... ), hootespang (Amstenrade), hotesjpang (Hoensbroek), houdesjpang (Einighausen), hōōtesjpang (Mechelen), hōtə špaŋ (Teuven), hudəspang (Eigenbilzen), huspang (Wijk), hyspang (Hoeselt), højəspaŋ (Rekem), høͅispaŋ (Val-Meer, ... ), høͅjəspaŋ (Mechelen-aan-de-Maas), Een hoedenspeld hote-sjpang +/- 25 cm werd door de dameshoed en hoofdhaar heen gestoken om de hoed op het hoofd vast te houden en heette.  hote-sjpang (Klimmen), Zie ook afb. p. 105.  hojesjpang (Roermond), hoedenspeld: hi(jə)speͅl (Spalbeek), hīspeͅl (Kermt), hoedespel (Sint-Truiden, ... ), hoehjspêl (Meijel), hoeijespèl (Meijel), hoejespeld (Venray), hoejspeld (Horst), hoejspēld (Meerlo, ... ), hoode-sjpeld (Tegelen), hoojesjpeld (Baarlo), hōēdespel (Oirlo), huispeͅl (Beverlo), hujspeͅl (Halen, ... ), hujspɛl (Paal), huəjspel (Tessenderlo), hyjəspeͅl (Opheers), højspeͅl (Kwaadmechelen), høyspeͅl (Romershoven), høəspel (Vliermaal), hoedjesspang: heudjessjpang (Roermond), heudjesspang (Kerensheide), heusjesspang (Meerssen), heutjesspang (Jabeek), hudjesspang (Boekend), høtšəspang (Eisden), hoednaald: hotnold (Bleijerheide), hoedspang: (h)ōtspang (Rotem), hoodchpang (Maasniel), hoodschpang (Valkenburg), hoodsjpang (Beek, ... ), hoodspang (Bree, ... ), hotspaŋ (Eisden), houdsjpang (Limbricht, ... ), houtsjpang (Sittard), hōtspang (Bocholt, ... ), hōtspaŋ (Mechelen-aan-de-Maas), huidsspang (Maasbracht), hutspaŋ (Millen), hòòdsjpang (Posterholt), hódsjpang (Chèvremont), hoedspeld: (h)uətspeͅl (Hasselt), hoedspel (Rummen (WBD)), hoodspeld (Egchel), hōtspeͅl (Bocholt), hōətspeͅl (Kaulille), hu.wətspɛl (Opheers), hudspeͅl (Hechtel), hutspeͅl (Beverlo, ... ), huwtspeͅl (Zelem), huətspeͅl (Diepenbeek, ... ), utspel (Brustem), hoedspengel: hoodsjpengel (Nunhem), hoodsjpéngel (Haelen), hutspeͅŋələ (Tongeren), hūtspeŋəl (Riksingen), knoopsspengel: knoepsspengel (Mal), knopspeld: knopspɛl (Wintershoven), mutsenspang: mötsespang (Tungelroy), mutsenspeld: motsəspeͅl (Lommel), [sic]  møtsəspeͅl (Lommel), priem: [sic]  prim (Hasselt), sierspang: serspaŋ (Boorsem), seuspang (Stein), sierspeld: sierspel (Eksel), sierspèl (Neerpelt), spang: schjpang (Heerlerheide), sjpang (Hoensbroek, ... ), sjpang veur op de hoot (Schimmert), spang (Caberg, ... ), spang [spang} (Neerharen), spang op d`n hood (Maastricht), spanh (Sevenum), spaong (Opglabbeek, ... ), spaŋ (Genk, ... ), spangetje: speͅngskə (Rotem), speld: sjpeld (Reuver), spel (Leopoldsburg, ... ), spelt (Venlo), speͅl (Achel, ... ), spɛl (Velm, ... ), spengel: [WLD II.7: lm. speld, spengel (blz. 36)]  spe.ŋəl (Tongeren) hoedenspeld || hoedepen, - speld || hoedespeld || hoedespeld, hoedepen || speld op een dameshoed [heujespang] [N 25 (1964)] III-1-3
hoef blok: blok (Sint-Huibrechts-Hern), blǫk (Sluizen), heurn: hyo.n (Gors-Opleeuw), hyǭ.n (Groot-Gelmen), jo.n (Lauw), jō.n (Gutschoven, ... ), jōǫ.n (Hoepertingen), jǭ.n (Broekom, ... ), hoef: hau̯f (Rosmeer, ... ), hof (Maastricht), hou̯.f (Groot-Gelmen), hou̯f (Bingelrade, ... ), hoǝf (Panningen), huf (Achel, ... ), huv (Hoeselt, ... ), hāf (Echt), hō.f (As, ... ), hōf (Amby, ... ), hōv (Molenbeersel, ... ), hū.f (Beverst, ... ), hūf ('S-Herenelderen, ... ), hűf (Alken, ... ), hű̄f (Aalst, ... ), hǫi̯f (Zichen-Zussen-Bolder), hǫu̯f (Bingelrade, ... ), h˙ūf (Hamont), ou̯f (Hasselt), uf (Sint-Truiden), uǝf (Leopoldsburg), ōf (Lanklaar, ... ), ōǝf (Maaseik), ūf (Bilzen, ... ), hoorn: guu̯ɛ.n (Sluizen), gu̯ø.n (Nerem), gu̯ø̜n (Millen), gu̯ǫ.n (Diets-Heur, ... ), hou̯rǝ (Halen, ... ), huø̜.n (Tongeren), huǫ.n (Guigoven, ... ), hø̄.rǝ (Hasselt), hø̄r (Molenbeersel), hø̜̄rǝn (Urmond), hō.n (Alken, ... ), hō.rǝ (Beringen, ... ), hōn (Borlo, ... ), hōrn (Heer, ... ), hōrǝ (Amby, ... ), hōrǝn (Heppen, ... ), hōǝ.n (Heesveld-Eik, ... ), hōǝ.rǝ (Lanaken), hōǝn (Waltwilder), hōǫ.n (Berlingen, ... ), hőu̯rǝ (Wijer), hő̄rǝ (Donk, ... ), hő̜u̯rǝ (Wilderen), hūǝ.n (Gellik, ... ), hūǝ.rǝ (As, ... ), hūǝ.rǝn (Elen), hūǫ.n (Wellen), hű̄.rǝ (Schulen), hű̄ǝ.rǝ (Beek, ... ), hǫu̯.rǝ (Brustem, ... ), hǫu̯rǝ (Duras, ... ), hǭr (Bleijerheide, ... ), hǭrǝ (Berg / Terblijt, ... ), hǭu̯rǝ (Rummen), orǝ (Rekem), ou̯rǝ (Sint-Truiden), wo.n (Herderen), wuǫ.n (Grote-Spouwen, ... ), wøn (Riemst), wǫ.n (Martenslinde, ... ), wǫn (Membruggen, ... ), ō.rǝ (Boorsem, ... ), ōǝ.rǝ (Leut, ... ), ōɛ.n (Vroenhoven), ő̜u̯rǝ (Melveren), ūo.rǝ (Lanklaar), ūǝ.rǝ (Maaseik), ǭrǝn (Vucht), klauw: klau̯ (Horn, ... ), klāu̯ (Bree  [(voet)]  ), klomp: klo.mp (Diets-Heur, ... ), klomp (Widooie), klu.mp (Rukkelingen-Loon), klump (Vorsen, ... ), klonk: klu.ŋk (Borgloon, ... ), kluŋk (Voort, ... ), paardspoot: pi̯atspű̄.t (Kozen), pērsput (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), poot: put (Landen, ... ), pōt (Alt-Hoeselt), schoen: šō.n (Maaseik), šōn (Eys, ... ), šūn (Remersdaal), slof: slof (Kanne, ... ), slōf (Neerharen), voet: vou̯t (Zelem), voǝt (Kuttekoven, ... ), vut (Beringen, ... ), vuǝt (Gingelom, ... ), vyi̯t (Kortessem), vȳt (Hees, ... ), vōt (Baarlo, ... ), vū.t (Boekhout, ... ), vūt (Borgloon, ... ), vūu̯.ǝt (Kortessem), vűt (Vlijtingen), vű̄.t (Zepperen) [S 14; L 1a-m]Zie afbeelding 2.26. [JG 1a, 1b; L 1, a-m; L 27, 6; N 8, 32.8 en 32.17; S 14] I-11, I-9
hoef van de koe hoef: huf (Limbricht, ... ), hyf (Rosmeer), hōf (Baarlo, ... ), hūf (Hamont, ... ), hǫu̯f (Einighausen, ... ), hǫǝf (Noorbeek, ... ), hǭf (Val-Meer), ǭf (Boorsem), (mv)  huvǝ (Mechelen), hoorn: hōrǝ (Smeermaas), hǫ̃n (Borgloon), klauw: klau̯ (As, ... ), klau̯w (Blerick, ... ), klā (Peer), klāw (Lommel), klō (Beringen, ... ), klǫu̯ (Ellikom, ... ), klǫu̯w (Lummen, ... ), klǭ (Wijchmaal), klǭi̯w (Ophoven), klǭu̯w (Lanklaar, ... ), klǭw (Boshoven), (mv)  klau̯.ǝ (Boorsem), klau̯wǝ (Bree, ... ), klawǝ (Bocholt, ... ), kluǝ (Zolder), klø̄wǝn (Heppen), klōu̯ǝ (Voort), klōǝ (Beringen, ... ), klǫu̯ǝ (Kinrooi, ... ), klǫu̯ǝn (Achel, ... ), klonk: klūŋk (Opheers), koepoot: kūpōt (Tongeren), kǫu̯pōt (Riemst), koevoet: kau̯vuǝt (Zepperen), kui̯vut (Berverlo), kui̯vǫu̯t (Zelem), kuvau̯t (Urmond), kø̜̄vūt (Wellen), kōvōt (Vroenhoven), kǫu̯vūt (Kuringen), poot: pau̯t (Schimmert), put (Bocholtz, ... ), puu̯ǝt (Beringen, ... ), puǝt (Achel, ... ), pāǝt (Vliermaal), pōt (Einighausen, ... ), pōǝt (Buchten), pūt (Blerick, ... ), pūu̯t (Stokkem), pūu̯ǝt (Teuven), pūǝt (Leunen), pǫu̯t (Hoepertingen, ... ), pǫǝt (Schimmert), pǭǝt (Roosteren), (mv)  putǝ (Lummen), puǝtǝ (Noorbeek), pyǝt (Ophoven), pȳt (Opglabbeek), schoen: skuǝn (Hoepertingen), sxuǝn (Hasselt), sxyn (Spalbeek), sxōn (Blerick), sxūǝn (Gennep, ... ), šu (Horn), šuǝn (Genk), šyn (Beverst), šōn (Baarlo, ... ), šūn (Hoeselt), šūǝn (Oirsbeek), šǭn (Eisden), schuit: (mv)  šūtǝ (Swalmen), slof: sluf (Melveren, ... ), teen: ti.n (Heusden), ti.nǝ (Gellik), tinǝ (Berbroek, ... ), tinǝn (Zonhoven), tięnǝ (Maasmechelen, ... ), tiǝ.nǝ (Dilsen, ... ), tiǝ.nǝn (Kleine-Brogel), tiǝnǝ (Aalst, ... ), tiǝnǝn (Vucht), tēn (Eksel, ... ), tēnǝ ('S-Herenelderen, ... ), tēǝnǝ (Mechelen-Bovelingen, ... ), tęi̯nǝ (Berlingen), tī.nǝ (Genk, ... ), tī.ŋ (Diepenbeek), tīnǝ (Ospel), tīnǝn (Stevoort), tīǝ.nǝ (Molenbeersel), tīǝn (Montenaken), tīǝnǝ (Boekhout, ... ), tɛi̯.ǝn (Borgloon), tɛi̯n (Heesveld-Eik, ... ), tɛi̯nǝ (Beverst, ... ), voet: vui̯t (Vlijtingen), vut (Halen, ... ), vōt (Maasmechelen, ... ), vū.t (Boekhout, ... ), vūi̯.t (Alken), vūi̯t (Schulen), vūt (Loksbergen, ... ), vūu̯t (Kortessem), vǫu̯t (Linkhout), (mv)  vutǝ (Herk-de-Stad), vyi̯t (Stevoort), vø̄i̯ (Oost-Maarland), zool: zuǝl (Zepperen), zōl (Herk-de-Stad), zǭl (Blerick, ... ), (mv)  zōlǝ (Tungelroy) De hoef van de koe, in zijn geheel. [N 3A, 119a; JG 1a, 1b] I-11
hoefbalk bok: bǫk (Middelaar), boom: bǫwm (Klimmen), bǭm (Reuver), hoefbalk: hōf˱balǝk (Heerlen), kaphout: kaphǫwt (Neeritter), kapsteun: kapštȳǝn (Herten), noodstalijzer: nūǝtštālīzǝr (Simpelveld), paardenvoet: pē̜dǝvūt (Loksbergen), werkplank: we̜rǝkplaŋk (Bevingen), zadel: zāl (Weert), zij-ijzer: zęj-ęjzǝr (Jeuk), zijbalk: zęjbalǝk (Helden, ... ), zę̄balǝk (Tessenderlo) Elk van balkjes of stangen aan de voor- en achterzijde van de hoefstal waarop de voet van het paard rust tijdens het beslaan. [N 33, 375] II-11
hoefbeslag beslag: bǝslāx (Maastricht, ... ), bǝslǭx (Bocholt, ... ), bǝšlā.x (Sittard), bǝšlāx (Heerlen, ... ), bǝšlǭx (Roermond), de hoefijzeren: dǝ hof˱īzǝrǝ (Simpelveld), hoefbeslag: (h)ūf˱bǝslǭx (Bilzen), huf˱bǝslax (Heijen, ... ), huf˱bǝšlāx (Helden, ... ), hōf˱bǝslāx (Echt, ... ), hōf˱bǝšlāx (Heerlen, ... ), hǭf˱bǝslǭx (Zutendaal), paardenbeslag: pjādǝbǝslax (Bevingen), vierkantig beslag: vērkɛntjex˱ bǝšlax (Herten  [(beslag voor vier hoeven)]  ), voetbeslag: vuwt˱bǝslax (Jeuk) De vier hoefijzers met de hoefnagels samen. Het hoefbeslag heeft tot doel afslijting van de hoef te voorkomen, een goede gang van het paard te bevorderen en, in de winter, het uitglijden tegen te gaan. [N 33, 359; monogr.] II-11
hoefbevangenheid bevangen: bǝvaŋǝ (Baarlo, ... ), vervangen: vǝrvaŋǝ (Blerick, ... ) Gezegd van een paard met een ontsteking onder de hoefhoorn, waarbij de bloedvaatjes vocht doorlaten als gevolg van de zwelling van de hoeflederhuid. De hoef is warm en klopt. Hoewel in de regel alleen de voorhoeven in het ziekteproces betrokken zijn, komt het ook voor dat alle hoeven aangetast zijn. De ziekte is het gevolg van een storing in de bloedsomloop, een reumatische aandoening van het hele lichaam of een deel ervan, vooral van de poten, meestal na een plotselinge afkoeling, lange marsen op verharde wegen, een te lange rust, van schrik of pijn. Symptomen van de hoefziekte zijn het doorzakken van de zolen en stijfheid in de poten. Zie afbeelding 12. [A 48A, 20; monogr.] I-9
hoefijzer gewoon ijzer: gǝwuǝn izǝr (Helden, ... ), hoefijzer: (h)ūf˱ęjzǝr (Bilzen), (h)ǫwf˱ē̜.zǝr (Hasselt), h ̇of˱īzǝr (Bleijerheide  [(mv -īzǝrǝ)]  , ... ), h ̇uf˱īzǝr (Bleijerheide  [(mv -īzǝrǝ)]  , ... ), hawf˱ēdǝr (Val-Meer), hof˱īzǝr (Bocholtz  [(mv -īzǝrǝ)]  , ... ), howf˱ē̜.zǝr (Lummen), hu.f˱aj˱zǝr (Millen, ... ), huf˱aj.dǝr (Sluizen), huf˱aj˱zǝr (Berg, ... ), huf˱ãǝ.zǝr (Membruggen), huf˱ežǝr (Meijel), huf˱e̜.jzǝr (Genk, ... ), huf˱i.zǝr (Eksel, ... ), huf˱isǝr (Eupen), huf˱izǝr (Hamont, ... ), huf˱ē.zǝr (Grote-Spouwen, ... ), huf˱ēzǝr (Borlo, ... ), huf˱ēǝzǝr (Zepperen), huf˱ē̜.zǝr (Aalst, ... ), huf˱ē̜j.zǝr (Groot-Gelmen), huf˱ē̜s˱dǝr (Buvingen), huf˱ē̜zǝr (Binderveld, ... ), huf˱ęjdǝr (Ulbeek), huf˱ęjs˱dǝr (Kuringen), huf˱ī.zǝr (Nijwiller  [(mv -īzǝrǝ)]  , ... ), huf˱īzǝr (Achel, ... ), huf˱ɛj.zǝr (Henis, ... ), huf˱ɛjzǝr (Jeuk), hupēizǝr (Zelem), hø̜jf˱ē.zǝr (Vlijtingen), hōf˱i.jzǝr (Grote-Brogel), hōf˱i.s˱dǝr (Tungelroy), hōf˱i.zǝr (Beek, ... ), hōf˱ī.zǝr (As, ... ), hōf˱īs˱dǝr (Ell, ... ), hōf˱īzǝr (Baarlo, ... ), hōwf˱īzǝr (Sint Pieter), hő̜wf˱i.zǝr (Hees), hő̜wf˱ēzǝr (Rosmeer), hū.f˱ē̜.zǝr (Bommershoven, ... ), hū.f˱ē̜ǝ.zǝr (Gutschoven, ... ), hūf˱ejzǝr (Diepenbeek), hūf˱e̜.jzǝr (Heesveld-Eik, ... ), hūf˱e̜s˱dǝr (Rummen), hūf˱ēzǝr (Borgloon, ... ), hūf˱ē̜.dǝr (Piringen), hūf˱ē̜.zǝr (Beverst, ... ), hūf˱ē̜zǝr (Boekhout, ... ), hūf˱ē̜ǝ.zǝr (Zonhoven), hūf˱ē̜ǝzǝr (Borlo), hūf˱ęjzǝr (Kerkhoven), hūf˱ɛj.zǝr (Hoeselt), hūf˱ɛ̄zǝr (Vorsen), hūw.f˱ē̜.zǝr (Berlingen), hűf˱ē̜.zǝr (Ulbeek, ... ), hűf˱ē̜ǝ.zǝr (Alken, ... ), hű̄f˱ē̜.zǝr (Zepperen), hǫwf˱ē.zǝr (Riemst, ... ), hǫwf˱ī.zǝr (Sittard), of˱i.zǝr (Maaseik), uf˱e̜s˱dǝr (Sint-Truiden), ōf˱i.zǝr (Boorsem, ... ), ūf˱ēzǝr (Mettekoven), ūf˱ē̜.zǝr (Bevingen, ... ), ūǝf˱ɛj.zǝr (Landen), ijzer: i.jzǝr (Grote-Brogel), ē̜.zǝr (Hasselt), ē̜zǝr (Zelem), ęj.zǝr (Peer), ī.zǝr (Venlo), īs˱dǝr (Eind, ... ), īzǝr (Afferden, ... ), ɛ̄zǝr (Vorsen), paardijzer: pert˱ē̜jzǝr (Gelieren Bret), paardsijzer: piɛrs˱ē̜.ǝzǝr (Zonhoven), pjarts˱ē̜jzǝr (Zonhoven), pjats˱i.zǝr (Gellik), pjáǝ.rs˱ē̜ǝzǝr (Zonhoven), pērs˱ē̜.zǝr (Koersel), pīǝrs˱ē̜.zǝr (Houthalen), pɛats˱ē̜zǝr (Laar) IJzeren hoefbescherming, meestal in de vorm van de onderrand van de hoef. Het hoefijzer wordt doorgaans met behulp van hoefnagels aan de hoef bevestigd. Zie ook afb. 221 en het lemma ɛhoefijzer met speciale vorm of uitrustingɛ.' [N 13, 84; N 33, 352; L 35, 104; L 27, 6 add.; JG 1a; JG 1b; monogr.; Vld.] II-11
hoefijzer met speciale vorm of uitrusting balkijzer: balǝk˱īzǝr (Geulle, ... ), brugijzer: brø̜k˱īzǝr (Klimmen, ... ), ijzer met een brug: ęjzǝr me̜t˱ ǝn bre̜x (Bilzen), ijzers met krammen: ęjzǝrs me̜t kramǝ (Bilzen), jachtijzer: jax˱īzǝr (Klimmen), klapijzer: klap˱īzǝr (Heijen, ... ), klemijzer: klɛmīzǝr (Helden, ... ), klopijzer: klǫp˱īzǝr (Klimmen), kramhoefijzers: kramhoefijzers (Diepenbeek), krampenijzer: krɛmp˱īzǝr (Montfort), krampijzer: kramp˱īzǝr (Simpelveld), renijzer: rɛnīzǝr (Helden, ... ), stootijzer: stoat˱īzǝr (Geulle), stǭt˱īzǝr (Montfort), strijkhoefijzer: štrīkhōf˱īzǝr (Klimmen), strijkijzer: strik˱īzǝr (Meerlo), strīk˱īzǝr (Geulle, ... ), štrīk˱īzǝr (Helden, ... ), štrīx˱īzǝr (Simpelveld), winterijzer: wentǝrīzǝr (Heijen, ... ), zomerijzer: zōmǝrīzǝr (Heijen, ... ) In dit lemma is een aantal benamingen voor hoefijzers met bijzondere vorm of uitrusting bijeengeplaatst. Ze worden doorgaans gemaakt voor paarden met afwijkingen of met vergroeiingen aan de hoeven. Ook zijn er speciale ijzers voor de draf- en rensport en voor de jacht. Het strijkijzer is volgens de invuller uit Q 111 bestemd voor paarden met een te nauwe gang van de achterbenen. Daardoor raakt het paard met de ene voet de andere. Op deze wijze ontstaan in de meeste gevallen verwondingen van de voet, net boven de hoef. Paarden met deze afwijking, in Q 111 strijker (str√Økdr) genoemd, maken in hun gang in de meeste gevallen een draaiende beweging met de voet. Om dit te voorkomen of te verhelpen is aan de buitenkant van het ijzer ɛeen krampɛ (and kramp) aangebracht terwijl de binnenkant smal en hoog gesmeed wordt. Zie ook het lemma ɛstrijkerɛ in WLD i.9, pag. 63. Het klapijzer of klopijzer is volgens dezelfde respondent voor een zogenaamde ɛklopperɛ (and kl0par), een paard dat met de achterhoeven de voorhoeven raakt. Het ijzer is daarom aan de voorzijde zoveel mogelijk afgeplat en de lippen zijn zijdelings aangesmeed. Met de termen balkijzer of brugijzer wordt een hoefijzer aangeduid waarvan de uiteinden door middel van een brug met elkaar zijn verbonden. Zie ook afb. 224. Het brugijzer wordt volgens de informant uit Q 111 gebruikt bij paarden met een vernauwing van de hoef of met gevoelige, zwakke hoeven. Met dit hoefijzer wordt het draagoppervlak vergroot. Het klemijzer (L 290, L 291) wordt gebruikt bij paarden met klemhoef. Zie hiervoor ook het lemma ɛklemhoefɛ in WLD i.9, pag. 110. De woordtypen verbandijzer en steengalijzer zijn benamingen voor ijzers die worden aangebracht bij paarden met een ziekte aan de hoeven. Volgens de invuller uit Q 111 wordt in dergelijke gevallen een plaat van 1 tot 2 mm dikte onder het hoefijzer gelegd die met de nokken en de hoefnagels wordt vastgehouden. Bij ziektes aan de hoeven als rotstraal of kanker wordt de zool met scheepsteer ingesmeerd. De ruimte tussen hoefzool en plaat wordt vervolgens met pluksel van touw opgevuld. Dit voorkomt indringen van vocht. Zie ook de lemmata ɛrotstraalɛ, ɛsteengalɛ en ɛstraalkankerɛ in WLD i.9. Het jachtijzer (Q 111) is bestemd voor paarden die bij de jacht gebruikt worden of ook wel voor dravers of renpaarden. Het ijzer is aan de bodemzijde afgeplat. Deze afplatting voorkomt dat het paard vooral in zachte of moerassige grond de achteropkomende ruiters of paarden met de opgenomen modder hindert. Winterijzers bieden de mogelijkheid om het paard scherp te zetten. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛwinterbeslagɛ. Het woorddeel ɛstootɛ in het woordtype stootijzer verwijst naar een onderdeel van het winterbeslag. Zie ook het lemma ɛstootɛ.' [N 33, 353; JG 2b, add.] II-11
hoefijzerdoorslag doorslag: dȳrslǭx (Zutendaal), dørslax (Meerlo, ... ), dørǝxšlāx (Heerlen, ... ), dø̜jrslax (Loksbergen), dōrslāx (Maastricht, ... ), dōršlāx (Helden, ... ), dū.rslāx (Weert), doorslagbeitel: dōrslāx˱bęjtǝl (Geulle), doorslagijzer: dǫwǝrslax˱ęjzǝr (Bevingen), hoefdoorslag: huf˱dø̜rslax (Heijen), hoefijzerdoorslag: hof˱īzǝrdørǝxšlāx (Simpelveld), hōf˱īzǝrdōrslāx (Neeritter), huf˱ęjzǝrdǫwrslax (Jeuk), huf˱īzǝrdø̜rslax (Middelaar) Soort smalle beitel met vierkant-spitse punt waarmee de gaten, die in de gleuf van het hoefijzergevormd zijn, worden doorgeslagen. Zie ook afb. 227. [N 33, 361] II-11