e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
hinniken brenselen: brensǝlǝ (Leopoldsburg), brensen: brenzǝ (Meijel), brinzǝ (Meijel, ... ), briezen, briesen: brei̯zǝ (Jeuk, ... ), brisǝ (Kozen, ... ), brizǝ (Binderveld, ... ), brēsǝ (Schulen), brīsǝ (Tongeren), brīzǝ (Aalst, ... ), gerochelen: groxǝlǝ (Gorsem), geruchelen: grø̜xǝlǝ (Binderveld, ... ), gręxǝlǝ (Schulen, ... ), himmeren: hemerǝ (Tongerlo), hemǝrǝn (Achel, ... ), himǝrǝ (Banholt, ... ), hinniken: enǝkǝ (Boorsem), henekǝ (Roermond), henǝkǝ (Berverlo, ... ), henǝkǝn (Achel, ... ), henǝʔǝn (Lommel), hønǝkǝ (Bergen), ęnǝkǝ (Kinrooi), hommeren: homǝrǝ (Beesel), humǝrǝ (Heerlerheide), hōmǝrǝ (Montfort, ... ), honselen: hǫnsǝlǝ (Blerick), hummeren: hȳǝmǝrǝ (Klimmen), hømǝrǝ (Amby, ... ), hømǝrǝn (Neerpelt, ... ), hø̄mǝrǝ (Bingelrade, ... ), hø̜̄mǝrǝ (Panningen), hø̜mǝrǝ (Borgharen, ... ), hø̜mǝrǝn (Neerpelt, ... ), ømǝrǝ (Kinrooi, ... ), ømǝrǝn (Vucht), richelen: rexǝlǝ (As, ... ), rixǝlǝ (Hechtel, ... ), rixǝlǝn (Peer), ręxǝlǝ (Beek, ... ), rochelen: roxǝlǝ (Boekend, ... ), roxǝlǝn (Lommel), ruchelen: ryxǝlǝn (Kaulille), røxǝlǝ (Berg, ... ), røxǝlǝn (Heppen, ... ), rø̄xǝlǝ (Koersel, ... ), rø̜.xǝlǝ (Rijkhoven, ... ), rø̜xǝlǝ (Alken, ... ), rø̜xǝlǝn (Eksel, ... ), wieëren: wījǝrǝ (Hoensbroek), wīǝrǝ (Brunssum, ... ) Het hoge keelgeluid dat een paard maakt. De klanknabootsende werkwoorden hummeren, himmeren en hommeren vertonen dezelfde klankwisseling als ruchelen, richelen en rochelen. [JG 1b, 2c; L B2, 291; L 22, 21; N 8, 47 en 65; S 5; Wi 57] I-9
hitterijder afdrager: āf˱drē̜gǝr (Klimmen), ǭf˱drē̜gǝr (Bilzen), gammer: gamǝr (Loksbergen), hitterijder: hetǝrē̜jǝr (Milsbeek  [(de kar werd getrokken door een hit: een licht paard)]  ), karretjesduwers: karkǝs˱dǫwǝrs (Venray), karretjesjongens: kę ̞rǝkǝsjǫŋǝs (Sittard), locomotiefrijder: lōkǝmǝtifrē̜jǝr (Milsbeek) De arbeider die de kar met vormelingen naar de droogplaats brengt. [N 98, 94; Geus 92] II-8
hobbelig knobbeltig: knobǝltǝx (Kelmis) Oneffen, gezegd van het gesteente. Men kon zo''n situatie moeilijk scheppen. [monogr.] II-4
hobbelpaard hobbelpaard: hobbelpèrd (Eksel), hobbelpèèrd (Ottersum), hoebbelpaerd, hoeppelpaerd (Swalmen), hoebelpaerd (Herten (bij Roermond), ... ), hoebelpèèrd (Meerlo, ... ), hoepelpaerd (Tegelen, ... ), hoepelpaêrd (Tungelroy), hoepelpèrd (Maasniel), hoeppelpaeerd (Venlo), hoeppelpaerd. (Swalmen), (être)  hobbelperd (Kinrooi), *: verouderd.  hoepelpaerd (Posterholt), /  hobbelpaard (Kwaadmechelen), hobbelpaerd (Echt/Gebroek, ... ), Hobbelpaerd (Venlo), hobbelpaerd (Weert), hobbelpaiët (Vorsen), hobbelpeard (Schinnen), hobbelpeed (Heerlen), hobbelpeerd (Echt/Gebroek, ... ), hobbelpeird (Achel, ... ), hobbelperd (Rotem), hobbelpjiàt (Hees), hobbelpèrd (Schinnen), hobbelpèrd! (Eksel), hobbelpèèrd (Gennep, ... ), hoebbelpaerd (Venlo), hoepelpaerd (Tegelen), hoeppelpért (Meijel), hóbbelpaerd (Echt/Gebroek), Waem krig allewiel nog ein hòppelpaerd mit Sinterklaos?  hòppelpaerd (Echt/Gebroek), Z. ook sjoegkelpaerd*.  hoebelpaerd (Roermond), hobbelpaardje: /  hobbelpaardje (Overpelt), hopbaai: `hū.baj, hy(3)̄:baj (Gemmenich), hopperpaard: /  hoepperpèèrd (Eksel), hopperpaardje: /  hoeperpèrteké (Eksel), houten paard: /  hoate peid (Jeuk), hoate pjaad (Hoepertingen), hoâte pjiead (Mechelen-Bovelingen), houten paardje: hóttepeëdsje (Kerkrade), houteren paard: /  hö.ltere pèèrd (Gennep), jokkelpaard: /  joekelpèrd (Eksel), jokkelpeird (Bree), jokkelpèrd (Bree), jókkɛlpaerd (Kaulille), [Met afbeelding(en)].  jókk`lpaerd (Kaulille), opt joökkelpeerd zitten  è joökkelpeerd (Opitter), jokkelpaardje: jòkkelpèèrdsje (Bree), /  joekelpeirdje (Dorne), jókkɛlpaerdje (Bocholt), [Met afbeelding].  jókk`lpaerdje (Bocholt), oe tussen o en oe uitspreken  joekelpeirdje (Meeuwen), paardje: /  paardje (Zonhoven), schikkelpaard: /  schikkelpaard (Lauw), sjikkelpjaat (Lauw), schokkebaai: /  sjokke bai (Eigenbilzen), schokkebaaitje: /  sjokkebaijke (Vroenhoven), schokkelbaaitje: sjokkelbajke (Gronsveld), /  sjoekelbaike (Zichen-Zussen-Bolder), mv -s  sjokkelbajke (Kanne), schokkelpaard: `šoͅ.kəlpea.t (Gemmenich), džukəlpèət (Niel-bij-St.-Truiden), schokkelpjààt (Sint-Truiden), schokkelpèèrd (Valkenburg), sjoegkelpaerd (Herten (bij Roermond)), sjokkelpaard (Geleen), sjokkelpaert (Elsloo, ... ), sjokkelpeëd (Bocholtz, ... ), sjógg`lpaerd (Bocholt), sjókkelpaerd (Sittard), sjókkelpeëd (Heerlen), šoggəlpē.rd (Maastricht), /  Chokkelpeet (Kerkrade), djoekelpjad (Riemst), het sjokkelpjaad (Kanne), joekelpjad (Zichen-Zussen-Bolder), schoggelpaerd (Eisden), schokkelpeerd (Genk), schokkelperd (Rotem), schokkelpjaad (Rijkel, ... ), schokkelpjad (Wellen), schokkelpjààt (Sint-Truiden), schokkelpjäd (Wellen), schokkelpérd (Stokkem), sckokkelpjaad (Sint-Truiden), scokkelpeert (Bunde), shokkelpérd (Elen), sjoegkelpaerd (Roermond), Sjoekelpaerd (Montfort), sjoekelperd (Kessenich), sjoekelpjaard (s-Gravenvoeren), sjoekelpjad (Zichen-Zussen-Bolder), sjogelpeird (Leut), sjoggel peerd (Heer), sjoggelpaerd (Maaseik), Sjoggelpeart (Eijsden), sjogkelpeerd (Maastricht), sjogkelpeerd/ (Maastricht), sjokelpeerd (Maastricht), sjokkekpeert (Grevenbicht/Papenhoven), sjokkelpaard (Peer), sjokkelpaerd (Amstenrade, ... ), sjokkelpaerd/ (Sittard, ... ), sjokkelpeed (Heerlen), Sjokkelpeerd (Elen), sjokkelpeird (Maaseik, ... ), sjokkelperd (Dilsen), sjokkelpeëd (Kerkrade), sjokkelpjaad (Kanne), sjokkelpèrd (Eisden, ... ), sjoukel peerd (Sittard), sjòkkelpaerd (Maaseik), sjógkelpaerd (Kinrooi, ... ), sjôgkelpaerd (Maaseik), sjôkgelpèrd (Maaseik), sjôkkelpaerd (Stevensweert), sjôkkelpèrt (Kessenich), sjôkkelpèèrd (Mechelen-aan-de-Maas), sjöggelpèèrd (Stokkem), zoekelpjad (Zussen), [Met afbeelding].  sjoegkelpaerd (Roermond), Cfr. Du. schaukeln, Nd. schökkele.  schógkelpèèrd (Maaseik), Ss. sub schommel.  schoggelpaard (Meeswijk), Sub schokken, b) sjogkelen.  sjogkelpeèrd (Uikhoven), Sub sjokkel.  sjokkelpjaad (Kortessem), Sub sjòggelen: veelvuldig schudden.  sjòggelpèèrd (Geistingen), Sub sjòkkëpièd.  sjòkkëlpièd (Tongeren), Z. afb. blz. 371.  sjogkelpeerd (Maastricht), schokkelpaardje: /  ei sjókkelpaerdje (Schinnen), het sjokkelpjàèdsje (Kanne), joekelpjedje (Val-Meer), schokkelpeertje (Opglabbeek), sjoekelpjetje (Membruggen), sjógkelpaerdsje (Maaseik), mv -s  sjokkelpjàèdsje (Kanne), Ss. sub sjògkele: sjògkelpèèrdsje of jòkkelpèèrdsje [vgl. pag. 210].  sjògkelpèèrdsje (Bree), schokkepaard: sjokkepe͂e͂`t (Waubach), sjokkepjaad (Diepenbeek), sjokkepèèrd (Genk), /  chokkepjaad (Godschei), chokkepjeed (Tongeren), e schokkepjââ.rd (Hasselt), e sjokkepiëd (Bilzen), schogge pjad (Ulbeek), schoggepja-d (Ulbeek), schokkepeid (Nieuwerkerken), schokkepeird (Genk), schokkepjaad (Diepenbeek), schokkepjaard (Hasselt), schokkepjad (Tongeren), schokkepjârd (Hasselt), sckokkepjaard (Hasselt), Sjokke peerd (Genk), sjokkepeird (Neeroeteren), sjokkepèèrd (Genk), sjokkepèèrd/ (Genk), ɛt sjòkkepjèd (Tongeren), Kil. schockende peerd, C.V. schokkelpèèrd, cfr. Du. Schaukelpferd.  schokkepjaa.rd (Hasselt), Syn. sjòkkëpoei.  sjòkkëpièd (Tongeren), Vgl. pag. 171: hobbelpaard, z.o. *schokkepaard.  schókkepiárt (Zonhoven), schokkepaardje: schókkepiè.reke (Zolder), /  chokkepjetje (Sint-Lambrechts-Herk), schokkepieereke (Houthalen), shokkepjêdje (Eigenbilzen), sjokkepaardje (Bilzen), Kil. schockende peerd.  schókkepië.reke (Zolder), schokkepoei: sjokkepoei (Vliermaal), sjokkëpoei (Hoeselt), /  schokepouj (Bilzen), schokkepoei (Beverst, ... ), sjokkepoei (Gors-Opleeuw), sjokkeppoej(ke) (Bilzen), sjokkëpoei (Hoeselt), Sub poei.  sjokkepoei (Genk), Syn. sjòkkëpièd.  sjòkkëpoei (Tongeren), Vgl. pag. 183: poeike, paardje, sjokkepoeike.  sjokkepoei (Diepenbeek), schokkepoeitje: /  chokke poeike (Hoeselt), sjokkepoeike (Diepenbeek, ... ), Dat pwùnneke zoet op zn twelfde nog alteed op ze shokkepoeike.  shokkepoeike (Eigenbilzen), schokkestoel: schokkestoewel (Hasselt), schokpaard: /  schokpejerd (Zolder), schommelpaard: /  schoemelpeird (Wijshagen), schommelpaerd (Ophoven), schommelpeerd (Houthalen), schommelpeijd (Gingelom), schommelpeird (Tessenderlo), schommelperd (Herk-de-Stad, ... ), schommelperjt (Lommel), schommelpèrd (Neeroeteren), schómmelpaerd (Venlo), schömmelpeerd (Neeroeteren), sjommelpeerd (Mechelen-aan-de-Maas), sjommelperd (Kanne), sjommelpèrd (Molenbeersel), sjómmelpaerd (Melick), schommelpaardje: /  schommelperdje (Hamont), sjomelpèèrdje (Geistingen), wippaard: /  wieppaard (Kerkhoven) [SND (2006)]*Schokkepaard: Hobbelpaard. || / [SND (2006)] || [Hobbelpaard]. || [Schommelpaard]. || Djoekkelpaard: Schommelpaard. || een schommelpaard [SND (2006)] || hobbelpaard [SND (2006)] || Hobbelpaard. [ZND m] || Hobbelpaard: hobbelpaard. || hobbelpaardje [SND (2006)] || Hobbelpaardje (kinderzitje). || Hobbelpaardje. || hobelpaard [SND (2006)] || hoepelpaard [SND (2006)] || hoppelpaard [SND (2006)] || hpiten paard [SND (2006)] || Huubaj, hüübaj: Schaukelpferd. || idem [SND (2006)] || Lievelingsspel 2. [SND (2006)] || Schokelpead: Schaukelpferd. || schommel paard [SND (2006)] || schommel;paard [SND (2006)] || schommelpaard [SND (2006)] || schommelpaard(je) [SND (2006)] || Schommelpaard, hobbelpaard. || Schommelpaard. || schommelpaard/ [SND (2006)] || schommelpaardje [SND (2006)] || Schommelpaardje. || Sjoegkelpaerd*: hobbelpaard. III-3-2
hobbelpaard add. hobbelen (ww.): hoebele (Venlo), /  hobbelen (Heerlen, ... ), hóbbele (Echt/Gebroek), hobbelpaardje: /  hoepelpèrdje rieje (Linne), hóbbelpaerdje rieje (Thorn), hopperen (ww.): /  hoepperen (Eksel), paardjerijden (ww.): /  paardje rijden (Neeroeteren), pèrdjereije (Bree), paardjevaren (ww.): /  pjêdsje voare (Val-Meer), schokkelen (ww.): /  op ɛt paerd sjokkele (Spaubeek), schokele (Schinnen), schokken (ww.): /  sjokke (Bilzen), schommelen (ww.): /  schommelen (Zussen) / [SND (2006)] || 2. Op t hobbelpaard rijden. || hobbelpaardje rijden [SND (2006)] || hoepelpaard rijden [SND (2006)] || op een schommelpaard rijden [SND (2006)] || op het schommelpaard rijden [SND (2006)] || op schommelpaard zitten [SND (2006)] || paardjerijden [SND (2006)] || schommelen [SND (2006)] || schommelpaard [SND (2006)] III-3-2
hobby hobby (eng.): `hoͅbi (Gemmenich), hobby (Posterholt) Hobby. || Hobi: Hobby, Freizeitbeschäftigung. III-3-2
hoed chapeau (fr.): Fr. chapeau. Sjappóó vir de ma.n dië dá kan hoed af voor wie dát kan.  sjapóó (Hasselt), hoed: (h)ood (Stokkem), hoed (Blerick, ... ), hoet (Venlo), hood (Arcen, ... ), hoot (Bree, ... ), houd (Nieuwstadt), hout (Limbricht), hōēd (Oirlo, ... ), hūt (Houthalen), hōt (Kelmis), ood (Dilsen), sjapperik: Brg.  sjappërik (Tongeren) Deze hoed heeft een gele kleur [DC 42B (1967)] || hoed || Hoed die de arbeider droeg tegen de koude wind in de schacht. [monogr.] II-4, III-1-3
hoed (alg.) hoed: (h)ood (Puth), (h)ouë.d (Hasselt), (h)ōt (Maastricht), (h)u.t (Leopoldsburg), (h)ut - yj (Sint-Truiden), (h)uət (Niel-bij-St.-Truiden), (h)ūt (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), (h)ūwət (Hasselt), (h)òt (Stokkem), - hēj (Beek (bij Bree)), `oed (Sint-Truiden), `ut (Velm), auze hood, vaders hood, moodres hood (Bocholt), den hoed van trien, koob zennen hoed (Hechtel), den hoed van trienneke, jaak z⁄nen hoed (Peer), den hood van trien, zjaak zienen hood (Ophoven), den hood van triene, den hood van zjaak (Kessenich), den hood van trientje, qaub zienen hood (Neeroeteren), den hoot van trien, den hoot van jaak (Mechelen-aan-de-Maas), den hoot van trieneke, den hoot van koib (Mechelen-aan-de-Maas), den hōēd va †rineke (Zolder), den ouet van /, den ouet van djaak (Hasselt), d⁄n hoöd va trieneke, d⁄n hood van d⁄n kobus (Mheer), euzen hoed, pa z⁄nen hoed, moer z⁄nen hoed (Peer), h... (Borgharen), hāūt (Sittard), hej (Bree), heuj (Herten (bij Roermond)), ho.d (Helden/Everlo, ... ), ho.ot (Koersel), ho.t (Amby, ... ), ho.ut (Sittard), ho.əd (Beringe), ho.ət (Amstenrade, ... ), ho:t (Aubel, ... ), ho:wət (Hasselt), ho:ət (s-Gravenvoeren), hod (Kerkrade, ... ), hoe.d (Gennep), hoed (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), hoed - huu (s-Herenelderen), hoet (Beringen, ... ), hoet - hie (Bilzen), hoewed (Alken), hoewt (Borgloon), hoeët - huë (Wellen), hoeït (Diepenbeek), hoeəd (Sint-Huibrechts-Lille), hoeət (Schakkebroek), hoēd (Well), hOēd (Wellerlooi), hoĕd (Kuringen), hoo:d (Mheer), hooat (Banholt), hood (Aldeneik, ... ), hood - hei (As), hood - heuj (Lanklaar), hood [hod} (Neerharen), hood, hoed (Maastricht), hoodt (Welkenraedt), hoot (As, ... ), hoot - heut (Amby), hoot, hòt (Waubach), hoout (Linkhout), hot (Bleijerheide, ... ), houd (Bingelrade, ... ), hout (Doenrade, ... ), houwt - hejə (Hasselt), howd (Koersel, ... ), howt (Paal), hoëd (Panningen), hoôt (Weert), hoöd (Mheer), hōd (Opoeteren), hōē.ët (Zonhoven), hōēd (Afferden, ... ), hōēd - hiej (Kermt), hōēd - hū (Diepenbeek), hōēed (Houthalen), hōēt (Gennep), hōōd (Mechelen, ... ), hōōt (Buggenum), hōt (Amby, ... ), hōt - (h)øj (Kinrooi), hōt - hēj (As, ... ), hōt - hōj (Opgrimbie, ... ), hōt - høj (Dilsen, ... ), hōt(`ə) (Bocholt), hōət (Kaulille), hōͅt (Welkenraedt), hōͅut (Lummen), hŏĕd (Boeket/Heisterstraat), hŏŏt (Simpelveld), hoͅut (Linkhout), hoͅət (Meldert), hu.d (Horst), hu.et (Heppen), hu.t (Binderveld, ... ), hu.uət (Hoepertingen), hu.wət (Opheers, ... ), hu.ət (Bree, ... ), hu:d (Sint-Huibrechts-Hern), hu:oət (Wellen), hu:t (Baelen, ... ), hu:t - hy:j (Maastricht), hu:ət (Beverst, ... ), hud (Grubbenvorst, ... ), hue.t (Schulen), hue:t (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), huet - heejj (Rosmeer), huij (Urmond), huj (Neerpelt), huo:t (Rukkelingen-Loon), huo:ət (Gutshoven), huot (Paal), huoət (Duras), hut (America, ... ), hut - huj (Tessenderlo), hut - hy (Hoepertingen, ... ), hut - hy: (Aalst-bij-St.-Truiden), hut - hyjən (Sint-Huibrechts-Lille), huut (Borlo, ... ), huut - hy (Eupen), huwd (Achel), huwt (Lommel, ... ), huət (Diepenbeek, ... ), hū.t (Tongeren), hū:t (Montzen, ... ), hūd (Hamont, ... ), hūt (Berg, ... ), hūt - hi (Martenslinde), hūt - hui (Tessenderlo), hūt - hūtə (Zelem), hūt - høj (Paal, ... ), hūt}, [hut (Hamont), hūət (Kermt), hy (Diepenbeek), hy(3)̄j (Sint-Huibrechts-Lille), hy(3)̄t (Rosmeer), hy: (Opheers), hy:t (Vlijtingen), hy:ṭ (Vlijtingen), hyt (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), hòòd (Boorsem, ... ), hód (Chèvremont, ... ), hô.d (Bocholt), hô.t (Broekhuizen, ... ), hô:t (Gennep, ... ), hô:ət (Meterik), hôt (Kerkrade), hôêd (Heers), høj (Bocholt), højəm (Bocholt), hút (Hamont), hû.t (As, ... ), hû.ət (Kermt, ... ), hû:t (Berg, ... ), hût - hy (Borgloon), h⁄es vëzen hoet, pa zijnen hoet, moeder heuren hoet (Neerpelt), Kuub ziinnen hood (Bree), kətre̝in oe:rən o:t, ja:k sənən o:t (Stokkem), o.d (Hunsel, ... ), o.t (Belfeld, ... ), o.əd (Stein), o.ət (Eisden), o.əzə hut, diə van vo.ədər, diə van mu.dər (Neerpelt), o:t (Bree, ... ), o:zən o:t, va:dər zənən o:t, mu:dər oe:ren o:t (Stokkem), oat (Neeroeteren), oazen nouët, den ouet van meine pa, van mein ma (Hasselt), od (Maaseik), oet (Beverst, ... ), oezen houwt, vajers houwd, moewders houwd (Achel), oezə hot, vadərs hot, deͅ. van m̯dər (Neerglabbeek), ohzen hoed, voader zn⁄n hoed, moeder zn⁄n hoed (Hoeselt), onze hut, voier zənə hut, moͅier hure hoet (Tongeren), onzen hoed, den hoed van onze paa, mam heuren hoed (Montenaken), onzen hoot, vader zīēne hootm ;oder zīēne hoot (Beek (bij Bree)), ood (Heers, ... ), oot (Elen, ... ), oot - euje (Maaseik), ooze hoed, pa zine hoed, moer eͅre hoed (Peer), ooze hoöd, d⁄n hoöd van d⁄n pap, d⁄n pap, d⁄n hoöd van de mam (Mheer), oozen hood, vader zennen hood, den hood van mooder (Maaseik), oozen hōēd, vaoders hōēḍ, moejers hōēd (Eversel), oozen hŏet, ten hŏet van ooz voader, tè van ooz moeder (Genk), oozenË™ood, den ood van vader, van mooder (Maaseik), osse hoed, pa zenne hoed, os moe(u) heurre hoed (Halen), osse hoot, pa ziene hoot, ma zienne hoot (Eisden), osə hūt, pā zeͅnne hūt, mā hörə hūt (Wellen), ot (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), ouet (Hasselt), ouze hood, vader zienen hood, mooder zien hood (Maaseik), ouze hood, vaders hōōt, moeders hōōt (As), ouze hoot, vaders hootm mooders hoot (Gruitrode), ouzen hoot, den hoot van me vader, den hoot van me mooder (Mechelen-aan-de-Maas), oze hoed, voujer zene hoed, mojers hoed (Zichen-Zussen-Bolder), oze hoëd, oze pa zenen hoed, os moë den heure (Stal), oze hōēd, paa zinnen hōēd (Berbroek), ozen hoed, pa zennen hoed, moer eren hoed (Peer), ozen hoed, vader zenen hoed, moeder zenen hoed (Martenslinde), ozen hoed, vaoder z⁄nen hoed (Helchteren), ozen hoeid, vaoer zennen hoeid, moer heurren hoeid (Diepenbeek), ozen hoet, pa zennen hoetm ma herren hoet (Sint-Truiden), ozen hoet, vâder zijnen hoet, moeder heuren hoet (Godschei), ozen hood, den hood van vader, den hood van moder (Ophoven), ozen hood, dè van vader, dè van mooder (Kessenich), ozen hood, vaders hood, dae van moeder (Neeroeteren), ozen hōēd, vajers hōēd, den hōēd va moeier (Zolder), ozen hōēd, vâïjer zenne hōēd, mōeïjer hurren hōēd (Zolder), ozen oed, papa zennen oed, mama herren oed (Gingelom), ozje hoed, pa zenen hoed, mam hère hoed (Stokrooie), ozze hoet, pa zennen hoet, ma heuren hoet (Ulbeek), ozze hud, papa zene hud, mama heure hud (Vechmaal), ozze huud, paas huud, muders huud (Rosmeer), ozzen hoeet, vaor zènnen hoeet mam hërren hoeet (Wellen), ozzen hoewed, paas hoewed, mams hoewed (Sint-Lambrechts-Herk), ozzen hūet, dēe va vōͅeder, va mūder (Diepenbeek), ozzə hoed, voader zennen hoed, moeder hĕren hoed (Beverst), ozzən hoet, pa zɛnnə, moedər hørə (Kortessem), ozən hu.t, və.dər sənən hut, mudər hi.rən hut (Genk), ozən ut, pā zənnən ut, ma əren ut (Sint-Truiden), ozənut, pa zɛnə, mam oere (Borgloon), oəzən hūwt, panəs hūwt, muwdərəs hūwt (Overpelt), ō:t (Meeswijk), ōnzen hoēt, pa zijnen hoēt, moeder den heuren (Helchteren), ōōzen hōēd, vaoder zennen hōēd, mōēder hurren hōēd (Zonhoven), ōōzen hōēd, vaojer zennen hōēd, mōēder hurren hōēd (Zonhoven), ōōzen hōēd, vaor zennen hōēd, mōēder hurren hōēd (Zonhoven), ōt (Lanklaar, ... ), ōt - øj (Elen, ... ), ōzə hut, vādər zeͅnnə hut, Mudər də zeͅnnə (Kleine-Brogel), ōət (Rotem), ōəzən hūt, vōͅedər zənən hūt, mūdər hərən hūt (Sint-Lambrechts-Herk), ōͅzen hūet, vōͅders hūet, mūders hūet (Diepenbeek), ōͅzən hut, vādərs hut, mydərs hut (Zutendaal), oͅzen hoedm vayers hoed, moeyers hoed (Hechtel), oͅzən ho‧t, vādərs hōt, mōdərs hōt (Opitter), oͅzən huət, vāədərs huət, mūədərs huət (Alken), ten hood van trien, ten hood van koêb (Bocholt), treens zienne hoot, jacob zienne hoot (Eisden), trenəkə zeinən hot, zjak zeinən hot (Bree), tri.n hi.rən hu.t, ko.wp sənən hu.t (Genk), trien eͅre hoed, jaak z⁄ne hoed (Peer), trien herren hoet, jacop zennen hoet (Sint-Truiden), trien herren oed, jacque zennen oed (Gingelom), trien heure hud, kaubus sijne hud (Vechmaal), trien heuren hoed, jacob zenen hoed (Montenaken), trien heuren hoed, jacob zennen hoed (Helchteren), trien heuren hoet, jaocob zennen hoet (Ulbeek), trien hĕren hoed, jaak zennen hoed (Stokrooie), trien zīēne hoot, jaak of kuyp zīēne hoot (Beek (bij Bree)), trien əren ut, jāāk zənnən ut (Sint-Truiden), trieneke de zijne, kiepke zijnen hoed (Genk), trieneke der hĭere, koeb zijnene hoed (Genk), trieneke heuren hoet, jaak zijnen hoet (Godschei), trieneke heuren hoēt, jacob zijnen hoēt (Helchteren), trieneke hĭeren hoĕt, koeb zijnen hoed (Genk), trieneke hurren hōēd, kobes zennen hōēd (Zonhoven), trieneke hurren hōēd, zjaak zennen hōēd (Zonhoven), trieneke hurren hōēḍ, koob zennen hōēḍ (Zonhoven), trieneke zijnen hŏet, kiepke zijnen hoed (Genk), trieneke zn⁄n hoed, jacob zn⁄n hoed (Hoeselt), trienekes hoed, keup zene hoed (Zichen-Zussen-Bolder), trienekes hoet, jaces hoet (Neerpelt), trienekes hoewed, kauwp zennen hoewed (Sint-Lambrechts-Herk), trienekes hood, jaak ziene hood (Opglabbeek), trienke heurre hoed, de hoed van jakob (Halen), trienke hurren hoeid, / (Diepenbeek), trienke hërren hoeet, joocob / (Wellen), trienke⁄s hood, jaak (kiepke) zienen hood (Maaseik), trienneke hirren hōēd, jocob zinnen hōēd (Berbroek), trienneke zine hōōt, kōēb zine hōōt (As), triennekes hood, jaak ziene hood (Opglabbeek), triens⁄ hood, jaaks⁄ hood (Gruitrode), trientje zienen hoot, koob zienen hoot (Gruitrode), trientje zijnen houwd, jaak zijnen houwd (Achel), trientjes hoed, jaak zenen hoed (Martenslinde), trientjes hood, koeb zinen hood (Niel-bij-As), trientjes hoëd, i̯acob zenen hoëd (Stal), trientjes hōēd, Jacob zennen hōēd (Eversel), trientjes huud, jakob zene huud (Rosmeer), trijen høren hojd, koob zeͅnnen hojd (Stal), trin hörə hūt, koͅwbys zeͅnnə hūt (Wellen), trinekes hūet, jaak zennen hūet (Diepenbeek), trinke zennen hood, chaak zennen hood (Maaseik), trinkes hoed, kobes zennə hoed (Beverst), trins hōt, koeəbəs zinən hōt (Opitter), trintjes hørə hōt, jacob z⁄n hōt (Overpelt), trInəkə hørən hūwt, žak zĕnən hūwt (Overpelt), trinəkə zaenən hut, jak də zaenən (Neerpelt), trinəkə zənən hut, kōbəs zənən hut (Zutendaal), trinəkəs hot, zjak zi.nə hot (Neerglabbeek), triŋke heure hoet, kobəs zənə hoet (Tongeren), Trīēneke hurren hōēd, Jaak zenne hōēd (Zolder), trīnekes hūet, jacob zeͅnnen hūet (Diepenbeek), trīntje zeͅnnən hut, jācoͅb zeͅnnə hut (Kleine-Brogel), trīnəkən hərən hūt, j⁄āk zənən hūt (Sint-Lambrechts-Herk), trīnəkəs huət, jokoͅb zeͅn(ə)n huət (Alken), tən ut fən tri:nəkə, fən zja:k (Vroenhoven), u.t (Sint-Huibrechts-Lille), u.əd (Maaseik), u.ət (Achel), uize hoed, pa zenne hoed, moe heuren hoed (Neerhespen (WBD)), uize hood, vader ziene hood, muuders hood (Opglabbeek), uize hood, vader zine hood, moder zinen (Niel-bij-As), uizen hood, vaiers hood, muders hood (Opglabbeek), uizend hood, pa ziinne, moder den heire (Bree), uo.t (Brustem, ... ), uo.wət (Hasselt), uoət (Wilderen), ut (Brustem, ... ), uuze hood, de hood van vaoder, van mooder (Gruitrode), uət (Hasselt), ū.ət (Leopoldsburg), ūt (Bilzen, ... ), ūət (Alsemberg (WBD)), ô.t (Beesel, ... ), ô.ṭ (Limbricht), û.d (Hamont), û.t (Bilzen), û:d (Borgloon), ûə.d (Houthalen), əut (Weert), əzə hōt, vōders hōtm mudərs hōt (Overpelt), ̯zən ut, tən ut vən pe:, vən ma: (Vroenhoven), [mv?]  hujs (Halen), een hoedendoos heet hootedooas  hŏŏt (Schinveld), het verkleinwoord van Trien is onbekend; een krulletje onder alle us en ook onder de o  triŋ ø̄yrən ūt, džāksənənūt (Landen (WBD)), informant: is meervoud  øəj (Rotem), informant: verouderd en schertsend  hŏŏd (Boeket/Heisterstraat), jeaak als in horloge  denË™ood van trien, van jeaak (Maaseik), Mv. [h[i]  ho.ut (Lummen), Mv. heut.  hood (Meerssen), Mv. höj.  hut (Kwaadmechelen), mv: heuj.  hood (Maastricht), NB: koob zn kooi= spottend  trieneke eren hoed, koob zennen hoed (Peer), oe nog al lang  hoed (Blitterswijck), onder alle us een krulletje, en ook een onder de laatste o  āuzən ūt, pa zənən ūt, mə ma ø̄yrən ūt (Landen (WBD)), onder o een bolletje  trinəkən hørən hūt, žāk zeͅnən hūt (Voort), op a van vader een bolletje, onder o van heuren een bolletje  ōzə hūt, vāər zeͅnən hūt, mūər hørən hūt (Voort), op alle as een bolletje  ōzən hōət, dən hōət van vōdər, dən hōət van mōdər (Genk), op de a in van een bolletje  dən hōət van trin, xāk zənən hōət (Genk), plus een puntje onder allerlaatste o  ozzen hojd, va͂der zennen hojd, mōder høren hojd (Stal), puntje op de eerste e van heren  yzən hoət, vadər ze.nən hot, modər hɛrən hot (Bree), Zie ook afb. p. 126.  hood (Heerlen), hond: [Foutieve opgave: informant heeft allicht per abuis "hond"i.p.v. "hoed"vertaald]  ozze hond, diën hond van ozze pa (Meldert), trien heure hond, jocobs zennen hond (Meldert), manshoed: [vermelden bij lm. dameshoed of in paragraafinleiding]  manshoeït (Diepenbeek), tietz: Een hoedenkoopman genaamd Tietz, afkomstig van Aken, bereisde vroeger deze streek met zijn koopwaar, vandaar den aam titsj voor hoed.  titsj (Sittard) Hoe noemt U de hoed die mannen dragen? [N 45 (1972)] || Hoe noemt U de hoed in het algemeen? [N 45 (1972)] || hoed [RND], [SGV (1914)], [ZND A2 (1940sq)] || hoed (enkelvoud - meervoud) [ZND 01 (1922)], [ZND 08 (1925)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || hoed in het algemeen [doets, bikkel] [N 25 (1964)] || hoed, deukhoed, dameshoed || hoed, hoge ~: spotbenamingen [tarpot, titsj, hekteliter, böömert, handskow, kachelpiep, sjtief] [N 25 (1964)] || Hoed. Het is ... hoed. [ZND 44 (1946)] || Hoed. Is die hoed voor u, Jef? [ZND 09 (1925)] III-1-3
hoed: spotnamen <uitdr.> hij heeft de hond verkocht: `hae haet den hoendj verkocht` (Oirsbeek), afgezaagde buis: āfjəzēͅjdə bys (Opglabbeek), bijenkaar: cf. WLD II.6  biejekoor (Nunhem), bloempot: blumpoͅt (Leopoldsburg, ... ), kleine hoed  bloempot (Rosmeer), bol: bol (Oirlo), bəl (Hoeselt), bolhoed: bolhoed (Schinveld), bolhōt (Opglabbeek), bom: bum (Hasselt), buis: ([ba.us}) (Tongeren), ba.is (Paal), baus (Ketsingen), beͅis (Kermt, ... ), bieͅs (Kermt), buis (Eijsden, ... ), bus (Rekem), by(3)̄s (Ophoven), bøys (Rotem, ... ), bøͅs (Halen), bøͅys (Boekt/Heikant), spelling: Frings  bajs (Paal, ... ), caisse d`pargne (fr.): informant: tegen stijve hoed  ketspeng (Weert), informant: voor bolhoed  ketspenk (Grathem), chapeau (fr.): sjapoo (Neeritter), šape͂ͅ (Ketsingen), šapo (Hoeselt), šapó (Ketsingen), šəpauw (Vliermaal), zjapoo (Kwaadmechelen), Scheldwoord.  šapo.uw (Gingelom), Streekfrans voor Fr. "chapeau". [sic]  šəpĕng (Vliermaal), chapeau-buse (fr.): šapobys (Hasselt), šəpə bøys (Maaseik), Chapeau busé.  šapə bys (Beringen), cilinder: selinder (Klimmen), of 052a?  celinder (Valkenburg), corniche (fr.): ?Van Dale: corniche (Fr.), hoek van een omlijsting. vgl. WNT cornis -cornisse, cornijs- ontl. aan fr. corniche. Kroonlijst, bovenlijst. In N-Ndl. verouderd.  kernís (Neerpelt), deksel: deͅksəl (Velm), déksel (Klimmen), donderhoed: [intervoc. d-deletie, vgl. vinne vinden]  donərhowt (Paal), donərru (Beringen), dop: betekenis: stijve zwarte hoed  dop (Maasbracht), WNT: dop (I), Mnl. dop, doppe, dup; 11) Hoed van halfronden vorm, en vervolgens ook wel heerenhoed in het algemeen.  (döppe) (Bleijerheide), dop (Bree, ... ), duppe (Bocholtz, ... ), duppe, [het -} (Hoensbroek), dóp (Ittervoort), döp (Munstergeleen), döppe (Amstenrade, ... ), dopdeksel: doepdeksel (Boekend), dopje: WNT: dop (I), Mnl. dop, doppe, dup; 11) Hoed van halfronden vorm, en vervolgens ook wel heerenhoed in het algemeen.  döpke (Hoensbroek), doppes: duppes (Chèvremont, ... ), döppes (Egchel, ... ), dots: doets (Tegelen, ... ), betekenis: ironische naam voor `n minder geslaagd hoofddeksel  doets (Tegelen), betekenis: lelijke ouderwetse hoed  doets (Baarlo), betekenis: spotnaam voor hoed  doetsj (Hoensbroek), erfdeel: eͅrfdiəl (Achel), flabie: [&lt;flabberen, 2. (van kledingstukken) op slordige wijze loshangen?] [sic]  fla:bi: (Wintershoven), floets: fluts (Bree), betekenis: lelijke hoed die niet paste  flūts (Neeroeteren), gevaak: [sic]  gevaak (Klimmen), Vervorming van kavalje?  gevaak (Roermond), hectoliter: hekteliter (Egchel, ... ), hoed: hoͅt (Teuven), hut (Klimmen), hoed wie een gateau (fr.): nen houë.d wèè ne gateu (Hasselt), hoed wie een karrenrad: Sub hout.  hout wie e karreraat (Sittard), hoedje: heudje (Kerensheide), hītšə (Grote-Spouwen), huteke (Maastricht), hutje (Neerpelt), huuke (Eksel), høtjə (Borlo), hoge zijden: hoeëge zieje (Heerlen), hoge zieje (Posterholt, ... ), hoije zieje (Beek), hoëgezieje (Oirlo), hondshok: hōndshoͅk (Hechtel), hoͅnshoͅk (Achel), hondshut: hoenshöt (Mechelen), hondshut (Nuth/Aalbeek), hongshut (Bleijerheide), honkshot (Kerkrade), honshut (Klimmen), hóndshut (Klimmen, ... ), hónkshut (Sevenum), hondskaar: honskēͅr (Spalbeek), hondskoes: Van Dale: II. koes (gew.) boes; boes: (gew.) dat deel van de koestal, waar de koeien met de achterpoten staan.  hondskoesj (Mheer), hondskoos (Chèvremont), hondskooi: handjskoej (Tungelroy), heonskuuj (Bree), hinsjkooi (Maasniel), hondskoej (Neerpelt), hondskouw (Oost-Maarland, ... ), hondskow (Eijsden, ... ), hondskuuj (Bree), hondskwaj (Stein), hongskoej (Weert), honjskoeëj (Ell), honsjkooj (Swalmen), hoonskoj (Meijel), hōndsjkooj (Sittard, ... ), hōndskouw (Schimmert), hōntskuj (Lanklaar), hoͅnskoͅj (Eisden), hòndjskoej (Tungelroy), hòndskoei (Aldeneik), hóndjskôôj (Haelen), hóndsjkooi (Limbricht), hónjskowj (Susteren), hónskuuj (Bree), hôônskoeoi (Neeritter, ... ), hönskooj (Stevensweert), unskūj (Rotem), (hondehok)  hónjskooj (Sittard), [hondskooi]  hòn(d)skuuj (Bree), eig. bet. hondehok; AN kooi: kouw (p. 204).  hónskouw (Maastricht), ss. sub kuuj.  hòn(d)skuuj (Bree), Vero.  honskoûw (Gronsveld), hondskot: hondskot (Beverlo, ... ), honskot (Beringen), honskoͅt (Tessenderlo, ... ), hontskot (Donk (bij Herk-de-Stad)), hoͅnskoͅt (Hoeselt, ... ), hoͅntskoͅt (Beringen, ... ), hŭndskŭt (Opheers), Hij heeft zijn hond verkocht en heeft zijn kot op  hŭndskŭt (Opheers), Hoge hoed.  honkshot (Kerkrade), Voor bolhoed.  hondskot (Boekt/Heikant), hondsnest: honsnes (Eigenbilzen), hoͅnsnes (Eigenbilzen), hondsstal: hontstāl (Opheers), hoͅnstal (Riksingen), janmakershoed: janmēkershood [janmekərshod} (Neerharen), kaar: cf. WLD II.6  kaar (Kerkrade, ... ), kachelpijp: kachelpie:p (Horst), kachelpief (Bocholtz, ... ), kachelpiep (Amstenrade, ... ), kachelpiepn (Aldeneik), kachelpieëp (Heerlen), kachelpiêp (Weert), kachelpiëp (Boekend), kachelpīēp (Borgharen, ... ), kachelpīēëp (Hoensbroek), kagəlpēͅp (Borlo), kagəlpīp (Eisden), (vroeger)  kachelpiep (Blerick), b.v. mèt de - op.  kachelpiep (Maastricht), kachelspijp: kachelspiep (Mesch), kachelspīēp (Waubach), kamin (du.): Van Dale (DN): Kamin, 1. open haard, schouw. vgl. Kerkrade Wb. (p. 142): kamien, schouw, schoorsteen.  kemīēn (Klimmen), kapothoed (<fr.): kapothoud (Sittard), karrad: grote hoed  karrad (Rosmeer), karrenrad: karreraad (Klimmen), karrenrad van een hoed: Sub karrad.  kerreraad van `nen hood (Roermond), karrenwiel: karrewiel (Kwaadmechelen), ketel: ketel (Caberg, ... ), kiətəl (Rotem), klak: klak (Mal, ... ), klakkerd: [sic]  klakkert (Susteren), koets: køts (Hasselt), kooi: kooi (Herten (bij Roermond), ... ), kriskoek?: kriskuk (Hoeselt, ... ), Geestig voor bolhoed.  kriskuk (Tongeren), Kriskoek. Voor bolhoed.  kriskuk (Tongeren), loesj: loesch (Kerkrade, ... ), loesj (Klimmen, ... ), lŏĕsj (Klimmen), lòsj (Meerssen), loesjhoed: løͅshud (Halen), loup (fr.): (loe) [sic] [Van Dale (FN): loup [lu], 3. half masker voor bal masqué]  lu (Mechelen-aan-de-Maas), mussenschrik: [sic]  meͅsəsxrek (Kermt), muts: muts (Diepenbeek), [moets]  muts, moets (Mal), opschepper: opschöpper (Neerpelt), oude loesj: ouwe loesch (Bocholtz), pats: Patsj.  pat` (Val-Meer), pat`s (Zichen-Zussen-Bolder), pijp: pēp (Boekt/Heikant), pip (Mechelen-aan-de-Maas), pispot: pispot (Klimmen, ... ), pispoͅt (Spalbeek), pispotje: kleine hoed  pispotje (Rosmeer), pot: pot (Klimmen), pots: pots (Mal), putter: pötter (Maastricht), roompot: [sic]  roumpot (Einighausen), schavouw: [sic]  sjavów (Hoensbroek), schevaak: sjevaak (Roermond), b.v. sjevaak van enen hood.  sjevaak (Uikhoven), schouw: schaaw (Sint-Truiden), schouwbuis: [sic]  sxø̄bēs (Hasselt), schutsel: [sic; [sxutsel]]  schoetsel (Neerpelt), sjapperik: Spottend, uit het Bargoens. [sic]  šapəRik (Tongeren), slappe hoed: informant: voor vilthoed  slappe hood (Grathem), sluithoed: slappe gleufhoed, enigszins ironisch gezegd  sløͅythūt (Romershoven), soephoed: soͅphuət (Hasselt), stijve hoed: sjtīēven (h)ood (Puth), stijve, een -: sjtie`ve (Baarlo), sjtīēf (Waubach), stoofbuis: sjtoofbuus (Panningen), sto.fbøͅs (Zelem), stofbøys (Diepenbeek), stoofbuis (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), stowbøͅs (Herk-de-Stad), stoəfbais (Vliermaal), stoəfbø͂ͅs (Halen), stōfbøys (Zelem, ... ), stōfbøͅjəs (Donk (bij Herk-de-Stad)), stōfbøͅys (Lommel), stōͅfbøͅyəs (Borgloon), stoͅfbøͅys (Rosmeer), stoͅufbøͅs (Sint-Truiden), stuəvbäys (Romershoven), stwofbaws (Tongeren), stwofbawš (Millen), støvbēs (Hasselt), støͅfboͅs (Hasselt), lett. stoofbuis, kachelpijp.  stoufbùis (Sint-Truiden), Scherts.; ss. sub stoof.  stoofbuisj (Zonhoven), Stoofbuis.  stofboͅys (Tessenderlo), stoofpijp: staofpejp (Bree), staofpiep (Nunhem), staəfpīp (Bocholt), stāōfpeip (Rotem), sta͂ofpīp (Opglabbeek), sto.fpeͅip (Genk), stoefpiehp (Meijel), stoofpiep (Neerpelt, ... ), stoofpieëp (Meijel), stōfpip (Achel), stōfpīp (Lanklaar), stōfpéjp (Bree), stōōfpiep (Weert), stōufpip (Mechelen-aan-de-Maas), stōͅfpip (Boorsem), stŏfpīp (Ophoven), stoͅfpip (Bree), stwoͅfpēp (Grote-Spouwen), stúefpaip (Ketsingen), stop: sjtop (Herten (bij Roermond)), [sic]  stoͅp (Brustem), stovenbuis: sjtove-buus (Tegelen), stovenpijp: chtovepiep (Maasniel), sjtaove piep (Mechelen), sjtoovepiep (Herten (bij Roermond), ... ), sjtouvepiep (Sittard, ... ), sjtovepiep (Reuver), stoovepiep (Stevensweert), struisvogel: betekenis: hoed met veel pluimen  strøͅsvogəl (Herk-de-Stad), taup (fr.): Bij iemand die zelden een hoed draagt; [sic] Van Dale (FN): taupé [tope], fluwelige vilthoed.  tjapēi (Borgloon), teerpot: taarpot (Klimmen), [Bet. ook teerpot]  tarpot (Sittard), tietz: teets (Schinveld), tiesj (Hoensbroek), tiets (Neerpelt, ... ), tietsj (Brunssum, ... ), tist (Beringen), titsj (Einighausen, ... ), titš (Eisden), ! De bolhoed werd bij eeuwwisseling verkocht in Duitse warenhuizen van de firma Leonard Tietz (o.a. in Aken).  tietsch (Heerlen), [sic]  toetsj (Hoensbroek), spottend voor elke hoed  titsj (Limbricht), timps: tömps (Waubach), tip: tup (Kerensheide), tuppe (Mechelen), [sic]  tiep (Panningen), tirts: Tirts: strooie hoed. [sic]  terts (Beringen), ton: ton (Geulle), tondel: b.v. Waat höbste noe veur nen tónjtel op diene kop. WNT: tondel, 5) vod, prul. Van Dale: tondel, 4. &lt;gew.&gt; vod, prul  tónjtel (Sittard), touche: betekenis: hoed die zijn beste tijd gehad heeft, [die] door nat-worden geen goede vorm meer heeft [sic]  tŏĕsj (Oirsbeek), tuitel: teutel (Hoensbroek), tuitel (Klimmen), tötel (Hoensbroek), valhelm: valhelm (Kwaadmechelen), vlaaischotel: grote hoed  vlaaischotel (Rosmeer), vliegende schotel: grote hoed met brede rand  vliegende schotel (Halen), weerhaan: wēͅrān (Rotem), wēͅrhān (Ophoven), wiərhōən (Halen), Weerhaan.  wēərhōͅən (Beverlo), weerhoed: we(jə)rhyt (Spalbeek), we:ərhu:t (Wintershoven), weerhoed (Rummen (WBD)), wehrhoed (Hout-Blerick), weərhuət (Kermt), wēərhūət (Kermt), wiərhuət (Hasselt), wīrhōͅut (Lummen), Weerhoed: zeer oude hoed.  wēərhut (Borgloon), zeikschepper: zeikschupper (Sevenum), zuidwester: Van Dale: zuidwester, 2. breedgerande hoed van oliedoek die zeelieden en schippers bij regenweer (zoals veelal bij zuidwestenwind) dragen.  unne zuidwester (Maastricht) #NAME? || - **stoofbuis: (scherts.) hoge hoed || - [rare] hoed || [hónskouw*]: hoge hoed || bijenkorf; spottend voor een soort dameshoed || bolhoed: spotbenamingen [ketspeng, tiets, hardhoutere] [N 25 (1964)] || buishoed || chapeau: gebruikt voor extravagante hoed || doets, dots, kadots, in de betekenis van hoofddeksel; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] || Geef enkele spotnamen voor hoeden (v. dames en heren). [N 45 (1972)] || grote potsierlijke vrouwenhoed || Grote, platte hoed. [N 25 (1964)] || heel grote dameshoed || hoed || hoed in het algemeen [doets, bikkel] [N 25 (1964)] || hoed, hoge ~, gedragen bij rouwgelegenheden [N 25 (1964)] || hoed, hoge ~: spotbenamingen [tarpot, titsj, hekteliter, böömert, handskow, kachelpiep, sjtief] [N 25 (1964)] || hoed: spotbenamingen [weerhaan, sjeuvel, sjtift, tups, teps, tips, tömps, döppe, tietsj, dinkerik] [N 25 (1964)] || hoge hoed || hoge hoed (spotbenaming) (den hardhoutere, den hoggen dop, den hoggen zééje, hoge buis) [N 02 (1960)] || hoge hoed bij gelegenheidskleding (de stèèle, stèèlen hoed, stejlen hoed, hoggen hoed) [N 02 (1960)] || kachelpijp: hoge zejje || schertsende benaming voor hoge hoed || spotbenaming voor de hoge hoed || spotnaam voor hoge hoed || veel te grote hoed || wanstaltige hoed III-1-3
hoeden van koeien de koeien spannen: dǝ kø̄ spanǝ (Noorbeek, ... ), gaan hoeden: gaan hoeden (Kaulille), grazen: grāzǝ (Sittard), grāzǝn (Hoensbroek), hoeden: he.jǝ (Gellik, ... ), hejǝ (Hasselt, ... ), hejǝn (Bree, ... ), heǝ (Gerdingen, ... ), heǝjǝ (Gruitrode), hi.n (Peer), hii̯ǝ (Gelieren Bret, ... ), hin (Hasselt, ... ), hiǝ (Bilzen, ... ), hiǝn (Beverst, ... ), hojǝn (Sint-Truiden), hujǝ (Eys, ... ), hujǝn (Neerpelt), hunǝ (Epen, ... ), huǝn (Bolderberg), hy (Millen), hy.wǝ (Tongeren), hy.ǝ (Mal, ... ), hy.ǝn (Wijchmaal), hydn (Zonhoven), hyi̯.ǝn (Kaulille, ... ), hyjǝ (Belfeld, ... ), hyjǝn (Achel, ... ), hyn (Beringen, ... ), hyǝ (Aalst, ... ), hyǝn (Beringen, ... ), hyǝnǝ (Epen), hȳ (Gingelom, ... ), hȳ.n (Hechtel, ... ), hȳ.ǝ (Houthalen, ... ), hȳ.ǝn (Helchteren, ... ), hȳi̯wǝ (Eupen), hȳjǝ (Arcen, ... ), hȳjǝn (Hechtel, ... ), hȳn (Eben-Emael, ... ), hȳnǝ (Mechelen, ... ), hȳwǝ (Alt-Hoeselt, ... ), hȳǝ ('S-Herenelderen, ... ), hȳǝn (Bergen, ... ), højn (Wilderen), højǝ (Amstenrade, ... ), højǝn (Lanklaar, ... ), høn (Sint-Truiden), høwǝ (Bommershoven, ... ), høwǝn (Lauw), høǝ (Born, ... ), høǝn (Diepenbeek, ... ), hø̄ (Margraten), hø̄jǝ (Aalbeek, ... ), hø̄jǝn (Bocholt, ... ), hø̄nǝ (Epen, ... ), hø̄u̯.ǝ (Bocholt), hø̄u̯ǝ (Elen, ... ), hø̄wǝn (Geleen), hø̄ǝ (Geleen, ... ), hø̄ǝn (Dilsen, ... ), hø̜̄ (Gulpen), hø̜̄jǝ (Baarlo, ... ), hø̜̄jǝn (Nunhem, ... ), hø̜̄nǝ (Mechelen, ... ), hø̜̄ǝ (Rummen), hø̜̄ǝjǝ (Roosteren), hø̜̄ǝn (Koersel), hø̜jǝ (Bingelrade, ... ), hø̜jǝn (Eys, ... ), hø̜nǝ (Montzen), hø̜u̯ǝjǝ (Lummen), hø̜ʔǝ (Lummen), hē.jǝ (Beek, ... ), hējǝ (As, ... ), hējǝn (As, ... ), hēǝn (Gerdingen, ... ), hę.jǝn (Grote-Brogel), hęjǝ (Aalst, ... ), hęjǝn (Bree), hī.ǝ (Beverst, ... ), hījǝ (Beverst), hīǝ (Berbroek, ... ), hīǝn (Martenslinde), hōjǝ (Rekem), iǝn (Bilzen), yjǝ (Boorsem, ... ), ywǝ (Eisden), (Wilderen), ȳjǝ (Uikhoven), ȳn (Sint-Truiden), ȳǝ (Laar, ... ), ȳǝn (Sint-Truiden), øjǝ (Boorsem), øǝ (Maasmechelen), ø̄jǝ (L377p  [Maasbracht]  , ... ), ø̄jǝn (Rotem), ø̄u̯ǝ (L371p  [Maaseik]  , ... ), ø̜u̯ǝ (Rotem), ø̜ǝjǝ (Rotem), ējǝ (Kinrooi), īǝ (Bilzen), langs de berg gaan: laŋs dǝr bɛrx joa (Kerkrade), langs de weg leiden: laŋs dǝ wē̜x lęjjǝ (Baexem), langs de weg spannen: laŋš dǝ wēx španǝ (Rothem), laten grazen: lǭtǝ grāzǝ (Sittard), laten weiden: lǭtǝ węi̯jǝ (Swalmen), leiden: leiden (Rotem), lējǝn (Nieuwenhagen), lęi̯jǝ (Baexem, ... ), lęi̯jǝn (Opitter), los hoeden: lǫs hø̜̄jǝ (Nieuwstadt), met de koeien uitgaan: met dǝ ky ūtgǭn (Vlodrop), met dǝ kø̜j ūtgǭn (Nieuwstadt), omspannen: ømspanǝ (Noorbeek, ... ), trennen: trɛnǝn (Mechelen), tuieren: tȳrǝ (Einighausen), tørǝ (Borgloon), tø̜rǝ (Donk), weiden: weiden (Maashees), wiǝ (Munstergeleen), wāǝn (Oostham, ... ), wējǝ (Heerlen), wēn (Hasselt), wēǝn (Genk), wē̜i̯jǝ (Helden, ... ), węi̯jǝ (Arcen, ... ), węi̯jǝn (As, ... ), węi̯n (Peer) [N 3A, 12a; N M, 2; JG 1a, 1b; A 48, 18c; L 1a-m; L 27, 5; S 14; Wi 39; R; monogr.] I-11