e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
jus jus: zjuuj (Echt/Gebroek), saus: sous (Echt/Gebroek) saus III-2-3
jus, vleesnat bouillon: beljong (Hasselt), bouillon (Hamont), bouljon (Bilzen, ... ), buljoͅn (Tessenderlo), bullong (Sint-Truiden), bäl’on (Sint-Truiden), bəljoͅŋ (Hasselt), broei: breu (Valkenburg, ... ), breuj (Echt/Gebroek, ... ), bruj (Heerlen), (vleesnat).  breuj (Heerlen), Syst. WBD breuj = vet- en vleesnat  breuj (Tegelen), Syst. WBD breuj = vleesnat  breuj (Tegelen), Syst. WBD Vet of vleesnat.  breu (Mechelen), veer twee zeen mit ein breuj euvergaote, t is good det-ver t klooster intieds höbbe verlaote  breu:j (Roermond), bruine saus: Syst. WBD bruine saus = jus  broene saus (Velden), extract: extrak (Schulen), glibber: glibbər (Zutendaal), klibbər (Zutendaal), jeugd: jeucht (Tessenderlo, ... ), jeug (Groot-Gelmen, ... ), jeugd (Alken, ... ), jeugt (Kwaadmechelen, ... ), jeŭcht (Lummen), jicht (Stokrooie), joegt (Sint-Truiden), jucht (Wellen), juxt (Genk), jøxt (Tessenderlo), jø͂ͅxt (Sint-Truiden), jø’xt (Diepenbeek), jəch (Broekom), zuug (Zolder), De invuller vult achter het woord een ? in.  jeue (Riksingen), jus: dju (Diepenbeek, ... ), djus (Hoepertingen, ... ), dzu (Sint-Lambrechts-Herk), gju (Kuringen), ji (Mopertingen), jie (Neeroeteren), joe (Neeroeteren), ju (Achel, ... ), jue (Wellen), jus (Eigenbilzen, ... ), juu (Bilzen, ... ), juë (Paal), jū (Maaseik, ... ), jø̄ (Hamont), (Genk, ... ), sjeu (Hechtel), sjuu (Nunhem, ... ), sjy (Mettekoven), zeu (Hamont), zjeu (Beringen, ... ), zju (Hamont, ... ), zjuu (Eisden, ... ), zjuuj (Echt/Gebroek), zjü (Borgloon, ... ), zy (Heers, ... ), (Bilzen), žy (Beverlo, ... ), žy(3)̄ (Borgloon), Eigen syst.  jüj (Heerlen), In deze betekenis niet zeer gewoon Doeg diech nog get zju op de eerappele  zju (Maastricht), Syst. Frings  jy(3)̄ (Heppen), jys (Beringen), žy(3)̄ (Opheers), žøs (Mechelen-aan-de-Maas), Syst. Grootaers  žy (Lommel), Syst. WBD  jus (Blerick), sju (Maasniel, ... ), nat: naot (Hamont), De invuller vult achter het woord een ? in.  ətnout (Zichen-Zussen-Bolder), nat van vlees: nowet van vlies (Montenaken), papsaus: papsāu̯s (Gennep, ... ), sap: sap (Beverst, ... ), saus: saas (Bilzen), sai̯s (Smeermaas), sajs (Heugem, ... ), saoes (Grevenbicht/Papenhoven), saos (Mechelen, ... ), saus (Baarlo, ... ), sauws (Guttecoven, ... ), sau̯s (Castenray, ... ), saws (Gronsveld, ... ), saüws (Kaulille), sās (Borgloon, ... ), sāūs (Heerlen), sāu̯s (Castenray, ... ), soas (Heerlen, ... ), soos (Heers), sous (Grathem, ... ), soͅu̯s (Houthalen), soͅws (Houthalen), säus (Stein), sòà’s (Waubach), sòò.s (Waubach), súís (Berbroek), tsaus (Eygelshoven), tsoos (Bleijerheide), tsòs (Kerkrade), #NAME?  saws (Susteren), (v.).  sōͅu̯s (Helchteren), (vr.).  sau̯s (Lanklaar, ... ), De -au- is meer a-klank dan in A.B.  saus (Oirsbeek), De sows is duk nog baeter as de vis: het bijkomende is dikwijls beter dan de hoofdzaak  sows (Castenray, ... ), Dim. suiske  saus (Ell), Eigen phonetische  saus (Valkenburg), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  saus (Berg-aan-de-Maas), Eigen syst.  sōās (Heerlen), Enigszins nasaal uitgesproken.  soas (Ubachsberg), Nieuwe [spelling]  saus (Reuver), schj=ch van chocolade  saus (Heerlerheide), Syst. Eijkman  sau̯s (Gennep), Syst. Eykman  soͅu̯s (America), Syst. Frings  sa(ə)s (Bocholt), sau̯s (Achel, ... ), saəs (Gingelom), sās (Sint-Truiden), sāəs (Gingelom), sa͂s (Melveren), sōs (Gelieren/Bret), sōͅ.u̯s (Overpelt), sōͅi̯s (Gruitrode), sōͅs (Halen, ... ), sōͅu̯s (Beringen, ... ), sás (Niel-bij-St.-Truiden), sø͂ͅəs (Hasselt), søͅs (Hasselt, ... ), Syst. Frings (?)  sau̯s (Kinrooi), Syst. Frings vrl.  sau̯s (Bree), Syst. IPA  sau̯s (Paal), sø͂ͅs (Kwaadmechelen), Syst. Veldeke  saus (Kinrooi, ... ), tsaus (Bocholtz), Syst. WBD  saaws (Klimmen), saos (Mechelen), sau.s (Boukoul, ... ), saus (Baarlo, ... ), saws (Neerbeek), sou.s (Maasniel), sous (Roermond), tsoâs (Kerkrade), Syst. Wbk. van Bree  saus (Bree), Verklw. säöske  saos (Heerlen), ¯n gaajs à l¯instar de Visé mèt knoflook en ¯n witte sajs De sajs is beter es de vès: de bijzaak is belangrijker dan de hoofdzaak  sajs (Maastricht), sop: sof (Bocholt), sop (Belfeld, ... ), soppe (Gronsveld), soͅp (Neerglabbeek, ... ), Syst. Frings  soͅp (Neerpelt), Verklw. söpke  sop (Venlo), sopje: sopke (Roermond), soppenvet: Syst. Frings Van spek.  soͅpə-veͅt (Maaseik), vet: veit (Vucht), vet (Hoepertingen, ... ), vleesgelei: vleeszjelee (Bilzen), vleesnat: fläsnōͅət (Hamont), vleeschnaat (Peer), vleeschnout (Zichen-Zussen-Bolder), vleesnaat (Ulbeek), vleischnaat (Bocholt, ... ), vleischnaet (Herstappe), vleischnaoet (Kortessem), vleischnoat (Kerniel), vleischsaap (Bocholt), vleisno:wət (Heers), vleschnaet (Achel), vlie(e)snat (Lommel), vlie:snoa:t (Eksel), vliejesnat (Tessenderlo), vlieschnat (Beverlo), vliesnoat (Nieuwerkerken), vliesnoët (Stevoort), vlij(j)snao(z)t (Gutshoven), vlijschnaat (Rotem), vlijsnaat (Meeuwen), vlīsnōͅt (Herk-de-Stad), vläsnat (Rutten), vléésnaot (Eigenbilzen), boven de ä staat een lente-teken  vlisnäwat (Zonhoven), Syst. Frings  vlīsnāt (Sint-Truiden), Syst. Veldeke  vleisnaat (Kinrooi), vleessap: vliessap (Spalbeek), vleessaus: vliessaus (Zonhoven), vleessop: vlisoͅp (Zolder), wiggel: wiggəl (Zutendaal) gebonden jus || jus || jus van gekookt vlees bij het slachten || kooknat || saus || saus of jus [N 16 (1962)] || Saus of jus (sop?) [N 16 (1962)] || toebereid nat bij spijzen || vleesnat || vleesnat, jus [ZND 36 (1941)] || Wat verstaat u onder: brui (groente, kool of vleesnat?) Uitspraak a.u.b. [N 16 (1962)] || Wat verstaat u onder: brui (groente, kool, vet of vleesnat?) Uitspraak a.u.b. [N 16 (1962)] III-2-3
juskom, sauskom degel: dēͅ.gəl (Sint-Martens-Voeren, ... ), grèle: gryl (Sint-Martens-Voeren, ... ), sauskomp: sauskómp (Sittard), tsōͅskomp (Bleijerheide, ... ), sauspot: sau̯spoͅt (Tungelroy), saussnip: sowssnep (Castenray, ... ), snip: snep (Castenray, ... ) aarden of stenen sauspannetje || aarden sauspan || juskom || juskom, sauskom || sauskom III-2-1
jute baal: bāl (Altweert, ... ), baalstof: bālstof (Blitterswijck, ... ), jute: jute (Eijsden) Vezelstof, de bastvezels van een soort hennep (Corchorus capsularis) uit Bangla Desh, gesponnen en geweven tot gordijnen, vloerkleden, zakken enz. (Van Dale, pag. 1250). [N 59, 201; monogr.] II-7
juweel bijou (fr.): biejoe (Maastricht), biesjoe (Maastricht, ... ), biezjoe (Maaseik), biezjou (Kanne), bijoe (Genk, ... ), bijoes (Leopoldsburg, ... ), bijou (Caberg, ... ), bĭĕzjoe (Maastricht), bəžu.w (Wellen), Afl. bijouterie.  bežu (Niel-bij-St.-Truiden), Fr. bijou.  biezjóe (Hasselt), Vnl. fig.  biezjoe (Bilzen), bijouterie (<fr.): bijouteries (Sittard), bijoutje (<fr.): bijouke (Bilzen), breloquetje (<fr.): berlokske (Eksel), briljant: brijant (Meijel), broche (fr.): broche (Ten-Esschen/Weustenrade), brosj (Eksel), brosje (Lommel), bròchə (Guttecoven), broche (fr.) met edelstenen: broche met edelstiëjehn (Peer), diamant: diamant (Merkelbeek, ... ), duur ding: ein deur dink (Kinrooi), echte steen: ene echte sjtein (Geleen), enne echte stiën (Oirlo), edelsteen: adelstein (Maastricht), edel-stein (Sevenum), edelschtee (Brunssum), edelsjtee (Kerkrade, ... ), edelsjtein (Herten (bij Roermond), ... ), edelsteen (Kerkhoven, ... ), edelstein (Beesel, ... ), edelsteië (Ingber), edelstieën (Tienray), eedəlsjtēīn (Roermond), eedəlsjtèjn (Susteren), eidəlstein (Venlo), ēēdəlstjēē (Nieuwenhagen), ənən eedəlstein (Maastricht), geslepen steen: gesjliëpe sjtèin (Gronsveld), gəsleepə stein (Urmond), juweel: jeweel (Eigenbilzen), jeweil (Alken), jeweêl (Eksel), jewiel (Caberg), jewièl (Venlo), jĕwiel (Maastricht), jĕwielen (Maastricht), juuweel (Kanne), juweel (Achel, ... ), juweelə (Kapel-in-t-Zand), juwele (Schimmert), juwēēl (Nieuwenhagen), juwĕël (Munsterbilzen), juwieël (Meerlo, ... ), juwiêl (Bree), juwiële (Oirlo), jŭŭwīēl (Venlo), jŭŭwîel (Heerlen), jywé:l (Kinrooi), jəwiəl (Meeswijk), sjewiel (Maastricht), zjewiel (Maastricht), zjuweel (Eigenbilzen), zjuweil (Vliermaal), zjuweïl (Bilzen), zjuwiel (Maastricht), zjëweel (Tongeren), zjëwéel (Tongeren), Jongeren.  jewīēle, zjewīēle (mv.) (Hasselt), Maar wel biezjoeteike (juwelenkistje), p.63.  dzjuwwieël (Sint-Truiden), Mv.  juwele (Riemst, ... ), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  j`wie:l (Bocholt), j`wieël (Kaulille), juweeltje: juweelche (Bilzen), ring met een schone steen: ne rink mit ne schonne stiën (Eksel), schone steen: sjaune sjtein (Schimmert), sjone sjtein (Swalmen), Aanvulling: brosj, diadaem.  sjaune steen (Bilzen), sieraad: seeraod (Schimmert), sieroëd (Bilzen), siersteen: siërstein (Maasbree), steen: sjtee (Ubachsberg), sjteen (Doenrade, ... ), sjtein (Beek, ... ), steen (Hoeselt, ... ), stein (Maastricht, ... ), steiən (Lommel), stiejən (Loksbergen), stieën (Eksel), stijn (Grevenbicht/Papenhoven), stīējən (Loksbergen), stè (Noorbeek, ... ), (m.).  štē. (Eys), m.  štē. (Ingber), steentje: staentje (Venray) bijou || bijou: bijou || edelsteen || een geslepen edelsteen die als sieraad dient (juweel, edelsteen, bijou, bagge) [N 86 (1981)] || een geslepen edelsteen die als sieraad dient [juweel, edelsteen, bijou, bagge] [N 86 (1981)] || juweel || Juweel. Een geslepen edelsteen die als sieraad dient [juweel, edelsteen, bijou, bagge] [N 114 (2002)] || juweel: kleinood, edelsteen || juwelen [N 23 (1964)] || voorwerpen die tot versiering dienen [sier, smeer, smuk, opsmuk, opschik, tooi] [N 86 (1981)] III-1-3
kaak bak: ba.kə (Moresnet), bakke (Kelmis), bakkə (Eys), bàkə (Kerkrade), bakkeknook: bakkeknoak (Kerkrade), bhakkəknaurə (Vaals), Aan de zijkant.  bàkəknò:oek (Bleijerheide), bakkes: bakkes (Herten (bij Roermond), ... ), bàkəs (Arcen), kaak wordt volgens de informant niet gebruikt.  bakkes (Roggel), Meer voor wang.  bàkkəs (Berg-en-Terblijt), geschaar: gescheeër (Nuth/Aalbeek), geschie-èr (Meerssen), geschier (Maastricht), Voor beide kaken tesamen.  gəši̯ɛr (Echt/Gebroek), kaak: (kaak) (Venray), ka:k (Hasselt, ... ), ka:kən (Overpelt), kaak (Afferden, ... ), kaak? (Linne), kaake (Amby, ... ), kaaken (Blerick), kaakŭ (Puth), kaakə (Hout-Blerick), kaaək (Borgharen), kak (Bokrijk, ... ), kake (Boekend, ... ), kaken (Bergen, ... ), kaoeke (Gronsveld), kaok (Caberg), kaoïk (Gronsveld), kāā-ək (Wijlre), kāāk (Arcen, ... ), kāk (Halen, ... ), kākĕ (Herten (bij Roermond)), kākə (Pey), kāōk (Oirlo), koaak (Sint-Lambrechts-Herk), kowək (Paal), koëk (Vliermaalroot), koôk (Kortessem), koək (Gingelom, ... ), kōək (Beverst), kōͅ.kə (Genk), kōͅk (Hees, ... ), koͅ:k (Mielen-boven-Aalst), koͅək (Achel), kàk (Gingelom), kàək (Maaseik), ká:k (Arcen, ... ), kák (Beesel, ... ), káák (Afferden, ... ), kâkə (Maastricht), Brutaal: moelbakkes.  kaken (Gerdingen), i.e. het been.  kōͅk (Tongeren), Opgave:  koken (Mopertingen), Recenter.  kaak (Blerick), Vooraan.  kìn (Bleijerheide), kaaksbeen: kaaksbein (Meeswijk), kaaksbieën (Eksel), kakement: kakement (Grathem, ... ), kakemènt (Berg-en-Terblijt), Ruwer.  kakement (Koningsbosch), Voor beide kaken tesamen.  kākəment (Echt/Gebroek), kakenbeen: kakebeen (Venray), kiefer (du.): ki.vər (Raeren), ki:fər (Eynatten), kiefer (Kerkrade), kievər (Vaals), kieuwen (uitsl. mv.): kīĕvə (Pey), O. zn (uitsl. mv): kaken.  kieëwe (Tungelroy), kin: kin (Reijmerstok), kënn (Vaals), kinnebak: (kinnenbak) (Panningen), kenəbak (Lanklaar), kinnebak (Buggenum, ... ), kìnəbàk (Merkelbeek), kinnebakkes: kìnnəbakkəs (Heel), kìnnəbàkkəs (Born), kits: kìtš (Bocholtz, ... ), B.v. ig houw oug in de kits.  kìtš (Nieuwenhagen), koon: koên (Tungelroy), kum: kym (Val-Meer), kummik: kummik (Puth, ... ), onderkaak: unger kaak (Schinveld), raak: ra-kə (Wijlre), raache (Vaals), raak (Doenrade, ... ), rake (Jabeek, ... ), rāk (Reuver), ráak (Herten (bij Roermond)), Mv.  rákĕ (Oirsbeek), rakel: rachel (Bleijerheide), wang: wang (Bree, ... ), waŋ (Beverlo, ... ), waŋə (Lommel), Vlezig deel.  waŋ (Tongeren) een kaak (Fr. joue) [ZND A2 (1940sq)] || gedeelte van de kaak, waarin de tanden zitten || kaak [DC 02 (1932)], [N 10b (1961)] || koon [kaak] || Was er vroeger een ander woord bekend? Zo ja, welk? [DC 27 (1955)], [Lk 05 (1955)] || Welk woord gebruikt men in Uw dialect ter aanduiding van het benige gedeelte van het hoofd, waarin de tanden en de kiezen zitten? Hoe spreekt men het uit? [Lk 05 (1955)] || Welk woord gebruikt men in Uw dialect ter aanduiding van het benige gedeelte van het hoofd, waarin de tanden en kiezen zitten? Hoe spreekt men het uit? [DC 27 (1955)] III-1-1
kaakbeen(rand) bakkes: bakkes (Bokrijk), bakkes ? (Horn), been: been (Diepenbeek), gebiss (du.): jebis (Kerkrade), geschaar: gesjier (Brunssum), kaak: de kaak (Wanssum), de kake (Tegelen), kaak (Blerick, ... ), kaake (Neer, ... ), kake (Nieuwenhagen), kaok (Tungelroy), koak (Zutendaal), kōāk (Hoeselt), kōͅk (Kanne), koͅək (Achel), kaakbeen: ka.kbɛin (Opglabbeek), ka:kbɛi.n (Bocholt), kaakbein (Rekem), kaakbieën (Hechtel, ... ), kaokbein (Berg), kaokbien (Wijer), kāgbiən (Overpelt), kookbeen (Mopertingen), kaakrand: kaakrandj (Beegden), kaakrant (Broekhuizen), kaaksbeen: ka.kšbɛ.in (Maaseik), ka:ksbeŋ (Maaseik), ka:kzbɛin (Meeuwen), kaaksbeen (Alken, ... ), kaaksbiehjen (Peer), kaaksbien (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), kaaksbīēn (Kuringen), kaeksbeen (Zepperen), kagzbin (Hasselt), kaksbeen (Ulbeek), kaoksbieën (Beverlo), kāksbejən (Lommel), kāksbīn (Koersel, ... ), ko.ksbe.n (Bilzen), ko.ksbɛiən (Engelmanshoven), ko:ksbi:n (Sint-Truiden), koaksbaein (Zutendaal), koaksbeen (Hoepertingen), koaksbein (Wellen), koksbe.in (Wellen), koksbeen (Jesseren), koksbieën (Leopoldsburg), kowəksbijən (Paal), koëksbeen (Vliermaal), kōksbēijn (Tongeren), koͅksbijən (Tessenderlo), kòaksbee.n (Gors-Opleeuw), NB: hout uw bakkes toe (vr. mond) (voor wie te veel sprak).  kaaksbeen (Kuringen), kaaksknook: ko:ksknwɛk (Zichen-Zussen-Bolder), kakement: kakemint (Bunde), kiefer (du.): der kīēfer (Kerkrade), kieuw: kiew (Ottersum), kinnebak: kenəbak (Hamont, ... ), kinnebak (Hees), knirs: i.e. kraakbeen, *kaakbeen (cfr. lm. KRAAKBEEN)!  knirs (Weert), raak: de raache (Bocholtz, ... ), de raak (Klimmen, ... ), de raake (Eygelshoven, ... ), de rake (Broekhuizen, ... ), de raoke (Oost-Maarland), de reek (Gennep), de roak (Gronsveld), də rā.kə (Eys), in de rake (Schaesberg), ra-kə (Wijlre), ra:k (Neeroeteren), raa.k (Montfort), raache (Kerkrade, ... ), raak (Baarlo, ... ), raake (Guttecoven, ... ), raakke (Buchten), raakə (Voerendaal, ... ), rak (Bree, ... ), rake (Berg-aan-de-Maas, ... ), raken (Dilsen, ... ), rakə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), raoeke (Gronsveld, ... ), raok (Blerick), raoke (Tongeren, ... ), raokə (Gellik), rā:k (Lanklaar), rāāk (Schimmert, ... ), rāk (Bocholt, ... ), rākə (Kinrooi, ... ), ra͂.kə (Moresnet), rōͅk (Smeermaas), ráak (Herten (bij Roermond)), ròòke (Eigenbilzen), Boven.  də øvəṣtə rāk (Montzen), Het hele gebit.  ra:kə (Opoeteren), i.e. gehemelte  raak (Horn), i.e. gehemelte.  raak (Panningen), Meervoud!  ra:kə (Sint-Pieters-Voeren), Mv.  rákĕ (Oirsbeek), Onder.  də ønəṣtə rāk (Montzen), Oud; vgl. Dt. Rachen.  raken (Venlo, ... ), Vgl. Dt. Rachen.  raake (Valkenburg, ... ), Zeldz.  rake (Wanssum, ... ), raken (Venray, ... ), raakrand: raakrantj (Roermond), rakel: raakels (Jeuk), rākəls (Gingelom), rokel (Lauw), roukels (Mechelen-Bovelingen), rōͅkəl (Tongeren), róókels (Vorsen), (rakels)  roakəls (Opheers), Als de tand uit is.  rōͅkəls (Heks), au"zoals in fr. dans.  rankels (Borlo), Zonder tanden erin.  rōͅ.kəl (Tongeren), rand: rand (Eksel), schaar: i.e. schaar, meer naar achter in de mond.  šīr (Opglabbeek), tandbeen: tankbeijn (Helden/Everlo), tandkas: tandkas (Vijlen), tandrand: tengrank (Tegelen), tandvlees: t tandvleisj (Klimmen), taandvliees (Hechtel), tantjvleisch (Susteren), tàntflis (Gingelom) Een kinnebak: kaakbeenderen (kinnebak, kinnebakkes, geschaar) [N 106 (2001)] || gedeelte van de kaak, waarin de tanden zitten || hoe noemt men het tandvlees ? [ZND 49 (1958)] || kaak [DC 02 (1932)] || kaak: Beide kaken tezamen (kakement, schaar). [N 84 (1981)] || Kaakrand waarin de tanden staan (kaakbeen, raak) [N 109 (2001)] || kaakrand waarin de tanden staan [raak] [N 10 (1961)] || Was er vroeger een ander woord bekend? Zo ja, welk? [DC 27 (1955)] || Welk woord gebruikt men in Uw dialect ter aanduiding van het benige gedeelte van het hoofd, waarin de tanden en de kiezen zitten? Hoe spreekt men het uit? [Lk 05 (1955)] || Welk woord gebruikt men in Uw dialect ter aanduiding van het benige gedeelte van het hoofd, waarin de tanden en kiezen zitten? Hoe spreekt men het uit? [DC 27 (1955)] III-1-1
kaakgestel baard: baard (Noorbeek, ... ), bakkes: bakkes (Caberg, ... ), bàkkes (Borgloon), bákkes (Venray), Onbeleefd.  bakkes (Eigenbilzen), gebit: gəbet (Montzen), gelid: PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  geleed (Eksel), geschaar: chəsjîêr (Grevenbicht/Papenhoven), ge-sjieër (Ulestraten), geschear (Lutterade), gescheer (Ophoven), gescheir (Ophoven), geschēēër (Geleen), geschĕĕr (Schimmert), geshäer (Linne), gesjier (Maastricht), gesjieër (Ell), gesjiër (Voerendaal), gəsjier (Holtum), gəsjīēr (Heerlen), B.v. het geschaer is oet den haer.  geschaer (Eksel), B.v. mie gesjeer duit mich pien.  gesjeer (Buchten), i.e. alles bij elkaar.  gešjièr (Stevensweert), Ong. 80jaar geleden.  gesjaer (Geleen), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  geschaer (Eksel), gescheer (Eksel), {g\\ch:r}  gescheer (Eksel), gezicht: gezicht (Eigenbilzen), kaak: de kaak (Thorn), kaok (Bilzen, ... ), kőak (Genk), kakement: kaakemint (Amby), kaakəmēnt (Heel), kake`ment (Boorsem), kakement (Beegden, ... ), kakemint (Maastricht, ... ), kakemīnt (Amby), kakkament (Helden/Everlo), kakkement (Waubach), kakəment (Wessem), kakəmént (Urmond), kāākəmént (Nieuwenhagen), kākemaĕnt (Beek), kàkəmènt (Susteren), kákəmént (Opglabbeek), káákəment (Schimmert), káákəmént (Venlo), In zinnen als: een slag op je ...  kakemint (Maastricht), kaken (mv.): ka:kə (Loksbergen), kaa.kə (Kelpen), kaake (Bocholt, ... ), kake (Caberg, ... ), kaken (Achel, ... ), kaoke (Kanne), kaoken (Lauw, ... ), kaôken (Sint-Truiden), koake (Hoeselt, ... ), koaken (Kerkhoven), kooke (Vorsen), kààkə (Simpelveld), kááke (Oirsbeek), káákö (Stevensweert), káákə (Heerlen, ... ), kôkë (Hoeselt), kôokë (Tongeren), Mv.  koake (Gors-Opleeuw), PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  koake (Jeuk), kakesement: kààkəsəmént (Kapel-in-t-Zand), kin: kin (Caberg), kinbak: kinbak (Merkelbeek), kinnebak: kinnebak (Hoepertingen), mond: Beleefd.  mond (Eigenbilzen), muil: moel (Achel), môel (Swalmen), muilwerk: moelwerk (Tungelroy), raak: də rā.kə (Eys), raache (Kerkrade), schaar: schaar (Born), scheejer (Peer), scheir (Houthalen, ... ), schīēr (Venray), sjeer (Kapel-in-t-Zand), sjier (Kesseleik, ... ), sjieër (Bocholt, ... ), sjīēr (As), sjéér (Stein), stomp: stjômp (Melick), wangen (mv.): wan(g)e (Reppel), wange (Bree, ... ), wangen (Gruitrode) kaak: Beide kaken tezamen (kakement, schaar). [N 84 (1981)] || Kaak: Beide kaken tezamen (kakement, schaar, kaken). [N 106 (2001)] || Was er vroeger een ander woord bekend? Zo ja, welk? [DC 27 (1955)] || Welk woord gebruikt men in Uw dialect ter aanduiding van het benige gedeelte van het hoofd, waarin de tanden en kiezen zitten? Hoe spreekt men het uit? [DC 27 (1955)] III-1-1
kaal (zijn), kaal hoofd barrevoetse kop: eine berrevootse kop (Bree), barvoets onder de hoed: berves oonger d`n hood (Tegelen), bij hem gaat de maan op: bey deem geeht der mond op (Rimburg), biljartbal: bieljartbol (Venlo), biljaarbal (Roermond), biljartbal (Obbicht), biljartbol (Heerlen), buljaarba:l (Weert), blote vot van een arme mens: blôôte vôt van enne èrme minsj (Klimmen), buidel: biGGel (Thorn), de heilige drievuldigheid: i.e. kale kop, zoals de drie delen v.d. schedel door beenderen.  de heilige drievuldigheid (Haelen), de maan schijnt: de maon scheint (Maastricht), de maon sjient (Nunhem, ... ), de maoën schient (Kaulille), de moan schient (Meeswijk), de moon schijnt (Eksel), de mwon sjént (Hoeselt), dr maon sjient (Ten-Esschen/Weustenrade), dr mond sjiengt (Mheer), dr mont sjiengt (Kerkrade), də mōun ṣīnt (Kinrooi), maon schient (Sevenum), door zijn haar uitgewassen: dwor z`n hōr y(3)̄tgewassə (Hees), glad wie een eikop: glad wie `n eikop (Valkenburg), gladdekker: gladdékker (Limbricht), glazen pan: glōāze pan (Hoeselt), gletsjer: gletscher (Bunde), gletsjer (Beegden, ... ), he hat inge gletsjer (Ubachsberg), hàe heet ne glétser (Kerensheide), Staat geleerd.  gletser (Echt/Gebroek), gletsjerd: gletsjert (Nederweert), glibber: glibber (Belfeld, ... ), unne glibber (Sint-Pieter), glibberd: glibbert (Weert), hae hie.t unne glibbert (Weert), glits: glietsj (Belfeld), globe: globe (Blerick), half maan: haləf mōͅn (Hasselt), het is een gladde vent: t is eine gladde vent (Heel), hij gaat emigreren, want hij heeft zijn haar al ingepakt: heej gîet emigreere, want heej hèd zien hòòr al ingepakt. (Horst), hij gaat immigreren: [sic]  heej giet immegreere (Sevenum), hij gaat op reis: hè geit op reis (Roosteren), hij had een pan uitlekken: he had eng pan oeslekke (Kerkrade), hij heeft de haren ingepakt: hae haet de haore ingepak (Sittard), hij heeft een geboende kop: hae haet ene geboenjde kop (Haelen), hij is aan het verhuizen: hèè s aan t verhûze (Bree), hij is er glad bovenop: hae is d`r glad baovenop (Venlo), hij is minister: he is minister (Susteren), t ez nə menestər (Smeermaas), hij kan zich de haren laten snijden met de pats op: patsj = pet  hae kan zich de haore laote sjnieje mit de patsj op (Klimmen), hij laat de maan schijnen: hēͅə ly:tə mōͅn šinə (Lanklaar), hij scheigelt zich met de handdoek: hae sjeigelt zich met d`n handdook (Ulestraten), kaal: kaal (Arcen, ... ), kaol (Kortessem), kaâl (Tungelroy), kāāl (Maasbracht, ... ), kāl (Houthalen), koal (Neerpelt), kool (Beverlo), kəəl (Nieuwstadt), a lamg rekken  kaal (Bree), kaal kruin: kaal kruun (Herten (bij Roermond)), kaalkop: kaalkoop (Gemmenich), kaalkop (Neeritter, ... ), kālkop (Kinrooi), he es minister  ne kaalkop (Mechelen-aan-de-Maas), Ook kaole kop.  kaolkop (Kortessem), kaaskop: hij het enne kiêskop (Broekhuizen), kiejèskop (Berg-aan-de-Maas), kièskop (Roosteren), kiëskop (Tegelen), kale bolles: inne kale bulles (Rimburg), kale buidel: kale biegel (Baexem, ... ), kale gletsjer: eine kale gletsjer (Bunde), kale glibber: hae haet eine kale klieber (Reuver), kaale glibber (Boukoul, ... ), kaale glieber (Panningen), kale glibber (Herten (bij Roermond), ... ), kale glidder (Guttecoven), kale glieber (Venlo), ne kale glibber (Maastricht), ne kāle glibber (Heugem), kale glibberd: hae heet unne kale glibberd (Nederweert), kaale glibbert (Roermond), kale jim: kaale zjiem (Maastricht), kale knikker: kale kniker (Tegelen), kale knikker (Blerick, ... ), kalle knikker (Mechelen), kalə knikər (Hasselt), kaole knikker (Ottersum, ... ), kālə knekər (Kinrooi), koͅwələ knekər (Lommel), kale knikkerd: kale knikkert (Meijel, ... ), kale kols: kale köls (Baexem), kale kop: enne kaale kop (Voerendaal), hej haat eine kaale kop (Heerlerheide), inne kale kòp (Waubach), ka:lə kop (Neeroeteren), kaale kop (Heerlen, ... ), kaale kòp (Tungelroy), kale kop (Horst, ... ), kalekop (Eygelshoven), B.v. ne kale kop is just `n volle moahn.  kale kop (Peer), Ook kaole kop.  kaole kop (Kortessem), kale tjiets: kaa:len tjiets (Panningen), kaale ziejts (Maastricht), kale jiets (Weert), kale, een -: inne kale (Hoensbroek), kaale (Neer), kale (Boekend, ... ), koͅələ (Achel), kei: keij (Elsloo), kinderkont: keŋərkont (Hasselt), kindervotje: kinger vötje (Klimmen), klets: klets (Lommel), klèts (Beverlo), kletskop: eine kletskop hubbe (Reuver), ene kletsjkop (Heerlerheide), ene kletskop (Stein, ... ), enne kletsjkop (Voerendaal), enne kletskop (Oost-Maarland, ... ), ĕne kletsjkop hubbe (Valkenburg), hae hie.t unne klétskop (Weert), hej het nə kleͅtskoͅp (Neerpelt), hēͅ hēͅ(ə)t ənə kleͅtskoͅp (Bocholt), heͅi het nə kleͅtskoͅp (Overpelt), hij het enne kletskop (Broekhuizen), inne kletskop (Rimburg, ... ), kletschkop (Elsloo, ... ), kletsjkop (Berg-aan-de-Maas, ... ), kletsjkòp (Kerkrade), kletskop (Afferden, ... ), kletskŏp (Meijel), kletskòp (Tungelroy), kletskóp (Tegelen), kleͅ.tškop (Moresnet), kleͅtskop (Achel, ... ), kleͅtskoͅp (Achel, ... ), klètsjkòp (Geleen, ... ), klètskop (Kwaadmechelen), klétschkop (Schimmert), klétsjkop (Neerbeek), klétskop (Ottersum), klétskóp (Panningen), klêtskop (Gors-Opleeuw), klɛtskop (Kuringen, ... ), klɛtṣkop hā (Montzen), n kletskop (Gronsveld), ne kletsjkop (Klimmen, ... ), ne kletskop (Bokrijk, ... ), ne kletskoͅp (Tongeren), nne kletsjkop (Mheer), nə kleͅtskoͅp (Lommel), t es nə kleͅtskoͅp (Gingelom), teznə kleͅtskoͅp (Hamont, ... ), teznə klätskoͅp (Overpelt), une kletskop (Wijk), [Paragraaf: lichaam]  kletsjkop (Boorsem), ge het uw gat onder uw klak zitten  kletskop (Leopoldsburg), he es minister  ne kletsjkop (Mechelen-aan-de-Maas), zie de moan schent  kletskop (Hasselt), kletskop wie een blote kont: kleͅtskoͅp wīj ən blutə kōnt (Smeermaas), kop wie een biljartsbal: ne kop wie ne bieljaarsbol (Hechtel), kop wie een kindervotje: (dit wordt ook van het gezicht gezegd  ne kop wie e kingervötje (Klimmen), kop wie een kont: eine kop wie ein kôôntj (Tungelroy), kop wie een vot: enne kop wie en vot (Oost-Maarland), kop wie n vot (Schinveld), lang gezicht: lank gezich (Klimmen), lang onze vader: lange onzevader (Elsloo), maan: hé ən mòn (Gingelom), maon (Maasniel, ... ), māōn (Sittard), moan (Baarlo), mōͅn (Smeermaas), mŏn (Meijel), moͅwən (Lommel), mòòn (Panningen), hij heeft ne maan, de maan schijnt  moͅwən (Lommel), maneschijn: maoneschiën (Boekend), n maonesjien (Gronsveld), naakse vot: naksjevot (Nieuwenhagen), nonnenvot: nonnevot (Mesch), op zijn kop kunnen de luizen schaatsen: op ziene kop kinne de luus sjaatse (Leveroy), plaat: ein plaat (Maasbracht), er hat un plaat (Mechelen), ĕn plaat (Valkenburg), he hat ing plaat (Ubachsberg), ing plaat (Schaesberg), n plaat (Klimmen), n plèèt (Gemmenich), plaat (Boekend, ... ), plaet (Montfort), plēͅ.t (Moresnet), plèèt (Kelmis), ən plɛ̄t hā (Montzen), əŋ plaat (Heerlerheide), plaatskop: Vgl. hae haet al vreug en plaat: hij is al vroeg kaal.  plaatskop (Haelen), platengieles: plate gilles (Mechelen), plattegilles (Nieuwenhagen), platenkop: enne plaatekop (Kerkrade, ... ), enne plaatekòp (Kerkrade), he hat inne plaate kop (Ubachsberg), hèa hat ene plate kop (Mechelen), hêê hat ene plaatekop (Heerlerheide), plaatekop (Bocholtz, ... ), plate kop (Echt/Gebroek, ... ), platekop (Heerlen, ... ), plèète kop (Gemmenich), schaalsbol: schaalsbòl (Tegelen), spiegel: speegel (Hoensbroek), volle maan: (volle maan) (Ell), en voͅl mwoͅin (Tongeren), n vol mòòn (Puth), unne volle moan (Sint-Pieter), vo.lə moͅnt (Moresnet), vol maon (Baarlo, ... ), vol muwoin (Tongeren), volle maan (Lauw), volle maon (Klimmen, ... ), volle mod (Bocholtz), volle mònt (Waubach), voͅl mōͅn (Hasselt), voͅlmōͅn (Bree), vòlle maon (Tegelen), vól maon (Horn), vól mòòn (Panningen), B.v. ne kale kop is just `n volle moahn.  volle moahn (Peer), volle maanskop: volle maonskop (Obbicht), vot met oren: vot met òòre (Stevensweert), zijn bed is te kort: zie bed is te kort (Ulestraten), zo kaal als een hennenkont: zoe kááəl es `n hinnekont (Hechtel), zoekt geen mantelstok: zeukt geine mantelsjtok (Vlodrop), zonnebloem: zonneblom (Nieuwenhagen) De man is kaal [DC 42B (1967)] || een kale kop [kletskop] || iemand met een kaal hoofd || kaal || kaal hoofd (hebben) [N 10 (1961)] || kaal hoofd (hebben) (spotbenamingen) [kletskop, hij is bij het goevernement] [N 10 (1961)] || Kaal hoofd [hebben] (kletskop, plaat - ANDERE UITDRUKKINGEN: bv. volle maan, maan schijnt, biljartbal e.d.). [N 109 (2001)] || kaalhoofd || kaalhoofdig iemand || kaalkop III-1-1
kaal duivenjong donzig jong: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  e douzig joenk (Bilzen), duivelshaar: duvelshaor (Buchten), duivelsjong: duvels-jong (Meijel), een die nog duivelsharen op heeft: une dae nog duvelshaore op head (Doenrade), groen jong: Opm. v.d. invuller: 8 dagen.  grunjenk (Jeuk), haarjong: haor joonk (Sint-Pieter), jong bet duivelshaar: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  e jò.nk bè dūū.velshoeër (Zolder), jong van een week oud: joŋ van un wēͅk awt enz. kumt in də veͅrə (Meijel), jongen: jōēngə (Guttecoven), kaal jong: kō.ljø.ŋk (Mechelen-Bovelingen), kōͅ.l jui.ŋk (Ulbeek), kōͅj.ljy(3)̄.ŋk (Rukkelingen-Loon), kōͅljuink (Melveren), kōͅljuŋk (Nieuwerkerken), kōͅljyŋk (Sint-Truiden), kōͅljøŋk (Binderveld), kōͅljøͅŋk (Jeuk, ... ), kōͅə.ljui.ŋk (Hoepertingen), kōͅəljøŋk (Brustem, ... ), kōͅəljøͅŋk (Borlo, ... ), koͅəljøŋk (Gingelom), koͅəljøͅŋk (Montenaken), kaal klutsje: kaal klutske (Venray), kaal mak: kaal mak (Thorn), kaalkwak: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  én káálkwâk (Wanssum), kak: kek (Weert), kàch (Hees, ... ), kàg (Ellikom, ... ), kàk (Bocholt), kakduif: kàGduif (Wijshagen), kakduifje: kàGdyyfkə (Maaseik), kakjong: ka.Gjo.ŋk (Eksel), kachjo.ŋk (Kaulille, ... ), kagjo.ŋk (Grote-Brogel, ... ), kaGjoŋ (Peer), kakjo.ŋk (Gellik), kakjonk (Eisden), kākjoŋ (Hechtel), kàch(joŋ) (Vlijtingen), kàchjoŋ (Val-Meer, ... ), kàG(jo.ŋk) (Rotem), kàGjo.ŋk (Kessenich, ... ), kàGjoŋ (Beek (bij Bree), ... ), kàgjoŋk (As), kàGjoŋk (Kinrooi, ... ), kàkjo.ŋk (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), kàkjoŋk (Opgrimbie, ... ), kàkjō.ŋk (Kanne), Van alle vogels.  kàGjoŋk (Meeuwen), kakjongen: kaGjoŋə (Dilsen), kàGjoŋə (Eisden, ... ), kàkjoŋə (Boorsem, ... ), katselig: katsjellig (Vlodrop), katsjongen: katchjunge (Buchten), kegeling: Achterblijver.  keͅgəleŋ (Lanklaar), Subst.  keͅgəleŋ (Stokkem), klein jong: klein jong (Tongeren), kleine jongen: kleine jonge (Lutterade), kleine jónge (Geleen), ’ne kleine jónge (Klimmen), (m.).  kl‧eͅŋə jo.ŋə (Eys), kwak: kwach (Bilzen), kwak (Beesel, ... ), ə kwàk (Heks), kwak met donshaar: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  kwak mét dónshaor (Grathem, ... ), kwakbol: kwak bol (Jesseren), kwa̝Gbøl (Tongeren), kwakduifje: kwaGdèfkə (Kermt), kwàGdøͅfkə (Henis), kwakje: Algemene opmerking: deze vragenlijst is heel slecht ingevuld!  kwekske (Maasbree), kwakjong: kwa.kjo.ŋk (Romershoven, ... ), kwa.kjo̝.ŋk (Hasselt), kwachjo.ŋk (Grote-Spouwen, ... ), kwachjoŋ (Helchteren), kwaGjo.ŋk (Hasselt), kwak [jui.ŋk} (Ulbeek), kwak[juink} (Melveren), kwakj".ŋk (Heers), kwakjo.ŋk (Alken, ... ), kwakjoenk (Mielen-boven-Aalst), kwakjoŋ (Linkhout, ... ), kwakjoŋk (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), kwakjo̝.ŋk (Sint-Lambrechts-Herk), kwakju.ŋk (Groot-Gelmen, ... ), kwakjui.ŋk (Berlingen), kwakju̝.ŋk (Wellen), kwakjò.ŋk (Bommershoven), kwakjò̝ŋk (Borgloon), kwakjøŋk (Brustem), kwakjø̝ŋk (Velm), kwakjøͅŋ (Boekhout), kwakjøͅŋk (Buvingen), kwà.kjo.ŋk (Hoeselt, ... ), kwàchjo.ŋk (Beverst, ... ), kwàchjoŋ (Martenslinde), kwàgjo.ŋk (Zutendaal), kwàkjo.ŋk (Berg, ... ), kwakkenbol: kwakəbòlə (Broekom, ... ), kwakkenduif: kwakədø͂ͅwf (Kozen), kwakkenjong: kwak(ə)jo.ŋk (Koersel), kwakəjo.ŋk (Beverlo), kwakəjoŋ (Beringen, ... ), kwakəjuŋ (Kerkom), kwakəjøŋ (Gutshoven, ... ), kwakəjøŋk (Duras), kwakəjøͅŋ (Aalst-bij-St.-Truiden), kwatser: kwatsər (Kwaadmechelen), nestjong: nest jong (Eys), pap: diej heet pap (Houthalen), papjongen: pap jonge (Geleen), pieper: pipər (Leut), plat jong: plàt jónk (As), platjong: plàtjo.ŋk (Achel, ... ), plàtjoŋk (Herk-de-Stad, ... ), plàtjuŋk (Halen), plàtjøŋk (Halmaal), platte jong: platə joŋ (Oostham), plàtə joŋ (Tessenderlo), plàtəjoŋ (Loksbergen), plàtəjo̝ŋ (Meldert), plàtəjøŋk (Duras), platte jongen: platte jonge (Koersel), platte, een ~: platte (Weert), stoppeljong: stoppel jonk (Kortessem), veertiendaagse: ’ne virteen daagse (Sevenum), vleughaarjong: vluughaor-jònk (Echt/Gebroek), vleugjongen: vluug jonge (Wijlre), vlugge, een ~: vlögge (Swalmen) een jong van enkele dagen oud, nog met haar? [N 93 (1983)] || Kaal duivejong. [Goossens 1b (1960)] || Kaal duivenjong. [Goossens 1a (1955)], [Goossens 1b (1960)] || Kaal jong. [Goossens 1b (1960)] III-3-2