e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
jonge koorzanger beginnelingetje: beginnelinkske (Eigenbilzen), jeugdzanger: jeugdzenger (Klimmen, ... ), jong zangertje: ei jòngk zengerke (Thorn), jonge kerkzanger: jonge kerkzanger (Sint-Huibrechts-Lille), jonge koorzanger: jonge koeerzanger (Peer), jonge zanger: dər joŋə zenger (Montzen), kleine zanger: kleine zenger (Horn), koorjong: koerjong (Weert), koorjongetje: koorjeungske (Vlodrop), koorknaap: koerknaap (Weert), koorzanger: koeërzinger (Waubach), koorzangertje: koarzengerke (Lutterade, ... ), koeerzengerke (Beesel, ... ), koraaltje (<lat.): e kräölke (Klimmen), keuroalke, kroalke (Maastricht), kraölke (Maastricht), kroâlke (Meerssen), kräölke (Klimmen, ... ), kräölkes (Maastricht), krölke (Maastricht), krø͂ͅlkə (Ell, ... ), krøͅlkə (Weert), solist (fr.): solisjə (Hoeselt), soliste (?) (Kerkrade), sopraan (<it.): sopraan (Stokkem), zangerknaap: zangerknaap (Meijel), zèngerknāāp (Nieuwenhagen), zangertje: e zengerke (Nieuwenhagen), zaengerke (Eksel), zangerke (Sint-Truiden), zangertje (Koningsbosch), zengerke (Baarlo, ... ), zengerken (Neerpelt), zengerkes (Achel, ... ), zingerke (Epen), zängerke (Holtum, ... ), zèngerke (Diepenbeek, ... ), zèngərkə (Loksbergen, ... ) Een jeugdige koorzanger, zangertje, koraaltje. [N 96B (1989)] III-3-3
jonge vrouw bloempje: blömke (Heerlerbaan/Kaumer), deern: den (Meerlo), dirn (Merkelbeek), frulein (du.): vrø͂ͅlə (Welkenraedt), gamine (fr.): (12-14 jaar).  gamine (Jeuk), gastin: van het mnl. "gast"en vrouwelijke achtervoegsel "ine"? Kan ook het franse woord "gars"zijn met een vrouwelijk achtervoegsel "tine"?  gastine (Jeuk), goje (hebr.): gui (Venlo), guije (Venlo), cf. VD s.v. "goj"alg. ben. bij joden voor niet-joden; zie ook Weijnen Etym. Wb. s.v. "kuie, koje, kaoje, keuje, goje, guie, gaoje"= meisje jonge vrouw (hebr. goja, goje)  flinke geuj (Blerick), keuj (Kessel), vroeger zei men wel: -; cf. VD s.v. "goj"alg. ben. bij joden voor niet-joden; zie ook Weijnen Etym. Wb. s.v. "kuie, koje, kaoje, keuje, goje, guie, gaoje"= meisje jonge vrouw (hebr. goja, goje)  gui (Blerick), grote meid: groete meid (Maastricht), jong bruidje: jonk bruudje (Blerick), jong gastine-tje: zie ook Sint-Truiden Wb. s.v. "gastin"1. meisje 2. dochter; vgl. idem s.v. "gast"3. kerel 4. kind, zoon  jong gastinneke (Jeuk), jong maagdje: en jóng megje (Venray), jong meidje: jonk maedje (Hoensbroek), (14-21 jaar).  jonk mètske (Jeuk), anders niet  jonk meidje (Vaesrade), onz.  jo.ŋk m‧ɛtšə (Ingber), jong vrouwmens: jonk vroumisj (Vlodrop), jònk vrommes (Sevenum), jònk vròmmes (Sevenum), jông vrommes (Oirlo), jônk vroumes (Swalmen), jong vrouwtje: jonk vreuke (Eys), jòngk vruikke (Stein), jong wicht: jonk wicht (Eksel), jong wijf: jonk wief (Vaals), jong wijfje: jóngk wīēfkə (Meijel), jonge meid: joong meid (Meijel), jonge pul: cf. WNT (XII-2), kol. 4791-4792 , s.v. "pul (II)- pullie"3. jong meisje, jonge dochter etc.  jong puel (Montfort), jonge teef: Note v.d. invuller: klein meisje = piskoond.  jong teef (Vlijtingen), jonge vrouw: jong vrouw (Amby, ... ), jong vrow (Maastricht, ... ), jong vrô (Hoeselt), joong vraow (Meijel), joong vrouw (Ingber, ... ), jung vrouw (Maastricht, ... ), jòng vròw (Maastricht), jóng vrouw (Sweikhuizen, ... ), jóng vrów (Epen), jóóng vròw (Meeswijk), jông vrouw (Herten (bij Roermond)), jöng vrouw (Wijnandsrade), ⁄n jong vrouw (Klimmen), (v.).  j‧oͅŋ vr‧oͅu̯ (Eys), jongedochter: juŋdoͅxtər (Sint-Truiden), jóngdochter (Maastricht), cf, WNT s.v. "jongedochter"met bet. jonge vrouw  jŏĕngdòchtər (Niel-bij-St.-Truiden), ze zal wel joengdochter blijve = ze zal wel ongetrouwd blijven  joengdouchter (’n aa -) (Kortessem), jongejuffrouw: jong júffrouw (Caberg), jongevrouw: jompfer (Kunrade), jómpfer (Doenrade), (ongehuwd).; cf. VD s.v. "joffer"; vgl. WNT s.v. "juffer - joffer""uit jonfer"Zie ook s.v. "jonkvrouw  jomfer (Ubachsberg), jonkvrouw: jonkvrouw (Beesel, ... ), joonkfer (Mheer), joonkvrouw (Itteren, ... ), jónkvrouw (Doenrade), jônkfer (Schimmert), jônkvrouw (Melick), (ongehuwd).  jonkfer (Klimmen), jonkvrouwtje: jònkvröwkə (Nieuwenhagen), Zo wordt het ook genoemd/geschreven!  jònkvröjkə (Nieuwenhagen), juffer: juffer (Koninksem), juffrouw: juffra (Beverlo), juffrau (Heerlen), ⁄n júffrow (Caberg), maagdje: megje (Venray), mègge (Sevenum), mèèchtje (Meeuwen), malse knop: eine malse knóp (Sittard), mamzel: mamsèl (Heerlen), mamzel (Kortessem), mamzeͅl (Welkenraedt), mamzèl (Maastricht), manzèl (Beverlo), cf. VD s.v. "mamzel"(&lt; Fr.)  mamsel (Leopoldsburg), fr. mademoiselle  mamzél (Zonhoven), meid: meid (Venray), mejd (Gronsveld), meidje: e maedje (Susteren), e méédje (Geleen), maedje (Beek, ... ), meidsje (Noorbeek, ... ), meidske (Maastricht), meidskə (Maastricht), meëdje (Waubach), meëdsje (Kerkrade), mutske (Zonhoven), mèitske (Gronsveld), méédjə (Oirsbeek, ... ), méétskə (Maastricht), (ongehuwd).  métjə (Kapel-in-t-Zand), meisje: méésjt’ə (Meeswijk), méésjə (Meeswijk), mokkel: mokkel (Echt/Gebroek, ... ), mókke (As), pul: pul (Beverlo, ... ), pöl (Ell, ... ), pùl (Sint-Truiden), figuurlijk  pùl (Tongeren), puella"= meisje, beminde (lat.)  pul (Meeswijk), teef: teef (As), troela: in zeer plompe betekenis  troela (Ulestraten), vrouwlein: vrouwlijn (Meeuwen), vrouwtje: vrouke (Maastricht), vruikə (Venlo), wicht: wicht (Meeuwen), wécht (As), èè wècht (Bree), wijfje: wĭĕfkə (Nieuwenhagen) huwbaar meisje, jonge vrouw || huwbare jonge vrouw || jong meisje || jongdochter (ongehuwde vrouw) || jonge vrouw || jonge vrouw [kuie, koje, keuje] [N 86 (1981)] || jonge vrouw, jong meisje || juffer || juffrouw [ZND m], [ZND m] || juffrouw (jonge vrouw) || Kent u het woord kuie of keuje of koje in de betekenis: meisje, jonge vrouw? [DC 30 (1958)] || Kent u het woord kuie of keuje of koje in de betekenis: stevige, goed gebouwde jonge vrouw? [DC 30 (1958)] || meisje || meisje (demoisele) [ZND m] || nog niet gehuwde vrouw || ongehuwd, huwbaar meisje [ZND m] || ongehuwde jonge vrouw || ongetrouwde juffrouwetitel || volwassen meisje of jonge vrouw III-2-2
jongen aankomeling: 12 à 15 jaar  aankummeling (Pey), aankomende gast: ònkóməndə gastə (Hamont), baas: baas (Sint-Odiliënberg), baasje: baaske (Sint-Odiliënberg), baaskə (Opglabbeek), bak: mar.: vgl. samenstellingen als bullebak en stekelbak  bak (Amby), blaag: blaag (Grubbenvorst), bob: boep (Sittard), boksenman: bókseman (Venlo), bonenstaak: bŏĕnnəstaak (Maaseik), boonstaak: bōēnstaak (Aalst-bij-St.-Truiden), cf. VD s.v. "boonstaak"en s.v. "bonestaak, boonstaak  boenstaok (Heusden), broekje: brŏĕkskə (Sint-Truiden), cadet (fr.): kadèt (Echt/Gebroek), kedet (Venlo), fils-je: fiskë (Tongeren), gaillard (fr.): galjaar (Rotem), gamin (fr.): gaméͅ (Hasselt, ... ), gouden, onze -: ooze golde"; cf. WNT s.v. "goud ...... gold  golde (ooze -) (Venlo), grote: groete (Heusden), grôêtə (Lanklaar), grote lummel: gróótə lŭŭmməl (Amby), hans: Venlo Wb. p. 144, 4. knaap  hens (Venlo), herfsthaan: jongens van plm. 16 jaar die het gezelschap van meisjes opzoeken noemt men wel -"; puber  herfshaan (Buchten), holover: hoëluüver (Gronsveld), holwagen: hòlwagə (Hamont), jong: eine jong (Montfort), enne jong (Banholt), enne jŏŏng (Lottum), inne jong (Heerlen, ... ), jang (Vucht, ... ), jaong (Wellen), jeung (Mettekoven, ... ), jhong (Oirlo), jiuŋ (Bilzen), joen (Kwaadmechelen, ... ), joeng (As, ... ), jong (Afferden, ... ), joong (America, ... ), jooəng (Roermond), joŏng (America, ... ), joung (Hoepertingen, ... ), jouwn (Wellen, ... ), joông (Blerick), joûng (Gronsveld), joŋ (Beek, ... ), joən (Rimburg), jōēng (Tessenderlo), jōng (Obbicht), jōnk (Meerlo), jŏĕng (Bilzen, ... ), jŏng (Arcen, ... ), jŏŏng (Afferden, ... ), joͅu̯ŋ (Nuth/Aalbeek), joͅŋ (Brunssum, ... ), jung (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), juŋ (Doenrade, ... ), jŭng (Einighausen, ... ), jòng (Asenray/Maalbroek, ... ), jònk (Genk), jó:ng (Roermond), jóenk (Sint-Truiden), jóng (Beringen, ... ), jónk (Blitterswijck, ... ), jóóng (Bree, ... ), jóówng (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), jôeng (Bilzen), jông (Altweert, ... ), jöng (Martenslinde, ... ), jùng (Beverlo, ... ), jùnk (Beverlo), (o; bijna oo).  jong (Venlo), cf. VD s.v. "III. jonk": zie "jong II"; cf. VD s.v. "II jong": 2. jonggeboren mens, kind; cf. WNT s.v. "jong (II) - jonk"3. kind of jeugdig persoon van het mannelijk geslacht  joonk (America), cf. WNT s.v. "jong (II) - jonk"3. kind of jeugdig persoon van het mannelijk geslacht  jonk (Zepperen, ... ), jóónk (Maastricht), de jong = eenige zoon  joŋ (Munstergeleen), de jongste jongen in het huis  joͅŋ (Amstenrade), denigrerend  joe.nk (Hasselt), in minder gunstige betekenis  jôngk (Tegelen), jeungske (dim.), menneke (dim) ook wel een vlegel en strubber genoemd  jông (Well), joeng  joeng (Wellen, ... ), jong  jôong (Lanklaar), jungske  jong (Venray), jóng (Leunen), klein; of in de bet. van belhamel; cf. WNT s.v. "jong (II) - jonk"3. kind of jeugdig persoon van het mannelijk geslacht  jonk (Blerick), korte oo  joong (Well), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening  jong (Valkenburg), o = oo maar zeer kort  jŏng (Heijen), o = palataal; cf. WNT s.v. "jong (II) - jonk"1. kind in het algemeen; 3. kind of jeugdig persoon van het mannelijk geslacht  jong (Middelaar), Opm. jonk als scheldwoord.  jōng (Sevenum), Opm. korter als bij jônk.  jông (Mechelen), Opm. meervoud: jonges.  jong (Berg-en-Terblijt), Opm. o is gerekt.  jong (Blerick), ps. algemene opmerking: in vragenlijst staat een dubbele ? boven de o; waarschijnlijk niet goed genoteerd. Heb het geïnterpreteerd en ingevoerd als een: ø (dus niet omgespeld!).  jŏng (Buggenum), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  jŏang (Guttecoven), ps. boven de ng staat nog een ?; deze combinatieletters zijn niet te maken/om te spellen.  jong (Buchten), ô = uit het eng. "among~  jông (Meerssen), jonge kerel: joenge kjèèl (Wellen), jonge mens: jónge mins (Maastricht), cf. VD s.v. "jongmens  jóngə méns (Maastricht), mv. = jongelui  jónge mins (Maastricht), jongeheer: jóngenhier (Maastricht), jongeling: cf. VD s.v. "jongeling"= jong manspersoon (15-25 jaar)  jongling (Welkenraedt), jongeman: jónge maan (Maastricht), jongen: joenge (Heppen, ... ), jonge (Berbroek, ... ), jongen (Lommel, ... ), joongen (Koninksem, ... ), jŏĕnge (Eupen), joͅŋə (Puth), jònge (Siebengewald, ... ), jòngə (Borgloon, ... ), jóngen (Lommel), jóngə (Hamont), jóóngən (Hamont, ... ), júnge (Sint-Truiden), jongetje: jeunk ske (Leunen, ... ), jungske (Maastricht, ... ), jøͅŋkskə (Sint-Truiden), jüngske (Diepenbeek), cf. VD s.v. "jongske"; s.v. "jonkske  jeunk ske (Merselo), cf. VD s.v. "jongske(n)  jungsjkə (Wijlre), cf. VD s.v. "jongske(n)"; cf. id. VD s.v. "jonkske"; Zie echter dl. II, 1 (vogels) van Joep: "jong"(lex. var. "jonk") en "jonkje"(lex. var. : "jongske", "jonkske")  jeunk ske (Castenray), cf. VD s.v. "jonkske  jungske (Berg-en-Terblijt, ... ), jüngske (Dieteren), dim.  jingske (Genk), kadee: kadee (Echt/Gebroek, ... ), kadeej (Niel-bij-St.-Truiden, ... ), kedeej (Zonhoven), kàdee (Meeswijk), cf. VD F-N s.v. "cadet, -ette"jongere (jongste) broer of zuster; jongste kind  cadai (Koninksem), kadodder: kedódder (Zonhoven), kerel: kèèəl (Aalst-bij-St.-Truiden), kereltje: kèlke (Hulsberg), kind: kéjnt (Hoepertingen), kleine man: klê"n manne (Beverlo), klotje: klötje (Castenray, ... ), cf. Weijnen Etym. Wb. s.v. "klot"= turf  klötje (Merselo), knaap: knaap (Sint-Odiliënberg), knechtje: knɛtšə (Eupen), knul: knöl (Venlo), minachtend  knöl (Blerick), oud  knöl (Venlo), knullenvit: knölleviet (Venlo), kontenlikker: cf. WNT s.v. "likken (II)"gewestelijk: lekken  köntəlékkər (Rotem), koter: kōē.ëter (Zonhoven), kute-nelis: mar.: combinatie van kwaad- en (cor) nelis??; cf. WNT (VII,2), kol. 5468, s.v. "kootjongen"met de olpmerking dat "koot"misschien afkomstig is van "kwaad"; zie echter ook in kol. 5467, s.v. Kooten - keuten"in de betekenis van dwaze streken uithalen of in de vorm van een spel met stenen werpen; cf. RhWb. (IV), kol. 1789-1790, s.v. Kute, Küte  koetnelles (Heerlen), kwastelores: kwastəlorəs (Hamont), langbeens: langbés (Hoepertingen), lange: lang (Lanklaar), langhe (Heusden), langə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), lan’ən (Tessenderlo), la͂ng (Hasselt), làngə (Riksingen), lange gast: langə gaast (Maaseik), lange kerel: langə kjal (Berg), lange lulstaak: lang lulstaok (Wellen), lange lummel: langə lömməl (Vechmaal), lange zwiep: cf. VD s.v. "II zwiep"1. lange, magere persoon  langə zwĭĕp (Aalst-bij-St.-Truiden), lange zwik: cf. VD s.v. "I. zwik"6. dunne twijg  lang zwik (Vlijtingen), lorejas: lourjas (Aalst-bij-St.-Truiden), lummel: lumməl (Koninksem, ... ), mannetje: männəkə (Hasselt, ... ), ménnəkə (Sint-Truiden), als hij heel klein is - tot een jaar of drie- zegt men ook wel: -  mĕnnəke (Heijen), cf. VD s.v. "manneke  menke (Venlo), cf. WNT s.v. "menneke"; cf. VD s.v. "manneke  menke (Sint-Odiliënberg), menneke (Berg-en-Terblijt, ... ), mennəkə (Wijlre), ménnəkə (Opglabbeek), cf. WNT s.v. "menneke"; cf. VD s.v. "manneke"; voor jongetjes  menneke (Hulsberg), platter  ménkə (Martenslinde), mensje: mensje (Itteren), peetje: cf. VD s.v. "pikje"3. liefkozend woord voor kleine kinderen (pikkie)  pīēkə (Sint-Truiden), pismannetje: pismenke (Tungelroy), pulle: cf. VD s.v. "II. pul  pələ (Aalst-bij-St.-Truiden), rekel: réjgəl (Maaseik), rotjong: rots’-jong (Bleijerheide), scheuteling: sjuüteling (Gronsveld), schuit van een jong: schêût van nə jòng (Gelinden), slungel: slungəl (Maastricht), snotneus: snòtnus (Hamont), veulen: vuüle (Gronsveld), wules: bargoens  wules (Waubach), zwiep: cf. Vd s.v. "II zwiep"1. lange, magere persoon  zwiep (Heusden) (meisje;) Zijn er verschillende namen voor kinderen van verschillende leeftijden? [DC 05 (1937)] || grote (opgeschoten) jongen [ZND 11 (1925)] || jong || jongeling || jongeling, koter || jongeman || jongeman (opgeschoten - ) || jongen [DC 05 (1937)], [ZND 11 (1925)], [ZND m] || jongen (knaap) [SGV (1914)] || jongen (knaap) [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || jongen (zn.) || jongen van 10 à 12 jaar || jongen van 8-10 jaar [ZND m] || jongen, kind || jongen, knaap || jongen; een lamme - [ZND 29 (1938)] || jongen; Heb nou toch geduld, jongen ! [N I (1964)] || jongetje || jongetje dat nog in de luiers plast || jongetje in peuterleeftijd || jongmens || jòng || kereltje || kind || kind, jong || kind, jongen, knaap || knaap || knul || knul, jongen || snotaap || vent, kerel III-2-2
jongen met wie een meisje verkering heeft aanstaande: aansjtaondə (Koningsbosch), aanstjoangje (Beegden), aanstoande (Echt/Gebroek, ... ), aanstoondje (Roosteren), aaschstaonde (Limbricht), ānstōͅndə (Munstergeleen), ānštōͅndə (Oirsbeek), caressant: karresant (Sittard), karɛsant (Nuth/Aalbeek), kersaant (Diepenbeek), kersant (Jeuk, ... ), kersâia.nt (Gors-Opleeuw), krësàant (Tongeren), kárɛsānt (s-Gravenvoeren, ... ), kèrresànt (Sint-Truiden), kërsant (Vorsen), kər sant (Jeuk), Bij karesseren = vrijen  kárɛsānt (Sint-Pieters-Voeren), caressant  kressa.nt (Hasselt), cf. fr. s.v. "caresser"en s.v. "caressant": dit laatste is een bijv.nmw.  caressant (Valkenburg), cf. VD Frans-Ned. s.v. "caressant, - ante"0.1 liefkozend - strelend, zacht; 0.2 aanhalig - lief  carressant (Buchten), die van mich: dè van mich (Blerick), het gewone meisje (fabrieksmeisje, dienstmeisje) zal zeggen: - - - (i van kin)  dè van mich (Blerick), jong: de jeun (Sittard), de jong (Hoeselt, ... ), de jŏng (Geleen), de jòng (Sevenum), də joŋ (Munstergeleen), d⁄r jòng (Waubach), heure jong (Maastricht), joeng (Hasselt), jong (Baarlo, ... ), jong (miene -) (Heythuysen), jong (mienne -) (Helden/Everlo), joong (Herten (bij Roermond), ... ), jooəng (Roermond), joŏng (Beegden, ... ), joŋ (Stein), jōng (Roermond), jŏng (Koningsbosch, ... ), jung (Dieteren), juŋ (Merkelbeek, ... ), jàung (Gors-Opleeuw), jòng (Echt/Gebroek, ... ), jòòng (Posterholt), jóng (Doenrade, ... ), jóóng (Meeswijk), jông (Beegden, ... ), jöng (Venlo), miene jong (Stein), miene jōng (Nieuwstadt), mienə jong (Beesel), minə joͅŋ (Brunssum), mënnë jong (Hoeselt), mënë jóng (Tongeren), mənə joŋ (Maastricht, ... ), mənə joͅŋ (Maastricht), (hére = haar).  hére jong (Eigenbilzen), (vrijer).  jong (Reuver), met als aanvulling: wo t maedje mit vriet  joͅŋ (Oirsbeek), mienne joong  joong (Blerick), mine jong  jong (Blerick), Tooke ziene jòng = Tokes vrijer  jòng (Tungelroy), verloofd zijn en verkeering hebben worden niet onderscheiden  joͅŋ (Schinveld), jongen: jongen (Alken, ... ), jongetje: jungske (Geleen), knul: knul (Nieuwenhagen, ... ), knöl (Venlo), lief: lej.f (Hasselt), lief (Alken), līē.ëf (Zonhoven), līēf (Loksbergen), minə leͅš (Munstergeleen), mè līē.f (Zolder), liefste: de leefste (Lutterade, ... ), de leeste (Caberg), də lēfstə (Jabeek), də leͅi̯fstə (Doenrade), leefste (As, ... ), leefstə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), leeste (Amby, ... ), leestə (Amby, ... ), leeëste (Mheer), leifste (Einighausen, ... ), leiste (Einighausen), leëste (Mheer), lēēfste (Born), lēfstə (Beek, ... ), lēstə (Elsloo, ... ), leͅi̯fstə (Bingelrade, ... ), liefste (Vlijtingen), liefsten (Siebengewald), lieste (Eijsden), miene leefste (Maastricht), minə lēfstə (Hoensbroek), minə lēstə (Maastricht), mīnə leͅi̯fstə (Amstenrade), mənə lēefs.tə (Maastricht), mənə lēfstə (Maastricht, ... ), m⁄ne leefste (Maastricht), ’ne leeste (Kanne), (de f wordt niet uitgesproken).  de leefste (Caberg), Ll. de liefste: die men het meest bemint  lēəfstə (s-Gravenvoeren), līfstə (Sint-Martens-Voeren, ... ), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening  leestə (Valkenburg), zegt het meisje  m’ne liefste (Eigenbilzen), mannetje: menke (Venlo), mens: der miensj (s-Gravenvoeren), mensch (Vaals), miensch (Eys, ... ), miensj (Bocholtz, ... ), minsch (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), minsj (Schaesberg, ... ), mīēnsj (Margraten), mĭĕnsj (Epen, ... ), der -  miensj (Kerkrade), m.  m‧inš (Eys), mar.: in de betekenis van: de mijne?  Miəns (Rimburg), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening  minsj (Valkenburg), minnaar: minnaar (Geysteren), schat: sjàt (As), sjans: schans (Venlo), miene schans"; cf. VD s.v. "sjans, sjaans"(Fr. chance) (sjans hebben) (Mar.: ik neem niet aan dat het iets met een takkenbos te maken heeft; cf. VD s.v. "schans")  schans (Venlo), vent: vent (Echt/Gebroek, ... ), vént (Niel-bij-St.-Truiden), ventje: ventje (Venlo), vlam: vlam (Zonhoven), vriend: frund (Vaals), frönd (Vaals), vruntj (Kapel-in-t-Zand), vrijer: mene vruijer (Zolder), miene vrieer (Maasniel), miene vrijer (Oirlo), mienə vriejər (Beesel), ne vrieer (Montfort), vreeĕr (Tegelen), vreejer (America, ... ), vreejər (Grubbenvorst, ... ), vreeër (Genk), vreĕjer (Siebengewald), vreier (Kerkrade, ... ), vreijer (Maastricht), vrejer (Hoensbroek, ... ), vrejjer (Venlo), vreər (Bocholtz), vrēējer (America), vrējer (Gennep), vri-ijer (Bergen), vri-jer (As, ... ), vri-jjer (Altweert, ... ), vri-jər (Heerlen), vrie-er (Stramproy), vrie-jer (Herten (bij Roermond), ... ), vrieer (Heel, ... ), vrieĕr (Tegelen), vriejer (Beegden, ... ), vriejə (Reuver), vriejər (Heel, ... ), vriej’r (Kaulille), vrieër (Buchten, ... ), vrieər (Montfort, ... ), vrij-j-er (Eksel), vrij-jer (Afferden, ... ), vrijer (Achel, ... ), vrijjer (Tienray, ... ), vrijjər (Meijel, ... ), vrijèr (Zutendaal), vrijër (Genk, ... ), vrij’er (Bleijerheide, ... ), vriëur (Brunssum), vrīējər (Amstenrade, ... ), vrīi̯ər (Beek, ... ), vrīər (s-Gravenvoeren, ... ), vrĭ-jer (Siebengewald), vrĭejer (Voerendaal), vrĭĕjər (Susteren), vrujer (Ell), vréjjer (Weert), vréjər (Lommel), vríjjer (Venray), vrîejer (Nieuwenhagen), (= jongen en meisje - ein koppel samen).  vriej-jer (Nunhem), (= vrijer).  vriejer (Gulpen), (vrijer).  vriejer (Reuver), gewone stand zegt ook wel: miene vreejer  vreejer (Blerick), mienne vreejer  vreejer (Blerick), ook raar kereltje  vrijjer (Milsbeek, ... ), Soms wordt het ook zo genoemd.  vriejer (Haelen) de jongen met wie men verkering heeft [caprice, flip, vrijer] [N 115 (2003)], [N 87 (1981)] || de vrijer || geliefde || Hoe noemt men den jongen met wien men verkeering heeft? (Hoe noemt men hem, wanneer men met hem verloofd is?) [DC 05 (1937)], [DC 05 (1937)] || Hoe noemt men den jongen met wien men verkeering heeft? Hoe noemt men hem, wanneer men met hem verloofd is? [DC 05 (1937)] || liefste, vrijer || uitverkorene, minnaar || verkering; regelmatige omgang met een persoon van het andere geslacht [sjans, verkeer, aanspraak] [N 115 (2003)] || vrijer || vrijer, vriendje III-2-2
jongen met wie men verloofd is aankomende: Ll. toekomstig (echtgenoot)  ākōͅməndə (Sint-Martens-Voeren, ... ), aankomende mens: akòmende mins (Montzen), aanstaande: aa(n)sjtoande (Heerlen), aa(n)staonde (Guttecoven), aanschtaonde (Schimmert), aanschtoande (Herten (bij Roermond)), aansjtaonde (Beek, ... ), aansstoondje (Montfort), aanstande (Velden), aanstaonde (Amby, ... ), aanstaondje (Heel, ... ), aanstaondjə (Thorn), aanstaondə (Amby, ... ), aanstaonjde (Linne, ... ), aanstoande (Echt/Gebroek, ... ), aanstoandje (Beegden, ... ), aanstoandə (Roermond), aanstoanjde (Sint-Odiliënberg), aanstonde (Sevenum), aanstònde (Venray), aaonstaondje (Beegden), aaschstaonde (Limbricht), aasjtaonde (Wijlre), aasjtoande (Lutterade), ansjtoande (Eys), ansjtoo-unde (Waubach), anstande (Sevenum), anstaonde (Bergen), anstonde (Afferden, ... ), aonstaonde (Gronsveld, ... ), aonstjaonde (Gronsveld), astaonde (Wijlre), ā(n)štoͅandə (Schinveld), ānstōͅndə (Stein, ... ), ānštoandə (Nuth/Aalbeek, ... ), ānštōͅndə (Bingelrade, ... ), miene aonstaonde (Maastricht), minə ānštōͅndə (Hoensbroek), mənə ōͅnstōͅndə (Maastricht), oanstoande (Oirlo), ōͅnstōͅndə (Maastricht, ... ), ànstönde (Lottum), ánstónde (Castenray, ... ), áánstaondə (Venlo), ènstaonde (Heijen), aanstaande  aanstoanzje (As, ... ), Ll. toekomstig (echtgenoot)  āštōͅndə (s-Gravenvoeren), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening  aansjtaondə (Valkenburg), mienne aanstaonde  aanstaonde (Blerick), aanstaande mens: ānštoandə menš (Nuth/Aalbeek), aanstaande vrijer: aanstoande vreĕjer (Venray), amant (fr.): amant (Gulpen), bruidegom: brōēdəjom (Nieuwenhagen), brüdi-jam (Vaals), caressant: carrosaant (Noorbeek, ... ), karressant (Oirsbeek), kər sant (Jeuk), caresseur: karresaur (Neer), (vers).  kareseer (Gronsveld), cf. fr. s.v. "caresser"; bovengenoemde typering is geen standaard frans zn.  caresseur (Schimmert), die van mich: dè van mich (Blerick), het gewone meisje (fabrieksmeisje, dienstmeisje) zal zeggen: - - - (i van kin)  dè van mich (Blerick), huzaar: huzaar (Neer), jong: jong (Born, ... ), jong (mienne -) (Helden/Everlo), joŏng (Beegden, ... ), jŏng (Geleen, ... ), jung (Dieteren), juŋ (Merkelbeek), jòng (Echt/Gebroek, ... ), jòòng (Posterholt), jóng (Doenrade, ... ), jông (Swalmen), jôong (Kelpen), miene jong (Stein, ... ), miene jông (Oirlo), mienə jóng (Reuver), (hére = haar).  hére jong (Eigenbilzen), geen afzonderlijk woord bij verloving  jong (Pey), mien jong  jòng (Siebengewald), mine jong  jong (Blerick), Zo wordt het ook wel genoemd.  miene jòng (Venray), liefste: leefste (Dieteren, ... ), leefstə (Maastricht, ... ), leeste (Amby, ... ), leestə (Maastricht, ... ), leifste (Sittard), leëste (Mheer), lēfstə (Borgharen, ... ), lēstə (Elsloo, ... ), minə lēstə (Maastricht), (de f wordt niet uitgesproken).  leefste (Caberg), geen afzonderlijk woord bij verloving  leefste (Pey), mien -  liefsten (Siebengewald), meidjetrooster: vgl. ook Sitt.wb. vrouwengek  mötsjentreuster (Sittard), mens: mensch (Vaals), miens (Kesseleik), miensch (Valkenburg), miensj (Heerlen, ... ), minsch (Kerkrade, ... ), minsj (Vijlen), minš (s-Gravenvoeren, ... ), mīēnsj (Margraten), mĭĕnsj (Epen, ... ), der -  miensj (Kerkrade), m.  m‧inš (Eys), minnaar: minnaar (Geysteren), toekomstige: tówkómstige (As), vaste vrijer: vaste vreejer (Blerick), vent: vent (Echt/Gebroek, ... ), vènt (Meeuwen, ... ), vént (Niel-bij-St.-Truiden), verloofde: verloofde (Berg-aan-de-Maas, ... ), verloofdje (Grathem, ... ), verloofdə (Amby, ... ), vərloofdə (Born, ... ), vərlōfdə (Puth), vərlōf˂də (Geleen, ... ), vərloͅafdə (Bingelrade), vərloͅu̯f˂də (Schinveld), (betere kringen).  verloofde (Amby), betere standen zullen zeggen: miene -  verloofde (Blerick), men gebruikt een Hollands woord  verloofde (Vijlen), soms  verloofde (Heerlen), vriend: vrund (Vaals), vrijer: frei-jer (Vaals), miene vrieer (Maasniel), vreejer (America, ... ), vreejər (Venlo), vreĕjer (Siebengewald), vreijer (Itteren), vrejer (Horst), vrēējer (America), vrējer (Gennep), vri-jer (Bree, ... ), vri-jər (Heerlen), vrie-jer (Herten (bij Roermond), ... ), vrieer (Ittervoort), vriejer (Beegden, ... ), vriejr (Echt/Gebroek), vriejər (Beesel, ... ), vrieər (Reuver), vrij-j-er (Eksel), vrijer (Helden/Everlo, ... ), vrijjer (Venlo), vrijjər (Maastricht), vrĭĕjər (Susteren), vrîejer (Nieuwenhagen), vrîer (Grevenbicht/Papenhoven) (Hoe noemt men den jongen met wien men verkeering heeft?) Hoe noemt men hem, wanneer men met hem verloofd is? [DC 05 (1937)] || aanstaande, verloofde, vriend(in) || geliefde, verloofde || geliefde, verloofde (mnl.) || Hoe noemt men den jongen met wien men verkeering heeft? Hoe noemt men hem, wanneer men met hem verloofd is? [DC 05 (1937)] || Hoe noemt men hem, wanneer men met hem verloofd is? (Hoe noemt men den jongen met wien men verkeering heeft?) [DC 05 (1937)] || verloofde [ZND m] || verloofde (m/v) || verloofde (man) || verloofde [mannelijk] [caresseur] [N 87 (1981)] || verloofde, vrijer || vrijer, verloofde III-2-2
jongen ter wereld brengen lammen: lamǝ (As, ... ), lāmǝ (Ell, ... ), lammeren: lamǝrǝ (Aalst, ... ) [N 77, 94] I-12
jongensblouse blaasbloes: blaosbloes (Wijk), blazer (eng.): bleezer (Brunssum), blozər (Herk-de-Stad), bloes: bloaws (Margraten), bloes (Beverlo, ... ), bloese (Baarlo, ... ), bloĕs (Boeket/Heisterstraat), blouse (Brunssum, ... ), bloêse (Belfeld), bloës (Venlo, ... ), bloəs (Vliermaal), blōes (Bleijerheide), blōēs (Blerick, ... ), bloͅus (Linkhout), blus (Beringen, ... ), blus, -ə, -kə (Eigenbilzen), bluəs (Hasselt, ... ), blūs (Ophoven, ... ), [nemblus]  blus (Lommel), geen klinkerverandering zoals bij "hoes-huuske  blūs - blūskə (Rotem), lange oe  bloes (Klimmen), uitspraak oe lang  bloes (Vlodrop), bloesje: bloeske (Tessenderlo), bluskə (Beringen), bluuske (Gronsveld, ... ), blūskə (Riksingen), blyskə (Rosmeer), blouson (fr.): bloeson (Neeritter), bloesson (Einighausen), bloezo (Sint-Truiden), bloezon (Eksel, ... ), blouson (Leopoldsburg), bluso (Millen), blusŏ (Borlo), bluzo͂ (Gingelom), dunne stoep: døͅnə štup (Teuven), jack (eng.): tegenwoordig  jack (Tegelen), tegenwoordig dit  jakc (Tegelen), jongenbloes: jonge bloes (Maasniel), jongensbloes: jongensbloes (Mechelen), jongesbloes (Blerick, ... ), jongesblouse (Maastricht, ... ), jōngesbloees (Heerlen), joͅŋəsbloͅus (Borgloon), joͅŋəsblus (Neerharen, ... ), jòngensbloes (Tegelen), jongensbloesje: jongesbluuske (Roermond), jongenshemd: jŏŋəshøm (Boekt/Heikant), jongensvareusetje (<fr): joͅŋəsvrøskə (Hoeselt), kiel: kiel (Bemelen), losse bloes: losse blōēs (Bergen), overbloes: y(3)̄vərblous (Maaseik), sportbloes: spoͅrtbluəs (Kermt), sporthemd: spoͅrtømə (Sint-Truiden), turnenbloes: vgl. WNT: sub turnen, Turnblouse.  turnebloes (Rummen (WBD)), vechtjasje: vechtjeske (Bree), vest: vèst (Neerpelt), vestje: vestje (Neerpelt), veͅskən (Lommel), windbloes: weendbloes (Mesch), wendblous (Achel), wentblus (Kaulille), wentbluəs (Hasselt), weŋtblus (Lanklaar), weͅin`dblus (Lanklaar), weͅindblūs} (Mechelen-aan-de-Maas), weͅintblus (Rekem), windbloes (Lommel, ... ), wintblu:s (Paal), wintbluws (Zelem), wəntblus (Halen), wəntjblus, -zə, kə (Neeroeteren), wɛindblauws (Wintershoven), [ß is hier geen tussen-s, maar resultaat van mouillering]  wējntšbløyjs (Bree) bloes: 2. jongenskiel || blouson: windjak || jongensblouse, ruime bovenkledingstuk met band of elastiek in de taille [N 23 (1964)] III-1-3
jongenshemd hemd: himmë(kë) (Tongeren), Hemd.  humme (Rekem), hemd voor een klein mannetje: himme vèr e klein menneke (Bilzen), hemdje: himmeke (Vliermaal), himmë(kë) (Tongeren), jashemd: Die volledig werden dichtgeknoopt, na de traditionele met lange slip.  jashumme (Kaulille), jongenshemd: joengeshimme (Genk), jongensheem (Peer), jongenshimd (Achel), jongenshumme (Ophoven), jongenshümme (Alken), jongesheem (Eksel), jongeshimme (Eigenbilzen, ... ), jongeshump (Houthalen), jongəshum (Loksbergen), jŏĕngeshûmme (Sint-Truiden), jòngeshumme (Maaseik, ... ), jóngeshimme (Zutendaal), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  jóng`shumme (Kaulille), jongenshemdje: joengeshemdje (Genk), joŋəsheͅmken (Lommel), jóngeshumke (Kinrooi), lijfje: laajfke mèt/zonder mauwe (Bilzen), laajfkes (vér joenges) (Bilzen), Hemdje.  lijfke (Eksel), onderlijfje: onderleefke (Wellen), onderlefke (Jeuk), onnerlijfke (Eigenbilzen) Jongensondergoed, jongenshemd [N 114 (2002)] III-1-3
jongenshemd? borstrok: borsrok (Venlo), met mouwen  borsrok (Nieuwstadt), hemd: haemp (Venlo, ... ), hemd (Kessel, ... ), hemp (Epen, ... ), heume (Meerssen), heͅmt (Meijel), himd (Venray, ... ), himme (Eigenbilzen), humme (Ell, ... ), hemdje: hummeke (Itteren, ... ), jongenshemd: jonges himd (Venray), jongeshemd (Beesel), jongeshimd (Venray), jongeshumme (Klimmen), jongenshemdje: jonges humpke (Stevensweert), jongenslijfje: jonges liefke (Beek), jongensonderhemd: jongesongerhumme (Echt/Gebroek), jongesunderhemd (Venray), lijfje: liefke (Brunssum, ... ), liejfke (Maaseik), lijfke (Eijsden, ... ), onderhemd: ondərheͅmt (Meijel), ongerhemd (Posterholt), ongerhemme (Eygelshoven), ongerhemp (Simpelveld, ... ), ongerhumme (Klimmen, ... ), oongerhemme (Schaesberg), oongerhemp (Vaals), ungerhumme (Puth), òngerhöhme (Waubach), onderhemdje: onderhemdken (Lommel, ... ), oonderhummeke (Maastricht), òngerhumke (Sittard), onderlijfje: onderlaaifke (Bilzen), onderlijfke (Hasselt), ongerliefke (Mechelen-aan-de-Maas), onnerlufke (Zonhoven), onnerlèfke (Hoeselt), onərleifke (Genk) Onderhemd voor jongens. Hoe noemt men in uw dialect het hemd dat onder de bovenkleding wordt gedragen, direct op het lichaam: van jongens? [DC 62 (1987)] III-1-3
jongensleest jongensleest: jongensleest (Lommel), joŋǝslest (Milsbeek), joŋǝslęjst (Maasbree), joŋǝslę̄st (Meijel) De leest voor jongensschoenen. [N 60, 186b] II-10