e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
jeneverbes aardbeer: joͅtbɛrə (Rijkhoven), beekbeer: beekbeere (Stevoort), beer: -  be:r (Zolder, ... ), beertjesstruik: bierkesstruyk (Grote-Brogel), bekelaar: beikeleer (Paal), bekelaar (Zonhoven), bēͅkəlēͅrən (Hechtel, ... ), bĕkelĕr (Kaulille), biēͅkəliēͅr (Houthalen), bèkeleer (Koersel), bèkelèr (Peer), bèkelèër (Achel), #NAME?  vaekəlaər (Zutendaal), -  be:kəlerə (Opoeteren), be:kəlier (Zolder), beəkeleər (Houthalen), bie.kəliər (Houthalen), biekəlier (Zonhoven), [pe:.k6le:.r]*, ook zelden voor hulst  pekelaar (Bocholt), WBD/WLD = jeneverbes  béékəléér (As), bekelarenbeer: -  be:kəlerəɛbi:rə (Opoeteren), bes: bes (Muizen), bezie van de flikkenteer: geen speciale naam  bi:əzə van də fle:.kətei:r (Genk), bosbeer: boschbère (Velm), braam: -  bremen (Eigenbilzen), braambeer: broembeer (Hasselt), -  brombiere (Ophoven), ?  brombei:r (Overpelt), braamberenstruik: ?  brombei:rəstru:k (Overpelt), bramel: -  brumələ (Eigenbilzen), bramerte: -  bróͅimərtə (Stokkem), bramertenstruik: -  bróͅimərtəstr~yk (Stokkem), brampel: -  brampels (Sevenum), brandewijnsbeer: -  brannəwijnsbe:r (Sint-Lambrechts-Herk, ... ), doorns: -  duirz (Sevenum), duivelskers: duivelskēše (Berg-aan-de-Maas), duuvelskeers (Neer), duuvelskiësje (Schinnen), dūvelskeirse (Beesel), duivelskral: duuvelskralle (Maasbree), flikkenteer: flèèketaer (Genk), -  fle:.kətei:r (Genk), hagenteer: [hög6ter*]  hageteer (Overpelt), hagenteerbeer: [hög6te:rbe:r]  hageteerbeer (Overpelt), hansbort: asburte (Nieuwstadt), harsbert (Susteren), hansbortel: ansbortele (Born), hansbartel (Dieteren), hennebeer: hinnebeeren (Kuringen), holunder: -  huldər (Eys), holunderstruik: -  huldərsjtroe:ək (Eys), hondsbeer: hoŏbšbèr (Roosteren), hundsbieren (Neeroeteren), -  hoinsbijr (Hasselt), hondsloot: -  hoinsloi:t (Hasselt), inktbeer: [enkbe:r]*  inkbeer (Hechtel), inktberenbos: [enkbe:r6bois*]  inkberenbos (Hechtel), jansbeer: tjansbere (Sint-Truiden), jenever: djenével (Sint-Truiden), jeneverbeer: genêverbeer (Helchteren), jeneeverbeeər (Wellen), jeneiverbeer (Hechtel), jeneverbeeiren (Beringen), jeneverbeer (Hasselt, ... ), jenevèrbier (Neeroeteren), zjeneverbeere (Alken), zjènèverbiərə (Opitter), zənēͅvərbīr (Opoeteren), ženeverbēr (Zolder), žənēͅvərbīr (Genk), žəneͅi̯vərbīēər (Diepenbeek), žənävərbīr (Bocholt), -  zəne:vərbe:r (Kuringen), jeneverbeertje: -  zəne:vəlbe:rkə (Houthalen), [z6ne:v6rbirk6]*  jeneverbierke (Meeuwen), jeneverbes: djenieverbes (Sint-Lambrechts-Herk), genevelbes (Oostham), jeneverbeiz (Mook), jeneverbes (Martenslinde, ... ), jenēͅverbes (Hechtel), jənēvərbes (Lanaken), šnēvərbes (Linne), ženéverbes (Schimmert, ... ), -  (z)jenevərbes (Beek, ... ), geneverbes (Mechelen-aan-de-Maas), jenerbes (Venray), jeneverbes (Bergen, ... ), zəneivərbesp (Diepenbeek), [z6ne:v6rb6s]*  jeneverbes (Meeuwen), komt hier niet voor  jeneverbes (Genooi/Ohé, ... ), jeneverbessenstruik: -  jene:verbessenstroek (Neeroeteren), jeneverbessensjtroek (Vaesrade), jeneverbessenstruik (Neeroeteren), jeneverbesstruik: -  jeneverbesstroek (Maasbree), jeneverbezie: jɛnēvɛrbeezie (Lommel), jeneverbezietje: jeͅnevərbezəkəs (Leopoldsburg), jeneverbezing: jeneverbissingen (Lommel), jeneverbol: djənēvərbōͅl (Lanaken), jeneverboompje: jeneeverbeumke (Wellen), žəneͅi̯vərbømkən (Diepenbeek), -  zəne:vərbemkə (Kuringen), jeneverkral: jeneverkral (Venlo), jeneverkralle (Venlo), jeneverstruik: jeneverstrok (Gruitrode), jenèverstrūk (Hamont), žəneͅi̯vərstraok (Diepenbeek), -  zjənaevərstro:k (Helchteren), zəneivərstro.ik (Diepenbeek), klijsterbeer: kliesterbeeren (Hamont), kliesterbieren (Bocholt), klijsterbire (Bree), klĭn(s)tèrber (Overpelt), knoppershoutbeer: knøpərshōͅtbeir (Zonhoven), kokkelkoren: kokkelkoren (Amstenrade), konkernoel: kònkernùle (Maasbracht), kriek: -  krek (Rutten), krekə (Rutten), kriekel: -  kri.kel (Remersdaal), kriekje: kreekskes (Heusden), lijsterbeer: liijstərbijirə (Zepperen), lijsterbeer (Nieuwerkerken, ... ), fr. air  liestərbair (Eisden), lijsterbes: leisterbejes (Hoepertingen), liesterbes (Bocholt), lijsterbes (Alken), luusterbes (Veldwezelt), lijsterbesje: leejəstərbɛskəs (Gelinden), lijsterboom: lijsterboom (Bilzen), mampert: mamperte (Beegden), marbelt: marbelte (Buggenum), miemer: miemer (Grubbenvorst), miemert: miemert (Herten (bij Roermond)), miserieboompje: (miserieboompje)  mə.ze:rəbŏmkə (Heks), mispel: -  me.spel (Remersdaal), moerbeer: moerbeeren (Zonhoven), -  mu:rbe:r (Overpelt), moerberenstruik: -  mu:rbe:rəstru:k (Overpelt), moerbezie: -  mu:rbe:zi (Neerpelt), moerbezinbos: -  mu:rbe:zimbo.s (Neerpelt), molbeer: -  molber (Maastricht), molleber (Maastricht), molbeerstruik: -  molleberstroek (Maastricht), moosbeer: -  mo:sbe:r (Overpelt), moosberenstruik: -  mo:sbe:rəstru:k (Overpelt), olcuterenbes: sic  olcuteerebes (Sint-Truiden), robbesbeer: robbesbeeren (Hamont), schriekiekel: sjriekiekel (Brunssum), sjriëkiëkel (Hoensbroek), -  schreeäkeakel (Puth, ... ), blauwe bessen, vruchten van de sleedoorn  srie:əkrie:kələ (Voerendaal), sint-janbeer: sint-jianbee(i)r (Ulbeek), sint-jansbeer: sint-jansbeere (Hasselt), sleebeer: -  sliebeiren (Velden), sleedoorn: -  sleedoorn (Voerendaal), sleekriek: -  sleekreek (Stein, ... ), sleen: slaiyn (Gutshoven), slien (Jeuk), -  sjleene (Limbricht), sleenə (Maasbracht), ij als in du. ein  slijnen (Heers), mv.  sli:nə (Gingelom), sleendoorn: -  sleendeuren (Heythuysen), sleendoeu:rə (Maasbracht), sleenkers: -  slaenkeerse (Neer), sleenstruik: -  slaenstroek (Neer), slenenboon: slieneboe(e)n (Montenaken), slenenstruik: met voorbehoud  sli:nəstrŏk (Gingelom), sneeuwbeer: -  sni.bi.:r (Neeroeteren), sneeuwbeerstruik: -  sni.bi.:rstru.k (Neeroeteren), sneeuwkriek: -  sni:krik (As), snje.krikə (Boorsem), sjee betekent wrang  sjneekreeke (Valkenburg), sneeuwkriekel: (sneeuwkrekel)  sjnaekrekel (Geleen), (sneeuwkrekel)??  sjnaekrekel (Geleen), sneeuwkriekenboom: -  snje.krikəboi:um (Boorsem), sneeuwkriekenstruik: -  sni:krikəstru:k (As), stachel: -  stachele (Maasbree), takshaag: ?  ta͂kshoi:x (Bilzen), temiejeke: temiejeʔes (Lommel), vlierbes: -  vlierbessen (Helden/Everlo, ... ), vlierkral: -  vlierkrallen (Helden/Everlo, ... ), vrakelder: vrakelder (Valkenburg), -  vraa kelder (Klimmen), vergl. (kelt. vroica = heidekruid; oudiersch, fraech)  vrakelder (Valkenburg), wachel: wachele (Baarlo), waggele (Arcen), -  wachel (Arcen, ... ), wachele (Hushoven, ... ), wachelen (Hegelsom), waekelen (Melderslo), wakkele (Maasbracht), ik weet het niet zeker  wâchele (Blerick), mv. juniperus communis  wachele (Altweert, ... ), wachelbeer: wachelbeer (Tungelroy), wachelbèr (Venray), wachelbère (Broekhuizen), wachelbèèr (Blitterswijck, ... ), wáchelbaer (Castenray, ... ), -  wachelbèrs (Hout-Blerick), wachelbêren (Arcen), wagchelbèère (Helden/Everlo, ... ), waxəlber: (Gennep), wachelberenstruik: u = oe geen uu  waxəl,ber:əstruk (Gennep), wachelenbeer: -  wachele-beer (Leuken), waggelebère (Horst), wachelenkral: waggelekral (Venray), -  wa:chelekralle (Sevenum), wachelenstruik: wachelestroek (Horst), wachelstroêk (Tungelroy), wáchelestroek (Castenray, ... ), -  wa:chele-(stroe:k) (Sevenum), wachelen stroek (Venray), waggelestroe:k (Horst), waggelestroek (Leunen), wachelteer: waaxəltēͅrə (Mechelen-aan-de-Maas), wachtelteer (Maastricht), franse è  wacheltère (Mechelen-aan-de-Maas), wachtelteer is van dezelfde oorsprong als het du. Wacholder; Ma. bijv. wachelder  wachtelteer (Maastricht), wachelterbeer: wachelterbier (Thorn), wachelterhout: wachelterhout (Roggel), wacholder: wachelder (Borgharen, ... ), wacholder (Roermond, ... ), wanòlder (Montzen), waxelder (Montzen, ... ), -  wachelder (Geleen, ... ), wachhoezer (Maasbracht), wacholder (Vaals, ... ), de boom  wachelder (Amstenrade, ... ), wanòlder (Montzen), Duitse naam  wacholder (Tegelen), klank = Ned kachel  wacholə (Hout-Blerick), onbekend in het wild groeiend  wachelder (Berg-en-Terblijt), Veldeke jeneverbes  wacholder (Waubach), Veldeke jeneverbes (D. Wacholder)  wachelder (Klimmen), wacholderbeer: wachelderbeer (Baexem), wachelderbiər (Grathem), -  wacholderbier (Vaals), wacholderbes: -  wacholderbes (Tegelen), wacholderhout: wachelderhout (Heythuysen, ... ), wacholderkoren: wachelderkoare (Kerkrade, ... ), de bes  wachelderkoren (Amstenrade), wacholderkorentje: wachelderkörke (Oirsbeek), wacholdermiemel: -  wacheldermiemel (Mechelen), wacholderstruik: wachhelder-sjtroek (Heerlen), M. wachelteer.  wachhelder-sjtroek (Heerlen), wild kersje: wøl kiskə (Paal), wilde mamer: wijlwāmere (Broeksittard), zwarte: zwarte sint-jansbierchos (Meeuwen), -  zwarte Sint-Jacobsbieren (Neeroeteren), zwarte beer: zwarte beere (Stramproy, ... ), zwarte beͅren (Sint-Huibrechts-Lille), zwarte biere (Maaseik), zwarte bär (Wanssum), zwarte bère(n) (Sevenum), zwatə bērə (Hasselt), zwerte beere (Nederweert), zwerte bere (Weert), -  zwarte bèè:r (Gennep, ... ), zwarte bezie: zwette bezen (Kwaadmechelen), zwarte kroezel: zwatte kroezels (Hoepertingen, ... ), zwattə krūsəl (Mettekoven), zwatə kruəzəls (Heers), zwarte miemer: schwarte miemere (Maasniel), zwarte miemer (Blerick, ... ), zwarte sint-jansbeer: zwatte sint-jansbeer (Zepperen) jeneverbes || jeneverbes (Juiniperus communis L.) [N 92 (1982)], [Roukens 03 (1937)], [ZND 34 (1940)] || jeneverbes (Juniperus communis L.), de struik [DC 30 (1958)], [ZND 49 (1958)] || jeneverbes (Juniperus communis L.), de vrucht [DC 30 (1958)], [ZND 49 (1958)] || jeneverbesseboom || jeneverbessen || jeneverbessenstruik, wachholder || jeneverboom [ZND m] || jeneverboom, -bes || wachelder III-4-3
jersey jersey-stof: džɛrsej-stǫf (Tongeren), lichte jersey: lichte jersey (Neerpelt), wollen jersey: wø̜lǝ jø̜̄rsi (Grevenbicht / Papenhoven) Machinaal gebreide kledingstof, vooral voor dameskleding (Van Dale, pag. 1237). [N 62, 75c; N 62, 75d] II-7
jeugd jonkheid: jonkheed (Heerlen) jeugd [SGV (1914)] III-2-2
jeugd, jongelieden aankomende mannetjes: aankaomende menkes (Opoeteren), jeugd: jeegd (Peer), jeu:g (Roermond), jeug (Heerlen), jeug(d) (Castenray, ... ), jeugd (Bocholt, ... ), jeutgd (Neeroeteren), jucht (Meeuwen, ... ), juig (Sint-Truiden), jäög (Maastricht), jéúch (Meeswijk), jéúcht (Loksbergen), jong goed: cf. WNT s.v. "goed (II)"9 a jongelui, jong volk  jónkgōēt (Koninksem), jong, de -: de jòng (Zonhoven), jeng (Kerniel), jeung (Millen), jing (Bree, ... ), joen (Voort), joeng (Hoepertingen, ... ), jong (Beringen, ... ), joong (Lommel), joung (Heers), jŏĕng (Beringen, ... ), jung (Boorsem, ... ), jòng (Zolder), jóng (Venlo), cf. WNT s.v. "jong (II) - jonk"A) 1) a. .... Jong, jongens, kind, kinderen........: (dus ook mv.), cf. VD s.v. "jongelieden"; cf. VD s.v. "jongelui"; cf. WNT s.v. "jongelieden - jongeluiden, jongelui  joeng (Lommel), cf. WNT s.v. "jonk"(in de betekenis van jongen, meisje, kind) het meervoud = "jong"(jongens, meisjes, kinderen)  jeng (Bree), jmø´ng  jong (Gruitrode), jonge gasten: joeng gaste (Bilzen), jong gaasten (Achel), jong gaste (Opitter), jong gasten (Bocholt), jŏĕng gastə (Sint-Truiden), jŏĕnggastə (Sint-Truiden), jóng gastə (Hamont), jonge jongens: jŏĕngə jŏĕngəns (Tessenderlo), jóng jônges (Altweert, ... ), jonge kadees: cf. VD s.v. "cadée", zie kadee; cf. VD s.v. "kadee"(gew.) (-ën, -s) 2. kind, jongen;; cf. VD F-N s.v. "cadet, -ette"jongere (jongste) broer of zuster; jongste kind  de jong kadee’s (Lommel), cf. VD s.v. "kadee"gew. 2. kind, jongen (meervoud = en of s)  joen(g)e kadees (Beverlo), jonge mensen: joeng minse (Wellen, ... ), joenge minse (Hoeselt), jong minsen (Opoeteren), jong minsə (Lanaken), jong mènse (Lommel), jong ménsən (Houthalen), jŏĕng minsən (Bilzen), jòng minsə (Bocholtz, ... ), jóng mense (Zonhoven), jóng mensə (Maaseik), jóng ménsə (Vechmaal), jóngminse (Koninksem), jöng minse (Martenslinde), jongelui: joeng lui (Rotem), joengleu (Maaseik), jong lei (Mopertingen), jong lèùj (Veldwezelt), jonglei (Eigenbilzen, ... ), jonglij (Rijkhoven), jonglui (Hamont, ... ), jonglui-j (Stokkem), jonglü (Bleijerheide, ... ), jonklui (Zichen-Zussen-Bolder), jōēnglui (Vliermaal), jung leië (Bilzen), jòngeluuj (Castenray, ... ), jònglu (Leut), jòngluuj (Castenray, ... ), jòngléj (Zutendaal), jòngəlöj (Hamont), jóngelüj (Blitterswijck, ... ), jónglej (Rekem), jónglu-j (Uikhoven), jónglui-j (Maastricht), jóngluj (Amby, ... ), jóngluu (Sittard), jóngluuj (Venlo), jóngléé (Koninksem), jóngəlui (Riksingen), jönglai (Martenslinde), cf. VD s.v. "jongelieden"; cf. VD s.v. "jongelui  joenglie (As), cf. VD s.v. "jongelui  jongluij (Hamont), cf. WNT s.v. "jongelieden - jongeluiden, jongelui  jonglö (Rotem), jongemannen: de jong manne (Lommel), joen(g)e mannen (Tessenderlo), jong mannen (Herk-de-Stad), jongmannen (Achel, ... ), jongmannə (Heusden), joong mannen (Lummen), joung mannen (Hoepertingen), jŏĕngə mannə (Tessenderlo), jongens: jŏĕngəs (Sint-Truiden), jongens en meidjes: jóngəz èn méétsjəs (Rekem), jongeren: jongeren (Maaseik), jongvolk: jaonkfólik (Hamont), joengvolk (Beverst, ... ), joenkfolk (Boorsem, ... ), joenkvolk (Alken, ... ), jongvolk (Stokrooie), jonkvauk (Neeroeteren), jonkvolk (Beringen, ... ), jonkvouk (Opitter), jonkvuik (Opoeteren), jŏĕng volk (Beverlo), jŏĕngvòlk (Boorsem, ... ), jŏĕnkfòllək (Sint-Truiden), jò.nk vó.llek (Zonhoven), jòng vóllək (Gelinden), jònkfolək (Borgloon), jònkvollek (Tungelroy), jóngvèùk (Opglabbeek), jónkvólk (Maaseik), jönkvolk (Martenslinde), jənkfəlk (Aalst-bij-St.-Truiden), cf. VD s.v. "jongvolk  jonkvolk (Lommel), jonkheid: joe.nkèd (Hasselt), joekhet (Broekom), joenkhed (Opoeteren), joenkheed (Wilderen), joenkheid (Hoeselt, ... ), joenkhet (Stevoort), joenkhèd (Hasselt), jonhet (Schulen), jonkait (Gutshoven), jonkhed (Riksingen, ... ), jonkheet (Heerlen), jonkheid (As, ... ), jonkhijt (Lanaken), jonkhéjt (Opgrimbie), joo-unkeit (Eisden), joukét (Heers), joungkee (Sint-Lambrechts-Herk), joŋkheͅi̯t (Eupen), jōēnkhét (Mettekoven), jŏĕngkéjt (Sint-Truiden), jŏĕngkét (Diepenbeek), jŏĕngkət (Sint-Truiden), jŏĕnkhejt (Hoepertingen), jŏĕnkhet (Hoepertingen), jŏĕnkhəd (Herk-de-Stad), jŏĕnkèt (Sint-Truiden), jŏĕnkêêt (Niel-bij-St.-Truiden), jo͂e͂nkət (Hasselt), junkeit (Mechelen-aan-de-Maas), jóenkèt (Sint-Truiden), jónkheed (Heerlen), jónkheid (Maastricht), jónkheit (Sittard), jónkéit (Meeswijk), jónkət (Tongeren), jùnkhèd (Beverlo), CF. VD S.V. "JONKHEID"= JEUGD  jonkheid (Kaulille), cf. WNT s.v. "jonkheid"en s.v. "jongheid  jŏĕnket (Sint-Truiden), jonkheid  jónk’heet (Chèvremont, ... ), jonkheid; cf. VD s.v. "jonkheid"2 (coll.) jongelui, jeugd  jónk’heet (Bleijerheide), kinder: kengər (Sint-Truiden), kènger (Hasselt), kleine jong, de -: klain joeng (Tessenderlo), klein joeng (Beverlo), klein jong (Kaulille), lorejassen: cf. VD s.v. "lorejas"(gew.) deugniet, schelm; leegloper, lomperd  lourjasə (Aalst-bij-St.-Truiden), mannen: mannen (Hechtel), snaken: sna-euk (Tongeren), tjongvolk: tjóngkfòllək (Zonhoven), het"jongvolk  tjonkvollik (Hamont), mar.: metanalyse  tjŏĕnk fujk (Opglabbeek) de jeugd || jeugd || jeugd (zn.) || jeugd ; de jongens en meisjes || jeugd, dat is goed voor de jeugd (de jonge lieden) [ZND 36 (1941)] || jeugd, jongelingschap || jeugd; jonge mensen || jeugdige personen || jonge mensen || jongelieden || jongelieden; grote (opgeschoten) jongens en meisjes [ZND 11 (1925)] || jongelui || jongeren || jonkheid || opgroeiende jongens en meisjes III-2-2
jeuk dab: dap (Nederweert, ... ), jeuk: hae haet jeuk (Sittard, ... ), ich höb jeuk (Buchten), ich krieg jèùk (Baexem), ich veul jeuk (Valkenburg), j"k (Maastricht), jeu.k (Boukoul, ... ), jeu:k (Blerick, ... ), jeuch (Kerkrade, ... ), jeuek (Weert), jeug (Kerkrade), jeui̯k (Blerick, ... ), jeujek (Mechelen), jeuk (Baarlo, ... ), jeuk kriege (Tegelen), jeuk kriegen (Mechelen-aan-de-Maas), jeuk krīēge (Geleen), jeuuk (Oirsbeek), jeuwak (Mechelen), jeuwek (Thorn), jeuwk (Kelmis), jeuùk (Voerendaal), jeu‧k (Baarlo, ... ), jeu⁄k (Remersdaal), jēūch (Bleijerheide), jēūk (Heel, ... ), jēūūk (Oirsbeek), jēͅjək (Gulpen), jĕŭk (Oostham), jiêk (Bree, ... ), juch (Bocholtz), juek (Klimmen, ... ), jui‧k (Roermond), juk (Kerkrade, ... ), juu-ik (Oost-Maarland), juu.k (Waubach, ... ), juu:k (Heerlen, ... ), juuch (Bocholtz), juuek (Gronsveld, ... ), juuik (Oost-Maarland), juuk (Gronsveld, ... ), juuëk (Heerlen, ... ), juu‧k (Gronsveld, ... ), juëk (Heerlen, ... ), juük (Meijel), jūūk (Eygelshoven, ... ), jūūëk (Hoensbroek), jŭŭk (Eijsden), jy(3)̄k (Rotem, ... ), jäö.k (Horn), jäök (Horn), jèù.k (Heythuysen), jèù:k (Beegden, ... ), jèùk (Baexem, ... ), jèù‧k (Baexem, ... ), jèük (Echt/Gebroek), jêû:k (Tegelen), jêûk (Blerick, ... ), jö.k (Mechelen), jö:k (Roosteren, ... ), jöjek (Mechelen), jök (Brunssum, ... ), jøk (Hamont, ... ), jùùwk (Schaesberg), júúk (Echt/Gebroek), jûûk (Brunssum, ... ), jûû‧k (Hoensbroek), žøk (Welkenraedt), (lange ö).  jö‧k (Roosteren), (m.).  jeu.k (Boukoul, ... ), (neet kratse).  jeu‧k (Blerick), (sleeptoon).  jeuk (Maastricht), [Paragraaf: leven/gezondheid/ziekte/vermoeidheid].  jeuk (Boorsem), ps. alles letterlijk overgenomen!  jeu‧‧k (Valkenburg), jeuks: ich héb juks (Panningen), jeuks (Merselo), jeu‧ks (Geysteren), juks (Baarlo, ... ), juks kriegen (Baarlo), jöks (Gennep, ... ), jûks (Broekhuizen), jeuksel: ex krex jøksəl (Bokrijk), hiəksəl (Bilzen), jēksəl (Linde), jy(3)̄ksəl (Sint-Truiden), jyksəl (Bommershoven, ... ), jøksəl høbə (Val-Meer), jùksel (Kortessem), ŭksel (Halen), yksəl (Loksbergen), jeukst: jökst (Afferden), jeukt: jùkt (Afferden), kietel: kiedel (Tegelen), kietel (Roermond), krets: de krets (Puth), de krèts (Leunen, ... ), de kréts (Stein), krats (Belfeld, ... ), kratse (Heerlen, ... ), krets (Maastricht, ... ), kretsch (Heugem), kretsj (Heer), kräts (Blitterswijck), krèts (Maastricht), kréts (Puth), 2x  de krets kriege (Maastricht), kriebel: kriebel (Herten (bij Roermond), ... ), kriemel: de krimmel (in de kéél) (Panningen), kriemel (Blerick, ... ), schob: schoeb (Roermond), schuur: sjoor (Bree) jeuk [N 07 (1961)], [N 10a (1961)], [ZND 01u (1924)], [ZND m] || jeuk [öksel, jukt, ukt] [N 10a (1961)] || jeuken, het begint te jeuken [öksele, euke, juike, juuke] [N 10 (1961)] || Ontsteking: plaatselijke infectie van weefsel, lichaamsdelen, gepaard gaande met roodheid, zwelling en pijn (meuk, mik). [N 84 (1981)] III-1-2
jeuken jeuk hebben: hae haet jeuk (Sittard), ich höb jeuk (Buchten), jeuk krijgen: ich krieg jèùk (Baexem), jeuk kriege (Tegelen), jeuk kriegen (Mechelen-aan-de-Maas), jeuk krīēge (Geleen), jeuk voelen: ich veul jeuk (Valkenburg), jeuken: `t begin te jeuke (Urmond), `t begint te jeuke (Stein, ... ), d bəgintjə ji:əkə (Neeroeteren), ii̯ekə (Martenslinde), j"ke (Tongeren), j"kə (Achel, ... ), j"kən (Houthalen), j.øͅ:kə (Rekem), jeeke (As, ... ), jeekə (Kermt), jeke (Hasselt), jekə (Hasselt), jeu.ke (Boukoul), jeuche (Kerkrade, ... ), jeuike (Thorn), jeuke (Afferden, ... ), jeuken (Maastricht, ... ), jeukjt (Neeritter), jeuktj (Ell), jeuuktj (Weert), jeuwke (Kelmis), jeu⁄ke (Heerlen), jeùke (Mesch), jeüke (Mheer), jēkə (Hasselt), jēūke (Swalmen), jēəkə (Beverst), jieëke (Bilzen), jikə (Bree, ... ), jiəkə (Genk), jīəkə (Opglabbeek), jo:kə (Maastricht), juike (Kerensheide), jukke (Wanssum), jukken (Velden), juu:ke (Weert), juu:kə (Benzenrade), juuche (Bocholtz), juuke (Eksel, ... ), juùke (Bocholtz), jūēūken (Elen), jūke (Neeroeteren, ... ), jūūke (Hoensbroek), jūxə (Vaals), jy(3)̄kə (Sint-Truiden, ... ), jy(3)̄əkə (Lozen), jykə (Bocholt, ... ), jyəke (Meeswijk), jyəkə (Maaseik), jèùke (Baexem, ... ), jéuëkë (Lanklaar), jêûke (Mechelen, ... ), jëkke (Rosmeer), jíi.ken (Bree), jîêke (Bree), jôêke (Montzen), jö:ke (Roosteren, ... ), jöke (Echt/Gebroek, ... ), jökke (Bunde), jø:kə (Beringen), jø`ən (Tessenderlo), jøkt (Zelem), jøkə (Beringen, ... ), jøkən (Achel, ... ), jøəkə (Eupen), jø͂ͅkə (Paal, ... ), jø͂ͅə.kə (Moresnet), jøͅkən (Neerpelt), jùkke (Kortessem), jûûke (Heerlerheide, ... ), jüëke (Heerlen), t begind mech te juuke (Oost-Maarland), t begint te jeuke (Guttecoven, ... ), t begint te jeuken (Neerbeek), t begint te jeuuke (Oirsbeek), t begint te jikke (Hees), t begint te jueke (Klimmen), t begint te juuake (Mechelen), t begint te juuke (Nuth/Aalbeek, ... ), t begint te juuëke (Voerendaal), t begint te jûûke (Klimmen), t begintj te jeuke (Leuken), t begintj te juuke (Weert), t begintj te jäöke (Horn), t begoos te jeuke (Grevenbicht/Papenhoven), t begééns te jeuke (Middelaar), t bəgint te j"kə (Tongeren), t bəgint tə jøkə (Tongeren), t juikt (Schaesberg), t jukt mich (Heerlen), t jèùk (Stevensweert), t jøkt mex (Neerpelt), tbəgentə jøkə (Koersel), tbəgentəjøkə (Koersel), te jeuke (Valkenburg), tjøͅkt (Tessenderlo), ujeken (Kwaadmechelen), ut begint te jeuke (Maastricht, ... ), ut fingt a te juëke (Vrusschemig), ut jeuk mich (Blerick), ychə⁄ən (?) (Tessenderlo), ət bəgent tə jy(3)̄kə (Sint-Truiden), ⁄t begeent te juüke (Meijel), ⁄t begint te jeuke (Wanssum), ⁄t begint te jeûke (Blerick), ⁄t jeukt (Tegelen), ⁄t jökt (Ottersum), B.v. t begint mich te jeuke.  jeuke (Venlo), Vgl. `j[ks\\l`.  j"kə (Houthalen), jeuks hebben: ich héb juks (Panningen), jeuks krijgen: juks kriegen (Baarlo), jeuksel hebben: jøksəl høbə (Val-Meer), jeuksel krijgen: ex krex jøksəl (Bokrijk), jeukselen: jeukselen (Hasselt), jēiksələ (Beverst), jygsələ (Veulen), jyksələ (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), jèksele (Eigenbilzen), jöksələn (Lommel), jøͅksələn (Lommel), t bəgent tə øksələ (Halen), t jyəksəlt (Gingelom), jeuksen: begint te jukse (Horst), jukse (Oirlo, ... ), jökse (Ottersum), ⁄t begint te jukse (Broekhuizen, ... ), kietelen: ki:tələ (Maastricht), kietele (Meerssen), krets krijgen: 2x  de krets kriege (Maastricht), kretsen: [Paragraaf: regelmatige werkwoorden].  kretse (Boorsem), kriebelen: kribbele (Sittard), kriebele (Bocholtz, ... ), t begint te kriebele (Venlo), ⁄t begint te kriebele (Blerick), kriemelen: krimmele (Panningen), krieuwelen: krīvele (Tongeren), pitsen: [sic]  pitse (Tegelen), schuren: sjoore (Thorn), šōrə (Lozen) jeuk [N 07 (1961)] || jeuk [öksel, jukt, ukt] [N 10a (1961)] || jeuken [ZND 01 (1922)], [ZND B1 (1940sq)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || jeuken, het begint te jeuken [öksele, euke, juike, juuke] [N 10 (1961)] || jucken, jeuken [ZND m] III-1-2
jezus jezus: jezus (Reuver) Jezus. [N 96D (1989)] III-3-3
jezus christus jezus christus: jezus christus (Bree, ... ) Jezus Christus, Christus. [N 96D (1989)] III-3-3
jezuïet jezuet: `ne jezuiet (Klimmen), dsjezwiet (Sint-Truiden), eine jezoiet (Klimmen), enne jezewiet (Klimmen), inne jezewiet (Nieuwenhagen), jeezwiet (Waubach), jesuit (Reuver), jeswiet (Melick), jezewie (Siebengewald), jezewiet (Baarlo, ... ), Jezewiet (Lutterade), jezewiet (Oirlo), Jezewiet (Schinnen), jezewiete (Ell), Jezowiet (Neerbeek), jezuiet (Epen, ... ), Jezuiet (Grevenbicht/Papenhoven), jezuiet (Heel, ... ), jezuieten (Sint-Huibrechts-Lille), jezuwiet (Kessel, ... ), jezwiet (Eigenbilzen, ... ), Jezwiet (Schinnen, ... ), jezwiet (Tegelen, ... ), jezwieten (Haler), jezzwiet (Maastricht), Jézëwiet (Hoeselt), jəzwit (Lommel), jəzəwiĕt (Nieuwenhagen), ne jezwiet (Tongeren), ne juzewiet (Eigenbilzen), ne zjəswiet (Tongeren), nne jezwiet (Gulpen, ... ), sjezwiet (Hoensbroek), sjuswīēt (Loksbergen), unnen zjozwiet (Meerssen), Zjezewiet (Koningsbosch), zjezwiet (Achel, ... ), Zjezwiet (Nuth/Aalbeek), zjezwiet (Schimmert, ... ), Zjèzjwiet (Schinnen), zjəzwiĕt (Opglabbeek), zjəzwit (Lommel), ənə zjezəwit (Montzen), jozefiet: jozefiet (Waubach), witte pater (lat.): witte pāāter (Nieuwenhagen) Een Jezuiet [Jozefiet, Zjezwiet]. [N 96D (1989)] III-3-3
jicht flerecijn: fleurəséén (Leopoldsburg), flērezijn (As), flurecien (Eksel), flərəsɛ:n (Tessenderlo), flɛ.rəsi.n (Meeuwen), dit is algemeen gebruikt; jicht is niet gekend.  fløRəsēͅn (Koersel), Oudere variant.  flerecijn (Caberg), gewrichtsreumatis: gewrichtsreumatis (Gruitrode), gicht: ge.ch (Eys, ... ), gech (Opgrimbie, ... ), gecht (Dilsen), geech (Lottum), geecht (Helden/Everlo, ... ), geegt (Swolgen), gēēch (Arcen), gĕĕch (Waltwilder), gĕĕcht (Blitterswijck), gich (Amby, ... ), gicht (Afferden, ... ), giech (Haelen, ... ), giecht (Brunssum), gieg (Maastricht, ... ), giĕg (Oirsbeek), gig (Asenray/Maalbroek, ... ), gigt (Horn, ... ), gix (Hoensbroek), gīch (Valkenburg), gīcht (Sevenum), gīēch (Amstenrade), gīēcht (Eijsden), gīēg (Schimmert), gèch (Eigenbilzen), gêch (Vlijtingen), gëch (Rosmeer), gɛch (Opgrimbie, ... ), yiə.t (Montzen), yiət (Eupen), Recentere variant.  giech (Caberg), stief van ne gicht  gicht (Beegden), Vlegendje jich is plotseling opkomende en zich snel verplaatsende jicht. Men vergelijke met het Duitse: Gicht.  gich (Herten (bij Roermond)), het in de knoken hebben: ? t ien de knäök hebbe (Venray), jicht: j".cht (Herk-de-Stad), jaeich (Guigoven), je:ch (Voort), jech (Hasselt, ... ), jecht (Beverlo, ... ), jeech (Hoepertingen, ... ), jeecht (Oirlo, ... ), jeeəcht (Sevenum), jeg (Bilzen), jegt (Neerpelt), jeich (Kortessem), jeig (Zepperen), jeigt (Groot-Gelmen), jeiX (Hoepertingen), jejch (Hoepertingen), jeucht (Zonhoven), jeX (Beverst, ... ), jeXt (Gerdingen, ... ), jeïch (Diepenbeek), jeüg (s-Herenelderen), jēch (Alken, ... ), jēͅjx (Hees), jēͅX (Berg, ... ), jĕXt (Opoeteren), jeͅcht (Sint-Truiden), jeͅicht (Diepenbeek), jeͅX (Bilzen), jeͅx (Mielen-boven-Aalst), jich (Berg-en-Terblijt, ... ), jich in de knoake (Kerkrade), jicht (As, ... ), jiech (Maastricht), jieëg (Bilzen), jig (Nieuwenhagen, ... ), jigd (Montfort), jigt (Diepenbeek, ... ), jijg (Wintershoven), jisch (Vaals), jiX (Lanklaar), jiXt (Kerkrade, ... ), jixt (Overpelt, ... ), jīcht (Merkelbeek, ... ), jīgt (Nederweert), jīX (Heers), jè-ch (Wellen), jèch (Hasselt, ... ), jècht (Hasselt, ... ), jèèch (Wellen), jèùX (Veulen), jø.cht (Zonhoven), jøuXt (Herk-de-Stad), jɛ(ig)ch (Rijkel), jɛch (Aalst-bij-St.-Truiden), jɛjch (Hoepertingen), niet gebruikt, tenzij door degenen die het hebben en het van de dokter hoorden  jīXt (Eksel), Vooral in de benen.  jicht (Bree), nootreumatis: nootreumatis (Gruitrode), reuma: reuma (Meijel), reumatiek: remetiek (Meerlo, ... ), reumatiek (Eys, ... ), rimmetiek (Bree, ... ), rummetiek (Weert), rummetiĕk (Beesel), rummetik (Ophoven), reumatis: ràmətis (Meldert), vliegende gicht: vleegende gich (Boekend), vleegende gig (Vlodrop), Het zijn rheumatische pijnen die zich snel verplaatsen. Het woord gich vergelijke men met het Duitse Gicht.  vlegendje gich (Herten (bij Roermond)), vliegende jicht: vliegende jeecht (Oirlo), vliegənd jicht (Loksbergen) Gicht, jicht [ZND m] || jicht [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || jicht, soort rheumatiek || Jicht: stofwisselingsziekte die berust op afzetting van urinezure zouten in de gewrichten, met veel pijn (jicht, dicht, gicht, flerecijn, reumatiek). [N 84 (1981)] || Reumatiek: aandoening van spieren en gewrichten met veel pijn (flerecijn, rumatis, vliegende vaan, rimmetiek, krimmetiek). [N 84 (1981)] || reumatiek: hoe heet de gewrichtspijn die vooral bij bejaarde mensen voorkomt (fr. rhumatisme) ? [ZND 42 (1943)] || soort jicht || stijf, van vingers en handen gezegd [scheef] [N 10 (1961)] III-1-2