e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kanaalgraver hakers: hǭkǝrs (Kronenberg), ploegen: ploegen (mv.) (Griendtsveen), turfgravers: tø̜rǝfgrē̜vǝrs (Sevenum) De turfsteker die werkzaam is bij het graven van een kanaal. De haker neemt het zand van de spitters onder in de veenput over op zijn haakschop en deponeert het verder. Dit graven van een wijk gebeurt vaak in ploegverband. [II, 24a] II-4
kandeel advocaat: àtvookáát (Jabeek), bierpap: beerpap (Blerick, ... ), bierpap (Montfort, ... ), drenkske  drenkskə (Meijel), bierslem: met bier  beersjlêəm (Doenrade), bierslemp: (beer)sjemp (Beek), (beer)slèmp (Urmond), beer sjlèmp (Grevenbicht/Papenhoven), beersjlèmp (Beek), beersjlémp (Simpelveld), beerslemp (Itteren), béersjlemp (Brunssum), bier meel en melk  beersjlemp (Geulle), daar lijkt het op  beerslemp (Caberg), biertjespap: bier(k(es)-pap (Oirlo), eiercognac: èjercôgnac(?) (Susteren), glhwein (du.): gluijwīēn (Doenrade), glühwi-jn (Bree), grog: groch(?) (Valkenburg), grog (Eksel, ... ), grok (Heythuysen, ... ), grok(?) (Haelen), grouch (Meijel), grōg (Sittard), gro͂k (Stevensweert), gròg (Horn, ... ), gròk (Amstenrade, ... ), grôk (Hoensbroek), jrok (Kerkrade), Tegels(?)  grok (Asselt), kandeel: kandeel (Horn, ... ), kandiel (Maastricht, ... ), kandieël (Stramproy), kàndiel (Maastricht), kàndĭĕl (Maastricht), kraamdrank: kraom drank (Born), slem: schlem (Buchten), schlèm (Heerlerbaan/Kaumer), sjlem (Buchten), slemp: schlemp (Maasniel, ... ), sjlemp (Guttecoven, ... ), sjlump (Merkelbeek), sjlèmp (Meers, ... ), sjlèèmp (Moorveld (Waalsen), ... ), sjlémp (Heel), slemp (Eys, ... ), slēmp (Eys), slèm (?) (Montfort), slèmp (Urmond), bij verkoudheid  sle͂mp (Tungelroy), daar lijkt het op, maar zeker geen brood erin  slemp (Caberg), lange e  sjlemp (Maastricht), slempap: sjlempap (Guttecoven), met bier  sjlèmpap (Sittard), slempap met bier: sjlèmpàp mit beer (Geleen), wagendrank: woagedrank (Wijlre), warme bisschop: wèrme bischof (Simpelveld), warme grog: werme groc (Herten (bij Roermond)), werme grok (Velden), geen brood en ei erin  werrəmə grog (Caberg), warme wijn: wérrəmə wien (Maastricht), wijnsoep: wīēnsoep (Venlo), wīēnsōēp (Heerlen), zuipje: zeupke (Roermond), zoeep (Weert), zoepə (Pey), zuupke (Maastricht) kandeel; Hoe noemt U: Warme drank bereid uit wijn (bier, melk) met eierdooiers, suiker en kaneel, al of niet met wittebrood (kandeel, zuipen) [N 80 (1980)] III-2-3
kandelaar bougeoir (fr.): Fr. bougeoir  boezjwáá.r (Hasselt), kaarsenhouder: kairsehaajer (Melick), kersenhalder (Venlo), kaarsenlucht: keerse-luch (Ulestraten), kèèrsenluch (Amstenrade), kaarsenluchter: kaerseluchter (Boukoul, ... ), kaertseluchter (Klimmen), kaertseluuchter (Valkenburg), kaese-luchter (Maasbracht), kaeseluchter (Echt/Gebroek, ... ), kaesjeluchter (Nieuwstadt), kaesseluchter (Heel), karseleechter (Ellikom), karselichter (Gruitrode, ... ), karselichters (Meeuwen), karseluchter (Kaulille, ... ), kāsəlīxtər (Diepenbeek), keatseluchter (Schaesberg), keerseluchter (Sittard, ... ), keetseluëter (Haanrade), kerseleuchter (Sevenum), kerseluchter (Baarlo, ... ), kerszeluchter (Koningsbosch), kertse luugter (Noorbeek, ... ), ketseluchter (Waubach), keëtseluchter (Hoensbroek), keëtselüeter (Kerkrade, ... ), kērseluuchter (Puth), kēətsəlyətər (Bleijerheide, ... ), keͅrsəlø&#x0304xtər (Blitterswijck, ... ), keͅrsəløxtər (Hamont), kèrseleuchter (Hamont), kèrtseluchter (Vlodrop), këtselüeter (Bocholtz), #NAME?  kaerseluchter (Reuver), \'ne Kaerseluchter op \'t nachkeske vinj ich geverelik  kaerseluchter (Roermond), kaarsehouder  keâtzelûeter (Kerkrade), kaarseluchter veel in gebruik  kè-seluchter (Maasbracht), Verklw. keëtseluchterke  keëtseluchter (Heerlen), kaarsenstandaard: kersesjtandjaard (Posterholt), kaarsenstander: kersestender (Castenray, ... ), kēēətsəsjtèndər (Nieuwenhagen), kârsestânder (Maasbree), kèrsjestünder (Guttecoven), Verklw. keëtsesjtenderke  keëtsesjtender (Heerlen), kaarsenstek: karsestek (Meeuwen), kaarslamp: kāslamp (Spalbeek), kaarslucht: kaeslucht (Grathem), kairsluch (Maasniel), kaarsluchter: kāslìchter (Beverst), kersluchter (Oirlo), kaarsluchtertje: kairsluchterke (Maasniel), kandelaar: kaandeleejer (Tessenderlo), kandelaar (Baarlo, ... ), kandelaer (Blerick, ... ), kandelaor (Venray), kandelear (Doenrade, ... ), kandeleer (Guttecoven, ... ), kandeleers (Houthalen, ... ), kandeleir (Maaseik), kandeler (Zichen-Zussen-Bolder), kandelers (Paal), kandelier (Zonhoven), kandelieër (Echt/Gebroek, ... ), kandelieëur (Haler), kandeliēer (Sint-Lambrechts-Herk), kandelèr (Lommel, ... ), kandelère (Schimmert), kandelèrs (Hechtel), kandelèèr (Nuth/Aalbeek), kandeléer (Maastricht), kandlār (Rutten), kandəlār (Roggel), kandəleer (Maastricht), kandəleir (Oostham), kandəlēͅər (Hamont), kandəlīr (Borgloon), kandəlɛ̄r (Lommel), kanneleir (Paal), keengelier (Ulbeek), keengəliər (Alken), keingeleer (Wilderen), kendeleer (Beringen, ... ), kendeliër (Heusden), kendelère (Hechtel), kendjeleer (Voort), kendleer (Kuringen), kendəlīēͅər (Houthalen), kengeleer (Jeuk, ... ), kengeleers (Linkhout), kengəler (Sint-Truiden), kenneleeer (Wellen), kenneleer (Kuringen, ... ), kennelier (Hasselt), kenneliër (Zolder), keŋəlēr (Sint-Truiden, ... ), keͅi̯ŋəlēr (Sint-Truiden), keͅŋəlēr (Herk-de-Stad), kândeler (Castenray, ... ), kèèngeleeër (Stevoort), kɛiŋəliər (Gutshoven, ... ), kɛŋelers (Zepperen), kɛŋəleer (Montenaken), (nieuw).  kandelaer (Maasbree), \'ne Kopere kandeleer  kandelee:r (Roermond), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  kanlê\"r (Beverlo), Uitspr.: \"ei\"= \"è\".  kenneleir (Beverlo), Verklw. ke.ndzeliërke  ke.ndzjeliër (Hasselt), ¯ne zèllevere kandeleer stónt bijj eder koevert  kandeleer (Maastricht), kandelaber: kandelaaber (Sittard), kandelaber (Gronsveld, ... ), kandelabers (Opitter), kandəlābər (Lanaken, ... ), kandəla͂bər (Sint-Truiden), kandəl‧ābər (Sint-Martens-Voeren, ... ), (in de kerk).  kandelaber (Hoensbroek), [sic]  kandeleiber (Oostham), Twie zwoer kopere kandelabers gaof heer aon de kèrrek ¯ne Kandelaber mèt veer of vief keerse, die neet branne  kandelaber (Maastricht), kandeluchter: kandelichter (Peer), keukkel: keukkel (Rijkhoven), kunkelaar: kynkeleeər (Engelmanshoven), luchter: leuchter (Lanaken), lextər (Genk, ... ), lēūjter (Mheer), li.xtər (Hasselt), lichter (Diepenbeek, ... ), lichters (Opitter), lichtər (Eigenbilzen), liechter (Eigenbilzen), līj.htər (Borgloon), luchter (Achel, ... ), luchters (Echt/Gebroek, ... ), luchtər (Eisden), lugter (Maaseik, ... ), luuchter (Eijsden, ... ), luxter (Zussen), lyxtər (Tongeren), lyətər (Bleijerheide, ... ), lø&#x0304xtər (Blitterswijck, ... ), løx.tər (Rekem), løxtr (Lanaken), løxtər (Lanaken, ... ), løxtəR (Stokkem), løxtər (Val-Meer, ... ), lø͂ͅtər (Eupen, ... ), løͅxtər (\'s-Gravenvoeren, ... ), lü:çtər (Borgloon), lüchtər (Maastricht), lügter (Valkenburg), B.v.: \'eine tiene lichter\', \'eine koepere lichter\'.  lichter (Neeroeteren), kandelaar  luchter (Thorn), kroonluchter, of kandelaar  luchter (Rothem), luchter  lūūter (Mechelen), løxtər (Zichen-Zussen-Bolder), mit bobèche  luchter (Sittard), Soms zegt men ook alleen \'luchter\'.  luchter (Venray), uu tamelijk kort  luuchtər (Heer), Verklw. luchterke  luchter (Heerlen), voor een kaars Gêf mïch dë lüchtër éns dùr  lüchtër (Tongeren), ¯n groete zèllevere luuchter stónt op toafel  luuchter (Maastricht), schouwgarnituur: schouwgarnituur (Kaulille) armluchter || Hoe noemt u een kandelaar? (kandelaber) [N 104 (2000)] || kaarselamp || kaarsendrager || kaarsenluchter || kaarsenstandaard || kandelaar || kandelaar (vooral grote ~ in kerk) || kandelaar voor 1 kaars || kandelaar voor verschillende kaarsen || Kandelaar. Hoe heet een kandelaar, zoals er vroeger langs beide zijden op de schoorsteen stonden ? [ZND 37 (1941)] || kandelaber || Kerzenleuchter; kandelaar || lage kandelaar || lamp/ luchter; inventarisatie soorten en gebruiksmogelijkheden; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || luchter [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || luchter, kandelaar III-2-1
kandelaar op het altaar armluchter: erremluuchter (Maastricht), bougieluchter (<fr.): boezjieluuchter (Maastricht), kaarsenhouder: kèrsehager (Hasselt), kaarsenkandelaar: keërsekandeläers (Mechelen-aan-de-Maas), kēērsekandelēērs (Maastricht), kaarsenluchter: de kaertseluchtere (Klimmen), de keerseluuchters (Maastricht), de keersjeluchters (Meerssen), de keeërseluchtere (Hoensbroek), de keëtse-luchtere (Nieuwenhagen), der kɛetseluëter (Montzen), kaaseliechter (Diepenbeek), kaerseluchter (Swalmen), kaerseluchters (Geleen, ... ), kaerseluchtusj (Doenrade), kaerseluuchter (Schinnen), kaersjeluchters (Guttecoven), kaertseluchtesj (Klimmen), kaertseluuchter (Valkenburg), kaeseluchter (Grevenbicht/Papenhoven), kaeseluchters (Echt/Gebroek, ... ), kaetseluchtere (Gulpen), kairseluchters (Melick), karselochter (Eksel), karseluchters (Bocholt, ... ), karsəl"xtərs (Meijel), kearseluchtesj (Lutterade), keasjeluchters (Nieuwstadt), keatseluuter (Eys), keerseluchters (Klimmen, ... ), keirseluchters (Roggel), kerseleuchters (Sevenum), kerseleugters (Sevenum), kerseluchter (Blerick, ... ), kerseluchters (Baarlo, ... ), kerseluuchter (Posterholt), kerseluwchter (Ospel), kertseluchters (Koningsbosch), kertseluchtersj (Vlodrop), kertsjeluughtere (Noorbeek), keseluchters (Holtum), ketse-luuëtere (Epen), ketseluchter (Waubach), ketseluchtere (Waubach), ketselutere (Vijlen), keëseluchter (Linne), keëtseluchter (Voerendaal), keëtseluëter (Bocholtz), keëtselüeter (Kerkrade), keëtselüeter, mv. keëtselüetere (Chèvremont), keͅrsəløxtərs (Gennep, ... ), keͅrsəløͅxtər (Weert), kirseluchter (Neerbeek), kièrseluuchter (Schinnen), kâsseluchter (Hoeselt), kèiseluuchters (Schinnen), kèrseluchter (Nuth/Aalbeek), kèrseluchters (Lutterade), kèrseluchtesj (Sittard), kèèseluchter (Thorn), kèèseluchters (Geistingen), kèëtselŭgtere (Nieuwenhagen), kërseluchters (Montfort), kaarsenluster: keërseluster (Eisden), kèèrseluster (Eisden), kaarsenstaander: de kjassestaonders (Eigenbilzen), keersestönders (Maastricht), kandelaar: de kandeleers (Maastricht), kaandelèèr (Sint-Martens-Voeren), kaandëlèrs (Hoeselt), kandelaar (Eigenbilzen, ... ), kandelaars (Heugem), kandelaer (Tungelroy), kandelaers (Obbicht, ... ), kandelair (Tegelen), kandeleer (Roermond), kandeleers (Boorsem, ... ), kandeleir (Achel), kandeleirs (Stokkem), kandeler (As), kandeleèr (Uikhoven), kandeleër (Eisden), kandelieers (Heel), kandelier (Thorn), kandelèr (Beek), kandelère (Ubachsberg), kandelèèr (Eisden, ... ), kandelèèərs (Membruggen), kandeléérs (Ulestraten), kandəlēr (Tessenderlo), kandəlēͅrs (Bree), kanjeliers (Horn), keingeleers (Sint-Truiden, ... ), kendelieërs (Houthalen), kendeliërs (Zonhoven), kengeleers (Jeuk), kengelejere (Heers), kengeliejer (Loksbergen), keͅnjəleͅrs (Hoepertingen), keͅŋəlērs (Sint-Truiden), kàndeléérs (Amstenrade), kèngeleer (Sint-Truiden), kènjelers (Hoepertingen), dit zegt men nu tegen alles  de kandelaars (Tongeren), meerarmig  de kandelaars (Tongeren), kandelaber: kandelaber (Maastricht, ... ), oudere vorm  de kandelaabers (Tongeren), luchter: luchter (Roermond), luchters (Geulle, ... ), luuchters (Maastricht, ... ), luugters (Maastricht), lŭchters (Schimmert), eenarmig  de luchters (Tongeren) De kandelaars, de kaarseluchters op het altaar [kèrseluchters, keëtseluëtersj]. [N 96A (1989)] III-3-3
kandijsuiker borstklont: baorskloont (Castenray, ... ), borstsuiker: baorssoeker (Castenray, ... ), boersôkker (Gronsveld), boorssókker (Maastricht, ... ), borschsoekker (Valkenburg, ... ), borssòkker (Genk), borssókker (Altweert, ... ), borssôkker (Stokkem), borstsòkker (As, ... ), bosjsûîker (Beverlo), bossoeker (Hasselt, ... ), bossòkker (Tungelroy), bossòəkkər (Kelpen), bossókker (Diepenbeek), bossôekkër (Hoeselt), botsòkker (As, ... ), bōrstsukər (Blitterswijck, ... ), boͅrsokər (Meeswijk), boͅsokər (Meeuwen), brós’tsoekker (Bleijerheide, ... ), bóssòkker (Zonhoven, ... ), e glaas heite mèlk mit bórssókker is n aad hoesmiddelke taege n kaaj  bórssókker (Roermond), E glaas werrem mèllek en dao get boorssókker in, is good tegen ¯n kaw  boorssókker (Maastricht), brostsuiker: bróstsoeker (Simpelveld), Bróssókker in eine ketoene vaam: kandijsuiker, om een katendraad gegoten Bij het uit de vorm lossen brak de plm. een centimeter dikke kandijstaaf in kleine stukjes. De kinderen vonden dit een heerlijke lekkernij  bróssókker (Sittard), geborde suiker: gebordje sòkker (Tungelroy), kandij: kandijj (Maastricht), kândeej (Venray), kandijs-suiker: Verklw. kandiestsükkersje  kandies’tsoekker (Bleijerheide, ... ), kandijsuiker: kândeej (Castenray, ... ), kândeejsoeker (Castenray, ... ), Tegenover: potsókker  kandijjsókker (Maastricht), klontjes: kluntjes (Venlo), theesuiker: teesoeker (Hasselt) babbelaar; Hoe noemt U: Een balletje van suiker of stroop (babbelder, babbelaar, brok, babbel(tje), suikerbal, sabbelder, ababol, rababbel, kussentje, spekje, steek, kokinje, babbelut) [N 80 (1980)] || borstsuiker || borstsuiker, gestampte kandijsuiker || bruin/zwarte kandijklontjes || bruine kandijbrokken || bruine kandijsuiker || bruine kristalsuiker, kandijsuiker || bruine suiker || donkerbruine candijsuiker || donkerbruine gekristalliseerde suiker, borstsuiker || gebrande suiker || gekristalliseerde bruine suiker || gestampte kandijsuiker || grove kandijsuiker || kandij || kandij aan een snoer || kandijsuiker || kandijsuiker in gestampte klompjes || klontjessuiker || theesuiker, witte aan een draad geregen kandijsuiker || witte en bruine kandijsuiker III-2-3
kaneel kaneel: kaneiəl (Lommel), kanieël (Heerlen, ... ), kaniəl (Blitterswijck, ... ), kanīl (Eupen), keniel (Maastricht, ... ), kenieël (Altweert, ... ), kenièl (Venlo), keniël (Tegelen), kniel (Gronsveld, ... ), kniəl (Meeswijk), kànnêel (Tongeren), kënêel (Tongeren), kənē.l (Sittard), E piepke keneel ne Sjtaaf keneel Ries mit keneel  kenee:l (Roermond), Eè stèèfke keniêl bi-j de père doon  keniêl (As, ... ), Fr. canelle  kerniel (Zonhoven), Ries met keniel ¯n piep keniel ¯ne stek keniel, of ¯ne kenielstaaf  keniel (Maastricht), sjtieve riesbrij mit tsoeker en kanieël  kanieël (Bleijerheide, ... ), t laeve is n pi‰p kenieël, ieder lekt r an en kriegt zien dieël (pseudodefinitie van het leven)  kenieël (Castenray, ... ), kaneelpijpje: kaniəlpipkə (Blitterswijck, ... ), kenieëlpiêpke (Altweert, ... ), pijpje kaneel: piepke keneel (Roermond), piepke kenièl (Venlo) een pijpje kaneel || kaneel || pijpje kaneel || toebereide binnenbast van de kaneelboom III-2-3
kanon maken kanon maken: kanon maken (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) Gezegd van een schot dat de prop wegschiet maar verder zonder uitwerking blijft. [Vwo 404] II-5
kans chance (fr.): sjans (Merkelbeek), sjoa͂s (Sint-Truiden), sjôos (Tongeren), Bij dat meëdsje haste überhaup jing sjans  sjans (Bleijerheide, ... ), geluk: geløͅk (Venlo), kans: gelieke kans (Melick), gōi kans (Venlo), ka.ns (Zonhoven), kaa.ns (Zonhoven), kaans (Epen, ... ), kans (Amby, ... ), kans høͅbə (Blerick), kans make (Venlo), kāns (Gennep, ... ), kà.ns (Meeswijk), kàns (Lommel, ... ), kààns (Hamont), kâns (Meeuwen, ... ), verklw. ke.nske iech gië.f ze e klee ke.nske vir te wènne: Volgens mij hebben ze een klein kansje om te winnen  ka.ns (Hasselt), kansje: kenske (Vlodrop), keͅnskə (Eys, ... ), risico: risico (Weert), ruimte: ri-jmte (As, ... ) De mogelijkheid, waarschijnlijkheid om te winnen of te verliezen [kans, hasard]. [N 88 (1982)] || Een speler die twee beurten heeft om het aantal gelijk temaken in bepaalde spelen [dam, dame]. [N 88 (1982)] || kans || kans, geluk, meevaller || kans, mogelijkheid || kans: Als hij - ziet zal hij proberen je te bedriegen [DC 35 (1963)] || Van de gelegenheid (occasie) profiteren. [ZND 40 (1942)] III-1-4, III-3-2
kant kant: ka.nt (Altweert, ... ), ka.ntj (Boshoven, ... ), kanjtj (Doenrade, ... ), kant (Bocholt, ... ), kaŋk (Zie mijnen  [(Domaniale)]  [Maurits]), kãnt (Tessenderlo), kānt (Blitterswijck, ... ) Fijn, licht weefsel van linnen, garen, zijde, ook goud- of zilverdraad met opengewerkte patronen en opgelegde tekeningen, dat tot versiering van randen en boorden en als tussenzetsel dient (Van Dale, pag. 1281). Men kent Brusselse, Mechelse, Brugse enz. kant. Verder onderscheidt men echte en nagemaakte, valse kanten en machinale, met een machine vervaardigde kant. Men gebruikt kant voor witte schorten, kussenslopen, voor kleren (Q 121c), gordijnen en ondergoed (Q 99*), en voor lakens (P 219, meestal machinale kant). [N 62, 81a; N 62, 98; N 59, 201; MW; monogr.] || Het stuk steenkool dat men moest laten staan bij het "afkanten" (zie het lemma Afkanten). [monogr.] II-5, II-7
kant aan de voorstrook knipkant: knepkaŋkt (Sevenum) De kant aan het geplooide gedeelte van een vrouwenmuts. [N 61, 25a] II-7