e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
badstof badstof: batštōf (Reuver) Katoenen lussenweefsel waarvan bijv. badhanddoeken en badjassen worden gemaakt. [N 62, 78] II-7
bagagewagen achterbak: achterbak (Lutterade), bagagewagel: baagaazjəwààgəl (Maastricht), bagagewaogel (Eigenbilzen), bagasjewagel (Maastricht), bagazje-wagel (Maastricht), báágáázjəwáágəl (Maastricht), bagagewagen: baagaschewaagə (Montfort), bagaazjewaage (Thorn), bagaazjewage (Klimmen, ... ), bagage-wāāge (Schimmert), bagagewaage (Posterholt, ... ), bagagewage (Amby, ... ), bagagewagen (Hoensbroek), bagagewâge (Gulpen), bagagəwaagə (Maastricht), bagasjewagen (Meijel), bagazie wage (Sevenum), bagazje-wage (Klimmen), begazie-wage (Ell), bàgaasjəwaagə (Epen), bəgaagəwaagə (Roermond), bagagewagon (<eng.): bagagewagon (Eys), bak: bak (Born, ... ), fourage (<fr.?): [cf. fourgon?, RK]  fourage (Thorn), fouragewagen: fourage wage (Montfort), fouragewagon: fouragewagon (Schimmert), fourgon (fr.): Van Dale: fourgon (Fr.), vrachtwagen, vrachtwagon.  fourgon (Leopoldsburg), goederenwagen: geudere-wage (Klimmen), goedere waage (Sevenum), goedere wage (Maasniel), goederenwaage (Velden), goederewaage (Velden), goederewage (Ittervoort, ... ), goedərəwaachə (Kapel-in-t-Zand), Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!  goedere wage (Meerlo), ps. of "wagen": invuller noteert alleen "w.".  goedere wage(n) (Oirlo), goederwagen: (m.).  g‧y(3)̄dərw‧ān (Eys), pakjeswagen: pekskeswagen (Eksel), pakwagen: pakwaan (Kerkrade), pakwage (Susteren, ... ), pakwāāgə (Reuver), pàkwāge (As), pàkwààgə (Susteren), pàkwáágə (Heerlen, ... ), ps. omgespeld volgens Frings!  pakwāgə (Houthalen), postwagen: paostwaagə (Gennep), vrachtwagel: vrachwagel (Maastricht), wagon (<eng.): wagon (Grathem, ... ), wagón (Urmond) een bagagewagen bij een trein [fourgon, bak] [N 90 (1982)] III-3-1
bagethamer bagethamer: bǝgɛt˱āmǝr (Stokkem) Hamer met één vlakke en een licht bol-ronde kop die dient om ronde lijsten te slaan. Zie ook afb. 155. [N 64, 40a; N 66, 7a] II-11
baggerbeugel baggerbeugel: bagǝrbø̄gǝl (Griendtsveen, ... ), bǫgǝrbø̄gǝl (Lommel), baggerring: bagǝrreŋk (Meijel, ... ), netring: netreŋk (Meijel, ... ), netring (Ospel), nętreŋk (Ospel), nɛtrēŋk (Tungelroy) Het meest geijkte gereedschap om het slijk van-uit het water omhoog te halen. Het principe van zo''n baggerbeugel is een ijzeren boog met een schepnet, bevestigd aan een lange steel. [I, 92; N 18, 148] || Instrument dat gebruikt wordt bij het uitbaggeren van de dam. Het bestaat uit een lange steel waaraan een beugel is bevestigd en aan die beugel een zak waardoorheen het water wegloopt, terwijl de modder achterblijft. [II, 28d] II-4
baggerbroek baggersboks: bagǝrsboks (Meijel, ... ) Vanwege het geploeter in het veenwater draagt men bij het baggeren van turf een slechte broek. [I, 88b] II-4
baggeren baggerd maken: bagǝrt mākǝ (Meijel, ... ), baggeren: bagǝrǝ (Ospel), ontginnen van veengrond: ontginnen van veengrond (Hechtel), ontginning van veengrond: ontginning van veengrond (Berverlo) Het baggeren gebeurt op verschillende manieren. Soms bereidt men de veenspecie in de put waaruit ze naar het ligveld wordt gebracht, soms wordt naast de kuil waaruit men de bagger wil graven, een vierkante bak geplaatst waarin het slijk wordt geworpen. In P 46 gebeurt het turven of baggeren op slechts enkele plaatsen. Als men de graszoden heeft verwijderd en de turf heeft gevonden, wordt de zwarte brij uitgespreid. In L 352 wordt voor het baggeren de graslaag eveneens afgestoken en wordt de bovenlaag ook verwijderd. Men maakt een plek van ongeveer één are grasvrij. Vervolgens graaft men een kuil van vier meter lengte en één meter breedte. De moer wordt uitgespreid op het vooraf klaargemaakte plaatsje tot een sprei van ongeveer 20 cm dik. [I, 87; N, 27, 1 add.] II-4
baggerhak baggerhak: bagǝrhak (Meijel, ... ), haak: hǭk (Sevenum, ... ), hak: hak (Ospel) Hak waarmee men het baggerslijk fijn- en kapotmaakt. Naast een hak gebruiken de boeren ook wel een hooivork, riek of mesthaak. [I, 103d; I, 103e] II-4
baggerhut keet: kiǝt (Ospel), schuilplaats: sxulplāts (Ospel) Om eventueel te schuilen tegen onweer of om te overnachten heeft men een keet of schuilplaats gemaakt. [I, add.] II-4
baggermolen bagger: bagger (Bunde, ... ), baggər (Maastricht), ps. letterlijk overgenomen!  baGGer (Swalmen), baGər (Kapel-in-t-Zand), baggermachine: baggərməsjien (Maastricht), baggermolen: bagger-meule (Mheer), baggermeule (Gulpen, ... ), baggermeulen (Ospel), baggermeulə (Montfort), baggermiêle (Bree), baggermolen (Leopoldsburg), baggermuële (Klimmen, ... ), baggermäöle (Echt/Gebroek), baggermölen (Eksel), baggərmeulə (Maastricht), bàggermeule (Sevenum), bàggermeulə (Gennep), ps. letterlijk overgenomen!  baGərmeulə (Kapel-in-t-Zand), bàGGermīēle (As), zandzuiger: de zândzuuger (Venray), sàntzūūgər (Nieuwenhagen), zand-zŭŭger (Schimmert), zandjzuger (Maasniel, ... ), zandjzuiger (Sittard), zandjzuuger (Born, ... ), zandjzuuker (Montfort), zandzoeker (Maastricht, ... ), zandzuger (Klimmen, ... ), zandzuiger (Gulpen, ... ), zandzuuger (Blerick, ... ), zandzûûgər (Schinnen), zandzüjer (Kerkrade), zanjdzuiger (Geleen), zantjzuuger (Doenrade), zantjzuugər (Grathem, ... ), zantzuuger (Geulle), zantzuugər (Hulsberg), zantzūūgər (Meijel), zāntzōēkər (Maastricht), za‧ndzuuger (Weert), zendjzoeger (Stein), zàndjzuugər (Heel), zànjtsōēgər (Susteren), zàntzūūgər (Venlo), zántzūūgər (Heerlen), zândzuger (Oirlo), zèntjsúúgər (Urmond), zuiger: zeuger (Maastricht), zuiger (Noorbeek, ... ), zuigər (Diepenbeek), zuker (Ell), zuuger (Montfort, ... ), Note v.d. invuller:  zuuger (Herten (bij Roermond)), zuigmachine: zoekmesjien (Maastricht) een baggermolen die zand opzuigt en door een buis ver weg perst (opper, zandzuiger, zuiger) [N 90 (1982)] III-3-1
baggerschop baggerbats: bagǝrbats (Ospel), baggerschup: bagǝrsxøp (Ospel), denschoep: dęnšūp (Meijel), houteren bats: hø̜ltǝrǝ bats (Venray), schoep: sxōp (Ospel), schup: sxøp (Sevenum) Met een baggerschop spreidt men de brij uiteen. [I, 94] || Schop speciaal om te roeren. [I, 103c] II-4