e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
baldakijn baldakijn: baldakein (Tegelen), baldakijn (Achel, ... ), baldakèng (Sint-Truiden), baldekein (Houthalen, ... ), baldekijn (Hoeselt, ... ), baldekéén (Loksbergen), baldëkèin (Tongeren), balkon (<fr.): balkon (Diepenbeek), draaghemel: draaghemel (Peer), hemel: d`n hiemel (Maastricht), d`r Hieëmel (Gulpen), d`r hieëmel (Klimmen, ... ), de hemel (Posterholt, ... ), den hemel (Lutterade, ... ), den hēēmel (Schimmert), den hiemel (Eigenbilzen, ... ), dn heemel (Grevenbicht/Papenhoven), haelel (Sevenum), heemel (Eksel, ... ), heimel (Loksbergen), hemel (Achel, ... ), hemul (Ospel), heməl (Meijel, ... ), heëmel (Voerendaal), hieemel (Weert, ... ), hiemel (Houthalen, ... ), hieëmel (Nuth/Aalbeek), himmel (Bocholtz), Himmel (Epen), himmel (Eys, ... ), hiëmel (Sint-Martens-Voeren), hīēməl (Maastricht), hīēëməl (Nieuwenhagen), iemel (Stokkem), processiehemel: persessehemel (Guttecoven), troon: troen (Reuver), troonhemel: den troenhiemel (Maastricht) De begeleiders van de hemel, bijvoorbeeld vier leden van de schutterij [hiëmelwach]. [N 96C (1989)] || De rechthoekige troonhemel waaronder het H. Sacrament wordt rondgedragen in de processie [Hemel, balkon, draaghemel, himmel]. [N 96C (1989)] III-3-3
balein balein: b(ə)le͂ͅn (Ketsingen), b(ə)leͅijn (Stokkem), ba`lēn (Hasselt), balein (Beringen, ... ), baleinen (Urmond), balejn (Eijsden), balēͅn (Beverlo, ... ), balēͅən (Beringen), baleͅin (Eisden, ... ), baleͅn (Hasselt), balien (Blerick, ... ), balieng (Heerlen), balijn (Kwaadmechelen), ballein (Borgharen), ballèin (Sittard), balè:n (Sint-Truiden), balèn (Herk-de-Stad), balɛ:n (Opheers), bāleͅjn (Opheers), beleejn (Meijel), beleenj (Meijel), belein (Aldeneik, ... ), beleinen [bəleͅinə} (Neerharen), beleĭn (Boeket/Heisterstraat), belenj (Neeroeteren), bele͂ͅn (Mal), belien (Beek, ... ), beliene (Boekend), belieng (Amstenrade, ... ), belijn (Eksel, ... ), belién (Tegelen), belīēn (Einighausen, ... ), bellein (Tungelroy), belèjn (Bree), beléén (Stevensweert), belê"n (Beverlo), berlein (Maastricht, ... ), berlējn (Caberg), berleͅjn (Val-Meer), berlien (Brunssum, ... ), berliene (Hoensbroek, ... ), berlieng (Bleijerheide, ... ), berling (Mechelen), berlīēn (Hoensbroek, ... ), berlyn (Gronsveld), berlèèn (Mheer), berlén, berlein (Maastricht), blain (Limbricht), blāin (Grote-Spouwen), blein (Ell, ... ), blejn (Stokkem), blēn (Vliermaal), blēͅ.n (Zelem), blēͅn (Beverlo, ... ), ble͂n (Riksingen), bleͅi(jə)n (Spalbeek), bleͅijən (Velm), bleͅin (Kermt, ... ), bleͅjn (Stokkem), bleͅn (Halen, ... ), bleͅn(kə) (Bocholt), bleͅng (Bree), blien (Baarlo, ... ), blän (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), burliene (Meerssen), burlieng (Bocholtz), burliengen (Mesch), bəla.in (Paal), bəlaen (Tongeren), bəlein (Eigenbilzen), bəlen (Rosmeer), bəlēn (Tessenderlo), bəlēͅ`nə (Ophoven), bəlēͅin (Maaseik), bəlēͅn (Diepenbeek, ... ), bəleͅ`n (Kaulille), bəleͅin (Beverlo, ... ), bəleͅiən (Brustem, ... ), bəleͅjn (Eisden), bəliy (Achel), bəlän (Borgloon, ... ), bəlɛ.jn (Wellen), bərlin (Boorsem, ... ), bɛrlɛin (Kanne), B.v. de baleinen van een korset.  blēͅin (Hamont), B.v. De beliene van e kersjet.  belīēn (Roermond), B.v. in mijn corset.  bleͅin (Lommel), Belijn.  berleͅin (Zolder), Berlijn. Volksetymologie??  bərleͅin (Zichen-Zussen-Bolder), Hypercorrecte vorm van balein.  balien (Meerlo, ... ), r wordt ingevoegd in voortonige lettergreep.  bərlɛin (Vroenhoven), Soms verkort tot blien.  balien (Venlo), Sub pé.nsknieper.  balien (Gennep), baleintje: balèngkə (Herk-de-Stad), belienekes (Valkenburg), korsettenstang (<fr.): korsette-stang (Bleijerheide), Grote balein.  korsèttesjtang (Mechelen), spil: [sic, maar juist geïnterpreteerd?]  spiel (Oirlo), staaf: staef (Sevenum) #NAME? || balein || balein uit het korset [N 25 (1964)] || balein: reep of staafje van hoorn of metaal in korsetten, paraplus || baleine: reep van een keurslijf || baleine: reep van een keurslijf... III-1-3
balein waarmee men de darmen schoonmaakt balein: balein (Eijsden), barlęjn (Mesch), bǝrlin (Meerssen), bǝrlīŋ (Mechelen), bɛrlin (Geulle), balein op een plankje: balēn ǫp ǝn plɛŋkskǝ (Heythuysen) Men vouwt de balein dubbel en trekt de dar-men tussen beide tegen elkaar geklemde delen door. Het vuil wordt dan uit de darm geperst. [N 28, 118] II-1
balk arm: ęrm (Posterholt), balk: balk (Peij, ... ), balǝk (Diepenbeek, ... ), draaibalk: dribalk (Tenessen), hout: hǫwt (Nuth), kaphout: kaphǫwt (Sevenum) De grote balk waaraan de hefboom hangt. [N 57A, 4.4; N 57, 9 add.] || In het algemeen bezaagd hout met een afmeting groter dan 15 x 20 cm. [N 50, 73p; L 40, 56 add.; monogr.] II-12, II-2
balk van de ijzeren licht balk: balǝk (Berlingen, ... ), bā.lǝk (Lanaken, ... ), brug: brø̜k (Hoensbroek, ... ), houten balk: hǭǝtǝ balǝk (Gutschoven, ... ), ijzeren balk: e̜ǝzǝrǝ balǝk (Alken), ē̜zǝrǝ balǝk (Ordingen), paal: puǝl (Heks), pilaar: pǝlēr (Heks), (mv)  pǝlē̜rǝ (Sint-Truiden), streefbalk: strɛ̄.f˱bā.lǝk (Kanne), traverse: travɛrs (Tongeren) IJzeren, in P 195 en Q 78 houten balk, als onderdeel van de ijzeren licht, waar in watermolens het stalen blok van het staakijzer op rust. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛvonderbalkɛ.' [Coe 127; Grof 150; N O, 23b; A 42A, 26] II-3
balken balken: balǝkǝ (Herk-de-Stad, ... ), houten billen: hǭǝtǝ belǝ (Berlingen), plaaien: plǫjǝ (Bilzen), plǭǝ (Berbroek, ... ), rustplaaien: ręjsplǫjǝ (Vliermaalroot), schabben: šabǝ (Bree) De zware balken waaruit de vloer is opgebouwd. In P 57 was zoɛn balk ongeveer 10 cm dik en 18 cm breed. Zie ook afb. 67.' [Vds 29; Jan 28; Grof 32] II-3
balken onder de verhoogde tasruimte balken: balǝkǝ (Borgloon, ... ), bermstaken: bɛrǝmštē̜ ̞k (Panningen), bortels: bø̜tǝls (Donk), de uilichthouter: dulexthǭu̯tǝr (Hechtel), dwarshouter: du̯ars˱ǭu̯tǝr (Boorsem), gescheer: gǝšēr (Haelen), houter: hōtǝr (Meldert), hǫu̯tǝr (Rotem), hǭtǝr (Linkhout), houters: hǫu̯tǝrs (Riksingen), hǭtǝrs (Opheers), legerhouter: lēgǝrhǫu̯tǝr (Eisden), leghouter: lękhǫ ̝u̯.tǝr (Lanaken), lɛkhǭǝtǝr (Borgloon), schabben: sxabǝ (Neerpelt), schelfthouten: sxē̜ ̞lǝfthǫu̯tǝn (Hamont), schoorbalken: šōrbɛlǝk (Grathem), schoorders: šǭrdǝrs (Stevensweert), schoorhouter: sxōrhǫltǝr (Hout-Blerick), šǭrhǫu̯tǝr (Swalmen), schoorsel: šursǝl (Maaseik), schoorshouter: šǫshou̯tǝr (Tongeren), schoren: sxōrǝ (Neerpelt), šōrǝ (Holtum), schuurbalken: [schuur]ba.lǝkǝ (Tongeren), [schuur]balǝkǝ (Diepenbeek, ... ), schuurhout: [schuur]hōt (Zichen-Zussen-Bolder), [schuur]hǫu̯t (Munstergeleen), [schuur]hǭt (Val-Meer), schuurhouten: [schuur]hø̜i̯tǝ (Opglabbeek), [schuur]hōtǝ (Vliermaal), [schuur]ōtǝ (Kiewit), schuurhouter: [schuur]hou̯tǝr (Beverst), [schuur]hø̜i̯tǝr (Kwaadmechelen), [schuur]hø̜u̯tǝr (Bree), [schuur]hātǝr (Berverlo), [schuur]hō̜tǝr (Beringen, ... ), [schuur]hō̜u̯tǝr (Bocholt, ... ), [schuur]hǫu̯tǝr (Roermond, ... ), schuurhouters: [schuur]hōu̯tǝrs (Halen), [schuur]hō̜ǝtǝrs (Halen), sinkels: seŋkǝls (Lummen), tasthouter: taǝsthǫǝtǝr (Kermt), waterbalken: wǭtǝrbalǝkǝ (Gennep, ... ), zethouter: sɛthǫu̯tǝr (Tongeren) De balken die de verhoogde tasruimte naast de dorsvloer dragen. Zie de toelichting bij het lemma "tasruimte naast de dorsvloer" (3.3.2). Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (schuur) het lemma "schuur" (3.1.1). [N 5A, 70b] I-6
balken van de zolder boven de dorsvloer balken: balǝkǝ (Brustem, ... ), balkenlaag: balǝkǝlǭx (Maasmechelen  [(boven de schuur)]  , ... ), balkhouter: balǝkhõ̜ltǝr (Milsbeek, ... ), beierdshout: bęi̯ǝrshǫu̯t (Valkenburg), bɛi̯ǝšhōt (Vijlen), beierdshouten: bē̜ ̞i̯ǝršhǫu̯tǝ (Mechelen), bɛi̯ǝršhōtǝ (Ingber), b˙ɛi̯ǝšhō.tǝ (Eys), beierdshouter: bē̜ ̞šhǭ ̝tǝr (Teuven), bęi̯ǝršhǭ ̝tǝr (Banholt, ... ), bęi̯ǝšhōtǝr, bɛi̯šhōtǝr (Mechelen), bɛi̯ǝrshōtǝr (Eijsden), bɛi̯ǝrshǭ ̝tǝr (Margraten), bɛi̯ǝršhǫu̯tǝr (Ulestraten), bɛi̯ǝshǫu̯tǝr (Ransdaal), bɛi̯ǝšhǫu̯tǝr (Klimmen), bɛi̯ǝšhǭ ̝tsǝr (Bocholtz), bermhouten: bɛrǝmhǫu̯tǝ (Sevenum), bermhouter: bɛrǝmhǫltǝr (Tegelen, ... ), bermshouter: bɛrǝmshǫu̯tǝr (Helden), bolderbalken: bi̯ǫldǝrbalǝkǝ (Borgloon), bi̯ǫldǝrbálǝkǝ (Opheers), bolderhouters: bø̜ldǝrhōtǝrs (Borlo), bø̜ldǝrǫu̯ǝtǝrs (Velm), denhouter: dęnhǫu̯tǝr (Haelen), dwarshouten: dǝwashǭtǝ (Eigenbilzen), gebontbalk: gǝbǫnt˱balǝk (Paal), halsbalken: hals˱balǝkǝ (Hechtel), legerhout: lē̜ ̞gǝrhǫu̯t (Ell, ... ), legerhouten: lēgǝrhǫu̯tǝ (Geulle, ... ), lē̜ ̞gǝrhǫu̯tǝ (Munstergeleen, ... ), līǝgǝrhǫu̯tǝ (Puth), legerhouter: le ̝ǝgǝrhō ̝tǝr (Ubachsberg), leǝgǝrhōtǝr (Heerlen), leǝgǝrhǫu̯tǝr (Aldeneik), liǝgǝrhǫu̯tǝr (Puth), lē ̞ǝgǝrhōtǝr (Nieuwenhagen), lēgǝrhōtǝr (Welten), lēgǝrhǫu̯tǝr (Eisden, ... ), lēgǝrhǭu̯tǝr (Boorsem, ... ), lēgǝrhǭu̯tǝr, lēgǝrhǫu̯.tǝr (Neerharen), lēgǝrǫu̯tǝr (Maasmechelen, ... ), lē̜ ̞gǝrhōtǝr (Waubach), lē̜ ̞gǝrhǫu̯tǝr (Buchten, ... ), lē̜ ̞i̯gǝrhǭu̯tǝr (Stokkem), lē̜ ̞ǝgǝrhōtǝr (Brunssum, ... ), līgǝrau̯tǝ (Rotem), līgǝrhǫu̯tǝr (Maaseik), leggers: lɛgǝrs (Achel), leghout: lęxǭt (Hasselt), leghouter: lekhuōtǝr (Riksingen), lękhǫu̯.tǝr (Lanaken), lęx(h)ūtǝr (Romershoven), lęx(h)ǭtǝr (Hasselt), lęxhōtǝr (Hoeselt, ... ), lęxhǫu̯tǝr (Gronsveld), lęxou̯tǝr (Ketsingen), lęxōtǝr (Grote-Spouwen), lɛ ̝khø̄ ̞tǝr (Tongeren), lɛ ̝khǫu̯tǝr (Tongeren), lɛ ̝xhǫu̯tǝr (Tongeren), lɛxhou̯tǝr (Beverst), lɛxhø̄ ̞tǝr (Rosmeer), lɛxhōtǝr (Val-Meer, ... ), lɛxhǫǝtǝr (Hoepertingen), leghouters: le ̞xhǭtǝrs (Opheers), lɛxhǫu̯tǝrs (Zepperen), overdenhouter: īvǝrdø̜nhãu̯tǝr (Waterloos), overspronghouters: i̯ø̜̄vǝrsproŋkhō ̞tǝrs (Mal), schelf(t)balken: sxe.lǝft˱balǝkǝ (Neerpelt), sxɛlǝft˱balǝkǝ (Zelem), schelf(t)bomen: sxɛlǝftbuu̯ǝmǝ (Beringen), schelf(t)hout: sxɛlǝfthōǝt (Halen), sxɛlǝfthǫlt (Ysselsteyn), šɛlǝfhǫu̯t (Maaseik), schelf(t)houten: sxē̜ ̞.lǝfthǫu̯tǝn (Hamont), sxę.lǝfthǫu̯tǝ (Neerpelt), sxęlǝfhōtǝ (Beringen), sxęlǝfthātǝ (Leopoldsburg), sxɛlǝfhōtǝ (Herk-de-Stad, ... ), sxɛlǝfthǫltǝ (Blerick), šęlǝfhǭu̯tǝ (Lanklaar), šɛlǝfthø̜i̯tǝ (Opglabbeek), schelf(t)houter: sxę.lǝf(h)ōtǝr, sxø̜.lǝf(h)ōtǝr (Boekt Heikant), sxęlǝfthǫu̯.tǝr (Kaulille), sxɛlǝfhātǝr (Berverlo), sxɛlǝfhǫltǝr (Hout-Blerick, ... ), sxɛlǝfhǫu̯tǝr (Overpelt), sxɛlǝfhǫǝtǝr (Linkhout), sxɛlǝfthõ̜ltǝr (Blitterswijck), sxɛlǝfthõ̜ʔǝr (Kwaadmechelen), sxɛlǝfthātǝr (Berverlo), sxɛlǝfthǫu̯tǝr (Eind, ... ), šø̜lǝfthø̜i̯tǝr (Bree), šę.lǝfhǫu̯tǝr (Egchel), šę.lǝfthǫu̯tǝr (Bocholt), šęlǝfhǫu̯tǝr (Opitter), šęlǝfthø̜i̯tǝr (Bree), šɛlǝfhø̜i̯tǝr (Opglabbeek), šɛlǝfhōtǝr (Gelieren Bret), šɛlǝfhǫ ̝ǝtǝr (Genk), šɛlǝfthǫu̯tǝr (Meijel), schelf(t)houters: sxęlǝfthø̜̄tǝrs (Tessenderlo), schelf(t)shouter: šęlǝfshau̯tǝr (Panningen), schelf(t)staken: sxɛlǝf(t)stākǝ (Leunen), scherfhouten: skɛrǝfōtǝ (Sint-Truiden), schuurbalk: sxyǝrbalǝk (Berverlo), sinkelbalken: seŋkǝlbalǝkǝ (Kiewit), siŋkǝlbalǝkǝ (Diepenbeek), sinkelhout: seŋkǝlhō.t (Zolder), seŋkǝlhōt (Kermt), sø̜ŋkǝlhōt (Zelem), sinkelhouter: seŋkǝlhōtǝr (Meldert), seŋkǝlhǫ ̝ǝtǝr (Kermt), seŋkǝlhǭtǝr (Paal), siŋkǝl(h)ǭtǝr (Hasselt), siŋkǝlhōtǝr (Lummen), slieten: slītǝ (Gennep, ... ) De zware rondhouten die op de gebintbalken boven de dorsvloer rusten en die de zoldervloer vormen. Deze zolder is een schelf, die ofwel altijd aanwezig is, ofwel elk jaar tijdens het bergen van de oogst gevormd wordt en weer verwijderd als hij leeg is. De rondhouten worden gelegd van het ene gebint naar het andere of dwars op de lengterichting van de beuk die de dorsvloer inneemt. De enkelvoudsvormen betreffen ofwel één van de balken of zijn collectief voor al de balken samen. Zie ook de lemmata "onderste" en "bovenste balken van de schelf" (3.4.2 en 3.4.3). Zie ook afbeelding 14.c bij het lemma "dorsvloer" (3.2.1). [N 5A, 68b; N 4, 35 en 68; N 4A, 13a en 13b; monogr.] I-6
balkenbrij balkenbraris: balkebraris (Roermond), balkenbriets: balkenbriets (Venlo), balkenbrij: ba.lkəbr‧ī (Montfort), ba.ləkəbreͅi (Kortessem), baalekebrei (Oost-Maarland), baalekebrij (Gronsveld), baalkebrei (Oost-Maarland), baallekebrie (Eijsden), balkbriej (Schinnen), balkebree (Weert, ... ), balkebreej (Altweert, ... ), balkebrei (Heerlen, ... ), balkebrej (Heerlen), balkebrēī (Heer), balkebri-j (Waubach), balkebrie (Amby, ... ), balkebriej (Echt/Gebroek, ... ), balkebrieje (Maasbracht, ... ), balkebrieë (Brunssum), balkebriē (Posterholt), balkebrij (Blerick, ... ), balkebriè (Ittervoort), balkebrië (Hoensbroek), balkebrī (Berg-aan-de-Maas), balkebrīē (Berg-en-Terblijt), balkebrījə (Nuth/Aalbeek, ... ), balkebry(3)̄ (Meerssen), balkenbreei (Tienray), balkenbreej (Mook, ... ), balkenbrei (Mechelen), balkenbreij (Belfeld, ... ), balkenbrej (Heijen), balkenbrĕĕj (Afferden, ... ), balkenbrie (Asenray/Maalbroek, ... ), balkenbriej (Heel), balkenbrij (Obbicht, ... ), balkenbrije (Hunsel), balkenbrīē (Neeritter), balkenbry (Meijel), balkenbrî (Schimmert, ... ), balkəbrei̯ (Lanklaar), balkəbrej (Meeswijk, ... ), balkəbrē (Maaseik), balkəbrēͅ (Wellen), balkəbreͅi̯ (Smeermaas, ... ), balkəbriej (Linne), balkəbrieə (Grathem), balkəbrī (Broeksittard, ... ), balkəbrɛ̄i̯ (Maastricht), ballekebrei (Margraten), ballekebrijj (Maastricht), baləkəbreͅi (Sint-Huibrechts-Lille), baləkəbreͅi̯ (Maastricht, ... ), baləkəbrī (Amby), baləkəbrɛi̯ (Rekem, ... ), bal’kebrij (Bleijerheide, ... ), bālkənbrēi̯ (Blitterswijck, ... ), bàllekebrej (Eys), bá.lkəbrē (Mopertingen), bá.lkəbreͅi (Veldwezelt), bá.lkəbri (Romershoven), bá.lkəbrɛi (Grote-Spouwen), bálkebrie (Buchten, ... ), bálkəbreͅi (Gellik), bálkəbri (Kanne), báləkəbrɛi (Lanaken), bə.lkəbrei (Tongeren), bələkəbrei (Uikhoven), bələkəbreͅi (Achel, ... ), bələkəbrøy (Maaseik), #NAME?  balkebrie (Susteren), (Blood).  balkebriej (Urmond), (kroepoet).  balkebrie∂ (Thorn), (tuut).  balkebrie (Echt/Gebroek), (vr.).  balkəbrej (Lanklaar), de soep van hoofdvlees wordt apart genomen, gekruid en in schijven opgediend=balkenbrij  bā.lkəbrēi̯ (Eisden), Eigen spellingssyst. Zie vragenlijst p.6  balkebrie (Berg-aan-de-Maas), Eigen syst.  balkebri-j (Heerlen), Gaef mich smêrgus mer ¯n pan bâlkebreej, lekker. De naober krieëg altiêt ¯n teluur bâlkebreej, mer ouch pestoeër en ¯t huit vanne schoeël (zie ook:proof)  bâlkebreej (Altweert, ... ), ij= i+j  ballekebrij (Venray), In balkenbrie mótte flink get krepkes zitte  blakenbrīēj (Roermond), Kroepoet en ballekebriij raak oet de mode  ballekebrijj (Maastricht), Nieuwe [spelling]  balkebrei (Reuver), Syst. Frings  bal(ə)kəbrēͅi̯ (Hamont), balkəbrei̯(i̯) (Maaseik), balkəbrɛi̯ (Mechelen-aan-de-Maas), balkəbrɛ̄i̯ (Achel, ... ), baləkəbrēͅi̯ (Hamont), Syst. Frings M.  baləkəbrɛi̯ (Peer), Syst. Frings Zonder vel rond + met stukjes spek  balkəbrē (Hasselt), Syst. Veldeke  balkebriej (Kinrooi, ... ), Syst. WBD  ba.l’kebriej (Boukoul), balkebrei (Buchten, ... ), balkebrie (Geleen, ... ), balkebriej (Leuken), balkebrieje (Herten (bij Roermond)), balkenbree (Meijel), balkenbreej (Venlo), balkenbrei (Venlo, ... ), balkenbrie (Mechelen), balkenbrij (Venlo), zelden In deze file is de ij steeds een i en een j  balkenbrij (Gennep), balkenpap: balkəpap (Beringen), balkensmeer: Syst. Frings  báləkəsmeər (Melveren), balksbrij: balksbrèj (Swalmen), beuling: bøleŋ (Lommel), beuling  bøləŋ (Lommel), Syst. Grootaers  bøl(ə)k (Lommel), bøleŋ (Lommel), bloed: blood (Brunssum, ... ), bloot (Roosteren), blōt (Boorsem, ... ), bluu̯t (Heppen), bloed Die haole dich ?t blout onger de naegel oet: dat zijn afzetters; treiteraars Blout mit appelsjieve is lekker aete: met appelschijven gebakken balkenbrij is lekker  blout (Sittard), Syst. WBD  blood (Buchten), blout (Limbricht), bloed in kommetjes: bloed èn kimpkes (Bilzen), bloedje: Syst. WBD  bleutje (Holtum), bloedkoek: praktisch niet gebr.  bloutkuk (Guigoven), bloedkruipuit: blōt-krūp-ūt (Neeroeteren), bloedpens: de boeren maken het niet  blūtpeͅns (Lommel), bloedpoetes: bloodpoetes (Mechelen), Syst. WBD  bloodpŏĕttes (Klimmen), briets: briets (Venlo), brij: breei (Broekhuizen, ... ), breeij (Heijen), breej (Castenray, ... ), breij (Merselo), brei̯ (Gennep, ... ), brej (Oirlo, ... ), brēi̯ (Geysteren, ... ), brĕĕj (Blitterswijck, ... ), bri-j (Ottersum, ... ), briej (Hunsel), brij (Wanssum), brèj (Middelaar), In deze file is de ij steeds een i en een j (geldt ook voor restpagina 2)  bri-j (Gennep), Syst. Eijkman  brēi̯ (Gennep), Syst. WBD  brei (Oirlo), bri-j (Ottersum, ... ), gebakken bloedpens: doorgaans geen boekweit toegevoegd  gebakke bloedpêns (Bilzen), gestoofd bloed: gestoofd bloed (Kuringen), harsen: hersens  oͅsə (Boekhout, ... ), klappertuut: klábbertuut (Grevenbicht/Papenhoven), klets van de vot: Omdat als de hete balkenbrij op schalen en borden wordt geschept, is deze van boven ongelijk. Dan dompelt men de hand in koud water en kletst er mee boven op de hete blakenbrij zo dat alles effen en gelijk wordt. Vandaar bovenstaande benaming.  klets van de vot (Thorn), klompes: klumpes (Posterholt), klumpus (Posterholt), klŭmpes (Posterholt), klømpəs (Posterholt), klümpes (Born), knabberdans: knabberdans (Heerlen), kommetjesworst: de gekookte balkenbrij wordt in kommen gegoten om te stollen, en wordt in schijven uit de kommen gesneden om in de pan gebakken te worden  kømkəswoͅs (Diepenbeek), kruipens: krūbəs (Opglabbeek), krūi̯bəs (Grote-Brogel), kruipuit: karboe.t (Nunhem), karboed (Roermond), karboet (Reuver, ... ), karboe‧d (Baarlo), karbōēd (Haelen), karbōēt (Arcen, ... ), kerboet (Baarlo, ... ), kerboēt (Beesel, ... ), kerboèt (Venlo), kerbōet (Haelen), kerbōēd (Swalmen), kerbōēt (Lottum, ... ), kerbóet (Tegelen), kerbôêt (Kessel), kerpoet (Horst), kĕrboet (Beegden), korboe’d (Belfeld), krboet (Grubbenvorst), krbūi̯.t (Meeuwen), krebōēt (Belfeld, ... ), krebūt (Blerick), krebût (As, ... ), krepoet (Maasbree), kroeboet (Baexem, ... ), kroepoet (Beegden, ... ), kroepōēt (Ittervoort), kroet (Heppen), kroubū.t (Kaulille), kroupout (Genk), krou̯i̯būi̯.t (Grote-Brogel), kroͅpōͅ.t (Kuringen), kroͅu̯poͅ.u̯t (Genk), krubū.ət (Montfort), krupū.t (Zutendaal), krū.bū.t (Dilsen), krūpūt (Sittard), kru̞u̯wbu̞u̯t (Maaseik), kru̯būi̯.t (Bree), kru’bū.t (Opoeteren, ... ), krápū.t (Eksel), krépôêt (Eksel), króépóét (Neeroeteren), krəboͅu.t (Wijchmaal), krəbū.t (Maaseik, ... ), krəbūi̯.t (Gruitrode, ... ), krəbūt (Nederweert), krəby(3)̄t (Opglabbeek), krəpū.t (Kleine-Brogel, ... ), krə’bū.t (Bocholt), krə’būi̯.t (Ellikom), kr’bū.t (Beek (bij Bree), ... ), kr’būi̯.t (Neerglabbeek), kurbōēt (Nederweert), kəprōͅ.t (Hechtel), kəpərū.t (Neerpelt), kərboet (Belfeld), kərbut (Blitterswijck, ... ), kərbū.t (Opglabbeek), kərbūt (Baarlo, ... ), k’rbōēt (Arcen), k’rbū.t (As), k⁄rboet (Tungelroy), ( oe gerekt)  karbōēt (Steyl), balkenbrij  kerpoet (Horst), Kroepoet en ballekebrijj weurden in ¯ne kómp bewaord, meh ze raken oet de mode  kroepoet (Maastricht), Langgerekte oe  kerboed (Ell), meer naar de kanten van Horst  kroepōēt (Venray), Nieuwe [spelling]  kerbōēd (Reuver), oe lang  kurboet (Sevenum), Omdat hij destijds aan de balk werd gehangen Ein koppel sjti-jve kerbût möt appelepretsje en krente, knapperig gebroaje; det is pas lekker mân  kerbût (As, ... ), Syst. Eykman  kərbūt (America), Syst. Frings  krōͅu̯p˂ōͅu̯t (Gelieren/Bret), krəbū(ə)t (Bocholt), krəbūt (Overpelt), krəbø.t (Hasselt), krəput (Peer), kərbōͅu̯t (Linde), Syst. Frings (?)  krūp˂ūt (Kinrooi), Syst. Frings M.  kərput (Peer), Syst. Frings mnl.  kərbø̄u̯i̯t (Bree), Syst. Veldeke  karboet (Tegelen), kerboêt (Tegelen), kreboët (Kinrooi), Syst. WBD  karboe:t (Herten (bij Roermond)), karboet (Venlo), karboëd (Blerick), karboët (Velden), karbōē.t (Boukoul), karbōēt (Baarlo, ... ), keboet (Nederweert), kerboet (Leuken, ... ), kerboe’t (Tegelen), kerboêt (Boekend), kerboët (Tegelen), kerbōēd (Meijel), kerbōēt (Baexem, ... ), kĕrbōē.t (Panningen), kroepoet (Limbricht), kèrbōēd (Neer), körbōēt (Tegelen), kərbōēt (Neer), Syst. Wbk. van Bree  krebût (Bree), varkensbloed met azijn en kruiden  kroepoet (Sittard), Ze hebbe kerboët en woorst koôme bringe  kerboêt (Altweert, ... ), kwet: kweͅt (Beverlo, ... ), kwɛt (Kerkhoven, ... ), panharst: panaas (Maasbracht, ... ), panaasj (Heerlerheide, ... ), panaaš (Schinveld), panarst (Rimburg), panas (Stevensweert), panās (Weert), panāš (Sittard), panhaars (Roosteren), panhaas (Kerkrade, ... ), pannaars (Roosteren), pannaasj (Sittard), pannas (Bilzen, ... ), pannās (Nieuwenhagen), pannes (Berg-aan-de-Maas, ... ), pan’nas (Bleijerheide, ... ), páneers (Kessenich, ... ), pánás (Berg), grecht van boekweitmeel met gekookt vlees en worstenat  p‧anā.š (Sittard), Syst. Frings  panārs (Kessenich), Syst. Veldeke  panhars (Kinrooi), Syst. WBD  pannas (Tungelroy), Syst. WBD Klemtoon vooraan!  panasj (Kerkrade), pannenkoek: uitzonderlijk gedaan  panəkuk (Gors-Opleeuw), pens: pé.ns (Zonhoven), pɛ.ns (Godschei, ... ), Syst. Frings  pɛns (Opheers), pensding: pensdink (Schulen), penzdeŋk (Meldert), pènsdink (Beverlo), péns denk (Berbroek), pɛ.nzde.ŋk (Heusden, ... ), pɛ.nzdeͅ.ŋk (Koersel), pɛ.nzdɛ.ŋk (Stokrooie), pɛ.ŋzde.ŋk (Beringen, ... ), pɛnzde.ŋk (Berbroek), pɛnzdeŋk (Linkhout, ... ), Syst. Frings  pɛns˂deŋk (Koersel), pensenhomp: pɛ.nzeͅnho.mp (Broekom), pensmortel: pénsmórtel (Zonhoven), pɛ.nsmoͅrtəl (Helchteren), pɛnsmoͅrtəl (Houthalen, ... ), (m.).  pɛnsmoͅrtəl (Helchteren), krebût is balkenbrij  pensmortel (As, ... ), poettes: poetes (Eygelshoven, ... ), poētes (Nieuwenhagen), putəs (Waubach), Poetes maken de boeren ale er een varken geslacht is van bloed, stukjes spek, melk, stukjes wittebrood en een beetje meel. Alles doorelkaar geroerd en in de oven in een teil gebakken totdat er een bruine korst op is. Koud geworden werd het als balkenbrei inb de pan gebakken of met stukjes in de soep gedaan; dat werd dan de zogenaamde poetesesop.  poetes (Mechelen), roebbedoep: rubədup (Jesseren), stoepperdeloet: stoepperdeloet (Born), stopperdewop: (hËËt).  stŏpperdewòp (Thorn), trijp: trep (Hoeselt), trip (s-Herenelderen), tuut: toet (Neeritter), tuut (Asenray/Maalbroek, ... ), tūt (Maasbracht), tūūt (Beesel, ... ), ty(3)̄.t (Kessenich, ... ), ty(3)̄t (Melick, ... ), ty(3)̄ə.t (Maaseik), (hËËt).  tūūt (Thorn), Syst. Frings  tyt (Kessenich), Syst. Veldeke  tuut (Kinrooi), Syst. WBD  tuu:t (Herten (bij Roermond)), tuut (Maasniel, ... ), tūūt (Melick), Syst. WBD -uu- lang.  tuut (Roermond), ü lang  tüt (Stevensweert), wit bloed: wit blood (Susteren), wit blōōd (Susteren), zwarte frens: Eigen syst.  sjwatte Frens (Heerlen) balkebrij || balkenbrei [N 16 (1962)] || balkenbrij [Goossens 1b (1960)], [Goossens 1c (1955b)], [Goossens 1d (1960b)], [Goossens 2c (1963)], [N 06 (1960)], [N 16 (1962)], [Roukens 03 (1937)], [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || Balkenbrij (bombaalie?) [N 16 (1962)] || balkenbrij - mengsel van vleesnat, fijn gesneden vleesresten || balkenbrij, bereid uit vlees van o.a. varkenskop, longen, lever en bloed, gekookt met boekweitmeel || bekend vleesgerecht || bloedkaas, beuling || bloedworst met zemelen || brij [SGV (1914)] || Een volkser woord om krebût aan te duiden || gerecht, vervaardigd uit bloed van het varken, gemengd met vleesafval en boekweitmeel [Goossens 1a (1955)] || hoofdkaas [DC 30 (1958)] || mengsel van meel (boekweit), vleesnat en vlees || soort balkenbrij || spijs van meel, vet en vleesnat || varkensbloed met azijn en kruiden || vleesgerecht uit de balg (ingewand) van het varken en boekweitmeel bereid || witte balkebrij III-2-3
balklaag, roostering balkenlaag: balǝkǝlǭx (Posterholt), balklaag: balǝklǫax (Bleijerheide), balǝklǭx (Geulle, ... ), bruggen: brøgǝ (Tessenderlo, ... ), brø̄gǝ (Wellen), gebalk: jǝbɛlǝk (Bleijerheide, ... ), gebalks: gǝbɛlks (Eupen), ribben: røbǝ (Sint Odilienberg), roostering: røstǝreŋ (Tessenderlo), ręjstǝreŋ (Bilzen), zolderribben: zǫldǝrrebǝ (Venray) De gezamenlijke balken die op één verdieping gelegen zijn. Zij vormen de basis voor de vloer van de betreffende verdieping en de zoldering van de onderliggende verdieping. In L 210 werden de zolderribben geplaatst als de muren op plafondhoogte gemetseld waren. [N 54, 115a; monogr.] II-9