e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
beddenlaken beddenlaken: beddelaken (Velm), bedəlākə (Mechelen-aan-de-Maas), beͅdəlākə (Gruitrode, ... ), beͅdəlākən (Bocholt, ... ), beͅdəlēͅkə (Jeuk), beͅdəlōͅkə (Martenslinde), bèddela.ke (Hasselt), bèddelake (Roermond), bèddelao.ke (Zonhoven), bɛdəlākə (Beek (bij Bree)), beddoek: bɛt˂dox (Bleijerheide, ... ), bedlaken: bɛtlākə (Bleijerheide, ... ), laken: lake (Maastricht), laəkə (Schulen), lākə (Altweert, ... ), lākən (Bocholt, ... ), lāʔən (Lommel), la͂.kə (Montzen), la͂kə (\'s-Herenelderen, ... ), la͂kən (Heppen), la͂ʔə (Lommel), lēͅkə (Zonhoven), lōkə (Heers), lōkən (Borgloon), lōͅ.kə (Borgloon), lōͅkə (Beringen, ... ), lōͅkə(n) (Wellen), lōͅkən (\'s-Herenelderen, ... ), lōͅəkə (Riksingen), lōͅəkən (Diepenbeek), lōͅʔən (Oostham), loͅkə (Montenaken, ... ), loͅkə(n) (Genk), loͅəkən (Bilzen), läoke (Gronsveld), erklw. ei laekske  lake (Echt/Gebroek), Me kan zich baeter dreeë op @ laake \'s op ?ne sjolk: om zich te kunnen ontplooien heeft men ruimte nodig  laake (Sittard), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  looke (Beverlo), Van hëtzêl¯¯fdë lôkë(n) ën broek kraigë  lôkë (Tongeren), Verklw. la(e)kentje  lake (Venlo), Verklw. laa.kske  la.ke (Hasselt), Verklw.lao.kske Onder de lao.kes króó.pe: onder de lakens kruipen( d.i. naar bed gaan)  lao.ke (Zonhoven), slaapplak: šloͅbbeͅk (Eupen) beddelaken || beddenlaken || bedlaken || Een laken (op een bed) [ZND 34 (1940)] || laken III-2-1
beddenplank beddenplank: bèddeplaank (Roermond), bèddeplank (Roermond), Maene hit al menneg âld wief betoept, zij mende án ur koont te krabbe, már zij zaat án de beddeplaank: men moet het zeker weten  bed(de)plaank (Castenray, ... ), bedplank: beͅtpla.ŋk (Tungelroy), dil: del (Heerlen), onderlager: ōndərlāgər (Gennep, ... ) beddeplank || beddeplank, een van de planken onder de matras || bedplank || bedplank waarop het matras ligt || losse beddeplank, onderlaag III-2-1
beddenwarmer bakkerskruik: peͅkeͅskrūk (Teuven), balsemkruik: bālsəmkrōͅuk (Beverlo), beddenkruik: bèddekrōēk (Maastricht, ... ), bedfles: (meervoud)  bedflesse (Tegelen), bedkruik: bed kroek (Oirlo), bed-kroek (Oirlo), bedkroek (Baarlo, ... ), bĕd-kroek (Nunhem), bèdkroek (Roermond, ... ), bédkroek (Roosteren), bédkruk (Milsbeek, ... ), ( = bedkroek)  bedkroek (Heythuysen), (bedkruik)  bedkroek (Ell), (om het bed te verwarmen)  bedkroek (Baarlo), kroe:k letterlijk overgenomen  bedkroe:k (Herten (bij Roermond)), kroêk (zeer lang) Nb. meest lang verdrongen door flessen.  bèdkroêk (Tegelen), om het bed te verwarmen  baedkrōēk (Melick), bedpan: koperen, van boven afgedekte vuurpan met lange steel, om het bed te verwarmen  beͅtpan (Venray), bedwarmer: Deze pannen waren vaak zeer mooi uitgevoerd en bevestigd aan een circa 80 cm lange gedraaide steel; slaapgenoot  bëtwermer (Sittard), blaas: blòòës (Zonhoven), bouillotte (fr.): boejót (Hasselt), boeljòt (Tongeren), bujót (Sint-Truiden), bəljót (Sint-Truiden), meestal uit gummi  boeljòt (Tongeren), bourse (fr.): bós (Sint-Truiden), bronstpot: bronspot (Gronsveld), Stenen, aarden warmwaterkruik Brónspöt zuut me niet mie, tegeswoordig heet me rubberflesse  brónspot (Maastricht), kruik: krū.k (Altweert, ... ), krūx (Simpelveld), (alleen als bedkruik)  kroek (Tungelroy), petrus-johannesje: \'t Petrenneske mit nor bed neme  petrenneske (Castenray, ... ), stoop: Stoopje: bedstoofje tegen koude voeten in de winter  stoep (Tongeren), stoopje: sty(3)̄əpkə (Sint-Truiden), stùpkë (Tongeren), bedverwarmer met heet water gevuld  stypkə (Hoepertingen), tinnen kruik: ovaalvormige ondiepe vertinde ijzeren bed kruiken  teene kroek (Herten (bij Roermond)), warme kruik: wärmekroek (Eygelshoven), warmkruik: wɛrmkrūx (Bleijerheide, ... ), g als r uitspreken  wärmkroeg (Kerkrade), warmwaterkruik: waermwaterkroek (Castenray, ... ), wermwaterkroe‧k (Baarlo), wermwaterkruik (Grathem), wèrmwááterkròèk (Echt/Gebroek), voor voeten te warmen  wèrmwaterkroek (Amstenrade), waterblaas: wao.ëterblòòës (Zonhoven), waterkruik: voetenwarmer  waterkroek (Obbicht) (warm)waterzak || beddenwarmer || bedkruik || bedpan || bedstoof || bedwarmer || grote, gesloten koperen pan met gloeiende houtskool als beddewarmer || kruik (voor in bed) || kruik, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || kruik, stenen ~; inventarisatie benamingen (gistkruik); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || kruikje met water gevuld om voeten in bed warm te houden || pot, metalen ~ met steelvormig handvat; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || pot, stenen ~; inventarisatie benamingen voor grote ~~ voor bijv. zuurkool e.d., kleinere ~~ voor boter, eieren e.d. (pijppot, timperpot); betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || verwarmde kruik of steen || warmtekruik || warmwaterkruik || warmwaterzak || waterstoofje voor \'t bed III-2-1
beddetijkstof beddetijk: będǝtē̜k (Boorsem), bɛdǝtēk (Schimmert), tijk: tik (Eigenbilzen), tē̜k (Boorsem), tęjk (Boorsem) Stof waarvan overtreksels voor bedden worden vervaardigd. Grove, damastachtige, stofdichte stof voor beddezakken. [N 62, 98; N 62, 93a; N 62, 75f] II-7
bedekt een onaangenaamheid zeggen bedisselen: bedisselen (Meijel), de gek steken: de gek steke (Montfort), de jas uitvegen: de jas uutvaege (Venray), de kast uitvegen: de kast oetvègen (Heythuysen), de levieten lezen: de leviete laeze (Haelen), de mars maken: vgl. Roermond Wb. (pag. 175): II. marsj, in de uitdr. emes de marsj make = met vastenavond gemaskerd iemand (speels) de waarheid zeggen, er tussen nemen; z. maken.  màrsj maakə (Roermond), de waarheid laten horen: emes de woarheid loate hiêre (Bree), de waarheid zeggen: de waorheid zegge (Hoensbroek), də wórrəd záágə (Epen), dekselen: deksele (Heerlerbaan/Kaumer), doorduwen: dao duje (Wijlre, ... ), daoduujə (Kapel-in-t-Zand), daodūūjə (Amstenrade), dōōrdouwe (Horst), eeməs chet dao duujə (Kapel-in-t-Zand), get daoduuje (Nunhem), get dáó duujə (Kelpen), innə gèt daodŭjjə (Nieuwenhagen), duwen: doowə (Loksbergen, ... ), ènné dŭŭje (Schimmert), een bokking geven: Van Dale: bokkem, zie bokking.  inne bukkem geëve (Waubach, ... ), een bokking voeren: Van Dale: bokkem, zie bokking.  ‧eͅŋə ‧eͅŋə bø.kəm v‧ōrə (Eys, ... ), een duw geven: inne dui jeëve (Kerkrade), een fuik zetten: fuuk zitte (Gulpen), (mv. van foek: fuul).  ieëmes enge foek zitte (Gulpen), een hak geven: ⁄n hak gève (Kesseleik), een kat geven: ⁄n kat geven (Heythuysen), een steek geven: sjteke gaeve (Haelen), sjtièk gève (Noorbeek, ... ), steek gaeve (Weert), steek geve (Maastricht), steek gevə (Maastricht), een steek onder water geven: een steek onder water (Meeuwen), ene sjtiek oenger water (Merkelbeek), ennə steek óndər wáátər géévə (Venlo), schteke-n-onder water (Amby), sjteek oenger water (Oirsbeek), sjteek onger water (Lutterade), sjteek òòger water (Posterholt), sjteek öngər wāātər (Reuver), sjtich oanger wasser (Vaals), sjtieëk ongər watər (Wijnandsrade), sjtieëk ónger water gaeve (Klimmen), sjtig onger wasser (Vaals), sjtiëk oenger water (Merkelbeek), sjtiëk onger water (Schaesberg), sjtîêk-óngər wáátər (Heerlen), sjtîêkə óngər wáátər géévə (Amstenrade), staek onger water gaeve (Eys), steek onden water gève (Meerlo), steek onder watter (Meijel), steek oonder water (Maastricht), steek oonder water geeve (Caberg), steek oondər waater (Maastricht), steekə oondər wààtər geevə (Maastricht), steken onder water geven (Bree), stiek onner woatter (Hoeselt), stièk oonder water (Noorbeek, ... ), stjeek onger water (Neer), stèèk ónder water gève (Tienray), stèèk óndər wáátər (Venlo), stéék onder waoter (Gennep), šti.ək o.ŋər wā.tər geͅ.avə (Eys), unne steek oonder water geve (Maastricht), ⁄nne sjteek ongger water gèève (Geulle), een steek onder water zetten: ne steek ónner wāter zètte (As), een steek uitdelen: sjtiēëk ōētdēēlə (Nieuwenhagen), een steek zetten: ene steek zette (Venray), sjteek zitte (Herten (bij Roermond)), èjne ne steek zètte (As), ⁄n steek zitten (Kesseleik), ⁄n stiek zette (Hoeselt), een steekje geven: sjteekskes gaeve (Geleen), een steekje onder water geven: sjteekske onger water gaeve (Roermond), sjteekske ônger water (Herten (bij Roermond)), een steekje zetten: sjteekske zitte (Herten (bij Roermond)), steekske zitte (Montfort), een veeg meegeven: ein vaeg mit gaeve (Neer), ein vaeg mitgaeve (Neer), enselen: ensele (Maastricht), faradjien: [<fr. faire enragir, rk]  fàràdjīējə (Loksbergen), fieloer: fīēlôer (Heerlen), fijne meneer (zn.): fīēn məneer (Reuver), floepen: flŏĕpə (Epen), gemeen (bn.): gemein (Maastricht), genieperd (zn.): genieperd (Maastricht), geniepetig (bn.): geniepetig (Susteren), gəniepətig (Montfort), geniepig (bn.): geniepich (Kesseleik), geniepig (Meijel, ... ), gəniepich (Wijnandsrade), geniepig get zeggen: geniepig get zekke (Schimmert), geniepig zijn: geniepig zien (Venlo), geniepige, een ~ (zn.): genīēpige (Schimmert), gniepigge (Vlodrop), goepen: goepen (Stein), hatelijk (bn.): hatelik (Oirsbeek), heimelijk (bn.): heimelik (Maastricht), heimelijk steken: heimelek steken (Eksel), in het geniep: in ⁄t gəniep (Urmond), in zeik zetten: in zeik zette (Horst), insinueren: insinuere (Maastricht), judas (zn.): jōēdàs (Heerlen), judassen: judassən (Urmond), kleineren: kleinneere (Posterholt), loens zeggen: lŏĕns zeGGE (As), nijpen: nieepe (Weert, ... ), onder de neus duwen: get onger de naas duuə (Oirsbeek), onder de neus wrijven: gét oondər də neus vrievə (Maastricht), oondər də neus vrievə (Maastricht), op de hendel houwen (dat de ketel davert): op d⁄n hingel houwe (dat de keatel davert) (Lutterade), op de hendel stoten (dat de korf rammelt): op d⁄n ingel stoete (tot de körf rammelt) (Caberg), op de ketel houwen dat de deksel rammelt: op d⁄r kaetel houwe dat d⁄r dèksel rammelt (Klimmen), op zijn nummer zetten: op zien nummer zitte (Echt/Gebroek), peken: peke (Stein), pitsen: pitse (Nunhem), pitsə (Loksbergen), schampen: schampe (Amby), sjaampe (Gronsveld), sjampe (Ell), sjampə (Maastricht), sjàmpe (As), schamperen: sjampere (Geleen), schimp (zn.): schimp (Leopoldsburg), snoeren: [zoals in de mond snoeren?, rk]  sjneurə (Beesel), stechelen: sjtichele (Gronsveld, ... ), sjtichelə (Doenrade), sjtichələ (Heerlen, ... ), stichele (Gulpen), steek (zn.): sjtieëk (Voerendaal), steken: eemus stàèke (Sevenum), eeməs sjtèèkə (Heel), hè stekt nog al eens (Paal), sjtaeke (Reuver), sjteike (Vlodrop), sjtéékə (Schinnen), staeke (Echt/Gebroek, ... ), stāēkke (Sevenum), steken (Eksel, ... ), stjaike (Melick), stèke (Ittervoort), stèken (Born), stééke (Maasbree), stéékə (Meijel), stêke (Meijel), stiekem (bn.): stiekum (Thorn), stiekem doorduwen: stiekem dao duje (Schimmert), ["stiekem get toa duuje"?, rk]  stiekum gèltoa duujə (Montfort), stiekum gèltoe duujə (Montfort), stiekem pakken: eemus stiekum pakke (Venlo), stoken: Van Dale: stoken, I.9: (fig.) gaande maken, aanwakkeren, t.w. gevoelens, onenigheid, verzet enz.  steuken (Stein), stökə (Roermond), vgl. Meerlo-Wanssum Wb. (pag. 278): stöke, opruien, ruzie stoken.  an loate stooke (Venray, ... ), tokken: WNT: tokken, III.14) [...] kleine aanvallen doen.  toeke (Maastricht), verwijten: verwijte (Jeuk), zeggen waar het op aan komt: zage woe ⁄t op aa kunt (Eys) Hoe zegt ge << hij is nogal bits, scherp, prikachtig>> in zijn manier van spreken. [ZND 40 (1942)] || iemand bedekt een onaangenaamheid zeggen steken onder water geven [giepen] [N 85 (1981)] || iemand in bedekte woorden een onaangenaamheid zeggen [giepen] [N 85 (1981)] III-3-1
bedekte zwaluwstaart blinde verstekzwalmenstaart: blendǝ vǝrstē̜k˲zwalǝmǝstɛrt (Venlo), blinde zwalberstaart: bleŋǝ šwalbǝrštats (Bleijerheide), blinde zwalfstaarttand: blīndǝ swɛlfstarttānt (Ottersum), blinde zwalgenstaart: blenjǝ šwalgǝštɛrt (Posterholt), verblinde zwarbelstaart: vǝrblęjndǝ zwarbǝlstart (Geulle), verdekte hoekzwalgenstaart: vǝrdęk˱djǝ hōk˲žwalgǝštɛrt (Herten), verdekte zwalgenstaart: vǝrdek˱dǝ šwalgǝštɛrt (Posterholt), verdekverstek: vǝrdęk˲vǝrstē̜k (Venlo), verstek hoekzwalgenstaart: vǝrštē̜k hōk˲žwalgǝštɛrt (Herten) Haakse zwaluwstaartverbinding waarvan de zwaluwstaartvormige pennen tot ongeveer 2/3 van de houtdikte in elkaar gewerkt zijn en de overblijvende delen in verstek tegen elkaar geplaatst zijn. Zie ook afb. 136. [N 54, 55e] II-12
bedelaar arme, een ~: d⁄n èrmə (Oirsbeek), armoedezaaier: armmoezeijer (Jeuk), bedelaar: baedelaer (Geleen, ... ), baedeleer (Roermond, ... ), baedeler (Posterholt, ... ), baedelie:r (Herten (bij Roermond)), baedelieër (Haelen, ... ), baedelièr (Echt/Gebroek), baedəlaer (Grevenbicht/Papenhoven), baideleer (Maasniel, ... ), baidelieër (Ell), baideliêr (Ittervoort), bāēdeler (Sevenum), bāēëdəlēēr (Nieuwenhagen), be[i}delèr (Rotem), beadelaer (Blerick), beadelear (Eys, ... ), beddelair (Gulpen, ... ), beddeleer (Jeuk, ... ), beddeleeər (Hoepertingen), beddeler (Waubach), beddeleͅr (Hoepertingen), beddelər (Hoepertingen), bedelaar (Bevingen, ... ), bedelair (Amby, ... ), bedeleer (Berbroek, ... ), bedeleir (Itteren), bedeler (Bilzen, ... ), bedelèèr (Wijlre), bedəleər (Wellen), beedeleer (Maastricht), beeduleer (Brunssum), beedəleer (Maastricht, ... ), beideler (Piringen), bejdeleir (Elen), beëdeleer (Ten-Esschen/Weustenrade), bēdelēr (Nieuwstadt), bēēdəleer (Maastricht), bēēdəlēēr (Reuver, ... ), bēͅdelēͅr (Bree), bēͅdēleir (Kuttekoven), bēͅdēͅler (Bree), bēͅdəlēͅr (Molenbeersel), bĕdelĕĕr (Schimmert), biedelier (Hasselt), bijədelijər (Alken), bè:dəlè:r (Opoeteren), bèddeleer (Gulpen), bèddelĕĕr (Eksel), bèddelĕr (Mheer), bèdelair (Schimmert), bèdeleer (Doenrade, ... ), bèdeler (Tienray, ... ), bèdeleèr (Ophoven), bèdelĕĕr (Merkelbeek), bèdelèer (Gruitrode), bèdelèr (Genk, ... ), bèdelèèr (Bree), bèèdelaer (Guttecoven), bèèdeleer (Vechmaal), bèèdeleir (Geulle), bèèdeliĕr (Thorn), bèèdəlieəjər (Heel), bèèdəléér (Venlo), bédelaar (Elen), bédeleer (Schaesberg), bédeler (Gulpen), bédeléér (Tungelroy), bédəleer (Kapel-in-t-Zand), béédeléér (As), béédəleer (Roermond), béédəléér (Hulsberg, ... ), béédəlîer (Kelpen), béédəlîêr (Susteren), bêddeler (Tongeren), bêdelar (Rijkhoven), bêdelêêr (Stein), bêêdələr (Heerlen), bëdeler (Gronsveld), büədelër (Kaulille), bɛdeliər (Zepperen), bɛdəli[e}r (Geistingen), bɛdəlɛr (Genk), bɛtəlɛr (Neerglabbeek), dao waoren 3 minsen die de baidelair gezien hawen (Maaseik), dao waoren drie minsen die dĕ bĕdelair geziēn həbben (Gruitrode), das woure drie minse die de bēdelaar haaie gezeen (Kessenich), do waoren drie minsen die de bêdeleer houwe gezien (Reppel), do waren drei minsen die de bèdelèr gezieən houwen (Grote-Brogel), do waren er drei die de bèdeleir gezien hawen (Neerpelt), do warre drij minse dij de bédeleer gezien haan (Godschei), do warren drij minsen diē de bēdelaar geziēn haan (Stal), do woare drei minsen woa de bedeler gezien hemme (Martenslinde), do woere drei minse dei de bèdelèr gezien haë (Gelieren/Bret), do wore drei luij deij de beideler hou gezje (Zichen-Zussen-Bolder), do woren drij minsen dej de bèdeler geziè hebben (Rosmeer), do worren drei minsen deə de bēdelēr hāən gezīn (Diepenbeek), do worə drai mɛnsə dai də bɛdəler gəzɛnə ənə (Borgloon), do worə drei minsa woa də bɛdəlɛr gezin hoana (Tongeren), do worə drēͅ mi̯nsə dēͅ də bēͅdəler gezin ḁ̄n (Sint-Truiden), do wőrə drij mɛsnə, dij de bēdəler hāə gəziən (Genk), do wure drei minse dijj de bèdeler geziein haaë (Zutendaal), do wurə drɛi minsə dɛi də bɛ.dəle.r gəzi.ən ha:ə (Genk), do. wo.rə dri mɛnsə dikə bɛ̄təlɛ̄r gəzi.n ha.əwə (Neerglabbeek), doa ware drij minse dij de bèdeler gezīn howen (Beverst), doa wőren drei bei dei de bèdelaër geziën habben (Mopertingen), doae worre drei minse die de bèddler gezieen hā-ne (Wellen), doej worre drij minse dijj de beddelier gezin hane (Ulbeek), doeə weure drij minsen dij de bieədelieər gezien haaə (Zolder), dou wa͂ren drij minsen dije de bedeleir gezie͂n haa͂en (Helchteren), doë warren drij minsen dij de beedelier haën geziën (Linkhout), dō wōͅrə drɛ̄ minsə dɛ̄ də bēdəlēr gəzīn hāə (Sint-Lambrechts-Herk), dŏ wŏere drij minse dĕi dè bèdelēr gezien haa-ĕn (Genk), dø͂ͅ ware drij minse die de bɛ̄delɛ̄r gezien hāən (Peer), də: woərə drɛi minsə dɛi də biɛdəlɛ:r gəziɛn auwə (Stokkem), dɛə waarə drɛ minsə dɛi də bɛidəler gəzin haənə (Alken), er waren drie mensen die de bedelaar gezien hadden (Kleine-Brogel, ... ), er waren drie mensen die den bedelaar gezien hadden (Hechtel), er wāren dreej minsen die den bêdeleer hauwen gezien (Niel-bij-As), er woare drie minsen die de bèdelèr hauwe gezien (Opglabbeek), er wàren drie mənsen die de bēdelēre gezien hauwen (Beek (bij Bree)), es wouren drie mensen die de bëdeleer gezeen haaiën (Kessenich), het hadden 3 lui die de bedelaar gezien hadden (Sint-Martens-Voeren), ne bêdelar (Rijkhoven), ter woren drij minsen dij de beteleer gezien haa (Berbroek), (scherp).  bèdelèèr (Eigenbilzen), cf aimer  baideler (Riemst), Fr. air  bièdelair (Rotem), m.  b‧ɛdəl‧eͅar (Eys), ps. omgespeld volgens Frings.  bēͅdəlēͅr (Waterloos), beͅdəleͅr (Wellen), bedelder: bèddəldər (Epen), [sic, RK]  ’t how dreej lüj die der bèddelder gezieë howwe (Moresnet), bettler: bedler (Kerkrade), [sic, RK]  dao woaren drie minsen dè den bèedler hauwen gezeèn (Neeroeteren), dr worrə dre minsə dēi də bɛddlēr gəzīən hānd (Wellen), kruier: enne kruër (Oirlo), krujer (Maasbree), kruujer (Grubbenvorst, ... ), kruër (Oirlo), krŭŭjər (Meterik), Note v.d. invuller:  krüjjer (Tienray), landloper: landjluiper (Montfort), rondloper: rondleuper (Schimmert), róndlòwper (As), schooier: `n schooier (Waltwilder), chooier (Hasselt), do ware drei minsen dei de schooier gezien hà (Stokrooie), dər warən drɛi minsə dɛ.i də schuiər gəzin ha.n (Koersel), enne schôjer (Oirlo), scho-jer (Venray), schoeejer (Weert), schoeier (Hasselt, ... ), schoeje (Horst), schoejer (Venlo), schoier (Oirlo), schojer (Maasbree), schojjer (Meerlo, ... ), schooier (Eys, ... ), schoëjer (Venlo), schōējər (Venlo), schuier (Opglabbeek), schū[i}jer (Neerpelt), schŭĕr (Neerpelt), schòier (Sevenum), schòjjər (Gennep), schôjer (Maasbree), sjaajer (Neer), sjoeejer (Tungelroy), sjoejer (Tungelroy, ... ), sjoejär (Beesel), sjoeəjər (Heel), sjooier (Geulle, ... ), sjoojer (Meijel, ... ), sjōējer (As), sjōōjər (Nieuwenhagen), sjujer (Bree), sjūūjər (Opglabbeek), sjūəjər (Opoeteren), sjòjər (Meijel), sjôêjər (Kelpen, ... ), sXoͅiər (Zolder), šū[j}ər (Molenbeersel), šu‧ər (Genk), (iets oe-klank).  sjooëjer (Herten (bij Roermond)), (is Roermonds).  sjoojer (Herten (bij Roermond)), arme mens die komt bedelen  sxuiərə (Neerpelt), een bedelaar of een mensch in lompen gekleed  sjoeier (Maaseik), ps. omgespeld volgens Frings.  šūi̯jər (Waterloos), schurger: schärger (Maasbree), sjörgər (Beesel, ... ), Van Dale: schurgen, (gew.) schuieren, met een kruiwagen vervoeren.  schörger (Velden), sjörger (Reuver), sjürger (Kessel), sloeber: Van Dale: sloeber, 3. stakker.  slŏĕber (As), stumperd: sjtumpert (Vlodrop), sukkelaar: sukkelaar (Meeuwen) de arme persoon die rondgaat of ergens zit om aalmoezen te vragen [schooier, bedelaar, klopper, rondloper, stuper, skurriekrijger] [N 89 (1982)] || een arme mens [ZND 32 (1939)] || Er waren drie mensen die de bedelaar hadden gezien [ZND 46 (1946)] || kent ge het woord schooien ? (uitspraak + betekenis) [ZND 42 (1943)] || koopman die met zijn waren langs de deuren gaat? [N 21 (1963)] || leurder [ZND 28 (1938)] || leurder; Hoe werd de man genoemd die dat deed? [DC 48 (1973)] III-3-1
bedelaarstehuis armenhuis: erme-hoës (Blerick), ermehoes (Oirsbeek), èrməhōēs (Roermond), Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!  èrməhōēs (Nieuwenhagen), doorgangshuis: doorgangshoês (Venlo), gasthuis: gastes (Sevenum), gàstus (Sevenum), gesticht: gesjtich (Wijlre), gestich (Jeuk), gezellenhuis: jezellehoes (Kerkrade), vgl. Kerkrade Wb. (pag. 121): jezellehoes, gezellenhuis.  gezeldehoes (Heerlerbaan/Kaumer), godshuis: Godshoes (Merkelbeek), hospies (<fr.): Van Dale: hospies  hospies (Merkelbeek), huis: heus (Meijel), klooster: klôêstər (Susteren), kolonie: kalonie (Born, ... ), kelonie (Bree, ... ), kolonie (Blerick, ... ), kòllònĭĕ (As), landlopers: landloepers (Meijel), leger des heils: Leger des Heils (Maastricht), leger des heils (Maastricht), logement: logement (Eys, ... ), logemēnt (Noorbeek), logemént (Guttecoven), lósjəmènt (Epen), pension (fr.): pension (Melick), schorem: sjorem (Vlodrop), veenhuizen: is in Veenhuize (Klimmen), veenhuizen (Meijel), vincentiushuis: vincentiushoes (Stein) een instelling waar bedelaars worden opgenomen en verzorgd [kaloentjes, kalonie, kalennis] [N 90 (1982)] || gezellenhuis III-3-1
bedelaarsvrouw armvrouw: ermvrouw (Melick), bedelaar: beddeleer (Jeuk), bedelaar (Leopoldsburg), bèèdəléér (Venlo), béédeléér (As), bedelaarse: bedeleerse (Maastricht), bedelaarster: bèdelèèrster (Eigenbilzen), béédəlééstər (Loksbergen), bedelsvrouw: baedelsvrou (Grevenbicht/Papenhoven), baedelsvrouw (Geleen, ... ), beedulsvrouw (Brunssum), bèdelsvrouw (Doenrade), bédelsvrow (Gulpen), bedelswijf: beadelswief (Stein), o.  b‧ɛdəlswī.f (Eys), bedelvrouw: baedelvrouw (Echt/Gebroek, ... ), bedelvrouw (Itteren, ... ), beedəlvrouw (Maastricht), bédəlvrouw (Kapel-in-t-Zand), béédəlvrouw (Roermond, ... ), bëdelvroûw (Gronsveld), bëedelvrouw (Schaesberg), bedelvrouwmens: beddelfrommesch (Gulpen, ... ), bedelwijf: baidelwief (Maasniel, ... ), bedelwief (Montfort), beidelwief (Vlodrop), bèddelwief (Gulpen), béédəlwīēf (Susteren), kruierswijf: krujerswief (Oirlo), krujjerswief (Meerlo), loeder: loeder (Kerkrade), rondloper: róndlòwper (As), schooi: schooi (Eksel), schooier: sjoeier (Kesseleik), sjoâjer (Thorn), sjōējer (As), schooierin: schoujerin (Ophoven), schooierse: schoeejerse (Weert), sjoeëjerse (Ell), schooiersvrouw: schoeiersvrouw (Blerick, ... ), schoijeesvrouw (Sevenum), sjoeejersvrouw (Tungelroy), sjoojərsvrow (Maastricht), schooierswijf: scho-jerswief (Venray), schojerswiëf (Maasbree), schojerswīēf (Maasbree), schoëjerswiêf (Venlo), sjoeejerswief (Tungelroy), sjoejerswīēf (Tungelroy), sjoeəjərswīēf (Heel), sjòjərswĭĕf (Meijel), sjôêjərswie.f (Kelpen), ⁄n schòjjərswĭĕf (Gennep), Note v.d. invuller:  schojjerswīēf (Tienray), schooiseltje?: sjeutselke (Stein), schooister: sjōējster (As), schurgersvrouw: sjörgərs frouw (Reuver), sjörgərsvrouw (Beesel), sloeber: slŏĕber (As), sloerie: sloerie (Maastricht), slons: slons (Meijel), troela: troela (Mheer), troelə (Urmond), trommel: troemel (Eys), trut: frút (Nieuwenhagen), trut (Born, ... ), trŭt (Schimmert), wijf: wief (Swalmen) een schooiersvrouw [trut] [N 89 (1982)] III-3-1
bedelen afschooien: de hèt get aafgesjoid (Mechelen-aan-de-Maas), bedelen: baedele (Herten (bij Roermond), ... ), baedĕlĕ (Echt/Gebroek), baedəllə (Grevenbicht/Papenhoven), baedələ (Beesel), baidele (Ittervoort, ... ), bāēdele (Sevenum), bāēëdələ (Nieuwenhagen), beadele (Blerick, ... ), beddele (Gulpen, ... ), beddelen (Hoepertingen, ... ), bedel (Maastricht), bedele (Amby, ... ), bedelen (Born, ... ), bedelen langs de deuren (Houthalen), bedelle (Itteren), beedele (Maastricht), beeduln (Brunssum), beedələ (Maastricht, ... ), beidelle (Vlodrop), beëdele (Kerkrade, ... ), bēdele (Nieuwstadt), bēdələ (Landen), bēēdələ (Maastricht), bĕdele (Schimmert, ... ), beͅdələ (Sint-Truiden), biedelen (Halen), bièdelen (Helchteren), bjędǝlǝ (Houthalen), bèddelen (Eksel), bèddələ (Epen), bèdele (Bree, ... ), bèdelen (Eigenbilzen, ... ), bèdelə (Doenrade), bèdələ (Montfort), bèèdele (Thorn), bèèdelle (Geulle), bèèdələ (Guttecoven, ... ), bé-dele (Schaesberg), bédele (Gulpen, ... ), bédelen (Born), bédələ (Kapel-in-t-Zand), béedələ (Schinnen), béédele (As, ... ), béédelə (Oirsbeek), béédələ (Hulsberg, ... ), béédələn (Urmond), bêêdələ (Heerlen), bëdele (Gronsveld), bēdǝlǝ (Ysselsteyn), będǝlǝ (Montzen, ... ), bęǝdǝlǝ (Heerlen), bę̄dǝlǝ (Geistingen, ... ), b‧ɛdələ (Eys), (de eerste e: geen duidelijke klank).  bedele (Geleen), rond bedelen gaan  bèdele (Bilzen), rondgaan om aalmoes  bedelen (Wilderen), beden: bééje (As), bijvliegen: bęjvlīǝ.gǝn (Diepenbeek), de deuren afgaan: de dīēren aafgōēn (As), gaan schooien: iets stelen of pakken  schooie gaon (Wellen), inbedelen: enbę̄dǝlǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), landloper: schooier  landlypər (Neerhespen), leuren: leuren (Maaseik), rondbedelen: rond bedelen (Lanklaar), rondschooien: een tourtje doen, zwartgallige betekenis  rondsjoeien (Genk), schooi: dat zijn me deugnieten! (liefkozend bedoeld)  da zen mich schooien (Ulbeek), deugniet  schooi (Muizen), deugniet (voor kleine kinderen)  mo ən sxoe (Alken), deugnieten van jongens  schooije (Hoepertingen), een deugniet  een schooi (Wellen), en schoei (Sint-Truiden), schooien: choeien (Elen, ... ), chuujen (Opoeteren), de kenjer di-j sjoien (Mechelen-aan-de-Maas), nou den oorlog weurd gesjoid (Mechelen-aan-de-Maas), scho-je (Venray), schoeeje (Weert), schoeie (Hoensbroek), schoeien (Hasselt), schojje (Meerlo, ... ), schooien (Haler, ... ), schooije (Gruitrode), schooje (Maasbree), schovien (Lanklaar), schoïe (Oirlo), schōējə (Venlo), schŏĕje (Horst), schwoojen (Achel), schòjjə (Gennep), sjaoje (Neer), sjoaje (Meijel), sjoajen (Stein), sjoeeje (Tungelroy), sjoeien (Bree), sjoeëje (Ell), sjoeëjə (Beesel), sjoien (Mechelen-aan-de-Maas), sjooēje (Herten (bij Roermond)), sjooie (Haelen), sjooien (Koninksem), sjooiə (Oirsbeek), sjooje (Swalmen), sjōēje (As, ... ), sjōēəjə (Heel, ... ), sjōōjə (Nieuwenhagen), sjy(3)̄i̯ə (Opglabbeek), sjòjə (Meijel), sjôêjə (Kelpen, ... ), su:jə (Stokkem), sujə (Lanklaar), sujən (Dilsen), sxōiə (Rijkel), sxuijən (Overpelt), sxuə (Dilsen), sxǫjǝ (Wellerlooi), (dit is onbeschoft bedelen).  schooien (Blerick), `de deuren afloopen om eten en kleêren en andere zaken`  schoeien (Neeroeteren), `rond halen`  sjuujen (Meeuwen), bedelen  choeien (Maaseik), schoeie (Hasselt, ... ), schoeien (Genk, ... ), schoejen (Achel), schoien (Hamont), schojen (Kaulille), schooien (Lommel, ... ), schoojen (Lommel), sgūən (Neerpelt), sjoeien (Bocholt, ... ), sxoegōͅn (Alken), sxoegən (Ulbeek), sxujən (Neerpelt), bedelen of met aandragng iets vragen  sxuiə (Halen), bedelen zonder daartoe eigenlijk gedwongen te zijn  schoeien (Genk), bedelen, herhaald vragen  sxuəjə (Overpelt), bedelen, iemand iets vragen tot vervelens toe  schoeien (Neerpelt), bedelen, meer om eten dan om geld  schooien (Overpelt), bedelen, zich allerlei bijeenhalen zonder ervoor te werken  šūəjə (Opgrimbie), boterham vragen, niets doen  schoeie (Sint-Truiden), bv een hond sjoeit rond  sjoeien (Diepenbeek), gaan bedelen langs de deuren  schoeien (Kaulille), iemand iets afbedelen  schoeien (Kaulille), in de betekenis van leuren  choeien (Neeroeteren), langs de deuren bedelen  sxwoͅjən (Hamont), langs de deuren gaan bedelen  sxūjə (Overpelt), langs de huizen gaan bedelen  sjuuen (Gerdingen), langs de straat slenteren en overal blijven staan  schooien (Houthalen), leuren  schājən (Maaseik), nietsdoend rondlopen  schoeije (Waasmont), rond bedelen gaan  sjooien (Reppel), rond gaan bedelen  schooien (Hechtel), rondgaan om eetwaar  sjoeje (Bocholt), rondgaan van huis tot huis, leuren, nietsdoen  schoeie (Zonhoven), rondleurder  schoeien (Stevoort), rondlopen zonder vaste woonst  schoeien (Peer), rondslenteren  schoejn (Attenhoven), schoonmaken van de vloer  schoeien (Landen), schooien om binnen te komen: sxǫjǝ øm benǝ tǝ komǝ (Venray), schooieren: sjoieren (Wintershoven), van het een naar het ander: van het een naar t ander (Opoeteren), zich erbij bedelen: zex ǝrbē bę̄dǝlǝ (Tegelen), zich inbedelen: zex enbę̄dǝlǝ (Herten, ... ) aalmoezen vragen voor zijn levensonderhoud [schooien, bedelen, bidden] [N 89 (1982)] || Het vragen van een moerloze zwerm om een plaats bij een naburig volk. Wanneer een zwerm moerloos blijft, is hij praktisch ten dode opgeschreven. Eén van de mogelijkheden tot overleven is een plaats te vragen bij een andere zwerm. Eeckhout (pag. 129) zegt dat haar informanten het begrip bedelen bij bijen als onbestaand beschouwen. Dit verschijnsel noemen zij roven. [N 63, 61b] || kent ge het woord schooien ? (uitspraak + betekenis) [ZND 42 (1943)] II-6, III-3-1