e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bandschuurmachine bandschuurmachine: bantjšūrmǝšin (Herten, ... ), bantjšūrmǝšīn (Heel), bantsxōrmǝšin (Venlo), bantšūrmǝšin (Herten, ... ), bantšūrmǝšīn (Bilzen), bāntsxūrmǝšin (Ottersum), bāntšūrmašiŋ (Mechelen), het grote schuurband: ǝt jrūǝs šūrbant (Bleijerheide), ponceuse: pǫndø̄s (Bilzen  [(hangende schuurmachine)]  ), schuurmachine: šōrmǝšejn (Bree, ... ), šūrmǝšīn (Bilzen) Stationaire machine waarmee hout glad wordt geschuurd. De bandschuurmachine bestaat uit een lange band schuurpapier die over twee schijven loopt en door middel van een schuurblok tegen het daaronder op een beweegbare schuurtafel liggende werkstuk wordt gedrukt. Een afzuiginstallatie zorgt tijdens het schuren voor de afvoer van het stof. Zie ook afb. 62. [N 53, 149a; monogr.] II-12
banen banen: bānǝ (Meijel), zeilbanen: zęjlbǭnǝ (Gennep) De banen waaruit elk zeil bestaat. [N O, 5c] II-3
banen vast veen baantjes: bɛŋkęs (Meijel), banen: bānǝ (Meterik, ... ), dijken: dikǝ (Venray), hoofdwegen: hōfwē̜x (Meterik), kruipaden: kryjpē̜j (Meterik), moerbanen: murbānǝ (Meijel), peelbanen: pelbānǝ (Griendtsveen), turfbanen: tø̜rǝfbānǝ (Griendtsveen) Banen van vast veen waarover het vervoer gaat. Men laat ze ook zitten als waterwering. [I, 60] II-4
bang aan de schijt zijn: aan de sji-jt zeen (Bree), angstig: angstig (Maastricht, ... ), engsteg (Castenray, ... ), engstig (Blitterswijck, ... ), éngstich (Heerlen), êngstig (Schimmert), bang: baang (Meeswijk, ... ), bang (Altweert, ... ), bang heubbe (Hoeselt), bang zeen (Geleen), bang zien (Eigenbilzen, ... ), bang zieë (Klimmen), baŋ (Eupen, ... ), baəng zien (Venray), beis nit baŋ (Lanaken), bàn-g höbbə (Maastricht), bàng (Amstenrade, ... ), bàng zien vör (Gennep), báng (Nieuwenhagen, ... ), də hofs nit baŋ tə zien (Lanaken), ge moet nie bang zijn (Hechtel), gei moet nie bang hebben (Riksingen), gienen bang hemmen (Linde), gje mot nie bang zien (Hoeselt), hed meͅr giənə baŋ (Zonhoven), ik bin bang dèt... (Sevenum), ik bin bàng dét... (Sevenum), ne.d baŋ zi.n (Stokkem), neet bang zeen (Geistingen, ... ), neet bang zien (Stokkem), nej bang zi (Zichen-Zussen-Bolder), ni bang zien (Eigenbilzen), ni bang zijən (Nieuwerkerken), ni bang zin (Mal), ni baŋ zeͅn (Diepenbeek), ni baŋ zɛn (Beringen), ni scha zijn (Borlo), ni-eet bang zien (Kanne), nie bang heba (Koninksem), nie bang zen (Beverlo, ... ), nie bang zien (Bilzen, ... ), nie bang zin (Millen), nie bang zèn (Beringen, ... ), niet bang zien (Mopertingen, ... ), nij bang zēn (Koersel), nī bang zēn (Oostham), nī bang zin (Bilzen), nä baŋ zīn (Hamont), nêj bàng zi (Zichen-Zussen-Bolder), nə bang zeen (Meeuwen), zijt mer ni bang (Groot-Gelmen), zūx nēt baŋ (Mechelen-aan-de-Maas), Doe hoofs geine bang väör mich te höbbe, ich doon dich niks. Höb mer geine bang  bang (Echt/Gebroek), Doie bis inne bange tsiebbel: je bent een bangerik  bang (Bleijerheide, ... ), ginne bang (h)èbbe: niet bang zijn voor  bang (Hasselt), bang hebben: bang höbbe (Noorbeek, ... ), bān-g höbbə (Maastricht), bang zijn: bang zèn (Beverlo), bangelig: benkelig (Wijlre), bangelijk: baeŋkələk (Rekem), bengelik (Tungelroy), benkelik (Maastricht), beklemd: beklemt (Maastricht), bolg (barg.): bòl’g (Tongeren), bubbelen: bubbələ (Maastricht), frech (du.): frek (Meeuwen), gans ontdaan: gans ontdaon (Oirsbeek), geschrokken: geschröke (Hoensbroek), gespannen: gesjpanne (Merkelbeek), in de pits zitten: in de pitsj zitte (Wijlre), in zijn poepert zitten: in ziene poepert zitte (Venlo), ingestoken: igestooke (Beverlo), met de poepers zitten: mi de poepers zitte (Beverlo), ngstlich (du.): èngslich (Nieuwenhagen), schijtachtig: schietətig (Montfort), schijterig: schieterig (Blitterswijck, ... ), schouw: dè is sjūū (Heerlerheide), ni schouwe zen (Stevoort), ni skoë hemme (Heers), ni sxø̄u zijn (Linde), scheu-j (Amby), schoauw (Achel, ... ), schoew (Montfort, ... ), schoo (Loksbergen), schoow (Maasbree, ... ), schouw (Eksel, ... ), schouw zien (Oirlo, ... ), schouw zîên (Tienray), schow (Ospel), schui (Eys, ... ), schuij (Heerlerbaan/Kaumer), schuj (Born), schòw (Venray), sjoewe (Neer, ... ), sjoow (Heerlen), sjouw (Caberg, ... ), sjouw hubbə (Maastricht), sjouw zien (Maastricht), sjoww (Maastricht), sjōūw (Maastricht), sjui (Kerkrade), sjuu (Geulle, ... ), sjuuj (Doenrade, ... ), sjuuj zeen (Urmond), sjūj (Nieuwenhagen), sjūūj (Susteren), sjóuw (Tegelen), sjów (As), sjûû (Schinnen), skaa (Jeuk), (Eijsden!).  sjouw (Noorbeek), ich ben te sjóu vör soves as ¯t doenkel is nog bóute te komme: ik durf ¯s avonds niet buitenkomen als het donker is  sjóu (Kortessem), schouw zijn: schouw zien (Meerlo), schrikachtig: sjrikagtig (Meijel), schuw: ne:t šyw ze:n (Neerglabbeek), neet choew zeen (Bree, ... ), neet schoeuw zeen (Bocholt), neet schoew zeen (Elen, ... ), neet sjuuw zeen (Niel-bij-As), schuw (Meeuwen), sjoe (Geulle, ... ), sjoe-we (Nunhem), sjoe.w (Kelpen), sjoeh (Schinnen), sjoew (Haler, ... ), sjoew zeen (Herten (bij Roermond)), sjoewe (Roermond, ... ), sjoewə (Heel, ... ), sjoē (Posterholt), sjoēw (Tungelroy), sjōē (Reuver), sjōēw (Mheer, ... ), sjŏĕw (Swalmen), sjèùw (Vlijtingen), sjûw zeen (Bree), stijf van angst: stief van angst (Thorn), ze knijpen: ze knê"pe (Beverlo), zich beklemd voelen: ziech beklemp veule (Maastricht) (Niet bang zijn), duw maar. [ZND 23 (1937)] || angst [SGV (1914)] || angstig || bang [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || bang om iets te doen, niet durven doen [aarzelen, twijfelen, tukken, treuzelen, teutelen, draaien] [N 85 (1981)] || bang zijn || bang, kleinzielig, krenterig || bang; vrees voor iets hebben || bangerik [schiethoes] [N 07 (1961)] || een min of meer beredeneerde vrees van iets hebbend [bang, schouw] [N 85 (1981)] || het gevoel van beklemming en vrees, veroorzaakt door een [wezenlijk of vermeend] dreigend onheil of gevaar [angst, schijt, schrik] [N 85 (1981)], [N 85 (1981)] || iemand die altijd bang is [bloodaard, coion, bangerik] [N 85 (1981)] || schuw(en) || schuw, bang || vrees III-1-4
bangerik angsthaas: angshaas (Heerlen), inne angshaas (Rimburg), ne angshaas (Kelmis), angstige, een -: angstege (Remersdaal), ene angstege (Moelingen), enge engstige (Gulpen), éngstiggə (Heerlen), angstige, ene -: nangstege (Val-Meer), angstpiemel: enne angspiemel (Bunde), ennen angspīēmel (Bunde), ennen angstpiemel (Stein), angstpiezel: angspiezel (Wolder/Oud-Vroenhoven), angstpik: enne angspik (Meerssen), angstschijter: angssjīē.ter (Epen, ... ), engssjieter (Heerlen), bang schijthuis: ei bang sjiethoes (Neer), ə bang sjiethoe‧s (Mheer), bangboks: bangboks (Molenbeersel, ... ), enne bangbóks (Thorn), Diej bangbòks ging dalik oppe luip  bangbòks (Echt/Gebroek), bange floets: ⁄n bang floets (Echt/Gebroek), bange lummel: baŋə lymməl (Sint-Huibrechts-Lille), baŋə lyməl (Mechelen-aan-de-Maas), bange pezerik: bange peezerik (Weert), bange piezel: bangepiezel (Oirsbeek), bangepiézel (Gronsveld), bange pissel: eine bange pissel (Schimmert), bange pruts: bange pruts (Uikhoven), bange schijterd: ene bange sjieterd (Oirsbeek), bange schuiverd: unne bange schuuvert (Nederweert), bange sok: bange soek (Tungelroy), bange stub: enne bange sjtuub (Schinveld), bange tijn: enge bange tsien (Bocholtz), bange wezel: bange wezel (Sittard), bangeweezel (Geulle), eine (bange) wezel (Horn), eine bange wezel (Sittard), bange zeikerd: bange zeikerd (Geleen), bangə zèèkərt (Heerlerheide), ene bange zei‧kert (Valkenburg), enne bange zeikert (Puth), bange zipfel (<du.): bange tsiebbel (Vaals), bangetsiebbel (Kerkrade), énne bange tsiebel (Kerkrade), Akens Wb 587: bange Zibbel: Angsthase  bange tsiebbel (Kerkrade), bange, een -: bange (Oostham, ... ), bangə (Epen), bàngə (Heerlen), bangelijke, een -: bènkelekke (Klimmen), bénkəliggə (Heerlen), ənə bénkəlikə (Maastricht), bangeling: bángeling (Zonhoven), bangerik: baangərik (Meeswijk), bangeriek (Hasselt), bangerik (Amby, ... ), bangërik (Lanklaar), bangörik (Posterholt), bangərek (Hamont), bangərik (Hulsberg, ... ), banəreͅk (Maastricht), baøərek (Peer), baŋərek (Meeuwen, ... ), baŋərik (Bommershoven, ... ), bàn-gərik (Maastricht), bàngerik (As), bàngərik (Susteren), bângerik (Schimmert), ei bangerik (Maasbracht), eine bangerik (Roermond), ei‧ne bangerik (Nieuwstadt), ene bangerik (Oirsbeek), enne ban-ge-rik (Grathem), enne bangerik (Montfort, ... ), ennen bangerik (Venlo, ... ), ⁄nne bangerik (Roosteren), (sjie?thoes betekent hier: flauwerik).  enne bangerik (Neerbeek), banges: banges (Montzen), bangəsj (Montzen), baŋes (Montzen), bangeschijt: bange sjiet (Uikhoven, ... ), báŋəšīt (Opgrimbie), bangeschijter: bange schieter (Beek, ... ), bange schê"ter (Beverlobangerik), bange sjieter (Roermond), bange sjĭĕter (Heer), bangechieter (Lanaken), bangeschieter (Amby, ... ), bangeschiēter (Venlo), bangeschie‧ter (Maasbree), bangeschièter (Venlo), bangeschīēter (Oost-Maarland), bangesheeter (Rosmeer), bangesjieter (Geulle, ... ), bangesjiéter (Gronsveld), bangesjīēter (Maastricht), bangesjlieter (Bunde), bangəsjietər (Kapel-in-t-Zand, ... ), bangəsjīētər (Maastricht), baŋəschɛər (Tessenderlo), baŋəšītər (Maastricht), bàngə schieter (Gennep), bàngəschīētər (Hamont), bánge schieter (Castenray, ... ), bángəschīētər (Venlo), ene bangeschieter (Maastricht), ene bangesjie.ter (Maastricht), ene bangesjieter (Maastricht), ene bangesjīēter (Eijsden), enne bange sjieter (Maastricht), enne bangeschieter (Roermond), enne bangesjieter (Gronsveld), enne bangesjīēter (Bunde), ⁄nne bange schieter (Maastricht), bangeschijterd: bange schieterd (Weert), bange schietert (Lutterade), bange schie‧tert (Nederweert), bange sjietert (Uikhoven, ... ), bange sjīētert (Klimmen), bange sjîeterd (Tungelroy), bangeschièterd (Venlo), bangeschiêtert (Altweert, ... ), bangesjieter(t) (Roermond), bangesjieterd (Tungelroy), bangesjietert (Sittard), bangesjtitjtert (Meijel), baŋə šitərt (Rekem), enne bange sjietert (Obbicht), enne bangeschieterd (Stein), enne bangesjietert (Urmond), inne bange sjie‧terd (Hoensbroek), ənnə bànge sjîêtərt (Amstenrade), ⁄ne bange schietert (Weert), ⁄ne bange sjie.tert (Klimmen), ⁄nne bange sjieterd (Mheer), bangesiepes: bangesīēpes (Henri-Chapelle), banget: ban’get (Bleijerheide, ... ), bangfloets: ein bangfloe:ts (Roermond), bangschijt: bangschee.t (Hasselt), bangscheet (Sint-Truiden, ... ), bangscheit (Sint-Truiden), bangschiet (Bilzen), bangsjeet (Kortessem), bangsjiet (Bilzen, ... ), bangšīt (Koninksem), baŋksche[i}t (Sint-Truiden), baŋschēt (Hasselt), baŋschīt (Riksingen), baŋšīt (Martenslinde), bàngscheet (Hamont), bàngschéjt (Lommel), bàngsjīēt (Tongeren), bangschijter: bangschijtər (Sint-Truiden), bangsjieter (Tegelen), bàngschééjtər (Lommel), beddenpisser: bèddepisser (Zonhoven), beddenzeiker: bèddezee.ker (Zonhoven), fig.  bèddezeiker (Echt/Gebroek), beddenzeikerd: bëddezeikert (Sittard), benauwde zeiker: eine benoje zeiker (Bunde), blaas: scheldwoord voor: angstige man of jongen  blāōs (Blitterswijck, ... ), Wa ziede toch ennen blaos  blaos (Gennep, ... ), bleue, een -: bleu (Vlijtingen), bluu (Eys), bluu[j}ə (Sint-Truiden), bluuë (Velm), bløwə (Riksingen), boksenbodem: bók’seboam (Bleijerheide, ... ), boksendrieter: (gemeen).  booksedrieter (Montzen), boksenschijter: bókseschieter (Venlo), bókseschièter (Venlo), bóksesji-jter (As), (m.). mv.: -rs.  èj⁄ne boek⁄sesjīē.ter (Linne), boksenschijterd: bokseschieterd (Weert, ... ), bókseschiêtert (Altweert, ... ), bóksesjietert (Sittard), broekenschijter: brokesjieter (Maastricht), brōkəšītər (Maastricht), ene braokeschieter (Heerlen), ⁄ne brokesjieter (Klimmen), broekschijter: broekschijter (Tessenderlo), broekschèè.ter (Hasselt), broeksjaitër (Tongeren), broeksjijter (Kortessem), bròkschèè.ëter (Zonhoven), bróekschèèter (Sint-Truiden), brùkschê"ter (Beverlo), bummel: bummel (Wijchmaal), couillon (fr.): cf. fr. s.v. "couillonner"(coïonner) = koeioneren  kŏĕjò͂ (Niel-bij-St.-Truiden), dakhaas: daakhaas (Venlo), drasboks: drao‧sbóks (Velden), floeperd: floepert (Heerlen), ənnə floepərt (Benzenrade), floeperik: floeperik (Heerlerheide), floephannes: floephannes (Kerkrade), floephans: (floep = angst).  floephans (Heerlen), floepjanus: floep’janus (Bleijerheide, ... ), floepjas: ps. invuller twijfelt over het antwoord!  floepjas (Puth), floepschijter: enne floepsjieter (Brunssum, ... ), floepsjie.ter (Waubach), floepsjieter (Heerlen, ... ), flupschieter (Wijlre), inne floepschieter (Rimburg), inne floepsjie⁄ter (Heerlen), énne floepsjīēter (Kerkrade), m.  flu.pšī.tər (Eys), floets: flutš (Zonhoven), grootse stinkerd: Syn. kale of griêtse stinker(d)  griêtse stinkerd (As, ... ), haas: haas (Weert), hampelmann (du.): hampeleman (Belfeld), held op sokken: eine held op sök (Tegelen), unne heldj op sök (Weert), hennenkont: hennəkór̂ont (Hamont), kale, een -: Syn. kale of griêtse stinker(d)  kale (As, ... ), kloek: ni-j klùk (Beverlo), kontenschijter: kónteschieter (Venlo), kratser: kreͅtseͅr (Koninksem), krijtschijter: kriètschièter (Venlo), kwezel: kweezel (Nederweert), lafaard: lafaard (Maastricht), onnozele sul: onüssele sul (Zolder), peeskeutel: peeskäötel (Heel), piemel: piemel (Altweert, ... ), pietje: pīējə (Loksbergen), piezel: enne pie:zel (Urmond), enne piezel (Brunssum, ... ), piezel (Hoensbroek, ... ), pĭĕzzəl (Heerlen), cf. VD s.v. "piezel"2. (gew.) klein, mager, tenger kindje  piezel (Nuth/Aalbeek), pin: pin (Mielen-boven-Aalst), pisser: pisser (Altweert, ... ), pĭĕsər (Lommel), platbroek: platbroek (Kortessem), platbrok (Sint-Truiden), platbrook (Kermt), platbruk (Hamont), platbrūk (Hoepertingen), platbrùk (Beverlo), platschijter: platschèè.ëter (Zonhoven), puimenzeiker: peu’mezeker (Bleijerheide, ... ), puimenzeikerd: puimezeikert (Sittard), puimes: enne peu-mes (Kerkrade), pummel: pømməl (Zonhoven), saustrien: sá:stri‧n (Mielen-boven-Aalst), scheihammel (du.): sjeishammel (Geleen), schijt-in-de-boks: schiet in de bòks (Venlo), schijt-in-de-broek: šīteͅndəbrōk (Maastricht), schijt-uit, een -: sjiet oòt (Roermond), schijtboks: ein sji-jtbóks (Bree), schietboks (Blitterswijck, ... ), schietbòks (Castenray, ... ), sjitjbóks (Meijel, ... ), ⁄n sjīē.tbóks (Boukoul, ... ), schijtbroek: skeitbroek (Jeuk), schijtdoos: schie‧tdoe‧s (Nederweert), schijter: schièter (Venlo), schiëter (Sevenum), schītər (Sint-Huibrechts-Lille), sjieter (Gronsveld), Syn. kale of griêtse stinker(d)  sji-jter (As, ... ), schijterd: eine schie:tert (Boeket/Heisterstraat), ene sjie‧tert (Valkenburg), enne schīētert (Boekend), enne sjieterd (Urmond), enne sjīē.tert (Panningen), schieterd (Blitterswijck, ... ), schiĕterd (Sevenum), sjie:tert (Hoensbroek), sjieterd (Heel), sjietert (Puth, ... ), sjīēterd (Mheer), sjîetert (Schinnen), unne (bange) schietert (Nederweert), Syn. kale of griêtse stinker(d)  sji-jterd (As, ... ), schijterik: ene sjieterik (Nuth/Aalbeek), schijtgat: Syn. sji-jter  sji-jtgaat (As, ... ), schijthuis: e schi:thoes (Klimmen), e schie:thoe:s (Meerssen), e schie:thoes (Mechelen), e schiethoes (Maastricht, ... ), e schiethoe‧s (Heugem, ... ), e schie‧thoe‧s (Heerlen, ... ), e sc‧hie:thoe‧s (Maastricht), e sjie:thoe.s (Maastricht), e sjie:thoe:s (Elsloo, ... ), e sjiethoes (Bunde, ... ), e sjiethoe‧s (Valkenburg), e sjie‧thoe‧s (Montfort, ... ), e sjie‧thōēs (Stein), e sjie⁄thōēs (Heerlen), e sjīē.thōē.s (Panningen), e sjīēthōēs (Eijsden), e sjīē‧thoe‧s (Schinveld), e. schiethoes (Sint-Pieter), ee schiethoes (Heerlen), ee schiethoe‧s (Rimburg), ee sjiethoes (Schaesberg), ee sjiethōē‧s (Brunssum), ee sjie‧thoes (Hoensbroek), ei schiethoes (Schinnen, ... ), ei schie‧thoe‧s (Valkenburg, ... ), ei sjeethoes (Posterholt), ei sjie:thoe.s (Maasniel), ei sjie:thōē:s (Stramproy), ei sjielhoes (Neer), ei sjiethoes (Grathem, ... ), ei sjiethoe‧s (Tungelroy), ei sjie‧thoe‧s (Maasbracht, ... ), ein schie:thoe‧s (Sittard), ein schiethoes (Venlo), ein schiethoës (Blerick), ein schiēt hoēs (Boekend), ein schie‧thoe‧s (Sittard), ein schièthoès (Venlo), ein sjie-thoe-s (Roermond), ein sjie:thoe:s (Swalmen), ein sjiethoes (Herkenbosch, ... ), ein sjie‧thoe‧s (Reuver), ei‧ sjie‧thoe‧s (Nieuwstadt), en schie:thoes (Heythuysen), en schiethoes (Wijk), en schiethoe‧s (Blerick), en schiethoos (Heugem), en schiethōēs (Horst), en schiethuus (Broekhuizen, ... ), en schie‧thoei̯s (Blerick), en schie‧thoes (Roermond), en schie‧thoe‧s (Horst, ... ), en schie‧ttes (Valkenburg), en schiêthoês (Venlo), en schìe‧th‧es (Egchel), en sjchie:thoe:s (Tegelen), en sjie:thoe:s (Tegelen), en sjiethoes (Urmond), en sjie‧thoe:s (Baarlo), en sjie‧thoe‧s (Sittard), en sjīēthōēs (Panningen), schie.thoe.s (Weert), schie:thoe:s (Nederweert, ... ), schie:thoes (Kerkrade), schie:thoe‧s (Heugem), schiethoes (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), schiethoĕs (Horst), schiethoe‧s (Horst), schiethoês (Venlo), schiethoës (Venlo), schiethōēs (Venlo), schiethuus (Afferden, ... ), schiethüs (Blitterswijck, ... ), schiēthoes (Swalmen), schie‧thoes (Belfeld), schie‧thoe‧s (Beegden, ... ), schièthoès (Venlo, ... ), schiêthoes (Venlo), schiêthoês (Altweert, ... ), schīēthoes (Oost-Maarland), schīēthōēs (Nederweert, ... ), sjie.thoe.s (Waubach), sjie:thoe:s (Tegelen), sjie:thoes (Tegelen), sjie:thoe‧s (Hoensbroek), sjie:thōēs (Tegelen), sjieēthoeēs (Herten (bij Roermond)), sjiehthoehs (Waubach), sjieshoes (Bocholtz), sjieshōēs (Spekholzerheide), sjiethoe:s (Herten (bij Roermond)), sjiethoes (Echt/Gebroek, ... ), sjiethoeès (Heerlen), sjiethoês (Heel), sjiethōēs (Roermond), sjiēthōēs (Nieuwenhagen), sjie‧thoes (Elsloo, ... ), sjie‧thoe‧s (Haelen, ... ), sjithusj (Meijel), sjitjhusj (Meijel), sjiéthóes (Tegelen), sjīē.thoe.s (Epen, ... ), sjīēt hoes (Oirsbeek), sjīēthōēs (Brunssum, ... ), sjīētoes (Maastricht), sjīē‧thoe:s (Klimmen), sjīē‧thōēs (Heerlerheide), šīthūs (Maastricht), u schie:thoes (Caberg), u sjie:thoes (Wolder/Oud-Vroenhoven), è schie:thoe.s (Schimmert), énne sjīēshōēs (Kerkrade), ə sjīēthoes (Meerssen), ə šīthūs (Gulpen), ⁄n schie‧thoe‧s (Stein), ⁄n schīēthōēs (Boekend), ⁄n schìethoes (Venlo), ⁄n sjie‧thoe:s (Roermond), (= schuithuis).  e sjiethoes (Caberg), (o.). mv.: -h؉.ze.  èj sjīē.t⁄hōē.s (Linne), (uu: kort).  schiethuus (Tienray), plat waat is dae Wulm e sjiethoes  sjīēthōēs (Roermond), smalend.  sjiethoes (Haelen), Zo wordt het ook wel genoemd.  sjie.thoe:s (Puth), schijtijzer: sjietiezer (Nuth/Aalbeek), schijtkeutel: enne schietkeutel (Broekhuizen, ... ), schietkeutel (Castenray, ... ), schijtkont: en schietkôônt (Broekhuizen), schietkoont (Castenray, ... ), Syn. sji-jter  sji-jtkònt (As, ... ), schijtlaars: d⁄n scheitlaars (Venray), schietlaars (Venray), schijtlok: sjietlook (Wolder/Oud-Vroenhoven), schijtvot: schietvot (Blitterswijck, ... ), schiētvot (Swalmen), schijtzak: schietzak (Blitterswijck), schouwboks: schoewboks (Ophoven), sjoeboks (Roggel), ⁄n sjōē.bóks (Boukoul, ... ), (is hier een krenterig iemand die altijd wat anders wil).  sjoebóks (Makset), (oud).  en sjoebóks (Heythuysen), schouwe kwezel: enne sjoewe kwee.zel (Heythuysen), schouwe lummel: schauwe lummel (Eksel), sjówe limmel (As), šūwəlømməl (Rotem), schouwe wezel: sjoe‧e wee‧zel (Echt/Gebroek), schouwe, een -: eine sjoewe (Horn), schouwe (Venray), sjoewe (Vlodrop), schouwerik: choewerik (Neeroeteren), eine schuujerik (Limbricht), eine sjuu:jerik (Nieuwstadt), enne schouwerik (Blerick), enne schôôwerik (Broekhuizen), enne sjoe:werik (Baarlo), enne sjoewerik (Montfort, ... ), enne sjoeërik (Urmond), enne sjuujerik (Obbicht), schau‧werik (Velden), schjoewerik (Roggel), scho-ərik (Kuringen), schoewerik (Neeritter, ... ), schoowerik (Maasbree), schouwerik (Blitterswijck, ... ), schōūərek (Peer), schŏŏwerik (Broekhuizen), schŏwerik (Zolder), schuujerik (Berg-aan-de-Maas), schòwwerik (Castenray, ... ), sjauwerik (Tegelen), sjoe:werik (Baexem), sjoewerik (Baexem, ... ), sjoewərik (Heel, ... ), sjoe‧erik (Heel), sjouwerik (Genk, ... ), sjou’werik (Tegelen), sjŏĕwërik (Lanklaar), sjujerik (Nieuwstadt), sjòèərik (Reuver), sjówerik (As), šuwərĭk (Molenbeersel), ⁄ne sjoewerik (Boukoul, ... ), (is hier een krenterig iemand die altijd wat anders wil).  sjoewerik (Makset), schouweschijter: enne schooweschīēter (Boekend), enne schôêweschie‧ter (Horst), schoowe schīēter (Sevenum), schooweschiëter (Maasbree), schouwe schieter (Blitterswijck), sjoewe-sjieter (Montfort), schuw - schouw of schuwen - schouwen?  schouweschieter (Blitterswijck, ... ), schouweschijterd: enne sjówesjīētert (Panningen), schouwkeutel: schouw-keutel (Oirlo), schouwkind: schōwkɛjət (Gelinden), schouwkont: en schouwkoont (Oirlo), schouwpens: schāpeͅns (Aalst-bij-St.-Truiden), schouwschijter: sjouw’sjieter (Tegelen), schrikkont: schrikkó.nt (Zonhoven), schriklijder: schriklij.er (Zonhoven), schrikschijt: schriekschee.t (Hasselt, ... ), schrikschee.ët (Zonhoven), schrikscheit (Sint-Truiden), schrikschijt (Loksbergen), sjriksjeet (Kortessem), schuwe wezel: eine sjoewe wezel (Neer), eine sjōēwe wezel (Reuver), schuwe zeiker: eine sjûwe zeiker (As, ... ), schuwerik: eine sjoewerik (Heel, ... ), eine sjûwerik (Bree, ... ), schuwerik (Meeuwen), siemesop: siêmesop (Altweert, ... ), sopsieme: sopsiême (Altweert, ... ), soptrien: soptrien (Altweert, ... ), strontkar: stroóntker (Altweert, ... ), stumper: steuper (Meijel), trappeschijter: trappësjaitër (Tongeren), vlarug: vlārö:k (Riksingen), vot: vot (Heerlerbaan/Kaumer), votlok: vŏtlaok (Nieuwenhagen), vottes: vŏttəs (Nieuwenhagen), è vottis (Meers, ... ), wezel: de wezel (Venray), eine waezel (Sittard), eine weezel (Herkenbosch), eine wezel (Heel, ... ), enne weezel (Thorn), ne wèzzel (Mechelen), unne wee.zel (Weert), wesel (Belfeld, ... ), wezel (Herten (bij Roermond), ... ), wiezel (Heerlerbaan/Kaumer), ⁄ne wèzel (Sevenum), zeikboks: zeikboks (Weert), zeikbòks (Echt/Gebroek), zeiker: zeiker (Venlo), zeikerd: enne zeekerd (Schinveld), enne zèikert (Gronsveld), zeikerd (Venlo), zei‧kerd (Velden), zeîkert (Altweert, ... ), zèèkərt (Heerlerheide), Jözzes, waat eine zeikert, dae geit biej ¯t minste oppe luip  zeiker(t) (Echt/Gebroek), zeikpiemel: zeikpiemel (Echt/Gebroek), zemelenzeiker: zemelezeiker (Venlo) angsthaas || angstig vrouwspersoon || angstige man of jongen || bang (zie ook schrikken) || bang iemand || bang meisje || bang om iets te doen, niet durven doen [aarzelen, twijfelen, tukken, treuzelen, teutelen, draaien] [N 85 (1981)] || bang persoon || bang persoon, kerel van niets || bange vent || bangebroek || bangebroek, bangeschijterd || bangerd || bangerd, bangerik || bangerik || bangerik [schiethoes] [N 07 (1961)] || bangerik, angsthaas || bangerik, bangscheet || bangerik, lafaard || bangerik, schrikscheet || bangeschijter || bangeschijterd || bangscheet || bangschijterd || Bloodaard, bangerik, enz. [ZND 05 (1924)] || broekschijter, lafhartig mens || een bang iemand || flauwerik, bangerik || het gevoel van beklemming en vrees, veroorzaakt door een [wezenlijk of vermeend] dreigend onheil of gevaar [angst, schijt, schrik] [N 85 (1981)] || iemand die altijd bang is [bloodaard, coion, bangerik] [N 85 (1981)] || iemand die gauw bang is || iemand die overdreven bang is || lafaard, bangerik || platschijter, bangerik || schijtboks; iemand die altijd bang is || schijtbroek, bangerd || schijterd, bangerik || schijthuis III-1-4
bank bank: baŋk (Griendtsveen, ... ), bankje: bɛŋkskǝ (Meijel, ... ) Laag turf van één turf lang en diep tot op de bodem over de breedte van de veenkuil. [I, 52] II-4
bank maken afkorten: āfkø̜rtǝ (Ospel), bank korten: baŋk kortǝ (Venray), bank maken: baŋk mākǝ (Meijel), banken snijden: bɛŋk sniǝjǝ (Ospel), bankje aansnijden: bɛŋkskǝ ansnē̜jǝ (Griendtsveen), bankje(s) maken: bɛŋkskǝ mākǝ (Meterik, ... ), bɛŋkskǝs mākǝ (Meijel), stiepelen: stipǝlǝ (Ospel) Het snijden van een bank turf. [I, 53] II-4
bank van lening bank: baank (Gulpen, ... ), bank (Blerick, ... ), bànk (Susteren), báángk (Epen), de baank (Meerlo), de bânk (Oirlo, ... ), v.  ba.nk (Eys), bank van lening: baank van liening (Maastricht), bank v. lening (Born, ... ), bank van leaning (Stein), bank van leening (Montfort), bank van lening (Bree, ... ), bank van liening (Kesseleik), bank van lieäning (Beesel), bank van liĕning (Thorn), bank van liênin (Venlo), bank van lië-ning (Echt/Gebroek), bank van liëning (Merkelbeek), bank van lêínīng (Ittervoort), bánk ván lēēning (Venlo), boerenleenbank: boereliënbânk (Oirlo), geldschieter: gèltjsjetər (Urmond), kredietbank: krədĭĕtbánk (Heerlen), leenbank: leenbank (Haler, ... ), lienbank (Eys), liënbank (Maasbree), līēənbānk (Heel), (roerend goed).  leenbank (Meijel), lommerd: Van Dale: lommerd, bank van lening, pandjeshuis.  hómmer (Maastricht), loemmert (Oirsbeek), lomerd (Maastricht), lommerd (Gronsveld, ... ), lommert (Geleen, ... ), lommərt (Kapel-in-t-Zand), loomerd (Amby, ... ), loomert (Maastricht), loommərt (Maastricht), loomərt (Maastricht), lōmmər (Roermond), lŏmmərt (Nieuwenhagen), lòmmerd (Reuver, ... ), lòmmert (Sevenum), lómmer (Maastricht), lómmerd (Gennep, ... ), lómmərt (Venlo), lômmerd (Hoensbroek, ... ), lômmərt (Reuver), pandhuis: fandhoes (Kerkrade), pandhoes (Heerlerbaan/Kaumer), pandjhoes (Stein), pàndhoees (Weert), pandjeshuis: pandjeshoes (Montfort, ... ), pandjeshous (Schimmert), pandjeshuis (Montfort), pandseshuis (Leopoldsburg), pantjeshoes (Thorn) de instelling van gemeente of particulieren waar men geld krijgt op onderpand van onroerende goederen [bank van lening, lommerd, pandjeshuis] [N 89 (1982)] III-3-1
bankbiljet bankbiljet: bankbiljed (Jabeek), bankbiljet (Heerlen, ... ), e baankbiljet (Gronsveld), ei bankbiljet (Roermond), ein bankbiljet (Baarlo), ⁄m bankbiljet (Tegelen), Opm. banknoot is Hollands.  bankbiljet (Sittard), bankbiljetje: ps. omgespeld volgens Frings.  bāŋkbleͅtšə (Wellen), bankbriefje: baankbreefke (Mechelen), bankbreefke (Heerlen), bankbreifke (Sittard), ⁄m bankbreefke (Tegelen), ps. omgespeld volgens Frings.  bankbrēfkə (Kinrooi), baŋkbrefkə (Diepenbeek), baŋkbrēfkə (Rotem), bāŋkbrifkə (Tongeren), ba͂nkbrifkə (Rosmeer), bankgeld: bankgeld (Grathem), bankje: bankjes (Neeritter, ... ), ën bankje (Velden), banknote: ps. omgespeld volgens Frings.  ən baŋkn"t (Hasselt), bankpapier: bankpapier (Grathem, ... ), bankschein (<du.): ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).  baanksjīēn (Mechelen), biljet: biljet (Heerlen, ... ), ps. omgespeld volgens Frings.  bəleͅt (Niel-bij-St.-Truiden, ... ), ə bleͅt (Velm), ps. omgespeld volgens Frings. Het -tekentje vóór de \\ heb ik geïnterpreteerd als een "glottishslag".  belʔeͅt (Waterloos), ps. omgespeld volgens IPA.  biljet (Tongeren), biljetje: ps. omgespeld volgens Frings.  bleͅtšə (Wintershoven), ps. omgespeld volgens Frings. Boven de e met een punt eronder staat nog een ´; dit tekentje heb ik niet meegenomen in de omspelling!  bleͅtšə (Ketsingen), blauwe, een ~: (= biljet van 500 fr.).  eine blauwe (Bree), briefje: breefke (Baarlo, ... ), breefke van .... (Weert), breefke van... (Kinrooi), breefkes (Heythuysen), breejfke (Maastricht), breifke (Limbricht, ... ), breifke van... (Sittard), brifke (Mechelen, ... ), brīēfke (Meijel), e breefke (Echt/Gebroek, ... ), ee breefke (Hoensbroek), ei breefke (Beegden, ... ), ei breefke van ... (Maasbracht), ei breifke (Sittard), ein breefke (Blerick), ein breefke van (zoveel) (Baarlo), em breifke (Sittard), en briefke van.... (Oirlo), en brīfke (Panningen), u breefke (Wijk), un breefke (Wijk), è breefke (Susteren), é breefke (Geulle), ’n breefke (Klimmen), ⁄n breefke (Reuver, ... ), ⁄n briefke (Milsbeek, ... ), Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  breefke (Ulestraten), Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).  e breefke van ... (Welten), e breefke van.... (Klimmen), Algemene opmerking: invuller twijfelt over het spellingssysteem (Veldeke). Aangezien de lijst normaal (dus in gewoon Nederlands) is ingevuld, heb ik de lijst letterlijk overgenomen, dus niet(s) omgespeld!  breefke (Eijsden), Opm. invuller heeft hierbij geen fonetische notering gegeven.  brifke (Hoeselt), ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  brēēfkə (Heer), ps. letterlijk overgenomen (dus niet(s) omgespeld!).  è brēēfke (Schimmert), ps. omgespeld volgens Frings.  brefke (Rummen), brefkə (Halen, ... ), brēfkə (Bocholt, ... ), brifkə (Gelieren/Bret, ... ), brīfkə (Zichen-Zussen-Bolder), brøvkə (Zolder), brəfkə (Herk-de-Stad), ə brefkə (Borgloon, ... ), ə brēfkə (Maaseik, ... ), ə breͅfkə (Hasselt, ... ), ə brifkə (Oud-Waterschei, ... ), ə brøfkə (Lummen), ə brəfkə (Velm), ən brifkən (Lommel), ⁄br"fkə(s) (Boekt/Heikant), ps. omgespeld volgens Frings. Boven de i staat nog een ´; dit tekentje heb ik niet meegenomen in de omspelling!  brifkə (Ketsingen), ps. omgespeld volgens Frings. Het -tekentje heb ik letterlijk overgenomen.  ə ⁄brifkə (Neerpelt), ps. omgespeld volgens IPA.  brefkə (Rummen), brifkə (Achel, ... ), ə brēͅfkə (Rotem), ps. omgespeld volgens IPA. Het -tekentje heb ik letterlijk overgenomen.  brif’kə (Gelinden, ... ), briefjesgeld: ps. omgespeld volgens IPA.  brēͅfkəsxeͅlʔtʔ (Rotem), geldbriefje: gèld briefke (Middelaar), gulden: gulde (Meijel), lapje: läpke (Echt/Gebroek), papieren geld: papeere geldj (Neer), papere geljd (Neeritter, ... ), papiere geld (Heerlen), papiere jeld (Bleijerheide), papiēre geld (Mechelen), pepiere geld (Klimmen), pepiere gèldj (Guttecoven), ps. omgespeld volgens Frings.  papīrəgēͅlt (Teuven), pəpirəgēͅlt (Rosmeer), papiergeld: papiergeld (Grevenbicht/Papenhoven), schein (du.): enne sjiēn (Bleijerheide), schien (Kerkrade), Opm. verkleinwoord: ee sjiengsjke.  inne sjieng (Eygelshoven), ps. invuller heeft geen spellingssyteem genoteerd, dus letterlijk overgenomen (niet(s) omgespeld!).  sjie:n (Eygelshoven), ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  enne sjīēn (Klimmen) bankbiljet, banknoot, een ~ [briefke?] [N 21 (1963)] || Belgische banknoten [N 21 (1963)] || Nederlandse bankbiljetten: [N 21 (1963)] III-3-1
banken doorsteken boord doorsteken: boord doorsteken (Ospel) Als de steker klaar is in een put, wordt de bank die men heeft laten zitten, doorgestoken. [I, add.] II-4