20211 |
bay, zuigeling |
busselkind:
bösselkeindsj (L367p Neerglabbeek)
|
kindje dat (weleer) in windeltjes gewikkeld werd
III-2-2
|
19313 |
bazige vrouw |
albestel:
albesjtêl (L330p Herten (bij Roermond), ...
L322a Nunhem),
(e?).
albestjél (L294p Neer),
Dit is een bemoeizieke druktemaker(ster).
albesjtêlle (L330p Herten (bij Roermond)),
baas:
baas (L329p Roermond),
ene baas (L332p Maasniel),
enne baas (L216p Oirlo, ...
L210p Venray),
bazig wijf:
bāāzig wīēëf (Q117p Nieuwenhagen),
bazige kaptein:
⁄n bazige kaptein (Q098p Schimmert),
bazige, een -:
bazige (L371p Ophoven),
bazin:
basin (Q033p Oirsbeek),
boazin (P176p Sint-Truiden),
bemoeial:
bemeujal (L381p Echt/Gebroek, ...
Q095p Maastricht),
bemoeial (L353p Eksel, ...
L265p Meijel),
bəmujal (Q108p Wijnandsrade),
ene bemeujaal (L432p Susteren),
bemoeidig wijf:
bemeujdig wief (L320a Ell),
canaille:
kaanāālie (L329p Roermond),
kanaalje (Q102p Amby),
kanalie (L320c Haler),
kanāli (Q098p Schimmert),
kannaljə (Q207p Epen),
karnaajə (L382p Montfort),
karnaalje (L382p Montfort),
karnalje (Q202p Eys, ...
L246p Horst,
L271p Venlo),
karnaàlju (Q035p Brunssum),
kenaalje (Q095p Maastricht),
kernaaije (Q021p Geleen),
kernaalje (Q015p Stein),
kernaj (Q193p Gronsveld),
kernajje (Q018p Geulle),
kernalie (L267p Maasbree),
kernel (Q193p Gronsveld),
knààjə (L432p Susteren),
kànnáljə (Q113p Heerlen),
kàrnáájə (Q032p Schinnen),
körnalie (L267p Maasbree),
kərnaalie (L320b Kelpen),
kərnāājə (Q027p Doenrade),
kərnááljə (L328p Heel),
k⁄rnalie (L292p Heythuysen),
chef:
chèf (P047p Loksbergen),
sjèf (K318p Beverlo),
commandant:
kommanda.nt (Q002p Hasselt),
kommàndànt (P176p Sint-Truiden),
komməndant (L265p Meijel),
kòmmenda.nt (Q001p Zonhoven),
kómmendant (Q020p Sittard),
kómməndànt (L424p Meeswijk),
kómàndant/kómmədànt (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
m.
k‧oͅmanda.nt (Q202p Eys),
corveer:
kevejjer (Q193p Gronsveld),
die heeft de boks aan:
die hèt de bòks aan (L266p Sevenum),
domineur (< fr.):
mar.: van "domineren"; fr. "dominer
dòmənéújr (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
dragonder:
dragoender (L428p Born),
dragonder (Q016p Lutterade),
dráágòndər (Q095p Maastricht),
element:
element (K317p Leopoldsburg),
feeks:
feeks (L417p As),
fieks (Q113p Heerlen),
fiep:
feep (L299p Reuver),
garde:
gár (P047p Loksbergen),
gastine:
cf. Sint-Truiden Wb. s.v. "gàstin", p. 107 : 1. meisje; 2. dochter
gastine (P219p Jeuk),
gats (?):
gaitch (P047p Loksbergen),
gendarme (fr.):
gendarm (Q117a Waubach),
genderm (L298a Kesseleik),
sjende.rrem (Q002p Hasselt),
sjenderm (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden,
L271p Venlo),
sjàndèrrem (P176p Sint-Truiden),
soldèrrem (P176p Sint-Truiden),
šənda.rəm (Q202p Eys),
zjàndèrrem (P176p Sint-Truiden),
Van een wat overmatig struis vrouwmens wordt wel eens gezegd: Det is ein echte zjendermekweekster
zjenderm (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
Waat is die vrouw van sjarel toch ¯ne sjenderm
sjenderm (L329p Roermond),
haai:
haaj (L289p Weert),
haaibaai:
haaibaai (L265p Meijel, ...
L245b Tienray),
haajbaaj (L217p Meerlo),
haajebaai (Q020p Sittard),
hajbaj (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
hāājbāāj (Q117p Nieuwenhagen),
heks van een wijf:
heks van e wi-jf (L417p As),
hel element:
(helle) elemint (Q095p Maastricht),
helleveeg:
hellevèeg (Q203p Gulpen),
hiep:
heep (L329a Kapel-in-t-Zand),
jean:
zjao (P047p Loksbergen),
ka:
ka (L329p Roermond),
kanjer:
kanjer (L374p Thorn),
kàn-jər (Q095p Maastricht),
kànjər (L271p Venlo),
kankerpit:
kankerpit (Q039p Hoensbroek),
kapitein:
eine kapitein (L360p Bree),
eine kaptein (L322a Nunhem),
kapetê"n (K318p Beverlo, ...
K318p Beverlo),
kapitein (Q015p Stein, ...
L318b Tungelroy),
kappetijn (Q077p Hoeselt),
kappetèin (Q020p Sittard),
kappətééən (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
kaptein (Q193p Gronsveld, ...
L246p Horst,
L321a Ittervoort,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L265p Meijel,
L374p Thorn),
kàppətèèjn (Q113p Heerlen),
⁄ne kapitein (Q095a Caberg),
⁄ne kaptein (Q095p Maastricht),
⁄nne kàppetein (L266p Sevenum),
kappetèèn klàtspapier: spottend gezegd van een man die doet voorkomen dat hij thuis de baas is, pantoffelheld
kappetèèn (P176p Sint-Truiden),
nen echte kaptaa.n
kaptaa.n (Q002p Hasselt),
kapiteinse:
kappətijnsə (Q095p Maastricht),
kartaats:
kertaatsj (Q193p Gronsveld),
keesje:
e keesje (Q095a Caberg),
kenau:
keenau (Q095p Maastricht, ...
L387p Posterholt),
kenau (Q020p Sittard),
klats:
klatsj (Q034p Merkelbeek),
kletsmoeder:
klètsmoojer (L417p As),
knevel:
vero.
kniével (Q193p Gronsveld),
kreng:
kreng (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
kring (L383p Melick, ...
L288a Ospel),
⁄n kring (Q095p Maastricht),
manwijf:
mànwīēf (L164p Gennep),
meester:
mééstər spjellə (Q171p Vlijtingen),
meester jan:
meester jan (Q203p Gulpen),
meesterjaan (Q196p Mheer),
meistərjan (Q014p Urmond),
⁄ne meisterjaan (Q095a Caberg),
meestermaker:
(mannelijk).
meistermaeker (L294p Neer),
onordinaire, een -:
onordinäire (L265p Meijel),
oud wijf:
auwt wief (L386p Vlodrop),
oude meun:
auwmeun (Q121p Kerkrade),
oude tang:
ouw tsang (Q222p Vaals),
prij:
priej (L300p Beesel),
protocol:
’t es (’t ès) ne prottekol (K318p Beverlo),
satan:
satan (L271p Venlo),
schind-tong:
sjintong (Q095p Maastricht),
serpent:
serpènt (L417p As),
snep:
⁄n snep (L210p Venray),
sodok (?):
sodok (L271p Venlo),
taaie prij:
ən tĭĕəg prīē (Q035p Brunssum),
tang:
táng (P047p Loksbergen),
teef:
tijf (P047p Loksbergen),
veeg:
vèèg (Q201p Wijlre),
zouw:
zōōw (Q117p Nieuwenhagen)
|
bazig (de baas willen zijn) || bazig iemand, inz. vrouw || bazige vrouw || Brutaal en bazig manwijf || brutale vrouw, die zich graag met alles bemoeit || een vrouw die over iedereen de baas wil spelen en die overal aanmerkingen op heeft [kanjer, karonje, kastine, element] [N 85 (1981)] || gendarme || gendarme, bazig wijf || persoon die graag de lakens uitdeelt || vrouw (bazige -) || ¯t is een bazige vrouw
III-1-4
|
34501 |
bebroed bevrucht ei |
aangebroed (bijvgl. nmw.):
āngǝbrøi̯t (Q032a Puth),
bebroed (bijvgl. nmw.):
bǝbrit (P054p Spalbeek),
bǝbrui̯t (Q078p Wellen),
bǝbryt (P222p Opheers),
bǝbrø̜̄i̯t (L372a Aldeneik),
bǝbrø̜i̯t (Q211p Bocholtz),
bǝbrēi̯t (L416p Opglabbeek),
bebroed ei:
bǝbrit ē (Q003a Oud-Waterschei),
bǝbrydǝ ē̜i̯ (P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
bǝbryjt ē̜ (K358p Beringen),
bǝbryt ē (Q077p Hoeselt),
bǝbryt ē̜i̯ (P107a Rummen),
bǝbryt ęi̯ (Q176a Ketsingen, ...
L265p Meijel),
bǝbryt ęi̯ǝ (Q078p Wellen),
bǝbrȳt ęi̯ (P176p Sint-Truiden),
bǝbrøi̯t (Q193p Gronsveld),
bǝbrøi̯t ēi̯ (Q198b Oost-Maarland),
bǝbrøu̯t ęi̯ (Q156p Borgloon),
bǝbrø̄dj ęi̯ (L331p Swalmen, ...
L318b Tungelroy),
bǝbrø̄t ęi̯ (L326p Grathem),
bǝbrētj ē̜i̯ (L368b Waterloos),
bǝbrīt ēi̯ǝ (P055p Kermt),
bevrucht (bijvgl. nmw.):
bǝvrøx (Q022p Munstergeleen),
bevrucht ei:
bǝvrøxtj ęi̯ (L292p Heythuysen),
bǝvrø̜x ęi̯ (Q111q Ransdaal),
bezeten ei:
bǝzēǝtǝ ęi̯ (Q119p Eygelshoven),
broedei:
brødęi̯ (P107a Rummen),
brøi̯ē̜r (P051p Lummen),
brø̄dęi̯ (L289h Boshoven),
brø̄i̯ęi̯ (L332p Maasniel),
donkel ei:
dũnkǝl ē (Q002p Hasselt),
doorbroeds (bijvgl. nmw.):
durbrēdš (L360p Bree),
ei met steek:
ai̯ met štix (Q121p Kerkrade),
gastei:
gāstęi̯ (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
gehekt ei:
gǝhekt ęi̯ (Q207p Epen),
goed ei:
goed ei (K361p Zolder),
gui̯ ē̜ (P044p Zelem),
gōd ē̜i̯ (L372p Maaseik),
rot (bijvgl. nmw.):
rǫt (Q072a Rapertingen),
rot ei:
rot ei (P048p Halen),
rot ei̯ǝ (P186p Gelinden, ...
P197p Heers),
rot ęi̯ (L295p Baarlo, ...
L324p Baexem,
L369p Kinrooi,
L265p Meijel,
L322a Nunhem,
L266p Sevenum,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg),
rǫd ęi̯ (Q162p Tongeren),
rǫt ē (K361a Boekt Heikant),
snot:
snǫt (K278p Lommel),
verbroed (bijvgl. nmw.):
vǝrbrø̄i̯t (Q187a Heugem, ...
L422p Lanklaar),
vǝrbrø̄t (L426z Holtum, ...
L432p Susteren),
vǝrbrø̄tj (L381p Echt),
vǝrbrø̜̄i̯t (Q009p Maasmechelen),
verbroed ei:
vǝrbrid ē̜ (L355p Peer),
vǝrbryt ęi̯ (Q178p Val-Meer, ...
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
vǝrbrøi̯t ē̜i̯ (L420p Rotem),
vǝrbrø̄i̯t ęi̯ (Q009p Maasmechelen),
vǝrbrø̄tj ęi̯ (L325p Horn),
vies ei:
vīz ē (Q077p Hoeselt),
vol ei:
vǫl ē̜i̯ (L317p Bocholt)
|
[N 19, 54c]
I-12
|
34500 |
bebroed onbevrucht ei |
bebroed ei:
bǝbryt ēi̯ǝ (Q071p Diepenbeek),
bǝbryt ęi̯ (Q162p Tongeren),
bǝbrøǝt āi̯ (K318p Berverlo),
bedorven ei:
bedorven ei (Q098p Schimmert),
broedei:
brutęi̯ (L269p Blerick),
gebroed ei:
gǝbrø̄dj ęi̯ (L322a Nunhem),
gemelkt ei:
gǝmø̜lkt ęi̯ (L314p Overpelt),
klierei:
klii̯ǝrē (Q002p Hasselt),
klotersei:
kloǝtǝrsē̜i̯ (K278p Lommel),
lot ei:
lud ē̜i̯ (L317p Bocholt),
luu̯ǝt ē̜ (K357p Paal),
luǝt āi̯ (K314p Kwaadmechelen),
løt ēr (P051p Lummen),
lōt ē̜ (L355p Peer),
lōt ē̜i̯ (L286p Hamont),
melkei:
mɛlkęi̯ (L382p Montfort),
misbroedsel:
mesbrø̄tsǝl (Q113a Welten),
onbevrucht ei:
ōnbǝvrøx ęi̯ (Q193p Gronsveld),
rot (bijvgl. nmw.):
rot (L426z Holtum, ...
P054p Spalbeek),
rot ei:
rot ei (P048p Halen, ...
K361p Zolder),
rot ē̜ (K358p Beringen, ...
P048p Halen,
P044p Zelem),
rot ęi̯ (L372a Aldeneik, ...
L295p Baarlo,
L269p Blerick,
L326p Grathem,
L429p Guttecoven,
L369p Kinrooi,
L289b Leuken,
L265p Meijel,
L322a Nunhem,
Q198b Oost-Maarland,
L416p Opglabbeek,
L373p Roosteren,
P107a Rummen,
L432p Susteren,
Q101p Valkenburg,
Q079a Wintershoven),
rǫt ē (Q004p Gelieren Bret, ...
Q003a Oud-Waterschei),
rǫt ēi̯ǝ (P055p Kermt),
rǫt ē̜ (K358p Beringen),
rǫt ē̜i̯ (L372p Maaseik, ...
L420p Rotem,
Q020p Sittard,
L368b Waterloos),
rǫt ęi̯ (Q072a Rapertingen, ...
P107a Rummen,
Q078p Wellen,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
rǫt ɛi̯ (K278p Lommel),
rot gebroed ei:
rot gǝbrø̄tj ęi̯ (L288c Eind),
schier ei:
schier ei (L271p Venlo),
sxīr ei̯ (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
sxīr ęi̯ (L211p Leunen, ...
L268p Velden),
šē̜r ęi̯ (L270p Tegelen),
šęr ɛi̯ (L290p Panningen),
snoterei:
snōtǝręi̯ (Q009p Maasmechelen),
uitschouwer:
ūtsxǫu̯ǝr (L266p Sevenum),
vals ei:
valš ęi̯ (Q198b Oost-Maarland),
verbroed (bijvgl. nmw.):
vǝrbrei̯t (Q093p Rosmeer),
vǝrbrø̄t (L426z Holtum),
vǝrbrø̜i̯t (Q096c Neerharen),
verbroed ei:
vǝrbrøi̯t ęi̯ (Q111p Klimmen, ...
Q032a Puth,
Q096d Smeermaas),
vǝrbrøtj ęi̯ (L324p Baexem),
vǝrbrø̄t ęi̯ (Q099q Rothem),
verrot ei:
vrot ęi̯ (P176p Sint-Truiden),
vrǫt ēi̯ǝ (P188p Hoepertingen),
vuil ei:
vul ē̜i̯ (Q009p Maasmechelen),
vul ęi̯ (L159a Middelaar, ...
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum),
vūl ęi̯ (Q211p Bocholtz, ...
L289h Boshoven,
L331b Boukoul,
L320a Ell,
L322p Haelen,
Q187a Heugem,
L292p Heythuysen,
Q039p Hoensbroek,
Q121p Kerkrade,
L369p Kinrooi,
Q111p Klimmen,
L422p Lanklaar,
L332p Maasniel,
Q204a Mechelen,
L383p Melick,
Q022p Munstergeleen,
L294p Neer,
Q117p Nieuwenhagen,
Q197p Noorbeek,
Q033p Oirsbeek,
L371p Ophoven,
Q111q Ransdaal,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L423p Stokkem,
L331p Swalmen,
L270p Tegelen,
Q197a Terlinden,
Q209p Teuven,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
Q014p Urmond),
vuil gebroed (bijvgl. nmw.):
vul gǝbrø̄i̯t (L422p Lanklaar),
vul gǝbrēi̯ (L360p Bree),
vūl gǝbrø̄i̯dj (L374p Thorn),
vūl jǝbrø̜i̯t (Q121c Bleijerheide)
|
[N 19, 54b]
I-12
|
19730 |
bed |
bag:
bak (Q117a Waubach),
bax (Q111p Klimmen),
in minachtende zin
bag (Q101p Valkenburg),
bed:
be.t (Q249p Aubel, ...
Q279p Baelen,
Q284p Eupen,
Q251p Gemmenich,
Q254p Henri-Chapelle,
Q255p Kelmis,
Q259p Lontzen,
Q253p Montzen,
Q263p Raeren,
Q260p Walhorn,
Q278p Welkenraedt),
bed (L245a Castenray, ...
Q193p Gronsveld,
K360p Heusden,
L414p Houthalen,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L355p Peer,
Q020p Sittard,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
bet (Q200p \'s-Gravenvoeren, ...
P120p Alken,
P218p Borlo,
P182p Buvingen,
P195p Gutshoven,
P188p Hoepertingen,
Q077p Hoeselt,
P219p Jeuk,
Q188p Kanne,
Q074p Kortessem,
Q088p Lanaken,
P051p Lummen,
Q177p Millen,
P181p Muizen,
Q082p Munsterbilzen,
P117p Nieuwerkerken,
P222p Opheers,
Q168a Rijkhoven,
P223p Rukkelingen-Loon,
P052p Schulen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q247a Sint-Pieters-Voeren,
P058p Stevoort,
Q166p Vechmaal,
Q091p Veldwezelt,
Q075p Vliermaalroot,
P227p Vorsen,
Q078p Wellen),
bēt (L329p Roermond),
bēͅt (Q039p Hoensbroek),
be̝t (L213p Well),
be̞t (Q072p Beverst, ...
Q196p Mheer,
Q172p Vroenhoven),
beͅ.t (Q211p Bocholtz, ...
Q119p Eygelshoven,
Q121p Kerkrade,
Q116p Simpelveld,
Q222p Vaals),
beͅet (P057p Kuringen),
beͅt (L282p Achel, ...
L318d Altweert,
L318e Altweerterheide,
L417p As,
L324p Baexem,
L300p Beesel,
L297p Belfeld,
Q163p Berg,
Q163p Berg,
Q083p Bilzen,
Q083p Bilzen,
Q083p Bilzen,
P113p Binderveld,
L215p Blitterswijck,
L317p Bocholt,
L287p Boeket/Heisterstraat,
Q156p Borgloon,
L428p Born,
L289h Boshoven,
L360p Bree,
L421p Dilsen,
P115p Duras,
L381p Echt/Gebroek,
L381p Echt/Gebroek,
Q198p Eijsden,
L288c Eind,
Q007p Eisden,
L353p Eksel,
Q284p Eupen,
Q119p Eygelshoven,
Q003p Genk,
Q003p Genk,
L360a Gerdingen,
L214a Geysteren,
P175p Gingelom,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
Q193p Gronsveld,
P184p Groot-Gelmen,
L356p Grote-Brogel,
P048p Halen,
L286p Hamont,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L352p Hechtel,
Q113p Heerlen,
P197p Heers,
P197p Heers,
L413p Helchteren,
L291p Helden/Everlo,
P050p Herk-de-Stad,
P050p Herk-de-Stad,
L292p Heythuysen,
P188p Hoepertingen,
L325p Horn,
L414p Houthalen,
L320p Hunsel,
L289a Hushoven,
L316p Kaulille,
L318a Keent,
L298p Kessel,
L369p Kinrooi,
K359p Koersel,
Q074p Kortessem,
K314p Kwaadmechelen,
K314p Kwaadmechelen,
L288b Laar,
L422p Lanklaar,
Q240p Lauw,
L289b Leuken,
L434p Limbricht,
P046p Linkhout,
L376p Linne,
P047p Loksbergen,
K278p Lommel,
L316a Lozen,
L377p Maasbracht,
Q095p Maastricht,
Q180p Mal,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
L217p Meerlo,
L217p Meerlo,
L364p Meeuwen,
L364p Meeuwen,
P045p Meldert,
Q199p Moelingen,
L319p Molenbeersel,
P214p Montenaken,
L382p Montfort,
Q253p Montzen,
L115p Mook,
L288p Nederweert,
L288p Nederweert,
L288p Nederweert,
L294p Neer,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
Q117p Nieuwenhagen,
L416p Opglabbeek,
L371p Ophoven,
L415p Opoeteren,
L288a Ospel,
L288a Ospel,
L314p Overpelt,
K357p Paal,
L355p Peer,
Q161p Piringen,
L387p Posterholt,
L387p Posterholt,
L293p Roggel,
L420p Rotem,
Q241p Rutten,
Q118p Schaesberg,
L192a Siebengewald,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
P176p Sint-Truiden,
Q181p Sluizen,
L423p Stokkem,
L318p Stramproy,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L246a Swolgen,
K353p Tessenderlo,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
Q162p Tongeren,
Q162p Tongeren,
Q162p Tongeren,
L318b Tungelroy,
P174p Velm,
L271p Venlo,
P196p Veulen,
Q208p Vijlen,
L386p Vlodrop,
Q183p Vreren,
L214p Wanssum,
Q117a Waubach,
L289p Weert,
L289p Weert,
L375p Wessem,
P172p Wilderen,
P044p Zelem,
P177p Zepperen),
beͅət (Q072p Beverst, ...
P045p Meldert),
be̝ͅt (Q102p Amby, ...
Q038p Amstenrade,
L250p Arcen,
Q019p Beek,
Q103p Berg-en-Terblijt,
L192p Bergen,
L265c Beringe,
K358p Beringen,
K318p Beverlo,
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
Q211p Bocholtz,
L247p Broekhuizen,
Q035p Brunssum,
Q071p Diepenbeek,
Q021p Geleen,
L164p Gennep,
L214a Geysteren,
L249p Grubbenvorst,
Q203p Gulpen,
Q105p Heer,
L246c Hegelsom,
L413p Helchteren,
K316p Heppen,
K360p Heusden,
Q039p Hoensbroek,
L246p Horst,
K317a Kerkhoven,
Q121p Kerkrade,
P055p Kermt,
Q111p Klimmen,
K359p Koersel,
K314p Kwaadmechelen,
K317p Leopoldsburg,
K278p Lommel,
L267p Maasbree,
L372p Maaseik,
Q192p Margraten,
L217p Meerlo,
Q099p Meerssen,
L265p Meijel,
L246b Melderslo,
L209p Merselo,
L245p Meterik,
L159a Middelaar,
Q036p Nuth/Aalbeek,
L216p Oirlo,
Q033p Oirsbeek,
K315p Oostham,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L163p Ottersum,
K357p Paal,
Q032a Puth,
Q098p Schimmert,
Q030p Schinveld,
L266p Sevenum,
Q116p Simpelveld,
Q020p Sittard,
Q206p Slenaken,
Q015p Stein,
K278a Stevensvennen,
L246a Swolgen,
L270p Tegelen,
Q014p Urmond,
Q222p Vaals,
Q101p Valkenburg,
L268p Velden,
L210p Venray,
Q112p Voerendaal,
Q205p Wahlwiller,
L214p Wanssum,
L215a Wellerlooi,
Q201p Wijlre,
Q204p Wittem/Partei,
K361p Zolder,
Q001p Zonhoven,
Q005p Zutendaal),
be̞ͅt (Q171p Vlijtingen, ...
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
bèd (Q002p Hasselt, ...
Q077p Hoeselt,
Q162p Tongeren),
bøt (Q001p Zonhoven),
bøͅt (L372p Maaseik),
bɛ(i̯)t (Q162p Tongeren),
bɛt (L417p As, ...
K318p Beverlo,
Q121c Bleijerheide,
P178p Brustem,
Q121a Chèvremont,
Q086p Eigenbilzen,
L353p Eksel,
Q121d Haanrade,
L414p Houthalen,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121p Kerkrade,
P183p Mielen-boven-Aalst,
L329p Roermond,
Q121b Spekholzerheide),
b‧eͅt (L424p Meeswijk),
@ Tweesjleeperich bët: een tweepersoons bed
bët (Q020p Sittard),
bed=ledikant met inhoud
beͅt (Q095p Maastricht),
bv. een bed van schoven op de dorsvloer, dat in één keer gedorst werd met de dorsvlegel
bed (L210p Venray),
De bèdde mao.ke: de bedden opmaken
bèt (Q001p Zonhoven),
Midden in böd ligke: het grootste voordeel aan zijn kant krijgen Ein böd(de) koots: beddekoets Eine bödpòngel: schertsend voor slaapgenoot Eme(s) van böd op struuj helpe: van de regen in de drup helpen
böd (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
thans
beͅt (Q034p Merkelbeek),
Verklw. bedje
bed (Q113p Heerlen),
verklw. bèdsje Nao bèd goon Op bèd ligke Lèk dich in bèd Get op ¯t bèd De bèdde make: lakens, dekens in de vereiste toestand brengen
bèd (Q095p Maastricht),
verklw. bédje
béd (Q020p Sittard),
beddenbak:
plat
beͅdəbak (L424p Meeswijk),
bedsponde:
bedsponde (Q253p Montzen),
bijbak:
bibak (P176p Sint-Truiden),
bocht:
bòcht (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
kòm uut òwwen bòcht Bij vriëzend waer en klaore löcht is \'t lekker waerm ien d\'n bòcht Saoves òp de lòcht, smaerges ien d\'n bòcht
bòcht (L245a Castenray),
bok:
bok (L271p Venlo),
brits:
brets (Q019p Beek),
buls:
barg.
bùls (Q162p Tongeren),
bult:
bult (Q117a Waubach),
barg.
bùlt (Q162p Tongeren),
bargoens
bult (Q113p Heerlen),
Verklw. böltje
bölt (L271p Venlo),
flok:
nest barg.
flòk (Q162p Tongeren),
keet:
kiət (P176p Sint-Truiden),
kiep:
Gank nao de kiep: ga naar bed
kiep (Q020p Sittard),
kist:
kis (Q117a Waubach),
klap:
klap (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide,
Q117a Waubach),
bargoens
klap (Q113p Heerlen),
klavang:
nao de klavang: naar bed klemtoon op vang
klavang (Q020p Sittard),
koestevak:
nau go¯n ich nuò¯mënë koe¯stëvàk hum.; zeldz.
koe’stëvàk (Q162p Tongeren),
koffer:
koffer (Q193p Gronsveld),
Ich gaon nao ?t koffer: ik ga naar bed
kóffer (Q020p Sittard),
Verklw. kufferke
kóffer (L271p Venlo),
kooi:
kuuj (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
kūəi̯ (L423p Stokkem),
kôj (Q193p Gronsveld),
nuò¯zën kói go¯n
kói (Q162p Tongeren),
plat
kuəi̯ (L424p Meeswijk),
spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)
koej (K318p Beverlo, ...
K318p Beverlo),
kot:
kū.t (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L289h Boshoven,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
kouw:
koûw (Q193p Gronsveld),
krib:
krub (Q117a Waubach),
Nao de krub gaon: naar bed gaan Es de krub ?t paert naolöp, sjeit de haaver op: wordt gezegd van al te verliefde meisjes
krub (Q020p Sittard),
kribbebak:
krebəbak (P176p Sint-Truiden),
lappenkast:
En noe ingeruk en nao de lappekas: en nu naar bed
lappekas (Q020p Sittard),
lappenmand:
In de lappemanj zitte : ziek of onpasselijk zijn
lappemanj (Q020p Sittard),
leger:
De zi‰ke laej òp zien laeger
laeger (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
mand:
Verklw. mendje
mand (L271p Venlo),
nest:
neͅs (L424p Meeswijk),
neͅst (P176p Sint-Truiden),
nês (Q193p Gronsveld),
Kroept ien owwen naest, zatlap da\'che ziet: kruip in je bed, dronkaard dat je bent
naest (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
ruw
nès (Q002p Hasselt),
Ruw hië kaan nie óóët zenˆ nèst: hij geraakt niet uit zijn bed
nèst (Q001p Zonhoven),
Verklw. neske
nes (Q113p Heerlen),
niena:
nina (Q020p Sittard),
nienaa:
nienaa (Q020p Sittard),
pijp:
spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)
pê\"p (K318p Beverlo),
pul:
bargoens
pul (Q113p Heerlen),
pès:
puus (Q117a Waubach, ...
Q117a Waubach),
pys (Q284p Eupen),
püss (Q284p Eupen),
bargoens
puus (Q113p Heerlen),
Verklw. püske
püs (Q113p Heerlen),
slaapplaats:
slaoppláts (L245a Castenray, ...
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
sponde:
alleen van bed gezegd
spoͅn (K314p Kwaadmechelen),
bed
spon (Q083p Bilzen),
spoͅen (L420p Rotem),
bedsponde; spinde in bet. van kast of kamer bestaat niet
spoͅən (L312p Neerpelt),
het hele bed
spŏĕndë (L422p Lanklaar),
tram:
figuurlijk
tram (Q162p Tongeren),
spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)
tram (K318p Beverlo),
vlo-pès:
vluəpys (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
vlokist:
vluəkes (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
zeef:
gemeenzaam
ziëf (Q193p Gronsveld)
|
\'t bed || bed [N 56 (1973)], [RND], [ZND A1 (1940sq)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m] || bed (nest) || bed (spottend gebr.) || bed als slaapplaats || bed, nachtlager || bedje || brits, bed || een bepaalde hoeveelheid van dezelfde soort || kooi, bed || slaapmeubel || slaapplaats || spinde (kast of kamer) [ZND B1 (1940sq)] || sponde (+ betekenis (bed, of gedeelte daarvan) [ZND 07 (1924)] || vulg. uitdr. voor bed
III-2-1
|
19896 |
bed opmaken en verschonen |
de bedden afhalen:
de bèdde aofhole (Q095p Maastricht),
maken:
mäoke (Q193p Gronsveld),
De bèdde mao.ke
mao.ke (Q001p Zonhoven),
verschonen:
vərsxūənə (L289h Boshoven, ...
L288p Nederweert,
L288a Ospel),
vərsxy(3)̄ənə (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L289p Weert),
zuiver opleggen:
zuver oplegke (Q193p Gronsveld)
|
beddegoed verschonen || het bed opmaken || het beddegoed van het bed wegnemen om het te laten uitluchte || opmaken || verschonen, schone lakens op het bed doen
III-2-1
|
19683 |
beddek |
couverture de lit (fr.):
couverture de lit (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
dek:
deͅk (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
dekkens:
deͅkəs (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
deksel:
deͅksəl (Q003p Genk, ...
L364p Meeuwen),
dèksel (Q002p Hasselt),
dɛksəl (P176p Sint-Truiden),
Dekens en lakens van een bed Dië trèkt ¯et dèksel al.tèè.ët vá mich ao.f: jij trekt het dek altijd van me af
dèksel (Q001p Zonhoven),
onz.: voor dekens man.: van een pot
deksəl (L417p As),
op bed
dèksël (Q162p Tongeren)
|
beddek || dekens || deksel [ZND 22 (1936)] || het dek || het dek, dekens en lakens van een bed || laken en deken van bed, het dek || lakens en dekens om te dekken || lakens en dekens van een bed
III-2-1
|
19487 |
beddenbak, ressortbak |
bac de ressort (fr.):
bak də reͅsōͅr (Q095p Maastricht),
bak:
bak (P188p Hoepertingen),
bed:
beͅt (P049p Donk (bij Herk-de-Stad), ...
L352p Hechtel),
bɛt (P048p Halen, ...
K360p Heusden),
beddenbak:
beͅdəbak (Q003p Genk, ...
L424p Meeswijk),
beͅdənbak (P047p Loksbergen),
bèddebák (Q001p Zonhoven),
bɛdəbak (L282p Achel, ...
L417p As,
Q002p Hasselt,
K315p Oostham,
K357p Paal,
K353p Tessenderlo),
beddenkant:
bedəkant (L312p Neerpelt),
bedstad:
bedsjtaot (Q193p Gronsveld),
bedstade (Q174p Herderen),
betstā.t (Q010p Opgrimbie),
bētstāt (L422p Lanklaar),
bētštat (Q253p Montzen),
beͅtstāt (L420p Rotem),
beͅtstoət (Q093p Rosmeer),
beͅtstōͅt (Q178p Val-Meer, ...
Q171p Vlijtingen),
beͅtst‧ɛ̄i̯ (Q010p Opgrimbie),
beͅtštat (Q200p \'s-Gravenvoeren, ...
Q253p Montzen,
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren,
Q210p Sippenaken,
Q209p Teuven,
Q278p Welkenraedt),
bɛstat (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
bɛtstāt (Q102p Amby, ...
Q007p Eisden,
Q012p Rekem),
bɛtstɛ̄i̯ (Q012p Rekem),
bedstel:
beͅtstēi̯l (L419p Elen),
beͅtšteͅl (Q101p Valkenburg),
ijzeren ressort:
eͅi̯zərə rəsōͅr (Q083p Bilzen),
ledikant:
ledəkant (L356p Grote-Brogel, ...
Q089p Martenslinde,
P189p Rijkel,
L313p Sint-Huibrechts-Lille,
P176p Sint-Truiden,
P176p Sint-Truiden),
ledəkānt (Q160p Bommershoven, ...
Q095p Maastricht,
Q093p Rosmeer,
Q080p Vliermaal),
lei̯dəkant (P176p Sint-Truiden),
lēdekant (L315p Kleine-Brogel, ...
L368p Neeroeteren),
lēdikant (L353p Eksel, ...
L286p Hamont,
K278p Lommel,
L371p Ophoven,
Q166p Vechmaal,
L354p Wijchmaal,
K361p Zolder),
lēdəkant (Q168p \'s-Herenelderen, ...
L282p Achel,
Q083p Bilzen,
L419p Elen,
Q003p Genk,
P048p Halen,
Q002p Hasselt,
P050p Herk-de-Stad,
Q157p Jesseren,
P055p Kermt,
P176p Sint-Truiden,
K353p Tessenderlo,
L361p Tongerlo),
lēdəkānt (P118p Kozen),
lēͅrəkant (L355p Peer),
leͅdəkant (L360p Bree, ...
Q095p Maastricht),
leͅdəkānt (Q158p Riksingen, ...
Q078p Wellen),
leͅdəkāənt (Q001p Zonhoven),
lødəkant (P183p Mielen-boven-Aalst, ...
P174p Velm),
lɛdəkant (Q009p Mechelen-aan-de-Maas, ...
P192p Voort),
lɛ̄dəkant (P179p Aalst-bij-St.-Truiden),
paljas:
(is met ressorts in)
paijas (Q247p Sint-Martens-Voeren),
ressort:
dreͅsōͅr (L288p Nederweert),
resaor (Q021p Geleen),
rəsōͅr (Q083p Bilzen),
voorloper
resaor (Q020p Sittard),
ressortbak:
dresaor-bak (L288p Nederweert),
dreͅsōͅrbak (L288p Nederweert),
rēͅsōͅərbak (L353p Eksel),
reͅsōͅrbak (L417p As),
rəsōrbak (P176p Sint-Truiden),
rəsōͅrbak (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L289h Boshoven,
L288c Eind,
Q003p Genk,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
De resaorbak mót oetgeklop waere
resao:rbak (L329p Roermond),
ressortenbak:
resaorebak (Q193p Gronsveld),
reͅsōͅrəbak (Q095p Maastricht),
rəsōͅrəbak (Q083p Bilzen),
rəsō̝ͅrəbak (Q188p Kanne),
afb. p. 391
rəsōͅrəbak (Q193p Gronsveld),
als er metalen spiralen onder zitten
resaore bak (Q203p Gulpen),
sponde:
sponj (L319p Molenbeersel),
veerbak:
vērbak (L421p Dilsen)
|
bak met springveren in bed, waarover matras wordt gelegd (voorloper binnen veermatras) || bak met springveren onder bekleding, waarover de matras werd gelegd || bed met spiraalveren || bep. springveren matras || Het algemene woord voor een met stro, paardehaar, kapok, veren enz. stijf gevulde beddezak die dient als onderbed (matras, bed) [N 79 (1979)] || houten gedeelte van een bed || Houten gedeelte van een bed (Nederl. ledikant; Fr. bois du lit) [ZND 02 (1923)] || houten ledikant zonder bed en toebehoren || matras met springveren || onderbed || spiraalbed || spiraalmatras || springbak van een bed, ressortbak [N 56 (1973)] || springveren matras || springveren matras in houten bak
III-2-1
|
19770 |
beddengoed |
beddengerei:
beddegrej (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
beͅdəgreͅi̯ (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
bɛdəgreͅi̯ (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L289h Boshoven,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288a Ospel,
L289p Weert),
beddengoed:
beddegoēd (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
bèddegood (L329p Roermond),
bɛdəgōt (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L289h Boshoven,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L289p Weert),
bedderij:
beddereej (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
bedgetuig:
bɛtjətsyx (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
bedtuig:
bɛttsyx (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
bedwas:
bɛtwɛ̄š (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
dekken:
deͅkə (L318b Tungelroy, ...
L318b Tungelroy),
deksel:
deͅksəl (L288p Nederweert, ...
L288p Nederweert,
L288a Ospel),
dèksel (L288p Nederweert),
lijnwaad:
\"t Voel lievend geit in deze zak Ze lag \'t gesjtreke lievend op de sjape in de kas
līēvend (L329p Roermond)
|
beddegoed || beddelinnen || dek, beddegoed || lijf- en beddegoed
III-2-1
|
19392 |
beddenhemel |
hemel:
eeməl (Q012p Rekem),
heemel (L429p Guttecoven, ...
L330p Herten (bij Roermond),
L387p Posterholt),
heeməl (L250p Arcen, ...
K317p Leopoldsburg,
L416p Opglabbeek),
hemel (L269p Blerick, ...
L269b Boekend,
L360p Bree,
L381p Echt/Gebroek,
L353p Eksel,
L320a Ell,
L164p Gennep,
L429p Guttecoven,
L292p Heythuysen,
P219p Jeuk,
L217p Meerlo,
L364p Meeuwen,
L382p Montfort,
Q096c Neerharen,
L321p Neeritter,
L368p Neeroeteren,
L216p Oirlo,
L371p Ophoven,
L299p Reuver,
L331p Swalmen,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo),
hē.məl (L369p Kinrooi),
hēēmel (Q098p Schimmert),
hēmel (L366p Gruitrode),
hēməl (K314p Kwaadmechelen, ...
L382p Montfort,
L368p Neeroeteren),
hieemel (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
hiejmel (Q247p Sint-Martens-Voeren),
hiemel (Q086p Eigenbilzen, ...
Q077p Hoeselt,
P219p Jeuk,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q196p Mheer,
Q197p Noorbeek,
Q118p Schaesberg,
P176p Sint-Truiden,
P176p Sint-Truiden,
L289p Weert),
hieëmel (Q203p Gulpen, ...
Q111p Klimmen,
Q112p Voerendaal),
himmel (L265p Meijel),
himməl (L265p Meijel),
hiémel (Q193p Gronsveld),
hīēmel (L417p As, ...
L416p Opglabbeek,
Q118p Schaesberg),
hīmmel (Q117a Waubach),
hīməl (L414p Houthalen, ...
L422p Lanklaar),
héémel (L245b Tienray),
īəməl (L422p Lanklaar),
zo noemt men ook de baldakijn, waaronder de priester in de processie de monstrans de monstrans draagt.
hemel (L322a Nunhem),
hemelbed:
hemelbed (L364p Meeuwen, ...
Q015p Stein,
L318b Tungelroy,
L268p Velden),
hemeltje:
hieëmelke (Q111p Klimmen),
troon:
troen (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
troeën (L330p Herten (bij Roermond), ...
Q111p Klimmen),
troon (L292p Heythuysen),
tróan (L426p Buchten),
troontje:
treuntje (Q020p Sittard)
|
Houten overkapping met een gordijn boven een ledikant (troon, hemel) [N 79 (1979)]
III-2-1
|