e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bakkerij bakhuis: bakhuis (Koersel), bakhūs (Heythuysen, ... ), bakhūz (Neerpelt), bakhǭws (Genk), bakǝs (Bleijerheide, ... ), bákǝs (Beverst), bakkamer: bakkāmǝr (Maaseik), bakkerij: ba?ǝrē (Kwaadmechelen), bakkerij (Koersel), bakǝri (Bocholt, ... ), bakǝrē̜ (Neerpelt), bękǝri (Rothem), bǫʔǝręj (Lommel), bɛkǝraj (Mal), bɛkǝrej (Ottersum, ... ), bɛkǝri (Beek, ... ), bɛkǝri-j (Blitterswijck, ... ), bɛkǝrāj (Munsterbilzen), bɛkǝrēj (Eys, ... ), bɛkǝrē̜ (Bevingen, ... ), bɛkǝręj (Arcen, ... ), bɛkǝrɛ̄ (Houthalen), broodbakkerij: brūwǝtbakǝrē̜ (Neerpelt), oven: ōǝvǝ (Beek) Onder bakkerij wordt hier verstaan de ruimte waar het brood wordt gebakken, dus niet de bakkerszaak of bakkerswinkel. De "bakhuis"-opgaven in dit lemma duiden heel waarschijnlijk op een vrijstaand gebouwtje of een deel van het boerenhuis waarin de bakoven en de baktrog zich bevinden. Voor het lemma ''bakhuis'' zie men echter wld i agrarische terminologie 3. [N 29, 105a; N 29, 105e; monogr.] II-1
bakkersbroek bakkersboks: bakkersbroek (Koersel), bakǝrsbōkz (Neerpelt), bɛkǝrsboks (Blerick, ... ), bɛkǝrsbōks (Hout-Blerick, ... ), bɛkǝrsbǫks (Melick, ... ), bɛkǝrsbǭks (Posterholt), bɛkǝšboks (Kaalheide, ... ), bɛkǝšbukš (Schinveld), bakkersbroek: bɛkǝrbrōk (Schinveld, ... ), bɛkǝrs[broek] (Cadier), bɛkǝrsbroak (Gulpen), bɛkǝrsbrok (Houthalen), bɛkǝrsbruk (Sint-Truiden), bɛkǝrsbrōk (Gronsveld, ... ), bɛkǝšbrōk (Geleen, ... ), boks: boks (Bleijerheide, ... ), bukš (Koningsbosch), bōks (Arcen), bǭks (Lommel), broek: broek (Mal, ... ), bruk (Bevingen), brōk (Brunssum, ... ), cotonnade) boks: katǝnātǝ boks (Helden), hoos: hǭzǝ (Rekem), ruitjesboks: rȳtjǝsboks (Herten), rȳtjǝsbuks (Maasbracht), werkboks: wørǝkboks (Bocholt), werkbroek: werkbroek (Kwaadmechelen), witte broek: wītǝ bruk (Munsterbilzen) Volgens de informant van L 321 is de "bakersboks" wit met een blauw ruitje. De stof waarvan die gemaakt is, is katoen [N 29, 102e] II-1
bakkershemd bakkersbuis: bɛkǝrsbȳs (Gulpen), bɛkǝrsbø̜js (Gronsveld), bɛkǝšbø̜js (Beek), bakkershemd: bɛkǝrshømǝ (Cadier, ... ), bɛkǝrshęmt (Blerick, ... ), bɛkǝršhømǝ (Ulestraten), bɛkǝshø̜mǝ (Geleen, ... ), bɛkǝshē̜mt (Renesse), bɛkǝšhęmp (Bleijerheide), bakkerslijfje: bakǝrslifkǝ (Neerpelt), bakkerssloofje: bɛkǝrsløfkǝ (Houthalen), bakkerstubje: bɛkǝštøpkǝ (Beek), bazeroel: bazǝrul (Venlo), boezem: bōzǝm (Beek), buis: buis (Venlo), hemd: høm (Kwaadmechelen), hømǝ (Bevingen, ... ), hømǝn (Kerkrade), hęmp (Hout-Blerick), hęmǝ (Bleijerheide, ... ), hɛmt (Arcen), hɛmǝ (Heerlen), ømǝ (Maaseik), hemdje: hemǝkǝ (Mal), hømkǝ (Neeritter), kiel: kēl (Kerkrade), kīl (Beverst, ... ), kieltje: kelkǝ (Stokrooie), lijfje: lifkǝ (Bocholt, ... ), lęjfkǝ (Maaseik, ... ), nethemd: nęthømǝ (Maastricht), stub: štøp (Nuth), stubje: stø̜bkǝ (Heugem), voordoek: vørǝk (Beverst), wit kieltje: wet kilkǝ (Arcen) De informant van L 321 merkt op dat dit kledingstuk zonder mouw of met korte mouw kan voorkomen. De stof kan van katoen of √Ønterlock zijn. De kleur is wit, aldus onze zegspersoon. [N 29, 102d; N 29, 102f] II-1
bakkershout aardhout: jathǫwt (Herk-de-Stad), afkapsel van doornenhagen: afkapsel van doornenhagen (Mopertingen), afval: afval (Kleine-Brogel), bakkerspalen: bɛkǝrspǭlǝ (Maastricht), berk: berk (Kermt), berkehout: bɛrǝʔǝhǭt (Lommel), blokken: blø̜k (Lanaken), bord: bøǝt (Montzen), bø̄rt (Eupen), bord(e) hout: borǝ holt (Siebengewald), bøjt hōt (Welkenraedt), bordje: børtjǝ (Velden), bos: bos (Sittard), bus (Gennep), bos schansen: bus sxansǝ (Venlo), brandhout: bjanhōt (Kortessem), bjānhōt (Diepenbeek), bjāǝŋhoǝt (Gutschoven), branthōǝt (Herk-de-Stad), brantǭ.t (Sint-Truiden), brantǭwt (Boorsem), brem: brem (Meeswijk), bussel: bussel (Kessenich, ... ), bø.sǝl (Verviers), bø̜sǝl (Maasniel), bussel krik: bøsǝl krik (Kessenich), busselhout: besǝlhōt (Peer), bøsǝlø.wt (Boorsem), bø̄selǭt (Sint-Truiden), bęsǝlhōt (Bilzen), canada: canada (Wilderen), canadahout: canadahout (Meeswijk), canadamutsaard: %%meervoud%%  canadamutsaarden (Kortessem, ... ), den: den (Kwaadmechelen), %%meervoud%%  dennen (Meeswijk, ... ), dennehout: dennehout (As, ... ), dɛnǝnhǭt (Houthalen), dennemutsaard: dennemutsaard (Hamont), %%meervoud%%  dennemutsaarden (Beverst, ... ), denneschans: %%meervoud%%  dɛnǝšansǝ (Panningen), dikhout: dek hoat (Hechtel), dek howt (Hamont), dek hø̜ǝt (Opoeteren), dek hāt (Oostham), dek hōt (Beringen, ... ), dek hōǝt (Beverst, ... ), dek ǫwt (Vucht), dikhout (Boorsem, ... ), dyk hōǝt (Diepenbeek), dęk hōt (Lummen), %%meervoud%%  dek hōǝtǝ (Hechtel), dikke kluppels: dikke kluppels (Bocholt), dikke sprenkels: dekǝ spreŋkǝls (Molenbeersel), doornemutsaard: %%meervoud%%  doornemutsaarden (Gotem, ... ), doornenheetsel: dōrnǝnhøtsǝl (Herk-de-Stad), doornhaaghout: doornhaaghout (Nieuwerkerken), doornhagenmutsaard: %%meervoud%%  doornhagenmutsaarden (Val-Meer), doornmutsaard: %%meervoud%%  doornmutsaarden (Guigoven, ... ), droge eik: droge eik (Bree), eik: eik (Tongeren), eikedunsel: eikedunsel (Beverst), eikehout: eikehout (As, ... ), eikeloof: eikeloof (Kermt), elzemutsaard: %%meervoud%%  elzemutsaarden (Rukkelingen-Loon), fagot): fagot (Vroenhoven), fak: fagge (Eijsden, ... ), fak (Eupen, ... ), faq (Kelmis, ... ), %%meervoud%%  fakǝ (Mheer, ... ), gelachter: gǝlaxtǝr (Heerlen), gǝlātǝr (Wittem), geslachterhout: glā.tǝrhōwt (Eupen), glātǝrhōt (Eupen, ... ), gǝlātǝrhojt (Banholt), gǝslaxtǝrhōǝt (Gulpen), gǝslaxtǝrhǫwt (Heerlen), jlātǝrhōts (Kerkrade), jǝlātǝrhōt (Kelmis), jǝlātǝrhōts (Bleijerheide), grof hout: grōf hǫwt (Maaseik), haagdoorn: haagdoorn (Herk-de-Stad, ... ), haagdoornsnoeisel: haagdoornsnoeisel (Ophoven), hagedoorn: hagedoorn (Overrepen), hagedoornmutsaard: %%meervoud%%  hagedoornmutsaarden (Rukkelingen-Loon), halve stekken: āvǝ stɛkǝ (Kuringen), heetsel: ętsel (Landen), heetseltjes: hętsǝlkǝns (Herk-de-Stad), hout: hout (Koninksem), kapsel: kapsel (Tongeren), klomp: klomp (Houthalen), %% meervoud%%  klompen (Neerpelt, ... ), klompen: klompen (Berverlo), klumpǝn (Berverlo), klompjes: klømpkǝns (Berverlo), klømpkǝs (Berverlo), kluppels: kluppels (Helchteren, ... ), kløpǝls (Kleine-Brogel), klɛpǝls (Opoeteren), knabben: knabben (Gruitrode, ... ), knabǝ (Eisden, ... ), knoesthout: knushōt (Sint-Huibrechts-Hern), knotsen: knotsen (Bilzen), knotshout: knotshōt (Sint-Huibrechts-Hern), krik: krek (Molenbeersel, ... ), krik (Elen, ... ), %%meervoud%%  krekǝ (Maaseik, ... ), krikken (Maaseik), krikkehout: krikkehout (Elen), krikkesprenkels: krekǝspreŋkǝls (Molenbeersel), krophout: krophōt (Bilzen), lang hout: laŋk hōǝt (Beverst), likemutsaard: likemutsaard (Hamont), meterhout: meterhout (Beverst, ... ), mātǝrhǭt (Kortessem), mējtǝrhōt (Diepenbeek), mējtǝrōt (Hasselt), mētǝrhoat (Nieuwerkerken), mētǝrhōt (Mal, ... ), mētǝrhǭt (Zonhoven), mēęjtǝrhōt (Herk-de-Stad), mē̜tǝrhōt (Vliermaalroot), mē̜tǝrhōǝt (Wellen), męjtǝrhǭt (Kortessem, ... ), metersdennehout: mē̜tǝršdęnǝhǫwt (Ulestraten), metershout: metershout (Gronsveld, ... ), mētǝrshōt (Eijsden), mētǝrshǭt (Genoelselderen), mē̜tǝrshōt (Riksingen), mē̜tǝrshǫwt (Beek, ... ), mē̜tǝršhǫwt (Rothem), mutsaard: mutsaard (Vroenhoven), mutsaarden (Kermt, ... ), møtsǝrt (Beringen, ... ), mętsǝrt (Hasselt), %%meervoud%%  mutsaards (Peer), mutsaard van de hagedoorn: %%meervoud%%  mutsaarden van de hagedoorn (Rosmeer), mutsaard van doornhaag: %%meervoud%%  mutsaarden van doornhaag (Heers), mutsaard van eikehout: %%meervoud%%  mutsaarden van eikehout (s-Herenelderen), mutschaad: møtsxoat (Mielen-boven-Aalst), męǝtskǭt (Borlo), %%meervoud%%  møtsxǫwtǝ (Landen), mutsel: mjotsǝl (Engelmanshoven, ... ), mjǫtsǝl (Borgloon), motsǝl (Hasselt), mø̄tsǝl (Kwaadmechelen), mutsem: jotsǝm (Koninksem, ... ), mi-jotsǝm (Ulbeek), mi-jętsǝm (Hoeselt), mjotsem (Alken, ... ), mjøtsǝmǝ (Guigoven), mjø̄tsǝm (Kortessem, ... ), mjø̜ǝtsǝm (Tongeren), mjētsǝm (Hoeselt), mjętsǝm (Beverst, ... ), mjętsǝmǝ (Bilzen), mjǫtsǝm (Guigoven, ... ), mjǫtsǝms (Zepperen), mojø̄tsǝmǝ (Millen), motsǝm (Eigenbilzen, ... ), motsǝmǝn (Bilzen), myjǝtsǝm (Beverst, ... ), myǝtsǝm (Nieuwerkerken), møotsǝm (Herk-de-Stad), møtsǝm (Nieuwerkerken, ... ), møtsǝms (Melveren), mø̄tsǝm (Bevingen), mø̄tsǝms (Sint-Truiden), mø̜ǝtsǝm (Runkelen), męjotsǝm (Ulbeek, ... ), mętsǝm (Hasselt, ... ), mījǫtsmǝn (Munsterbilzen), mīǝtsǝmǝ (Bilzen), %%meervoud%%  motsǝmǝ (Bilzen, ... ), mutsemhout: mjotsǝmhōt (Kermt), mjotsǝmhōǝt (Herk-de-Stad, ... ), mutser: mytsǝr (Beringen, ... ), møtsǝr (Berverlo, ... ), mutserhout: møtsǝrhōt (Lummen), mutsershout: mɛtsǝrhǭt (Hasselt), mutsing: mjøtsaŋ (Genoelselderen), mjø̄tsēŋ (Mal), mjętseŋ (Vreren), %%meervoud%%  møtseŋǝ (Mal), mutter: mętǝr (Kuringen, ... ), mutterd: metǝrt (Niel-bij-As, ... ), metǝrtǝn (Linde, ... ), mytǝrt (Neerpelt, ... ), møtǝrdǝn (Wijchmaal), møtǝrt (Bocholt, ... ), mø̜tǝrt (Bocholt), mø̜tǝrtǝ (Leuken), mętǝrt (Bree, ... ), mǫtǝrt (Sint Huibrechts Lille), mɛtǝrdǝ (Genk), mɛtǝrtęn (Opglabbeek), mɛtǝrtǝ (As), %%meervoud%%  mętǝrdǝ (Genk), mutterd met kluppelen: mytǝrt mɛ klypǝlǝ (Neerpelt), mutterddennehout: møtǝrtdɛnǝhǭwt (Bocholt), mutterdhout: møtǝrthǫwt (Zolder), mętǝrthǭt (Genk), mutterhout: mętǝrhowt (Diepenbeek), mętǝrhāt (Lommel), mętǝrhōt (Gelieren Bret, ... ), mętǝrhǭt (Genk), ovenhout: hovǝhojt (Werm), wovǝhōt (Zichen-Zussen-Bolder), palen: pǭlǝ (Maastricht), prenkelen: prenkelen (Neeroeteren), schans: schans (Bergen, ... ), sxans (Heer), sxāns (Afferden, ... ), šans (Amstenrade, ... ), šāns (Bree, ... ), žans (Vaals), %%meervoud%%  schansen (Blerick, ... ), sxansǝ (Arcen, ... ), sxānsǝ (Lanaken, ... ), šansǝ (Amstenrade, ... ), šansǝn (Kerkrade, ... ), šantsǝ (Kerkrade), šanzǝ (Oirsbeek), šanzǝn (Stein), šānsǝ (Lanaken, ... ), schans van dennesnoeisel: %%meervoud%%  schansen van dennesnoeisel (Tegelen), schans van hout: %%meervoud%%  šansǝ van hǫwt (Cadier), schanshout: šānzǫwt (Rekem), schansje: sxɛnskǝ (Venlo), schieren: šīrǝ (Herten, ... ), schieters: sxētǝr (Eupen), spalken: spalken (Gelieren Bret, ... ), spalkǝ (Heythuysen, ... ), spalǝkǝ (Weert), spawkǝ (Maaseik, ... ), spǭkǝ (Lanaken), spǭkǝn (Eigenbilzen), spanen: spēnǝ (Hoeselt, ... ), spillen: spelǝ (Kortessem), stompen: stø̄mp (Koninksem), stoofknabben: stōfknabǝ (Gelieren Bret), stookhout: stōkhāt (Heppen, ... ), stōǝqhōt (Veldwezelt), struikhout: stryǝkhø̜ǝt (Opglabbeek), takken van doornenhagen: takken van doornenhagen (Brustem), wilgenhout: wilgenhout (Ordingen), wis: wes (Sevenum), wē̜s (Sevenum), wishout: weshōt (Paal), zwaar hout: zwǭr hǫwt (Lommel) Het hout waarmee de oven gestookt wordt. Op grond van de vraagstelling valt dit lemma uiteen in een aantal woordtypen dat "takkenbos" betekent en een aantal dat "hout", "delen van hout" of "een bepaalde houtsoort" aanduidt. Een paar woordtypen geven een bepaalde hoeveelheid van het hout of een maat ervan aan. Uit de toelichtingen van sommige informanten kan men opmaken dat palen, gelachterhout of maathout door de bakker werd gebruikt. Uiteraard stookte deze ook takkenbossen. De ene houtsoort was meer geschikt voor het branden dan de andere. Eikehout gaf meer hitte dan dennehout maar dit laatste brandde het gemakkelijkst en gaf volgens de één (L 371) smakelijker brood, terwijl de ander (L 315) beweert dat het sap van eikehout de beste reuk aan het brood gaf. In het algemeen werd alle hout gestookt. [N 29, 7; A 32, 20; OB 2, 9; L 22, 16a; L 22, 33e; monogr.; Gwn 9, 5; R 14, 23c; S 32 add.; L 20, 5; N 18, 28 add.] II-1
bakkersjas bakjas: bakjas (Jabeek), bakkersjas: bakkersjas (Koersel), bɛkǝrsjas (Blerick, ... ), bɛkǝrsjās (Posterholt), bɛkǝšjas (Geleen), bakkersjasje: bɛkǝrsjɛskǝ (Heugem, ... ), bɛkǝšjɛskǝ (Sittard), bakkerskiel: bɛkǝrskēl (Eijsden, ... ), bɛkǝrškēl (Ulestraten), bɛkǝskīl (Voerendaal), bakkersscholk: bɛkǝrsšǫlk (Rumpen), blauwe jas: blǭwǝ jas (Cadier), blauwe kiel: blawǝ kēl (Rothem), blǭwǝ kƒïl (Stein), blauwe scholk: blǭwǝ šǫlǝk (Oost-Maarland), boezeroen: boezeroen (Tegelen), buis: bø̜js (Amstenrade), clown: klōn (Genk), cotonnade) scholk: katǝnātǝ šolǝk (Helden), jas: jas (Bevingen, ... ), jasje: jɛskǝ (Rekem), kegel: kēgǝl (Bocholt), kiel: kiel (Sint-Truiden), kięl (Gronsveld), kēl (Brunssum, ... ), kīl (Melveren, ... ), kieltje: kēlkǝ (Oud-Caberg), kɛltjǝn (Lommel), rokje: røkskǝ (Mal), scholk: šǫlk (Cadier, ... ), stub: štyb (Kerkrade), stubjas: støpjas (Munsterbilzen), stø̜bjas (Heugem), štø̜bjas (Gronsveld), stubje: štypkǝ (Waubach, ... ), voorschoot: vøsxūwǝt (Kwaadmechelen), werkjas: węrǝkjǭs (Panningen), witte kiel: wetǝ kēl (Rothem) In vraag N 29, 102b wordt gevraagd naar de "jas van blauwe stof". Uit de antwoorden blijkt dat die jas niet altijd blauw is. De respondent uit L 321 geeft als aanvulling dat het bakkersjasje wit is, met een staand kraagje, ronde punten en kort. De respondent uit L 292 heeft het over een witte jas met blauwe strepen. Verder blijkt uit het aantal "kiel"-opgaven dat de bakkersjas ook wel een kielvorm kan hebben. En de typen "scholk", "voorschoot" wijzen op een kledingstuk dat de bakker voor zich vastbindt. [N 29, 102b; N 29, 102a; N 29, 102f; monogr.] II-1
bakkerskrekel fieteraar: fitǝrɛ̄r (Lommel), krekel: kerkǝl (Heythuysen), krekel (Blerick, ... ), krekǝl (Sint-Truiden), krikǝl (Genk, ... ), kriǝkǝl (Brunssum), krēj?ǝl (Lommel), krēkǝl (Arcen, ... ), kręjkǝl (Sint-Truiden), krīkǝl (Jabeek, ... ), ovenkrekel: ōvǝkrēkǝl (Tungelroy), schromp: šromp (Heythuysen), sjilper: šelpǝr (Panningen) De huiskrekel die in de bakkerij veel voorkomt. Hij vertoeft graag bij de haard of de oven. [N 29, 101] II-1
bakkersmuts bakkersmuts: bakkersmuts (Kwaadmechelen, ... ), bakɛrsmøts (Bocholt), bękǝrsmøts (Zepperen), bękǝrsmęts (Hasselt), bękɛršmø̜̄ts (Rothem), bǝkǝšmøtš (Bleijerheide, ... ), bɛkǝrsmøts (Beverst, ... ), bɛkǝrsmøtš (Gulpen, ... ), bɛkǝrsmø̜ts (Cadier, ... ), bɛkǝrsmø̜tš (Melick), bɛkǝrsmętš (Stein), bɛkǝrsmōts (Sint-Truiden), bɛkǝrsmōwts (Munsterbilzen), bɛkǝrsmūts (Oost-Maarland), bɛkǝrsmǫts (Houthalen), bɛkǝsmøts (Brunssum, ... ), bɛkǝšmøts (Beek, ... ), bakkerspats: bɛkǝrspatš (Posterholt), bakkerspots: bǫʔǝrspǭts (Lommel), baret: barɛt (Ulestraten), kap: kap (Wittem), kapje: kɛpkǝ (Wittem), koets: kutš (Kerkrade), muts: muts (Arcen, ... ), møts (Rekem), møtš (Brunssum, ... ), mø̜ts (Swalmen, ... ), mø̜tš (Sittard), pats: pats (Nuth), pots: pòts (Koersel), pǫts (Koersel) [N 29, 102a] II-1
bakkerstor bakkerskegel: bɛkǝrskē̜gǝl (Tegelen), broodkever: bruǝtkē̜vǝr (Hout-Blerick), gasbeest: gāsbīs (Heugem), kakkerlak: kakkerlak (Arcen, ... ), kakkerlakken (Posterholt, ... ), kakǝrlak (Bilzen, ... ), kákǝrlákǝ (Beverst), kākǝrlakǝ (Mal), %%meervoud%%  kakǝrlakǝ (Eijsden, ... ), kever: kē̜vǝr (Blerick), knekel: knekel (Maastricht), meelkever: meelkever (Neeritter), mē̜lkēvǝr (Helden), mē̜lkē̜vǝr (Noorbeek, ... ), %%meervoud%%  męjǝlkē̜jvǝrs (Munsterbilzen), mulder: møldǝr (Neerpelt), ovenbeest: ūǝvǝbęjstǝ (Bilzen), ǭvǝbīst (Bevingen), %%meervoud%%  ūvǝbistǝ (Maaseik), tor: tor (Brunssum, ... ), torren (Gronsveld), %%meervoud%%  tǫrǝ (Bilzen), zwaab: zwø̄vǝ (Brunssum), šwoab (Bleijerheide), šwoap (Kerkrade), šwābǝ (Kaalheide), šwǭb (Gulpen, ... ), šwǭp (Heythuysen), šwǭrǝ (Eys), šwǭǝb (Eys), %%meervoud%%  šwoabǝ (Heerlen), zwarte mulder: zwatǝ moldǝr (Zepperen) De bakkerstor of meelkever is "ongeveer 25 mm. lang en bruingeel van kleur met donkere ringen" (z. Schoep blz. 37). Men treft hem aan in bloemladen en bloemzakken. Door zijn uitwerpselen verontreinigt hij de bloem of het meel. [N 29, 101; monogr.] II-1
bakkruiwagen aardekruiwagel: jãtkręwāgǝl (Hasselt), jǫtkrau̯.wǭ.gǝl (Hoeselt), aardekruiwel: jātkrē̜.wǝl (Hasselt), jātkrǭ.wǝl (Vliermaalroot), bakkar: bakkār (Kanne, ... ), bakkɛr (Swalmen), bakkruigen: bákkrǫǝgǝ (Zonhoven), bakkruikar: bakkrukęr (Grathem, ... ), bakkrykɛr (Helden), bakkrǫu̯kar (Borgharen), bakkrǫu̯kār (Kanne, ... ), bakkrǫu̯kǝr (Gellik, ... ), bakkruiwagel: bakkruwǭ.gǝl (Herderen, ... ), bakkrywōgǝl (Lanaken), bakkrē̜wāgǝl (Kiewit), bakkrūi̯.wǭgǝl (Hees), bakkrǫu̯.wǭ.gǝl (Vlijtingen), bakkruiwagen: bakkrø̜̄wāgǝ (Beringen), bakkrǫu̯wāgǝn (Hechtel), bakschur(k)kar: bakšørkār (Vlodrop), bakšø̜̄rkɛr (Swalmen), bakšø̜rkɛr (Neer, ... ), bakschurgkar: bakšø̜rkę ̞r (Echt), bakšø̜rkɛr (Tegelen), boerenkruikar: burǝkrykɛr (Panningen), brakkruiwagen: brákkrū.wāgǝn (Kleine-Brogel), drekkruikar: drɛkkrukɛr (Baexem), kipkar: kepkɛr (Echt), kipkɛr (Beesel  [(ijzeren kruiwagen op luchtbanden)]  , ... ), kipschurgskar: kipšø̜rxskęr (Peij), kipschurskar: kipšø̜̄skɛr (Melick), kipwagen: kipwāgǝ (Horst), kistenkruikar: kestǝnkrykɛr (Panningen), kistenkruiwagel: kistǝkruwǭgǝl (Zichen-Zussen-Bolder), kompenkruikar: k.ompǝkrukar (Neerharen), ko.mpǝkrǫu̯kār (Lanaken), kōmpǝkrȳkar (Meerssen), kompenkruiwagel: ko.mpǝkrǫu̯.wǭ.gǝl (Bilzen), kompǝkruwǭ.gǝl (Martenslinde), kompenkruiwagen: kumpǝkrǫu̯wǫu̯gǝ (Bilzen), kompschur(k)kar: kompšurkar (Geulle), kompschurgskar: kompšø̜rxskar (Valkenburg), korte kruikar: kōrtǝ krukar (Maasmechelen), kǫrtǝ krukar (Elen, ... ), kraamschurgskar: krāmšø̜̜̄̄rskɛr (Echt), kruigel met kisten: krǭ.gǝl męt kistǝ (Membruggen), kruikar met planken: krȳkęr mē̜t plęŋk (Panningen), kruiwagel bet sponnen: krǭwā.gǝl bę spǫnǝ (Zelem), kruiwagel met bak: kruwǭ.gǝl męt˱ bak (Grote-Spouwen), kruiwagel met kisten: krau̯wǭ.gǝl męt kistǝ (Diets-Heur, ... ), krū.wǭgǝl męt kistǝ (Val-Meer), kruiwagel met mouwen: krau̯wǭgǝl mɛt mōǝn (Hoeselt), krau̯wǭgǝl mɛt mǫu̯ǝ (Beverst), kruiwagen met bredjes: kruwāgǝ mɛt bretjǝs (Velden), kruwāgǝ mɛt brɛi̯ǝs (America), kruiwagen met planken: krǫu̯wãgǝn męt plɛ.ŋk (Hechtel), kruiwagen met zijplanken: kruiwagen met zijplanken (Achel), mestkar: meǝstkɛr (Maasbracht), męskār (Sint-Martens-Voeren), męskɛr (Boukoul, ... ), męstkār (Mechelen), mɛskar (Welten), mɛstkar (Rotem), mɛstkɛr (Herten, ... ), mestkruigen: mēstkrøi̯gǝ (Meijel), mestkruikar: mēstkrykęr (Panningen), mēstkrȳkɛr (Helden), męskrou̯kār (Maastricht, ... ), męstkrukē̜r (Neeritter), męstkrukɛr (Baexem, ... ), mɛstkrøkɛr (Maxet), mestkruiwagel: mę.skrø̜̄wǭgǝl (Stevoort), męi̯skrø̜̄ wǭgǝl (Diepenbeek), męi̯skrę̃wãgǝl (Borgloon), męskrau̯wǭgǝl (Ketsingen), męskręwāgǝl (Hasselt), męstkrø̜̄wāgǝl (Zelem), mestkruiwagen: mestkrø̜i̯wāgǝ (Lommel), męskrū.wā.gǝn (Sint Huibrechts Lille), męstkrǭu̯wãgǝ (Gelieren Bret), mɛstkrø̜i̯wāgǝ (Baarlo), mɛstkrø̜i̯wāgǝn (Zolder), mestschur(k)kar: męi̯sšø̄rkɛr (Baarlo), mestwagen: mestwāgǝ (Leunen), meswāgǝ (Velden), mouwenkruiwagel: møkrē̜wāgǝl (Hasselt), mouwenkruiwel: mōu̯ǝkrø̜i̯wǝl (Diepenbeek), mouwkruiwagel: mou̯krǫu̯wǭgǝl (Romershoven), mōkrǭu̯wǭgǝl (Hoeselt), mǫu̯krõwõgǝl (Vliermaalroot), mǫu̯krø̜̄wǭgǝl (Diepenbeek, ... ), mouwskruiwagel: mǫu̯skrø̜̄.wǭ.gǝl (Guigoven), mǫu̯skrę.wǫgǝl (Wellen), plankenkar: plɛŋkǝkar (Bocholt), plankenkruikar: pla.ŋkǝkrui̯kǝr (Ellikom, ... ), pla.ŋkǝkrukǝr (Bocholt), pla.ŋkǝkrukɛr (Kinrooi, ... ), plaŋkǝkrau̯kɛr (Zutendaal), plaŋkǝkrukar (Eisden, ... ), plaŋkǝkrǫu̯kār (Genk), plāŋkǝkrou̯kār (Gronsveld), plāŋkǝkrukar (Uikhoven), plāŋkǝkrøi̯kɛr (Heer), plęŋkǝkrukar (As, ... ), plęŋkǝkrȳkar (Opglabbeek), plęŋkǝkrōu̯kar (Maaseik), plɛ.ŋkǝkrui̯kǝr (Beek, ... ), plɛ.ŋkǝkrukǝr (Opitter, ... ), plɛŋkǝkrukar (Neeroeteren, ... ), plɛŋkǝkrǫu̯kar (Neerglabbeek), plankenkruiwagen: pla.ŋkǝkrǫu̯wā.gǝ (Grote-Brogel), plankenkruiwagen (Oud-Waterschei), plaŋkǝkrǫu̯wā.gǝ (Gelieren Bret), plaŋkǝkrǫu̯wāgǝn (Hechtel, ... ), plá.ŋkǝkrū.wā.gǝn (Kaulille), pláŋkǝkruwā.gǝ (Eksel, ... ), plankenkruiwen: plá.ŋkǝkrǫu̯.ǝn (Peer), plankerkruikar: plɛ.ŋkǝrkrui̯kǝr (Bree), schubschurskar: šupšø̜rǝskar (Klimmen), schur(k)kar met planken: šørkɛr [met planken] (Maasniel), schur(k)kar met zijplanken: šø̜rkar met ˲zīplaŋkǝ (Stein), schurgkruikar: šø̜rxkrukɛr (Tungelroy), schurgskar met planken: šø̜rxskar [met] plɛŋk (Nieuwstadt), stootkruikar: stuǝtkrūkar (Kessenich), toeë kar: tø̄u̯ kar (Bree), toeë kruikar: tou̯ krūkar (Stokkem), tou̯krou̯kar (Lanklaar), tou̯krukar (Maasmechelen), tukrukar (Meeswijk), tuu̯ krūkar (Dilsen, ... ), tuu̯kr˙ukar (Boorsem, ... ), tǫu̯krǫu̯kār (Eigenbilzen), toeë kruiwagel: tau̯e kruwōgǝl (Grote-Spouwen), tou̯e kra.u̯wǭ.gǝl (s-Herenelderen), tōǝ krǫu̯wǭ.gǝl (Rijkhoven), tǫu̯ǝ krāwǭ.gǝl (Waltwilder), toeë schur(k)kar: tu šø̜rkar (Geleen, ... ), tu šø̜rkɛr (Buchten), tuu̯ šø̜rkar (Leut), toeë schur(re)skar: tu šørskar (Urmond), tu šø̜rǝskar (Rotem), toeë schurgskar: tu šørxskar (Dilsen, ... ), voederkruiwagel: vui̯ǝrkrø̜̄wǭgǝl (Stevoort) Kruiwagen met bak. De bakkruiwagen is korter dan de de kipkruiwagen. [monogr.] || Kruiwagen met een vaste bak: twee vaste zijplanken, een hoofdbord en soms een vast achterschot. De bakkruiwagen is de eigenlijke opvolger van de scheienkruiwagen. Door de vervanging van de potstal door de stal op steen moest de mest veel vaker verwijderd worden (tot twee keer per dag tegenover twee keer per jaar). De scheienkruiwagen was hiervoor niet zo geschikt, omdat de mest tussen de scheien op de grond viel. Daarom zijn de boeren overgeschakeld op een kruiwagentype, dat oorspronkelijk alleen maar in de bouw gebruikt werd. Het gebied waarin dit kruiwagentype voorkomt overlapt bijgevolg volledig met dat van de scheienkruiwagen. Zie ook wld II, 8 onder het lemma bakkruiwagen. [N 18, 97c + add; N G, 51 + 52c; JG 1b; L 1a-m; L 1u, 139; L 16, 19a-b; A 14, 14a; A 42, b-e-f; monogr.] I-13, II-8
bakloon bakloon: baklwoan (Geleen) Het loon dat de bakker krijgt voor het bakken van brood of gebak van het deeg dat boeren of burgers hebben gebracht. [N 29, 98] II-1