e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
laarzeschacht been: bę̄n (Montzen), beenkap: bęjnkap (Posterholt), beenschijf: bę̄šīf (Heerlerheide), bovenlaars: bovenlaars (Zonhoven), bovenstuk: bōvǝstø̜k (Maasbree), gamasche: kamas (Milsbeek), kamaš (Doenrade), hoge schacht: (mv)  hūx šɛftǝ (Bleijerheide), laarzeschacht: lārzǝsxaxt (Milsbeek), schacht: schacht (Diepenbeek), šaxt (Roggel) Het gedeelte van de laars dat het been boven de voet omsluit. Volgens de informant van L 163a is een kamas een losse schacht op schoen of klomp. [N 60, 15b] II-10
laarzespie beenspie: bęjnspi (Maasbree), kijl: kīl (Montzen), spanstuk: spanstuk (Zonhoven), spie: spi (Bilzen), tussenstuk: tussenstuk (Lommel) De spie die men slaat tussen de twee delen van een laarzebeen om dit te doen spannen. [N 60, 68b] II-10
laatste evangelie laatste evangelie: leste evangelie (Horn), t letste evangjillióm?].: `t letste evangelie (Klimmen, ... ), `t lèste evangēlie (Jeuk), `t lèste ivve(n)gelie (Klimmen), `t lètste evangeliej (Geleen), `t lètste ivvengilje (Klimmen), de leste ivvegillie (Tienray), et laeste evangillie (Oirlo, ... ), et leste evangelie (Achel, ... ), et leste evangillie (Meijel, ... ), et lesten eevangeelie (Eksel), et letste evangelie (Venlo), et lèste evangelie (Guttecoven, ... ), het lèste evangelie (Eigenbilzen), het léste evangelie (Eigenbilzen), Johannes evangélie (Maastricht), kēste evangílle (Boorsem), laeste evangelie (Posterholt, ... ), leist evangēlie (Heers), lest évangeele (Hoeselt), lest` èvangèle (Sint-Truiden), leste eevanggeelie (Tessenderlo), leste evangelie (Bocholt, ... ), leste evangeliej (Thorn), letste (Baarlo), letste evangeelje (Lutterade), letste evangelie (Baarlo, ... ), lēstə evaŋeli (Meijel), lētste evangelie (Sittard), liste evangelie (Diepenbeek, ... ), litste evangelie (Epen, ... ), lèste evangelie (Doenrade, ... ), lèsten evangelie (Maastricht), lèstə eevanggēēlie (Maastricht), lètste evangelie (Bocholtz, ... ), lést eivàngeile (Sint-Truiden), léste evangelie (Geulle), sint jans evangelie (Ell), St. Jansevangelie (Neerbeek), stjans evangeelie (Opglabbeek), t leste évangeeli (Tongeren), t letste evangelie (Eys, ... ), t letste ivangilje (Gulpen), t lètste ēēvangēēlie (Nieuwenhagen), t léstə éévangélīē (Loksbergen), ut letste evangélie (Maastricht), ət letstə evaŋgēlium (Montzen), ət lēͅstə ēvaŋgelī (Siebengewald) De zegen, de benedictie door de priester gegeven aan het eind van de mis. [N 96B (1989)] || Het laatste evangelie, het beginmstuk van het evangelie volgens Johannes, dat gelezen werd na de zegen [t lèste evangillie [N 96B (1989)] III-3-3
laatste mis avondmis: ovvendmès (Waubach), ø͂ͅvədmeͅs (Neerpelt), avondsmis: aovesmes (Echt/Gebroek), begijnenlofje: e begiene-löfke (Wijk), gauwkletsje: gauwkletske (Weert), gawkletske (Weert), gauwmis: gawmès (Sweikhuizen), halftwaalfse mis: halftwelfse mis (Merselo), kletsje van: et kletske van (Weert), kort misje: kort meskə (Meijel), kortmèske (Lutterade), korte mis: ing kótte mès (Nieuwenhagen), laatste mis: de lètste mès (Gulpen), laeste mis (Venray), leste mes (Bocholt, ... ), letste mis (Venlo), letstə mēs (Montzen), lēste mès (Maastricht), lèste mès (Maastricht, ... ), lètstemès (Geleen), late mis: late mis (Linne), mis van halftwaalf: de mès vaan haaf twellef (Maastricht), mis zonder preek: mis zonder praek (Sint-Huibrechts-Lille), misje: mèske (Swalmen), è mèske (Schimmert), rap misje: rap méske (Eigenbilzen), snapmis: snapmes (Ell), snapmisje: sjnap mèske (Guttecoven), sjnapmeske (Hoensbroek), sjnapmiske (Tegelen), sjnapmèske (Klimmen, ... ), sjnàpmèske (Nieuwenhagen), snapmeeske (Siebengewald), snapmeͅskə (Montfort), snapmiske (Oirlo, ... ), snapmèske (Eys, ... ), snepmeske (Beesel), snepmèske (Maastricht), Uitdrukking: `op d`n sjnap`.  e sjnapmèske (Klimmen), stil misje: sjtil miske (Reuver), stille mis: stil mes (Meijel), stil mis (Sevenum), twaalfurenmis: twaalfurəmes (Loksbergen), twaalfurenmisje: twɛlfōrəmeͅskə (Stokkem) De laatste, vaak korte mis op zondag, de laatste gelegenheid om de mis te horen [snapmèske, gawkletske?]. [N 96B (1989)] III-3-3
laatste oordeel laatste gericht (du.): et litste gerich (Epen), laatste oordeel: bie het laitste oordail (Melick), het letste oerdeel (Eys, ... ), laeste oerdieël (Sevenum), laeste oordeil (Posterholt), leiste eurdeel (Heers), leiste oordeel (Hoensbroek), lest` oeërdieël (Sint-Truiden), leste oeerdeil (Weert), leste oerdeel (Jeuk), leste oerdeil (Bocholt, ... ), leste oerdiel (Houthalen), leste oeërdieël (Tienray), leste oordeel (Eigenbilzen), leste oordeil (Geistingen, ... ), leste oordieël (Eksel), lester oerdejl (Opoeteren), letste oardeil (Lutterade), letste oardeèl (Schinnen), letste oerdeel (Hoensbroek, ... ), letste oerdeil (Baarlo, ... ), letste oerdéél (Reuver), letste oordeel (Koningsbosch), letste oordeil (Reuver, ... ), liste oordeil (Vlodrop), loatste oordeel (Zonhoven), lèste aotdeil (Grevenbicht/Papenhoven), lèste oardeil (Maastricht), lèste oerdiel (Sint-Huibrechts-Lille), lèste oeërdeil (Heel, ... ), lèste oeërdiejel (Oirlo), lèste oordeil (Echt/Gebroek, ... ), lèste oordeille (Ell), lèste oordieël (Achel), lèste wurdeel (Eigenbilzen), lètste aordeil (Neerbeek), lètste oardeil (Geleen), lètste oeërdeil (Baarlo), lètste oordeel (Schinnen), lètste oordeil (Maasbree, ... ), lèèste oordiel (Neerpelt), léstə ourdiejəl (Loksbergen), lééste oordeel (Siebengewald), löste uurdeil (Bree), ləstə ūūrdéél (Opglabbeek), t leste aordeil (Klimmen), t leste oordeil (Meerssen), t letste aordèèl (Gulpen), t letste aordéél (Terlinden), t letste oardeil (Schimmert), t letste oeërdeel (Nieuwenhagen), t lèste òrdèil (Tongeren), t lètste aordeil (Klimmen, ... ), t lètste ōērdēēl (Nieuwenhagen), ut letste oerdeil (Klimmen), ət letstə ūrdēl (Montzen), ət lēstə oͅrdeͅl (Meijel), ət leͅstən orde:jəl (Lommel), ??  letste oordeil (Klimmen), laatste van de wereld: ??  t leste van de werd (Tongeren) Het laatste oordeel. [N 96D (1989)] III-3-3
laatste oordeel add. eindoordeel: eindoeërdeil (Thorn) Het laatste oordeel. [N 96D (1989)] III-3-3
laatste voer droge mei: drø̄gǝ mēǝ (Wellen), is op: azōp (Gelinden), laatste kar: lē̜stǝ kē̜r (Kuringen, ... ), lęste kār (Kaulille, ... ), lęstǝ kar (Ophoven), laatste klats: lęstǝ klats (Val-Meer), laatste klatsje: lęstǝ klɛtskǝ (Eksel), laatste oogst: lęstǝn ust (Kuringen), laatste oogstkar: lēstǝ ǫu̯xskar (Lanklaar), laatste schob: letstǝ šǫp (Klimmen), laatste schoven: lɛstǝ šui̯f (Rekem), laatste voer: laǝstǝ vūr (Overpelt), lē̜stǝ vuǝr (Hamont), lęstǝ vūr (As, ... ), lęstǝ vǭr (Bilzen), laatste vracht: lai̯stǝ vraxt (Rotem), lestǝ vrāx (Beverst, ... ), lęste vrāi̯t (Mheer), lęste vrāt (Welkenraedt), lęstǝ vraxt (Molenbeersel, ... ), laatste wagen: lęstǝ wǭgǝn (Tessenderlo), mei: mē (Amby, ... ), mɛi̯ (Zichen-Zussen-Bolder), meivracht: męi̯vrax (Koninksem), voer: vǫi̯ǝr (Beringen, ... ), vracht: vracht (Heusden) De laatste wagenvracht van de oogst die naar de boerderij wordt gereden. Zie de toelichting bij het lemma ''oogst binnenhalen'' (5.1.1). [L 8, 59] I-4
laatste wedvlucht van het seizoen potjesprijskamp: (toegift).  de pùttekesprèè.ska.mp (Zolder), NB pùtteke: 1. potje (o.a. siervoorwerp, vgl. pùtttekesprèè.ska.mp *2. (duivent.) doosje (waarin de gummiring van de wedsstrijdduif), dat geklokt moet worden.  pùttekesprèè.ska.mp (Zolder) Laatste wedstrijd van het seizoen met gratis prijzen in natura, vooral siervoorwerpen (duivensp.). || laatste wedvlucht van het seizoen, waarop vele prijzen in natura "uitgespeeld"worden [N 93 (1983)] III-3-2
labiel geplaatste ondersteuning een bouw waar men kapot onder blijft: ęŋǝ bǫw woa mǝ kapǫt ǫŋǝr blit (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Eisden]), hoddelenbouw: hodǝlǝbǫw (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Julia]), hǫdǝlǝ bǫw (Chevremont  [(Julia)]   [Willem-Sophia]), kiep: kip (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), knip: knep (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), knipval: knepval (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Domaniale]  [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), muizeval: mowzǝval (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Zwartberg, Waterschei]), mūsǝval (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Zwartberg, Waterschei]), mūzǝval (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), ratteval: ratǝval (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Winterslag, Waterschei]  [Domaniale]), slecht bouwwerk: šlęx ˱bǫ.wwę.rǝk (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), slecht kophout: slecht kophout (Lanklaar  [(Eisden)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), slechte bouw: šlęxtǝ bu (Geleen  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), val: val (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Laura, Julia]) Een labiel geplaatste ondersteuning, een ondersteuning die dreigt het te begeven. [N 95A, 10; monogr.] II-5
lachen gibberen: gebbərə (Niel-bij-St.-Truiden), gibbere (Kortessem), gifferen: van "gibberen"?: "overgang tot fricatief  gefərə (Niel-bij-St.-Truiden), kweken: hard horen lachen  kwîeke (Kortessem), lachen: laachte (Kortessem), laaəgə (Niel-bij-St.-Truiden), lache (Altweert, ... ), lachen (Uikhoven), lachte (Maastricht), lachə (Meeuwen), lāxə (Eupen), làchə (Meeswijk), làchən (Lommel), lààchə (Zonhoven), láche (Zonhoven) lachen III-1-4