e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
lagerkussen coussinet: kušǝnɛt (Bevingen), kussen: køsǝ (Loksbergen, ... ), kø̜sǝ (Rothem), kęsǝ (Eigenbilzen, ... ), kussenblok: kø̜sǝn˱blǫk (Helden, ... ), lager: lāgǝr (Helden, ... ), lājǝr (Kerkrade  [(mv ljǝrǝ)]  , ... ), lagerblok: lǭgǝrblǫk (Tessenderlo), lagerkussen: lāgǝrkøsǝ (Heijen, ... ), lāgǝrkø̜sǝ (Herten, ... ), lagerschaal: lāgǝršāl (Reuver), roulement: rulǝmɛnt (Bilzen), transmissiekussen: transmesǝkøsǝ (Jeuk) In het algemeen een metalen blok waarin de as van een tandrad, vliegwiel, etc. rust en ronddraait. [N 33, 246] II-11
lagers lagers: lāgǝrs (Gennep, ... ) De lagers van de draaischijfas. Het onderste lager van de draaischijfas bestond in L 270 uit een plat ijzeren plaatje met kuiltje, waarin de puntige as draaide. Aan de bovenzijde was de draaischijfas vastgemaakt in een lager in een arm, bevestigd aan de zitting. In L 163 werd het geheel gesmeerd door middel van een spekzwaard (spɛk˲zwǭrt).' [N 49, 27c] II-8
laiton laiton: lajton (Meijel) Het stevige ijzerdraad met katoenen garen omwikkeld waarmee de romp van de sierkrans en de voorstrook van de muts werden versterkt en waarmee verschillende bloemtakken aan elkaar gemaakt werden. Zie ook afb. 83. [N 61, 20c] II-7
lak carriage: karijāš (Gulpen), japanlak: japanlak (Heerlen), lak: lak (Buchten, ... ), lák (As, ... ), lakverf: lak˲vɛrǝf (Jeuk, ... ), laquée: lákęj (Sint-Truiden), verflak: vɛrflák (Bilzen), vernisverf: vǝrnes˲vɛrf (Schinnen) Verf die is samengesteld uit vernis, standolie, terpentijn en zuivere verfstoffen. [N 67, 19c] || Verf die is samengesteld uit vernis, standolie, terpentijn en zuivere verfstoffen. Zie ook het lemma ɛlakɛ in wld II.9, pag. 191.' [N 56, 50b; monogr.] II-12, II-9
laken beddoek: bɛt˂dox (Kerkrade, ... ), bedlaken: bɛtlākə (Spekholzerheide), doek: dox (Bleijerheide), laken: laken (Achel, ... ), lākə (Kaalheide/Onderspekholz), lākǝ (Boorsem, ... ), lǭkǝ (Bilzen, ... ), lǭkǝn (Diepenbeek), zuver lakes op ¯t bèd  lake (Maastricht), lakenstof: lākǝstof (As, ... ), lākǝstǫf (Maasmechelen), lākǝštuf (Schimmert), lǭkǝstǫf (Bilzen) beddelaken || Effen of met keperbinding geweven wollen stof, die door volling zulk een dichtheid heeft verkregen, dat men van draden vrijwel niets kan zien, zodat de oppervlakte zich viltachtig voordoet. [N 62, 75f; N 59, 201; MW] || laken || lap linnen, katoen II-7, III-2-1
lakken aflakken: aflakǝ (Meijel), lakeren: lakērǝ (Kerkrade), lakken: lakǝ (Buchten, ... ), lakverven: lak˲vęrvǝ (Herten), lakwerk: lakwɛrk (Schinnen) Met lak of vernis bestrijken, waardoor een glanzende oppervlakte wordt verkregen. [N 67, 66c; monogr.] II-9
lakschoen gelakkeerd schoentje: Slechts in verbinding met sjoon.  gelakkeerde sjeunkes (Roermond), gelakkeerde schoen: gelakieerde sjoen (Diepenbeek), gelakkeerde scheun (Maastricht), gelakkeerde schoenen (Vliermaal), gelakkeerde schoon (Heerlen, ... ), gelakkeerde sjeun (Maastricht), gelakkeerde sjeun [mv.} (Maastricht), gelakkeerde sjoon (Brunssum, ... ), gelakkeerde sjōōn (Swalmen), gelakkeierde sjoon (Sittard), gelakkeirde schoen (Sint-Truiden), gelakkeirde sjoon (Limbricht), gelakkerde schoon (Brunssum), gelakkjerde schün (Mal), gəla:kɛrdɛ sŋn (Wintershoven), gəlakerdə sjōn (Boorsem), gəlakerdə šon (Eisden), gəlakērdə šón (Mechelen-aan-de-Maas), gəlakeͅirdə sXūn (Sint-Truiden), gəlakeͅirdə šoon (Bocholt), gəlakiɛrdə syn (Tongeren), gəlakjōͅtə šyn (Ketsingen), jəlakērdə šōn (Teuven), jəläk’oͅdə šy (Rosmeer), yəlakierdə šyn (Riksingen), sub lakken.  gelakkeerde sjoon (Uikhoven), Sub laksjoon.  gelakkeierde sjoon (Sittard), gelakte schoen: gelagde sju (Zichen-Zussen-Bolder), gelakde sjoen (Val-Meer), gelakde sjoon (Amstenrade, ... ), gelakte sjeun (Mesch), gelakte sjoon (Neeroeteren, ... ), jelakte sjong (Kerkrade), glac (fr.): [Fr. glacer: doen glanzen]  glases (Rekem), glaséi (Mechelen-aan-de-Maas), lakkerenschoen: (lakkère schoen) [sic]  lakēͅrə šōn (Bree), lakschoen: lak schjeun (Wijk), lak schoon (Nuth/Aalbeek), lak sjong (Bleijerheide), lak sjoon (Nunhem), lak-schoon (Schimmert), lak-sjoon (Hoensbroek, ... ), lakscheun (Maastricht), lakschjoon (Heerlerheide, ... ), lakschjun (Millen), lakschoean (Jabeek), lakschong (Kerkrade), lakschoon (Blerick, ... ), lakschoun (Lummen), lakschōēn (Oirlo), lakschóón (Oirsbeek), lakschön (Valkenburg), laksjeun (Beek, ... ), laksjoehn (Meijel), laksjoen (Eigenbilzen, ... ), laksjong (Bocholtz, ... ), laksjoon (Baarlo, ... ), laksjoōn (Einighausen), laksjōēn (Schinveld), laksjōōn (Lutterade, ... ), laksjòon (Tegelen), laksjóon (Tegelen), laksXün (Donk (bij Herk-de-Stad)), lakšōn (Ophoven), lakšy.n (Tongeren), làksjeun (Maastricht), gwl. gelakkeerde sjeun [mv.].  laksjeun [mv.} (Maastricht), Jonger.  laksjoon (Roermond), kreeg je bij de Plechtige Communie  lakschoen (Oirlo), Zie ook gelakkeierde sjoon [*].  laksjoon (Sittard), lakschoentje: laksjeunkes (Heythuysen), laqu (fr.): lakees (Halen, ... ), lakei (Sint-Truiden), lakes (Hasselt), lakēs (Hamont, ... ), lakēͅijə (Velm), lakkees (Neerharen, ... ), lakèès (Hoeselt), lakɛis (Opheers), läkeͅĭs (Romershoven), laqun (<fr.) schoen: lakei̯əschoeŋ (Lommel), lakeje schoeən (Borgloon), lakejə sxuwnə (Zelem), lakēə sxoͅun (Linkhout), lakeͅyə sxuu (Borgloon), sub laqué (Fr., adj.).  lákeeje schōē.ën (Zonhoven), laquschoen (<fr.): lake sXun (Beringen), lake sXuən (Hasselt), lakee schoen (Beringen, ... ), lakee schoene (Beverlo), lakeeschoen (Beringen), lakeeschoene (Kwaadmechelen), lakejsXuən (Kermt), lakeschoen (Eksel), lakesXun (Beringen, ... ), lakē sjzjaon (Mechelen-aan-de-Maas), lakē sXūn (Boekt/Heikant), lakē šōən (Rotem), lakēsXōən (Kaulille), lakēsXunə (Kwaadmechelen), lakēsXūn (Beringen), lakēšōn (Lanklaar, ... ), lakeͅi sXun (Borlo), lakkeesjoon (Stokkem), lakkeischoen (Sint-Truiden), lakèjsXuwŋ (Achel), lakésjoon (Bree), &lt;Fr.  lakei sxun (Lommel), Fr. lacquer.  lakee sjoon (Bree), laqutje (<fr.): lakēkəs (Maaseik), verlakte schoen: verlakde schoene (Beverlo), verlakte schoenen (Paal, ... ), vərlakdə sXunə (Beverlo), vərlakdə sXuən (Kermt), vərlaktə sXun (Tessenderlo), vəRlaktəsXòwn (Paal) #NAME? || blinkende schoenen, gelakt || damesschoenen; inventarisatie overige soorten; betekenis/uitspraak [N 24 (1964)] || lakschoen || lakschoenen || lakschoenen [gelakkerde sjeun] [N 24 (1964)] || lakschoentjes || laqué schoenen III-1-3
lam bleukje: blø̜̄kskǝ (Maastricht), jong schaap: juŋk sxōp (Berverlo), jyŋ sxø̄p (Oostham), jong schaapje: joŋk sxǫpkǝ (Hoeselt), kalfje van een schaap: kǫfkǝ van ē šoǝp (Waubach), kemel: kēmǝl (Oirlo), lam: la(i)m (Neerpelt), la-m (Wellen), la.am (Hoepertingen), la.m (As, ... ), la.mp (Bree, ... ), la:m (Beringen, ... ), laaem (Opoeteren), laam (Amby, ... ), laem (Kermt, ... ), lam (Afferden, ... ), lamb (Eigenbilzen), lamm (Stevoort), lamme (Eupen), lamp (Amby, ... ), lamə (Eupen), laom (Beverst, ... ), laum (Hoepertingen, ... ), lauëm (Sint-Huibrechts-Hern), lau̯m (Dieteren, ... ), laâm (Berbroek), laôm (Kerkom, ... ), laǝm (Heerlen, ... ), laəm (Hoepertingen, ... ), lãm (Mechelen), lãmp (Heppen), lā.m (Bree, ... ), lāāām (Elen), lāām (Houthalen, ... ), lām (Hamont, ... ), lāəm (Opglabbeek, ... ), la͂:m (Zonhoven, ... ), la͂m (Hasselt, ... ), la͂om (Wellen), lea(a)m (Jeuk), lo.əm (Zonhoven), lo:m (Aalst-bij-St.-Truiden), loaam (Mielen-boven-Aalst), loam (Hoepertingen, ... ), loaëm (Bilzen), loem (Genoelselderen), loham (Beverst), loim (Riksingen), lojm (Kuttekoven), lom (Hoepertingen, ... ), lou(e)m (Voort), loum (Koninksem, ... ), louäm (Paal), lowm (Borgloon), loäm (Duras), loòm (Kortessem), lō.m (Borgloon), lōm (Genk, ... ), lōͅm (Diepenbeek, ... ), loͅ:m (Genk), lá.m (Achel, ... ), lá.mp (Berbroek, ... ), láam (Herten (bij Roermond)), lám (Borlo, ... ), lâ.m (Montzen), lâe-m (Wellen), lâm (Alken), lôm (Lanaken, ... ), lôâm (Riemst, ... ), lā.m (Kleine-Brogel, ... ), lā.mp (Alken, ... ), lām (Afferden, ... ), lāmp (Borgharen, ... ), lāu̯m (Dieteren), lǭm (Sevenum, ... ), lǭmp (Peij), l˙am (Hamont), [Paragraaf: leven/gezondheid/ziekte/vermoeidheid].  laam (Boorsem), lamme: lamǝ (Amstenrade, ... ), lāu̯mǝ (Koningsbosch), lammetje: lamkǝ (Borkel), lammetje (Blerick), lamǝkǝ (Kozen, ... ), lámǝkǝ (Tessenderlo), lāmšǝ (Vaals), lɛ.mkǝ (Kessenich), lɛmbkǝ (Herten), lɛmkǝ (Afferden, ... ), lɛmkǝn (As, ... ), lɛmpjǝ (Bocholtz, ... ), lɛmpkǝ (Bemelen, ... ), lɛmšǝ (Bleijerheide, ... ), lɛmǝkǝ (Aalst, ... ), lɛmǝkǝn (Hamont, ... ), lɛmǝʔǝ (Kwaadmechelen), lɛmǝʔǝn (Lommel, ... ), lɛ̄mkǝ (Kerkrade, ... ), lɛ̄mpkǝ (Grevenbicht / Papenhoven), lɛ̄mǝkǝ (Hasselt), lem: lɛm (Beringen, ... ), lemmen: lɛmǝ (Borgharen, ... ), lemmetje: lɛmskǝ (Aalst), lɛmǝskǝ (Neeritter), liem: lim (Lottum), liemes: limǝs (Bergen, ... ), liemesje: limskǝ (Geysteren), limǝskǝ (Merselo, ... ), liempje: lemkǝ (Horst, ... ), lemǝkǝ (Hoepertingen, ... ), limkǝ (Afferden, ... ), limǝkǝ (Tongeren), mettetje: mɛtǝkǝ (Beverst, ... ), mutte: mø̜tǝ (Sint-Truiden), nuukje: nykšǝ (Kerkrade), schaap: sxōǝp (Borlo), sxǭp (Nederweert, ... ), šoǝp (Ingber), šōp (Eigenbilzen), šǭp (Belfeld, ... ), schaapje: sxapkǝ (Peer, ... ), sxapkǝn (Oostham), sxipkǝ (Hasselt), sxiǝpkǝ (Hasselt, ... ), sxoǝpkǝ (Geulle), sxyǝpkǝ (Rekem), sxyǝpkǝn (Houthalen, ... ), sxøpkǝ (Blerick, ... ), sxø̄pkǝ (Afferden, ... ), sxø̜̄pkǝ (Beringen, ... ), sxø̜i̯pkǝ (Boxmeer, ... ), sxø̜i̯ǝpkǝ (Velden), sxø̜pkǝ (Arcen, ... ), sxø̜pkǝn (Eksel, ... ), sxēǝpkǝ (Kuringen), sxē̜pkǝ (Peer), sxē̜ǝpkǝ (Peer), sxępkǝ (Borkel), sxōpkǝ (Kozen), sxǭi̯ǝpkǝ (Kermt), sxǭpkǝ (Borgharen), sxɛpkǝ (Borgloon, ... ), sxɛpkǝn (Neerpelt), sxɛ̄pkǝ (Peer), šepkǝ (Genk), šiępkǝ (Ingber), šiǝpkǝ (Beverst, ... ), ši̯ɛpkǝ (Martenslinde), šu̯øpkǝ (Diets-Heur), šyǝpkǝ (Lanaken), šȳǝpkǝ (Putbroek), šøpkǝ (Beek, ... ), šøu̯pkǝ (Koninksem), šøǝpkǝ (Nieuwenhagen, ... ), šø̄afjǝ (Bleijerheide, ... ), šø̄pkǝ (Amstenrade, ... ), šø̄ǝfjǝ (Terwinselen), šø̄ǝpkǝ (Brunssum, ... ), šø̜̄fjǝ (Kerkrade), šø̜̄fšǝ (Simpelveld), šø̜̄pkǝ (Amby, ... ), šø̜̄ǝfjǝ (Bocholtz), šø̜.pkǝ (Eupen), šø̜fgǝ (Vaals), šø̜fjǝ (Kerkrade), šø̜fšǝ (Vaals), šø̜i̯pkǝ (Heugem, ... ), šø̜pkǝ (Baelen, ... ), šø̜pkǝn (Diepenbeek), šø̜ǝpkǝ (Eys, ... ), šēpkǝ (As, ... ), šē̜pkǝ (Bree, ... ), šǫpkǝ (Merkelbeek), šǭpkǝ (Helchteren, ... ), šɛpkǝ (Bilzen, ... ), šɛ̄pkǝ (Bree), šɛ̄pkǝn (As), š˙ø̜pkǝ (Membach), schaapslam: sxǭpslām (Heijen), schapenlam: sxǭpǝlām (Bergen) Jong van het schaap in het algemeen. Zie afbeelding 5. [N 70, 3; R 3, 36; S 20; Wi 5; Wi 12; L 20, 22c; L 6, 25; L 1a-m; JG 1a, 1b; AGV, m 3; A 2, 45; A 2, 1; A 4, 22c; Vld.; monogr.] || lahm, lam [ZND m] || lam [ZND 01 (1922)] || lam (adj.) [ZND m], [ZND m], [ZND m] || lam (bn) [ZND m] || lam (kreupel) [ZND m], [ZND m], [ZND m] || lam, verlamd || ze is lam [ZND 29 (1938)] I-12, III-1-2
lambert lambert: lambę̄r (Diepenbeek, ... ), lãbę̄r (Montzen), (mv)  lambę̄rs (Bilzen), lambǝrts (Diepenbeek, ... ) Schoenmakersspijker. Volgens de informant van Q 253 is een lambert een gewone spijker met kleine, hoge kop, ter lengte van 12 tot 22 mm. [N 60, 200a; N 60, 235; N 60, 235b; N 60, 101] II-10
lamellenband staalband: štoǝlbant (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), staalgliederband: štoǝljli.dǝrbant (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]) Een bandtransporteur waarvan de transportband bestaat uit scharnierend verbonden, stalen profielplaten. [monogr.] II-5