e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kwellen ambeteren: ampeteire (Jeuk), de dram aandoen: WNT: dram (II), zie drem.  den dram aandoon (Nunhem), doen doodvallen: doén doedvalle (Gronsveld), ellende brengen: ‧iəl‧ɛnt ˂bre.ŋə (Eys), faradjiejen: faradjiejə (Loksbergen), fartzīēje (As), geplaagd worden: geplaog wère (Schimmert), geplaagd zijn: geploagd zeen (Bree), het hart uithalen: ⁄t hàrt ówthāle (As), jensen: jense (Beek), jensë (Lanklaar), jènse (As), judassen: joedasse (Eys, ... ), joedassen (Melick), joedassə (Beesel), jōē⁄dàssə (Brunssum), judasse (Beek, ... ), judassə (Maastricht), juudassə (Heel), jūūdàssə (Gennep), jŭdassen (Schimmert), (in geestelijke zin).  joedasse (Geleen), koeioneren (<fr.): koeienére (Sevenum), koejeneere (Geleen, ... ), koejeniere (Merselo), koejenére (Klimmen), koejonneere (Caberg), koejonneerë (Lanklaar), koejónere (Maastricht), koejənéérə (Brunssum), kŏĕjenéére (As), kreiten: krèètə (Loksbergen), Van Dale: kreiten, (gew.) treiteren.  kreite (Stein), krijsen: (vandaar kreesheer = floager).  kriese (Vlijtingen), kwellen: kwaele (Herten (bij Roermond), ... ), kwaelə (Simpelveld), kweille (Oirlo), kwelle (Afferden, ... ), kwellen (As, ... ), kwellə (Montfort, ... ), kwelən (Tessenderlo), kweële (Voerendaal, ... ), kweələ (Wijnandsrade), kwēle (Susteren), kwēͅlə (Montzen), kwĕle (Eijsden), kwĭlle (Gulpen), kwäle (Heerlen, ... ), kwääle (Schaesberg), kwèele (Gulpen), kwèle (Brunssum), kwèlle (Asenray/Maalbroek, ... ), kwèllen (Susteren), kwèè-le (Schaesberg), kwélə (Kapel-in-t-Zand), kwéélə (Amstenrade, ... ), kwéélən (Urmond), kwééëlə (Nieuwenhagen), kwêelə (Heerlen), kwêle (Bingelrade, ... ), kwêle(n) (Schinveld), kwëlle (Horn), kw‧eͅalə (Eys), Opm. betekent ook: dikker worden.  kwèlle (Stevensweert), Opm. de e ligt tussen ‰ en Ô.  kwelle (Sevenum), Opm. Franse è.  kwèle (Epen), ps. omgespeld volgens Frings.  kwɛ̄le (Eys, ... ), lastig zijn: lâstig zien (Oirlo), leed doen: leid doon (Venlo), lijden: lieje (Hoensbroek), martelen: maartele (Grubbenvorst), martele (Beesel, ... ), mertele (Genooi/Ohé, ... ), negeren: negere (Venlo), négere (Nunhem), nijpen: néipen (Elen), op de zenuwen werken: òppe zīēnəwe wérke (As), peitschen: &gt;&lt; vgl. Heerlen Wb. (pag. 400): pütsje (ww), 1. kussen; -2. wangen; -3. zoenen [zie ook puëne].  püütsche (Heerlen), pesten: peste (Amby, ... ), pestə (Maastricht), pestən (Urmond), pèste (As), péste (Swalmen), pijn doen: pie.n doon (Kelpen), pien doon (Hulsberg), pieng doeë (Kerkrade), pitsen: pitsen (Elen), plaag (zn.): plaog (Maastricht), plagen: plagen (Heythuysen, ... ), plaoge (Amby, ... ), plaogen (Ophoven), plaogə (Beesel, ... ), ploa-ge (Vijlen), ploage (Belfeld, ... ), ploagen (Eigenbilzen, ... ), ploagë (Lanklaar), plogen (Eksel), plōͅgə (Meeuwen), ploͅgə (Beringen), plwogge (Hoeselt), plâôge (Tienray), plòəgə (Heerlen), Opm. kwèlle(n) betekent: zachtjes laten koken, bijv. vruchte kwèlle.  ploage(n) (Obbicht), Opm. o netals Fr. woord mon.  ploge (Epen), sarren: sarre (Merselo), schelden: sjèlle (As), tempteren: tampteerə (Doenrade), tamptére (Schimmert), tamteere (Velden), tamteeren (Reuver), tem-tie-re (Blitterswijck), tempteere (Lutterade), tempteeren (Schimmert), temptere (Beek, ... ), tempteren (Merkelbeek), temteere (Caberg, ... ), temteeren (Asenray/Maalbroek), temteerə (Oirsbeek), temteire (Doenrade, ... ), temtere (Maastricht), temtére (Klimmen), tĕmteere (Grevenbicht/Papenhoven), tĕmteere(n) (Guttecoven), tèmpteerə (Schinnen, ... ), tèmteerə (Heerlen), tèmtēērə (Maastricht), tergen: streepje op de a  tärge (Merselo), toeken: toeke (Caberg), tōēke (Heer), tōēkə (Maastricht), transeneren: Van Dale: transeneren, (gew.) kwellen, plagen, mishandelen.  transeneere (Caberg, ... ), transeneerə (Doenrade), transjenére (Noorbeek, ... ), trenseneere (Neeritter), trensenere (Tungelroy), trànsenéére (As), treiteren: traetere (Echt/Gebroek), treitere (Maaseik, ... ), trèitere (Gronsveld), trèètərə (Reuver), tréétere (As), vervelen: vervééle (As), villen: WNT: villen, II.5. kwellen, pijnigen.  vil-le (Blitterswijck), ville (Merselo), voor de gek houden: vīēr de gek hòwwe (As), zengen: vgl. Kerkrade Wb. (pag. 249): tsenke, plagen; tsenke, ziech, kibbelen.  tsenke (Kerkrade), tsénkə (Simpelveld), tzenke (Vaals) kwellen [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m] || lichamelijk of geestelijk leed veroorzaken [plagen, kwellen] [N 85 (1981)] || plagen III-3-1
kwelling/pesterij gejens: gejens (Beek), gejudas: gejudas (Caberg), gejūūdàs (Gennep), gəjoedas (Kapel-in-t-Zand), gekwel: gekweël (Waubach), gəkwéél (Urmond), gepest: gepest (Weert), geplaag: geplaag (Leopoldsburg), geplaog (As, ... ), geploag (Eigenbilzen, ... ), ət gəplaoch (Maastricht), getempteer: getempteer (Gulpen), getok: getoek (Caberg), gətōēk (Maastricht), judassen, het ~: joedassen (Melick), judasse (Nunhem), judasserij: joedasserie (Geleen), jōē⁄dàssəriej (Brunssum), judasserijj (Maastricht), klieren (ww.): *Kerkrade Wb.: kliere, opklaren, duidelijker worden. [Du. klären]  klieren (Heerlerbaan/Kaumer), knijpen: (= kwellen).  kniepe (Vlijtingen), knijper (zn.): kniepər (Vlijtingen), kreiten: Van Dale: kreiten, (gew.) treiteren.  kreite (Stein), kwellen, het ~: ⁄t kwééëlə (Nieuwenhagen), o.  kw‧eͅalə (Eys), kwellerij: də kwééëlerĕĕj (Nieuwenhagen), kwezelen (ww.): kwezele (Vaals), kwinkslag (zn.): kwinkslaag (Maastricht), onderdrukken: onderdrukke (Meijel), pesten, het ~: peste (Neer, ... ), péste (Swalmen), ⁄t peste (Oirlo), pesterij: pèsterie (Urmond), pijnigen, het ~: pienigge (Vlodrop), plaag: de plaog (Oirlo, ... ), də plaog (Nieuwenhagen), plaag (Heythuysen), plaoch (Amby, ... ), plaog (Beesel, ... ), ploag (Meerlo), plōͅx (Meeuwen), plwoch (Hoeselt), plòəch (Heerlen), plôg (Hoensbroek), plagen, het ~: plaoge (Eys, ... ), plaogu (Brunssum), plaogə (Reuver), plāōgen (Born), ploage (Kesseleik, ... ), plogen (Eksel), plooge (Jeuk), plàòge (Schimmert), ⁄t plâôge (Tienray), (= kwellen).  plaoge (Vlijtingen), plagerij: ploageri-j (Bree), spijt doen (ww.): spièt doan (Noorbeek, ... ), tempeest (<fr.): Van Dale: tempeest (&lt;Fr.), 2. (gew.) geweldig rumoer; twist.  tèmpiejəst (Loksbergen), temptatie (<fr.): tamptatie (Roermond, ... ), tamtaasie (Maastricht), tamtaatie (Maastricht), tamtatie (Herten (bij Roermond)), temptaasie (Maastricht), temptaasje (Lutterade, ... ), temptaasjə (Wijnandsrade), temptaatie (Roermond), temptasie (Maastricht, ... ), temptatie (Echt/Gebroek, ... ), temtaasje (Geleen, ... ), temtasie (Maastricht, ... ), temtasīē (Beesel), temtatie (Amby, ... ), temtatjə (Montfort), temtáátie (Oirsbeek), temtáátĭĕ (Venlo), temtäosie (Gronsveld), tèmptāsie (As), tèmptààsie (Susteren), tèmptáásie (Heel), tèmptáásjə (Schinnen), tèmtààsie (Maastricht), tèmtààsĭĕ (Amstenrade), témptasie (Stein), (de s is scherp).  tamptasie (Ell), tempteren, het ~: tamteere (Maastricht, ... ), tempteiren (Nieuwstadt), temptere (Sevenum), tempteren (Schinnen), temptére (Wijlre), temteere (Sevenum), temteerə (Maastricht), temtère (Susteren), temtéren (Kesseleik), transeneren, het ~: tranoeneere (Neer), trauseneren (Ospel), vervelen: vervaele (Weert), zengen: vgl. Kerkrade Wb. (pag. 249): tsenke, plagen; tsenke, ziech, kibbelen.  tsenke (Kerkrade), zengerij: tempteren, het ~  de tsénkərei (Simpelveld) het kwellen [plaag, temptatie] [N 85 (1981)] III-3-1
kwetsen kwetsen: kwętšǝ (Maastricht) Bereide klei niet met behulp van het gietprocedé, maar met de hand op de vorm aanbrengen. [monogr.] II-8
kwezel annaschapraai: vrouwelijk  ànnaskaprój (Sint-Truiden), bange geit: wa d’en bang geit (Neerpelt), ook materiaal znd 29, 23  bang geit (Neerpelt), bede-engel: beëningel (Waubach), bedeachtig mens: baejechtig mins (Sevenum), bedemoer: bèjmoor (Holtum), bedepater: ne bêepaoter (Tongeren), begijn: bəga:jn (s-Herenelderen), begijntje: begenke (Leopoldsburg), bidziel: bidziel (Peer, ... ), deesje: ’n deezeke (Lommel), femel: vrouwelijk  feimel (Sint-Truiden), femelaar: fēməlɛ̄r (Rekem), mannelijk  feimeleer (Sint-Truiden), femelkont: vrouwelijk  feimelkont (Sint-Truiden), gek: ’n gek (Leopoldsburg), kerkenpilaar: kirkepelaer (Montfort), kèrkepilaar (Maastricht), voor een man  kirkepilaer (Echt/Gebroek), kerkpilaar: kerkpilaer (Venlo), keͅrekplɛ̄r (Eksel), keͅrrekplɛ̄r (Eksel), ne kerkpilêer (Tongeren), kroezeltje: wa d’en kroezelke (Neerpelt), kwast: woi eine kwas (Koninksem), kwezel: `n kwieëzel (Klimmen), bo eine kwezel (Millen), boa ne kwezel (Lauw), də kwiəzəl (Montzen), eng kwee:zel (Zichen-Zussen-Bolder), ing kwieëzel (Nieuwenhagen), inne kwīēëzel (Nieuwenhagen), kwaezel (Sevenum, ... ), kwe-zel (Wellen), kwe.jzəl (Hoepertingen), kwe.zəl (Tessenderlo), kwe:zel (Amby), kwe:zəl (Beringen, ... ), kweezel (Geleen, ... ), kweezəl (Kermt, ... ), kweeëzel (Lanklaar), kweisəl (Loksbergen), kweizel (Sint-Truiden), kwejzel (Heers), kwezel (As, ... ), kweëzel (Mechelen-aan-de-Maas), kwē.zel (Hasselt), kwē.zəl (Maastricht), kwēēzel (Boorsem), kwēizəl (Sint-Truiden), kwēī.zəl (Borgloon), kwēzel (Neeroeteren, ... ), kwēzəl (Meijel, ... ), kwieezel (Weert), kwiejzel (Kunrade), kwiezel (Bocholtz, ... ), kwieèzel (Terlinden), kwieëzel (Bilzen, ... ), kwii̯ezəl (Martenslinde), kwiëzel (Klimmen, ... ), kwīzəl (Opgrimbie), kwjèzel (Eigenbilzen, ... ), kwjëzzel (Rosmeer), kwèzel (Maastricht), kwèzəl (Aalst-bij-St.-Truiden), kwèèzel (Sint-Martens-Voeren), kwèəzəl (Zonhoven), kwé.zil (Bree), kwézel (Eigenbilzen), n kwieëzel (Gulpen), nkweezel (Tongeren), wa een kwezel (Beringen, ... ), wa en kweejzel (Sint-Truiden), wa en kwezel (Wilderen), wa ene kwezel (Borlo), wa ien kweizel (Nieuwerkerken), wa ien kwiezel (Berbroek), wa in kwezel (Zepperen), wa n kwezel (Hasselt), wa ne kwezel (Paal), wa één kweezel (Ulbeek), wa ən kweezel (Hoepertingen), wa ən kweizel (Sint-Truiden), wa ən kwezəl (Alken), wa ən kweəzel (Hoepertingen), wa ən kwəzel (Hoepertingen), wa ’n kweizel (Kerkom), wa-en kweiəzel (Ulbeek), waa ene kweejezəl (Gelinden), waa ənə kwijzel (Zepperen), waan kwezel (Ulbeek, ... ), waat ein kweezel (Maasbracht), waat ein kwezel (Bree, ... ), waat eine kwezel (Kessenich), waat éne kwezel (Eisden), waat ’n kwezel (Opglabbeek), waat’n kwezel (Rotem), waa’n kweezel (Stevoort, ... ), wadən kwēəzəl (Zonhoven), wan kwezel (Kaulille, ... ), wan kwēzəl (Herk-de-Stad), wane kwezel (Hoepertingen), wanə kwēzəl (Hamont), wat een kwezel (Jeuk, ... ), wat ein kwezel (Gruitrode), wat eine kwezel (Elen), wat en kweezel (Eupen), wat en kwezel (Hechtel, ... ), wat en kwieëzel (Genk), wat en kwiëzel (Sint-Martens-Voeren), wat ene kwièzel (Rosmeer), wat ene kwiëzel (Mopertingen), wat ene kwjezel (Zichen-Zussen-Bolder), wat eun kwieëzel (Remersdaal), wat ĕijn kwèzĕl (Vroenhoven), wat ien kwezel (Stevoort), wat ne kwiezel (Genk), wat nə kwiezəl (Zichen-Zussen-Bolder), wat ən kwezel (Beverlo), wat ən kwējəzəl (Zonhoven), wat ən kwēzəl (Lanaken, ... ), wat ən kwi: zəl (Genk), wat ’n kweezel (Rekem), wat ’n kwezel (Heppen, ... ), wat ’n kwièzəl (Eigenbilzen), wat ’n kwjezel (Zichen-Zussen-Bolder), wat ’ne kwezel (Neeroeteren, ... ), wat-en kwezel (Kwaadmechelen), watən kwēzəl (Oostham), wat’n kwezel (Peer, ... ), wat’n kwēzel (Maastricht), wat’n kwjäizəl (Vroenhoven), wat’n kwjézel (Riemst), wat’ən kwiesel (Remersdaal), wā ən kwäzel (Mettekoven), wāat ’n kwezel (Weert), wāādən kwezel (Opoeteren), wādən kwēzel (Mechelen-aan-de-Maas), wān kwēi.zəl (Borgloon), wānən kwēzəl (Hasselt), wār ijn kwēzəl (Opglabbeek), wāt ijn kwēzəl (Neerglabbeek), wāt ənə kwīzəl (Mechelen-aan-de-Maas), wāt ’n kūēzəl (Opglabbeek), wa͂’n kwe:zl (s-Herenelderen), wa’n kweezel (Sint-Truiden), wa’n kweeəzəl (Beverlo), wa’n kwei-zel (Duras), wa’n kwezel (Borgloon, ... ), wa’n kwēͅizel (Kuttekoven), wa’n kwiëzel (Martenslinde), wa’n kwèəzəl (Beverlo), wie eine kwezel (Lanaken), wo ’n kwiezel (Rijkhoven), woan kwe-i-zel (Rijkhoven), woan kwezel (Val-Meer), woat enne kweezel (Maaseik), woi een kwezel (Riksingen), woi eine kwezel (Koninksem), wou eine kwezel (Koninksem, ... ), wou’n kwezel (Sint-Huibrechts-Hern), woə’ kwijəzəl (Beverst), wo’n kwezel (Tongeren), wz. ən kwɛ.izəl (Wellen), zoe een kwezel (Houthalen), ən kweizəl (Sint-Truiden), ən kwēzəl (Opgrimbie), `kwezeleer` =mannelijk.  kwezel (Maastricht), a: kort  wa en kwezel (Kwaadmechelen), e = ai van het franse mais  wat’n kwjezel (Rosmeer), mannelijk  wā nə kwezəl (Sint-Truiden), voor een vrouw  kwezel (Achel), vrouwelijk  kweizel (Sint-Truiden), wā ən kwezəl (Sint-Truiden), kwezelaar: nne kwieëzelèèr (Gulpen), mannelijk  kweiweleer (Sint-Truiden), kwezeltje: wat ə kwɛzəlkə (Sint-Huibrechts-Lille), perneuts: perneuts (Maastricht), pilaarbijter: pillaarbijjeter (Zonhoven), pilarenbijter: pilaarebijter (Sint-Huibrechts-Lille), mannelijk  palèèrebèèter (Sint-Truiden), santelesie: vrouwelijk  sààntelesie (Sint-Truiden), schijnheilige: sjien heilige (Beesel), voor een man  schienheilige (Achel), snul: wat ne snul (Oostham), steenkwezel: met een goede aard  steinkwezel (Opitter), sukkel: sukkel (Oostham), veldkwezel: met een slechte aard  ’n veldjkwezel (Opitter), vrome ziel: vrome ziel (Merselo), wijwaterpisser: wiewaterpisser (Maastricht), zuiel: zajel (Maastricht) Een bidziel, bidmens, kwezel, overdreven vrome persoon. [N 96B (1989)] || kwezel [ZND 01 (1922)] || Kwezel. [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Wat een kwezel! [ZND 29 (1938)] III-1-4, III-3-3
kwezelachtig kwezel: kwaezel (Sevenum), kwezel (Beesel, ... ), kwezelaar: kweezelaer (Geleen), kwezelachtig: `n kwieëzelechtig (Klimmen), kweezelaechtig (Tienray), kweezelechtig (Eksel, ... ), kweezelegtig (Boorsem), kweezeléchtig (Tessenderlo), kweezelêetig (Tongeren), kweezəlèchtəg (Maastricht), kweisəlèchtəg (Loksbergen), kweizelegtig (Sint-Truiden), kweizelèchtich (Sint-Truiden), kwejzelechtig (Heers), kwezelachtig (Melick, ... ), kwezelaechtig (Linne, ... ), kwezelaichtig (Ospel), kwezelechtig (Achel, ... ), kwezeleechtig (Siebengewald), kwezelegtig (Geulle, ... ), kwezelēchtig (Maastricht), kwezelêchtig (Schimmert), kweëzelechtig (Mechelen-aan-de-Maas), kwēzelègtig (Sittard), kwēzəlɛ̄xtex (Meijel), kwiezelachtig (Klimmen), kwiezelaechtig (Eys), kwiezelechtig (Bocholtz), kwieèzelechtig (Terlinden), kwieëzelechtig (Doenrade, ... ), kwiëzelechtig (Klimmen, ... ), kwiëzelegtig (Koningsbosch), kwīēëzelègtig (Nieuwenhagen), kwjèzelètig (Eigenbilzen, ... ), kwèzelechtig (Maastricht), kwèèzelechtig (Sint-Martens-Voeren), kwézelètig (Eigenbilzen), kwézəlĕtəg (Hoeselt), kwezelig: kwezelig (Baarlo), kwieezelig (Weert), kwieëzelieg (Kerkrade), kwieëzelig (Hoensbroek, ... ), kwīēëzelig (Nieuwenhagen), preuts: preutsch (Maastricht), schijnheilig: sjienhèllig (Klimmen), scrupuleus (<fr.): sjrippelues (Klimmen), wie een kwezel: wi nə kwiəzəl (Montzen), zuieltig: zajeltig (Maastricht) Kwezelachtig. [N 96B (1989)] III-3-3
kwijl bras: bras (Meijel), irk: Als van een herkauwende koe.  irk (Gors-Opleeuw), kwijl: kwele (Merkelbeek), kwijl (Wolder/Oud-Vroenhoven), sloever: sjlaover (Neer), sjlaver (Roermond), sjloever (Heerlen), sjloéver (Gronsveld), sjlōēvər (Heerlen), slaofer (Weert), slaover (Maaseik), sloaver (Maaseik), Dik slijmerig mondvocht van vee.  sjlaover (Tegelen), Slijmerig mondvocht, hetgeen men wel bij koeien en honden ziet.  sjloéver (Herten (bij Roermond)), Speeksel van koeien, paarden of honden.  sjloéver (Gronsveld), spij: spi-j (Boorsem), Zegslied (3).  spèj (Kanne), spuw: spàù (Borgloon), spôôw (Gors-Opleeuw), tuf: tuf (Kerkhoven), watergal: ("kumt van `t hart!").  wáttergal (Hechtel), zever: seivər (Wijnandsrade), zaeiver (Zutendaal), zaever (Venray), zeever (Bilzen, ... ), zeevər (Amstenrade, ... ), zeiv`r (Bocholt), zeiver (Amby, ... ), zeivere (Montfort), zeivör (Stevensweert), zeivər (Beesel, ... ), zeuver (Hoeselt, ... ), zeuvër (Hoeselt), zever (Achel, ... ), zever uit zijn bakkes lopen (Lommel), zevuru (Brunssum), zevər (Montzen), zeyver (Caberg), zē.vər (Eys, ... ), zēēvər (Nieuwenhagen), zēīver (Gennep), zēīvər (Kapel-in-t-Zand), zēver (Noorbeek, ... ), zi:əjəvəR (Loksbergen), zie"ver (Beverlo), ziejəvər (Leopoldsburg), ziever (Houthalen, ... ), zieëv`r (Kaulille), zieëver (Achel, ... ), ziēéver (Tessenderlo), zijver (Beek, ... ), zijvər (Kelpen, ... ), ziver (Eksel), zivver (Eksel, ... ), ziëver (Meijel), zīējəvər (Loksbergen), zīēver (Hasselt, ... ), zyvər? (Opglabbeek), zèever (Gulpen, ... ), zèiver (Gronsveld), zèjver (As), zèver (Eigenbilzen, ... ), zèèver (Eijsden), zéver (Eigenbilzen), zééver (Genk, ... ), zééəver (Venray), zêjver (Borgloon), zëëver (Mheer), zîevər (Meijel), zöver (Hoeselt), zöäver (Val-Meer), zùiver (Gors-Opleeuw), zùivër (Tongeren), zùyvër (Tongeren), zɛ̄īvər (Kinrooi), z∂éjvər (Susteren), B.v. Aa minsen zieveren soms, das vieslijk.  ziever (Peer), Ook: zeiver.  zeever (Oirsbeek), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  zivver (Eksel), PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  ziever (Jeuk), PS speeksel: tuf.  zivver (Hechtel), Vereenvoudigd fonetisch schrift. Een streepje boven een klank of tweeklank geeft de Limburgse sleeptoon aan.  zī:vər (Kuringen), Ww. zeuvere.  zéver (Vliermaal) Dik slijmerig mondvocht van vee || kwijl || Kwijl, slijm. || Kwijl. || Kwijl: uit de mond lopend speeksel (zever, kwijl). [N 106 (2001)], [N 84 (1981)] || Slijmerig mondvocht, hetgeen men wel bij koeien en honden ziet. || speeksel || Speeksel van koeien, paarden of honden. || zever || zever (kwijl) || zever [kwijl] || zever, kwijl III-1-1
kwijnen van een plant kwelen: kwaele (Altweert, ... ) kwijnen ve plant || kwijnen ve plant, vergaan III-4-3
kwikken, op de hand wegen heffen: həffen (Tessenderlo), kwikken: het al tillend schatten van het gewicht  kwik⁄ke (Tegelen), schatten van het gewicht door het op te tillen  kwikke (Castenray, ... ), punderen: (bijv. met pasgeboren babies) - t punjertj zwoâr! (dat weegt nogal wat!). - ich dieëj de deur oop en doe veel de punjer òmnieër! (ik deed de deur open (kwam binnen) en toen was het gelijk donderen!).  punjere (Tungelroy), gewicht schatten door de last met de hand op te heffen  pùyzë (Tongeren), schatten van het gewicht door het op te tillen  pundere (Castenray, ... ) kwikken [ZND 08 (1925)] || kwikken, op de hand wegen III-4-4
kwinkslag <omschr.> er wat van maken: (omschrijving!).  ge mákt d⁄r wat van! (Venray), <uitdr.> dat was raak!: (= gezegde).  dé was raak (Meijel), aardig gezegde: aardig gezegkde (Voerendaal), domme slag: domme sjlaāg (Vaals), dómmə sjláách (Heerlen), dreun: einen dreun (Hoensbroek), foef: foef (Jeuk), frats: frats (Gronsveld, ... ), ⁄n frats (Maastricht), geestig (bn.): geistig (Maastricht), gekke slag: ene gekke sjlāāg (Geleen), gekke sjlaag (Geleen), gekke slaag (Nieuwstadt, ... ), gekkə sjlaach (Grevenbicht/Papenhoven), gèkkə sjlààəch (Amstenrade), gèkkə sjláách (Heerlen), gékkə sjlaag (Roermond), innə gèkkə sjlāāg (Nieuwenhagen), ⁄ne gekke sjlaag (Klimmen), m.  geͅ.kə šlā.x (Eys), goede, een ~: ⁄n gooj (Gronsveld), koddig (bn.): koddig (Maastricht, ... ), koddig gezegde: koddig gezegkde (Voerendaal), koddig gezekde (Itteren), leuk gezegde: e leuk gezègde (Maastricht), leuk gezegkde (Voerendaal), leuke praat: leuke praot (Blerick), leuke slag: eine leuke sjlaag (Schimmert), slag: eine slaag (Bree), enne schlāāg (Schimmert), enne slaag make (Tienray), ne slaag (Montfort), ne slaag dərówtslōēn (As), sjlaag (Doenrade, ... ), sjlāāg (Nieuwenhagen, ... ), sjlààch (Susteren), sjláách (Epen), sjláág (Heel), sjlèəch (Reuver), sjààg (Guttecoven), slaag (Eksel, ... ), slag (Gulpen, ... ), slāāg (Born, ... ), slōāch (Hoeselt), sláág (Horst, ... ), ènne slaag make (Sevenum), ⁄ne slaag (Sevenum), (môp).  slaag (Ell), spreuk: spreuk (Meeuwen), wits (<du.): wiets (Kerkrade, ... ), wietz (Heerlerbaan/Kaumer), wĭĕts (Maastricht), WNT: wits, ontleening uit het hd. witz (?) [sic]. Verstand, rede (?), kennis (?) [sic].  eine wiets (Venlo) een grappig, koddig gezegde [slag, dreun] [N 87 (1981)] III-3-1
kwispelstaarten be zijn staart houwen: be zene stat hauwe (Gelinden), be zənə stat haue (Zepperen), bee zene stat howe (Borgloon), bij zijne stat hooë (Wellen), bij zijne stat hooën (Stevoort), bè zene stat hooën (Voort), be zijn staart kwikkelen: be zənə stat kwikkele (Sint-Truiden), be zijn staart kwispelen: bij zenne stat kwispele (Zepperen), be zijn staart slaan: be zene stat slaon (Hoepertingen), bij zijne stat slaon (Sint-Truiden), be zijn staartje houwen: bè ze stetje huwe (Ulbeek), kwikstaarten: kwiksjtarte (Susteren), kwiksterte (Grubbenvorst), kwispelen: kerwispelen (Amby, ... ), kwe:spələ (Voort), kweespele (Lauw, ... ), kwespele (Borlo, ... ), kwespələ (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), kweəpsələ (Hoepertingen), kwēspələ (Herk-de-Stad), kwēͅspələ (Hasselt), kwĕspele (Remersdaal), kwĕspələ (Rekem), kweͅspəln (Zonhoven), kweͅspələ (Maastricht, ... ), kwi.jspələ (Hoepertingen), kwiespele (Ulbeek), kwispele (\'s-Herenelderen, ... ), kwispelen (Eigenbilzen, ... ), kwispelle (Geulle), kwispelə (Venlo), kwispĕle (Hoeselt), kwispèle (Schimmert), kwispëlë (Lanklaar), kwispəle (Maastricht), kwispələ (Diepenbeek, ... ), kwīspele (Panningen), kwĭspele (Swolgen), kwéspələ (Loksbergen), kwìspele (Gulpen), kwìspelen (Houthalen), kwøspələ (Hasselt), kwɛspələ (Genk), \'oude\' spelling  kwispele (Meijel), Bree Wb.  kwispele (Bree), cassettebandje  kwispelen (Meijel), eigen spellingsysteem  kwispele (Ell, ... ), kwíspele (Geleen), Endepols  kwispele (Heer, ... ), Gronsveld Wb  kwispele (Gronsveld), ideosyncr.  kwispele (Kerkrade, ... ), kwispelen (Maastricht, ... ), kwispelle (Vlodrop), kwíspelen (Doenrade), IPA  kwispələ (Kwaadmechelen), met de sjtart  kwispele (Berg en Terblijt), met de start  kwispele (Mheer), met de stert  kwispĕle (Thorn), met z. start  kwispele (Sint Pieter), mit d\\ schtert  kwispələ (Swalmen), mit de sjtart  kwispele (Guttecoven, ... ), mit de stert  kwispele (Steyl), mit der schtart  kwispele (Oirsbeek), mit der schtats  kwispele (Heerlen), mit der stoets  kwispele (Eys), mit ¯t stertje  kwis-pe-le (Blitterswijck), m´t de stert  kwispele (Stevensweert), mèt de sjtart  kwispele (Limmel), mèt ziene sjtert  kwispele (Kessel), Veldeke  kwispele (Echt / Gebroek, ... ), Veldeke 1979 nr. 1  kwispelen (Venray), Veldeke (aangepast)  kwispele (Tienray), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  kwispele (Gulpen), WBD  kwispələ (Meijel), WBD/WLD  kwispele (As, ... ), kwispelen (Ophoven, ... ), kwispelə (Maastricht), kwispəllə (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), kwispələ (Amstenrade, ... ), kwispələn (Urmond), ± WLD  kwispələ (Wijnandsrade), kwispelen met de staart: kwispelen mit de sjtart (Guttecoven, ... ), kwispelstaarten: kwespələstēͅrtə (Hamont), kweͅspəlsta:rtə (Maastricht), kweͅspəlstɛrtən (Sint-Huibrechts-Lille), kweͅspəlstɛtə (Oostham), kwispelstarte (Afferden, ... ), kwispelstarten (Elen, ... ), kwispelstatte (Hoepertingen, ... ), kwispelsterte (Blerick, ... ), kwispelstertə (Venlo), kwispelstette (Beverlo, ... ), kwispelstèrte (Weert), kwispəlstɛrtə (Beringen), kwispələstatə (Beverst), eigen spellingsysteem  kwispelstarte (Meerlo), WBD/WLD  kwispəlstàrtə (Maastricht), mee zijn staart slagen: mee zênne stet sloage (Lommel), met de staart kwispelen: met de start kwispele (Borgharen), mit de schtart kwispele (Schimmert), mit de start kwispele (Dieteren, ... ), mèt de sjtert kwispele (Herten (bij Roermond)), met de staart schuddelen: mit de stert schöddele (Venlo), met de staart schudden: mĕet te staart schödde (Maasbree), mĕtte stert sjudde (Heel), mit de stert schödde (Beesel), mit te stèrt schudde (Velden), mèt de sjtert sjödde (Helden / Everlo), met de staart slaan: mit de stert slaon (Montfort, ... ), met de staart slingeren: mit de start slingere (Lutterade), met der staart kwispelen: mit der sjtart kwispele (Klimmen), mit der sjtats kwispele (Simpelveld), mit der start kwispele (Brunssum), met der stots houwen: meet der sjtoets heuje (Sint-Martens-Voeren), met der stots slaan: mit der schtoets sloea (Epen), met gene staart wiebelen: met gene stärt wibbele (Eupen), met zijn staart houwen: med zijne stad houwe (Koninksem), met zĕnne stat howe (Genoelselderen), met zène stat hage (Riksingen), met z’ne stat hage (Rijkhoven), mət zənə stat huije (Zichen-Zussen-Bolder), mət zənə stat həjə (Vroenhoven), met zijn staart slaan: met zenne stert slaoge (Koersel), met zijn staartje houwen: met ze steteke heiwe (Rosmeer), mèt ze stertje huie (Rekem), slaan: sloan (Venlo), smikslaan met de staart: sjmiksjloan mit de sjtart (Schinveld) Hoe noemt u de staart heen en weer bewegen, als teken van vriendschap, gezegd van honden (kwispelen, kwipselen, kwipselstaarten, kwispelstaarten) [N 83 (1981)] || kwispelen [ZND m] || kwispelen ve hond || kwispelstaarten [SGV (1914)], [ZND 29 (1938)] III-2-1