e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
lege wagen lege: lēgǝ (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Eisden]), lēǝgǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Domaniale, Wilhelmina]), lēǝjǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Eisden]  [Domaniale]), lęǝgǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma]), lęǝjǝ (Kerkrade  [(Domaniale / Wilhelmina)]   [Domaniale]), lę̄gǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Willem-Sophia]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Zolder]  [Maurits]), lege wagen: lege wagen (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Eisden]  [Winterslag, Waterschei]), lēgǝ wāgǝ (Hamont  [(Eisden)]   [Maurits]), lēǝgǝ wān (Heerlen  [(Emma)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale]), lēǝjǝ wān (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Zwartberg, Waterschei]  [Domaniale]  [Julia]), lęgǝ wāgǝ (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), lę̄gǝ wāgǝ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), lę̄ǝgǝ wān (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), l˙ęagǝ w˙ān (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma]) [N 95, 673a; monogr.] II-5
leger leger: lēgǝr (Griendtsveen, ... ), ligger: ligger (Meijel) Dubbele rij op elkaar liggende turven waartegen de turf in slag wordt gezet. [II, 79a] II-4
legeren bewaren: bǝwārǝn (Kerkom) Bier aan de nagisting onderwerpen. [N 35, 80] II-2
legerkelder bewaarplakken: bǝwāwrplakǝn (Kerkom), bierkelder: bērkęldǝr (Stramproy), gistkelder: gęskęldǝr (Maastricht), kelder: k ̇aldǝr (Opitter), kęldǝr (Posterholt), lagerkelder: lagerkelder (Arcen), lā.gǝrkęldǝr (Panningen), lāgǝrkaldǝr (Alken), lāgǝrkęldǝr (Horn, ... ), lāgǝrkɛldǝr (Horn, ... ) De ruimte waarin de nagisting plaatsvindt. De invuller uit P 180 merkt op dat de "bewaarplakken" zich in de kelder bevonden. [N 35, 86; monogr.] II-2
legerkuip gistkuip: gɛskȳp (Posterholt), (mv.)  giǝskoǝpǝ (Wellen) Kuip waarin de nagisting plaatsvindt. [N 35, 73] II-2
legertanks bewaarketels: bǝwāwrkętǝls (Kerkom), bewaartanks: bǝwāwrtaŋs (Kerkom), bierketels: birkętǝls (Kerkom), lagertanks: lagertanks (Arcen), lagǝrtę.ŋks (Opitter), tanks: taŋs (Alken), tęŋks (Weert) De tanks waarin de nagisting plaatsvindt. [N 35, 73; N 35, 79] II-2
legertouw legertouw: lēgǝrtǫw (Griendtsveen, ... ), lē̜ggǝrtǫw (Meijel) Meettouw voor het maken van het leger. [II, 79c] II-4
legervat gistvaten: gestvātǝ (Horn), gęstvātǝ (Maastricht), lagertonnen: lāgǝrtǫnǝ (Neer), lagervat: lāgǝrvāt (Horn, ... ), (mv.)  lā.gǝrvā.tǝ (Panningen), lāgǝrvātǝ (Maastricht, ... ), ligvat: lekvāt (Horn), lɛkvāt (Schinnen), okshoofd: okshǭf (Sittard), (mv.)  ǫkshōvǝ (Stramproy), ton: tǫn (Sittard, ... ), (mv.)  tǫnǝ (Alken) Het vat of de ton waarin de nagisting plaatsvindt. Volgens de zegsman uit L 210 had zo''n ton een inhoud van 140 liter. [N 35, 73; monogr.] II-2
leggen leggen: lae:kke (Amby), laeghen (As), laegə (Hoepertingen, ... ), laĕgge (Beringen, ... ), laĕggen (Diepenbeek, ... ), laige (s-Herenelderen), laiə (Borgloon), legge (Belfeld, ... ), leggen (As, ... ), legue (Vijlen), legə (As, ... ), leGə (Lanklaar), legə (Linkhout, ... ), leGə (Opoeteren), legə (Paal, ... ), legən (Bocholt, ... ), leigge (Oirlo), leiggen (Lommel), leijə (Koersel), lekke (Laak, ... ), leyə (Hasselt), leŋə (Paal), leŋən (Kwaadmechelen), leəgə (Eupen), lēgə (Aalst-bij-St.-Truiden), lēūgen (Oostham), lēͅ:yə (Montzen), lēͅəGə (Lozen), lĕgge (Bingelrade, ... ), lĕggen (Bilzen), lĕgə (Bilzen, ... ), lĕkke (Gulpen, ... ), lĕkken (Urmond), leͅ(i)xa (Tongeren), leͅ`ən (Houthalen), leͅgə (Hees, ... ), leͅGən (Kerkrade), leͅgən (Overpelt), leͅŋə (Beverlo), ligge (Bilzen, ... ), liggə (Swalmen), ligke (Herten (bij Roermond), ... ), lik-e (Beesel), likge (Buggenum, ... ), likke (Blerick, ... ), läke (Heerlen), lège (Epen, ... ), lègge (Afferden, ... ), lèggen (Elen, ... ), lèggë (Lanklaar), lèggə (Maastricht), lègue (Asenray/Maalbroek), lèkge (Beegden, ... ), lèkguen (Amby), lèkke (Borgharen, ... ), lêge (Mechelen, ... ), lêgge (Merselo), lêgə (Kermt), lêkke (Ulestraten), løgə (Maaseik), lɛ:gə (Hoensbroek), lɛgə (Beringen, ... ), lɛgən (Zonhoven), (zachte k)  legge (Steyl), lègge (Thorn), [Paragraaf: onregelmatige werkwoorden].  lègke (Boorsem), Dt. g  lègge (Berg-en-Terblijt), Hdt. g  ligge (Brunssum), Hdt. gg  lègge (Heer) legen, leggen [ZND m] || leggen [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-1-2
leggende werkbij eierleggende werkbij: eierleggende werkbij (Born), ērlɛgǝndǝ [werkbij] (Houthalen), ęjǝrlęgǝndǝ [werkbij] (Venlo, ... ), ęjǝrlęqǝnde [werkbij] (Beek), eierlegster: ęjrlɛxstǝr (Rummen, ... ), legbij: lęx˱bę̄j (Meijel), lɛqbi.j (Weert), lɛx˱bi (Kerkhoven), leggende bij: leggende bij (Lommel), leqǝndjǝ [bij] (Herten), leqǝndǝ [bij] (Herkenbosch, ... ), lęgǝndjǝ [bij] (Geistingen), lęgǝndǝ [bij] (Horst, ... ), lęqǝndǝ [bij] (Geulle), lɛgǝndǝ [bij] (Alken, ... ), leggende moer: lɛgǝndǝ mo.r (Dilsen), leggende werkbij: leggende werkbij (Genk), legǝndǝ [werkbij] (Asenray / Maalbroek, ... ), lęgǝndǝ [werkbij] (Asenray / Maalbroek, ... ), leggende werkster: leggende werkster (Diepenbeek, ... ), pokkelbij: pukǝlbej (Montzen), valse moer: valšǝ mūr (Heerlen) Een werkbij die eieren legt. Bij moerloosheid kunnen ook werkbijen optreden als eierenlegster. Maar zij doen dit leggen niet zo goed als de moer. De eieren zijn echter onbevrucht, omdat de werkbij geen darrenzaad heeft ontvangen. Uit de eieren komen alleen darren. Eieren van leggende werkbijen vindt men altijd aan de rand van een cel. Een koningin legt in het midden van de cel. Zie voor de fonetische documentatie van (werkbij) het lemma Werkbij en van (bij) het lemma Bij. [N 63, 62a] II-6