e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
leren naaien bij de naaierse gaan leren: bę dǝ nǭǝs gojn li-jǝrǝ (Loksbergen), de coupe leren: dǝ kup liǝrǝ (Maasmechelen), leren lappen: li-jǝrǝ lapǝ (Wellen), leren naaien: leǝrǝ nęǝ (Lutterade), liǝrǝ niǝjǝ (Eisden), lērǝ nē̜ǝ (Herderen), līrǝ niǝnǝ (Sint-Martens-Voeren), naaien leren: ni-jǝ līrǝ (Noorbeek), nięjǝ lięrǝ (Grevenbicht / Papenhoven), niǝjǝ liǝrǝ (Maasmechelen), niǝnǝ līrǝ (Bleijerheide), nęjǝ lērǝ (Schimmert), nī līrǝ (Doenrade), nīɛjǝ liɛrǝ (Rothem), nɛjǝ līrǝ (Kesseleik), nɛ̄jǝlērǝ (Ottersum), nɛ̄jǝlīrǝ (Meijel), naaierse leren: nājǝs lęjǝrǝn (Munsterbilzen), naaister leren: nē̜ǝtstǝr līrǝ (Houthalen), naaisteren: nɛjstǝrǝ (Weert), naaistiel leren: nɛ̄jstil līrǝ (Bocholt), naar de coupe gaan: nu dǝ kup gǫn (Bilzen), naar de coupeschool gaan: nu dǝ kupšuǝl gǫn (Bilzen), stiel leren: sti-jǝl lījrǝ (Hoepertingen), voor naaierse leren: vȳr niǝnǝšǝ līrǝ (Heerlen), vør nē̜iǝs lęjrǝ (Bilzen), vø̜r nɛ̄jɛs lērǝ (Tongeren), vęr najos līrǝ (Jeuk), voor naaister leren: voor naaister leren (Neerpelt), vø̄r nji-jstǝr liǝrǝ (Boorsem) Het vak van naaister leren. [N 62, 1f] II-7
leren schede besace): bēžes (Opglabbeek), beurs: bø̄rs (Kaulille), bot: bot (Riemst), bus: bøš (Rekem), eren valiesje: [leren] vǝlīškǝ (Helchteren), foedraal: fūdrāl (Tegelen), gereietas: gręjǝtas (Tegelen), gescheertas: gǝšērtęs (Swalmen), hoos: howǝs (Lommel), kalebas: kalbas (Waasmont), klabas (Herk-de-Stad), kǝbas (Lommel), kardoes: kardus (Helchteren), kolder: koldǝr (Heugem), korf: kǫrf (Boekend), leren bot: [leren] bot (Wellen), leren koker: [leren] kōkǝr (Beringen), [leren] kǭkǝr (Herten), leren schede: [leren] šēj (Heerlen), [leren] šęj (Buchten, ... ), leren tas: [leren] tas (Venlo), [leren] tēs (Vliermaal), [leren] tɛš (Sittard, ... ), leren tas (Alken), leren valies: [leren] vlis (Gruitrode, ... ), mallette): malɛt (Sint-Truiden), messenhoos: mɛsǝhōs (Berverlo), messenkoker: mɛtsǝrkǭkǝr (Tegelen), messenschede: mɛsǝsxęj (Weert), mɛsǝšē̜j (Meijel), mɛtsǝršęj (Panningen), mɛtsǝsxęj (Blerick), mɛtzǝršęj (Kerkrade), messentas: mɛtsǝrtɛš (Eys), platte korf: platǝ kǫ.rf (Neeritter), poche): poche (Diepenbeek), ransel: ransǝl (Lummen), schede: schede (Venlo), sxē (Alken, ... ), sxēj (Zepperen), sxęj (Neerpelt, ... ), šē (Susteren), šē̜j (Diepenbeek, ... ), šęj (Berg / Terblijt, ... ), schouw: šaw (Veldwezelt), slachtersschede: slaxtǝršē (Heesveld-Eik), slachtschede: slaxtsxęj (Leunen), šlagšęj (Kerkrade), slachttas: šlaxttɛs (Maasmechelen), slachtzak: slaxzak (Neerharen), tas: tas (Rotem, ... ), tās (Beverst), tē̜š (Kerkrade), tęs (Rothem), tɛs (Diepenbeek), tɛš (Mechelen), toot: tūt (Riksingen), valies: valis (Kotem), zak: zak (Nieuwerkerken) De slachter draagt vaak aan zijn gordel een leren of houten "holster", waarin hij het gereedschap dat hij tijdens het slachten steeds bij de hand moet hebben, met name de messen, opbergt. Daarnaast heeft hij meestal nog een tas of iets dergelijks bij zich, waarin hij zijn overig gereedschap (de bijl, het schietmasker, de brander e.d.) vervoert. Het is goed mogelijk dat een aantal respondenten op deze tas doelt. Een eventuele toevoeging leren wordt niet fonetisch gedocumenteerd. Zie afb. 3. [N 28, 121a; N 28, 121b; monogr.] II-1
leren zool leren lap: lę̄rǝ lap (Nieuwstadt, ... ) Zool van leer. [N 60, 233a] II-10
leren, studeren studeren: schtĕdeere (Lutterade), schtudeere (Amby, ... ), schtudeeren (Epen), schtudeire (Bingelrade), schtudere (Schaesberg), schtuudeerə (Swalmen), sjtedeere (Buchten, ... ), sjtedeire (Doenrade), sjtedīre (Panningen), sjtoedeere (Simpelveld), sjtŏĕ-dee-re (Vijlen), sjtudeere (Beegden, ... ), sjtudeēre (Asenray/Maalbroek), sjtudeire (Guttecoven, ... ), sjtudiere (Rimburg), sjtūdeere (Berg-en-Terblijt), sjtŭŭdeere(n) (Schinveld), sjtèdeire (Einighausen), ste-deeren (Dieteren), ste-dīē-re (Blitterswijck), stedeere (Arcen, ... ), stediere (Well), studeere (Baarlo, ... ), studeere(n) (Blerick, ... ), studeeren (Sint-Odiliënberg), studiere (Afferden, ... ), studieren (Heijen, ... ), studīēre (Wellerlooi), stuudeere (Stevensweert), stūdeere (Grevenbicht/Papenhoven), Opm. de e is toonloos.  stedeere (Hunsel), Opm. Duitse st.  studeere (Montfort) studeeren [SGV (1914)] III-3-1
lesboek, instructieboek houwersboek: hǫwǝsbōk (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), houwersboekje: hǫwǝrsbø̄kskǝ (Buchten  [(Maurits)]   [Wilhelmina]), instructieboek: instructieboek (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Maurits]), leerboek: leerboek (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Julia]), li.ǝrbōk (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Domaniale]), liǝrbux (Chevremont  [(Julia)]   [Laura, Julia]), leerboek voor de houwer: liǝrbox vȳr dǝr hø̜jǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), lesboek: lesboek (Oirsbeek  [(Emma)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Emma]), lɛsbōk (Geleen  [(Maurits)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), l˙ɛs˱b˙ōk (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), ē̜sbǫwk (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Winterslag, Waterschei]) Instructieboek dat men nodig heeft voor de opleiding tot bijvoorbeeld houwer. [N 95, 994] II-5
letterzetten letteren zetten: lętǝrǝ zetǝ (Gulpen), letters verven: letters verven (Zonhoven), løtǝrs ˲vɛrvǝ (Jeuk), letters zetten: lętǝrs ˲zetǝ (Herten), lętǝrs ˲zętǝ (Ottersum), lɛtǝrs ˲zętǝ (Diepenbeek, ... ), letterzetten: lętǝrzętǝ (Heerlen, ... ), lɛtǝrzętǝ (Buchten, ... ), schrijven: šrīvǝ (Kerkrade) Letters en cijfers schilderen. [N 67, 82b] II-9
letterzetter contourpenseel: contourpenseel (Klimmen), letterborstel: lɛtǝrbǫsǝl (Diepenbeek), letterkwast: lɛtǝrkwas (Klimmen), letterzetter: lętǝrzetǝr (Herten), lętǝrzętǝr (Heerlen, ... ), lɛtǝrzętǝr (Buchten, ... ), penseel: pɛnsijǝl (Tessenderlo), penseel voor letters: pɛnsīl vør lętǝrs (Jeuk), schrijfpinsel: šrīfpinzǝl (Kerkrade) Penseel waarvan de haarbundel spits toeloopt. Het wordt gebruikt bij het schilderen van naamborden, opschriften etc. [N 67, 42b] II-9
leugen leug: dat is en löch (Lontzen), leugen: da es en löge (Jeuk), da es enn luigen (Broekom), da es ien leugen (Houthalen), da es ien lugen (Schulen), da es n leugen (Linkhout), da is èn leugen (Koersel), da is ’n leuge (Voort), da n lyəgə (Heers), da sən leuəgə (Gutshoven), da zən leugə (Sint-Truiden), daan luege (Kortessem), dai is e leuge (Lommel), das ’n liöge (Tongeren), das een leuge (Paal), das en leuge (Borlo, ... ), das en leugen (Zolder), das en liëugge (Tongeren), das en ljeuge (Zichen-Zussen-Bolder), das en løgə (Mechelen-aan-de-Maas), das ien leugen (Zolder), das ne leugen (Oostham), das ne leujgen (Neerharen), das és ’n ljégen (Vlijtingen), das ən l"gə (Beverlo), das ən leugə (Alken, ... ), das ən lø:chə (Lanaken), das ən løgə (Sint-Truiden), das ’n leuge (Kerkhoven, ... ), das ’n leugè (Melveren), das ’n ljeuga (Tongeren), das ’n ljĕgə (Zussen), das ’n luəgə (Kortessem), dat es een dikke leugen (Zonhoven), dat es ein lūgen (Vucht), dat es n leugen (Montenaken), dat es ’n leùge (Rekem), dat es ’n lieugen (Tongeren), dat es ’n ljeuge (Moelingen), dat is een leugen (Sint-Huibrechts-Lille), dat is een ljeugen (Val-Meer), dat is ’n leuege (Lanklaar), dat sijn luigen (Sint-Lambrechts-Herk), dat əs ’n l"gə (Lanaken), dat ɛs ən l"jə (Houthalen), daz ən l"y(3)̄.gə (Borgloon), daz ən löəgə (Stokkem), dḁs ən leu-ui-gən (Leut), da’s ein leugen (Diepenbeek), da’s en leugen (Horpmaal), da’s èn leuəge (Wellen), da’s ən løge (Montenaken), da’s ’n leuge (Beringen, ... ), da’s ’n leugen (Beverlo, ... ), da’s ’n louge (Zolder), des ein leuge (Maaseik), des ən leugen (Hamont), des ’n leugen (Hechtel), des ’n luge (Maaseik), det is een leugen (Kaulille), det is ein leuge (Molenbeersel), det is ein leugen (Bocholt), det is ein lugen (Bocholt, ... ), det is ein luuge (Maaseik), det is eine leuge (Maaseik), det is luge (Maaseik), det is ’n leugen (Rotem), de͂s n leugen (Achel), dè is `n leugen (Hamont), dè is en leugen (Neerpelt), dè is ’n leugen (Hamont), dèt is ein lugen (Bocholt), dè’s ’n leuge (Hechtel), dè’s ’n leugen (Lanaken), dɛsən l"gən (Hamont), d’as een leuge (Tessenderlo), d’es een leugen (Hechtel), en leuge (Oirlo, ... ), graof loeuge (Neer), in løgən (Eksel), l"gən (Helchteren), leege (Maastricht), leuchə (Kapel-in-t-Zand), leuge (Amby, ... ), leugen (Born, ... ), leugə (Beesel, ... ), leuje (Vaals), leuëge (Voerendaal), leŭgu (Brunssum), lēūgə (Gennep), lj"xa (Tongeren), ljeugge (Hoeselt), ljøgə (Tongeren), ljø͂ͅgə (Tongeren), lŏgən (Urmond), lueəgə (Heel), luigen (Wellen), luigə (Loksbergen), luuge (Eys, ... ), luugĕ (Heerlerbaan/Kaumer), luuëgə (Nieuwenhagen), luëge (Merkelbeek, ... ), luëgə (Wijnandsrade), luüge (Gronsveld, ... ), lūūgə (Amstenrade), lyəgə (Lozen), läöege (Gulpen), läöge (Echt/Gebroek, ... ), lèùge (Sevenum), lèùgə (Epen, ... ), lèùəge (Thorn), léúgə (Hamont), lêûge (Nunhem), löge (Geulle, ... ), løgə (Kerkrade, ... ), løgən (Houthalen), løigə (Hoepertingen), lûugə (Oirsbeek), lûûgə (Heerlen), lüche (Wijlre), lüje (Kerkrade), tes n leugen (Kaulille), un leuge (Maastricht, ... ), ən l"gə (Beverlo, ... ), ən l"gən (Kwaadmechelen), ən l"igə (Herk-de-Stad), ən lāgə (Opgrimbie), ən leugə (Maastricht, ... ), ən ly(3)̄gə (Maaseik), ən løgə (Koersel, ... ), ⁄n leuge (Caberg, ... ), ⁄n leugen (Zonhoven), ⁄n lĕŭge (Schimmert), ⁄n luege (Klimmen), (Eijsden!).  luuëge (Noorbeek), [ontrondingsgebied: leugen -> liegen]  dad es ’n liĕĕge (Genk), das en ljègen (Grote-Spouwen), das èn leege (Kuringen), das ’n lijege (Beverst), das ’n ljègge (Eigenbilzen), dat is een leegen (Kuringen), da’s en leege (Hasselt), da’s en liège (Zutendaal), da’s ’n legen (Stokrooie), da’s ’n lièggə (Eigenbilzen), de is in legen (Peer), det is ein liege (Gruitrode), det is ein liegen (Reppel), det is ein liège (Opoeteren), det is ein liëge (Neeroeteren), det is eine liegen (Neeroeteren), det is ijn lieëge (Neeroeteren), det’s een liege (Bree), de’s ’n lĕ-gen (Peer), d’es ein liege (Opoeteren), ein liêge (Bree), eͅin līgə (Opglabbeek), leəgə (Beverst), liĕgge (Vlijtingen), liège (Eigenbilzen), liəgə (Bilzen), līēge (As), līgə (Gerdingen), ən liəgə (Opoeteren), ’t is ’n liege (Meeuwen), v.  ly.əgə (Eys), leugens (mv.): da sin leuges (Helchteren), da zen l"gəs (Diepenbeek), da zèn leugens (Wilderen), das sin luigəs (Sint-Truiden), das sëjə l"gəns (Zonhoven), dat es leuges (Herstappe), dat is leuges (Jesseren), de ’s leuges (Achel), leuges (Venlo), altijd meervoud  da zen leuges (Ulbeek), lieg: lieg (Stein), niet waar: da’s nie woor (Millen), dèt is neet woar (Bocholt) Dat is een leugen. [ZND 37 (1941)] || een bewust uitgesproken onwaarheid [foet, lieg, leugen] [N 85 (1981)] || een leugen [ZND A1 (1940sq)] || een waarschijnlijk onwaar bericht [praatje, praat, spraak, mare] [N 87 (1981)] || leugen || liegen [ZND 25 (1937)] III-1-4, III-3-1
leugen / gelogen gelogen (volt.deelw.): da is gəlogən (Overpelt), dad is gəlogen (Oostham), das chəlōgə (Zonhoven), das gelogen (Kaulille), das gelwaagge (Eigenbilzen), das gelwoge (Rijkhoven), das gəlogə (Paal), das gəlōgə (Herk-de-Stad, ... ), das gəlygə (Zutendaal), dat is gəlogə (Eisden), dat ɛs gəlogə (Stokkem), da’s geleuge (Hasselt), da’s geleugen (Hasselt), da’s geloeəge (Opitter), da’s gelogen (Tessenderlo), da’s geloëge (Neeroeteren), de ’s gelogen (Kaulille), des gelogen (Hamont, ... ), des gelugen (Meeuwen), de’s geloege (Ellikom), dàt is gelaogə (Brunssum), dès geloge (Kaulille), dès gelogen (Lommel), dɛt is cheløchə (Neerglabbeek), d’as geloge (Beverlo), gelaoge (Herten (bij Roermond)), gelogen (Meijel), gəlaogə (Reuver), (dat is).  des gelaoge (Neer) Dat is een leugen. [ZND 37 (1941)] || een bewust uitgesproken onwaarheid [foet, lieg, leugen] [N 85 (1981)] III-3-1
leuninghouders geländerhouders: jǝlɛndǝrhǫwdǝrs (Bleijerheide), leuninghouders: lø̄neŋhājǝrs (Sint Odilienberg), lø̄neŋhāldǝrs (Ottersum), lø̄ǝneŋhǫwtǝrs (Posterholt), leuningijzers: lø̄neŋizǝrs (Stein), smeedijzers: smiǝ-ęjzǝrs (Bilzen), stokleuninghouders: stǫklø̄neŋhǫwǝrs (Geulle) Haakvormige ijzers waarmee de trappeleuning aan de muur of op de smetplank wordt bevestigd. [N 55, 140] II-9