e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
lepe, doortrapte kerel arglistige kerel: erlistige kèrel (Opoeteren), bandiet: bandiet (Nieuwstadt), boef: boef (Roermond), booswicht: booswicht (Merkelbeek), charles: charel (Millen), deugniet: deugeneet (Stein), deugniet (Sint-Truiden), dø͂ͅgənēt (Ulestraten), deugnietje: deͅgeneetje (Bree), doerak: doeràk (Maastricht), ⁄n doerak (Heythuysen), doortrapte kerel: doertrapte kērel (Neeroeteren), dwêûrtrapte keirel (Rosmeer), dərtrapte kerel (Tessenderlo), ənə doortràpte keerəl (Maastricht), doortrapte vagebont: deurtrapte vagebont (Berbroek), doortrapte vent: doortrapte vent (Kesseleik), eine doortrapte vent (Hoensbroek), doortrapte, een -: doertrapte (Gruitrode), duivelskind: duivelskendj (Oirsbeek), een die in de wol geverfd is: erme die en de wol geverft is (Wellen), een die onder geen dode hen uitgebroed is: d’as erme die onder gen dooi hin out gebruut is (Wellen), fijne kerel: fienge kael (Eys), fijne kêrrel (Ulbeek), fijne man: fien man (Bree), fijne vlegel: fiene vlegel (Tungelroy), fijne vos: fi-jne vòs (As), fijne, een -: eine fiene (Neer), fie.nə (Kelpen), fiene (Geulle, ... ), fienge (Kerkrade), fijne (Leopoldsburg, ... ), finje (Meijel), finə (Hamont), fīēne (Posterholt), fīēnə (Susteren), fīnə (Meeuwen, ... ), fĭĕngə (Epen, ... ), fîênə (Schinnen), nə fijjnə (Vroenhoven), ênnè fiēne (Schimmert), filou (fr.): fal’loer (Bleijerheide, ... ), fielaur (Schimmert), fieloe (Maasniel), fieloer (Heerlerbaan/Kaumer), fien-oor (Oirsbeek), fienoor (Thorn), fie’loer (Bleijerheide, ... ), filoe (Echt/Gebroek, ... ), filou (Sint-Truiden), fīlū (Lanaken), fĭĕlŏĕ (Meeswijk), floer (Sint-Truiden), veloe (Sittard), m.  fī.l‧uər (Eys), filou-se, een -: fielse (Hees), fiêlse (Valkenburg), gauner (du.): jòwnər (Heerlen), gehaaide, een -: eine geheidsde (As, ... ), gəhaaidə (Kapel-in-t-Zand), gemene kerel: gəmeͅjnə kēͅrəl (Opoeteren), gemene, een -: gemene (Meeuwen), gemenerik: gemeinerik (Herten (bij Roermond)), geraffineerde, een -: gəraffineerdə (Urmond), geslepen kerel: ein gesliëpe kèrel (As, ... ), geslepe kerel (Jeuk), gesleəpe kéərel (Oostham), geslijpe keil (Sint-Martens-Voeren), gəslēpə kēͅrəl (Hamont), xə slaaipə kjāl (Mettekoven), geslepen vos: eine gesliêpe vos (Bree, ... ), geslepen, een -: gesleeəpə (Hoepertingen), geslepene, een -: eene geslièpĕnĕ (Vroenhoven), gechlĕjepene (Remersdaal), gəslēpənə (Rekem), gəslīēppə (Eigenbilzen), gevaarlijke vent: n’n gevourlijen vent (Kwaadmechelen), gewiekste kerel: gewiksde kerel (Meeswijk), gewiekste, een -: gewiksde (Zichen-Zussen-Bolder), gladakker: gladdèkker (Maastricht), gladêkker (Herten (bij Roermond)), gladde, een -: gladdu (Brunssum), ⁄ne gladde (Venray), gladjanus: enne gladjanus (Oirlo), gladjaanəs (Montfort, ... ), gladjanes (Gronsveld, ... ), gladjanus (Geleen, ... ), glatjanəs (Hulsberg), gládjaanəs (Heel), gluiper: gluuper (Doenrade), gluiperik: ps. invuller twijfelt over het antwoord!  gloeperik ? (Ell), grote deugniet: groete diggeniet (Berbroek), jood: enee jud (Venray), Pas mè good op, want det is einen echte juud De uitdrukking stamt uit de tijd dat joden nog als vaak onbetrouwbare sjacheraars beschouwd en als dusdanig ook behandeld werden  juud (As, ... ), kelderrat: volgens anderen  kalderrat (Hasselt), kerel: kèrel (Opoeteren), knappe kerel: knappe kerel (Genk), lage hond: ⁄nne leege hônk (Maasbree), lage patroon: léégə paatroon (Roermond), lage vent: laege vent (Swalmen), lage, een -: laege (Herten (bij Roermond)), lééëgə (Nieuwenhagen), lepe kerel: leipe kerel (Neeroeteren), lieëpe kél (Castenray, ... ), lepe, een -: lebe (Voort), leepe (Geulle, ... ), leeəpe (Hoepertingen), liepe (Heusden, ... ), lipe (Heppen), līēpe (Neerpelt), līpə (Borgloon), léjəpə (Loksbergen), leper: liɛpər (Gelinden), leperd: leepərt (Venlo), leĕpurd (Brunssum), lepert (Koersel, ... ), leppert (Beringen), liëperd (Oirlo), leperik: leeperik (Heppen), linke broeder: linke broeder (Vlodrop), linke, een -: linke (Stein), linkse, een -: limpse (Bilzen), loeder: loeder (Opitter), loef: loef (Weert), loerjas: in betekening van domkop  loorjas (Voort), loop: loep (Heel), loos mannetje: lōē.ës ménneke (Zonhoven), loperd, een -: luipərd (Lanaken), lopetige, een -: loepətigə (Ophoven), loze, een -: loeze (Elen), loeëze (Opoeteren), looze (Zepperen), luiszak: loeszak (Heel, ... ), luizerik: loezerik (Weert), lummel: ⁄nne lummel (Mheer), patser: patser (Echt/Gebroek, ... ), platte, een -: platte (Kuttekoven), rappe, een -: rappe (Stevoort), rotzak: rotzak (Gennep, ... ), schlau-erik (< du.): sjlouwərik (Beesel), schlauberger (du.): slòwberger (Sevenum), ⁄ne sloow-berger (Sevenum), schlaue duivel: slauwe duvel (Meijel), schlaue kerel: sloiwe kērel (Lanaken), schlaue, een - (< du.): eine sjlouwe (Herten (bij Roermond)), schloawwe (Vijlen), sjlauwe (Bleijerheide, ... ), šjlauwe (Valkenburg), ənə sjlouwə (Maastricht), schlauhannes: ⁄ne sjlouwhannes (Caberg), schoft: schoef (Venlo), sjoef (Amby), schuinse, een -: ⁄nne schuunse (Maasbree), schurk: schörk (Venlo), slieper: slieper (Beverlo), slimme duivel: slumme duuvel (Maastricht), slimme kerel: slemme keel (Mechelen-aan-de-Maas), slømə kēl (Mechelen-aan-de-Maas), slimme vos: slimme vos (Genk, ... ), slumme vos (Paal), slimme, een -: sjlèmmə (Epen), slimme (Opoeteren, ... ), slumme (Weert), sləmme (Hoepertingen), slimmerik: slimmerik (Duras, ... ), sloeber: sloeber (Lommel), slome, een -: slōͅmə (Heppen), sluwe vos: sluwe vos (Eksel, ... ), sluwe, een -: ĕnnè schlŭwe (Schimmert), sluwerik: sluwerik (Ittervoort), smeerlap: smeerlap (Maastricht), smérlap (Gennep), ⁄ne sjmieërlap (Klimmen), spitsboef: sjpitsboof (Waubach), uitgekookte, een -: oët-gekòkte (Sevenum), uitgeslapen kerel: autgesloəpe kiaal (Ulbeek), uitgeslapen kerel (Stokrooie), uitgeslapene, een -: oëtgesloapene (Opoeteren), vagebond: vagebond (Koersel, ... ), valserik: valsjerik (Merkelbeek), varken: è vèrke (Noorbeek, ... ), vetzak: vètzak (Geleen), vieze, een -: vieze (Vechmaal), vîeze (Swalmen), (= t is een leepe kerel invuller geeft geen antwoord op het woord leep, kennelijk is hier geen woord voor.  ⁄t is eine vieze (Obbicht), vlegel: vlieegel (Weert), vlègel (Meerlo), voegnaas: slecht leesbaar  veugnaas (Maaseik), vos: voas (Overpelt), vos (Beverlo, ... ), vous (Lauw), voəs (Hoepertingen), voͅs (Diepenbeek, ... ), voyou (fr.): een vajou (Maastricht), vajoe (Maastricht), vuilak: vôelik (Swalmen) achterbaks persoon, schurk || doortrapt, geslepen iemand || doortrapte kerel [ZND 30 (1939)] || een doortrapte kerel [fijnaard, fijne, leperd] [N 85 (1981)] || een geslepen kerel || een gewiksde kerel || geslepen kerel || geslepen persoon || kelderrat, geslepen kerel || leep [SGV (1914)] || leep, doortrapt [ZND 01 (1922)] || lepe, sluwe kerel || leperd || ploert, persoon met een vals en gemeen karakter || slim, sluw || sluw, geslepen persoon || zeer bedreven in het kwaad of in het kwaaddoen en daarbij zeer sluw [slim, glad, hel, leep, doortrapt] [N 85 (1981)] III-1-4
lepel boor: ǝt˱ bōr (Sevenum), boorlepel: bǫwǝrlēpǝl (Tessenderlo), egger: ęgǝr (Loksbergen), gaperd: gapert (Waubach), lepel: aetlaepel (Sittard), jeppel (Val-Meer), jeͅp(ə)l (Zichen-Zussen-Bolder), jèppel (Eigenbilzen), laepel (Baarlo, ... ), laeëpel (Eijsden), laipel (Maasniel, ... ), laipəl (Pey), le:pel (Lanaken), leapel (Arcen, ... ), lee.pel (Panningen), lee.ëpel (Zonhoven), leepel (Amstenrade, ... ), leepĕl (Rothem), leepəl (Weert), leeèpel (Gronsveld), leffel (Bleijerheide, ... ), leipel (Schinnen, ... ), leippel (Neerharen), lei̯pəl (Noorbeek), leopel (Lontzen), lepel (Achel, ... ), leppel (Beverst, ... ), lepəl (Eisden, ... ), lepər (Oostham), leupel (Herstappe, ... ), leuppel (Tongeren), leäpel (Eygelshoven), leèpel (Geulle, ... ), leèpəl (Leut), leëpel (Eygelshoven, ... ), leə.pəl (Montzen), leəpəl (Eupen), leəpələ (Eupen), lē.pəl (Boshoven, ... ), lēēpel (Sint-Pieter), lēēëpel (Hoensbroek), lējəpəl (Zonhoven), lēpel (Hechtel, ... ), lēppel (Tongeren), lēpèl (Vucht), lēpəl (Achel, ... ), lēəpəl (Eys, ... ), lēͅi̯əpəl (Teuven), lēͅpəl (Baexem, ... ), lĕĕpel (Mheer), lĕëpel (Gronsveld), leͅpel (Diepenbeek), leͅpəl (Val-Meer), li(ə)pəl (Bocholt), li-epel (Rotem), lie-epel (Genk), lie.pəl (Stokkem), lieepel (Thorn), lieipel (Lanklaar), liepel (Bocholt, ... ), lieëpel (Neeroeteren, ... ), lieëpəl (Opitter), liĕĕpel (Genk), liĕpəl (Zutendaal), lijpəl (Waterloos), lippel (Eksel, ... ), lipəl (Bocholt, ... ), lièpel (Opoeteren, ... ), lièppəl (Eigenbilzen), liè‧pel (Weert), liêpel (Bree), liëpel (Maaseik, ... ), liəpəl (Altweert, ... ), līēpel (Bree, ... ), līpəl (Bree, ... ), līəpəl (Bocholt, ... ), li̯ēpəl (Zussen), li̯eͅpəl (Rosmeer), ljepel (Zichen-Zussen-Bolder, ... ), ljeppel (Grote-Spouwen, ... ), ljièppel (Eigenbilzen), ljépel (Vlijtingen), lupel (Schinveld), luppel (Kaulille), läepel (Heerlen), läpel (Echt/Gebroek, ... ), läpels (Venlo), läpəl (Gulpen), lè-pel (Sevenum), lèepel (Gronsveld), lèpel (Baarlo, ... ), lèpēl (Berg-en-Terblijt), lèppel (Hoeselt, ... ), lèpəl (Thorn), lèèpel (Echt/Gebroek, ... ), lèëpel (Maasbracht), lé-apel (Noorbeek), lépel (Guttecoven, ... ), léépel (Buchten, ... ), léépels (Milsbeek, ... ), léëpel (Heerlen, ... ), lêêpel (Baarlo, ... ), lëpel (Gronsveld), lëëpel (Velden), líi.pel (Bree), lîêpel (Bocholt, ... ), löffəl (Vaals), löpel (Tongeren), løpəl (Borgloon, ... ), løͅ.pəl (Tongeren), løͅpəl (Hoeselt, ... ), lüppel (Diepenbeek), ləpel (Ulbeek), ləper (Broekom), ləpəl (Diepenbeek), lɛfəl (Bleijerheide, ... ), lɛpəl (Rotem), l⁄eͅp(ə)l (Zichen-Zussen-Bolder), n⁄eͅpəl (Val-Meer), potlaepel (Sittard), soplaepel (Sittard), teelepəlke (Heer), ABN.  lepel (Paal), Accent op de laatste lettergreep.  lepēl (Melveren), Als in het ABN.  lepel (Beringen), De lepel weggeleed hebbe: gestorven zijn Wie mit d\'n dËvel van ieënen telder wil aete, mòt enne lánge lepel hebbe: wie met slecht volk omgaat moet tegen hen opgewassen zijn  lepel (Castenray, ... ), Laepels en versjette Eder oer \'ne laepel  laepel (Roermond), letterlijk overgenomen  lae:pel (Maasniel), m  løͅi̯pəl (Sint-Truiden), m.  lēpəl (Hasselt, ... ), līəpəl (Opglabbeek), løpəl (Diepenbeek), løͅpəl (Hoeselt), meervoud ~s  lēpəl (Zolder), mèt lùppël én fërsjèt êtë  lùppël (Tongeren), Uitspraak: eerste \"e\"is bijna dof.  lepel (Voort), Verklw. le.pelke  le.pel (Hasselt), Verklw. lepelke In d¯n hiemel ete ze riestepap mèt zèllevere lepelkes  lepel (Maastricht), Verklw. leëpelke  leëpel (Heerlen), ™ niet omgespeld  le͂ͅpəl (Kermt), leper: l`pr (Sint-Lambrechts-Herk), leiper (Wilderen), leper (Kuringen), lepper (Kuringen), lepər (Jeuk), leuper (Jesseren), lē.pər (Hasselt), lēpər (Halen, ... ), lēūpper (Jeuk), lĕŭpper (Stevoort), leͅi̯pər (Sint-Truiden), leͅpər (Spalbeek), ljepper (Millen), luipər (Sint-Truiden), lupper (Wellen), lèper (Gennep), løpər (Borgloon, ... ), løͅi̯pər (Sint-Truiden), løͅpər (Niel-bij-St.-Truiden, ... ), ləpper (Kortessem), ləppəR (Engelmanshoven), ləppər (Herk-de-Stad, ... ), ləpər (Alken, ... ), m.  løpər (Borgloon, ... ), løͅpər (Opheers), m. mv. l@?p\\rs  leͅi̯pər (Halen), ma. mv. ~s  løpər (Wellen), mv. l\\p\\rs  ləpər (Borgloon), schuifstek: schuufstek (Heerlen), sjuufsjtêk (Waubach) Het onderste, snijdende gedeelte van het boorijzer van een klompenmakersavegaar. Zie ook afb. 241. [N 97, 74] || lepel [DC 35 (1963)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Lepel (juiste dialectuitspraak) [ZND 37 (1941)] || lepel in het algemeen (lepel, lippel, leeper) [N 20 (zj)] || lepel, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] II-12, III-2-1
lepel waarmee men de darmen schoonmaakt eetlepel: eetlepel (Geulle), ē̜tlēpǝl (Helden), lepel: lepel (Kunrade, ... ), lepǝl (Meijel), lø̜fǝl (Kerkrade), lēpǝl (Leunen, ... ), lēǝpǝl (Gulpen, ... ), lē̜pǝl (Buchten, ... ), lęjpǝl (Boekend), lępǝl (Neerpelt), līpǝl (Maaseik), lɛfǝl (Kerkrade), lɛpǝl (Kaulille), lɛ̄pǝl (Blerick, ... ), oude lepel: ǭjǝ lēpǝl (Neeritter), soeplepel: soeplepel (Lommel) Met een lepel o.a. schrabt men het vuil van de binnenste buiten gekeerde darm. [N 28, 118; monogr.] II-1
lepelavegaar bomboor: bǫmbǭr (Roermond), bonboor: bonbōr (Ell), boŋbǭr (Blerick, ... ), buiker: bēkǝr (Hasselt), egger: ɛgǝr (Hasselt), ever: ē̜vǝr (Tegelen), grote buiker: [grote] bø̜̄kǝr (Kortessem), lepelboor: lē̜pǝlbǭr (Tegelen), snijboor: snējbōr (Gennep), sponboor: spunbōr (Eisden, ... ), šponbǭr (Klimmen) De van een T-vormig handvat voorziene boor met een holrond, taps uitlopend boorijzer die dient om het met behulp van de handboor voorgeboorde bomgat en tapgat groter te maken. Zie ook afb. 227. [N E, 48c] II-12
lepelboor boorvlim: bǭrvløm (Tegelen), lepelboor: lepelboor (Leopoldsburg, ... ), lējǝpǝlbōr (Eygelshoven), lēpǝlbōr (Geulle, ... ), lēpǝlbǫwǝr (Tessenderlo), lē̜.pǝlbǭ.r (Sittard), lē̜pǝlbōr (Heerlen, ... ), lē̜pǝlbǭ.r (Swalmen), lē̜pǝlbǭr (Buchten, ... ), lępǝlbuǝr (Bilzen), līǝpǝlbūǝr (Heel), līǝpǝlbǭr (Weert), lɛfǝlbǫar (Bleijerheide, ... ), lɛfǝlbǭr (Simpelveld), loopboor: lø̜jp˱bǭr (Limbricht), vergrootboor: vǝrgrūt˱bǫwr (Bevingen), vlim: vlēm (Dilsen) Boorijzer voor hout met een lepelvormig uiteinde. Het snijvlak van de boor is half bolvormig. Zie ook afb. 74b. De lepelboor wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De wagenmaker boort er onder meer de voorgeboorde naven van karwielen verder mee uit zodat daar vervolgens de naafbus in geplaatst kan worden. [N 33, 329; N 53, 162a; N G, 31c; monogr.] II-12
lepelrek bred: o.  briət (Hasselt), keukenrek: ky(3)̄kərɛk (Rotem), kø&#x0304kərɛk (Lanklaar), lepelenbak: lepelebak (Rothem), lèpelebak (Klimmen), léépelebak (Obbicht), lepelenblik: leffele blèch (Spekholzerheide), lepelenbred: leffelebret (Bleijerheide, ... ), leëpelebret (Eygelshoven), lɛfələbrɛt (Bleijerheide, ... ), lepelending: laepelledink (Klimmen), lepelenrek: laepelerek (Baarlo, ... ), leepelerèk (Maastricht), lepele rek (Schimmert), lepele-rek (Geulle, ... ), lepelerek (Sint-Pieter, ... ), leépelerik (Oost-Maarland), lēēpelerek (Tegelen), lēpələreͅk (Stokkem), liepelerik (Mesch), lie‧pelerèk (Weert), lèpelerék (Guttecoven), lèèpelerek (Mechelen), lèèpelerék (Neer), lɛi̯əpələreͅk (Teuven), è van avec, e van père  lèpele-rek (Horn), lepelenrekje: laepele-rèkske (Tegelen), laepelerèkske (Maasniel), laipelenraikske (Roermond), leepelerekske (Wijk), leepelerrĕĕkske (Panningen), leepelerèkske (Rothem, ... ), lepele-rekske (Ulestraten), lepelerèkske (Stramproy), lepellerekske (Grathem), lieepelerékske (Thorn), lijpələreͅkskə (Waterloos), lippele rekske (Meijel), lèpelerekske (Baarlo, ... ), lèpelerèkske (Gronsveld), lèpellerĕkske (Schimmert), lèèpeleréékske (Echt/Gebroek), lêêpelerèkske (Puth), lêêpelerêkske (Susteren), lepelrek: laepel-rek (Oirlo), laepelrek (Herten (bij Roermond), ... ), laepelrêk (Urmond), leepelrek (Brunssum), leepelrèk (Amstenrade, ... ), lepəlreͅk (Kaulille), leèpelrèk (Stevensweert), leëpelrék (Maasbracht), lēpəlreͅk (Achel, ... ), lēpəlrɛk (Kinrooi), lēͅpəlrɛk (Blitterswijck, ... ), lippelrèk (Eksel), lipəlreͅk (Bocholt), liəpəlreͅk (Genk), līpəlrēͅk (Bree, ... ), līəpəlrek (Rotem), līəpəlreͅk (Opglabbeek), läpelrek (Venlo), lèpelrek (Boekend, ... ), léépelrek (Buchten), léépelrék∂ (Milsbeek, ... ), løpəre.k (Wellen), løͅpəreͅk (Opheers), laatste \"e\"als in franse père.  lepelrek (Leuken), m.  lēͅpəlreͅk (Mechelen-aan-de-Maas), li(ə)pəlrēͅk (Bocholt), meestal in tafellade  lēpəlrɛk (Peer), o.  lēpəlrēk (Hasselt), {r\'k}  lēpəlrɛk (Lommel), ™ niet omgespeld  le͂ͅpəlreͅk (Kermt), lepelrekje: laepel-rekske (Oirlo), laepelraekske (Melick), laepelrekske (Reuver, ... ), laepelrèkske (Nunhem, ... ), laepelrékske (Limbricht), laeëpelrikske (Eijsden), laipelrekske (Maasniel), leepelrekske (Roosteren), leepelrèkske (Kinrooi, ... ), lepelreikske (Buchten), lepelrikske (Tungelroy), lepelrêkske (Neeritter), leäpelreksjke (Eygelshoven), lēpəlrēͅkskə (Hasselt), lēpəlre̝ͅkskə (Overpelt), lipəlrekskə (Bree), lipəlreͅkskə (Maaseik), lipəlrɛkskə (Maaseik), lièpelrekske (Weert), liêpelrekske (Bree), li̯eͅpəlreͅkskə (Rosmeer), läepelreksjke (Heerlen), läpelrekske (Echt/Gebroek), lèepelrekske (Gronsveld), lèèpelrèkske (Haelen), léépelrekske (Roermond), léëpelrekschke (Heerlen), lepelsbred: lēēëpelsbret (Hoensbroek), potlepelenrek: potléëpelerek (Mechelen), reebank: rīəbaŋk (Wellen), rek: re.k (Wellen), reͅk (Lanklaar, ... ), o. mv. r@k\\  reͅk (Halen), zowel voor lepels als voor vorken  reͅk (Gelieren/Bret), rekje: rekske (Ospel), reͅkskə (Hasselt, ... ), rèkske (Sittard), rɛkskə (Hoeselt), onz.  rɛkskə (Wintershoven), onz. mv. ~s  reͅkskə (Borgloon), schap: sjāāp (Heythuysen), schapje: sjaepke (Heythuysen), sjepke (Heythuysen) lepelrek || rekje aan de wand waarin lepels worden bewaard [N 20 (zj)] III-2-1
leraar leraar: laeraar (Blerick), leeraar (Eys, ... ), leĕraar (Brunssum), leiraar (Ittervoort, ... ), leraar (Born, ... ), liehraar (Waubach), liejəraar (Heel), lieraar (Amby, ... ), lieëraar (Ell, ... ), liêraar (Venlo), liëraar (Klimmen, ... ), līēráár (Maastricht, ... ), lĭĕraar (As), ljèraar (Geulle), lîerààr (Heerlen, ... ), lîêraar (Epen), (m.).  l‧iər‧ār (Eys), (op de middelbare school; vervolgopleiding).  lieraar (Oirlo), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: deze lijst heb ik letterlijk, zoals invuller het genoteerd heeft overgenomen!  lĭĕráár (Maastricht), Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!  leraar (Meerlo), Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!  liēërāār (Nieuwenhagen), ps. omgespeld volgens Frings!  līra͂r (Houthalen), magister (lat.): Van Dale: magister (Lat.), meester: 1. middeleeuwse academische graad, praktisch hetzelfde als doctor (magister artium).  magister (Schimmert), meester: meester (Kerkrade), meister (Geleen, ... ), meistər (Grathem, ... ), mister (Eksel), mééstər (Gennep), (op de lagere school).  maester (Oirlo), professor (lat.): lieëraar (Klimmen), prəféésər (Diepenbeek), (op de hogere school; ook bij priesterseminaries).  prefesser (Oirlo), regent (<fr.): Opm. v.d. invuller: de leerlingen blijven juffrouw of meester zeggen!  regent(es) (Jeuk), Van Dale: regent (&lt;Fr.), 8. (in België) niet-academisch gevormd leraar aan de lagere cyclus van een middelbare school.  regent (Hoeselt, ... ), rəgènt (As) een leerkracht aan een instelling voor voortgezet onderwijs [magister, leraar, regent, leer] [N 90 (1982)] III-3-1
leren leren: de hebs haaië het meeste geleird en de bes braaf gewes, de mâos vrigger nou thaus gon as d⁄aander (Bilzen), de hebs hijë ⁄t meeste geliəd en de bes braaf gewès, de mös vrigger no turres go[e}n es daner (Martenslinde), de hūbs vandaag het mijste gelierd en de bès braaf gewès, de maugsch vreuger ijvers goan es-tie ānere (Stokkem), de hèbs haain het meeste geleiërd en de bus braaf gewess de moe`uegs vrieger thaus gonn as de aander (Bilzen), de hëps hêjje ⁄t mëeste geljot en de bës braaf gewês de môs vrigger jŭwwes gwen es ⁄t ānder (Rosmeer), de höbs hui ⁄t mèste geljöd en de bès braaf gewès, de moos vruger jouwes gwon as d⁄aaner (Val-Meer), deə het vandōͅch ət mitstə gəliərt en deə zēͅət brā gəweəst deə mōcht vrøgər toəs choən as dānər (Zonhoven), deͅt vandōͅch ət mīstə gəlīrt ən džə zɛ̄t brōͅf chəwēst, djə mocht frøgər az da͂ndər tā (Sint-Truiden), dich eps aiən ət mēstə gelii̯ət eͅn də bez brāf gəweͅs də mus frigər no turəs cho[i}n as tānər (Martenslinde), dich hebs vandaag het meiste gelierd en dus bes braaf gewais, du maugs vreuger hijvers gâôn es de angere (Stokkem), dich høͅps vəndaoch ət mi[ə}stə chəlirt, eͅn dich bes braf chəwes, dich mags vrøchər nao hus to[u}w chon eͅsdə andərə (Maastricht), dich həbs vandaag het mijste gelierd en dich bais braaf gewèst, dich maags vreuger naa hoes goeoon es de angere (Rotem), dich hɛps vanda‧ch ⁄t miəstə gəli‧ərt en də bɛs bra‧f gəwɛ‧st, də maochs vre‧gər hɛjvərs gu‧ən (Bree), dich ops vəndāch əd bestə gəlīərt en də bez brāf gəwēͅs, də mōͅgz īədər eͅjvərs chōn es t aŋ (Opgrimbie), dig hèbs vëndaag ët mijstë gëlieërd en dë bèz braaf gewèz, dë moags vréugër ijvës gooën as t⁄angërë (Lanklaar), diə het fandōch tmetstə gəlīrt en zeͅi̯d brā gəwiəst, dīə mōcht di̯ø͂ͅstn fan aləmōəl toͅus goə (Zonhoven), dje ĕt fandāg ət mīəstə gəlíÚ:[ə}d ĕn djə zɛ̄d brā chəwéÚ:əs ĕn daovər mó[u}gdjə vryg (Mielen-boven-Aalst), dje het vandaag het miɛste gɛliert, n dje zijt braaf geweest, dje moocht vruger toiis gon as d⁄ander (Kuringen), dje het vandooëg het mieëste gelieërd en dje het brooëf geweeëst dje moogt vruger taöes gooën as d⁄aaënder (Velm), djeeë het vandaag et mitste gelieëd en djeeë zijt braaf geweeëst, dje moogt vrugger thaas goën as d⁄aander (Buvingen), djet huin gu‧t gelju‧wət endjə zɛjt bro‧f gewes, djə maoch vrygər tos go‧ən as dander (Hoepertingen), djeͅt fandōch tmīstə gəlīrt eͅn djə zēͅt prōͅf chəwēst, djə mōcht vrøͅgər tās goͅ[i}n az dān (Sint-Truiden), djieͅt vandoag tmeͅtstə gəlíət eͅn djeͅ zêt broaf gəweͅs, djə maoch vrygər teͅs gon azāl dāndər (Gelinden), djit vandaoch ətmī[ə}stə gəlī[ə}t ɛn djə zēͅit braof gəwēst, djə mō[u}cht vrügər tās gaon as dāndər (Sint-Truiden), djè hèt hèun ⁄t meetste geljoot en djè zêt brââf gewès, djè moëch jooder tos goon as d⁄ânder (Wellen), djə het vandoag ət miestə gəlierd en djə zijt broaf gəweest, djə moogt vruggər thaas gon as d⁄aandər (Sint-Truiden), dj⁄it vandaog het mieste gelierd, en dje zet braof gewees, dje moog vrugger thaas gon as d⁄aander (Sint-Truiden), do has hy ət mejstə gəli‧ə‧rt eͅn do bez brāf chəwest, do døš fr"gər hejvəš chōənə es ti andər (Eupen), do has hyj ət metstə gəli‧ə.t eͅn do bez brāf chəwest, da kōͅs fr"gər nōͅ hēm gūən es tāndər (Sippenaken), do has hyj ət metstə gəli‧ə.t eͅn də bez brāf chəwest, do døəš fr"gər noͅ hēm chūən estə andər (Gemmenich), do[u} has hyət me[i}stə gəlîrt ʔɛ̝n bis brâf gəwɛ̝st, do[u} döš vrø[y}gər no heim jônəs də ʔaindər (Eupen), doe haas huj et chtrengste gelierd en doe bes braaf gewèst du mochs vreuger no hoes goe ens de ander (Welkenraedt), doe has hu ⁄t bĕste gelĕĕrd en doe bis braaf gewest doe kŏŏs eeder heivers goon as ⁄t ander (Sint-Pieters-Voeren), doejəs fəndāch ət mɛjstə gəli[ə}rd en də bɛz brāf chəwɛ̄s, də maochs vrōgər hɛjvərs chōͅn estaŋ (Rekem), dou has hyi ət mīstə gəliət eͅn bes brāøi}f gəweͅst, do døͅas vr"gər hēvəš guə es də andər (Montzen), dow has hyj ət mejstə gəli‧ət, də bez brāf chəwest dow kāns fr"gər hēvəš chūən wi də āndər (Welkenraedt), dow has hyj ət metstə jəli‧ə.t, eͅn do bez brāf jəwest, dow dø‧ə.š fr"jər noͅ hēm jūən wi di andər (Eynatten), doə hast hy ət mēstə gəlīrt eͅn də bes brāf gəweͅst, doə kās vrøgər hēvəš gōnə (Eupen), dōē has huuj ət mitstə gəliējət èn dōē bis braaf gəwèst, dōē köns vrögər no heejm goowə īēs də and (Montzen), du has huj ət mīətstə jəli‧ə.rd eͅn du bez brāf jəwes, du dārəfs frøjər noͅ hēm jōə wi di aŋərə (Vaals), du hubs vandaag bäter geleerd en du bis braaf gewès, du mags vreuger heivers goan als de andere (Valkenburg), du hulst vandaag het meiste gelèertj en du best braaf gewèest, du moogst vreuger noa hoes goan as d⁄anger (Molenbeersel), džē gət fandāgət mījətstə gəlījərd ən dzə zeͅ[ə}d brāf chəw[iə}s, džə mö[ə}ch freigər no (Hasselt), džij heͅt hø͂ͅn ət metstə gəljō[ə}t en džij zēͅt braof chəweͅs džij maøu}ch vryger tos gőn asdāndər (Bommershoven), džə hät hö:n ⁄t mätstə gəliərd än zä:t brāf gəwäs, džə mōch vrygər toͅs goən as d⁄andər (Kortessem), džət fandāgət mietstə gəlierdən džə zeͅd brāf chəwiəs, džə mōͅuch fri[ə}gər no tūwerəs choͅn a (Hasselt), dô has hüj et mêste gelīēd èn bĕz brāf chewĕst, döas frö:ger hé:ves chûe ĕs te ander (Montzen), dôn has hüj et mĕtste gliët en dôw bĕs brāf hewèst, dôw kôs frö:ger nŏ hêm gûën ĕs te ander (Montzen), də hebt vandaog ⁄t mīestə gəlird en də bes brāf gewēͅs en də mogs vrŭggər no hous gūən as d⁄ānər (Genk), də öps vanda‧ch ət mɛjstə gəliɛrt en də bɛs bra‧f gəwɛ[e}s də maochs vrøgər ɛjvəs gon es tə aŋərə (Mechelen-aan-de-Maas), dəbs vandāg ət meistə gəlīrt en də bəs brāf gəweͅst, də maogs vr"gər astaŋər eivə[i}s gūn (Rotem), dɛt fandaog ət mī[ə}tstə gəlī[ə}t ɛn də zɛ̄t braof gəwē[ə}st, də mouch frygər tās chö[ə}n azda͂ndər (Aalst-bij-St.-Truiden), d⁄ei̯etfandōͅgət mīəstə gəlīərt eͅn zet brōͅfchəwēst d⁄ə mouchtfrygər tāschoͅi̯n azdānd (Sint-Truiden), gai het vandaag het mieste gelerd eb ge ziet braaf gewist, gai mĕŭgt vroeger na[o} hoes ga[o}n as de ander (Overpelt), gai het vandāg ⁄t bāiste gelierd en gai zîêt brāf gewist gai møgt vryger no hūs goan as de ander (Sint-Huibrechts-Lille), ge het vandaag het meeste geleerd en ge zijt bra geweest, naar hoes (Eksel), ge het vandaag het meeste geleerd en ge zijt bra gewest, ge meugt vruger na hoes as de ander (Eksel), ge het vandaag ⁄t mètste gelierd en ge ziet braaf gewist, ge mugt vrüger ne hoes goa[ë}n as de ander (Hamont), ge het vandaog het metste gelie`uerd en ge het braaf gewest, ge meugt ver d⁄ander nao haoës gaon (Tessenderlo), ge hèt vandaag ⁄t mĭtste gelīərd en ge zèt braaf gewèst, ge moogt vrugger ne huis gŏin as d⁄ander (Loksbergen), geeͅt vandāg ət mest chəlert eͅn zit brāf chəwest gə mycht vrygər neͅ hūs choͅən az də andər (Neerpelt), gej hed vandaog het mi-este gelieerd en ge zijt braaf gewest, ge meugt vryger nao huis gaon as d⁄aandere (Oostham), gej het vandaag het mietste gelierd en ge zijt braaf geweest, gij moogt vroeger noa hoas goan als d⁄aanər (Heusden), gej heͅt vandāch hət meͅstə gəlīrd ən gə zīt brāf gəweͅst, geͅ møcht vrygər noͅ hūs goͅn as dāndər (Hamont), ger heub huije het meeste geljeut en ger zit braaf gewijs ger moug vruger jouwes gwo es daander (Zichen-Zussen-Bolder), ger hub hui het mieste gelierd en ger zeet braaf gewaes, ger meug vreuger noa haes goan es de andere (Amby), gēͅə hat vandāch ət mīəstə gəlīərt eͅn gə zyt brā gəwēst, gə mōgt vregər naoə hous gaon as d ān (Peer), gĕ het vandaag het mîste geleid eb gĕ zijt brê gewîst, ge moogt vreuger nao hous gaon as d⁄ander (Wijchmaal), geͅ heͅd va[o}ndōͅch ət miəst chəliərt eͅn gə zeͅd brāv gəweͅst, geͅ møcht vrygər noͅr høͅschōͅn a (Beverlo), gè hebt vandaag ⁄t beste gelierd en ge zeet braaf gewêêst, ge mòògt vruger noa hoes goën as d⁄anner (Ophoven), gê hùbt vandaag ⁄t meiste gelierd en gê zeet braaf gewêst, gê maōgt vrēger heivers gaōn es d⁄ander (Neeroeteren), gə het fandōͅch ət metstə gəlīərt, en gə zeͅ brāf chəwest, gə m"cht frøgər noͅ hōͅəs choͅn az d andər (Kwaadmechelen), gə heͅt vandāch tmeͅtstə gəlīrt, eͅn gə zīt brāf gəwest, gə möcht vry(3)̄gər no hūs goͅ[ə}n azdandər (Sint-Huibrechts-Lille), gə höt vandāg tmetstə gəlīrt, en gə zīt brāf gəwest, gə möcht vrügər no hūs goͅ[ə}n azd andər (Sint-Huibrechts-Lille), leere (Genooi/Ohé, ... ), leeren (Bree), lieere (Lottum), lieere(n) (Schinveld), lier.rə (Hasselt), liere (Brunssum, ... ), lierə (Maastricht), lieëre (Helden/Everlo), lière (Valkenburg), liêre(n) (Obbicht), liëre (Venlo), liərə (Loksbergen, ... ), lī[ə}rən (Bocholt), li‧ə.rə (Eupen, ... ), léĕre (Stevensweert), sĭēͅ het huin het meestə gəliēͅrt, en sĭēͅ zēͅ[i}t brāf gəwēͅs, sĭēͅ mō[e}g vrygər tos go[e}n as (Vliermaal), sjə heͅt huin hət mēstə gəleirt on sjə zit vrāf gəwəs sjə moch vrychər touwəs gon eͅs tānnər (Riksingen), vandaoch heͅrrə gu‧chəli‧ərt en gə zɛ̄ brāf chəweͅst, nɛ‧mogdə vrygər as d⁄andər nao hao‧əs chaon (Tessenderlo), zièthö:ntmètstegeljuetenzezè:idbrò:fchewès, zemó:chfrügertoscho[i}n (Hoepertingen), zjeejə hejt vandaach ⁄t mīēstə gəlīērt èn zjə zejt braaf gəweejəst, zjə moocht vrigər towəs gon as d⁄aenər (Kermt), ži[a} het huin heͅt maista gelīrd en ži zīt brāf geweͅs, ži[a} mog vrygeͅr t⁄haus gon as dāneͅr (Koninksem), žie hetfandāchətmīstchəlīərt en žie zēͅtbrāf chəwīes, žie møch vrigər noͅtøͅschōͅn azdānd (Hasselt), žiə heͅt vandōͅg ət mejstə gəlērt en žə zīt brāf gəwəs, žə moͅich vrygər ta[u}w cho[i}n as tāndər (Tongeren), žə heͅt vəndōͅg ət mei.stə gəlērt en žə zit brāf gəweͅs, žə mog vry.gər ta[u}s go[i}n as tāndər (Tongeren) Gij hebt vandaag het meeste geleerd en ge zijt braaf geweest, gij moogt vroeger naar huis gaan als de andere. Gij: deze ganse zin staat in de tweede pers. enkelv. [ZND 04 (1924)] || leeren [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || studeeren [SGV (1914)] III-3-1
leren beenkap beenkap: beinkap (Posterholt), beinkappe (Stein, ... ), beinkappə (Lanklaar), beênkappe (Caberg), bijənkapə (Zelem), binkapə (Kermt), biənkapə (Neerpelt), beenlap: beinlap (Tongeren), bēͅinleͅp (Bree), gamasche: gamašə (Mechelen-aan-de-Maas), gëma`sj (Tongeren), kaamasj (Sittard), kaamasje (Mechelen), kallemasse (Hout-Blerick), kamaasj (Kerkrade), kamarsje (Roermond), kamas (Meerlo, ... ), kamasche (Brunssum, ... ), kamaschje (Heerlerheide, ... ), kamasj (Heerlen, ... ), kamasje (Amstenrade, ... ), kamasjen (Urmond), kamasse (Tegelen, ... ), kamassje (Klimmen), kamaš (Mechelen-aan-de-Maas), kamašə (Teuven), karmarsje (Borgharen), kelmazze (Tungelroy), kemarsje (Posterholt), kemas (Venlo, ... ), kemasje (Einighausen, ... ), kemasju (Mesch), kemassche (Heerlen, ... ), kemasse (Baarlo, ... ), kemassje (Herten (bij Roermond), ... ), kemazze (Venray), kermarsje (Ulestraten), kermasche (Meerssen), kermasje (Beek), kermasse (Heythuysen), kollemasse (Hout-Blerick), komasse (Boekend), kommassje (Herten (bij Roermond)), kremâsche (Schimmert), kəmajə (Boorsem), kəmas (Tongeren), kəmašə (Eisden), [Bet.?]  kamasje (Schinnen), b.v. Bïj een soldaotepak.  kamas (Gennep), kemas (Gennep), Beenkappen.  kamàsje (Doenrade), Deze beenkappen hadden aan de achterkant een beetje ronde kuitvorm. Ze werden vooral gedragen bij het werk "op t veldj"en wel in het bijzonder bij het ploegen. Ze werden aangebracht van onder de knie tot over de schacht-bovenkant van de "akkersjóon", over de werkbroekspijp heen. Zo goed als uitgestorven. Cfr. ook par. 34: De Kleding, p. 441.  këmasj (Herten (bij Roermond)), Fr. gamache (slobkous).  kamasj (Maastricht), Fr. gamasche (=slobkous). Zie ook afb. p. 214.  kemasj (Gronsveld), leren omhulsel onder de knie tot op de bouwschoenen  kemasse (Oirlo), tot de knie ongeveer  kamasje (Neeritter), Vgl. Du. Gamasche.  kamasj (Boorsem), Zeldz. k`lmás.  kemas (Tungelroy), Zie ook afb. p. 128.  kemajsje (Roermond), Zie ook afb. p. 142.  kamasj (Kerkrade), get: get (Zichen-Zussen-Bolder), gette (Beringen, ... ), getten (Eksel), getə (Beringen, ... ), gēt (Val-Meer), geͅtte (Halen), geͅtə (Achel, ... ), geͅʔə (Kwaadmechelen), gidde (Eijsden, ... ), gètte (Beringen), gèʔə (Kwaadmechelen), gətə (Donk (bij Herk-de-Stad)), gɛtə (Paal), jeͅtə (Opglabbeek), lēͅrə yeͅtə (Maaseik), lijərə geͅtə (Linkhout), lèregette (Millen), yetə (Ketsingen, ... ), Fr. guêtre (=slobkous), uit het germ. Vgl. mnl. wrest, wrist (=pols- of enkelgewricht), eng. wrist. Verwant met mnl. wrigen (=winden, verschuiven, krom groeien). P.A.F. van Veen, Etymologisch Woordenboek. Van Dale Lexicografie, Utrecht, 1989: get.  gèt (Hamont), Fr. guêtre (slobkous).  gèt (Zonhoven), ook strampe (p.321).  gèt(te) (Genk), Syn. stevel.  geͅt (Meeswijk), Syn. strampen.  geͅtə (Niel-bij-St.-Truiden), Zn. mv.  gètte (Sint-Truiden), getje: moeilijk leesbaar  gettekes (Lummen), kemasker: (ev.)  kemasker (Gennep), kemaster: (ev.)  kemaster (Gennep), knielap: knielappe (Leopoldsburg), knilapə (Leopoldsburg), knielapje: knielapkes (Leopoldsburg), schacht: Op een schoen, los.  sjachte (Wijk), scheenlap: scheenlappe (Tessenderlo), sXenlapə (Herk-de-Stad, ... ), šenleͅp (Rosmeer), šīənlapə (Rotem), slob: sloebe (Oost-Maarland), zie "kemasje".  sjlôbbe (Gronsveld), stramp: lērə strampə (Borlo), stramp (Diepenbeek, ... ), strampe (Borgloon, ... ), strampen (Vliermaal), strampə (Borgloon, ... ), strampən (Wintershoven), strāmpə (Opheers), Beenbeschermers die men op hoge schoenen of klompen droeg; ook gètte.  stramp (Kortessem), ook gètte.  strampe (Genk), vgl. Du. Strumpf.  stra.mp (Zonhoven), Zn. mv.  stràmpe (Sint-Truiden), strump: strompe (Beringen), strompə (Beringen), [ontrondingsgebied]  strimp (Eigenbilzen), wag: WNT: wagge, slobkous. Van Dale: wagge, (gew.) slobkous.  wagge (Boekt/Heikant), waX (Boekt/Heikant) *stramp2: korte, leren beenkap || 1. beenkap (soort schoeisel) || [kamasj*]: b) losse, leren beenbekleedsel || [sjlôbbe], [leren beenkap] || b) leren beenkappen || beenkap || beenkappen || door soldaten (omstreeks 1920) tussen enkel en knieaangebrachte kaki-banden || Fr. gamache, beenkap || gamasche (fr.): lederen beenkappen tot halverwege het onderbeen || get: leren beenkap om de kous || Hoe noemt u het deel van de laars dat het been boven de voet omsluit? [N 60 (1973)] || Kent u nog andere productie die de schoenmaker maakt? [N 60 (1973)] || lederen beenbeschermer(s), los van de schoenen || lederen beenbeschermers, los van de schoenen || lederen beenkap || lederen beenkap die de kuit omknelt || lederen beenkappen || lederen beenkappen [kemasse, kamasje] [N 24 (1964)] || leren beenkap || leren beenkappen || leren beenkappen met gespen || onderbeenkappen uit leer, door boeren gedragen. || slobkous, beenkap || slobkous, beenkap, beenwindsel || slobkous, leren beenkap III-1-3
leren muts die onder de kin wordt gesloten bivak: bivak (Rosmeer), bivakmuts: bivakmuts (Baarlo, ... ), bivakmŭts (Herk-de-Stad), bivakmöts (Bree), ijsmuts: eͅsmøts (Hasselt), iesmöts (Neeritter), jongensmuts: jongəsmuts (Romershoven), klepklak: kläpklak (Spalbeek), klepmuts: klapmuts (Borgloon, ... ), klepmuts (Kwaadmechelen), klèpmöts (Maastricht), leren berenmuts: laere baeremöts (Swalmen), leren bivakmuts: lēͅrə bivakməts (Lanklaar), lèrəbivakməts (Bree), leren helm: lère helm (Meerssen), leren kap: leere kap (Waubach), leren klak: leirə klak (Zolder), leren klak met oorlappen: ([leͅrə klak met ōrleͅp}) (Riksingen), leren koets: lärə kuts (Eisden), leren motormuts: lèère motermötsj (Puth), leren motorpats: lèère moterpatsj (Puth), leren muts: `n laere möts (Reuver), laere möts (Herten (bij Roermond), ... ), laere-mötsj (Klimmen), le:rə mu:ts (Wintershoven), leere mutsj (Waubach), leire möts (Weert), leirə møts (Zolder), lere mótsj (Susteren), leren mutsj (Jabeek), lēēr̄e mutsj (Hoensbroek), lērə muts (Sint-Truiden, ... ), lērə møts (Beringen, ... ), lērə məts (Rotem), lēͅrə møts (Ophoven), lēͅrə møͅts (Zichen-Zussen-Bolder), leͅ`rə møͅts (Bocholt), leͅrə mets (Grote-Spouwen), leͅrə muts (Millen), leͅrə møͅts (Stokkem), leͅvə məts (Boorsem), lijərə myts (Halen), liərə məts (Halen), liərəmyts (Lummen), ljērə møts (Boekt/Heikant), lèrəmets (Neeroeteren), lèère moets (Oost-Maarland), léére möts (Tungelroy), waarvan de gevoerde kôs wörre ôpgeslage  laere muts (Oirlo), leren muts bet oorkleppen: li.ərə mu.ts bə o.wərklɛpə (Opheers), leren pats: lère patsj (Einighausen, ... ), leren pots: lejərə poͅts (Zelem), lēͅrə paots (Opglabbeek), lindberghmuts: lindbergmutsch (Nuth/Aalbeek), motorkap: moterkap (Hoensbroek), motorklep: motorklep (Hout-Blerick), motormuts: motermuts (Schimmert), motermötsj (Munstergeleen), motor-mutsj (Klimmen), motormöts (Ell, ... ), muts: moats (Rummen (WBD)), muts (Sevenum), muwəts (Velm), mu̯ts (Hechtel), møͅts (Lummen), məts (Bree), muts bet oorlappen: muts bə ūrlapə (Borlo), muts met kleppen: mutsj mit kleppe (Hoensbroek), oorklak: uəjrklak (Tessenderlo), oormuts: ōrmuts (Vliermaal), pats: patsj (Schinveld), toe leren muts: toew laere möts (Ulestraten), tuffersmuts: tuffersmuts (Eksel), vliegeniersmuts: vliegeniersmuts (Eksel), vligənīrsmuts (Riksingen), vliegermuts: vleegermöts (Maastricht), vliegersmuts: vlegərsmöts (Eisden), warme muts: weͅrəm møtš (Teuven), wintermuts: wēntərmøtš (Teuven), zotskap: zie WNT, Van Dale sub zotskap.  sutskap (Bocholtz) muts, op bivakmuts gelijkende lederen ~ die onder de kin met een knoop wordt gesloten [N 25 (1964)] III-1-3