e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
remhelling bremsberg: bręmsbɛrx (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Laura, Julia]), daling: d˙āleŋ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), gezenk: jǝzɛŋk (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), helling: h˙ɛleŋ (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Domaniale]), prem: pręm (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), prɛm (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Domaniale]  [Emma]), rembaan: rɛmbān (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Laura, Julia]), remhelling: remhelling (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Wilhelmina]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Maurits]), remstrek: rɛmštrɛk (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), stijles: štilǝs (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Domaniale]) Een in de helling-richting gedreven verbinding van de grondgalerij naar een hogere verdieping, of als dit te ver werd naar een deelgalerij. De remhelling was enkel- of dubbelsporig en aan de kop voorzien van een horizontaal geplaatste kabelschijf met rem of van een verticaal geplaatste dubbele trommel met onderscheidene diameters. Al naar gelang de uitvoering kon een mijnwagen aan elk van de twee uiteinden van de over deze schijf of trommel lopende kabel gekoppeld worden of op één of meer aan de kabel bevestigde onderstellen worden geplaatst. Dit systeem van vervoer werd rond 1930 vervangen door schudgoten en transportbanden. [N 95, 684; monogr.; N 95, 517] II-5
remhout bremshout: pręmshōt (Kelmis), bremsknuppel: bręmsknøpǝl (Kelmis), praam: prām (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), praamhout: prāmhōts (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), remhout: ręmhōts (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), slof: slǫf (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Domaniale]) Stuk hout dat men in een wiel van de kipwagen stak om deze te laten afremmen. Het remhout was gemaakt van eikenhout. [monogr.] || Stuk hout dat onder de wielen van mijnwagentjes wordt gelegd om deze tot stilstand te brengen. [monogr.; Vwo 761] II-4, II-5
remijzer bremsijzer: pręmsīzǝr (Kelmis), rempin: ręmpen (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]), sèra: sǝras (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Domaniale]) Als men de kipwagens krachtig wilde laten remmen, wierp men een stuk ijzer in het wiel. Het remijzer hing aan een haak aan de wagen. [monogr.] || IJzeren staaf met handbescherming die men in de wielen van mijnwagentjes steekt om deze te doen remmen. [monogr.; Vwo 703] II-4, II-5
reminstallatie van een remhelling bokprem: bokprɛm (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), rem: rem (Lutterade  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), rɛm (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Laura, Julia]  [Domaniale, Wilhelmina]  [Domaniale]), remblok: remblok (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Eisden]  [Julia]), rembok: rɛmbok (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Maurits]), rɛmbø̜k (Buchten  [(Maurits)]   [Maurits]), reminstallatie: reminstallatie (Lanklaar  [(Eisden)]   [Maurits]), rɛmenštalāsi (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Domaniale]) De op een verplaatsbaar onderstel geplaatste reminstallatie van remhellingen. [N 95, 688; monogr.] II-5
remmen van de kipwagen bremsen: pręmzǝ (Kelmis), een hout in gen rad werpen: ǝ hōt ējǝ rat węrǝpǝ (Kelmis), een ijzer in gen rad werpen: ǝ īzǝr ējǝ rat węrǝpǝ (Kelmis) Het afremmen van de kipwagens, bijvoorbeeld wanneer het bergafwaarts ging. Men wierp dan een stuk hout of ijzer in het wiel, zodat dit ging slepen en uiteindelijk bleef steken. [monogr.] II-4
remschijf jojo: jojo (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Zwartberg, Waterschei]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), kettenschijf: kętǝšīf (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma]), kɛtǝšīf (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), kettingpoulie: kɛteŋpoli (Lanklaar  [(Eisden)]   [Maurits]), kettingschijf: kęteŋšīf (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), kęteŋšīǝf (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]   [Domaniale]), kɛteŋšīf (Chevremont  [(Julia)]  , ... [Willem-Sophia]  [Julia]  [Emma]  [Wilhelmina]  [Laura, Julia]  [Maurits]), kɛteŋšīǝf (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Maurits]), lepel: leapǝl (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), omkeerschijf: ǫmkēršīf (Oirsbeek  [(Emma)]   [Eisden]), stuwtoerplaat: štywtūrplāt (Geleen  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), tamboer: tambūr (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Maurits]), telder: tø̜̄ldǝr (Heerlen  [(Emma)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), tɛldǝr (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]  , ... [Laura, Julia]  [Emma]) De schotelvormige schijf van de remschijftransporteur die zorgt voor het afremmen van de kolen of stenen. [N 95, 662] II-5
remschijfketting chaîne de tournage: chaîne de tournage (Eisden  [(Eisden)]   [Willem-Sophia]), jojoketting: jojoketting (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Emma]), jōjōkɛteŋ (Oirsbeek  [(Emma)]   [Domaniale]), ketting: ketting (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Maurits]), stuwtoerketten: štywtūrkɛtǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Laura, Julia]), tellerketten: tɛlǝrkɛtǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), transportketten: transpǫrtkętǝ (Heerlerheide  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]), transpǫrtkɛtǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]), transportketting: transportketting (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Wilhelmina]  [Maurits]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]), transpǫrtkęteŋ (Klimmen  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]  , ... [Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), vorderketting: vø̄ǝdǝrkɛteŋ (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Eisden]) De transportketting van een remschijftransporteur. [N 95, 663] II-5
remschijftransporteur dubbele koersinstallatie: dubbele koersinstallatie (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Maurits]), duwtoer: dø̄jtūr (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]   [Maurits]), jojo: jōjō (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Eisden]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Laura, Julia]  [Emma]  [Domaniale]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Emma, Hendrik, Wilhelmina]  [Emma]  [Domaniale, Wilhelmina]), kandeltoer: kandǝltūr (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), rempoulie: rɛmpoli (Lanklaar  [(Eisden)]   [Maurits]), remrutsche: rɛmrutš (Chevremont  [(Julia)]   [Eisden]), remschijfpantser: rɛmšiǝfpantsǝr (Waubach  [(Laura / Julia)]   [Willem-Sophia]), remschijftransporteur: remschijftransporteur (Kerkrade  [(Wilhelmina)]   [Maurits]), ręmšīftranspǝrtø̄r (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]  [Laura, Julia]), rɛmšīftranspǫrtø̄r (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Domaniale]  [Domaniale]  [Maurits]  [Maurits]), remtoer: rɛmtūr (Stein  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), stauförderer: štawfø̜rdǝrǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]), stouwvorderer: štawvø̄ǝdǝrǝr (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Domaniale]  [Domaniale]), štawvø̜̄dǝrǝr (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), stuwtoer: stywtūr (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Maurits]  [Domaniale]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]), tellerrutsche: tɛ̄lǝrrutš (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Julia]), tournagemachine: tournagemachine (Eisden  [(Eisden)]   [Winterslag, Waterschei]) Een soort remmende transporteur voorzien van een ketting met schijven voor het vervoer van kolen in steile en halfsteile lagen van boven naar beneden. De ketting beweegt door halfronde of hoekvormige goten naar beneden en remt door middel van schijven het te vervoeren materiaal. Een invuller uit Q 121 schrijft over de opgave "kandeltoer" dat dit op de Domaniale mijn halfronde platen waren van ongeveer 2 meter met aan de zijkant een ronde buis van 15 cm doorsnee waardoor de stuwketting naar boven werd getrokken. [N 95, 615; N 95, 661; monogr.] II-5
remschoen remschoen: ręmšǫŋ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) IJzeren werktuig dat op de spoorstaaf wordt gelegd en op deze wijze mijnwagens afremt. [monogr.] II-5
rente centen: sente (Roermond), cijnzen: Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).  cinse (Welten), de sinze (Klimmen), Opm. van cijns? (bedoelt invuller misschien van accijnzen?).  sinze (Heerlen), vgl. Du. Zins (meestel mv.).  sinze (Mechelen), tsenze (Kerkrade), tsinse (Eygelshoven), tsinze (Bleijerheide, ... ), tzinze (Rimburg), zinse (Doenrade), interest: den intres (Born, ... ), der intres (Hoensbroek), d⁄n intres (Holtum), eentres (Gronsveld), ien-trest (Blitterswijck), ientres (Mesch, ... ), ientrest (Merselo, ... ), ientrèst (Milsbeek, ... ), ientrêst (Oirlo), ingtrest (Oost-Maarland), interes (Bleijerheide, ... ), interest (Boeket/Heisterstraat, ... ), interéést (Panningen), intres (Asenray/Maalbroek, ... ), intrest (Baarlo, ... ), intrĕs (Einighausen, ... ), intrĕst (Buggenum), inträest (Meijel), intrès (Guttecoven, ... ), intrés (Klimmen), intrést (Sittard), intrêst (Helden/Everlo), întrest (Eksel), Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssysteem Veldeke, maar met een vraagteken erachter; de lijst is gewoon in het "Nederlands"ingevuld en heb het daarom maar letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  intres (Ulestraten), Algemene opmerking: invuller noteert als spellingssyteem Veldeke, maar het is gewoon in het Nederlands genoteerd en heb het daarom letterlijk overgenomen (dus niets omgespeld!).  d’r intres (Klimmen), Algemene opmerking: invuller twijfelt over het spellingssysteem (Veldeke). Aangezien de lijst normaal (dus in gewoon Nederlands) is ingevuld, heb ik de lijst letterlijk overgenomen, dus niet(s) omgespeld!  intresj (Eijsden), ps. het -tekentje vóór dit woord heb ik letterlijk overgenomen.  de ⁄intrés (Maasniel), ps. invuller heeft hierbij geen fonetische notering gegeven.  intrest (Halen), ps. omgespeld volgens Frings.  de ēntreͅs (Zichen-Zussen-Bolder), dən entreͅst (Peer), dən ēͅntreͅs (Hasselt), dən eͅi̯ntreͅs (Borgloon), dən eͅntreͅs (Hasselt), dən əntəreͅs (Velm), dər ēntreͅs (Teuven), dər ēntəreͅs (Teuven), ei̯ntreͅəst (Kermt), entrēͅs (Neerharen), entreͅs (Maaseik, ... ), entreͅst (Bocholt, ... ), entroͅs (Maaseik), entrəs (Smeermaas), entəreͅs (Niel-bij-St.-Truiden), en⁄treͅst(ə) (Boekt/Heikant), ēntrēͅst (Hamont), ēntreͅs (Rosmeer, ... ), ēntreͅst (Kaulille), ēͅi̯ntrēͅst (Spalbeek), ēͅi̯ntreͅs (Wellen), ēͅntrēͅs (Hoeselt), eͅintrēͅs (Wellen), eͅintrēͅəs (Diepenbeek), eͅintrəs (Opheers), eͅi̯ntreͅst (Borgloon), eͅjntərēͅs (Diepenbeek), eͅntrest (Rummen), eͅntreͅs (Hoeselt, ... ), eͅntreͅst (Gelieren/Bret, ... ), intreͅs (Mechelen-aan-de-Maas), intreͅst (Lommel), intəreͅst (Lommel), ps. omgespeld volgens Frings. Boven de e met een punt eronder staat nog een ´; dit tekentje heb ik niet meegenomen in de omspelling!  eͅntrēͅs (Ketsingen), ps. omgespeld volgens Frings. Het -tekentje heb ik letterlijk overgenomen.  ⁄entrēͅst (Neerpelt), ⁄entreͅs (Lanklaar), ps. omgespeld volgens IPA.  dən entreͅst (Rotem), ēͅntrēͅst (Overpelt), eͅntreͅst (Achel), eͅntəreͅs (Tongeren), pacht: pach (Puth), percent (<fr.): ps. omgespeld volgens Frings.  pərseͅnt (Herk-de-Stad), procenten: de presenten (Velden), prezente (Egchel), rente: reente (Eijsden, ... ), rendje (Schinnen), renjtje (Schinveld), rent (Well, ... ), rente (Amby, ... ), rentje (Posterholt), rentə (Swalmen), rēēnte (Heijen), rēnte (Meterik), rĕnte (Guttecoven, ... ), rin-te (Blitterswijck), ring-te (Epen), rinjte (Reuver), rink (Arcen), rint (Kessel), rinte (Berg-en-Terblijt, ... ), rintj (Puth), rintje (Beegden, ... ), rīnte (Afferden, ... ), rènte (Buchten, ... ), rèntje (Sittard), Opm. de e ligt tussen ´ en Ô.  rente (Sevenum), ps. letterlijk overgenomen (dus niet omgespeld!).  rīnte (Heer), ps. omgespeld volgens Frings.  rēnt (Smeermaas), reͅntə (Hasselt, ... ), ps. omgespeld volgens IPA.  rēͅn’tə (Gelinden, ... ) rente [SGV (1914)] || Rente [intrest?] [N 21 (1963)] III-3-1