e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
rijgels gebogen els: gǝbōgǝ ɛls (Sevenum), inrijgels: enrīxɛls (Milsbeek), kromme zuil: krom zyl (Montzen), rij-els: ręjɛls (Bleijerheide), rijgnaald: rijgnaald (Lommel), vlaamse els: vlǭmsǝ iǝls (Bilzen) De gebogen els, wat groter dan de spanels, die voor allerlei rijgwerk dient. Zie afb. 4. [N 60, 176b] II-10
rijgen aaneenrijgen: anērē̜gǝ (Sint-Martens-Voeren), aaneentrochelen: ānɛjntrǭxǝlǝ (Meeuwen), aanrijgen: ǭnrājgǝ (Bilzen), driegen: driegen (Landen, ... ), drigǝ (Aalst, ... ), drigǝn (Diepenbeek, ... ), drēgǝn (As), dręjgǝ (Maastricht, ... ), drī.gǝ (Zolder), drīgǝ (Afferden, ... ), drīgǝn (Achel, ... ), trigǝn (Hoepertingen), trīgǝ (Meijel, ... ), lappen: lapǝ (Heers), rijen: rejǝ (Belfeld), ri-jǝ (Echt, ... ), riǝ (Born), rējǝ (Blitterswijck, ... ), ręjǝ (Bleijerheide, ... ), rijgen: rijgen (Houthalen, ... ), rięgǝ (Vaals), rēgǝ (Heerlen), ręjgǝ (Bree, ... ), rīgǝ (Altweert, ... ), rijgsteken: ręjxštēkǝ (Schinnen), trakelen: trokǝlǝ (Meijel), trǭ.kǝlǝ (Tungelroy), trǭkǝlǝ (Altweert, ... ), trǭkǝlǝn (Lozen, ... ), trochelen: rōǝxǝlǝ (Rosmeer), trowǝxǝlǝn (Zonhoven), troxǝlǝ (Bommershoven, ... ), troxǝlǝn (Sint Huibrechts Lille, ... ), troǝxǝln (Zonhoven), troǝxǝlǝ (Lutterade), truǝxǝlǝ (Bilzen), truǫxǝlǝ (Zolder), trøxǝlǝ (Tongeren), trøxǝlǝn (Eksel), trø̜xǝlǝn (Maasmechelen), trōxǝlǝ (Bleijerheide, ... ), trōxǝlǝn (Eksel, ... ), trōǝxǝlǝ (Maastricht), trōǝxǝlǝn (Bilzen), trǫxǝlǝ (Hasselt, ... ), trǭxǝlǝ (Altweert, ... ), trǭxǝlǝn (Opglabbeek), troggelen: troagǝlǝ (Valkenburg), troggelen (Epen), trogǝlǝ (Genk, ... ), truagǝlǝ (Horn), truǝgǝlǝ (Bilzen), trø̜gǝlǝ (Noorbeek), trōŋǝlǝ (Bree), trǫgǝlǝ (Hamont, ... ), trǭgǝlǝ (Amby, ... ), trǭgǝlǝn (Elen) Het voorlopig verbinden van een of twee delen aan elkaar met de rijgsteek, op tafel of op de hand. [N 59, 52b; N 59, 51a; N 59, 51b; N 62, 6; N 62, 7; L 1a-m; L 1u, 41; L B1, 75; Gi 1.IV, 19; MW; S 7; monogr.] II-7
rijggaren drieggaren: drieggaren (Genk, ... ), drix˲gārǝ (Bocholt), drīx˲gã.rǝ (Zolder), drīx˲gārǝ (Boorsem, ... ), drīx˲gǫn (Hoepertingen), drīx˲gǫwǝrǝ (Tessenderlo), drīx˲gǭn (Diepenbeek), drīx˲gǭrn (Hopmaal), trīx˲garǝ (Meijel), driegkatoen: driegkatoen (Genk), drīxkǝtun (As), drīxkǝtūn (Schulen), katoenen rijgaren: katunǝ ri-jgārǝ (Ransdaal), rijgaren: ri-jgārǝ (Venlo), rigārǝ (Born), rējgārǝ (Tegelen), ręjgārǝ (Horst), ręjgǭrǝ (Lanaken), ręjjār (Bleijerheide), rijggaren: rijggaren (Kesseleik), rix˲gārǝn (Stein), ręjx˲gārǝ (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), rīx˲garǝ (Meijel), rīx˲gārǝ (Reuver, ... ), rīx˲gǭn (Ottersum), rijkatoen: ri-jkatun (Echt), trakelgaren: trǭ.kǝlgārǝ (Tungelroy), trǭkǝlgārǝ (Altweert, ... ), trochel: truǝxǝl (Bilzen), trochelgaren: troaxǝljār (Bleijerheide), truǝxǝlgǭn (Bilzen), trǫxǝlgān (Montzen), trǭxǝlgārǝ (Herten, ... ), trochelsgaren: trǭxǝlsgārǝ (Ransdaal), trochelvaam: trǭxǝlvām (Herten), troggelgaren: trøgǝlgārǝ (Eisden, ... ), trǫgǝlgān (s-Gravenvoeren), trǭgǝlgārǝ (Echt), troggelkatoen: trǭgǝlkǝtun (Eijsden), troggelsgaren: trǭgǝlsgārǝ (Doenrade), troggelsvaam: trǭgǝlsvām (Stein) Grover soort garen, die men gebruikt om de patroondelen voorlopig aan elkaar vast te naaien (Gerritse, pag. 37). De antwoorden van de informanten zijn in twee delen gesplitst. De eerste groep bestaat uit woordtypen waarvan men het gebruik van het garen kan afleiden. De tweede groep woordtypen geeft niet alleen het gebruik aan, maar ook het materiaal waarmee men werkt. [N 59, 6b; N 62, 57; monogr.] II-7
rijglaars bot: bot (Borgloon), bottine: bottine (Vliermaal), gamasche: kamasch (Mechelen), kamasj (Nunhem), kamasje (Kerkrade), kemasch (Heerlen), kemasj (Einighausen, ... ), geregen bot: geregen bot (Boekt/Heikant), gərēgə boͅtə (Boekt/Heikant), gerijgde bot: jə`rejdə boͅtə (Teuven), get: get (Lommel), gette (Neeroeteren), getə (Bocholt, ... ), getən (Hamont), geͅt (Tessenderlo), gèt (Tessenderlo), yet (Ketsingen), nestelbot: nestəlboͅtə (Bree), nestelstevel: nistelstevel (Neeritter), rijgbot: raaigbotte (Millen), raixboͅtə (Tongeren), reiboͅtə (Rotem), rejboͅtə (Mechelen-aan-de-Maas), rejgbotte (Borgloon), reXbotə (Beringen), rēXbot (Opheers), rēXboͅtə (Boekt/Heikant), rēͅgboͅt (Sint-Truiden), rēͅXboͅtə (Halen), reͅig boͅt (Velm), reͅigboͅtə (Kermt), reͅjboͅtə (Linkhout), reͅXboͅtə (Hasselt), rijbot (Kwaadmechelen), rijgbot (Boekt/Heikant, ... ), rijgbotten (Eksel, ... ), räiybot (Romershoven), règbotte (Sint-Truiden), rèègbòt (Beringen), rèèXboͅt (Herk-de-Stad), réégbotte (Paal), rɛi-jbotə (Boorsem), RɛɛXbòtə (Paal), rijgbotje: rijgbotsje (Val-Meer), rijggamasche: riej-kamasj (Mheer), rijglaars: reij laarze (Schimmert), reilaars (Neerharen), rejlers (Eisden), rēxlējəzə (Zelem), rēXlisəs (Donk (bij Herk-de-Stad)), reͅlērzə (Hamont), rie-laars (Schimmert), rieglaars (Blerick, ... ), rieglaarze (Hoensbroek, ... ), riejlaarze (Venlo), rielaars (Sevenum), rielaarze (Ell), rielaarzen (Sevenum), rijglaars (Oirlo), rijglaarze (Oirlo), rijlaars (Meijel, ... ), rijlārs (Ophoven), rīēglaars (Meerlo, ... ), (dichtrijgen)  rielaars (Maasniel), [sic]  rielaars (Amstenrade), ri-je = rijgen  ri-jlārs (Mechelen-aan-de-Maas), rijgstevel: raixstīvəls (Tongeren), reestevele (Kerkrade), reigsjteevel (Sittard), reigstievel (Wijk), ri-j-sjtiēëvele (Hoensbroek), ri-jsjtevel (Tegelen), riegsjtevele (Swalmen), riej sjtivvel (Bocholtz), riejsjteevel (Ulestraten), riejsteevel (Stevensweert), riejštevel (Tegelen), riesjteevel (Posterholt), riesjtevel (Munstergeleen, ... ), riesjtievel (Oirsbeek), riestével (Grathem), rijgstievel (Hoeselt), rijjstievel (Maastricht), rīēgsjteevel (Puth), rīēstivvel (Mechelen), rie te verstaan als dichtrijen  riestevele (Geulle), rieën betekent rijgen  riesjteevel (Roermond), schoen met rijgriem: sjoon mit riereime (Sittard), stevel: sjteevel (Tegelen), stevel voor te toe rijgen: stiebel vur toe te rijge (Beringen), stībəls vø̄r tū tə rēͅgə (Beringen), stramp: stramp (Borlo, ... ), strump: stroͅmp (Rosmeer), [ontrondingsgebied]  strimp (Eigenbilzen), vliegerbot: vliegerbot (Leopoldsburg), vlīgərboͅt (Leopoldsburg) laars waarvan het beenstuk moet worden dichtgeregen [N 24 (1964)] || rijglaars [N 23 (1964)] || rijgschoenen, hoge ~ voor dames [petiens, bottines] [N 24 (1964)] III-1-3
rijgnaald driegnaald: drexnol (Hoepertingen), drixnøl (Diepenbeek), drīxnøl (Achel), driegnaalde: drixnǭltš (Bocholt), drīxnǭlt (Neerpelt), rijgnaald: rixnǭlt (Schimmert), rēxnǫlt (Heerlen), ręjxnǭlt (Houthalen), rīxnø̜lt (Herderen), rīxnǫlt (Meijel), rīxnǭldj (Weert), rīxnǭlt (Ottersum), rijgnaalde: rajxnø̜l (Tongeren), rixnǭj (Eisden), rixnǭlj (Grevenbicht / Papenhoven), rēxnǭl (Wellen), rē̜xnaǝl (Tessenderlo), rē̜xnǫjl (Loksbergen), ręjxnal (Oostham), ręjxnoǝlj (Lutterade), ręjxnølžǝ (Eigenbilzen), ręjxnø̄l (Neerpelt), ręjxnǭlj (Lutterade), rijnaald: ri-jnǭlt (Maasmechelen, ... ), ręjnǫlt (Bleijerheide, ... ), rijnaalde: rejnǭl (Boorsem), ri-jnǭlj (Lutterade), ręjnǭlj (Maasmechelen), trochelnaald: trǭxǝlnǭlt (Valkenburg), trochelnaalde: troǝxǝlnoǝlj (Lutterade), trǭxǝlnǭlj (Maasmechelen), trǭxǝlnǭljǝ (Rothem), troggelsnaalde: trǭgǝlsnǭj (Doenrade) Naald met een lang wijd oog en geen scherpe punt om een band of een elastiek in een schuif te trekken. Zie afb. 9. [N 59, 12; N 62, 49b; monogr.] II-7
rijgschoen rijgschoen: riegschoon (Weert) schoenen, hoge waterdichte ~ met waterkap [snöwschoen, tongschoen] [N 24 (1964)] III-1-3
rijgsteek driegnaad: drixnǭt (Opglabbeek), driegsteek: drixstik (Diepenbeek), drīxstēk (Achel, ... ), drīxstīk (Bilzen, ... ), rijgsteek: rajxstik (Tongeren), rijgsteek (Kesseleik, ... ), rixstēk (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), rājxstīk (Bilzen, ... ), rēxstīk (Wellen), ręjxstik (Eigenbilzen), ręjxstēk (Eisden, ... ), ręjxštēk (Lutterade, ... ), rīxstēk (Meijel, ... ), rīxštēk (Reuver), rijgstreek: rēxštrīǝk (Heerlen), rijnaad: ręjnǫat (Kerkrade), rijsteek: ri-jstēk (Venlo), ri-jštiǝk (Ransdaal), ri-jštēk (Voerendaal), rištēk (Born), ręjstēk (Horst), ręjštēk (Tegelen), rijvaam: ręjvām (Bleijerheide, ... ), trakeldraad: trǭkǝldrǭt (As), trocheldraad: trǭxǝldrǭt (Maastricht), trochelsteek: troxǝlstēk (Genk, ... ), troxǝlstīk (Wellen), truǝxǝlstīk (Bilzen), trǫxǝlštiǝk (Montzen), trǭxǝlstēk (Maasmechelen), trǭxǝlštiǝk (Eijsden), trǭxǝlštēk (Geleen, ... ), trǭxǝlštšk (Doenrade), troggelensteek: trǭgǝlǝstēk (Echt), troggelsteek: trǫgǝlstiǝk (s-Gravenvoeren), trǭgǝlstēk (Lanaken), trǭgǝlštēk (Voerendaal), trǭgǝlštīk (Doenrade) Zie afb. 31. [N 59, 52a; N 62, 16a; N 62, 6] II-7
rijk gans verkeerd: gā.ns ˲vǝrkī.rt (Maastricht), hoog: hō.x (Tongeren), ongelijk: ǫngǝlajk (Sluizen), rijk: rajk (Mal), rēk (Hasselt), rēͅk (Herk-de-Stad, ... ), rēͅək (Loksbergen), rĕk (Borgloon), rik (Kaulille, ... ), riǝk (Weert), rīk (Bocholt, ... ), rîk (Montzen), rē.k (Tongeren), rę̄k (Diepenbeek, ... ), rī.k (Aldeneik, ... ), rīk (Einighausen, ... ), rɛ̄k (Lummen), vol: vǫl (Lanaken) rijk (zijn) [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || Zie de toelichting bij het lemma ɛrijk liggenɛ.' [N O, 34k; Vds 219; Jan 199; Coe 172] II-3, III-3-1
rijk liggen (de steen) is rijk: es riǝk (Weert), es rīk (Leunen, ... ), (de steen) is te rijk: es tǝ rik (Meijel, ... ), ɛs tǝ rɛ̄k (Lummen), (de steen) ligt rijk: lek rīk (Herten, ... ), lext rę̄k (Tessenderlo), lit rīk (Mechelen), lixt rik (Kaulille) Gezegd van een molensteen wanneer bij controle de rij alleen in het midden in de buurt van het kropgat aanligt. Volgens de invuller uit Q 112 is de steen dan te hoog in het hart. [N O, 34k] II-3
rijk malen geluk hebben: gǝlø̜k hębǝ (Weert), goed malen: gōt mālǝ (Weert), het avanceert goed: ǝt˱ avansert ˲gut (Sint Huibrechts Lille), ǝt˱ avansērt ˲gut (Eksel, ... ), het spoedt goed: ǝt spujt ˲gut (Hamont, ... ), ǝt sput ˲gut (Horst), ǝt spøjt ˲gōt (Keent, ... ), ǝt spø̜jt ˲gōt (Ell), overhouden: ø̄vǝrhōǝ (Lummen), overmalen: ø̄vǝrmālǝ (L321p  [Neeritter]  , ... ), stijf malen: stijf malen (Lummen, ... ) Met veel winst malen, vlot malen. [N O, 36l; A 42A, add.] II-3