28559 |
reinigingsvlucht |
gaan kakken:
gaan kakken (L416p Opglabbeek),
gaan schijten:
gaan schijten (K317a Kerkhoven),
gǭn šejtǝn (Q003p Genk),
grote schoonmaak:
grōtǝ sxǫnmāk (L215a Wellerlooi),
hun broekje gaan afdoen:
hun broekje gaan afdoen (K317a Kerkhoven),
poetsen:
poetsen (K278p Lommel),
reinigingsvlucht:
reinigingsvlucht (L333p Asenray / Maalbroek, ...
L428p Born,
L371a Geistingen,
Q003p Genk,
L246p Horst,
L414p Houthalen,
Q009p Maasmechelen,
L265p Meijel,
L294p Neer,
Q015p Stein,
L374p Thorn,
L210p Venray,
L289p Weert,
P177p Zepperen),
rēnǝgeŋsvløx (Q113p Heerlen),
ręjnegeŋsvløx (Q019p Beek, ...
Q018p Geulle,
L384p Herkenbosch,
L330p Herten,
Q197p Noorbeek,
L329p Roermond,
Q197a Terlinden,
L271p Venlo),
ręjnegeŋsvløǝ.xt (Q071p Diepenbeek),
reinigungsvlucht:
renǝgoŋsvløxt (Q253p Montzen),
schijtvlucht:
šajtvløx (Q177p Millen),
schoonmaak:
šuǝnmāk (L270p Tegelen),
uitvliegen:
ǭt˲vlīgǝ (L414p Houthalen),
voorjaarsvlucht:
vērjǭrsvlɛxt (Q002p Hasselt),
vrouwlieschrik:
vrǫwlisxrek (P176p Sint-Truiden),
zich leegmaken:
zex lę̄xmākǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
Q015p Stein),
zich zuiveren:
zex zȳvǝrǝ (L381b Peij),
zuiveren:
zøvǝrǝn (L421p Dilsen),
zuiveringsvlucht:
zȳvǝreŋsvløxt (L372p Maaseik),
zǭvǝreŋsvløxt (K353p Tessenderlo)
|
Vlucht die de bijen ondernemen om de uitwerpselen uit hun lichaam te verwijderen. In de winter hopen zich de onverteerbare resten van het voedsel op in de endeldarm. Wanneer de grens van het zich ophopen is bereikt, dan moeten de bijen zich ontlasten. Zodra de temperatuur na de winter voor het eerst weer 8 à 10 oC is geworden, vliegen de bijen uit om zich van het opgespaarde vuil te ontdoen. [N 63, 56a; Ge 37, 195]
II-6
|
21195 |
reis |
op reis:
op reis (L353p Eksel, ...
Q095p Maastricht,
Q020p Sittard,
L210p Venray),
op stap:
op sjtap (Q032p Schinnen),
reis:
de reis (Q098p Schimmert, ...
L210p Venray),
merge kemp ər trök van də rɛjs (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
merge kèmt er terèg van de reis (L417p As),
mergen kimt er trech van de rēs (Q083p Bilzen),
mergen komt er wier van de raes (K360p Heusden),
mergə kem tər trek van də rɛ̄iz (L416p Opglabbeek),
merrəge kumter trék van de rees (P057p Kuringen),
merəgə kømp ər trek fan də rɛjs (Q012p Rekem),
meurge keump er wir treg van de rejs (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
meurge keumt hee weer van de rees treuk (Q278p Welkenraedt),
meurge kump ər truk van de reis (Q088p Lanaken),
meurge kumt er wier van de rees truk (P176p Sint-Truiden),
meurge kuump ter van de rees truk (P197p Heers),
meurgen keumt er wier van de reĕs trug (L354p Wijchmaal),
meurgen keumt hij terug van reis (L314p Overpelt),
mirge kump er weer van de reis trùk (Q102p Amby),
murge kümter van de rees terük (Q078p Wellen),
murgen kumtjer truk vanne reis (L371p Ophoven),
mèurgë kümt ër trök van dë rijs (L422p Lanklaar),
mörge kömp er van de resj treg (Q178p Val-Meer),
mörgen kömt hij wier van de reis (L353p Eksel),
mörgə kømt tər trög van də räīs (L319p Molenbeersel),
mörgɛn komt em tərug van dō rɛ̄s (K315p Oostham),
mörəgə kymtər tryk van də res (P176p Sint-Truiden),
mørgə kymtər tryk fḁn də rēis (P186p Gelinden),
mørgən kømti truch van də rɛjs (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
mø͂ͅrgə k"mti tərøch van də rejs (L286p Hamont),
mø͂ͅrəgə kømpər vān də rɛjs trøͅk (Q095p Maastricht),
møͅrgən kømt i trøg van də rɛĭs (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
møͅrəgən kø͂ͅmt i wär trøg van də reis (L286p Hamont),
mùrge komt er trug vanne rijs (L316p Kaulille),
mərga kømter van də reis trəg (Q167p Koninksem),
mərge keump hèr weer van de rièis (Q188p Kanne),
mərgə kymptər tryk van de reejs (P188p Hoepertingen),
mɛrgəkimptərtrechfandərēs (Q089p Martenslinde),
mɛrgən kømt ər wīr van ə reis trech (L355p Peer),
rees (Q035p Brunssum, ...
Q027p Doenrade,
Q207p Epen,
Q202p Eys,
Q113p Heerlen,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
Q077p Hoeselt,
Q121p Kerkrade,
Q196p Mheer,
Q033p Oirsbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q118p Schaesberg,
Q116p Simpelveld,
Q117a Waubach),
reis (Q102p Amby, ...
L269p Blerick,
L428p Born,
L360p Bree,
Q071p Diepenbeek,
L381p Echt/Gebroek,
Q086p Eigenbilzen,
L320a Ell,
L320a Ell,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
Q021p Geleen,
Q018p Geulle,
L326p Grathem,
Q203p Gulpen,
L328p Heel,
L330p Herten (bij Roermond),
Q109p Hulsberg,
L321a Ittervoort,
P219p Jeuk,
L329a Kapel-in-t-Zand,
L320b Kelpen,
K317p Leopoldsburg,
Q016p Lutterade,
L267p Maasbree,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L424p Meeswijk,
L265p Meijel,
L382p Montfort,
L433p Nieuwstadt,
L216p Oirlo,
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L329p Roermond,
Q032p Schinnen,
L266p Sevenum,
Q015p Stein,
Q015p Stein,
L331p Swalmen,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
L374p Thorn,
L245b Tienray,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
Q014p Urmond,
L271p Venlo,
Q201p Wijlre,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven,
Q001p Zonhoven),
res (P176p Sint-Truiden),
reͅis (Q156p Borgloon),
rijs (Q095p Maastricht, ...
L271p Venlo),
rèis (Q095p Maastricht),
rèjs (L417p As, ...
Q095p Maastricht,
L432p Susteren),
rèès (P047p Loksbergen),
rêês (Q203p Gulpen),
trøk van də rejs (Q010p Opgrimbie),
’n reis (Q111p Klimmen, ...
Q098p Schimmert),
(v.).
r‧ēs (Q202p Eys),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: deze lijst heb ik letterlijk, zoals invuller het genoteerd heeft overgenomen!
rèjs (Q095p Maastricht),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller noteert bij spellingssysteem: WBD-WLD, behalve je = dj.
rijs (L416p Opglabbeek),
Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!
reis (L217p Meerlo),
Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!
rēēs (Q117p Nieuwenhagen),
L. Grootaers en J. Grauls, Klankleer van het Hasseltsch dialect. Leuven, 1930, blz. 56.
rēs (Q002p Hasselt),
ps. omgespeld volgens Frings!
reͅi̯s (L414p Houthalen),
ps. omgespeld volgens RND!
reͅi̯s (L364p Meeuwen),
SIC
morgen kunt ɛr trəgue van de reis (L420p Rotem),
uitgaan:
oetgaon (L383p Melick),
varen:
varen (L265p Meijel),
Opm. v.d. invuller: bijv. "veer vaare mitte fiets, ker, auto enz.
vaare (L330p Herten (bij Roermond))
|
de afstand afgelegd te paard, per fiets, per auto of op de schaats (tocht, rit) [N 90 (1982)] || het gaan van een plaats naar een andere, meestal met een of ander vervoermiddel (reis) [N 90 (1982)] || Morgen komt hij weer van de reis (terug). [ZND 08 (1925)] || reis [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m]
III-3-1
|
31835 |
reischaaf |
bandschaaf:
ba.ntsxǭf (Q001p Zonhoven),
langhobel:
laŋkhubǝl (Q121c Bleijerheide),
langschaaf:
laŋšǭf (Q193p Gronsveld),
poetsschaaf:
pøtsšāf (Q019b Groot Genhout),
rechtschaaf:
rexsxāf (L289p Weert),
rextšāf (L381p Echt),
rexšāf (Q027p Doenrade),
rē.x(t)šāf (L290p Panningen),
reischaaf:
r ̇ejšāf (Q119p Eygelshoven),
r ̇ijš ̇āf (L329p Roermond),
rajšǭf (Q162p Tongeren),
reischaaf (Q001p Zonhoven),
rejsxāf (L163p Ottersum),
rešāf (Q019b Groot Genhout),
rijšāf (L328p Heel, ...
L330p Herten,
Q111p Klimmen,
L387p Posterholt,
L329p Roermond,
Q015p Stein,
L318b Tungelroy),
rišāf (L385p Sint Odilienberg, ...
Q015p Stein),
rājšǭf (Q083p Bilzen),
rējsxāf (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen),
rējšāf (Q204a Mechelen, ...
L270p Tegelen),
rēsxāf (Q002p Hasselt),
rē̜jšǭf (Q193p Gronsveld),
rē̜sxǭf (K317p Leopoldsburg, ...
K353p Tessenderlo),
ręjxšǭf (Q095p Maastricht),
ręjšāf (L328p Heel, ...
L434p Limbricht,
Q204a Mechelen,
L424p Meeswijk),
ręjšǭf (Q095p Maastricht),
rījsxāf (L271p Venlo),
rīšā.f (Q020p Sittard),
rīšāf (L426p Buchten, ...
L381p Echt,
Q018p Geulle,
L330p Herten,
L382p Montfort,
L294p Neer,
Q033p Oirsbeek,
L299p Reuver),
rīšē̜f (L294p Neer),
vlakschaaf:
vlakšāf (L421p Dilsen)
|
Zware, lange schaaf met dubbele beitel, waarmee reeds grof bewerkt hout zuiver glad en recht wordt geschaafd. Het schaafblok van een reischaaf is ongeveer 70 tot 80 cm lang, 7 cm breed en 7 cm hoog. Zie ook afb. 36. De reischaaf wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De kuiper schaaft er bijvoorbeeld de bovenkant van de duigen van een vat mee glad. [N 53, 61; N E, 35a; N G, 35b; monogr.]
II-12
|
21201 |
reiskoffer |
kalebas:
kalebas (L265p Meijel),
kallebas (L318b Tungelroy),
kalebasje:
Opm. is verouderde benaming.
kalebeske (Q021p Geleen, ...
Q016p Lutterade),
koffer:
koaffer (L383p Melick),
kof-fer (L215p Blitterswijck),
kofer (L382p Montfort),
koffer (L191p Afferden, ...
Q102p Amby,
L250p Arcen,
L295p Baarlo,
L327p Beegden,
L300p Beesel,
L297p Belfeld,
Q103p Berg-en-Terblijt,
Q096a Borgharen,
L360p Bree,
L323p Buggenum,
L431p Dieteren,
Q027p Doenrade,
Q027p Doenrade,
L381p Echt/Gebroek,
L320a Ell,
Q207p Epen,
Q202p Eys,
Q021p Geleen,
L380p Genooi/Ohé,
Q018p Geulle,
L249p Grubbenvorst,
Q203p Gulpen,
Q203p Gulpen,
Q110p Heek,
L328p Heel,
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
L165p Heijen,
Q039p Hoensbroek,
L325p Horn,
L246p Horst,
L320p Hunsel,
L321a Ittervoort,
Q121p Kerkrade,
L298p Kessel,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
L379p Laak,
L211p Leunen,
Q104a Limmel,
L248p Lottum,
Q016p Lutterade,
L377p Maasbracht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L265p Meijel,
Q034p Merkelbeek,
L209p Merselo,
L245p Meterik,
Q196p Mheer,
L382p Montfort,
Q022p Munstergeleen,
L288p Nederweert,
L321p Neeritter,
Q197p Noorbeek,
L427p Obbicht,
L216p Oirlo,
L216p Oirlo,
Q033p Oirsbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q033p Oirsbeek,
L387p Posterholt,
Q032a Puth,
L299p Reuver,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q032p Schinnen,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
Q187p Sint-Pieter,
Q015p Stein,
L378p Stevensweert,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
L374p Thorn,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L268p Velden,
L210p Venray,
L210p Venray,
L215a Wellerlooi,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
koffer (a) (L267p Maasbree),
koffere (Q035p Brunssum, ...
Q016p Lutterade,
Q015p Stein),
koffur (Q035p Brunssum),
koffər (L326p Grathem, ...
Q109p Hulsberg,
L320b Kelpen,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
Q032p Schinnen,
L331p Swalmen,
Q014p Urmond),
kooffer (L385p Sint-Odiliënberg),
koëffer (L290p Panningen),
kōffer (L329p Roermond),
kōffər (L329p Roermond),
kŏffer (L333p Asenray/Maalbroek, ...
L269p Blerick,
Q021p Geleen,
L164p Gennep,
Q105p Heer,
Q016p Lutterade,
L296p Steyl,
L432p Susteren,
L246a Swolgen,
L213p Well),
kŏŏfer (Q116p Simpelveld),
kŏŏffer (L299p Reuver, ...
Q208p Vijlen),
kŏŏfər (L328p Heel),
kŭffer (L330p Herten (bij Roermond)),
kòffer (L381p Echt/Gebroek, ...
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht/Papenhoven,
Q203p Gulpen,
L332p Maasniel,
L266p Sevenum,
Q101p Valkenburg,
Q117a Waubach),
kòffər (Q113p Heerlen, ...
L329a Kapel-in-t-Zand,
Q095p Maastricht,
L265p Meijel),
kòòfer (L387p Posterholt),
kóffer (L269p Blerick, ...
Q118p Schaesberg,
Q020p Sittard,
L432p Susteren),
kóffər (Q207p Epen, ...
L164p Gennep,
P047p Loksbergen,
L432p Susteren,
L271p Venlo),
kôffer (L269p Blerick, ...
L330p Herten (bij Roermond),
Q204a Mechelen,
L271p Venlo),
kôoffer (L331p Swalmen),
köffer (L428p Born, ...
L433p Nieuwstadt),
#NAME?
k-ffer (Q029p Bingelrade),
(flies = handtas).
koffer (L217p Meerlo),
(groot).
koffer (L210p Venray),
(o klinkt dof).
koffer (L269p Blerick),
(o.).
ko.fər (Q202p Eys),
koffer (Q099p Meerssen, ...
Q098p Schimmert),
(o; bijna oo).
koffer (L271p Venlo),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: deze lijst heb ik letterlijk, zoals invuller het genoteerd heeft overgenomen!
kóf.fər (Q095p Maastricht),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller noteert bij spellingssysteem: WBD-WLD, behalve je = dj.
kóffər (L416p Opglabbeek),
Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!
kŏŏfər (Q117p Nieuwenhagen),
Karte 365.
koffer (Q211p Bocholtz, ...
Q096p Bunde,
Q198p Eijsden,
Q284p Eupen,
Q262p Eynatten,
Q021p Geleen,
Q203p Gulpen,
Q113p Heerlen,
Q278a Herbesthal,
Q255p Kelmis,
Q121p Kerkrade,
Q283p Kettenis,
Q095p Maastricht,
Q204a Mechelen,
Q196p Mheer,
Q263p Raeren,
Q098p Schimmert,
Q030p Schinveld,
Q116p Simpelveld,
Q020p Sittard,
Q206p Slenaken,
Q015p Stein,
Q222p Vaals,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
Q260p Walhorn,
Q117a Waubach),
O
koffer (Q030p Schinveld),
o.
koffer (Q113p Heerlen),
Opm. de oe is kort.
koeffer (L430p Einighausen),
Opm. o zweemt naar oe.
koffer (L426p Buchten),
Opm. v.d. invuller: flies is anders dan koffer.
koffer (L245b Tienray),
Opm. ù ligt in t midden tussen oe en oo.
kùffer (Q020p Sittard),
ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.
kŏaffer (L429p Guttecoven),
ps. omgespeld volgens RND!
koͅfər (L364p Meeuwen),
koffertje:
kufferke (L386p Vlodrop),
kwispelmandje:
kwispel-mendje (L288a Ospel),
tas:
tesj (Q197p Noorbeek),
(v.).
teͅ.š (Q202p Eys),
valies (<fr.):
flies (L322p Haelen, ...
L265p Meijel,
L288a Ospel,
L387p Posterholt),
fliës (L267p Maasbree),
flĭĕs (L265p Meijel, ...
L266p Sevenum),
vaalies (L382p Montfort),
valejs (Q002p Hasselt),
vali-js (L360p Bree),
vali.s (P175p Gingelom),
vali:s (Q188p Kanne),
valies (Q102p Amby, ...
Q086p Eigenbilzen,
L164p Gennep,
Q203p Gulpen,
P219p Jeuk,
Q111p Klimmen,
K317p Leopoldsburg,
Q095p Maastricht,
L424p Meeswijk,
Q196p Mheer,
Q118p Schaesberg,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
Q001p Zonhoven),
valis (K358p Beringen, ...
K278p Lommel),
valīēs (Q034p Merkelbeek),
veli-js (L360p Bree),
veliehs (Q003p Genk),
velies (Q077p Hoeselt, ...
Q074p Kortessem,
L371p Ophoven,
Q201p Wijlre),
vli:s (L424p Meeswijk),
vliehs (L320a Ell),
vlies (L353p Eksel, ...
L429p Guttecoven,
L316p Kaulille,
L265p Meijel,
L216p Oirlo,
L318b Tungelroy),
vlīēs (L331p Swalmen),
vlĭĕjs (L417p As),
vlêis (L423p Stokkem),
vàlīēs (Q113p Heerlen),
váálīēs (L271p Venlo),
və(r)līs (Q001p Zonhoven),
vəli.js (Q078p Wellen),
vəlies (Q071p Diepenbeek),
vəlis (L364p Meeuwen),
(klein).
valies (L269p Blerick),
válies (L210p Venray),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller noteert bij spellingssysteem: WBD-WLD, behalve je = dj.
vəlīēs (L416p Opglabbeek),
De velieze woorte gemokt vur-e rê"s
velies (K318p Beverlo),
Karte 365.
valise (Q249p Aubel, ...
Q279p Baelen,
Q007p Eisden,
Q251p Gemmenich,
Q254p Henri-Chapelle,
Q250p Hombourg,
Q188p Kanne,
Q088p Lanaken,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q282p Membach,
Q199p Moelingen,
Q253p Montzen,
Q252p Moresnet,
Q248p Remersdaal,
Q200p s-Gravenvoeren,
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren,
Q210p Sippenaken,
Q209p Teuven,
Q013p Uikhoven,
Q091p Veldwezelt,
Q172p Vroenhoven,
Q278p Welkenraedt,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
NB: pag. 147: koffer, 1. brandkast, kluis op de bank; - 2. bagageruimte (in een auto).
valies (P176p Sint-Truiden),
Opm. v.d. invuller: vroeger gebruikte men dit (= valies door dames als handtas gedragen.
fliehs(ke) (L330p Herten (bij Roermond)),
ps. omgespeld volgens Frings!
valis (L414p Houthalen),
van Fr. valise
válīēsj, ve(r)līēsj (Q001p Zonhoven),
vgl. ne sak (reis-, sporttas), ne kóffer (autokoffer).
valies (K361p Zolder)
|
1. reiszak, koffer; - 2. boekentas van schoolkinderen, schooltas || Het voorwerp van leer, stof, riet om goederen mee op reis te nemen [koffer, valies] [N 90 (1982)] || koffer [SGV (1914)], [ZND 01 (1922)] || koffer, Vla. .valies (rechthoekig Fr. valise. || Reisekoffer || reiskoffer, maar eveneens ein sjoalveli-js, e veloveli-jske... || valies || valies - AN || valies: 1. schooltas; - 2. reistas || valies: boekentas, schooltas, reistas, kleine koffer || valies: gewone naam voor boekentas, boodschappentas (vgl. Fr. valise) || valies: zak of buidel van uiteenlopend model, meestal echter vrij plat en rechthoekig, vgl. tas || valies; boekentas || valise
III-3-1
|
28435 |
reisraam |
reisraam:
reisraam (L333p Asenray / Maalbroek, ...
L428p Born,
L421p Dilsen,
Q018p Geulle,
L384p Herkenbosch,
L246p Horst,
L372p Maaseik,
L294p Neer,
Q197p Noorbeek,
L416p Opglabbeek,
L381b Peij,
L329p Roermond,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn,
L289p Weert),
rēsrām (Q113p Heerlen),
ręjsrām (Q019p Beek, ...
L371a Geistingen,
L265p Meijel,
L271p Venlo),
ręjsrǭm (Q071p Diepenbeek),
reisraampje:
ręjsręmkǝ (L210p Venray),
reisrooster:
ręjsroastǝr (Q019p Beek),
rooster:
rȳstǝr (P107a Rummen),
rø̜jstǝr (P120p Alken),
zeef:
zēf (L414p Houthalen)
|
Een in een houten rand gevat stuk metaalgaas. Dit reisraam vervangt de dekplank bij het verplaatsen van bijenvolken en dient als ventilatiemogelijkheid. Dekplanken en daken van de kasten worden dan apart vervoerd. Staan de kasten op de reisplaats, dan wordt het reisraam of gaasvenster weggenomen en de dekplank komt weer op zijn plaats. [N 63, 10f]
II-6
|
21196 |
reizen |
(bijen) wegbrengen:
(bijen) wegbrengen (L215a Wellerlooi),
węxbreŋǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
L374p Thorn),
bienen op de hei zetten:
bīnǝ op dǝ hē zɛtǝ (Q177p Millen),
bienen op fruit zetten:
binǝn op frø̄t zɛtǝn (Q071p Diepenbeek),
bīnǝ op frø̄t zɛtǝ (Q177p Millen),
bijenreis:
bi-jǝnręjs (L416p Opglabbeek),
bijenvervoer:
bi-jǝvǝrvø̄r (L428p Born),
met de bijen reizen:
met dǝ bi-jǝ ręjzǝ (L333p Asenray / Maalbroek),
naar de hei gaan:
naar de hei gaan (P177p Zepperen),
op bedevaart gaan:
op baevert gaon (Q111p Klimmen),
op reis gaan:
op rees goan (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
op reis gaan (P177p Zepperen),
op reis gao (Q111p Klimmen, ...
Q197p Noorbeek),
op reis gaon (L269p Blerick, ...
L269p Blerick,
L381p Echt/Gebroek,
Q021p Geleen,
Q111p Klimmen,
L382p Montfort,
L382p Montfort,
L387p Posterholt,
L374p Thorn,
L386p Vlodrop),
op reis gāōn (L245b Tienray),
op reis goon (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
op reis guèn (Q086p Eigenbilzen),
op reis gâôn (Q098p Schimmert),
op rijs goon (Q095p Maastricht),
óp rēīs gaon (L164p Gennep, ...
L164p Gennep),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller noteert bij spellingssysteem: WBD-WLD, behalve je = dj.
óprijs gūūn (L416p Opglabbeek),
op stap gaan:
op sjtap gaon (Q111p Klimmen),
op stap gao (Q197p Noorbeek),
op voyage (fr.) gaan:
op voyage gaan (P219p Jeuk),
pastorale bijenteelt:
pastorale bijenteelt (Q002p Hasselt),
pastǝrālǝ bi-jǝtīltj (L371a Geistingen),
pelgrimeren:
[beïnvloeding door suggestie bij de vraagstelling?, RK]
pelgrimeere (L330p Herten (bij Roermond)),
reizen:
reeze (Q202p Eys, ...
Q077p Hoeselt,
Q118p Schaesberg),
reezn (Q035p Brunssum),
reezə (Q027p Doenrade, ...
Q207p Epen,
Q113p Heerlen,
Q033p Oirsbeek),
reijzə (Q095p Maastricht),
reisde (Q095p Maastricht),
reize (Q102p Amby, ...
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L269p Blerick,
L360p Bree,
L381p Echt/Gebroek,
L320a Ell,
Q021p Geleen,
Q018p Geulle,
Q203p Gulpen,
L322p Haelen,
L330p Herten (bij Roermond),
L330p Herten (bij Roermond),
L321a Ittervoort,
Q111p Klimmen,
Q111p Klimmen,
Q016p Lutterade,
Q016p Lutterade,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
L433p Nieuwstadt,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
Q098p Schimmert,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
Q020p Sittard,
Q015p Stein,
L432p Susteren,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L331p Swalmen,
L331p Swalmen,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
L374p Thorn,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L210p Venray,
L210p Venray,
L210p Venray,
L386p Vlodrop,
Q201p Wijlre),
reizen (L428p Born, ...
L353p Eksel,
L326p Grathem,
Q039p Hoensbroek,
Q039p Hoensbroek,
P219p Jeuk,
L320b Kelpen,
K317p Leopoldsburg,
Q009p Maasmechelen,
L332p Maasniel,
L424p Meeswijk,
L265p Meijel,
L383p Melick,
L216p Oirlo,
L381b Peij,
Q032p Schinnen,
Q015p Stein,
Q015p Stein,
L244d Ysselsteyn,
Q001p Zonhoven),
reizə (L429p Guttecoven, ...
L328p Heel,
Q109p Hulsberg,
L329a Kapel-in-t-Zand,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L329p Roermond,
L271p Venlo),
reizən (Q071p Diepenbeek, ...
Q014p Urmond),
reze (Q121p Kerkrade, ...
Q034p Merkelbeek,
Q034p Merkelbeek,
Q196p Mheer,
Q116p Simpelveld,
Q208p Vijlen,
Q117a Waubach),
rezə (Q033p Oirsbeek),
rijzə (L271p Venlo),
rèjze (L417p As),
rèjzə (Q095p Maastricht, ...
L432p Susteren),
rèèzə (P047p Loksbergen),
réjzə (L265p Meijel, ...
L265p Meijel),
rêêze (Q203p Gulpen),
rēzǝ (Q113p Heerlen),
ręjzǝ (Q019p Beek, ...
L246p Horst,
L414p Houthalen,
L265p Meijel,
Q197p Noorbeek,
L329p Roermond,
P176p Sint-Truiden,
Q197a Terlinden,
L289p Weert),
rɛjzǝn (L421p Dilsen),
r‧ēzə (Q202p Eys),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: deze lijst heb ik letterlijk, zoals invuller het genoteerd heeft overgenomen!
rèjzə (Q095p Maastricht),
Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!
reize (L217p Meerlo),
Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!
rēēzə (Q117p Nieuwenhagen),
ps. omgespeld volgens Frings!
reͅi̯zə (L414p Houthalen),
ps. omgespeld volgens RND!
reͅi̯zə (L364p Meeuwen),
transporteren:
transpǫrtīrǝ (L210p Venray),
verplaatsen:
vǝrplatsǝ (L210p Venray),
vervoeren:
vervoeren (Q003p Genk, ...
K317a Kerkhoven),
vǝrvø̄rǝ (L384p Herkenbosch)
|
een reis ondernemen [reizen, pelgrimmen] [N 90 (1982)] || het gaan van een plaats naar een andere, meestal met een of ander vervoermiddel (reis) [N 90 (1982)] || Vervoeren en verplaatsen van bijenvolken naar vruchtbare drachtgebieden zoals heide en koolzaadakkers. Wanneer men geen of geen goed drachtvelden in de buurt heeft, zal men de bijenvolken verhuizen naar de goede drachtvelden met kar, bijenwagen, vrachtwagen, hondskar of kruiwagen. Zowel korf- als kastimker reizen de bloemen achterna om de nodige honing te kunnen verzamelen. Het reisvaardig maken van de korven vereist minder werk dan dat van de meeste kasten. Maar het reizen moet met zorg gebeuren, bij voorkeur ''s nachts en met het vlieggat gesloten. [N 63, 103a; N 63, 103b; Ge 37, 167; monogr.]
II-6, III-3-1
|
19388 |
rek |
bred:
briët (Q001p Zonhoven),
etagère:
èttàzjêer (Q162p Tongeren),
hang:
hâng (Q098p Schimmert),
harkenrek:
harke rekke (Q015p Stein),
horretje:
hoͅrtjə (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L289h Boshoven,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
keukenkast:
keukekas (L268p Velden),
keukenschap:
keukeschaap (L271p Venlo),
keukeschââp (L269p Blerick),
kruikenrek:
kroekerekke (Q015p Stein),
rek:
rek (L164p Gennep, ...
Q203p Gulpen,
Q077p Hoeselt,
P219p Jeuk,
P219p Jeuk,
Q095p Maastricht,
L364p Meeuwen,
L364p Meeuwen,
Q196p Mheer,
P117p Nieuwerkerken,
L427p Obbicht,
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
Q247p Sint-Martens-Voeren,
P176p Sint-Truiden,
P176p Sint-Truiden,
Q020p Sittard,
L318b Tungelroy,
Q117a Waubach),
rĕk (Q095p Maastricht),
reͅk (L353p Eksel, ...
L414p Houthalen,
K314p Kwaadmechelen,
L422p Lanklaar,
L422p Lanklaar,
K278p Lommel,
L368p Neeroeteren),
rik (Q197p Noorbeek),
rèk (L360p Bree, ...
L366p Gruitrode,
Q111p Klimmen,
K317p Leopoldsburg,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q096c Neerharen,
L416p Opglabbeek,
Q098p Schimmert,
L289p Weert),
rèkke (L426p Buchten),
rék (L416p Opglabbeek, ...
Q012p Rekem,
L245b Tienray),
rêk (Q193p Gronsveld, ...
L368p Neeroeteren,
Q098p Schimmert),
rëk (L429p Guttecoven),
ręk (Q083p Bilzen, ...
L265p Meijel,
L163a Milsbeek,
L293p Roggel),
rɛk (Q121c Bleijerheide, ...
L267p Maasbree,
L387p Posterholt),
r‧eͅk (L369p Kinrooi),
meervoud
rèk (L291p Helden/Everlo),
Verklw. rèkske
rèk (Q002p Hasselt, ...
Q095p Maastricht),
¯n rèk um ¯t wasgood te druge
rèk (Q095p Maastricht),
schap:
schaap (L217p Meerlo, ...
L382p Montfort,
L216p Oirlo,
Q118p Schaesberg,
L289p Weert),
schaop (L288a Ospel),
schap (L321p Neeritter, ...
L427p Obbicht),
schāāp (Q098p Schimmert),
schjaap (L386p Vlodrop),
shaâp (L269b Boekend),
sjaap (L360p Bree, ...
L381p Echt/Gebroek,
L381p Echt/Gebroek,
Q016p Lutterade,
L322a Nunhem,
L371p Ophoven,
L299p Reuver,
Q118p Schaesberg,
Q098p Schimmert,
Q020p Sittard,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
Q112p Voerendaal),
sjaapə (L265p Meijel),
sjāāp (L331p Swalmen),
sjeap (L265p Meijel),
sjááp (L417p As),
sxap (K314p Kwaadmechelen),
šā.p (L368p Neeroeteren),
šāp (L417p As),
š‧āp (L382p Montfort),
(= 1 plank)
šā.p (L369p Kinrooi),
[òò = de \"ou\"van het engelse \"(you) ought\
sjòòp (Q086p Eigenbilzen),
gewoon:
schaap (L271p Venlo),
iets gerekt uitspreken sjaape (mv)
sjaap (L330p Herten (bij Roermond)),
lange aa
sjaap (L320a Ell),
meervoud
sjaap (L291p Helden/Everlo),
schappenkast:
scháápəkààs (L250p Arcen),
sjapekast (L292p Heythuysen),
tobbenrek:
tobbe rekke (Q015p Stein)
|
De mate waarin het leer meegeeft bij het rekken. [N 60, 96c] || latwerk om iets op te drogen || plank, vaak als legplank tegen de muur bevestigd || plankenrek || rek || rek van een plank || schap || schap, kastje zonder deur [N 56 (1973)] || schap, rek || Soort kast van latten en planken, zonder deur, om iets in op te bergen, b.v. in de keuken (rek, schap, hang) [N 79 (1979)]
II-10, III-2-1
|
31011 |
rekblok |
rekblok:
rɛkblǫk (Q121c Bleijerheide),
rondhout:
roŋkhǫwt (L267p Maasbree)
|
Een houten blok waarop men met de rektang het leer rekt. [N 60, 96b]
II-10
|
21455 |
rekenen |
cijferen:
ceefere (P195p Gutshoven),
ceifere (Q002p Hasselt),
cieferen (L368p Neeroeteren, ...
L368p Neeroeteren),
ciferen (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
cijferen (Q086p Eigenbilzen, ...
L316p Kaulille,
K315p Oostham,
L423p Stokkem,
Q084p Waltwilder),
seifere (L421p Dilsen),
sɛifərə (L420p Rotem, ...
L420p Rotem),
rekelen:
rechele (P211p Waasmont),
reekele (P210p Raatshoven (Racour)),
rejekele (P214p Montenaken),
rekele (P171p Landen, ...
P214p Montenaken,
P176p Sint-Truiden),
reəkələ (P212p Walshoutem),
rēkələ (P176p Sint-Truiden),
reͅəkələ (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
riekele (P211p Waasmont),
rekenen:
re?ənə (K353p Tessenderlo),
re`enen (K353p Tessenderlo),
ree`enen (K353p Tessenderlo),
ree`ənə (K353p Tessenderlo),
reekene (Q007p Eisden, ...
P188p Hoepertingen),
reekenen (L316p Kaulille),
reikene (Q078p Wellen, ...
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
reikenen (L317p Bocholt, ...
K317p Leopoldsburg,
L314p Overpelt,
L313p Sint-Huibrechts-Lille),
rejekenen (P184p Groot-Gelmen),
rekene (K358p Beringen, ...
Q083p Bilzen,
Q083p Bilzen,
P050p Herk-de-Stad,
K360p Heusden,
P057p Kuringen,
Q088p Lanaken,
P171p Landen,
P171p Landen,
P193p Mettekoven,
P176p Sint-Truiden),
rekenen (Q071p Diepenbeek, ...
Q071p Diepenbeek,
L286p Hamont,
P180p Kerkom,
K314p Kwaadmechelen,
L422p Lanklaar,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
L368p Neeroeteren,
Q010p Opgrimbie,
L355p Peer,
P056p Stokrooie,
K353p Tessenderlo),
rekenge (Q240p Lauw),
rēkenen (Q099p Meerssen),
rēkənə (K359p Koersel, ...
Q088p Lanaken,
Q010p Opgrimbie),
rēkənən (L360p Bree),
rēͅkənən (L416p Opglabbeek, ...
L415p Opoeteren),
reͅkənə (L360p Bree),
rie?ënen (K353p Tessenderlo),
riejekene (K360p Heusden),
riejkene (Q152p Kerniel),
riekene (Q079p Guigoven, ...
P195p Gutshoven,
Q002p Hasselt,
Q002p Hasselt,
L372p Maaseik),
riekenen (P116p Gorsem),
riekənə (L423p Stokkem),
rijekene (P119p Sint-Lambrechts-Herk, ...
Q001p Zonhoven),
rijkənən (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
rikenen (Q002p Hasselt),
riëikene (L413p Helchteren),
rīkənən (L372p Maaseik),
rèekene (L414p Houthalen),
rèkene (L360p Bree, ...
L366p Gruitrode,
L352p Hechtel,
L364p Meeuwen,
L355p Peer),
rèkenen (L282p Achel, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
P115p Duras,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L413p Helchteren,
L316p Kaulille,
L316p Kaulille,
Q088p Lanaken,
K278p Lommel,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
L312p Neerpelt,
L415p Opoeteren,
L314p Overpelt,
L355p Peer),
rèkenenn (L286p Hamont),
rɛkənə (Q003p Genk),
rɛkənən (K314p Kwaadmechelen),
als in frère
rèkenen (L286p Hamont),
die kan rekenen= iemand die te duur verkoopt
rekenen (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
franse è
rèkenen (L358p Reppel),
è als in frère
rèkenen (L282p Achel),
è van fr. père
rèkenen (L312p Neerpelt),
tellen:
teelle (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
telle (Q083p Bilzen, ...
Q170p Grote-Spouwen,
P195p Gutshoven,
Q002p Hasselt,
Q002p Hasselt,
P174p Velm),
tellen (K358p Beringen, ...
L360p Bree,
P050p Herk-de-Stad,
K360p Heusden,
P118p Kozen,
Q006p Leut,
L368p Neeroeteren,
K315p Oostham,
Q010p Opgrimbie,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel,
K353p Tessenderlo,
Q084p Waltwilder),
teͅlə (L312p Neerpelt, ...
Q010p Opgrimbie),
tølə (P120p Alken),
i tussen é en i
tillen (L317p Bocholt)
|
hij kan rekenen [ZND 41 (1943)] || rekenen [ZND 41 (1943)]
III-3-1
|
21378 |
rekening |
nota:
ich zal høm en not šika (Q167p Koninksem),
rechnung (du.):
en rechnoeng sjikke (Q116p Simpelveld),
rechnóng (Q121p Kerkrade),
rekeling:
ich sal em en riekəliŋ schikə (P186p Gelinden),
ich sal eͅn rekəliŋ schikkə (P176p Sint-Truiden),
ich sal həm ən rɛ̄kəliŋ schikə (P183p Mielen-boven-Aalst),
ich sal əm ən rēkəliŋ schikə (P176p Sint-Truiden),
ich zal hum ⁄n rekeling schikke (P174p Velm),
ich zal um ⁄n rekeling schikke (P176p Sint-Truiden),
rekening:
ain raikening schikke (L381p Echt/Gebroek),
ch zal əm ien reejəkəning schikə (P055p Kermt),
e. r. sjikke (Q187p Sint-Pieter),
ech za[o}l eͅm en reͅkənen sty(3)̄rən (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
ech zal hem en rĕkenöng schéke (Q253p Montzen),
ech zal hem ən rēͅkəneŋ stīrən (L355p Peer),
ech zal hem ən rêkəniŋ stērən (L416p Opglabbeek),
ech zal həm ən reͅ[e}keniŋ støre (L319p Molenbeersel),
ech zaləm ən rēͅkənenj sty(3)̄rən (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
ech zaləmənreͅkəneŋ styrə (L286p Hamont),
een rekening sjikke (Q035p Brunssum, ...
Q099p Meerssen,
L387p Posterholt),
ein rēkening sjikke (Q103p Berg-en-Terblijt),
ein rèkening (L377p Maasbracht),
ein rèkening schikke (L325p Horn),
ein rèkening sjikke (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
ein rêkening (L216p Oirlo, ...
L271p Venlo),
ein rêkening (sjikke) (Q027p Doenrade, ...
L430p Einighausen),
ein rêkening (sture) (L431p Dieteren),
ein rêkening schikke (Q016p Lutterade, ...
L378p Stevensweert),
ein rêkening schikken (L385p Sint-Odiliënberg),
ein rêkening schture (Q196p Mheer),
ein rêkening sjikke (L323p Buggenum, ...
Q111p Klimmen,
Q020p Sittard,
Q101p Valkenburg),
ein rêkening sjteure (L298p Kessel),
ein rêkening sjture (L327p Beegden, ...
L426p Buchten,
L330p Herten (bij Roermond),
L299p Reuver,
Q098p Schimmert),
ein rêkening steure (L249p Grubbenvorst, ...
L321p Neeritter),
ein rêkening stuure (L328p Heel),
ein rêkening stūre(n) (L427p Obbicht, ...
L427p Obbicht),
en rēkening steure (L248p Lottum),
en rièkening sjikke (Q117b Rimburg),
en räkening sture (L211p Leunen),
en rêkening sjikke (Q110p Heek, ...
Q104a Limmel,
L432p Susteren),
en rêkening steure (L246p Horst),
en rêkening sture (L217p Meerlo, ...
L215a Wellerlooi),
ĕĕn rêkening sjikke(n) (Q030p Schinveld),
ich sal eͅn rekəniŋ schikkə (P176p Sint-Truiden),
ich sal həm ən rèjəkənung sjikə (Q253p Montzen),
ich sal əm ən rijkəniŋ šikə (Q160p Bommershoven),
ich zal em ⁄n rekening sjikken (Q102p Amby),
ich zal hem en rekening sturen (L414p Houthalen),
ich zal hem en rēͅkeniŋ šikken (Q083p Bilzen),
ich zal hem en rèkening sturen (L353p Eksel),
ich zal hum èn rèkening schikke (Q078p Wellen),
ich zal həm ēn rēͅkəneŋ šökkə (Q158p Riksingen),
ich zal həm eͅin riēͅkəniŋ šikken (Q080p Vliermaal),
ich zal öm də räkəneŋ styəren (L286p Hamont),
ich zal əm ən räkəniŋ šikkə (Q088p Lanaken),
ich zal əm ⁄n rēkəning šikkə (Q007p Eisden),
ich zal ⁄m ⁄n rèkening sjikke (L417p As),
ich zaləm ⁄n rāikəning sty(3)̄ren (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
ich zol em en rèkeneng sjikke (Q178p Val-Meer),
ich zâl höm ən rièkəniŋ opschikkən (Q001p Zonhoven),
ich zøl ĕm eng rīəkĕneng štørĕ (Q200p s-Gravenvoeren),
ichsaləmənrēͅkəniŋšikə (Q089p Martenslinde),
ig sal ⁄m ⁄n réëkening sjikkë (L422p Lanklaar),
ig zal h⁄m ⁄n rèkening sturen (L354p Wijchmaal),
ijn rêkening (L288p Nederweert),
ik zal hem en rekening sturen (K353p Tessenderlo),
in rêkening (steure) (L266p Sevenum),
in rêkening schikke (Q033p Oirsbeek),
ing rääkening schikke (Q118p Schaesberg),
ing rêkening (sjik-ke) (Q208p Vijlen),
n rêjekening sjikke (Q202p Eys),
èn rêkening steure (L268p Velden),
èn rêkening sture (L164p Gennep, ...
L209p Merselo),
ə[i}ch sal əm ən rīkənə[i}ng st"rə (L420p Rotem),
əch sal əm ən rēͅkənəŋ šĕkə (Q012p Rekem),
əg zaləm in rikening schikkə (P188p Hoepertingen),
ən rēkəneŋ šekə (Q010p Opgrimbie),
’n rèkening steure (L250p Arcen),
⁄ch saèl ⁄m ⁄n rêkening shikke (Q093p Rosmeer),
⁄k sal ⁄m ⁄n rēəniŋ styrən (K353p Tessenderlo),
⁄n reekening schikke (Q105p Heer),
⁄n reekening schteure (Q105p Heer),
⁄n reèëkening sjtuure (Q203p Gulpen),
⁄n rèkening (L297p Belfeld),
⁄n rèkening (schture) (Q102p Amby),
⁄n rèkening (sjikke) (Q204a Mechelen),
⁄n rêkening steure (L267p Maasbree),
⁄n rêkening sture (L246a Swolgen),
Opm. Duitse st.
ein rèkening sture (L382p Montfort),
ps. omgespeld volgens Frings; invuller heeft het niet volledig beantwoord.
rɛkening ... (Q014p Urmond),
rekering:
ich zal eͅm eͅn rēkĕring styrĕn (K315p Oostham)
|
Ik zal hem een rekening sturen. [ZND 07 (1924)] || rekening || rekening (een - sturen} [SGV (1914)] || rekening [een ~ sturen] [SGV (1914)] || sturen [een rekening ~] [SGV (1914)]
III-3-1
|