e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
verloopsok mindering: mendǝreŋ (Stokkem), reductie: rǝdøksi (Houthalen), verbindingsmof: verbendeŋsmuf (Nieuwenhagen, ... ), verbindungsmof: verbenduŋsmuf (Bleijerheide) Sok die dient om pijpen van ongelijke diameter met elkaar te verbinden. Zie ook afb. 266. [N 64, 118c] II-11
verlopen afslaan: (de koe is) āfgǝšlāgǝ (Sittard), half dracht zijn: (de koe is) half draxt (Beringen), herlopen: (de koe heeft) ǝrlø̜̄wpǝ (Rotem), (de koe is) hęrlou̯pǝ (Ketsingen), (de koe is) hęrloǝpǝ (Beverst), (de koe is) hęrlupǝ (Hasselt, ... ), (de koe is) hęrluǝpǝ (Zelem), (de koe is) hęrlø̜i̯pǝ (Bree), (de koe is) hęrlōpǝ (Diepenbeek, ... ), (de koe is) hęrlūpǝ (Borlo, ... ), (de koe is) hęrlǫu̯pǝ (Hoepertingen, ... ), (de koe is) hǝrlau̯pǝ (Maasmechelen), (de koe is) hǝrlypǝ (Spalbeek), (de koe is) ęrlupǝ (Hasselt), hęrlupǝ (Hasselt, ... ), hęrlōpǝ (Hoeselt), hęrlūpǝ (Rapertingen), hęrlǫu̯pǝ (Opheers), hęrlǭpǝ (Val-Meer), hǝrluǝpǝ (Herk-de-Stad), hɛrlūǝpǝ (Meldert), ęrluǝpǝ (Sint-Truiden), leeg zijn: lēx zīn (Hamont), lē̜x (Waubach), niet behouden: (de koe heeft) ni bǝhau̯wǝ (Overpelt), (de koe heeft) nēt bǝhau̯wǝ (Opitter), (de koe heeft) nēt bǝhawǝ (Bree), (de koe heeft) nēt bǝhǭjǝ (Horn, ... ), niet dragen: drø̄xtj nēt (Thorn), niet houden: (de koe heeft) nę gǝhawǝ (Kaulille), niet vol zijn: (de koe is) ni vǫl (Tessenderlo), (de koe is) ni vǫǝl (Borgloon), (de koe is) nēt vǫl (Neerharen), niks in kunnen krijgen: neks en kǫnǝ krīgǝ (Ospel), omlopen: (de koe is) ømgǝlau̯pǝ (Baarlo, ... ), (de koe is) ømgǝlōpǝ (Gennep, ... ), (de koe is) ømgǝlūpǝ (Sevenum), (de koe is) ømgǝlǫu̯pǝ (Baarlo, ... ), (de koe is) ø̜mgǝlau̯pǝ (Panningen), (de koe is) ø̜mgǝlǫu̯pǝ (Tegelen), (de koe is) ǫmgǝlau̯pǝ (Haelen, ... ), (de koe is) ǫmgǝlǫu̯pǝ (Maasniel, ... ), opbreken: (de koe heeft) ǫpgǝbrǭkǝ (Swalmen), over zijn: (de koe is) ȳvǝr (Oost-Maarland), overgaan: (de koe heeft) ø̄vǝrgǝgaŋǝ (Ulestraten), teruglopen: (de koe is) tǝrøggǝlopǝn (Leunen), toch niet gedekt zijn: (de koe is) tǫx nēt gǝdɛkt (Roosteren), verlopen: (de koe heeft) vǝrlōpǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), (de koe heeft) vǝrlǫu̯pǝ (Ospel, ... ), (de koe heeft) vǝrlǭu̯pǝ (Bocholt), (de koe heeft) ˲fǝrlǫu̯pǝ (Meeswijk, ... ), (de koe is) vǝrlau̯pǝ (Maasniel), (de koe is) vǝrlupǝ (Donk), (de koe is) vǝrluwǝpǝ (Paal), (de koe is) vǝrløu̯pǝ (Opglabbeek), (de koe is) vǝrlōpǝ (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), (de koe is) vǝrlūpǝ (Borlo, ... ), (de koe is) vǝrlǫu̯pǝ (Eisden, ... ), (de koe is) ˲fǝrlāu̯pǝ (Rotem), (de koe is) ˲fǝrlǫu̯pǝ (Borgloon), vǝrlau̯pǝ (Boorsem, ... ), vǝrlopǝ (Heugem), vǝrlupǝ (Overpelt), vǝrlōpǝ (Genk), vǝrlǫu̯pǝ (Ell, ... ), vǝrlǭpǝ (Gronsveld), verschieten: (de koe heeft) vǝršuǝtǝ (Oud-Waterschei), (de koe heeft) vǝršwøtǝ (Rosmeer), (de koe is) vǝrsxø̄ǝtǝ (Kermt), (de koe is) vǝrsxōtǝ (Halen), (de koe is) vǝrsxǫtǝ (Zepperen), (de koe is) vǝrsxǫu̯tǝ (Velm), (de koe is) vǝrsxǭtǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden), (de koe is) vǝrsxǭu̯tǝ (Rummen, ... ), (de koe is) vǝršuǝtǝ (Vliermaal), (de koe is) vǝršwoi̯tǝ (Tongeren), (de koe is) ˲fǝrsxotǝ (Halen), (de koe is) ˲fǝrsxōtǝ (Beringen, ... ), verstoten: vǝrstytǝ (Lummen), verwerpen: (de koe heeft) vǝrwørpǝ (Susteren), (de koe heeft) vǝrwørǝpǝ (Leopoldsburg), (de koe heeft) vǝrwø̜rǝpǝ (Meijel), (de koe heeft) vǝrwǫrpǝ (Baarlo, ... ), (de koe heeft) vǝrwǭrpǝ (Lommel), (de koe) vǝrwørptj (Ophoven), vǝrwɛrpǝ (Oirsbeek), zich verlopen: (de koe heeft) six vǝrlǭu̯pǝ (Lanklaar), (de koe heeft) zex vǝrlau̯pǝ (Geistingen, ... ), (de koe heeft) zex vǝrløu̯pǝ (Opglabbeek), (de koe heeft) zex vǝrlōpǝ (Brunssum, ... ), (de koe heeft) zex vǝrlūǝpǝ (Neerpelt), (de koe heeft) zex vǝrlǫu̯pǝ (Blerick, ... ), (de koe heeft) zex vǝrlǭpǝ (Noorbeek, ... ), (de koe heeft) zex ˲fǝrluǝpǝ (Achel), (de koe heeft) zix vǝrlōpǝ (Oost-Maarland), (de koe heeft) zǝx ˲fǝrlau̯pǝ (Rekem), (de koe heeft) ˲sex vǝrlōu̯pǝ (Maaseik), (de koe heeft) ˲sex vǝrlǫwpǝ (Einighausen), (de koe heeft) ˲sex ˲fǝrlǭu̯pǝ (Lanklaar), (de koe heeft) ˲six vǝrlōfǝ (Bocholtz) Na korte tijd van dracht een misgeboorte hebben, gezegd van de koe. [N 3A, 39a] I-11
verlopen van de zaag geen spoor houden: gē spuǝr hāgǝ (Bilzen), lopen: (de zaag) lęp (Bilzen), luwǝpǝ (Tessenderlo), lōfǝ (Bleijerheide), lōpǝ (Mechelen, ... ), lūǝpǝ (Sevenum), lǫwpǝ (Dilsen, ... ), scheef lopen: scheef lopen (Leopoldsburg), šęjf lǫwpǝ (Herten), scheef zagen: šęjf ˲zē̜gǝ (As), tegenwringen: tēgǝvreŋǝ (Leopoldsburg), uit het spoor lopen: uit het spoor lopen (Diepenbeek), verlopen: vǝrlǭpǝ (Posterholt), weglopen: wɛxlūpǝ (Leopoldsburg) Bij het zagen afwijken van de lijn die gevolgd moet worden. De zaag gaat afwijken als de tanden ervan niet goed gezet zijn. [N 50, 43b; N 53, 28a; N 75, 118b] II-12
verloving voorbruiloft: veurbroelof (Uikhoven, ... ) verlovingsfeest III-2-2
vermaak aardigheid: aarigheid (Venray), oreghèd (Beverlo), amusatie: ammezasie (Herten (bij Roermond)), ammezoasse (Hoeselt), ammuzasie (Urmond), aməzāāsjə (Oirsbeek), àmusasie (As), amusement: ammŏĕzəmént (Epen), ammuuzəmint (Maastricht), ammuzemint (Maastricht), amusement (Echt/Gebroek, ... ), amusemint (Caberg, ... ), amuseren (Montfort), amusəment (Wijnandsrade), amuuzemènt (Geulle), amuzeeren (Hoensbroek), amuzement (Merkelbeek), amuzemint (Amby, ... ), amŭŭzemèènt (Mheer), amyzəmeͅnt (Meeuwen), àmmŭŭzəmīnt (Maastricht), àmusemènt (As), feest: fees (Posterholt), freude (du.): fruiet (Vaals), gekkerij: v.  geͅ.kər‧eͅi̯ (Eys), keverbek: kieverbek (Vlijtingen), kloterij: v.  kl‧uətər‧eͅi̯ (Eys), lol: lol (Bree, ... ), lòl (Swalmen), plezier: plezeer (Amby, ... ), plezier (Jeuk), pləzeer (Montfort), pləzier (Loksbergen), spa (du.): schpas (Vijlen), sjpas (Heerlen, ... ), sjpàs (Schinnen), v.  špa.s (Eys), vermaak: vermaach (Kerkrade), vermaak (Born, ... ), vermoak (Nunhem), vərmāāk (Nieuwenhagen), vərmààk (Brunssum, ... ), vərmáák (Heerlen, ... ), vertier: verteer (Geleen), verzet: verzet (Meijel), voldoening: voldoening (Maastricht) een handeling waardoor men plezier beleeft [vermaak, amusement] [N 85 (1981)] || pret, genoegen verschaffend of veroorzakend; aangenaam [pertig, prettig] [N 85 (1981)] || vermaak III-1-4
vermalen achterblijven: axtǝrbli.vǝ (Weert), bet verlies malen: bɛ vǝrlēǝs mǭlǝ (Lummen), inmalen: enmālǝ (Meijel), vermalen: vermalen (Maxet), vǝrmālǝ (Herten, ... ), vǝrmǭlǝ (Tessenderlo), verstuiven: verstuiven (Gennep), vǝrstyvǝ (Leunen), zich vermalen: zex vǝrmālǝ (Molenbeersel) Meel verliezen tijdens het maalproces. [N O, 36i] II-3
vermengen dooreen gaan: doorein gaon (Kapel-in-t-Zand), dooreen maken: doorein māāke (Thorn), dooreín-make (Horst), dooreen werken: doreinwèrke (Maasbree), haspelen: haspelle (Venray), het ondereen doen: dondərein doen (Maastricht), hutspot maken: #NAME?  houtspoot maake (Meijel), in de war raken: in də war raakə (Meijel), ineen mengen: in ein minge (Hoensbroek), mengelen: mengele (Jeuk), mengələn (Diepenbeek), mingele (Amby, ... ), mingələ (Maastricht), mèngele (Bree), méngele (Hoeselt), mengen: menge (Sittard), mengen (Ophoven), mengə (Guttecoven), minge (Ell, ... ), mingen (Heythuysen, ... ), minGGe (Swalmen), mingu (Brunssum), mingə (Gennep, ... ), miŋə (Meeuwen), mènge (Meijel, ... ), mèngə (Doenrade), mischen (du.): mi.šə (Eys), miesje (Kerkrade), mietsje (Waubach), miĕsje (Klimmen), miĕsjə (Nieuwenhagen), mĭĕsjə (Epen, ... ), ondereen doen: ondereen doen (Zonhoven), ónnerèjndoon (As), (vloeistof).  óngəreindoon (Urmond), ondereen maken: ongereen maakə (Oirsbeek), ongerei make (Ten-Esschen/Weustenrade), ongerein make (Klimmen), òngerein make (Echt/Gebroek), (vaste stof).  óngərein maken (Urmond), ondereen mengen: ò͂ngərein mingə (Roermond), ondereen mischen (du.): óngəreemĭĕsjə (Heerlen), ondereen roeren: o.ŋərē. r‧ø̄ərə (Eys), underee reure (Gulpen, ... ), ondereen zetten: ongereen zettə (Oirsbeek), roeren: reure (Maastricht, ... ), schuddelen: schöddele (Horst), stokken: gezegd van speelkaarten.  sjtoekke (Klimmen), strengelen: strengelen (Stein), vermengen: vermenge (Hoensbroek), verminge (Meerlo, ... ), vermènge (Maastricht), verwarren: verwarre (Blerick), verworre (Herten (bij Roermond)), warren: warren (Beesel), warze (Schimmert), werre (Weert), wórrə (Susteren), (b.v. garen).  wórrən (Urmond) in elkaar vermengen [warzen] [N 91 (1982)] III-4-4
vermicelli peem: pēm (Gennep, ... ), pieringensoep: piéringesop (Gronsveld), vermicelle (fr.): fermecél (Castenray, ... ), fermesjel (Altweert, ... ), fermesjèl (Diepenbeek, ... ), fermesjël (Sittard), ferremecèl (Hasselt), ferremesjèl (Maastricht), férmesjèl (Echt/Gebroek), férmiesjél (Zonhoven), pèr"mesjèl (Beverlo), vermesjel (Gronsveld), vermësjèl (Hoeselt), vèrmecèl (Hasselt), vèrmiecèl (Hasselt), vérmiesjél (Zonhoven), vɛrməšeͅl (Meeswijk), De vermisjèl is get muf gewoorde en heer ruuk nao de kamfer  vermisjèl (Maastricht), Fr. vermicelle  vêrmësêl (Tongeren), men hoort ook vermesjöl  fermesjöl (As, ... ), Soep mit väöl fermesjel  fe:rmesje:l (Roermond), vermicelli: fermesjellie (Venlo), vermicellisoep: vermesélsoep (Tungelroy) vermicelle || vermicelli || vermicellisoep III-2-3
verminkte koningin beschadigde koningin: bǝšādextǝ kø̄neŋen (Beek), een kreupele: ǝn krø̄pǝlǝ (Stein), een mismaakte: een mismaakte (Kerkhoven), gekwetste koningin: gǝkwɛtstǝ kø̄neŋen (Diepenbeek), lamme moeder: lamǝ mōjǝr (Opglabbeek), lamme moer: lām mōr (Asenray / Maalbroek, ... ), prulmoer: prølmūr (Wellerlooi), verminkte koningin: vǝrmenkdjǝ kø̜negen (Geistingen) Een aan de vleugels, spriet of poot beschadigde koningin. Het gevolg van die beschadiging is dat ze onbevrucht blijft. Daardoor is ze waardeloos voor het bijenvolk. [N 63, 63b] II-6
vermoeden aannemen: aannemen (Heythuysen), aanëme (Gulpen), ahnen (du.): âânə (Nieuwenhagen), de indruk hebben: d⁄n indrök hebbe (Venlo), denken: deenke (Noorbeek, ... ), deenkə van wèl (Gennep), denken (Leopoldsburg, ... ), dinke (Bree, ... ), dinkə (Venlo, ... ), di‧nke (Weert), dénkə (Doenrade), gedacht (Eksel), gedàcht (As), ik daenk... (Oirlo), ik dink... (Sevenum), ik dènk... (Sevenum), ⁄t dinke (Waubach), gedacht hebben: gedach höbbe (Swalmen), geloven: geleuve (Gulpen), gelueve (Gulpen), geluive (Vlodrop), gluive (Geulle), gəluivən (Urmond), gəlø̄.və (Eys), ich gəluif (Reuver), get menen: get meene (Schaesberg), menen: ich mein (Reuver), iets mêêne (Venray), meening (Heerlen), meenə (Brunssum), meine (Beek, ... ), meinə (Heel), mejnə (Maastricht), mienge (Mheer, ... ), mijnə (Maastricht), minge (Vaals), mènə (Wijnandsrade), méne (Hoeselt), ⁄t meine (Geleen), (korte ei).  meine (Amby), peinzen: pèèzə (Loksbergen), presonsies hebben: cf. Vd s.v. "presonsie"= (volkst) verbastering van presum(p)tie; cf. VD (fr.) s.v. "présomption  prezoe.mses (h)èbbe (Hasselt), Ze (h)èbbe prezoe.nkses da zèè. ¯t gewiës ès: Ze hebben vermoedens dat zij het gedaan heeft  prezoe.nkses (h)èbbe (Hasselt), presumeren: prasəmeerə (Maastricht), preezemeere (Genk), presimere (Maasniel), presumeere (Caberg), presumere (Roermond), prizzemere (Gronsveld, ... ), prizzəmeerə (Meeswijk), fr. présumer  prizzemeeëre (Zonhoven), stellen: sjtéllə (Oirsbeek), supposeren: mar.: fr. "supposer  suppezere (Maastricht), vermoeden: fermoede (Susteren), ich vermoed (Sittard), vermaden (Ophoven), vermoede (Beek, ... ), vermoeden (Born, ... ), vermoedə (Doenrade, ... ), vərmoedə (Kapel-in-t-Zand, ... ), vərmōēdə (Loksbergen), vərmŏĕdə (Epen, ... ), vərmudə (Meeuwen), vermoeden hebben: ik heb ein vermoed van ⁄m (Hoensbroek), veronderstellen: veronderstelle (Meerlo, ... ), verongersjtelle (Kerkrade, ... ), verongersjtèlle (Schinnen), verongerstelle (Thorn), verongerstellen (Neer), veroonderstelle (Maastricht), veròngersjtèlle (Klimmen), verónderstèlle (Maastricht), verónnerstèlling (As), verônderschtĕlle (Schimmert), verôngersjtêlle (Herten (bij Roermond)), vèrongərsteilə (Montfort) het menen dat iets waarschijnlijk is, het veronderstellen dat iets zo is [vermoeden, bronsel] [N 85 (1981)] || vermoeden hebben || vermoeden, gissen || vermoeden, veronderstellen III-1-4