e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
cultivatortanden cultivatortanden: [cultivator]tãnt (Merselo), [cultivator]tɛnj (Doenrade), [cultivator]t˙ank(t) (Kronenberg), [cultivator]t˙ant (Horst), cultivatorveren: køltǝvātǝrvē̜rǝ (Lottum), extirpatortanden: [extirpator]ts˙ɛ ̝ŋ (Simpelveld), [extirpator]t˙an (Cadier), ressorten: rǝsǭrǝ (Gronsveld, ... ), tanden: tãnt (Siebengewald), t˙an (Margraten), veren: vē̜rǝ (Gronsveld, ... ) De C-vormige veertanden c.q. de steeltanden, waaraan van onderen een pijlvormige beitel of schaar bevestigd is. Zie afb. 80. [N 11A, 151f; monogr.] I-2
cuvelage cuvelage: kyvǝlāš (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Eisden]), schachtbekleding: sxaxtbǝklēdeŋ (Zie mijnen  [(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]  [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]) De wandbekleding van de hoofdschachten, bestaande uit waterdichte ringen of platen. [Vwo 264; Vwo 675] II-5
cyclaam alpenfeilchen: alpefeilge (Ten-Esschen/Weustenrade), cyclaam: sikklámŭĕ (Hoeselt) cyclamen || Welke dialectbenamingen hebt u voor de verschillende potplanten en snijbloemen voor de koude kas: cyclamen (varkensbrood) [N 73 (1975)] III-2-1
d. kromme riek aardappelenhaak: jalpelhǭk (Zichen-Zussen-Bolder), japǝlhuǝk (Wellen), japǝlhǭk (Borgloon), ɛ̄rapǝlǝnhǭk (Smeermaas), ɛ̄rpǝlǝhǭk (Opglabbeek), aardappelenkrabber: īrpǝlǝkraber (Rotem), ɛrǝpǝlǝkraber (Gennep, ... ), aardappelhak: īrpǝlak (Maaseik), ɛrpǝlhak (Herkenbosch), aardappelscharhaak: ērpǝlšarhāk (Maasmechelen), aardappelshaak: ɛ̄rpǝlshǭk (Opglabbeek), aardappelstrekker: īrpǝlǝstrękǝr (Maaseik), aardappeltrekker: jępǝltrękǝr (Rosmeer), aardappelwel: japǝlwɛl (Gelinden, ... ), kapper: kapǝr (Opglabbeek), patattenhaak: patatǝhuǝk (Lummen, ... ), patatǝhǭk (Beringen, ... ), patatǝhǭǝk (Achel), pǝtatǝnōk (Sint-Truiden), pǝtɛtǝhǭk (Rummen), patattenhak: patatǝnhak (Lommel), patattenkapper: pǝtatǝkapǝr (Berverlo, ... ), patattenkrabber: pǝtɛtǝkrabǝr (Paal), patattentrekker: pǝtatǝtrękǝr (Kiewit), riekhak: rēkhak (Horn) Een riek met hetzelfde werkend deel als bij de gewone aardappelriek, maar in een hoek van 90 graden aan de steel bevestigd, om de aardappelen bijeen te schrapen, met name in de kelder, maar soms ook ook in het veld. [N 18, 64] I-5
daagse muts visitemuts: visitemuts (Meijel) Witte muts zonder toer die door de week gedragen werd bij het ter kerke gaan, winkelen of op visite gaan. Aan de achterkant zaten een strik en drie rietjesplooitjes en aan de voorkant werd de muts met linten onder de kin vastgehouden. [N 61, 2a B] II-7
daalsel daalsel: dǭlsǝl (Bilzen), zakking: zakeŋ (Panningen) Het zakken van de laag opgestapelde stenen in de oven als gevolg van het krimpen van de stenen onder invloed van de warmte. Wanneer men de zakking regelmatig meet, weet men hoever het bakproces is gevorderd. [N 98, 144] II-8
daas (tabanidae) angelbuts: (bedoeld is waarschijnlijk de door deze vlieg veroorzaakte beet. Zie Valkenburgs Wdb: angelsbout)  angelböts (Wijlre), beekbloedzuiker: Veldeke (iets gewijzigd)  baekbloodzuuker (Tegelen), bisbauwel: bisbòwwel (Meijel), WBD  bisbouwəl (Meijel), blinddaas: blendats (Koersel), blendātsə (Beringen, ... ), blendō.t (Zonhoven), blendō.ts (Houthalen), blendōͅrst (Lummen), blendōͅts (Heusden), blendø͂ͅzə (Bocholt), blendøͅts (Beverlo), blendøͅtsə (Heppen, ... ), bleͅndōͅts (Helchteren), bleͅndøͅts (Beverlo), bleͅnjdoͅət (Zonhoven), bleͅnjø͂ͅs (Lanklaar), bleͅnjø͂ͅzə (Dilsen, ... ), bleͅŋø̄s (Lanklaar), bleͅŋø͂ͅs (Uikhoven), bleͅŋø͂ͅzə (Boorsem, ... ), blie.ndaos (Gennep, ... ), blindats (Beringen), blindāt (Lummen), blindoaəts (Houthalen), blindöts (Beverlo), grijs  blendōͅts (Zolder), hoofdtoon op blien  bliendoas (Gennep), ook ZND 1u, 30  blēͅi-jatsən (Zonhoven), blɛŋø͂ͅs (Rekem), blinddees: bleendēs (Grote-Brogel), bleindēͅzə (Beek (bij Bree)), blendēͅzə (Ellikom), blendɛts (Paal, ... ), blendɛtsə (Kerkhoven, ... ), blendɛ̄š (Meeuwen), blenēͅzə (Gruitrode, ... ), blenjēͅzə (Bree, ... ), blenèès (As, ... ), blen’dɛtsə (Meldert), bleŋēͅzə (Neeroeteren), bleͅnēͅ.s (Niel-bij-As, ... ), bleͅnēͅzə (Rotem), bleͅnjēzə (Leut, ... ), bleͅnjēͅzə (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), bleͅŋēͅlzə (Opgrimbie), blèngeûs (Uikhoven), blènjaes (Stokkem), ook ZND 1u, 30  blenēͅs (Opglabbeek), blenēͅz(e) (Bree), blĕnjês (Neeroeteren), blIenjèns (Lanklaar), blɛnjeͅəs (Mechelen-aan-de-Maas), tabanus bovinus, haematopota  bl‧e’nēs (Meeswijk), WBD/WLD  blíndèzə (Opglabbeek), WBD/WLD = kleinere soort  blin gits (As), blinde vlieg: ?  bīnə vlīgə (Koninksem), bloedzuiger: bloodzuger (Sevenum), bloodzuuger (Blerick, ... ), blootzuuger (Heerlerheide), idiosyncr.  bloodzuuger (Blerick), Tegelen Wb.  bloodzuuger (Tegelen), WBD/WLD  blōēdzuigər (Opglabbeek), WLD  bloodzuuger (Boekend), bloedzuiker: bloodzoeker (Heythuysen, ... ), bloodzuker (Neeritter), bloodzuuker (Swalmen), bloudzoeker (Sittard), blōtsy(3)̄kər (Geistingen), blutzau̯kər (Tongeren), blūtzoͅəkər (Riksingen), blūu̯tsø͂ͅkər (Hasselt), groot  bloodsuuker (Thorn), Veldeke  bloodzuuker (Eijsden), bloudzuker (Sittard), WLD  blood zuuker (Maasniel), bloodzuuker (Weert), bol: bol (Beringen), bōl (Helchteren, ... ), bōlə (Beringen), bōͅ.li (Hechtel), dikke  bō.lən (Kleine-Brogel), grijs, maar groter dan daas  bōi̯lən (Peer), groot, rood of grijs, blind  bōl (Heusden), kan allerlei kleuren hebben  bōlə (Lummen), rood  bōl (Zolder), zelfde dier als insect I  bōlə (Stokrooie), daant: daont (Gennep, ... ), dornt (Gennep, ... ), dŏant (Gennep), dônt (Gennep, ... ), daaps: joaps (Genk), daas: daas (Afferden, ... ), daes (Helden/Everlo), daos (Altweert, ... ), das (Belfeld, ... ), dats (Loksbergen, ... ), dā.əzən (Hechtel), dās (Zonhoven), dāzə (Kaulille), dāzən (Wijchmaal), dāzɛn (grijs) (Peer), doas (Heijen, ... ), dōes (Neerpelt), dōͅmsə (Gellik), dōͅəs (Achel, ... ), dōͅəzə (Eksel, ... ), dōͅəzən (Kleine-Brogel, ... ), doͅəs (Eksel, ... ), m.v. daeze  daes (Blerick), ook ZND 1u, 30  daais (Eksel), dāas (Wijchmaal), dās (Peer), dāz(e) (Bree), dōͅs (Hamont), dōͅəs (Sint-Huibrechts-Lille), WBD/WLD  daas (Nieuwenhagen), doas (Ophoven), WLD  daas (Brunssum), daa’s ([doͅəs) (Eksel), daos (Gennep), dāās (Hulsberg, ... ), daasvlieg: Endepols  daasvleeg (Maastricht), WBD/WLD  dààsvleeg (Roermond), daks: ook ZND 1u, 30  daks (Hasselt), daps: daaps (Eigenbilzen), dabs (Sint-Lambrechts-Herk), dabzə (Gingelom, ... ), daps (Alken, ... ), daps, daaps (Bilzen), daps, dōͅpsə (Waltwilder), dapse (Veulen), dapsə (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), dō.ps (Zutendaal), dōͅpsə (Bilzen, ... ), dàps (Sint-Truiden), jo.ps (Genk), moəj xəstoͅu̯kə van ən daps (Borlo), ook ZND 1u, 30  daps (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), daps, dapə (Borgloon), doëps (Bilzen), dazerik: dazerik (onzeker) (Tessenderlo), dāzərek (Kerkhoven), dōͅzərek (Kwaadmechelen, ... ), doͅəzərəʔən (Lommel), dun, lang, grijs  dāzərek (Tessenderlo, ... ), Endepols  dazerik (Heer, ... ), IPA  doͅzərik (Kwaadmechelen), ook ZND 01, a-m  daozerik (Oostham), ook ZND 1u, 30  dōͅzərik (Tessenderlo), dees: daes (Blerick, ... ), daēs (Hechtel), dais (Neer, ... ), daitch (Loksbergen), deis (Venlo, ... ), deèz (Borgharen), dēēs (Blerick), dēs (Venlo), däz (Heythuysen), dääs (Leunen, ... ), dè-es (Maasbracht), dèis (Hulsberg), dès (Beesel, ... ), dèz (Sevenum, ... ), dèze (Venray), dèzen (Horst), dèès (Blitterswijck, ... ), dés (Grubbenvorst), dês (Baarlo, ... ), dêês (Venlo), dêêz (Borgharen), dɛts (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), dɛtsə (Linkhout, ... ), dɛtsən (Oostham, ... ), cassettebandje  deeze (Meijel), dèèze (Meijel), eigen spellingsysteem (? = lang)  dès (Meerlo), ideosyncr.  de͂s (Velden), ideosyncr. ?  daeze (Neer), ook ZND 1u, 30  daits (Loksbergen), däts (Loksbergen), oude spelling ander soorten leggen eitjes in de huid: koehorsel, paardenhorsel  dêze (Meijel), Veldeke  daes (Haelen, ... ), Veldeke 1979 nr. 1  de daes (Venray), Veldeke (aangepast)  dèès (Tienray), WBD/WLD  déés (Beesel), WLD  daes (Maasbree, ... ), dais (Tungelroy), dēs (Venray), déés (Haelen, ... ), WLD (?? = lang)  dàès (Sevenum), dikke bol: ook ZND 1u, 30  bōlen (dikke —) (Zonhoven), dikke daas: dekədōͅəs (Sint-Huibrechts-Lille), dol: dol (Jeuk, ... ), ook ZND 1u, 30  dol (Beringen), doltje: WLD  deulke (Beesel), echel: eͅkəl (Kermt), ɛxəl (Halen), WBD  echel (Obbicht), gele vlieg: ideosyncr.  chéíl vleeg (Susteren), grijsje: JK: daas?  grieske (Gennep), hommel: hūməl (Hasselt), homp: hoómp (Altweert, ... ), hoômp (Tungelroy), WLD  ho‧mp (Weert), WLD klein langwerpig grijs)  hōōmp (Tungelroy), knaas: knaos (Gennep, ... ), knozel: eigen spellingsysteem  knozel (Geleen), lol: ook ZND 1u, 30  loͅl (Zonhoven), madenschijter: cassette grote dazen (daasvliegen)  maaije sjitters (Meijel), napzuiker: idiosyncr.  napzuuker (Grathem), negenoger: negenuíger (Hout-Blerick), oreik: hooreik (Berg-en-Terblijt), oreis: orès (Rimburg), oreit: horrêêt (Gulpen), paardenvlieg: ook ZND 1u, 30  pèèrdevleeg (As), paardsbeest: perdsbiesch (Oost-Maarland), pjēͅrsbīəst (Beringen), ook ZND 1u, 30  pèrsbiest (Heusden), paardsdaas: pēͅrzdās (Kaulille), peͅrzdōͅəs (Neerpelt), paardshorzel: pjatswoͅsəl (Kortessem), ook ZND 1u, 30  pi̯atswoͅsəl (Gelinden), pjadswoͅsəl (Hoepertingen), pjatsjossel (Rosmeer), paardskop: ook ZND 1u, 30  piĕĕskop (Welkenraedt), paardsmossel: pèschmoeschel (Genooi/Ohé, ... ), paardsvlieg: paersvlége (Pey), paĕdsfleeg (Heerlerbaan/Kaumer), pearsvleeg (Hunsel), peìresvleeg (Reuver), pjetsvliege (Hoeselt), pjààtsvlieg (Sint-Truiden, ... ), pèrdsvleeg (Horn), pèèrsvleeg (As, ... ), pêrdsvleeg (Gronsveld), pêrsvleeg (Weert), pêsjvleeg (Schinveld), pêêrsvleeg (Mheer), pø͂ͅrsvlēx (Bree), horzel, paardevlieg JK: ondergebracht bij daas  peerdsvleeg (Maastricht), ook ZND 1u, 30  pe:rtsvle:x (Maastricht), pērtsvlēg (Maastricht), pēͅrsvlēg (Bree), pjaetsvlīēch (Kermt), pø͂ͅtsvlix (Riksingen), WBD/WLD ?  peersvleeg (Maastricht), WLD  peerdsvleeg (Maastricht), paardsworm: pairswerm (Mechelen-aan-de-Maas), paardsworspel: ook ZND 1u, 30  peirswoorspel (Maaseik), paardswortel: perdjswortel (Broeksittard), pêsjwùrtel (Sittard), ook ZND 1u, 30  pēͅrswoͅrtəl (Rotem), paardszuiker: eigen spellingsysteem  pérdsoeker (Wijk), Veldeke  paerszuuker (Montfort), praam: braam (Maastricht, ... ), praam (Amby, ... ), praame (Lontzen), prame (Gulpen), pramen (Buchten), pramə (Roosteren, ... ), praom (Eijsden, ... ), prāām (Grevenbicht/Papenhoven), prām (Bocholtz, ... ), prāme (Nuth/Aalbeek), prāmə (Neerharen), priem (Heugem), prōͅmə (Kanne), práám (Schimmert), ?  praam (Valkenburg), Additie = een gevleugeld insect, dat zn eieren legt in de huid van runderen, waardoor op de huid knobbels ontstaan  praam (Urmond), Additie: = soort vlieg die runderen steekt  praam (Hoensbroek), Additie: runder- en paardenhorzel heet praam  praam (Einighausen), brems, paardevlieg  praam (Valkenburg), eigen spellingsysteem  praam (Schinnen), eigen spellingsysteem = paardenhorzel  praam (Kerkrade), eigen spellingsysteem Additie bij vraag 35: de horzel zelf  praam (Valkenburg), fonetisch Additie bij vraag 35: Larve: naam onbekend. Wel die van de diertjes die ze leggen: praame  praame (Oirsbeek), ged. WLD, ged. eigen spellingsysteem  praam (Borgharen), Gronsveld Wb  praom (Gronsveld), grote vliegensoort  prāmə (Opgrimbie), ideosyncr.  praam (Doenrade, ... ), ondergebracht bij Daas  pramə (Roosteren), ook grijs  prām (Waltwilder), ook ZND 1u, 30  praam (Montzen, ... ), prām (s-Gravenvoeren), priem, paardevlieg  praam (Heerlen), Veldeke  praam (Bocholtz), Veldeke is eigenlijk de steekvlieg, n lange grijze vlieg / men zegt t ook wel tegen n horzel  ’n praom (Eijsden), Veldeke, eventueel aangevuld met systeem Jones  praam (Gulpen), vr. [bij het gevraagde woord daas (paardenvlieg) is toegevoegd: rundervlieg]  praam (Heerlen), WBD/WLD  praammə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), prààm (Susteren), WLD  praam (Born, ... ), praame (Geverik/Kelmond), práám (Doenrade), pr‧ām (v.) (Eys, ... ), ’n praam (Kunrade), ± WLD  praam (Wijnandsrade), scheeldees: childais (fr. ai) (Heythuysen), schaldaes’ (Altweert, ... ), scheldaìs (Maasbracht), scheldärs (Maasniel), schildijs (Velden), schêldês (Stevensweert), schöldès (Beesel), seldaisə (Steyl), seldäärsje (Posterholt), seldès (Beesel), seldês (Heel), sjaldès (Montfort), sjeldaers (Swalmen), sjeldairs (Herten (bij Roermond)), sjeldairzen (Maasniel), sjeldais (Stevensweert), sjeldaize (Roermond), sjeldaízen (Ittervoort), sjeldeese (Montfort), sjeldäz (Hunsel), sjeldèsj (Maasbracht), sjeldês (Neeritter, ... ), sjĕldês (Beegden), sjildaers (Herten (bij Roermond)), sjildaes (Echt/Gebroek), sjolders (Maasniel), sjul dêrs (Asenray/Maalbroek), sjèldaers (Herten (bij Roermond)), sjöldaérs (Herten (bij Roermond)), sjöldês (Beesel), sjəldès (Wessem), sjəldês (Beegden), sj’ldèze (Heythuysen), soldairsen (slecht leesbaar) (Maasniel), soldès (Arcen), soldêês (Arcen), suldaes (Neeritter), suldês (Velden), šeɛdēͅzə (Kinrooi), šēͅldēͅzə (Molenbeersel), šeͅldēͅs (Kinrooi), šjeldès (Stevensweert, ... ), šəldēͅzə (Elen, ... ), šəldèrš (Melick), šɛldēͅrs (Herten (bij Roermond)), šɛldēͅzə (Maaseik), (? - moeilijk leesbaar)  sjèldais (Ittervoort), buiten  scheldêês (Venlo), eigen spellingsysteem  sjeldaize (Ell), ideosyncr.  sjeldairze (Vlodrop), ook ZND 1u, 30  schildês (Ophoven), sēͅldēͅz(e) (Bree), sjeldeis (Elen), WLD  schəldês (Montfort), seldèès (Thorn), sjóldéérs (Swalmen), sjöldéés (Stevensweert), sjəldèès (Heel), scheelhomp: schaelhoómp (Altweert, ... ), sjéélhompe (Tungelroy), sžēlhoempə (Wessem), dikke grijze  šərlo.mpə (Kinrooi), steekvlieg: steekvleeg (Maastricht), Veldeke  sjteekvleeg (Waubach), WBD/WLD  sjtéékvleeg (Nieuwenhagen), WLD  sjtaekvleeg (Geleen), sjtĭĕəkvlēēg (Sweikhuizen), stopper: stòpper (Genk), stöpər (Diepenbeek), ook ZND 1u, 30  stōfər (Genk), stopperd: WBD/WLD ó even gesloten als oo)  stóbberd (As), strontsvlieg: ideosyncr.  sjtrongsvlei (Kerkrade), strontvlieg: sjtrontvleíg (Sittard), Bree Wb.  stròntvleeg (Bree), WBD/WLD  stròndvleeg (Stein), vlieg: WBD/WLD  vleeg (Maastricht), zap: zap (Lanaken, ... ), zaps: zabs (Koninksem, ... ), zaps (Berg, ... ), zapsə (Koninksem, ... ), ook ZND 1u, 30  zaps (Martenslinde, ... ), WLD  zaps (Vlijtingen), zwarte bloedzuiger: zwartə blutzøygər (Maaseik) blindaas, steekvlieg || blinddaas || daas [ZND B2 (1940sq)] || daas (paardenvlieg) [SGV (1914)] || daas, blindaas || daas, gaasvlieg || daas, grote vlieg, de wijfjes zuigen bloed; grote soorten steken pijnlijk en achtervolgne mens en dier || daas, paardenvlieg [N 52 (1972)], [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)] || daas, steekvlieg || daas, vlieg || daasvlieg, regendaas || daps, paardenvlieg || Hoe noemt u de grote vlieg waarvan verschillende soorten in ons land voorkomen. De wijfjes zuigen bloed bij grote zoogdieren en mensen. De grote soorten steken pijnlijk en achtervolgen mensen en dieren met grote hardnekkigheid (daas, dazerik, dol) [N 83 (1981)] || horzel [SGV (1914)], [ZND 27 (1938)] || horzel, daas || insect dat koeien steekt 1 [Goossens 1a (1955)] || insect dat koeien steekt 2 [Goossens 1a (1955)] || insect I [Goossens 1b (1960)] || insect II [Goossens 1b (1960)] || insect III [Goossens 1b (1960)] || larve [N 26 (1964)] || larve van de paardenhorzel, worm die in de uitwerpselen van een paard kan worden aangetroffen [N 26 (1964)] || larve van de runderhorzel [DC 45 (1970)] || larve van de runderhorzel, worm die grote bulten (wormbulten) veroorzaakt in de huid van runderen [N 26 (1964)] || mug || paardenbloedzuiger, algemeen voorkomend in sloten, geen bloed zuigend [N 26 (1964)] || paardenhorzel (eieren in de haren van paarden, larven in maag en darmen) [DC 18 (1950)] || paardenvlieg || paardenvlieg, blindaas [Goossens 1b (1960)] || paardenvlieg, daas || paardenwesp [Roukens 03 (1937)] || regendaas || runderhorzel (larven in de huid van runderen) [DC 18 (1950)] || schapenhorzel (larven in de neusholte) [DC 18 (1950)] || steekdaas || steekmug [DC 18 (1950)] || steekvlieg || steekvlieg, daas || steekvlieg, regendaas || steekwesp || wesp III-4-2
dadantkast dadant: damdat (Kerkhoven), dadantblad: dadantblad (Diepenbeek, ... ), dadantbladkast: dadantbladkast (Genk), dadantkast: datankas (Beek), dadantskast: dadanskas (Geulle), kempische dadantblad: kempische dadantblad (Houthalen) Soort bijenkast. Dadant, een bijenteler in de Verenigde Staten, heeft een kast ontworpen die een compromis is tussen een Quinbykast en een Langstrothkast. Een gemiddeld Dadantraam is 476 mm breed/lang en 286 mm hoog. [N 63, 3a; N 63, 9] II-6
dadel amerikaanse vijg: Amerikaansje viech (Sittard), dad: dad (Jeuk, ... ), datten (Eksel), dadel: daadel (Schimmert), dadel (Blerick, ... ), dadels (Oirlo), dadəl (Maastricht, ... ), d‧ādəl (Eys, ... ), #NAME?  daadel (Klimmen), eigen spellingsysteem  dadel (Geleen, ... ), dadels (Neer), Endepols  dadel (Maastricht), ideosyncr.  dadel (Eijsden, ... ), IPA, omgesp.  dadəl (Kwaadmechelen), LDB  dadel (Roermond), NCDN  dáádöl (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  doadəl (Meijel), Veldeke  daddel (Waubach), dadel (Echt / Gebroek, ... ), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  dadel (Gulpen), Veldens dialekt  dadel (Velden), Venlo e.o.  dadel (Maasbree), WBD / WLD  dadel (Reuver), dadəl (Beesel), WBD-WLD  dáádəl (Roermond), WBD/WLD  daadəl (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), dadel (Caberg, ... ), dadəl (Kapel in t Zand, ... ), dāādəl (Nieuwenhagen), dààdəl (Maastricht, ... ), dáádəl (Maastricht), WBD\\WLD  dààdəl (Amstenrade), WLD  daadel (Montfort, ... ), daadəl (Heel), daadəls (Maastricht), daddelu (Brunssum), dadel (Born, ... ), dadelle (Vijlen), dadels (Sevenum), dadəl (Grathem, ... ), dáádel (Itteren, ... ), dáádəl (Venlo), ± WLD  daandjel (Weert), dattel (du.): dattel (Vaals), dat’tel (Bleijerheide, ... ), ideosyncr.  dattele (Kerkrade), WBD/WLD  dàttəl (Heerlen), fruit: fruit (Tegelen), oostersvijg: oostersch viege (Amby), oostersviege (Maastricht), Endepols  oostersvijg (Maastricht), WBD/WLD  oostersvĭjg (Maastricht), oostervijg: oostervijg (Maastricht), WBD/WLD  oosterveyg (Caberg), WLD  oostər véjg (Maastricht), smeerlap: smɛrlap (Castenray, ... ), (informant geeft vermoedelijk de meervoudsvorm)  smèrlep (Oirlo), oude spellingsysteem  smeerlap (Meijel), Veldeke 1979, nr. 1  smerláp (Venray), Veldeke aangepast  smerlap (Tienray), WLD  smerlàp (Venray), vijgen-daalder: WLD  vīēgə-daolder (Gennep), vijgendaal: WLD  viègedaal (Schimmert) dadel || De vrucht van de dadelpalm (dadel, smeerlap, vijgedaal). [N 82 (1981)] || gedroogde dadels III-2-3
dag- en nachtslot dag- en nachtslot: dax˱ ɛn náxslot (Tessenderlo), dāx˱ ɛn naxšlǭt (Posterholt), dāx˱ ɛn nātšlǫt (Mechelen), deurslot met kruk en sleutel: dȳršlǭs met krøk˱ ɛn šlysǝl (Bleijerheide), insteekslot: ęnstē̜kslūǝt (Bilzen), kompleet deurslot: kǫmplēt dø̄ršlǭt (Herten), voorplaatslot: vø̜rplǭtslǫt (Ottersum) Deurslot met dag- en nachtschoot. De verende dagschoot van het slot wordt door het aan één zijde schuin aflopen van het eindvlak bij het dichttrekken van de deur naar binnen gedrukt, maar springt zodra de deur dicht is door de kracht van de veer weer terug in het sluitgat. De nachtschoot kan alleen met behulp van een sleutel worden in- en uitgeschoven. Zie ook afb. 66 en de lemmata 'Dagschoot' en 'Nachtschoot'. [N 54, 103a] II-9