e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
dameskous? hoos: An hùbste ei paar nuuj hoase (Maasbracht), An(na) höbste ein paar nu hoase? (Born), An, has toe ee of ə paar nuj hoaəsə? (Eys), An, hebste e paar noew hoose? (Stramproy), An, heps tōē ei paar noe hooze? (Stramproy), An, hepstə ə paar nuuj hō:zə (Putbroek), An, hub sts ei paar noe hoizs (Thorn), An, hubse ei paar nuuj haozĕ (Herten (bij Roermond)), An, höbste e paar nuuj haoze? (Valkenburg), An, höpstə pār nū hoazə? (Putbroek), An, hübste ee paar neu hoase? (Amstenrade), Ana:, həps tə ə pa:r ny:j hoazə (Sibbe/IJzeren), Anna hos dae e paar neuj hose (Vijlen), Anna hubs tae ein paar nuuj haose (Posterholt), Anna hubs te ei paar nuu hoise (Schinnen), Anna hubste ei paar noew hoze? (Haelen), Anna hubste ei paar nuj hoaze (Nuth/Aalbeek), Anna hups te ei paar nuj haoze (Putbroek), Anna hèbstoe nuuj hōùze (Einighausen), Anna hèsse ein paar nieje hòze (Steyl), Anna höbs te ei paar nu haoze (Geulle), Anna höbs tich e paar nuuj haoze? (Echt/Gebroek), Anna höbste ei paar nuu hoozĕ (Meerssen), Anna, has doe ee paar neuj hoëze (Benzenrade), Anna, has du e paar nui hoase (Heerlen), Anna, has te e paar nuj hoaëse? (Eygelshoven), Anna, has tich ein paar nu haose (Beek), Anna, has tə ə paar nuuj hōūsə (Heerlen), Anna, has-te e paar nuj haoze? (Bunde), Anna, hast doe a paar nui hoaze? (Kerkrade), Anna, hebs dig ei paar noew hooze (Tungelroy), Anna, hebs toe eè paar nuj hoze (Puth), Anna, hebste ei paar now hooze? (Weert), Anna, hebste è paa nuj hooze (Nuth/Aalbeek), Anna, heesse ’m paar neje hooze (Panningen), Anna, hubs dich ei paar nu haozen (Wijlre), Anna, hubs doe ei paar nu haose? (Buchten), Anna, hubs te ee paar nuu hoase? (Stein), Anna, hubse ei paar noeuw hooze? (Roggel), Anna, hubst dae ei paar nuuj haoze? (Stevensweert), Anna, hups-te e paar nuuj haoze? (Urmond), Anna, höbs te ee paar nu hoase? (Oirsbeek, ... ), Anna, höbs te ei paar noew hoeëze? (Heel), Anna, höbs te ei paar nu haoze? (Geleen), Anna, höbs-doe e paar nuj haoze? (Hulsberg), Anna, höbse ə paar nuuj hoaze? (Pey), Anna, höbst doe noe höaze? (Beegden), Anna, höbste ei paar nuuj haose (Nieuwstadt), Anna, höbstelu ei paar naaf hoase (Dieteren), Anna, hûbste e paar neuj hooze (Amby), Anna, hübs te ei paar nuj hause (Geulle), Annam hübs dich e paar nu hoazen? (Geulle), Anne, hubts du ee paar neuj hoase (Nuth/Aalbeek), Anneke hubs du een paar nue hoasen (Valkenburg), gwoze (Riemst, ... ), hoeëze (Maaseik), hoze (Genk), hozen (Geistingen, ... ), hoëze (Bilzen), oaze (Rekem), wozze (Hoeselt), wûze (Eigenbilzen), Verouderd.  hoze (Kanne), hoos met jarretelle (fr.): hoasen met sjertellen (Munsterbilzen), kous: A, höbs dich ei paar nuij kouse? (Maastricht), An hubs te ei paar nuu kouse (Meerssen), An, hedde en paar nĕj kaoze (Wanssum), An, höbs dich ein paar nie kouse? (Blerick), Ann, hèdden par neej kousen (Geysteren), Anna hedde en paar neeje koose (Venray), Anna hes tig ë paar niej kouse (Velden), Anna hubste e paar nui kouse (Borgharen), Anna, hebs te ei paar nui kousen? (Heugem), Anna, hebs te ein paar nieje kouse (Venlo), Anna, hebs tich ein paar nieje kouse (Venlo), Anna, hebste ’n paar nie kousen? (Venlo), Anna, hedde e paar neej koze (Melderslo), Anna, hedde e paar niej kouse (Venray), Anna, hedde e paar nij koasen (Lottum), Anna, hees e paar now koze (Ospel), Anna, hĕbs tĕ ei paar nuj kouse?> (Amby), Anna, hubs tə ei paar nuij kousə (Amby), Anna, hubst dae ei paar noew kouse (Heel), Anna, hupse e paar huuj kouse? (Roermond), Anna, höbste e paar neuij kouse? (Maastricht), Anna, höbste e paar nui kouse? (Maastricht), Anna, hùb ste e paar nuu kouse? (Meerssen), koose (Jeuk, ... ), koosse (Wellen), kose (Vliermaal), kosen (Eksel, ... ), kous (Helden/Everlo), kouse (Kanne, ... ), kousen (Kerkhoven), kōōsen (Houthalen), kóó.se (Gors-Opleeuw), Spelling: <`> = sjwa.  kause (Bocholt), thans meer: kouse  nIj kooze (Leunen), Wolle en zijhje kaahse.  kaahsen (Peer), kousenboks: kōūsəboks (Kinrooi), lange hoos: lang hoëze (Bilzen), sok: Anna, höbs dich ein paar niej sök (Blerick), vrouwenhoos: vrouwen[wozə} (Grote-Spouwen), vrouwenkous: vrau:əkāsən (Lommel), vrawwekuëse (Zutendaal), vrouwekouwse (Veldwezelt), vrouwensok: vrouwdjezokke (Kinrooi), vrouwesokke (Veldwezelt), vrouwluihoos: vraeliewûze (Eigenbilzen), vroliehoasse (Hoepertingen), vroolaajhoëze (Bilzen), vrouwlujhoeze (Maaseik), vrouwluikous: vralliekuëse (Zutendaal), vroliekousən (Loksbergen), vroliekòèse (Alken), vrolij kòsen (Zonhoven), vrouwlujkouse (Maaseik), vrŏŭliekôsen (Sint-Truiden), vruili-jkuise (Bree), vrulliekousen (Achel), vrölliekosen (Eksel), vrúlliekoase (Hechtel), Spelling: <`> = sjwa.  vrölliekowse (Kaulille), vrouwluisok: vrôlliezok (Gennep), wijverhoos: weverweuze (Bilzen), weverwuzze (Eigenbilzen) Anna, heb je een paar nieuwe kousen? [DC 14A (1946)] || dameskous || Vrouwenkousen [kousen, hosen] [N 114 (2002)] III-1-3
dameslaars bot: bot (Paal, ... ), botten (Neerpelt), boͅt (Achel, ... ), boͅtĕn (Boekt/Heikant), boͅtə (Linkhout), bòt (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), bòttèn (Boekt/Heikant), botje: bŏtšəs (Maaseik), bottine: battone (Maastricht), bottin (Vliermaal), bottine (Hoeselt), boͅtenə (Rotem), boͅtin (Zelem), boͅtinə (Linkhout), damesbot: damsboͅtə (Hasselt), dameslaars: dameslaars (Munstergeleen, ... ), dameslaarze (Tegelen, ... ), tegenwoordig algemeen  dameslaars (Tegelen), dameslaarsje: damesleerske (Maastricht), damesstevel: damessjtevel (Roermond), damessjtevels (Tegelen), damesstievel (Maastricht), damesštevels (Tegelen), laars: laars (Roermond, ... ), laarze (Schimmert), laersk (Blerick), [rs moeilijk te lezen; ik veronderstel dat dat er staat]  leers (Mal), laarsje: laarske (Blerick), leërskes (Schinveld), [sic]  léérkes (Tungelroy), rijglaars: rīēlaarze (Haelen), stevel: schtevele (Schimmert), sjteevel (Meerssen), sjtevel (Baarlo, ... ), sjtevele (Maasniel, ... ), staevel (Sevenum), stevel (Blerick, ... ), stevelen (Neerharen), stevəl (Lanklaar, ... ), stēvəl (Opglabbeek), stievel (Wijk), [Vgl. Du. Stiefel]  sjtiefel (Oost-Maarland), stevelet: schteevelet (Valkenburg), sjteevelët (Sittard), sjtieëvelet (Klimmen), stevelet (Stevensweert), steveltje: sjtevelke (Tegelen), sjtevelken (Ulestraten), sjtievelke (Mheer), stevelke (Neeritter, ... ), stevelkes (Grathem, ... ), stevvelsje (Kerkrade), stévelkes (Amstenrade), vrouwbot: vroͅoͅboͅt (Halen), vrouwenbot: vraawebot (Leopoldsburg), vrāwəboͅt (Leopoldsburg), vrōwəbot (Riksingen), vrouwenluisstevel: vrouweluutstevele (Kerkrade), vrouwenstevel: vrouwesjtîêvele (Hoensbroek), vròwwe stivvel (Mechelen), vrouwluibot: vrelliebot (Kwaadmechelen), vrolaaibotte (Millen), vrolleybot (Borgloon), vroͅlējboͅtə (Bree), vroͅlyjboͅtə (Teuven), vroͅuliboͅt (Borlo), vroͅulīboͅt (Sint-Truiden), vroͅulø̄üboͅtə (Mechelen-aan-de-Maas), vrälibut (Kwaadmechelen), vrälliebot (Eksel), vrölliebotte (Beringen), vrölliebòtte (Beringen), vrøliboͅt (Kermt), vrø͂ͅliboͅt (Neeroeteren), vrøͅliboͅtə (Beringen), vrəlibot (Opheers), vrəlībotə (Beringen), vrouwluibottine: vreͅlibotenə (Beverlo), vrèlliebottennə (Beverlo), vrouwluistevel: vrouliestevel (Nunhem), vrouluijstievel (Borgharen), vrouwluusjtievel (Nuth/Aalbeek), vrouwluūjs-sjtiēëvel (Hoensbroek), vrowlūj sjtivvel (Bocholtz), vrŏlustjievel (Jabeek), vrölliestiebel (Beringen), vrəlīstībəls (Beringen), wijverbotje: weeverbotsje (Val-Meer), wijversbot: weverzbot (Zichen-Zussen-Bolder) dameslaars || rijgschoenen, hoge ~ voor dames [petiens, bottines] [N 24 (1964)] || vrouwenlaars || vrouwenlaars [stevelet] [N 24 (1964)] III-1-3
damesmantel damesjas: damesjas (Hoensbroek, ... ), damesmantel: damesmantel (Heerlen, ... ), damesmantjel (Jabeek, ... ), dāməsmant`əl (Ophoven, ... ), einen damesmantjel (Roermond, ... ), frak: frak (Beringen, ... ), jas: (lange) jas (Herk-de-Stad), (langə) jas (Herk-de-Stad), jas (Achel, ... ), jās (Kermt, ... ), jás (Hechtel), kazavek: korte vrouwenmantel (verouderd)  kazevék (Wellen), mantel: (lange) mantəl (Herk-de-Stad), ma.ntel (Gennep, ... ), ma.ntel, maa.ntel (Zonhoven), ma.ntəl (Borgloon), ma:ntəl (Wintershoven), ma:ntəl - ma:ntələ (Maastricht), maantel (Eijsden, ... ), maantels (Gennep, ... ), maentel (Kerensheide, ... ), maintəl - meͅintəl (Eupen), man`l (Tessenderlo), mandjele (Broeksittard), mangktel (Heerlen), mangtel (Rimburg, ... ), mangtels (Simpelveld), manjtel (Buchten, ... ), manjtels (Hunsel, ... ), manjtjel (Brunssum, ... ), manjtjels (Buggenum, ... ), mankel (Baarlo, ... ), mankel, mantel (Velden), mankels (Baarlo, ... ), manktel (Belfeld, ... ), manktels (Belfeld), mantel (Amby, ... ), mantel - mantele (Amby), mantel - mantels (Hasselt, ... ), mantel - mantëls (Lanklaar), mantel - mentel (Maaseik, ... ), mantele (Heek), mantels (Blerick, ... ), mantjel (Beegden, ... ), mantjels (Beegden, ... ), mantjəl (Swalmen), mantjəls (Swalmen), mantj⁄l (Asenray/Maalbroek), mantj⁄ls (Asenray/Maalbroek), mantəl (Beringen, ... ), mantəl - mantəls (Kermt), mantəl - maentəls (Opgrimbie), mantəl - mantəl (Zonhoven), mantəl - mantəls (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), mantəl| (Teuven, ... ), maontəl (Opglabbeek, ... ), mā.ntəl (Tongeren), māntel (Afferden, ... ), māntel - māntele (Rosmeer), māntels (Heijen, ... ), māntəl (Hamont, ... ), ma͂ntəl (Montzen), ma͂ntəl - kaba͂ (Hoepertingen), mengtel (Schaesberg, ... ), menjtel (Obbicht), menjtels (Dieteren, ... ), menjtjel (Brunssum, ... ), menjtjels (Einighausen), menkel, mentel (Velden), mentel (Mheer), mentel(s) (Valkenburg), mentele (Banholt), mentels (Afferden, ... ), mentjel (Herten (bij Roermond), ... ), mentjels (Bingelrade, ... ), mēntel (Lottum), mĕnkel (Steyl), mĕntel (Eys), mĕntels (Berg-en-Terblijt, ... ), mĕntjel (Susteren, ... ), mĕntjels (Beegden, ... ), màantël (Tongeren), mántel (Hechtel), mántəl (Ketsingen, ... ), mântel (Montzen, ... ), mântel - mântels (Wellen), mântjel (Tungelroy), mântəl - mântəls (Voort), mängtel (Rimburg), mänjtels (Lutterade), mänjtjels (Schinveld), mäntel (Arcen, ... ), mäntjels (Geleen), b.v. pelse mantel &gt;&lt; swerdosse mantel.  mantel (Kortessem), Fr. Jean  maantel (Wellerlooi), maantels (Wellerlooi), meer gebruikt nu  māntəl (Kermt), Minder.  (mantel) (Boekt/Heikant), ook -  mantel (Heerlen), Ook nog frak.  mantəl (Leopoldsburg), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken, omgespeld is het inderdaad een a.  mantel (Heer), mantels (Heer), mantjel (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), mantjels (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), ps. omgespeld volgens Frings.  mɛntels (Mechelen), mɛ̄ntels (Limmel), Zie ook jas.  mantel (Heerlen), manteltje: mentelke (Maastricht), overjas: üverjas (Hoensbroek), paletot (fr.): paleto (Montzen), palta.uw (Wellen), palto (Beverlo, ... ), paltouw (Velm, ... ), paltoͅ (Sint-Truiden, ... ), paltoͅuw (Borgloon), paltoͅuə (Brustem, ... ), palətōͅn (Borlo, ... ), pulto (Grathem), vrouwenjas: vroͅuəjas (Beringen, ... ), vrouwenmantel: vrowwemantel (Mechelen), vrouwluijas: vrouluijjas (Borgharen, ... ), vrouwluujas (Nuth/Aalbeek, ... ), vroͅlijas (Halen, ... ), vrølijaəs (Kermt, ... ), vrəlijas (Lanklaar), vrouwluimantel: vrolujmantel (Mechelen, ... ), vroolujmantjel (Brunssum, ... ), vrouluujmènjtjel (Einighausen), vrouluujmèntjel (Einighausen), vrouluumantel (Ulestraten), vrouwlumantjel (Susteren), vrouwluuimantel (Hoensbroek), vrōōluujmantel (Hoensbroek), vroͅlaimantəl (Millen), vroͅlyjmantəl (Teuven, ... ), vruiliejmantel (Bree, ... ), vrøli mantəl (Hasselt), vrølimantəl (Hasselt, ... ), vRølĭmantəl (Hasselt), vrøläi māntəl (Romershoven, ... ), vrøͅylimantəl (Bree), vrouwluipaletot (<fr.): vrolipalto (Opheers, ... ), vrouwluirok: vroͅlairoͅk (Millen), vrouwluisjas: vrouwluujtsjas (Bocholtz, ... ), vrowluusjas (Waubach, ... ), wijverjas: weiverjas (Zolder, ... ), wē`ərjas (Kwaadmechelen) damesmantel; inventarisatie huidige uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] || damesmantel; inventarisatie vero uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] || jas || mantel [SGV (1914)] || mantel (enkelvoud - meervoud) [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] || mantel (kledingstuk voor dames) || mantel, jas || mantels (mv.) [SGV (1914)] || mantels (mv.) [SGV (1914)] || overkleed voor vrouwen || paletot: damesmantel III-1-3
damesonderbroek boks: boks (Ell, ... ), Man: onderboks.  boks (Hechtel), broek: broek (Jeuk, ... ), broeken (Peer), brook (Beek, ... ), broekje: breekske (Veldwezelt), breukske (Kanne, ... ), brukskë (Tongeren), combinaison (fr.): kommenezoâ (Eksel), damesbroekje: damesbreukske (Maastricht), damesonderboks: damesòngerboks (Sittard), onderboks: oenderboeks (Opglabbeek), onderboks (Achel, ... ), ondərboks (Meijel), ongerboks (Posterholt, ... ), oongerboks (Vaals), oongerbooks (Grathem), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  ònd`rbòks (Bocholt), onderboks voor vrouwlui: onderboks vör vrollie (Venray), ongerboks veur vrouldje (Stramproy), ongerboks veur vrouwluuj (Stevensweert), ongerboks vur vrouluuj (Tegelen), onderbroek: onderbroek (Alken, ... ), onderbrook (Epen, ... ), onderbruk (Eigenbilzen), ongerbrook (Brunssum, ... ), oonderbrook (Meerssen), ónderbróek (Gors-Opleeuw), soms ongerboks  ongerbrook (Ubachsberg), vroeger "brook  ongerbrook (Klimmen), onderbroek voor vrouwlui: ongerbroêk veur vrouwluuj (Nuth/Aalbeek), onderbroekje: onderbrikske (Bilzen), onderhemd: ingerhumme (Susteren), slip: slip (Venlo), De i neigt naar de u.  slip (Kuringen), slipje: slipje (Eigenbilzen, ... ), slipke (Achel, ... ), slipkë (Tongeren), Modernisme.  slipke (Bilzen), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  slupke (Bocholt), smeek: sjmeek (Waubach), Groenstraats Bargoens  sjmeek (Waubach), vrouwenboks: vrouweboks (Venlo), vrouwenboks (Ophoven), vrouwenbroek: vrouwenbroek (Grote-Spouwen), vrouwenonderboks: vrau:ənondərboks (Lommel), vrouwenonderboks (Lommel), vrouwenòngerbòks (Maaseik), vrouwenonderbroek: vraeweonnerbruk (Eigenbilzen), vrewwe-onnerbruk (Eigenbilzen), vrouwe ongerbrook (Mechelen-aan-de-Maas), vrouwenondergoed: vrouwdje óngergood (Kinrooi), vrouwluiboks: vrolieboks (Venray), vrollie boks (Venray, ... ), vrouwliejboks (Maaseik), vrouwlujbòks (Maaseik), vrouwluu boks (Kessel), vrouwluuj boks (Nieuwstadt), vröllieboks (Eksel), vrölliebòks (Eksel), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  vrölliebóks (Kaulille, ... ), vrouwluibroek: vralliebrook (Zutendaal), vrolibroek (Loksbergen), vrolujbrook (Uikhoven), vroolaajbroek (Bilzen, ... ), vrouluibrook (Stokkem), vrouwlujbrook (Klimmen), vrouwluuj brook (Eijsden), vrouwluibroekje: vralliebreekske (Zutendaal), vrouwliebrukske (Vorsen), vrouwluionderboks: vrollieonderboks (Oirlo), vrollüjonderboks (Tienray), vroului ongerboks (Dilsen), vrouwluu ongerboks (Beesel), vrouwluujongerboks (Echt/Gebroek), vrouwluionderbroek: vroaleionnerbroak (Zonhoven), vrolieonderbroek (Hoepertingen), vrouwlieonderbroek (Hasselt), vróluuj ongerbrook (Wittem/Partei), vrouwluisboks: vrouluus boks (Eygelshoven), vrouwluisbroekje: vrooljaasbrikske (Bilzen), vrouwluisonderboks: vrouwluusongerboks (Waubach), vrouwluuts ongerboks (Simpelveld), wijverbroekje: weverbrikske (Bilzen) Onderbroek voor vrouwen. [DC 62 (1987)] || Vrouwenonderbroek [ook: slipje?] [N 114 (2002)] III-1-3
damesonderhemd dameshemd: dameshumme (Maastricht) onderhemd, onderkledingstuk dat op het blote lijf gedragen wordt [im, emmek, hem, himp, kemsel, liejms, sjmies, vlok] [N 25 (1964)] III-1-3
damesschoen met hoge of halfhoge hak blokhakschoen: blokhaksjoon (Tegelen), er staat een vraagteken bij  blokhaksjoon (Tegelen), botje: botjəs (Lanklaar), damesschoen: daamessjōōn (Mechelen), dames scheun (Maastricht), damesschoon (Venlo), damessjoon (Eijsden, ... ), geklede schoen: [sjuu in Rosmeer is mv.]  jəkleͅjdə šy (Rosmeer), hakkenschoen: akəsjōn (Boorsem), akəšon (Rekem), hakke-schoon (Schimmert), hakke-sjoon (Hoensbroek), hakkeschoean (Jabeek), hakkeschoen (Eksel), hakkeschoon (Neerharen), hakkesjoen (Schinveld), hakkesjoon (Ell, ... ), hakkesjoōn (Einighausen), hakəsjzjaon (Mechelen-aan-de-Maas), hakəsXōən (Kaulille), hakəsXuən (Neerpelt), hakəšōn (Bree), hakəšón (Mechelen-aan-de-Maas), hakschoen: ākšōən (Rotem), hakschoon (Boekend, ... ), hakschóón (Oirsbeek), hakschön (Valkenburg), haksjoon (Kerensheide, ... ), haksXuwŋ (Achel), hakšoon (Bocholt), hakschoentje: heksjeenkes (Bree), halfhakschoen: halfhakschoen (Beringen), halfhaksXun (Beringen), halfhoge schoen: haafhoog sjoon (Amstenrade), halfhoge toons: 2e woord onduidelijk  halfhoge tuins (Grathem), hoge schoen: haog sjoon (Beek), hoeëg sjoon (Hoensbroek), hoog sjoon (Amstenrade), hōēg sjōōn (Tungelroy), huXsXuwŋ (Achel), hoge toons: 2e woord onduidelijk  hoge tuins (Grathem), leren schoen: leir sŋn (Wintershoven), molire (fr.): moiljèèrs (Ittervoort), molieres (Blerick), molières (Blerick, ... ), platte hakkenschoen: platte hakke schōēn (Oirlo), platte-hakkeschoen (Oirlo), pumps (eng.): pump (Roermond), pumps (Hout-Blerick, ... ), pums (Echt/Gebroek, ... ), er staat een vraagteken bij  pum ? (Haelen), queen (eng.): [Van Dale: queenie (Eng.), damesschoen met puntneus, slanke leest en lage, dunne hak]  kwīēns (Klimmen), schoen: schoon (Horst, ... ), schoen bet een hoge hak: sxoͅun beͅnə hujə/ kleͅnə hak (Linkhout), schoen bet een kleine hak: sxoͅun beͅnə hujə/ kleͅnə hak (Linkhout), schoen bet een vers: sxuu be əuə vá͂s (Borgloon), schoen bet hoge vers: schoen bə oege vasse (Sint-Truiden), skūənbəhòugəvasə (Opheers), sXuən be huXfasə (Hasselt), schoen bet vers: sXuən be vasə (Hasselt), schoen met drievierde hak: schoon met drie-veerde hak (Meerssen), schoen met hak: sXun me hakə (Hamont), schoen met halve knuppel: [sic]  met hoͅf knøͅpələ (Teuven), schoen met hoge hak: mi hoëg hèk (Meijel), sjeun met hoeg hakke (Caberg), sjoen met hoög hakke (Maasbracht), sjoen mi hoeəg hèk (Meijel), sjong mit hoēg hakke (Bocholtz), schoen met hoge vers: mən šyn met hōx vāsə (Riksingen), schjun met hoogvasse (Millen), schoen met hoge vessem: schoen mè hōēg vèsseme (Beringen), sXūn me hūg veͅsəmə (Beringen), schoen met hoog hakje: sjoon met hoig hakske (Schimmert), schoen met versje: sjoenmètviedkes (Val-Meer), sjumetfiëskes (Zichen-Zussen-Bolder), schoentje: šōnkəs (Ophoven), talonbot (<fr.): talo͂ͅbot (Borlo), talonnetje (<fr.): talonnekes (Leopoldsburg), taloͅnəkəs (Kermt, ... ), talonschoen (<fr.): talonschoene (Paal, ... ), talonsXunə (Tessenderlo), talonsxuwnə (Zelem), talònsXòwn (Paal), təlonsXunə (Halen), təlonsXüünə (Donk (bij Herk-de-Stad)), versjesschoen: veskesschoenen (Vliermaal), veͅrskəsXūn (Boekt/Heikant), vèrskeschoen (Boekt/Heikant), vrouwluischoen: vrellieschoene (Kwaadmechelen), vrouwluusjoon (Swalmen), vroͅlyjšōn (Teuven), vrälisXunə (Kwaadmechelen), wandelschoen: wandəlsXun (Herk-de-Stad) damesschoenen met hoge of halfhoge hak [N 24 (1964)] III-1-3
damestrui? bolero (<fr.): bollero (Neerpelt), boͅlero (Bree), gilet (fr.): želē (Halen) damestrui, kledingstuk zonder knopen [N 23 (1964)] III-1-3
dammen dam spelen: Karte 92.  Dame spielen (Baelen, ... ), dammen: damme (Merkelbeek), dammen (Leunen), damə (Gemmenich), 96  ge-dam:p (Roermond), Karte 92.  dammen (Aubel, ... ), NB 2dam: dam (bij het damspel).  damme (Swalmen), Vgl. dam: 1. Dam (dampsel).  damme (Bocholtz, ... ), houten schenen: hǫwtǝ šēnǝ (Neeritter, ... ), steunstroken: stȳnstruǝkǝ (Weert), stø̄nstrōkǝ (Maxet), uitgekapt hout: ut˲gǝkapt hǭt (Kaulille) Dame spielen. || Dame2: Dame spielen. || Dammen. || Damspelen. || De stroken hout tussen de lemmers. Zie ook de toelichting bij het lemma ɛlemmersɛ.' [N O, 10l] || Een kijker die eenvoudige daarin gelegde kleurige voorwerpjes veelvoudig weerspiegelt en zo regelmatige bij de geringste beweging telkens afwisselende figuren vertoont [caleidoscoop, kijkbus]. [N 88 (1982)] II-3, III-3-2
damp damme: damə (Eupen), damp: damp (Eupen), domp: spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  dùmp (Beverlo), galm: galm (Eupen) damp || damp, wasem || Qualm, Dunst, Wasserdampf III-2-1
damp, stoom damp: daamp (Maastricht), damp (Baarlo, ... ), damp∂ (Vijlen), doom (Heerlen), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken.  damp (Pey), dwasem: dwà.sem (Hasselt), Vb. ich hùb mich verbjand aonnen dwaosem vanne móer (ik heb mij verbrand aan de waterdamp van de waterketel).  dwaosem (Kortessem), gadem: gaam (Bemelen, ... ), gajem (Bunde, ... ), gājəm (Maastricht), gèjem (Maastricht), de g neemt de plaats v.d. w in, zoals in goonsdeg, gèèë, woensdag, wieden.  gaam (Valkenburg), de gäojem kaom oét dn teekëtel.  gäojem (Gronsveld), gaaiem, gadem, gaam en gazem niet in WNT  gaajem (Maastricht), gazem: dit hoort men ook.  gazem (Valkenburg), rook: rouk (Lutterade), slie: slie (Lomm), stoom: scht-em (Epen), schtaum (Lutterade), schtoom (Oirsbeek, ... ), schtoum (Amby, ... ), schtōūm (Heer), sjtaum (Panningen, ... ), sjtoam (Gulpen), sjtoom (Schinveld, ... ), sjtoum (Asenray/Maalbroek, ... ), sjtōūm (Susteren), staom (Maasbree), staum (Elsloo, ... ), sto-am (Blitterswijck), stoam (Blerick, ... ), stoeem (Lottum, ... ), stoewm (Well), stoeëm (Afferden, ... ), stoeəm (Horst), stoim (Obbicht), stoo.um (Merselo), stooem (Heijen), stooim (Meerlo), stoom (Gennep, ... ), stooum (Venray), stooəm (Arcen), stoum (Baarlo, ... ), stōēum (Meterik), stōm (Gennep), stōōm (Griendtsveen), stōōwm (Wellerlooi), stōūm (Velden), stŏŏëm (Leunen), stŏwm (Pey), sto‧um (Maastricht), stôêm (Melderslo), stôêwm (Meterik), stôôm (Arcen), stôû.m (Borgloon), štoum (Roermond), (= stoom).  schtaum (Nattenhoven), sjtoum (Limbricht), staum (Grathem), stoum (Venlo), (Det geit mèt sjtoum: vlug).  sjtoum (Beegden), (Duitsche: st). (Kort uitspreken).  stoum (Montfort), (Fr. chaud).  sjtoum (Roermond), (lange oe). Opm. v.d. invuller: dit woord gebruikt men als de stoom met kracht uit de tuit v.d. ketel komt.  stôêm (Arcen), (ou langgerekt).  sjtōūm (Baexem), Zo wordt het ook genoemd.  stoëm (Lottum), wasem: vasəm (Gennep), waasem (Altweert, ... ), wasem (Amby, ... ), wasjem (Venray), wasəm (Leuken, ... ), wā.zem (Bree), wāi̯səm (Hasselt), wāsəm (Borgloon), wássem (Castenray, ... ), (aa + voltoon).  waasəm (Heythuysen), ps. boven de a staat nog een ? en een ´; deze combinatieletter is niet te maken.  wassum (Heijen), ps. boven de a staat nog een ?; deze combinatieletter is niet te maken. (of omgespeld: [wasem]).  wasem (Leunen), zwaai: sjwa (Beesel), zjwa (Helden/Everlo), zjwaai (Beesel), zwa (Sevenum), zwaai (Arcen, ... ), zwaaj (Blerick, ... ), zwââi (Meterik), ps. boven de beide as staat nog een ?; deze combinatieletters zijn niet te maken. (of omgespeld: [zwaai]).  zwaai (Horst), ps. boven de beide as staat nog een ?; deze combinatieletters zijn niet te maken. (of omgespeld: [zwaaj]).  zwaaj (Meterik), zwaam: de zjwaam (Vaesrade), dər šwaam (Voerendaal), schwaam (Gulpen, ... ), sjwaam (Born, ... ), sjwām (Holtum), swaam (Leveroy), šjwaam (Einighausen), šwaam (Voerendaal), zchwaam (Schinnen), zjwaam (Beegden, ... ), zwaam (Altweert, ... ), zwajm (Gennep, ... ), žwāām (Putbroek), (= damp).  zwaam (Grathem), (ch als in china).  chwaam (Puth), (s.m. bijv. de moer zwaamtj  zwaam (Nederweert), Note v.d. invuller: dit wordt ook weleens gezegd, maar dit acht ik zelf foutief, omdat dit meer betrekking heeft op rookontwikkeling.  žwaam (Vaals), ps. de aa: kan ik niet goed omspellen; dit heb ik letterlijk overgenomen!  zjwaa:m (Maasbracht) adem, wasem || damp van kokend water [DC 28 (1956)], [DC 28 (1956)] || damp, stoom || stoom [SGV (1914)] || stoom, damp [ZND m], [ZND m] || wasem, damp [SGV (1914)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-4-4