e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
de duivenklok afstemmen op de moederklok aanslaan: aonsloon (Sint-Pieter), ā.šloͅ.a (Eys), aanzetten: Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  aanzette (Gruitrode), afpitsen: afpitsen (Mielen-boven-Aalst), afslaan: aaf-slaon (Sevenum), aafsjlao (Wijlre), aafsjlaon (Beesel, ... ), aafsjloan (Guttecoven), aafslaon (Geleen), afsloan (Venray), sāmə afslōͅ (Meijel), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  afslôân (Wanssum), Opm. v.d. invuller: dit gebeurt na aankomst van de duiven.  aafsjloan (Doenrade), afslag (zn.): aaafslaag (Echt/Gebroek), aafsjlaag (Geleen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  de afslag (Wanssum), afslag maken: (m.): geldt (kennelijk) alleen voor het woord "?Åfßla.x"(ps. invuller noteert deze "(m.)"nl. achter dit woord!).  ‧āfšla.x mā.kə (Eys), aftrekken: aaftrekke (Houthalen), aaftrekkə (As), aftrekken (Tongeren), aoftrekke (op moederklok) (Jesseren), de klok aaftrèkken (Eisden), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  de klok aoftrèkke (Bilzen), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  aa.ftrèkke (Zolder), gelijkzetten: geleek zette (Kortessem), geliehk zitte (Herten (bij Roermond)), geliek zètte (Doenrade, ... ), klok geliek zette (As), juist zetten: de klok zjust zetten (Koersel), op de klok trekken: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  op de klok trèkke (Bilzen), regelen: de klok regele (Weert), de klok regelen (Rijkhoven), regele (Jeuk), régele (Vlijtingen), uren zetten: oere zette (Eys), zetten: Opm. v.d. invuller: dit gebeurt op de dag vóór de lossing.  de klok zitte (Doenrade) Hoe heet het afstemmen van de klok op de tijd van de moederklok? [N 93 (1983)] III-3-2
de duivenklok gelijkzetten afslaan: aafsjloa (Kerkrade), afslag (zn.): aafsjlaag (Kerkrade) 2. De duivenklok gelijkzetten met de moederklok. || 2. Het gelijkzetten van de duivenklok. III-3-2
de duivenklok gelijkzetten met de moederklok aanslaan: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  ansloan (Wanssum), aanslag (zn.): Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  ânslâg (Wanssum), afslaan: aafsjlaon (Beesel, ... ), aafslaon (Sevenum), aafsloan (Weert), afsloan (Venray), afslōͅ (Meijel), aofslaon (Sint-Pieter), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  aa.fslao.n (Grathem, ... ), aftrekken: aaftrekkə v.d. klòkkə (As), aoftrekken (Jesseren), de klok zetten: klok zette (Wijlre), de klokken aanzetten: klokken aanzètten (Eisden), de klokken trekken: de klokken trekken (Rijkhoven), de klokken zetten: de klokke zitte (Echt/Gebroek), de klokke zètte (Doenrade), klokke zitte (Geleen), klokke zètte (Doenrade, ... ), klòkkə zètte (Guttecoven), de uren zetten: də u.ərə zeͅ.tə (Eys), oere zette (Eys), gelijktrekken: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  geleiktrèkke v.d. klok (Bilzen), gelijkzetten: Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  gelijkzetten (Gruitrode), klokken: klokke (Herten (bij Roermond)), ’t klokke (Lutterade), op de juiste uur trekken: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  op de zjuste oēr trèkke (Bilzen), regelen: regele (As, ... ), regelen (Koersel, ... ), (dòr de ree.geliër), de rigglaasj.  et ree.gele (Zolder), regulatie (zn.): regulatie (Mielen-boven-Aalst), richten: richten (Meijel), trekken: trekke van den toellet (Kortessem), zetslaan?: zètsjlaon (Geleen) het gelijkzetten van de klokken der spelers met de moederklok? [N 93 (1983)] III-3-2
de duivin in een hoekje jagen (baltsverschijnsel) dreef: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  drif (Grathem, ... ), drijven: drieve (Sint-Pieter), driëve (Sevenum), drīēve (Swalmen), drīēvə (Beesel), drèè.ve (Zolder), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  drèè.ve (Zolder), Algemene opmerking: deze vragenlijst is heel slecht ingevuld!  drieve (Maasbree), hakken: hakke (Eys), het nest drijven: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’t nès dreive (Bilzen), het nest injagen: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’t nès ènjaoge (Bilzen), het nest opdrijven: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  ’t nès opdreive (Bilzen), hochten: op ’t hochte van de hin (Kortessem), in de hoek drijven: in dən hook dri-jvə (As), in de hoek jagen: (in dən hook) jaagə (As), in een hoek drijven: Opm. dit wordt ook gezegd!  in ’nen hook drieve (Klimmen), in een hoek jagen: in ’nen hook jage (Klimmen), in een hoekje jagen: doevin in è heekske jage (As), jagen: jagen (Mielen-boven-Aalst), jauge (Jeuk), jā.gə (Eys), jāāgə (Beesel), joagen (Tongeren), joege (Geleen), Opm. v.d. invuller: men zegt "hè j¨¨gt".  jagen (Eisden), jagen achter zijn duivin: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  áchter zèn douvin jaa.ge (Zolder), nestdrijven: nestdrieeve (Weert), nestjagen: nès jage (Echt/Gebroek), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  nestjage (Wanssum), nestschotel (zn.): ’n nêstschotel (Houthalen), op de hak zitten: op de hak (Buchten), op den hak zitte (Doenrade), op dreef zijn: op drif zeen (Geleen), opdrijven`: opdrievə (Guttecoven), opjagen: opjaogen (Jesseren), paren: paare (Venray), pārə (Meijel), vastzetten: ze vastzetten (Koersel) 3. (Duiven) Nestjagen (van doffer achter duivin). || Hoe benoemt men de volgende baltsverschijnselen van duiven: de duivin in een hoekje jagen? [N 93 (1983)] III-3-2
de echtelijke staat echtelijke staat: de echtelijke schtōāt (Schimmert, ... ), echtelike staot (Ophoven), echtelukke staot (Maastricht), egtelikke sjtaot (Roermond), ehestand (du.): den ehestand (Eigenbilzen), eiestand (Bocholtz), ieësjtand (Nuth/Aalbeek, ... ), ieëstand (Eys), ieëstanjd (Koningsbosch), īēësjtand (Nieuwenhagen, ... ), getrouwd leven, het -: getraad leve (Jeuk), getroud laeve (Grevenbicht/Papenhoven), getrouwd laeve (Baarlo, ... ), getrouwd leave (Lutterade), getrouwd leeve (Eisden), getrouwd leven (Eksel, ... ), getrouwd leäve (Mechelen-aan-de-Maas), getrouwd leëven (Hoensbroek), getrouwd liève (Schinnen), getrouwd lèive (Bocholt), getrouwd lèven (Neerbeek), getrouwd lèève (Houthalen, ... ), getrouwdj laeve (Echt/Gebroek, ... ), getrouwdj leven (Haler), getrowd leave (Waubach, ... ), getròwd leeëve (Hoensbroek), t getrouwd laeve (Oirlo, ... ), t getrouwd lève (Gulpen, ... ), t getrowd leve (Maastricht), t getròuwd lêeve (Tongeren), ut getrout leeve (Meerssen, ... ), ut getrouwd leve (Klimmen, ... ), getrouwd zijn, het -: getraat zèn (Sint-Truiden), getrauwd zien (Stokkem), getrouwd zeen (Melick, ... ), getrouwd zien (Baarlo, ... ), getrouwd zijn (Houthalen), getrouwdj zeen (Thorn), getrowd ziej (Terlinden), getruijdsj zeen (Bree), getrówd zieë (Nieuwenhagen, ... ), gətroͅwt zen (Meijel), houwelijk: gelukkig -, slecht -  houwelik (Maastricht), houwelijkse staat: houweliken staot (Maastricht), howwelekse staot (Maastricht), houwelijksleven: houweliksleve (Maastricht), huishouden hebben: hoeeshogie hebbe (Weert), huwelijkse staat: huuwelèke-sjtaot (Geleen), huwelikke staot (Ell), lange rozenkrans: pop.  dr lange roeëzekrans (Klimmen, ... ), levensverbintenis: laevesverbientenis (Castenray, ... ), levenszee: laeveszieë (Leunen, ... ), trouw, de -: de trów (Epen), den trouw (Haler), dr trouw (Gulpen), traow (Meeswijk), trouw (Echt/Gebroek, ... ), trow (d’n -) (Castenray, ... ), tròw (Hoensbroek), tróuw (Tegelen), ien euren trouw hebben ze het goed gedaan: is de tijd dat ze getro7uwd zijn hebben ze succes gehad  trouw (Blitterswijck, ... ), in de trouw komt van alles kieke  trouw (Maastricht), in mienen trou = in mij huwelijk  trou (Sittard) de echt, de echtelijke staat || de echtelijke staat, het gehuwde leven [ieësjtand] [N 96D (1989)] || gehuwde staat || huwelijk, de huwelijkse staat || huwelijk; tijd die men getrouwd is || huwelijksleven || tijd dat men gehuwd is || tijd dat men gehuwd is/was || tijd dat men getrouwd is III-2-2
de eerste communie doen communie (<lat.) doen: de komunie doon (Weert), eerste communie (<lat.) doen: eerste kemunie doewn (Neerpelt), eerste kemunie doon (Roermond), eirste communie doon (Ospel), ierste kemuunie doon (Reuver), ierste kommunie doon (Bocholt), ieëste kemuuniej doon (Ell) De eerste Communie doen. [N 96D (1989)] III-3-3
de eerste duiven die in de lucht opgemerkt worden de kop: dao keumt de kop (Geleen), der kop (Wijlre), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  de kop (Wanssum), doorgaan?: doorgoan (Guttecoven), eerste duiven: d’ieste dave (Jeuk), eèsjte doeve (Geleen), ierste dauf (Houthalen), ieste doef (Eys), eersten, de ~: de aësjte dee över gont (Doenrade), de ièjsjte (Doenrade), də ‧iəštə (Eys), kopduiven: de kop doeven (Eisden), de kopdoeve (Klimmen), kopdoeeve (Weert), kopdoevə (Beesel), kopdouven (Rijkhoven), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  kopdoeve (Wanssum), Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  kopduuf (Gruitrode), kopduives: kòpdówvəs (As), kopgroep: kopgroep (Tongeren), kopvliegers: kopvlieger (Jeuk), voorlopers: vöärluipers (Echt/Gebroek), voorvliegers: veur-vleegers (Sevenum), vīēwleegərs (As), vroege duiven: vruug dòf (Sint-Pieter), Algemene opmerking: de rest van deze vragenlijst is niet ingevuld (blanco)!  ein vreug doef (Lutterade), vroege, een ~: vruuge (Sint-Pieter), vroegsten, de ~: də vryxstə (Meijel), zien: zeen (Vlodrop) Hoe zegt men: de eerste duiven die in de lucht opgemerkt worden? [N 93 (1983)] || Hoe zegt men: het aankomen van de duif: recht uit de richting van de losplaats? [N 93 (1983)] III-3-2
de eerste keer bakken aanbakken: ānbakǝ (Ulestraten), afbakken: afbakǝ (Koersel), āfbakǝ (Bocholt, ... ), bakken: bakǝ (Arcen, ... ), bǫ?ǝn (Lommel), beschuit bakken: bǝšȳt bakǝ (Noorbeek), beschuitbollen bakken: bǝšȳtbø̜l bakǝ (Tegelen), bollen bakken: bǫlǝ bakǝ (Ottersum), eerste bak: īrstǝ bak (Maastricht), eerste baktijd: ē̜stǝ baktīt (Stein), eerste keer bakken: īstǝ kīr bakǝ (Bevingen, ... ), eerste maal bakken: iǝštǝ moal bakǝ (Kerkrade), gaar bakken: gǭr bakǝ (Oost-Maarland), in de vorm bakken: øn dǝ vørm bakǝ (Bilzen), voorbak: vø̜̄rbak (Rekem), voorbakken: voorbakken (Koningsbosch), vȳrbakǝ (Brunssum, ... ), vȳrbakǝn (Nuth), vø̄rbakǝ (Geleen, ... ), vø̜jrbakǝ (Melveren), vø̜rbakǝ (Panningen) [N 29, 60] II-1
de eerste lagen leggen van een ring aanleggen: anlęgǝ (Griendtsveen), inleggen: enlęgǝ (Griendtsveen, ... ), inzetten: inzetten (Venray), op de ring werken: op da reŋk wē̜rǝkǝ (Griendtsveen, ... ) Wisselend van kop- en scheerturf per laag worden de lagen in de ring opgebouwd. [II, add.] II-4
de eerste uitwerpselen van het veulen (het) zwart: zwart (Bree), beestkeutel: bestkø̄ʔǝl (Kwaadmechelen), darmpek: dɛrǝmpɛk (Achel, ... ), dɛrǝmpɛ̄k (Swalmen), dɛ̄rǝmpɛk (Hamont), drek: drɛk (Koersel, ... ), eerste mest: īǝ.rstǝ męst (Genk), erfdrek: ɛrǝfdrɛk (Gronsveld, ... ), erfpacht: ɛrǝfpax (Smeermaas), erfstront: ɛrǝfstrōnt (Smeermaas), geboortestront: gǝbōrtǝstrōnt (Neerpelt), klit: klet (Stramproy), kwaad mest: kǭt męs (Tongeren), mest: męs (Bleijerheide, ... ), pek: pek (Afferden, ... ), piǝ.k (Hasselt), pēk (Hulsberg), pēǝk (Heerlerheide), pēǝx (Kerkrade), pē̜k (Bilzen, ... ), pē̜ǝk (Beverst, ... ), pęk (America, ... ), pīǝk (Puth), pɛk (Berverlo, ... ), pɛ̄k (Baexem, ... ), pekmest: pɛkmęst (Venray), schijt: sxit (Heerlerheide), slijmer: slɛ̄mǝr (Bokrijk), stop: stǫp (Gingelom, ... ), stopsels: stø̜psǝls (Niel-Bij-Sint-Truiden), teer: tɛ̄r (Halen), zwart mest: zwat męs (Bilzen, ... ) Zij vormen een zwarte, kleverige stof. [N 8, 58] I-9