e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
de inhoud van een boom schatten schatten: sxa(t)ň (Tessenderlo), sxatǝ (Hamont, ... ) Schatten hoeveel paren klompen uit een boom kunnen worden vervaardigd. De schatting vindt plaats aan de hand van de omvang en de lengte van een stam. [N 97, 39] II-12
de kaarsen aansteken aandoen: aandoen (Zonhoven), aandoewn (Houthalen), de kasse ondun (Tongeren), kaarsen oandoen (Zonhoven), kasse(n) oandoen (Sint-Truiden), kersen aandoen (Tessenderlo), kjasse aandoen (Eigenbilzen), kjasse oandoen (Eigenbilzen), kàssen oandoen (Sint-Truiden), aanmaken: aanamake (Vijlen), aanmake (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), de kaertse aanmake (Klimmen), de kaertse aanmake, aasjtèke (Klimmen), de ketse aamake (Gulpen), kaerse anmake (Oirlo), kaesen aanmake (Obbicht), karse aanmake (Opglabbeek), keasje aanmake (Nieuwstadt), keerse aanmake (Stokkem), keerse aonmake (Maastricht), keersen aanmaken (Uikhoven), keetse aonmake (Heugem), kerse aanmake (Holtum, ... ), aansteken: aa(n)sjtaeke (Schinnen), aanschtèèke (Schimmert), aansjtaeke (Guttecoven, ... ), aansjtèèke (Sweikhuizen), aanstaeke (Beesel, ... ), aansteeke (Baarlo, ... ), aansteike (Holtum, ... ), aansteke (Hechtel, ... ), aansteͅkə (Bree), aanstoke (Maasbree), aanstäke (Montfort), aanstèèke (Koningsbosch, ... ), aasjtaeke (Doenrade, ... ), aasjteëke (Kunrade, ... ), aastèche (Bocholtz), anstaeke (Venray), anstaoke (Siebengewald), ansteeke (Meijel), ansteke (Tienray), aonsteeke (Maastricht), aonsteke (Eksel, ... ), aonstéke (Maastricht), auwnstèke (Jeuk), āāsjtēēëke v.d. kééëtse (Nieuwenhagen), ānsteͅkə (Ophoven), de bougies aonsteke (Maastricht), de bougies of keerse aonsteke (Maastricht), de kaertse aansjtaeke (Klimmen), de kasse aonstiĕke (Heers), de keerse aansjteeke (Meerssen), de kerse anstoke (Merselo), de ketse aasjteëke (Gulpen, ... ), de keëtse aasjteëke (Nieuwenhagen), de kjasse oanstéke (Eigenbilzen), de kɛətsə āsjtɛəkə (Montzen), də karsə ɛnstēͅkə (Meijel), də keersə aonsteekə (Maastricht), kaarsen aonstèken (Zonhoven), kaerse anstoke (Oirlo), kaerseaansjtaeke (Swalmen), kaese aanstaeke (Thorn), kaesen aanstaeke (Montfort), kaesse aansjtaeke (Heel), kaetse aasteake (Eys), kairseaansjtaike (Horn), karse aansteike (Bocholt), karsenoansteke (Eksel), karsenoansteken (Eksel), kearse aansjteake (Lutterade), keerse aanstèèke (Klimmen), keerse aonsteke (Maastricht), keeëtse aasjteëke (Hoensbroek), keise aansteike (Linne), kerse aansjtaeke (Baarlo), kerse aansjteeke (Tegelen), kerse aanstaeke (Sevenum, ... ), kerse aansteike (Roggel), kersen aanstaeke (Baarlo), kersen oansteken (Achel), kertse aansjtaeke (Vlodrop), keërsen aansteëke (Mechelen-aan-de-Maas), keëtse a-sjtèche (Kerkrade), kēͅrsən ānstēͅkə (Neerpelt), kēͅsə ānstēkə (Thorn), keͅrsə ānstēͅkə (Sint-Huibrechts-Lille), kitse asjejkke (Vijlen), kàssen oansteeke (Sint-Truiden), kèetze aastèèke (Ubachsberg), kètse aasjteeëke (Epen), oansteeke (Maastricht), oansteke (Maastricht), oanstèkə (Hoeselt), oanstêke (Hoeselt), aanvinken: aanwinke (Weert), kaese aanvinke (Ell), opsteken: e keerske opsteke (Wijk), steken: kesenstēējəkə (Loksbergen) De kaarsen aansteken [aanstèèke, aanstaoke?]. [N 96B (1989)] || De kaarsenaansteker en -dover: een lange stok voorzien van een hoorntje om kaarsen te doven, en een aangehechte wasdraad om kaarsen aan te steken [domper, doofhoedje, kaarsenhoorntje, kaarsenaansteker?] . [N 96B (1989)] III-3-3
de kaarsen doven dempen: dempe (Maastricht), kaasse dempe (Hoeselt), doven: de keerse doave (Meerssen), de kerse douve (Roggel), de ketse daove (Gulpen), doeve (Meijel), doeven (Sevenum), douve (Geleen, ... ), douven (Baarlo, ... ), dove (Kerkrade, ... ), doven (Koningsbosch, ... ), dōēwəvə (Loksbergen), kaerse douve (Schinnen), kaersen douve (Geulle), kaese douve (Thorn), kaesse douve (Heel), karse douve (Bocholt), karsen duive (Opglabbeek), kearse douve (Lutterade), kerse dauve (Venlo), kerse doeeve (Venray), keͅrsə duvə (Sint-Huibrechts-Lille), uitblazen: de bougies of keerse oetbloze (Maastricht), keersen oetblozen (Uikhoven), oetbloaze (Kunrade), ödblaoze (Tessenderlo), uitdoen: aatdoen (Sint-Truiden, ... ), autdoen (Hoeselt, ... ), auwtdoewn (Houthalen), boesjies oetdoen (Wijk), de kaertse oetdoeë (Klimmen), de kasse aotdeun (Heers), de kasse autdun (Tongeren), de keerse oetdoen (Maastricht), de kerse oetdoon (Kelpen), de kerse utdoen (Tienray), de ketse ôetdoeë (Waubach), de keëtse oeht doeë (Nieuwenhagen), de kjassen ootdoen (Eigenbilzen), de kɛətsə utuə (Montzen), kaarsen oatdoen (Zonhoven), kaasse awtdoen (Hoeselt), kaerse oetdoo(n) (Schinnen), kaesen oetdoon (Obbicht), karse oetdoen (Eksel), karse uutdoen (Opglabbeek), karse uutdoon (Bree), karsen oetdoen (Eksel), karsen outdoen (Peer), karsen uutdoon (Opoeteren), karsə øtjdū (Meijel), keasje oetdoon (Nieuwstadt), keerse oetdoen (Maastricht), keersen oetdoon (Uikhoven), keersoetdōōn (Boorsem), keersə oetdoen (Maastricht), keeëtse oeëtdoeë (Hoensbroek), kerse oetdoon (Baarlo), kerse uutdoon (Weert), kertse oetdoon (Vlodrop), keërsen oêtdoen (Mechelen-aan-de-Maas), keͅrsə utdun (Sint-Huibrechts-Lille), kjasse ootdoen (Eigenbilzen, ... ), kärsje oetdoon (Montfort), kètse oetdoeë (Sint-Martens-Voeren), oatdoen (Diepenbeek), oatdun (Hoepertingen), oeetdoon (Maasbree), oerdoon (Weert), oet doon (Sevenum), oetdoan (Sittard), oetdoen (Eksel, ... ), oetdoon (Beesel, ... ), oewtdoeng (Achel), oewtdoewen (Neerpelt), ouwetdoen (Zonhoven), uutdoeen (Oirlo), uitmaken: de kaertse oetmake (Klimmen), de kaese oetmake (Ell), de ketse oetmake (Gulpen), de kèsse oetmake (Holtum), de kééëtse ōētmāāke (Nieuwenhagen), eosmaache (Kerkrade), kaese oetmaake (Thorn), kaese oetmake (Heel), keasje oetmake (Nieuwstadt), keetse oetmake (Heugem), kerse uutmake (Merselo), kertse oetmake (Vlodrop), kèse oetmake (Holtum), oehtmake (Waubach), oesmaache (Bocholtz), oetmaake (Epen, ... ), oetmake (Baarlo, ... ), oetmaken (Baarlo, ... ), oeëtmake (Doenrade), oëtmake (Ubachsberg), utmake (Siebengewald), uutmake (Oirlo), òètmake (Terlinden) De kaarsen doven, uitmaken, uitdoen. [N 96B (1989)] III-3-3
de kaarten couperen afheffen: aafheffen (Eksel), aafhuffen (Ophoven), aafhöffe (Swalmen, ... ), afheffe (Meijel), afheffen (Heerlerbaan/Kaumer), afhèffe (Gennep), afhöffe (Meerlo, ... ), afhøͅfə (Venlo), āfheͅfə (As), āfhøͅfə (Maasniel, ... ), áfhöffe (Venray), Ich höf aaf en doe geufs.  aafhöffe (Echt/Gebroek), Ich höf aaf en dów guëfs.  aaf höffe (Baarlo), afheven: aafheeve (Waubach), aafheëve (Bocholtz, ... ), afheive (Ingber), ā:fhɛ̄:və (Gemmenich), āfhēvə (Epen), āfhēəvə (Kerkrade, ... ), afkampen: Diech moos - en zijj moot geve.  aofkampe (Maastricht), Vero. Doe mós sjöddele en ich aafkampe.  aafkampe (Roermond), afkappen: aafkappe (Sittard, ... ), aafköppe (Klimmen), aofkappen (Maastricht), ōͅfkapə (Maastricht), afkippen: āfkøͅpə (Eys), afkrijgen: Krieg dich mer n kaart aaf: neem maar een kaart van het stapeltje.  aafkriege (Swalmen), afnemen: aafnummen (Brunssum), afnēmə (Gennep), āfnømə (Heerlen), Kaarte - (van de sjtok).  aafnumme (Swalmen), afpakken: aafpakke (Doenrade, ... ), afpakke (Eys), afpakken (Hoensbroek), āfpakə (Amstenrade, ... ), n Kaart - (van de sjtok).  aafpakke (Swalmen), afrapen: aafrape (Roermond), āfrāpə (Stein), couperen (<fr.): couperen (Stein), kaepere (Nieuwstadt), koepere (Merkelbeek), koeperen (Maastricht), kupe:rə (Kanne, ... ), kūpērə (Maastricht), Gg. - VD. couperen &lt; Fr.  kupɛ.irə (Gingelom), heffen: heffe (Meijel), heffen (Eigenbilzen, ... ), heͅfə (As), hueffe (Stal), huffe (Kesseleik, ... ), huffen (Montfort), huiffe (Montfort), höffe (Bocholt, ... ), höffen (Heusden, ... ), hø͂ͅfə (Posterholt, ... ), høͅfə (Blerick, ... ), hùffe (Zolder), kaarte höffe (Boorsem), De gever moet laten heffen.  (h)èfə (Niel-bij-St.-Truiden), I, II, III. Z.o. óndërstêkë, sjoeffëlë.  hùffë (Tongeren), Rijnl. abheben 1, d.  (h)èffe (Hasselt), höffe (Zonhoven), Sub kaart.  de kaart höffe (Meerlo, ... ), Wie moet heffen?  øͅfə (Meeswijk), heften: eͅftə (Sint-Truiden), èfte (Sint-Truiden), heven: heive (Ingber), kappen: kappe (Gronsveld), kappen (Schinnen, ... ), kapə (Roermond), kippen: kuppe (Itteren), köppe (Nuth/Aalbeek), køͅpə (Guttecoven, ... ), uittrekken: óó.ëttrèkke (Zonhoven) (Bij kaarten) afheffen, couperen. || (Kaarttermen): Een aantal kaarten van de stapel nemen voordat ze gedeeld worden. || 1. Afnemen, afpakken. || 1. Heffen (kaartterm). || 2. Bij t kaartspel de gemengde kaarten afnemen. || 3. Bij het kaartspel: vòòr men begint te delen, moet degene die op de voorhand zit, de stok kaarten heffen. || 3. Een deel van de speelkaarten afnemen voordat de tegenpartij guft (de kaarten deelt). || [Sport en spel volwassenen]: Kaarten afnemen. || Aafhääve: 2. (Kartensp.) Abheben, den Kartenhauf in zwei teilen u. den oberen Teil nach unten legen. || Aafkampe*: couperen (kaartspel). || Afheffen bij het kaartspel (fr. couper). || Afnemen bij kaartspel. || Afnemen, afhandig maken. || Afpakken, afnemen, afhandigmaken. || Afpakken: 2. (Bij kaarten) afpakken = het bovenste deel van een pak kaarten afnemen en opzijleggen. || Afrapen: 1. kaarten van de stok nemen. || Aftillen. Bij het kaartspel: t bovenste gedeelte wisselen met het onderste gedeelte van de stapel. || Aftillen; afnemen van stapel kaarten. || Bij kaartspel. || Bij kaartspel: een kaart of kaarten van de stok nemen. || Couper: (bij t kaarten) zich door een troef van de tot nog toe aan de tegenstrever toebehorende slag meester maken, wanneer men het soort van de uitgespeelde kaart niet heeft. || Couper: de kaarten afnemen. || Couperen bij het kaartspel. || Couperen van speelkaarten. || Couperen, afnemen (in het kaartspel). || Couperen. || De kaart afnemen. || Een aantal kaarten van de stapel afnemen voordat ze gedeeld worden, zodat de nieuwe bovenste kaart in ieder geval onbekend is [couperen, heffen, afheffen, afkappen]. [N 88 (1982)] || Een aantal speelkaarten van de stok afnemen en aan de onderkant bijsteken. || Heffen bij kaarten. || Heffen. [ZND m] || Heffen: (Kaartspel) Afheffen. || Heffen: 2. (Kaartspel) een deel van de hoop opnemen en ondersteken. || Heffen: 2. Afnemen (van de kaarten). || Heffen: aantal kaarten van de stapel afnemen voordat ze gedeeld worden, zodat de nieuwe bovenste kaart onbekend is. || Heffen: hoopje speelkaarten afnemen. || Kaarten ondersteken, mengen. || Kaartterm, na het wassen van de kaart kon men het bovenste gedeelte onderop leggen. || Kaarttermen: Snijden. || Uittrekken: *2. Uitdr. in het kaartsp.: Kaarten afheffen uit het middelste deel van het spel. III-3-2
de kaarten ronddelen delen: deile (Ell, ... ), deilen (Maastricht, ... ), dele (Brunssum, ... ), delen (Eigenbilzen, ... ), dēlə (Nieuwenhagen), dēͅlə (Opglabbeek), deͅilə (Hulsberg, ... ), deͅjlə (Maastricht), deͅlə (Meijel), dijlen (Kesseleik), dèjle (Stal), délle (Meijel), dɛlə (Oirlo), De kaarten delen (uitdelen).  delə (Hamont), Wie gedeeld heeft, zit achterop.  dèilə (Meeswijk), Wië mòt dee.ële? Wie moet ronddelen?  dee.ële (Zonhoven), geven: gae:ve (Kaulille), gaeve (Beesel, ... ), gaive (Ell, ... ), geave (Lutterade), geeve (Doenrade, ... ), geeven (Brunssum, ... ), geive (Ingber), geiven (Born), gejeve (Loksbergen), geve (Gronsveld, ... ), geven (Eksel, ... ), geëve (Diepenbeek), gēvə (Epen, ... ), gēəvə (Mheer), gēͅvə (Amstenrade, ... ), gēͅəvə (Nieuwenhagen), geͅavə (Eys), ghøͅfəvə (Tienray), gië.ve (Zonhoven), gèjve (Stal), gèjven (Heusden), gééve (Meijel), gɛvə (Oirlo), gɛ̄və (Maasbree, ... ), jēəvə (Kerkrade), jɛ̄:və (Gemmenich), Bij kaarten: Ich höf aaf en doe geufs.  gaeve (Echt/Gebroek), NB geever: wees de geever: kaartterm, ronddelen, uitdelen.  geeve (Sint-Truiden), NB gië.ver: gever (kaartspel).  gië.ve (Zolder), pag. 21 sub aofkampe: Diech moos - en zijj moot geve.  geve (Maastricht), Sub kaart.  de kaart gève (Meerlo, ... ), Sub kaarte.  gaeve (Weert), Wië mut gië.ve? (gall.).  gië.ve (Hasselt), Wéë zennen toer is t vör te geëve: Wiens beurt is het om te geven (kaarten uitdelen)?  geëve (Kortessem), langen: lange (Klimmen), (Veroud. Kaartsp.: Wie moet er langen?  laŋən (Lommel), ronddelen: We zullen nog eens ronddelen en dan scheiden we uit.  rondèələ (Zonhoven), tuisen: toese (Bocholt), uitdelen: oetdeile (Venlo), oetdeille (Vlodrop), owtdeͅilə (As), oétdejle (Gronsveld), uitgeven: oetgeeve (Oirsbeek), oetgeven (Stein) (Kaarttermen): Speelkaarten ronddelen. || (Speel)kaarten uitdelen. || 2. Delen bij t kaartspel. || 2. Geven (kaartterm). || [Delen bij het kaartspel]. || [II.] Kaarten uitdelen. || [Kaarten ronddelen]. || De kaarten ronddelen [delen, geven, hangen]. [N 88 (1982)] || Delen, kaart delen. || Delen. || Delen: *3. De kaarten geven. || Delen: 2) kaarten ronddelen. || Delen: 3. (Kaartspel) verdelen. || Geven (kaarten uitdelen). || Geven, delen. || Geven. [Delen.] || Geven: 2) kaarten ronddelen. || Geven: 3. (Kaartsp.) De kaarten ronddelen. || Geven: 3. Delen (kaartsp.). || Jääve: 3. (Kartensp.) Die Karten verteilen. || Kaarttermen: Delen. || Langen: Aangeven, geven. || Ronddelen. || Ronddelen: *(Kaartsp.) Iedereen laten delen. || Uitdelen. III-3-2
de kaarten ronddelen add. gevens: t Is gèves al de kaarten mogen worden gedeeld. Deze oudere genitiefvorm vindt men o.a. ook nog in: t Is bèjes, det weerd vechtes.  gèves (Bree), gever: gië.ver (Zolder) Gever (kaartspel). || Het geven, b.v. in het kaartspelen. III-3-2
de kaarten schudden dooreenrammelen: dreͅinramələ (As), dooreenschudden: de kaarten good doereinschudden (Bocholt), dooreensteken: de koarten goe deureeënsteiken (Lommel), deur ien steken (Schulen), doorschoffelen: doriënsXeufele (Houthalen), doorsteken: de kaorten doorsteken (Achel), de kaorten goeuwt dooersteiken (Achel), doorsteken (Sint-Lambrechts-Herk), dérsti-eken (Sint-Lambrechts-Herk), heffen: de koate goed heuffe (Tongeren), Ook: hùffë.  hèffë (Hoeselt), Sub hèffë: ook hùffë.  hùffë (Hoeselt), Sub kaarte.  höffe (Weert), uitspraak als in boeuf  hèùffen (Tongeren), heften: de koote goet efte (Sint-Truiden), h}efte (Sint-Truiden), èfte (Sint-Truiden), of efte??  de kot goet ofto (Sint-Truiden), hutselen: Duut de kaorte s fli.nk hutsele vör ge ze uutdèèlt.  hutsele (Gennep), melken: melken (Beverlo), mengelen: de kaarten goed mangelen (Paal), de kaarten mengelen (Horpmaal), de kaaten goed mengele (Montenaken), de kaorte mengel (Rutten), de kaoten goed mengelen (Groot-Gelmen), de koat goed mengelen (Sint-Truiden), de koate gooəd mingele (Beverst), de kwarten good mengelen (Moelingen), de kòòt goet mengele (Sint-Truiden), menge (Merkelbeek), mengelen (Jeuk, ... ), meŋələ (Maastricht), mijngele (Gronsveld), mingele (Epen, ... ), mingelen (Geistingen, ... ), mɛŋələ (Eys), Bij whisten mag niet te veel gemengeld.  meŋələ (Meeswijk), de g is heel klein bovenaan anchter de e geschreven  mēgele (Zichen-Zussen-Bolder), De kaarte -.  mingele (Maastricht), De kaarten schudden.  de kaote mèngele (Kanne), De kaate mengele.  `meŋələ (Gemmenich), Mnl. mengelen: o.a. mengen, vermengen.  myngele (Gronsveld), niet zeker?  goed mengelen (Herk-de-Stad), mengen: minge (Venlo), mischelen (<du.): miezjele (Brunssum), misjələ (Nieuwenhagen), mizjələ (Eys), mischen (du.): miesche (Eys), miesjen (Heerlerbaan/Kaumer), miessje (Eygelshoven, ... ), misje (Sittard), misjə (Eys, ... ), 1. Mengen.  miesje (Bocholtz, ... ), De kate -.  miesje (Kerkrade), ondereenschieten: de kaote goet oneriejesXiejetn (Zonhoven), ondereensteken: onneräinsteeken (Zutendaal), onderheffen: de kòòte goed onderheffe (Sint-Truiden), dek`ŏòte goed onderheffe (Sint-Truiden), onderefe (Sint-Truiden), ondermengelen: de kaote goed ondermengele (Kortessem), onderrutselen: de uitspraak van o in onder is tussen o en ou/oe  de kaarten goed onderrutselen (Lommel), onderschieten: de kaarten good oengersjeete (Mechelen-aan-de-Maas), de kaorte goet onersXiejetn (Zonhoven), oengersjeeten (Mechelen-aan-de-Maas), oengeršeete (Mechelen-aan-de-Maas), ongorsjēte (Stokkem), ôngersjeete (Stokkem), Z. ook o. schudden, (2).  ónnerschīē.ëte (Zonhoven), onderschongelen: de kaarten good ongerschougelen (Maaseik), ónderschongele (Maaseik), ondersteken: de kaart good oongersteken (Vucht), de kaarte goeëd onderstieke (Hasselt), de kaarte good oengersteeke (Mechelen-aan-de-Maas), de kaarte gooëd onderstieëke (Hasselt), de kaarten goed ondersteken (Kuringen, ... ), de kaarten goed onderstiejeke (Heers), de kaarten goed onderstiejeken (Diepenbeek), de kaarten goed onderstèken (Lommel), de kaarten goot onersteiken (Leut), de kaarten ondersteeken (Horpmaal), de kaorte goet ondersteke (Ulbeek), de kaote goed onderstejeke (Wellen), de kaote goed onderstiejeke (Hoepertingen), de kaote goet ondersteeke (Tongeren), de kaoten goed onnersteken (Mopertingen), de kaoten onderstiejeke (Gutshoven), de kaoten onderstieke (Gutshoven), de kaotes goed onder stiëken (Sint-Lambrechts-Herk), de kaoëte goed aondersteken (Tessenderlo), de katen ondersteken (Grote-Spouwen), de keate ondersteke (Jeuk), de keute goud ondersteeke (Herstappe), de koarten goed ondersteken (Lummen), de koarten goeut onderstèken (Hamont), de koat goed onnerstijeken (Diepenbeek), de koot goet onnersteiken (Diepenbeek), de koot ondertstèike (Bilzen), de koote goet onderstieke (Borgloon), de kouten goed onnerstèken (Rijkhoven), de kouwerten onderstè-en (Lommel), de koweten goed ondersteken (Tessenderlo, ... ), de koətə goet ónderstɛɛken (Bilzen), de kòətə goet òndərstiəkə (Heers), de kəuten goet ondersteken (Tessenderlo), goed ondersteke (Herk-de-Stad), kaarten onderstèken (Hamont), ondereenstaiken (Lommel), ondersteejeke (Stevoort), ondersteeke (Lanaken, ... ), ondersteeken (Wilderen), ondersteiken (Val-Meer), ondersteke (Bilzen), ondersteken (Alken, ... ), onderstië.ke (Hasselt), onderstèken (Hechtel), onerstiejeken (Diepenbeek), ongersteke (Opgrimbie), onnersteëke (Diepenbeek, ... ), onnerstèke (Riksingen, ... ), onnerstèken (Eigenbilzen), ouwerstèken (Meeuwen), ??  de kaarte goot oo-ungersteke (Eisden), de k staat klein bovenaan en is doorstreept (glottalstop?)  de kowete goe ondersteke (Tessenderlo), de uitspraak van de o in ondersteken is tussen o en ou/oe  de koate goet ondersteke (Lommel), Dje mog de koòt zoe fel ni ondersteëke: Ge moogt de kaarten niet zo fel schudden.  ondersteëke (Kortessem), Ge moet de kaarten goed ondersteken.  òndərstèəkə (Niel-bij-St.-Truiden), I, II, III. Vgl. hùffë.  óndërstêkë (Tongeren), Kaarten ondersteken.  onərstè.əkə (Zonhoven), Kil. onder-steken de caerten, j. onderschieten. Lb. Id. ondersteken.  onderstië.ke (Hasselt), Kil. Ondersteken de caerten j. onderschieten, Lb. Id. ondersteken.  ónnerstië.ke (Zonhoven), Meestal zegt men schuffele.  ónnerstië.ke (Zolder), ondersteken  de koat goed onderstiejeke (Nieuwerkerken), puntje na de o in kotte  de kotte goewt ondersteken (Broekom), schieten: de kaart sjeete (Tungelroy), de kaarte goet schiete (Peer), de kaarte good sjeete (Bree), de kaarte scheete (Reppel), de kaarten goed schieten (Helchteren), de kaarten goed sjeten (Rotem), de kaarten goet schieten (Peer), de kaarten good scheeten (Molenbeersel), de kaarten goot sjeete (Neeroeteren), de kaarten sjeten (Bocholt), de kaorten schieten (Beverlo), de kaorten te goei doriën schieten (Hamont), de karte šete (Neerglabbeek), de kōrte goet schiete (Beverlo), de kàrte good šētə (Bree), scheete (Kaulille, ... ), scheten (Ophoven), schiete (Oirlo, ... ), schieten (Haler, ... ), sjeete (Tungelroy), sjeette (Ell), sjētə (As, ... ), sjiete (Meijel), šētə (Opglabbeek), (schieten)  sjeete (Opitter), Bi-j elk nûw spel wère de kaarte gesjute.  sjete (Bree), De kao.rt schie.ëte: De kaarten schudden. Z. ook o. schudden, (2).  schīē.ëte (Zonhoven), Franse ch  de kaarte good cheeten (Opoeteren), of sj?  de kaarte goot scheete (Gruitrode), de kaarten goed scheeten (Meeuwen), de kaarten good scheten (Neeroeteren, ... ), scheeten (Neeroeteren), sj als in paCHa  de kaarten goot sjeeten (Opoeteren), sj?  de kaarten goot sheeten (Neeroeteren), schoffelen: de kaarte goed schuffelen (Beringen), de kaarten goed schuffelen (Paal, ... ), de kaorten schuffelen (Beverlo), de karte goet schuffelen (Zolder), de koarten goed schuffelen (Lummen), schueffelen (Kwaadmechelen), schuffele (Stal), schuffelen (Heusden, ... ), schöffelen (Heusden), sjuffele (Rekem, ... ), I, II, III. Syn. (2): óndërstêkë, sjùddë.  sjoeffëlë (Tongeren), Ontronding van WNT schuffelen, bijvorm van schoffelen. De grondbet. is schuivend voortbewegen, vgl. mnl. scheifelen verspreiden, doen uiteenspatten, uiteenjagen, mnl. schifelen vallen. Kil. schijffelen, schuyffelen, schuyffen j. schuyven, labi, prolabi (voortglijden), S. schievelen glijden, uitschuiven, Gr. Dik. sjiévele glijden, Eng. to shuffle.  schiffele (Hasselt), sch of sj?  de koarte goad schuffele (Lanaken), Sub kaart: De koart(e) woorte geschuffeld: de kaarten werden geschud.  schuffele (Beverlo), Vgl. Eng. to shuffle, Zonh. schòfele; vgl. schòfele (wieden).  schuffele (Zolder), Wie schuffelt de koart(e)?  schuffele (Beverlo), Z. ook o. schudden, (2).  schuffele (Zonhoven), Z.o. schoffelen2.  schiffele (Hasselt), schokkelen: de kaarten goot sjokkelen (Lanklaar), sjoegkele (Beesel), schommelen: de kaart sjòmmele (Tungelroy), schongelen: sjangele (Maaseik), schuddelen: de koarten goed sjeddele (Genk), schuddelen (Maastricht), sjoddele (Lanaken), sjuddele (Geleen, ... ), sjuddeln (Brunssum), sjøͅdələ (Kelpen, ... ), sjədələ (Veldwezelt), sxdələ (Venlo), sxøͅdələ (Weert), Sub sjödde: De kaarte sjöddele.  sjöddele (Swalmen), schudden: de kaarten goed schudden (Beringen), de kaarten goot sjùdden (Bocholt), de koarten goed schudden (Hamont), de koarten goed sjèdden (Genk), de kàrte goot šədə (Bree), gəšy(3)̄tə (Opglabbeek), schudde (Gulpen, ... ), schudden (Born, ... ), schuidde (Montfort), schödde (Kaulille), schøͅdə (Maasbree, ... ), sjēͅdə (Opglabbeek), sjeͅdə (As), sjoͅdə (Maastricht), sjudde (Doenrade, ... ), sjudden (Kesseleik), sjødə (Meijel), sjø͂ͅdə (Swalmen), sjøͅdə (Bree, ... ), sxhøͅdə (Venlo), sxøͅdə (Blerick, ... ), I, II, III.  sjùddë (Tongeren), Schöt (d)ij kao.rt ns: Schud die kaarten even.  schöd`de (Zonhoven), sj als in cheval  de kaarten goot sjèùdden (Bocholt), stapelen: [sic; evenwel niet in Kaulille Wb.]  steppelen (Kaulille), steken: de kaarten goed dor een steken (Kwaadmechelen), de kaarten goed staiken (Hechtel), de kaarten goed steken (Kortessem, ... ), de kaate steeke (Herk-de-Stad), de kaote goed steejeke (Hoepertingen), de kaote goed stiejeke (Hoepertingen), de kaoten goed stêken (Millen), de koaten goed steke (Kerniel), de koote gut stieke (Borgloon), de koute steike (Zichen-Zussen-Bolder), de kouten goed stèken (Rijkhoven), de koöte goed stéke (Tongeren), steeke (Loksbergen), stejken (Jeuk), steke (Mettekoven, ... ), Kaarten schudden in het algemeen.  stië.ke (Gors-Opleeuw), Sub steëke.  de koòt steëke (Kortessem), stoten: kaarte stoeatte (Boorsem), sjtoate (Guttecoven, ... ), sjtoeete (Klimmen), sjtoete (Herten (bij Roermond)), sjtoote (Kapel-in-t-Zand, ... ), sjtootte (Vlodrop), sjtūətə (Amstenrade, ... ), sjtwaote (Schinnen), sjtwatte (Geulle), stoeete (Oirlo), støͅtə (Urmond), Sub sjtoeëte (pag. 239), (7).  de kaart sjtoeëte (Herten (bij Roermond)), stuikelen: sjoekele (Maasniel, ... ), stuiken: sjtoeke (Ten-Esschen/Weustenrade, ... ), stoeke (Meerlo), stukə (Gennep), verschieten: de koërten verschieten (Hamont), versjeten (Bocholt), sch of sj?  de kaarte verscheete (Ellikom), versteken: de kaart goot verstèke (Kaulille), de koërten versteken (Hamont), versteken (Eksel, ... ), wassen: wasse (Eijsden, ... ), Bij dominospel: door elkaar schuiven.  wasse (Maastricht) (Kaarttermen): Kaarten schudden. || **Ondersteken: (Kaartsp.) Schudden. || 1. Schudden (ook van kaarten). || 1. Schudden. || 2. Bij het kaartspel: kaarten schudden. || 2. Kaarten: ze schudden. || 2. Schudden (kaartterm). || 2. Schudden van kaarten. || 3. Term uit het kaartspel: delen, verschuiven. || [De kaarten schudden]. || [II]. (De kaarten) schudden, wassen, door elkaar steken. || [Kaarten schudden?/ steken?]. || [Sport en spel volwassenen]: Kaarten vermengen. || de kaarten op een bepaalde manier schudden om vals te kunnen spelen [steken] [N 112 (2006)] || De kaarten schudden. || De kaarten schudden; bij t kaartspel. || Door elkaar schudden. || Dooreenhalen, b.v. kaarten. || Hoe heet het dooreenmengen van speelkaarten? Vertaal: De kaarten goed ... [ZND 36 (1941)] || II. Ondersteken. || II. Wassen: b) (kaartspel) door elkaar mengen. || Kaarttermen: Schudden. || Mengelen: mengen onder of met iets anders; inz. bij het kaartspel: wassen, schudden. || Mengelen: Mengen, de kaarten ondereen steken. || Mengelen: Mischen. || Mengen, de kaart schudden. || Mengen, kaarten schudden. || Mengen, onder of met iets anders, inz. bij het kaartspel. || Mengen, schudden. || Mengen; kaarten schudden. || Onderschieten: *2. (Kaartsp.) Kaarten schudden. || Ondersteken. || Ondersteken: **2. (Kaartsp.) Kaarten schuddeen, wassen. || Ondersteken: mengen van kaarten bij een kaartspel. || Onderstéken: Schudden, wassen (van de kaarten). || Schieten: *4. Speelkaarten schudden. || Schoffelen2: De kaarten schudden. || Schoffelen2: Speelkaarten schudden. || Schudden (kaarten). || Schudden (van kaarten). || Schudden van kaarten. || Schudden, 2. Schoffelen (van de kaarten). || Schudden: 2. Ondersteken, wassen (van de kaarten). || Speelkaarten door elkaar mengen zodat volgkaarten goed verspreid liggen [schudden, schokken, wassen, schieten, mingelen]. [N 88 (1982)] || Spel kaarten schudden voor verdeling. || Wassen of schudden van kaarten. || Wassen, dooreenschudden (van kaarten). III-3-2
de kaarten schudden add. geschoffel: Vgl. geschòfel [geschoffel (met schoffel)].  geschuffel (Zolder) Het langdurig mengen, wassen, dooreenschudden van de kaarten. III-3-2
de kaarten steken brodden: Vgl. Zonhoven Wb., pag. 64: **brodden, brödde, oneerlijk, vals handelen, inz. bij het spel. VD broddelen knoeien, slecht, slordig werken; WNT brodden knoeien, bederven; Kil. brodden inepte operari; R. bruiden.  bruiden (Zonhoven), foetelen: foetele (Ell, ... ), foetelen (Eksel), foetëlë (Hoeselt), fōētëlë (Tongeren), pfuschen (du.): fosje (Lutterade), stekelen: sjtaikele (Roermond), steken: de kaart stieëke (Maaseik), de kaart stèèke (Tungelroy), kaart sjteeke (Schimmert), kaart staeke (Sevenum), kaarte steke (Stal), sjtaeke (Haelen, ... ), sjtaike (Maasniel, ... ), sjteche (Kerkrade), sjteeke (Doenrade, ... ), sjteikke (Vlodrop), sjteke (Gronsveld, ... ), sjtēͅkə (Amstenrade, ... ), sjtēͅəkə (Nieuwenhagen), sjteͅakə (Eys), staeke (As, ... ), staeke (de kaot -) (Bilzen), steake (Eys), steeke (Maasbree), steeken (Maastricht), stek (Montfort), steke (Hoepertingen, ... ), steken (Born, ... ), stēkə (Gennep, ... ), stēͅkə (As, ... ), stiejeke (Wellen), stieëke (Alken), stië.ke (Zonhoven), stèke (Eigenbilzen), stɛkə (Kesseleik, ... ), [Alg. opmerking: de invuller is een nieuwe medewerker en heeft enkel vernederlandste woorden genoteerd die reeds tussen haakjes in de vraagstelling gesuggereerd werden]  steken (Heers), Dee kaa.rt zèn gesteu.ke.  stië.ke (Hasselt), Dzj it de koat wir gestouke, vaale-n duigniet.  steeke (Sint-Truiden), hië stikt de kao.rt  stië.ke (Zolder), Sub staeke.  de kaart staeke (Venlo), Sub steken, (**8).  de kaarten steken (Niel-bij-St.-Truiden), Sub steken.  de kaarten steken (Zonhoven), triksen: [sic]  triksen (Eigenbilzen), troggelen: truggele (Jeuk), tussensteken: tussensjteke (Schimmert), vals spelen: valsspéele (Vorsen) **[De kaarten steken]. || 3. Bedriegen bij t kaartspel. || 5. Manipuleren bij het wassen van de speelkaarten. || de kaarten op een bepaalde manier schudden om vals te kunnen spelen [steken] [N 112 (2006)] || De kaarten op een bepaalde manier schudden om vals te kunnen spelen [steken]. [N 88 (1982)] || Lett. de kaarten steken, vals spelen. || Onopgemerkt te zijnen voordele wassen. || Steken: **3. (Kaartsp.) a. De kaarten zó in de stok verdelen, dat men zelf de goede kaarten krijgt. || Steken: 3. Op voorhand delen (kaartsp.), soms met bedrieglijk opzet. III-3-2
de kam vastzetten doortrekken: dø̜rtrękǝ (Eupen) De kam over de aangeknoopte draden zetten. [N 39, 78c] II-7