| 29621 |
de kleiwand uithollen |
afscharen:
ǭfšārǝ (Q083p Bilzen),
onderheulen:
ǫŋǝrhø̄̄lǝ (L381p Echt, ...
L322a Nunhem,
L299p Reuver),
ǫŋǝrhø̜̜̄̄lǝ (L331p Swalmen),
onderhouden:
ǫŋǝrhōǝdǝ (L374p Thorn),
uitgraven:
ūt˲grāvǝ (Q111p Klimmen),
uitheulen:
ø̜̜̄̄thø̜jlǝ (P047p Loksbergen),
ūthø̄̄lǝ (L297p Belfeld, ...
L270p Tegelen),
ūthø̜̜̄̄lǝ (Q111p Klimmen),
uitholen:
ūthōlǝ (Q095p Maastricht),
ūthǭlǝ (Q111p Klimmen),
uithollen:
ūthø̜lǝ (L270p Tegelen),
uitscharen:
ǫwtšārǝ (Q083p Bilzen)
|
De wand van de kleikuil uithollen. [monogr.] || De wand van de kleiput uithollen. Het uitscharen werd in Q 83 met de hak gedaan. [N 98, 29; monogr.]
II-8
|
| 25694 |
de klithoop loswerken |
mischen:
mišǝ (L331p Swalmen)
|
De gekiemde gerst bij een grijpende hoop uit elkaar halen en omwerken. [monogr.]
II-2
|
| 22134 |
de klok met ingestopte ringen terug naar het lokaal brengen |
afslaan:
aafsjlaon (L331p Swalmen, ...
L386p Vlodrop),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!
aa.fslao.n (L326p Grathem, ...
L320b Kelpen),
binnenbrengen:
bénnəbrengə (L417p As),
de klok binnebringe (L289p Weert),
de klok bènne brèngen (Q007p Eisden),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
m’n klok binnebrènge (Q083p Bilzen),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
de kónseteùr binnebringe (K361p Zolder),
binnendoen:
klok bènne doon (L417p As),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
de kónseteùr binnedōē.n (K361p Zolder),
brengen:
klok brènge (Q021p Geleen),
gaan (met de klok):
mitte klok gaon (L300p Beesel),
gaan (met de uur):
me.t˃ də ‧uər goͅ.a (Q202p Eys),
inbrengen:
de klok i-bringe (Q111p Klimmen),
i bringe (Q201p Wijlre),
inbrengen van de klokken (Q162p Tongeren),
indragen:
de constateur en’dragen (P183p Mielen-boven-Aalst),
klok endroge (Q168a Rijkhoven),
inleveren:
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.
de klok ienlevêre (L214p Wanssum),
lichten:
klok lichte (L210p Venray),
naar het lokaal brengen:
klok nao ’t lokaal bringe (Q021p Geleen),
naar het lokaal gaan:
me də kloͅk no øt lokāl gōͅ (L265p Meijel),
mit de klok noa ’t lokaal goan (Q027p Doenrade),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
noe ’t lokaol gon (Q083p Bilzen),
terugbrengen:
constateur teruk bringe (Q187p Sint-Pieter),
de klok truukbringe (L330p Herten (bij Roermond)),
klok teruukbringe (Q202p Eys),
tallet trukbrenge (P219p Jeuk),
toelet terugdraogen (Q157p Jesseren),
terugdoen:
Opm. hier noteert invuller het woord "toelet"met één "l", en niet met dubbel "l"(zoals bij vraag 50 en 51!).
den toelet truk doen (Q074p Kortessem)
|
de klok met ingestopte ringen terug naar het lokaal brengen? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 28624 |
de koningin knippen |
de koningin knippen:
dǝ kø̄negen knepǝ (Q019p Beek),
dǝ kø̄neŋen knepǝ (L428p Born, ...
Q197p Noorbeek,
Q197a Terlinden),
de moeder knippen:
dǝ mojǝr knøpǝ (L414p Houthalen),
dǝ mujǝr knepǝ (K317a Kerkhoven),
de moer afvleugelen:
dǝ mūr afvlø̄gǝlǝ (L215a Wellerlooi),
de moer knippen:
de moer knippen (K278p Lommel, ...
L372p Maaseik,
L294p Neer,
L244d Ysselsteyn),
dǝ muǝr knepǝn (K353p Tessenderlo),
dǝ mōr knepǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
Q019p Beek,
L371a Geistingen,
L384p Herkenbosch,
L416p Opglabbeek,
L381b Peij,
Q015p Stein,
L289p Weert),
dǝ mūr knepǝ (L265p Meijel),
de moer leewieken:
dǝ mōr lęwikǝ (L271p Venlo),
knippen:
knepǝ (Q113p Heerlen),
knepǝn (L421p Dilsen),
knippen (Q009p Maasmechelen),
vleugels knippen:
vleugels knippen (Q071p Diepenbeek),
vlø̄gǝls knepǝ (L330p Herten),
vlējgǝls knepǝ (Q002p Hasselt),
vleugels toppen:
vlø̄gǝls tøpǝ (L329p Roermond),
vlø̄gǝls tø̜pǝ (L210p Venray),
vleugknippen:
vlø̄xknepǝ (L246p Horst)
|
De vleugels van de koningin of moer knippen. Men probeert hiermee het zwermen te verhinderen. [N 63, 96c; monogr.]
II-6
|
| 28630 |
de koningin merken |
merken:
merken (K317a Kerkhoven, ...
Q009p Maasmechelen,
Q177p Millen,
L294p Neer,
L416p Opglabbeek),
mērkǝ (L246p Horst),
męrkǝ (Q002p Hasselt),
mɛrkǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
Q019p Beek,
L428p Born,
Q071p Diepenbeek,
L421p Dilsen,
L371a Geistingen,
L384p Herkenbosch,
L330p Herten,
L265p Meijel,
Q197p Noorbeek,
L381b Peij,
L329p Roermond,
Q015p Stein,
L270p Tegelen,
Q197a Terlinden,
L210p Venray,
L215a Wellerlooi),
mɛrǝkǝ (P107a Rummen, ...
L289p Weert),
stempelen:
stempelen (P177p Zepperen),
tekenen:
tekenen (K278p Lommel),
tikǝnǝ (L414p Houthalen),
tiǝkǝlǝ (P176p Sint-Truiden),
tiǝkɛnǝn (K353p Tessenderlo),
tēkǝnǝ (Q113p Heerlen, ...
Q253p Montzen),
tęjkǝnǝ (P120p Alken, ...
L333p Asenray / Maalbroek,
L372p Maaseik)
|
Het duidelijk herkenbaar maken van de koningin door verf, lak, gekleurde plaatjes. Volgens informanten gebruikt men ook Tippex, gekleurd zilverpapier en nagellak. Een goedkoop en uitstekend middel tot herkenning zijn de staniolplaatjes. Men heeft ze in de kleuren rood, groen, zilver en goud. Elk jaar wordt een andere kleur gebruikt. Er zijn kleine nummertjes op gedrukt van 1 tot en met 100. Met kleefstof wordt één zo''n plaatje op het borststuk van de moer bevestigd. Het nummer geeft het individu aan en de kleur de ouderdom (De Roever, pag. 544). [N 63, 102a; N 63, 102b; Ge 37, 166; monogr.]
II-6
|
| 27053 |
de kop met turf vullen |
de kop opgooien:
de kop opgooien (L244b Griendtsveen)
|
[II, add.]
II-4
|
| 28705 |
de korf afbranden |
afborren:
āfbǫrǝ (L318p Stramproy),
afbranden:
afbranden (L294p Neer),
afbrandǝ (L265p Meijel),
afschroeien:
āfšrujǝn (L318p Stramproy),
āfšrø̜ǝn (L318p Stramproy),
afstoken:
ǫwfstōkǝn (Q071p Diepenbeek),
branden:
branǝ (P047p Loksbergen),
uitbranden:
uitbranden (L294p Neer)
|
De uitstekende deeltjes stro binnen in de korf voorzichtig eruitbranden. De informant van L 294 merkt op dat uitbranden betrekking heeft op de binnenkant van de korf en afbranden op de buitenkant. [N 40, 136]
II-6
|
| 28704 |
de korf schoonmaken |
afpoetsen:
afputsǝ (L265p Meijel),
afschuren:
āfšōrǝ (L318p Stramproy),
schoonmaken:
šǫnmākǝ (L265p Meijel),
schrobben:
šrubǝ (P047p Loksbergen),
uitborstelen:
uitborstelen (L294p Neer)
|
De gerede korf met een harde borstel bewerken. Hierdoor verwijdert men overtollige en uitstekende stukjes stro of buntgras. Ook legt men de korven wel in de schapenstal. De schapen bijten de losse vezels weg en maken de korf schoon. [N 40, 135]
II-6
|
| 27887 |
de krans schieten |
(de) krans schieten:
dǝ krans šētǝ (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
, ... [Maurits]
Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
L426p Buchten
[(Maurits)]
, [Emma, Hendrik, Wilhelmina]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Maurits]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
dǝr kra.ns š˙ētǝ (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Zwartberg, Waterschei]),
krans šesǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Domaniale]
Q121a Chevremont
[(Julia)]
, [Willem-Sophia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
, [Julia]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
krans š˙ētǝ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
, ... [Emma]
Q113p Heerlen
[(Emma)]
, [Laura, Julia]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale, Wilhelmina]),
krants šesǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Winterslag, Waterschei]),
(de) rondte schieten:
dǝ røŋdǝ šētǝ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Maurits]),
røŋdǝ šesǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
røŋkdǝ šesǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
de buitenste mijnen schieten:
de buitenste mijnen schieten (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Domaniale]),
kantmijnen schieten:
kantmijnen schieten (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Winterslag, Waterschei])
|
De buitenste rij of rijen schietgaten aan het front van een steengang tot ontploffing brengen. De buitenste rij bepaalt het uiteindelijke profiel van de steengang. [N 95, 436; monogr.]
II-5
|
| 23687 |
de kruisweg bidden |
de kruisweg afgaan:
de krusweg afgaon (L245b Tienray),
de kruusweg afgaon (L209p Merselo),
de kruisweg beden:
d`r krütswèèg bae (Q111p Klimmen, ...
Q111p Klimmen),
de krajswèèg bèèje (Q162p Tongeren),
de kreesweeg béé (Q086p Eigenbilzen),
de kreisweeg bejen (L355p Peer),
de kreusweg biejen (Q001p Zonhoven),
de kruiswêch bêën (Q077p Hoeselt),
de krusweg beje (L245b Tienray),
de kruuseeg bèje (Q095p Maastricht),
de kruuswaeg bae (Q101p Valkenburg),
de kruusweeg beeje (L371a Geistingen),
de kruusweeg beije (Q095p Maastricht, ...
Q099p Meerssen,
Q104p Wijk),
de kruusweeg bèjje (Q095p Maastricht),
de kruusweg baeje (L318b Tungelroy),
de kruusweg beeje (L371p Ophoven, ...
L192a Siebengewald),
de kruutswaeg bae (Q032p Schinnen, ...
L386p Vlodrop),
de kruutswaeg baeje (L382p Montfort, ...
L271p Venlo),
de kruutswaeg bèèe (L429p Guttecoven),
de kruutsweig beije (L293p Roggel),
de kruutswèèg bèè (Q032p Schinnen),
der kruutswaeg bae (Q111p Klimmen),
der kruutsweg beëne (Q202p Eys),
der kruutswèg bèëne (Q211p Bocholtz),
dr kruutsweg beëne (Q117a Waubach),
dr kruutsweg bèène (Q112b Ubachsberg),
dr kruutsweëg bèe in de vaste, op go vriedig, nao n begreffenis (Q203p Gulpen),
dr kruutswèg beëne (Q112c Kunrade),
dr krŭŭtswèg bééëne (Q117p Nieuwenhagen),
dr krütsweëg beëne (Q121p Kerkrade, ...
Q117p Nieuwenhagen),
dèr kruuswèèg bèèje (Q197a Terlinden),
dər krytswɛ̄ch bɛ̄nə (Q253p Montzen),
kreusweeg beeen (L352p Hechtel),
kri-jswèèg bèjə (L360p Bree),
kriesweeg beeje (L416p Opglabbeek),
krutswaeg bae (Q027p Doenrade),
krutswèèg beëne (Q208p Vijlen),
krutswèèg bèèje (Q247p Sint-Martens-Voeren),
kruuswaeg baeje (L427p Obbicht, ...
L266p Sevenum),
kruusweeg beeje (L265p Meijel),
kruusweeg beije (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
L423p Stokkem),
kruusweeg bèje (Q095p Maastricht),
kruusweeg bèjə (Q095p Maastricht),
kruusweg baeje (L320b Kelpen),
kruusweg beije (L317p Bocholt),
kruusweëg bèèje (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
kruuswieeg baeje (L289p Weert, ...
L289p Weert,
L289p Weert),
kruutswaeg baeje (L300p Beesel, ...
L381p Echt/Gebroek,
Q021p Geleen,
L328p Heel,
L328p Heel,
L299p Reuver,
L299p Reuver,
L329p Roermond,
L331p Swalmen,
L374p Thorn,
L271p Venlo),
kruutswaig baije (L325p Horn),
kruutsweag bea (Q016p Lutterade),
kruutsweg baeje (L295p Baarlo, ...
L382p Montfort),
kruutsweg beije (L298p Kessel),
kruutsweg bèje (L426z Holtum),
kruutsweëg beë (L432a Koningsbosch),
kruutswèg beëne (Q117a Waubach),
kruutswèg bèèje (Q020p Sittard),
kruutswèèg bee (Q036p Nuth/Aalbeek),
kruutswèèg bèèe (Q019a Neerbeek),
kruutswèèg bèèje (Q098p Schimmert),
kruutswèèg bèène (Q207p Epen),
kry(3)̄tswēͅx beͅjə (L270p Tegelen),
krútsweg beje (Q111p Klimmen),
zich d`r kruutsweeëg beëne (Q039p Hoensbroek),
de kruisweg bidden:
de kruuswaeg bidde (L216p Oirlo),
de kruusweg bidde (L209p Merselo, ...
L210p Venray),
də krøsjweͅx bedə (L265p Meijel),
de kruisweg doen:
de krajswèèg dun (Q162p Tongeren),
de kreeswèèg doen (Q086p Eigenbilzen),
de kreusweeëg doen (Q071p Diepenbeek),
de kruisweg doen (P176p Sint-Truiden),
de kruisweg dun (P188p Hoepertingen),
de kruiswèèg doen (Q077p Hoeselt),
de kruuswaeg doen (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
de kruusweeg doeen (L353p Eksel),
de kruusweeg doeng (L282p Achel),
de kruusweeg doewn (L312p Neerpelt),
kreeswèg doen (Q086p Eigenbilzen),
kreujesweg dŭn (P197p Heers),
kreusweg doen (Q001p Zonhoven),
kriesweig daon (L415p Opoeteren),
krīswɛ̄x dōn (L416p Opglabbeek),
krouweswéch doen (K353p Tessenderlo),
kruusweeg dōēn (Q187a Heugem),
kruutsweg doon (L426z Holtum),
krùiswèch doen (P176p Sint-Truiden),
de kruisweg houden:
kruuswieeg hoaje (L289p Weert),
de kruisweg volgen:
de krajswèèg vòlge (Q162p Tongeren),
de staties afgaan:
de sjtaties aafgaon (L295p Baarlo),
de stassies aafgaon (L266p Sevenum),
sjtaases aafgaon (L386p Vlodrop),
sjtaties aafgoan (L383p Melick),
stasies aafgaon (L295p Baarlo, ...
L295p Baarlo),
stasies afgoan (L318b Tungelroy),
de staties beden:
de sjaabes bae (L387p Posterholt),
de sjtaasies bae (Q111p Klimmen),
de stasies beije (Q095p Maastricht),
sjtasies bea (L433p Nieuwstadt),
staa-sjes bij-je (Q011p Boorsem),
staasjes baeje (Q018p Geulle, ...
Q018p Geulle),
stasies baeje (L320a Ell, ...
L320a Ell,
L382p Montfort),
stasjes beije (L426z Holtum),
de staties doen:
staaties doon (L425p Grevenbicht/Papenhoven),
de staties nagaan:
de sjtaases naogaon (Q101p Valkenburg)
|
De gebedsoefening langs de 14 staties van Jezus gang van Pilatus naar Golgotha [kruisweg, kruuswèg, kruutswèèg]. [N 96B (1989)] || De kruisweg bidden (in de vastentijd, op Goede Vrijdag, na n begrafenis) [de kruutswèèg bèèje, de statioeëne beëne?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|