22005 |
constateren |
afdrukken:
afdrukken (Q162p Tongeren),
afduwen:
aof dauwen (Q157p Jesseren),
afpitsen:
aof pitsen (Q157p Jesseren),
afslaan:
aaf-sjlaon (L386p Vlodrop),
aafsjlaon (L331p Swalmen),
aafsjloè (Q027p Doenrade),
aafslaon (L266p Sevenum),
aafsloan (L289p Weert),
afslōͅ (L265p Meijel),
afslag (zn.):
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!
aa.fslaa‧ch (L326p Grathem, ...
L320b Kelpen),
afstempelen:
afstempele (L265p Meijel),
aftrekken:
klòk aaftrekkə (L417p As),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.
aoftrèkke (Q083p Bilzen),
constatatie (zn.):
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
kónsetaasj (K361p Zolder),
constateren:
constateere (Q187p Sint-Pieter),
constatere (L414p Houthalen),
constateren (K359p Koersel, ...
Q074p Kortessem,
P183p Mielen-boven-Aalst),
constatereren (Q162p Tongeren),
konsatjere (Q168a Rijkhoven),
konstateere (Q021p Geleen),
konstatère (L417p As),
konstetere (Q193p Gronsveld),
koͅ.nstat‧ēərə (Q202p Eys),
koͅnstḁtèirə (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
kunstate:rə (Q188p Kanne),
kónstateiere (Q020p Sittard),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!
kónseteere (K361p Zolder),
Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!
konstatëre (L366p Gruitrode),
Opm. v.d. invuller: dat gaat automatisch, of bij het insteken.
constateren (P219p Jeuk),
Soms ook pitsen.
kűsərti.jrə (Q078p Wellen),
Sub klokke: ook konstetere, drieje.
konstetere (Q193p Gronsveld),
Sub konstetaose: Iech koem tot de konstetaose da ch mn douve ha vergèttn te konsteteërn, Ik kwam tot de vaststelling dat ik mijn duiven niet had laten klokken.
konsteteër`n (Q071p Diepenbeek),
ZN constateren.
kónseteere (K361p Zolder),
draaien:
dreajə (L429p Guttecoven),
drejje (L330p Herten (bij Roermond)),
drejjə (L300p Beesel),
driene (Q202p Eys),
drieè (Q027p Doenrade),
drieëne (Q201p Wijlre),
’t drieë (Q111p Klimmen),
ps. boven de gewone "ij"moet nog een dakje (^) staan; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen!
dry^ē (L210p Venray),
Sub klokke: ook konstetere, drieje.
drieje (Q193p Gronsveld),
drukken:
drukke (Q202p Eys),
drökke (L381p Echt/Gebroek),
klokken:
klokken (Q021p Geleen),
klokkə (L300p Beesel),
Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.
klokke (L214p Wanssum),
Ook: konstetere, drieje.
klokke (Q193p Gronsveld),
knippen:
knippen (Q007p Eisden),
pakken:
pákke (K361p Zolder),
pitsen:
pitsen (P183p Mielen-boven-Aalst)
|
(Duivensp.) (Af)klokken. || 2. (Duivent.) Klokken. || 2. Registreren bij de terugkomst van postduiven. || [(Duiven) klokken]. || [De tijd opnemen bij wedvluchten met duiven]. || Constater: 2. de terugkeer van de reisduiven registeren. || Constater: De terugkeer van reisduiven registreren. || Constateren: 2. (Duivensport) Klokken. || Constateren; klokken van de controlebanden bij wedvluchten van postduiven. || De tijd opnemen bij wedvluchten met duiven. || het neerdrukken van een knop of hendel om de tijd op te tekenen? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
32119 |
contraprofiel |
contermoulure:
kōntǝrmolȳr (K353p Tessenderlo),
kōntǝrmǝlȳr (K353p Tessenderlo),
conterprofiel:
kǫntǝrprofil (Q121c Bleijerheide),
kǫntǝrprǫfel (Q083p Bilzen),
verkeerd profiel:
vǝrkērt profil (L163p Ottersum)
|
Het spiegelbeeld van het profiel van een lijst. [N 55, 162]
II-12
|
28337 |
contrarail |
conterguide:
kontǝrgit (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Domaniale]),
dwangrail:
dwaŋráj (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
leischoen:
lęjšǫŋ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden])
|
Spoorstaaf of rechtopstaande ijzeren plaat die verhindert dat mijnwagentjes uit de rails lopen. [monogr.; Vwo 250; Vwo 296]
II-5
|
30088 |
contrefort |
beer:
bē̜r (Q113p Heerlen, ...
Q111p Klimmen,
L321p Neeritter,
L318b Tungelroy,
L210p Venray,
L289p Weert),
bęǝr (Q018p Geulle),
bok:
bǫk (Q099q Rothem),
colonne:
kǫlǫn (Q121c Bleijerheide),
contrefort:
contrefort (L421p Dilsen, ...
P219p Jeuk,
K278p Lommel,
P117p Nieuwerkerken,
Q001p Zonhoven),
contǝrfǫrt (Q020p Sittard),
kontsǝfor (P120p Alken),
kontǝrvōr (L415p Opoeteren),
kõtrǝfǫr (Q253p Montzen),
kōntǝrvōr (Q196p Mheer),
kǫntrafǫrt (L290p Panningen),
kǫntrǝfǫrt (L291p Helden
[(idem)]
, ...
L290p Panningen
[(meervoud: kǫntrǝfǫrtǝ)]
),
kǫntrǝfǭr (Q083p Bilzen, ...
L265p Meijel,
L293p Roggel),
kǫntǝfǫr (L267p Maasbree),
kǫntǝrfǫrs (L387p Posterholt),
kǫntǝrfǫrt (L330p Herten
[(meervoud: kǫntǝrfǫrtǝ)]
, ...
L289b Leuken,
L289p Weert),
kǫntǝrvōr (Q018p Geulle),
hielkap:
hilkap (L387p Posterholt),
ingemetste pilaster:
engǝmɛtstǝ palástǝr (P176p Sint-Truiden),
penant:
pǝnant (L320c Haler),
pijler:
fęjlǝr (Q121c Bleijerheide),
pilaar:
pilēr (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
pilē̜r (L320a Ell
[(meervoud: pilē̜rs)]
, ...
L364p Meeuwen
[(meervoud: pilęrs)]
),
pilaster:
p ̇ilastǝr (Q099q Rothem),
pelástǝr (L316a Lozen),
pilastǝr (Q095p Maastricht),
schoor:
šǭr (L360p Bree, ...
Q202p Eys),
schuil:
šȳl (L318b Tungelroy),
schuine beer:
sxø̜̄nǝ bēr (P176p Sint-Truiden),
steun:
stø̄n (Q095a Oud-Caberg),
steunbeer:
stø̄nbēr (Q095p Maastricht, ...
L271p Venlo),
stø̄nbē̜r (L289b Leuken, ...
L211p Leunen,
L289p Weert),
stø̄nbęr (L265p Meijel),
stø̄n˱bɛr (K278p Lommel),
stø̜jnbēr (P176p Sint-Truiden),
štø̄nbēr (Q113p Heerlen, ...
Q039p Hoensbroek),
štø̄nbēǝr (Q039p Hoensbroek),
štø̄nbē̜r (Q113p Heerlen, ...
L291p Helden,
L292p Heythuysen,
Q100p Houthem,
Q111p Klimmen,
L290p Panningen,
L432p Susteren,
L270p Tegelen,
Q097p Ulestraten,
Q101p Valkenburg),
steunmuur:
stø̄mȳr (K353p Tessenderlo),
stø̄nmūr (L414p Houthalen),
steunpilaar:
stø̄npildǝr (L163p Ottersum),
stø̄npilē̜r (Q198a Mesch),
stø̜̄np(ǝ)lšr (L364p Meeuwen),
štø̄npilē̜r (Q193p Gronsveld, ...
Q194p Rijckholt),
steunpilaster:
stø̄npɛlastǝr (Q003p Genk),
štø̄npilastǝr (Q098p Schimmert),
stijfkap:
stifkap (L163a Milsbeek),
trapbeer:
trap˱bēr (P176p Sint-Truiden),
versterker:
vǝrstɛrkǝr (K353p Tessenderlo),
versterking:
vǝrštɛrkuŋ (Q121c Bleijerheide),
zijbeer:
zijbē̜r (Q111p Klimmen),
zijstijp:
zęjstēp (Q090p Mopertingen)
|
Het stijve stuk leer dat tot meerdere stevigheid in de schacht wordt vastgekleefd, aan de hielkant, tussen leer en voering. "De contreforts (stijven) snijdt men steeds zoo dat zij den hiel omsluiten en zij mogen niet hooger of lager zijn, dan hun bestemming vordert. Te hooge contreforts schuren tegen den buitenenkel, te lage geven geen vastigheid, geen stand. Ook moeten zij van geschikte lengte zijn, n.l. dat zij behoorlijk tot vóór de hak in het hol reiken. Boven schalmt men de contreforts goed af, wat naar onderen toe minder het geval mag zijn. Ook zorge men dat de contreforts boven het nodige slot hebben, zoodat zij goed tegen de leest aanliggen." (Knöfel I, pag. 194). Zie afb. 36. [N 60, 80] || Vooruitspringende steunbeer of schraagpijler om het muurwerk te verstevigen en om eventuele druk van de tegengestelde kant, bijvoorbeeld veroorzaakt door de aanwezigheid van gewelven, weerstand te bieden. Zie ook afb. 31. In L 271 kende men steunberen die recht, schuin en trapsgewijze waren uitgevoerd. [N 31, 49; monogr.]
II-10, II-9
|
26391 |
controle |
controle:
kǫntrǫl (P195p Gutschoven)
|
De controle door de commissaris. [Grof 48]
II-3
|
28070 |
controle door de opzichter |
controle:
kontrǫl (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
kǫ.ntr ̇ǫl (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Winterslag, Waterschei]),
kǫntrǫl (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Eisden]),
opzichterscontrole:
opzextǝrskontrǫl (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Laura, Julia]),
pointage:
pointage (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Zolder]),
pwɛ̄.ntāž (K361p Zolder
[(Zolder)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina]),
toezicht:
toezicht (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Eisden])
|
[N 95, 130]
II-5
|
27629 |
controlepenning |
catchèt:
katšęt (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Winterslag]),
kátše (Q000 Zie mijnen
[(Winterslag)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
controlepenning:
kontrōlǝpęneŋ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau IV]),
dagdienstpenning:
dagdienstpenning (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Willem-Sophia]),
dagmark:
dāxmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Wilhelmina]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
dagschichtmark:
dāxšextmark (Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
dagschichtpenning:
daxšexpɛneŋ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
daxšixpɛneŋ (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Maurits]),
kaartje:
kaartje (Q000 Zie mijnen
[(Winterslag)]
[Julia]),
mark:
ma.rǝk (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / II / IV)]
[Domaniale]),
mark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau IV]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV / Emma)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV, Emma]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Willem-Sophia]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / II / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Domaniale]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
middagdienstpenning:
middagdienstpenning (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Wilhelmina]),
middagschichtmark:
medaxšextmark (Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
middagschichtpenning:
medāxšixpɛneŋ (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Maurits]),
medexšexpɛneŋ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Julia]),
médaille:
mǝdāli (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Zwartberg]),
mǝdālī (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei]),
médaillons:
mǝdāløns (Q001p Zonhoven
[(Zwartberg)]
[Oranje-Nassau I]),
nachtdienstpenning:
nachtdienstpenning (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Domaniale]),
nachtschichtmark:
nātšextmark (Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Maurits]),
nātšixmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Willem-Sophia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
nachtschichtpenning:
naxšexpeneŋ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Julia]),
nātšixpɛneŋ (Q121p Kerkrade
[(Julia)]
[Maurits]),
namiddagmark:
nǫmǝdāxmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Willem-Sophia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
nommer:
nomǝr (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I)]
[Laura, Julia]),
nǫmǝr (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Eisden]),
nummers:
nømǝrs (Q007p Eisden
[(Eisden)]
, ... [Eisden, Zwartberg]
L422p Lanklaar
[(Eisden)]
, [Eisden]
Q012p Rekem
[(Eisden / Zwartberg)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
numéro:
nømǝrō (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Laura, Julia]),
penning:
penning (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
pęneŋ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
pɛneŋ (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
L426p Buchten
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV / Emma)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV, Emma]
Q121p Kerkrade
[(Julia)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q016p Lutterade
[(Maurits)]
, [Emma, Hendrik, Wilhelmina]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Julia]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
penning van dagschicht:
pɛneŋ van dāxšix (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Wilhelmina]),
penning van middagschicht:
pɛneŋ van medaxšix (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Willem-Sophia]),
penning van nachtschicht:
pɛneŋ van nātšix (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Maurits]),
schichtmark:
šixmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
schichtnommer:
šixnǫmǝr (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, ... [Winterslag]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale])
|
De metalen penning met het nummer van de ondergrondse arbeider. Aan de hand van de penning kon gecontroleerd worden welke mijnwerkers aanwezig waren. De meeste mijnen hadden een systeem waarbij voor iedere dienst een aparte penning werd gebruikt. Zo vermelden de invullers uit L 374, L 433 en Q 15 voor de Nederlandse staatsmijn Maurits dat men voor de nachtdienst een vierkante, voor de dagdienst een ronde en voor de middagdienst een driehoekige penning kende. Op de partikuliere mijnen in Nederland en in de Belgische mijnen werd een identiek systeem toegepast, waarbij alleen de vorm van de penning verschilde. De respondent uit Q 111 merkt op dat in de mijnen Oranje-Nassau I, II en IV bij ziekte de penning op het penningenbord werd bedekt met een ronde, groene penning. Bij drie achtereenvolgende dagen willekeurig verzuim ("bommelschicht") werd de penning afgedekt met een ronde, rode penning. Met een wit plaatje werd het nummer op het nummerbord bedekt als de penning na de dienst niet was ingeleverd. Uit de opmerkingen van de zegslieden uit L 417en L 422 voor respektievelijk de mijnen in Zwartberg, Waterschei en Eisden blijkt dat men daar de verschillende beroepsgroepen aan hun nummer kon herkennen. De opgave "kaartje" voor de mijn in Winterslag is een volksetymologische verbastering van het Wilhelminaalse catchèt. [N 95, 46; N 95, 45; Vwo 221; Vwo 252; Vwo 505; Vwo 547; monogr.]
II-5
|
25390 |
controleren |
aan de haren trekken:
ān dǝ hø̄r trɛkǝ (L211p Leunen),
aan een oor trekken:
aan een oor trekken (Q121p Kerkrade),
aan het varken trekken:
aan het varken trekken (Q071p Diepenbeek),
aanvoelen:
(is ''n kwestie van) aanvoelen (Q039p Hoensbroek),
afhalen:
ǭfywlǝ (Q078p Wellen),
controleren:
kǫntrǝlē.rǝ (Q240p Lauw, ...
Q241p Rutten,
Q162p Tongeren),
kǫntrǝlęǝrǝ (P184p Groot-Gelmen),
der eens over scharren:
dǝr ǝs ovǝr sxāǝrǝ (K278p Lommel),
deropkratsen:
dǝropkrętsǝ (P176p Sint-Truiden),
haar plukken:
hǭr plø̜kǝ (L270p Tegelen),
haarpluk:
hǭrpløk (L290p Panningen),
haren uittrekken:
hǭrǝ ūttrɛkǝ (L426p Buchten),
het vel aftasten:
tfɛl aftastǝ (P117p Nieuwerkerken),
in de flanken voelen:
en dǝ flankǝ vōlǝ (Q203p Gulpen),
kijken komen:
kīkǝ kőwmǝ (P195p Gutschoven, ...
Q078p Wellen),
kijken of de haren losgaan:
kikǝ of dǝ hǭrǝ los gønt (Q121p Kerkrade),
kijken of het goed gebroeid heeft:
kīkǝ ǫf ǝt xōt xǝbrø̄jt hē̜t (L269b Boekend),
kijken of ie gaat:
kīkǝ of ī gę (L265p Meijel),
komen kijken:
kőwmǝ kīkǝ (P187p Berlingen),
kontroleren:
kǫntrǫlɛjrǝ (P050p Herk-de-Stad),
krabben:
krabǝ (P108p Grazen),
krabǝn (Q011a Kotem, ...
L312p Neerpelt),
loeren:
lū.rǝ (Q180p Mal),
met de hand over de huid strijken:
(en constateerde aldus of de haren voldoende waren losgeweekt)
men streek met de hand over de huid (L270p Tegelen),
met de handen proberen de haren uit tre trekken:
met dǝ hānt probīrǝ dǝ hø̜̄r yt tǝ trękǝ (L163p Ottersum),
nagaan:
nuǝgǫn (P187p Berlingen),
nakijken:
nǭkīkǝ (Q081a Heesveld-Eik),
plukken:
plø̜kǝ (Q033p Oirsbeek, ...
L318b Tungelroy),
proberen:
prǝbērǝ (L321p Neeritter),
pǝrbɛ̄rǝ (L362p Opitter),
proberen de haren uit te trekken:
probērǝ dǝ hǭrǝ ut tǝ trękǝ (Q202p Eys),
proberen of dat ie goed is:
prǝmbęjǝrǝ ovdat i guwt ęs (K278p Lommel),
proberen of er het vel afgaat:
pǝrbērǝ of tǝr ǝt vel āfgęjt (L291p Helden),
proberen of het (hij) gaat:
prǝbīrǝ of ǝt gęjt (Q187a Heugem),
prǫbērǝ ǫftǝr gęjt (L432p Susteren),
pǝrbērǝ ǫf ǝt gęjt (L331p Swalmen),
schouwen:
šǫwǝ (Q095p Maastricht),
schrabben:
srabǝ (Q009p Maasmechelen),
sxrabǝn (P211p Waasmont),
uitplukken:
ūtpløkǝ (L292p Heythuysen),
visiteren:
vesuntiǝrǝ (P177p Zepperen),
vezǝtērǝ (P051p Lummen),
voelen:
vȳlǝ (Q162p Tongeren),
vø̄lǝ (Q117a Waubach),
voelen of de haar erafgaat:
vø̄lǝ ǫf dǝ hǭr dǝr āf gęjt (L269p Blerick)
|
[Coe 76; Grof 48]Men controleert of de haren en de huid voldoende geweekt zijn door met de vingers aan een plukje haar te trekken of erover te wrijven. Als de haren zich gemakkelijk laten verwijderen is het varken genoeg gebroeid. [N 28, 24]
II-1, II-3
|
28069 |
controleren door de opzichter |
(de) afdeling bevaren:
afdēleŋ bǝvārǝ (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Domaniale]),
(de) post bevaren:
(de) post bevaren (Q015p Stein
[(Maurits)]
[Laura, Julia]),
dǝr pǫs bǝvārǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Domaniale]
Q121a Chevremont
[(Julia)]
, [Domaniale]
Q119p Eygelshoven
[(Laura / Julia)]
[Julia]),
(de) schicht aanzetten:
šex ānzętǝ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]),
bevaren:
bevaren (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Maurits]),
bǝvārǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Domaniale]
L426p Buchten
[(Maurits)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q113p Heerlen
[(Emma)]
, [Laura, Julia]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Emma]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
, [Willem-Sophia]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
, [Domaniale]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale, Wilhelmina]),
bǝvārǝn (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
controleren:
kontrolērǝ (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, ... [Zwartberg]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
de posten bevaren:
dǝ pø̜s bǝvā̄rǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Maurits]),
de schacht bevaren:
dǝr šāt bǝvārǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Emma]),
het revier bevaren:
ǝt rǝviǝr bǝvārǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Maurits]),
surveilleren:
sørvęjlērǝ (Q001p Zonhoven
[(Zwartberg)]
[Maurits]),
voorvaren:
vȳrvārǝ (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, ... [Maurits]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Domaniale])
|
Het controleren door de opzichter van de schacht of de afdeling, zijnde de pijler met toe- en afvoerwegen. Het "voorvaren" geschiedde volgens de invuller uit Q 121 meestal op zondag. [N 95, 130; monogr.]
II-5
|
27656 |
controlerend geneesheer |
(de) controlerende:
(de) controlerende (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q015p Stein
[(Maurits)]
[Wilhelmina]),
dǝ kontrolērǝndǝ (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
[Maurits]),
dǝ kontrolęjrǝndǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina]),
dǝr kǫntrol˙īǝrǝndǝ (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Maurits]),
kontrolę̄rǝndǝ (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Julia]),
kǫ.ntro.l˙ēǝrǝndǝ (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits]),
kǫntrolērǝndǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
, [Laura, Julia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Willem-Sophia]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
, [Domaniale]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
controledokter:
controledokter (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Eisden]),
kontroldǫktǝr (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Winterslag, Waterschei]),
kǫntrǫldǫktǝr (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Eisden]),
controlerend(e) dokter:
controlerend(e) dokter (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Domaniale]),
kontrolērǝndǝ dǫktǝr (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
kǫntrǝlērǝndǝ dǫktǝr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Emma]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
kǫntǝrlērǝndǝ dǫktǝr (Q113p Heerlen
[(Emma)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
controleur:
kontrolø̄r (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
kontrǝlø̄r (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Maurits]),
kǫntrǝlø̜̄r (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Maurits]),
de c.g.:
de c.g. (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Eisden]),
fondsdokter:
fonsdǫktǝr (L426p Buchten
[(Maurits)]
[Maurits])
|
De controlerende geneesheer die de mijnwerker al of niet genezen en gezond verklaarde. Volgens de informant van Q 113 gebeurde dit "gezond verklaren" nogal vlot. [N 95, 953]
II-5
|