e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
haagbeuk beuk: beek (Gruitrode), beuk (Kaulille), buuk (Sint-Truiden), -  beuk (Beesel, ... ), beuke (Maasbree), bukke (Simpelveld), [bøk]  beuk (Lommel), eigen fon. aanduidingen  beuk (Ell), Veldeke 1979, nr. 1  d’n beuk (Venray), beukenhaag: beekehaog (Bilzen), ?  beukehaag (Roermond), beukenheg: berkeheg (Neeroeteren), beuke hêk (Stein), beukehek (Boekend), beukehék (Steyl), beukehêk (Swalmen), bēūkehek (Horst), -  beu:kehéch (Meijel), beuke heg (Venray), beuke hêk (Swalmen), beuke-hîk (Kessel), beukeheg (Puth), beukehegk (Waubach), beukehegke (Nederweert), beukehek (Eygelshoven, ... ), beukehèg (Bree), eigen spellingsysteem  beuke(heg) (Meerlo), beukeheg (Meijel, ... ), ideosyncr.  beukehik (Vlodrop), Nijmeegs (WBD)  bēūkəhéch (Meijel), būūkəhéch (Meijel), oude spellingsysteem  beukehèg (Meijel), Veldens dialekt  beukeheg (Velden), Venlo e.o.  beukehek (Maasbree), WBD/WLD  beukehèk (Caberg), beukəhek (Kapel-in-t-Zand), bēkeheG (As), WBD/WLD = haagbeuk  beekəhéG (As, ... ), WBD/WLD ?  beukəhĕk (Heerlen), WLD  beuke-hèèk (Swalmen), beukehek (Maasbree), beukəhĕk (Grathem, ... ), beukenstruik: -  beuke stroek (Venray), beukentuin: vroeger  beukentoewn (Maaseik), beukheg: -  beukekker (Kerkrade), bikker: bikkern (Peer), doorn: djoon (Voort), doornenhaag: deunehaaug (Jeuk), dzū.nə hōͅx (Borgloon), doornenstruik: djoonestroek (Voort), eikenheg: êke heg (Hechtel), els: els (Gulpen), jels (Hoeselt), Endepols  eels (Maastricht), Veldeke  els (Waubach), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  els (Gulpen), WBD/WLD  èls (Maastricht), WLD  éls (Born), elzenheg: WLD  èlzehek (Kesseleik), elzenstruik: elze sjtreuk (Wijlre), esselteer: essel taer (Montfort), haagappeltjes: haageppel(kes) (Klimmen), haagbeuk: ha.xbeuk (Gelinden), haagbeek (Kuringen), haagbeuk (Borlo, ... ), haagbiek (Heusden, ... ), haogbeujk (Sint-Lambrechts-Herk), haogbeuk (Lommel, ... ), hāgbeuk (Beverlo), hoagbeuk (Nieuwerkerken, ... ), hoagbuuk (Mal), hoeigbuiek (Sint-Truiden), högbuk (Groot-Loon), hø͂ͅgbiek (Martenslinde), h‧āx˂b‧ø̄k v. (Eys), oagbök (Sint-Truiden), -  haagbeuk (Limbricht, ... ), [ho.6gbyk*]  haogbuk (Diepenbeek), geen dialect  haagbeuk (Baarlo), IPA, omgesp.  hagbuk (Kwaadmechelen), NCDN  háágbeuk (Stevensweert), voor zover bekend  haagbeuk (Venlo), haagkoot: haagkoot (Paal), haagstruik: hoe-egstrōēek (Grote-Brogel), haambeuk: haam’buk (Bleijerheide, ... ), hagenbeuk: hagebuk (Hoepertingen), WBD/WLD  hagəbeuk (Urmond), harinkjeshout: heeringskeshuit (Opoeteren), oud  hēringskishout (Neeroeteren), harrenkop: harrekop (Klimmen, ... ), #NAME?  harrekop (Klimmen), eigen spellingsysteem  harrekop (Schinnen), haagbeuk  harrekoppe (Schinnen), harrenkoppenhout: harrekoppenhout (Sittard), heg: häg (Zichen-Zussen-Bolder), hegbeuk: heg-beuk (Oirlo), hegbeuk (Hechtel, ... ), heikbeik (Bree), hègbeuk (Achel), hékbeuke (Pey), haagbeuk  hekbeuken (Arcen), Veldeke aangepast  hegbeuk (Tienray), heggenbeuk: hekkebeuk (Rekem), eigen spellingsysteem  hèGGebeuk (Merkelbeek), WLD  heggebeuk (Gulpen, ... ), heiggebêuk (Itteren), heikəbeuk (Montfort), heəggebêuk (Itteren), hééggebêuk (Itteren), heggenstruik: ukkestrauk (Zonhoven), heggenteer: heggeterre (Altweert, ... ), heintjeshout: huntjeshoot (Eksel), huukenshout (Helchteren), iēͅənkəsho͂ͅt (Houthalen), verm. samenstelling van "horen"; de botten vd haagbeuk gelijken nl. op horentjes  hiënkeshoët (Zutendaal), heintjesstruik: iēͅənkəsstro͂ͅk (Houthalen), herenteer: herreterre (Tungelroy), hēͅrəntēͅr (Hamont), härəntärn (Hamont), hèrentèr (Bocholt), hérrentér (Ophoven), -  hèrrentèrre (Ell), [hae:r6ntae:r]  herenteren (Lommel), ook in L 286, Hamont; WNT VI, kol. 362 s.v. heerenteer, Schuermans I s.v. herenteer, Zie Paque I p. 145 s.v. hekelteer en s.v. herenteer, p. 146 Heukels, p. 57 (zie verder boek)  haerentaer (Achel), hertele: hertele (Tungelroy), heulenteer: WLD  heulenteere (Maastricht), heulenteul: hullentul (Zonhoven), hienteteer: nevenvorm: hientë  hyùntëtêr (Tongeren), Paque spelt: gieuntetèr [Carpunus betulus]  hièntëtêr (Tongeren), jan: jan (Heers), janten: ja-nte (Wellen), jantj (Herk-de-Stad), jānten (Diepenbeek), jonte (Eigenbilzen), jantenhaag: (’n jontehaog) (Eigenbilzen), jāntehōͅg (Diepenbeek), ən jantə hāg (Herk-de-Stad), jantenhout: (jontehoat) (Eigenbilzen), jante hoeôt (Ulbeek), jantenplant: jānteplānten (Diepenbeek), jantjes: joeunkes (Beverlo), katjes: ideosyncr.  ketjes (Sittard), kievererhaag: ook onduidelijk voor de ficheerder  kiēəvərərø͂ͅəx (?) (Diepenbeek), ligusterstruik: -  lieguster struuk (Venlo), maagdenpalm: mijdepalm (Duras), meikevertenhaag: recent  meikevertenhagen (Neeroeteren), spikkenhaag: spekəhø͂ͅx (Borgloon), steenbeuk: sjteinbeuk (Klimmen), steibeuk (Mechelen-aan-de-Maas), steinbeuk (Rotem), steinbø̄k (Lanaken), teer: Endepols  teer (Maastricht), WLD  téér (Schimmert), vleugelhout: [vlø.g6lho.t]  vleugelhoot (Diepenbeek), wiantenhout: z. L.J. p. 33 en L.I. o. heuten hout soort van dwergbeuk: t hout dient tot het maken van vleugels (i.e. dorsvleugels  eu.jntṇhóó.t (Zonhoven), eu.jntṇóó.t (Zonhoven), wia.ntenhóó.t (Zonhoven), wia.ntenóó.t (Zonhoven), zwarte beuk: sjwattəbeuk (Epen), WLD  schwatse beuk (Vijlen) beuk (Fagus) [DC 39 (1965)] || haagbeuk [N 92 (1982)] || haagbeuk (Carpinus Betulus L.) || haagbeuk (Carpinus betulus) [DC 69 (1994)] || haagbeuk (carpinus betulus) [ZND 35 (1941)] || Haagbeuk: eigenlijk een boom die gebruikt wordt om hagen te vormen; blad lijkt meer op een iepeblad dan op een beukeblad; heeft hangende katjes (elzenteer, beuketeer, esselteer, teer). [N 82 (1981)] || haagbeukenhout || heulenteer III-4-3
haaghut droogschop: dryǝxšǫp (Maaseik), drȳxšǫp (Maastricht), parapluutje: paraplȳjkǝ (Maastricht), schop: sxǫp (Loksbergen, ... ), šop (Nunhem  [(meervoud: šø̜p)]  ), schopje: šupkǝ (Bilzen), šøpkǝ (Tegelen), šø̜pkǝ (Echt, ... ) Lange overkapping op palen die diende om de hagen te beschermen tegen regen. Aan de slagzijde ervan plaatste men rietmatten. Zie ook afb. 24. [N 98, 109; monogr.] II-8
haagwinde afloper: ǭflēpǝr (Vlijtingen), -  ofle:pər (Vlijtingen), berwinde: berwen (Heer, ... ), beͅrwin (Welkenraedt), bręweŋ (Meerssen, ... ), brǝwendǝ (Maastricht), bèrwing (Mheer), bęrweŋ (Amby, ... ), bęrwęi̯n (Gronsveld), bǝrweŋ (Amby, ... ), bǝrwiŋ (Reijmerstok), bǝrwęnj (Eisden), bǝrwęŋ (Moelingen), bərweͅŋ (Moelingen), bərwiŋ (Welkenraedt), bɛr`wiŋ ('s-Gravenvoeren, ... ), -  berwijn (Gronsveld), berwin (Heer, ... ), berwing (Amby, ... ), brewing (Meerssen, ... ), brwing (Meerssen), burwing (Borgharen), bərweng (Moelingen), bərwing (Amby), akkerwinde, convól-vulus  berwing (Valkenburg), eig. boerewing  berwing (Meerssen), Veldeke haagwinde  berwing (Klimmen), draai: draai (Broekhuizen), -  drej (Broekhuizen), duivelsgaren: dȳvǝlsgārǝ (Heerlen), duivelsnaaigaren: dyvǝlsnii̯gārǝ (Heerlen), dyvǝlsnīǝgārǝ (Waubach), fleper: ə flēpər (Vlijtingen), geestentrap: -  jeestətrap (Vaals), geestetrap: geestetrap (Vaals), haagklimop: haagklimop (Leopoldsburg), hāxklemǫp (Leopoldsburg), Voor de struik.  haagklimop (Leopoldsburg), haagkruid: -  haegkroed (Blerick), haagwinde: hāgwendǝ (Venlo, ... ), -  haagwinde (Venlo), geen bijzondere benaming.  haagwinde (Wanssum), hagenwinde: de haagewin (Oostham), ha:gəwen (Beringen), hagewind (Amby, ... ), hagewint (Heerlen), oͅgəweͅnt (Sint-Truiden), -  hagewiend (Merselo), hagewind (Sint-Truiden), hagewinde (Oostham), hagewinj (Blerick), Alleen zo bekend, doch dit is waarschijnlijk niet ....  hagewinde (Baarlo), hagewinde: hagewendǝ (Baarlo), hagǝwenj (Blerick), hagǝwent (Amby, ... ), hagǝwint (Merselo), hāgewen (Beringen, ... ), ǫgǝwęnt (Sint-Truiden), hazewinde: haozewĭnt (Zonhoven), hǭzǝwent (Zonhoven), heggeberwinde: hękǝbręweŋ (Berg / Terblijt), heggebloem: heggebloem (Vaals), hęgǝblōm (Lottum, ... ), hękǝblōm (Steyl), hęqǝblōm (Heythuysen, ... ), hɛkǝblōm (Maasbree), heggebloemen: hęgǝblōmǝ (Nederweert), heggedraai: hegǝdrɛ̄i̯ (Lottum), heggenberwinde: -  hèkkebrewing (Berg-en-Terblijt), heggenbloem: hegkebloom (Altweert, ... ), -  heggebloome (Nederweert), hekkebloom (Steyl), häkke-bloom (Maasbree), hèggebloom (Lottum, ... ), hègkebloom (Heythuysen), bij de uitspraak van dit woord hoort men alleen...  hengkeblom (Vaals), heggendraai: -  heggedraej (Lottum), heggenrank: -  heggerank (Blerick, ... ), hekkerank (Maasniel, ... ), e bijna i  hekkerank (Brunssum), heggenwinde: heggewèng (Neerharen), -  heggewin (Venlo), heggewinj (Montfort), hekkewenj (Urmond), hekkewinj (Buggenum), hèggewinj (Helden/Everlo), 2x; Pauwels foutief: Q 088a!!  heggewinde (Neerharen), soms pi:sputje (pi:spoetje)  hèggewinj (Helden/Everlo), zachte kk  hekkewe`nj (Schinveld), heggerank: heqǝraŋk (Brunssum), hęgǝraŋk (Blerick, ... ), hękǝraŋk (Maasniel, ... ), heggewinde: heqǝwęnj (Schinveld), hęgǝwenj (Helden, ... ), hęgǝwɛŋ (Neerharen), hękǝwenj (Buggenum), hękǝwęnj (Urmond), hegkruid: hɛgkrut (Blerick), hegroos: hękrǭs (Weert), -  hekroas (Weert), hegwinde: hèkwinj (Niel-bij-As), hękwenj (Hunsel, ... ), -  hèkwinj (Hunsel), Pauwels: mogelijk hek^wind  hèkwinj (Niel-bij-As), hoppenrank: oe kort  hoeperank (Schimmert), hoppentouw: -  hoppentouw (Arcen, ... ), hopperank: hupǝraŋk (Schimmert), hoppetouw: hoppetouw (Arcen), kapper: kapper (Uikhoven), kappers (Uikhoven), De grote.  kappers (Uikhoven), kattenkazenstruik: -  kattekiezestroek (Valkenburg), kattenstaart: -  kattesjtart (Gronsveld), klimbloem: klumblōōmen (Mechelen-aan-de-Maas), -  klimbloemen (Mechelen-aan-de-Maas), klimbloemen: klømblōmǝ (Maasmechelen), klimop: klemop (Lanaken, ... ), klemǫp (Beringen, ... ), kleumop (Koninksem), klimop (Beringen, ... ), klømǫp (Koninksem), -  klimop (Bree, ... ), 2x  klimop (Bocholt, ... ), 4x  klimop (Lanaken), ook: 1u, vr. 80 en ZND 15, vr. 5  klimop (Lommel), klimopbloem: klemǫpblōm (Stokkem), klimopbloom (Stokkem), -  klimopbloem (Stokkem), klimot: klemot (Lummen), klimot (Lummen), 2x  klimot (Lummen), klimplant: klømplant (Helden), -  klumplant (Helden/Everlo), klimwinde: klømwent (Arcen), -  klumwind (Arcen), klokje: klokje (Soerendonk), klokjeswinde: klø̜kǝswendj (Weert), -  klökkeswindj (Weert), leiding: lèdink (Heusden), lędeŋk (Heusden), lęi̯diŋk (Tungelroy), -  leidink (Tungelroy), lèdink (Heusden), leirank: -  lierank (Valkenburg), lierank: liraŋk (Valkenburg), lijnen: lē̜i̯nǝn (Walshoutem), lopertje: loejpərkəs (Mechelen-aan-de-Maas), -  looperkes (Mechelen-aan-de-Maas), lopertjes: lø̜i̯pǝrkǝs (Maasmechelen), merewinde: ən (h)ɛk mɛt wēͅrəwɛŋ (Rekem), merwinde: meͅrwɛ̄ŋ (Gelinden), męrwɛ̄ŋ (Gelinden), mǝrwɛ̄ŋ (Berlingen), -  merwën (Gelinden), neusbloem: neusbloem (Well, ... ), -  neusbloem (Well, ... ), paddebloem: paddebloem (Maasbree), -  peddebloom (Maasbree), parapluutje: -  pareplukes (Haelen), parapluutjes: parǝplykǝs (Haelen), pisbloem: pisbloem (Spaubeek), -  pisbloom (Spaubeek), pispot: pespeͅttə(s) (Peer), pespot (Veulen, ... ), pespoͅt (Herk-de-Stad), pespoͅttən (Paal), pespǫt (Alken, ... ), piespet (Alken), pispet (Beverst), pispeut (Rijkhoven), pispeͅt (Bilzen), pispot (Achel, ... ), pispot(ten) (Wijchmaal), pispotte (Borlo), pispotten (Beringen, ... ), pispottə (Loksbergen), pispott⁄n (Zonhoven), pispotə (Moelingen), pispoͅt (Donk (bij Herk-de-Stad)), pispöt (Eksel, ... ), pispöt(ten) (Neerpelt), pispüet (Eksel), pis’pot (Bleijerheide, ... ), pi~spot (Vliermaal), pièspot (Sint-Lambrechts-Herk), pīspōͅttən (Zepperen), pīspoͅt (Schalkhoven), pospottə (Lummen), pîspōūtèn (Alken), pīspǫt (Schalkhoven, ... ), -  pispot (Doenrade, ... ), concolvulus sepium  pespoͅt (Hamont), De bloem.  pispot (Leopoldsburg), De plant heet naar de bloem ---.  pispot (Eksel), volksnaam voor versch. planten  pespoͅt (Meeuwen), pispotje: pespoetšəs (Rekem), pespøtjǝ (Bree), pespøtšǝ (Vlodrop), pespøtǝkǝ (Gulpen), pespø̜̄tjǝ (Blerick), pespø̜tjǝ (America, ... ), pespǫtjǝ (Geysteren, ... ), pespǫtšǝ (Sint-Lambrechts-Herk), pespɛtjǝ (As, ... ), peͅspeͅtjəs (Opglabbeek), piespetjes (Kortessem), piespuitjes (Borgloon, ... ), piespütjes (Mielen-boven-Aalst), piesp⁄tjes (Vliermaal), pispaetje (Meeswijk), pispetje (As), pispĕtches (Waltwilder), pispitje (Meeswijk), pispojjes (Tessenderlo), pispootjes (Koninksem), pispotje (Houthalen, ... ), pispotjes (Achel, ... ), pispotsje (Sint-Lambrechts-Herk), pispuetje (Hoensbroek), pisputjes (Kuringen, ... ), pispèteke (Hasselt), pispètjes (Genk), pispètsjes (Hasselt), pispôtje (Heerlen), pispötje (Beverst, ... ), pispötsje (As, ... ), pispöttekes (Gronsveld, ... ), pispøtjǝ (Helden), pispùtsjes (Hasselt), pispùtsjës (Hoeselt), pispətjes (Mechelen-aan-de-Maas, ... ), pispətjəs (Sint-Huibrechts-Lille), pispətšəs (Sint-Truiden), pīspøͅtjəs (Bommershoven), péspetšəs (Rekem), pïspùtsjë (Tongeren), (convolvulus sepium L. etym. (e.d.), zie boek  pispöt⁄te (Zonhoven), -  piespötjes (Puth), pis-puttekes (Mheer), pispeutsjes (Tongeren), pispoetjə (America), pispot(-je/-teken) (Achel, ... ), pispotje (Geysteren), pisputjes (Ospel), pispètsjes (Genk), pispöt-jə (Wijlre), pispötje (Blerick, ... ), pispötjes (Arcen, ... ), 2x  pispot(-je/-teken) (Alken, ... ), 3x  pispot(-je/-teken) (Vliermaal, ... ), 5x  pispot(-je/-teken) (Overpelt, ... ), 9x  pispot(-je/-teken) (Hasselt), ??  pisputsje (Vlodrop), convolvulus sepium  pispötjes (Altweert, ... ), convolvulus sepoium  pispötje (Sittard), de bloem  pispötjes (Thorn), haagwinde  pispötjes (Weert), naar de vorm van de bloem.  pispötje (Weert), of akkerwinde  pispötjes (Susteren), ook wel, doch deze naam komt hier niet zo veel voor....  pispotjes (Tungelroy), pi:spoetje (of he`ggewinj)  pi:sputje (Helden/Everlo), Veldeke haagwinde  pispötjes (Klimmen), waarschijnlijk  pispöteke (Gulpen), WBD/WLD = haagwinde  pispètjəs (As), zeggen kinderen. Dit wordt ook het meeste gebruikt.  pispötjes (Nieuwstadt), pispotjes: pespøtjǝs (Bree, ... ), pespøtšǝs (Rekem, ... ), pespø̜tjǝs (Arcen, ... ), pespø̜tšǝs (Maastricht), pespø̜tǝkǝs (Gulpen, ... ), pespętšǝs (Hasselt, ... ), pespętǝkǝs (Hasselt), pespǫtjǝs (Achel, ... ), pespɛtjes (Beverst, ... ), pispøtjǝs (Mielen-boven-Aalst, ... ), pispøtšǝs (Kortessem, ... ), pispø̜tjǝs (Bommershoven, ... ), pispɛtjes (Kortessem), pispotten: pespøt (Overpelt, ... ), pespø̜t (Eksel, ... ), pespǫtǝ (Achel, ... ), pespɛt (Beverst, ... ), pispøt (Mettekoven), pispǫtǝn (Zepperen), pispɛt (Alken), pęspɛtǝ (Peer), ploffer: ploffer (Leopoldsburg), ploffers (Leopoldsburg), -  ploffers (Leopoldsburg), potje: poetjes (Rotem), -  potjes (Lanklaar), potjes: pøtjǝs (Lanklaar, ... ), rampel: rampǝl (Hergenrath), ən rampəl (Hergenrath), Mogelijk: Clematis vitalba L. = bosrank  rampel (Hergenrath), rank: rai̯ŋə (Halen), meerv.!  rangə (Halen), ranken: rai̯ŋǝ (Halen), rijgrank: rīrank (Hombourg), rīraŋk (Echt, ... ), -  riejrank (Echt/Gebroek), rierank (Gulpen), rieərank (Eys), rirank (Wijlre), Veldeke ?  rierank (Klimmen), rinkrank: reŋkraŋk (Heerlen), slaapmutsje: slaopmötske (Altweert, ... ), sleur: sl-oei-re (Sint-Truiden), sleur (Sint-Truiden), sluire (Hasselt), uitspr: sl-oeil-r6.  sleuren (Sint-Truiden), slinger: kindernaam  slungers (Gennep), slingerbloem: slingerbloem (Gulpen), -  slingerbloem (Gulpen), slingerkruid: šleŋǝrkrūt (Raeren), slingerroos: slingeroëzen (Niel-bij-As), -  slingerroos (Niel-bij-As), slingerrozen: sleŋǝrōǝzǝn (Niel-bij-As), slingers: sløŋǝrs (Gennep  [(in kindertaal)]  ), spispot: spīspø̄t (Mettekoven), toeter: -  toeters (Mook), toeters: tutǝrs (Mook), tuitje: tuitje (Tungelroy), -  tuûtje (Tungelroy), verwinde: ferwen (Martenslinde), fęrwęn (Martenslinde), verween (s-Herenelderen), verweenj (Mechelen-aan-de-Maas), verwenj (Leut), verwing (Eisden), vęrweŋ (Eisden), vęrwēn ('S-Herenelderen), vǝrwen (Riksingen), vǝrwēnj (Maasmechelen), vǝrwęn (Grote-Spouwen), vǝrwęnj (Leut, ... ), vǝrwęŋ (Boorsem, ... ), vərwɛŋ (Rekem), -  fərwen (Martenslinde), verween (s-Herenelderen), verweenj (Mechelen-aan-de-Maas), verwenj (Leut), verwing (Eisden), Enkel als collectief gebruikt!  vərwen (Rekem), vingerhoedje: vingerheuitjes (Dilsen), vəngərø͂ͅtjəs (Rotem), -  vingerhoed(-en/-jes) (Dilsen, ... ), vingerhoedjes: veŋǝrhø̄i̯tjǝs (Dilsen), vǝŋǝrø̜̄tjǝs (Rotem), waterbloem: waterbloem (Hamont), woͅtərblum (Hamont), -  waterbloem (Hamont), weerwinde: weerwinde (Geleen, ... ), wērwenj (Puth), wērweŋ (Klimmen, ... ), wērwęnj (Geleen), węi̯rwenj (Merkelbeek), węi̯rwęnj (Schinnen), węrwęn (Kanne, ... ), wǝrweŋ (Berg / Terblijt), weierank: wiraŋk (Nuth), weiewinde: wiwen (Sint Pieter), werenwinde: wēͅrəwɛŋ (Rekem), -  we:rəwen (Rekem), werewinde: wērǝwɛn (Mopertingen), wē̜rǝwęŋ (Rekem), werwinde: -  weerwenj (Geleen), weerwing (Klimmen, ... ), weerwinj (Puth), weirwe`nj (Schinnen), wərwing (Berg-en-Terblijt), wierank: -  wierank (Nuth/Aalbeek), wierwinde: wiǝrwɛŋs (Voort), wiewinde: -  wiewin (Sint-Pieter), wilde boekweit: WBD/WLD = haagwinde  willə bóchət (As), wilde bonen: weldǝ bonjǝ (Loksbergen), weldǝ bunǝ (Halen), wilde winde: wel weŋ (Meerssen), welj wiǝn (Neeroeteren), welǝ weŋ (Kerkrade), wilde winde (Neeroeteren), -  wille wing (Kerkrade), klemtoon op laatste lettergr.  wilwìng (Meerssen), wilde wingerd: -  weelde wingert (Wellerlooi), winde: de wenj (Ophoven), weentj (Leuken), wein (Wellen), wen (Beringen, ... ), wendǝ (Eupen, ... ), wenj (Amstenrade, ... ), wenjǝ (Oirsbeek, ... ), went (Venlo), wenǝn (Peer), weŋ (Heerlen, ... ), weͅn (Genk), weͅnnən (Peer), weͅŋə (Walhorn), win (Zolder), winde (Beek, ... ), wində (Eupen), wing (Heerlen), winj (Bocholt, ... ), wĭnj (Molenbeersel), wèn (Genk), wénj (Sittard), wēntj (Boshoven, ... ), węi̯n (Borgloon, ... ), węi̯nj (Godschei, ... ), węn (Genk, ... ), węnj (Beek, ... ), węŋ (Berbroek, ... ), ən weͅŋ (Hauset, ... ), -  weentj (Hushoven, ... ), wenj (Amstenrade, ... ), win (Venlo, ... ), winde (Bree, ... ), wing (Limmel, ... ), wingj (Horn), winj (Asenray/Maalbroek, ... ), winje (Oirsbeek), wint (Venlo), wènj (Bingelrade, ... ), geen onderscheid  wienj (Putbroek), wing (Hout-Blerick), geen verschil  wenj (Dieteren), haagwinde  wén (Genk), hagewinde  wèn (Genk), ook  wing (Venlo), winde (... op t veldj en in de he´gke)  wènj (Echt/Gebroek), windrank: wē̜ǝnrēǝ (Zonhoven), windring: weͅənre͂ə (Zonhoven), -  weənreə (Zonhoven), windsel: wensǝl (Gruitrode), weŋsǝl (Hauset), weͅŋsəl (Hauset), winsel (Gruitrode), -  win(d)sel (Gruitrode, ... ), wintergroen: wentjergreen (Bree), wèntergreun (Neerharen), węntjǝrgrēn (Bree), węntǝrgrø̄n (Neerharen), -  wintergroen (Bree, ... ) Calystegia sepium (L.) R.Br. Zeer algemeen voorkomend onkruid vooral op bouwlanden en vochtige gronden, klimmend in heggen en dergelijke met een tot 3 meter lange, windende, vrijwel kale stengel en hart- tot pijlvormige bladeren. De grote klokvormige bloemen zijn wit (soms roze) van kleur. De plant bloeit van juni tot september en is meer bekend onder de naam pispotjes (Convolvulus sepium L.). Bij de naamgeving wordt vaak geen onderscheid gemaakt of vindt verwisseling plaats met de kleinere, kruipende akkerwinde (zie lemma Akkerwinde). De volgorde van de varianten van het type winde is: 1. de tweelettergrepige woorden; 2. in de eenlettergrepige naar klinker: /e - ē - ę - i/. Zie Pauwels 1933 en Brok 1991. [JG 1c, 2c; A 17, 6a; L 1, a-m; L 1u, 80; L 15, 5; S 11; monogr.; add. uit JG 1b] || haagwinde [DC 17 (1949)], [DC 60a (1985)], [Goossens 1b (1960)], [N 92 (1982)], [SGV (1914)] || haagwinde(bloem) || haagwinde, de bloem || haagwinde?? [N 92 (1982)] || hagewinde [ZND 01 (1922)] || heggewinde I-5, III-4-3
haak haak: hoǝk (Bilzen), hōk (Milsbeek  [(meervoud: hø̜̄k)]  ), hǭk (Meijel), (mv)  hø̄k (Diepenbeek, ... ), hø̜̄k (Meijel, ... ), haakje: hekskǝ (Genk), kram: krāmp (Montzen), (mv)  krɛm (Dilsen, ... ), krɛmp (Posterholt), ringhaak: ringhaak (Lommel), schoenhaakje: sxoǝnhø̜̄kskǝ (Maasbree) De haak of haken (bijvoorbeeld op bottines) waar de veter omheen geslagen wordt. [N 60, 31b] || Hark met gebogen tanden, gebruikt bij het slechten van de bodem. [II, 25] II-10, II-4
haak [wld ii.10, p. 28] kram: Of krampe.  kremp (Posterholt) De knoopjes waarmee men bepaalde bottines kon dichtknopen? [N 60 (1973)] III-1-3
haak [wld ii.10, p.28] haak: heuk (Diepenbeek, ... ), hoëk (Bilzen), hèùk (Roggel), hø͂ͅk (Meijel), Mv. hèùk.  hóók (Milsbeek), haakje: hêkskes (Genk), kram: kramme (Geulle), krem (Geulle), krèm (Doenrade), Krammen.  krem (Dilsen), Mv. krem.  krāmp (Montzen), ringhaak: ringhaken (Lommel), schoenhaakje: schoönhäökskes (Maasbree) De haken (b.v. op bottines waar de veter omheen geslagen kan worden? [N 60 (1973)] III-1-3
haak waarmee men de varkensnagels verwijdert bet de handen: bē dǝ hān (Wellen), brandend strobundeltje: brandend strobundeltje (Riksingen), crochet): krošę (Mal), haak: h ̇ōk (Blerick, ... ), haak (Alken, ... ), huǝk (Zepperen), hāk (Lommel), hōk (Diepenbeek), hōǝk (Nuth), hǫǝk (Neerpelt), hǭk (Blerick, ... ), hǭǝk (Eys), wǫk (Tongeren), ǭk (Maasmechelen), haakje: haakje (Maasbracht), hø̄kskǝ (Susteren, ... ), klokhaak: klokhǭk (Geulle), klǫkhǭk (Berg / Terblijt), krabhaak: krabhaak (Beringen), kratserhaak: krɛtsǝrhǭk (Hoensbroek), mes bet scherpe punt: mɛs bę sxɛrǝpǝ pynt (Grazen), met de hand: met de hand (Berverlo, ... ), nagelhaak: nugǝlhōk (Sint-Truiden), nē̜gǝlhǭk (Tegelen), schelhaak: šɛlhǭk (Gulpen, ... ), schrabberhaak: šrabǝrhǭk (Berg / Terblijt), schraphoorntje: šrabhø̜rxǝ (Terwinselen), slachthaken: šlaxhø̄k (Mechelen), spekhaak: spɛkhǭk (Diepenbeek), tang: taŋ (Nieuwerkerken), tenenhaak: tinǝnhok (Kuringen), tinǝnhōk (Kuringen), tī.nhǭk (Panningen), tenentrekker: tenentrekker (Rotem), tēntrɛkǝr (Swalmen), tīnǝntrękǝr (Helchteren), trekhaak: trękhowǝk (Neerpelt), trɛkhǭk (Boekend, ... ), trektang: tręktaŋ (Waasmont), vleeshaak: vlęjshǭk (Borgloon), vlīǝsōk (Sint-Truiden), vlɛsgǫjk (Mal) Meestal wordt hiervoor de haak gebruikt die aan de bovenkant van de krabber zit. Men gebruikt er ook wel een stuk gereedschap voor dat hiervoor bruikbaar en voorhanden is zoals de S-vormige spekhaak, trektang, mes met scherpe punt, of men rukt de nagels met de hand af. Bij de opgaven ''haak van de schel'', ''haak van de krabber'' e.d. is van de schel, van de krabber niet fonetisch gedocumenteerd. Voor de opgaven voor ''schel'', ''krabber'' e.d. zie men het lemma ''krabber''. [N 29, 36; monogr.] II-1
haakijzer krochtijzer: krochteizer (Sint-Truiden) Manier van handwerken waarbij met een metalen pen met een weerhaak een lussenweefsel wordt vervaardigd (haken, crocheteren, stroppen) [N 79 (1979)] III-1-3
haaklas dobbelverbinding: dǫbǝlvǝrbęjneŋ (Wellen), dubbele liplas: dø̜bǝlǝ løplas (Herten), haaklas: hǭklaš (Sint Odilienberg), hǭkleš (Mechelen), rechte haaklas: rɛxtǝ hǭklaš (Posterholt, ... ), rechte hoeklas: rē̜ǝtǝ huklaš (Bleijerheide), schrage hoeklas: šrē̜jǝ huklaš (Bleijerheide), schuine haaklas: šȳnǝ hǭklaš (Sint Odilienberg), schuinse dobbelverbinding: sxø̄nsǝ dǫbǝlvǝrbęjneŋ (Wellen), schuinse haaklas: šȳnsǝ hǭklas (Herten), šȳnsǝ hǭklaš (Posterholt), šø̄nsǝ hǭklaš (Stein), tandlas: tāntlas (Ottersum) Houtverbinding waarmee twee in elkaars verlengde liggende stukken hout met elkaar verbonden kunnen worden. Zie ook afb. 129. De haaklas wordt toegepast wanneer in het constructiedeel trekkende krachten optreden. De borsten van de haaklas kunnen recht of schuin zijn uitgevoerd. De laatstgenoemde heeft het voordeel dat de drukvlakken groter zijn en de last dus beter verdeeld wordt (Zwiers 1907, pag. 7). [N 54, 47-48] II-12
haaknaald haaknaaldje: höknaoldje (Ospel) Manier van handwerken waarbij met een metalen pen met een weerhaak een lussenweefsel wordt vervaardigd (haken, crocheteren, stroppen) [N 79 (1979)] III-1-3