e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
haarblok blok: blǫk (Hoensbroek), bok: bok (Neeritter), haarblok: (h)ārblǫk (Puth, ... ), (h)ǭǝrblǫk (Hasselt), harblǫk (Kwaadmechelen, ... ), hãrblǫk (Boekt Heikant, ... ), hā.rblǫk (Bree, ... ), hārblǫk (Baarlo, ... ), hāǝrblǫk (Bocholt), hǫrblǫk (Hoeselt), hǫu̯ǝrblǫk (Spalbeek), hǫǝrblǫk (Zepperen), hǭ(ǝ)rblǫk (Diepenbeek, ... ), hǭrblǫk (Bunde, ... ), ārblǫk (Lanklaar, ... ), ārblǭk (Maasmechelen), haarblokje: hā.rblękskǝ (Tongerlo), haarbok: hārbu ̞k (Maaseik), hārbǭk (Bocholtz, ... ), hǭrbǫk (Milsbeek, ... ), haarezel: (h)ãrīzǝl (Maaseik), haargetuigbankje: hǭǝrgǝtȳx˲bęŋkskǝ (Achel), haarhout: hǭrhǫu̯t (Gelinden, ... ), haarklots: hārklǫts (Helden, ... ), haarsblok: (h)ārs˱blǫk (Kiewit), haarselstoel: hęrsǝlštōl (Swalmen), haarstoel: hārstōl (Grathem), hārštōl (Baexem), hǭrstűl (Rosmeer), ārstōl (Kessenich), haarvoet: hārvōt (Heer), voet: vōt (Hoensbroek) Het haarblok is het houten voorwerp waarin het haarspit wordt vastgezet als men het niet in de grond zet. Soms heeft het haarblok een zodanige vorm en omvang dat men er tevens schrijlings op kan zitten; vaak heeft het dan de vorm van een hoefijzer. Bij de mondelinge enquêtes in Belgisch Limburg is aangetekend waar het haarblok is aangetroffen; dit gebied is op kaart 25 aangegeven. Ook buiten dit gebied komen benamingen voor het haarblok voor, zoals uit het lemma blijkt. Zie afbeelding 8. [N 18, 88; JG 1b, 1c, 1d, 2c; A 4, 28e; L 20, 28e; add. uit N 11, 85, N 15; A 23, 16] I-3
haarborstel borstel: beurstel (Rekem), beustel (Obbicht), borstel (Roermond), borstel vehr hoar te kèmmen (Peer), bossel (Jeuk, ... ), bòssël (Tongeren), bóó.sel (Gors-Opleeuw), eine bustel (Montfort), ene burstel (Maastricht), ’ne beurstel (Itteren), haarborstel: eine hoarbeusjtel (Limbricht), eine hoarbusjtel (Eygelshoven), gworbjöstel (Val-Meer), haarborstel (Lommel, ... ), haarbossel (Gors-Opleeuw), haor-beusjtel (Nieuwstadt), haorbeursjtəl (Berg-en-Terblijt), haorbeurstel (Maastricht, ... ), haorbeustel (Echt/Gebroek, ... ), haorbjèstel (Veldwezelt), haorbjöstel (Riemst), haorborsel (Kessel), haorborssel (Arcen), haorborstel (Beesel, ... ), haorbostel (Tungelroy), haorbōrstel (Neerpelt), haorbōrstəl (Meterik), haorbōsel (Vechmaal), haorbursjtel (Mheer), haorbusjtel (Schaesberg), haorbuurstel (Maaseik), haorbuustel (Dilsen), haorbŭrstel (Venlo), haorbòrstel (Horn), haorbörstel (Stokkem, ... ), hāōrborstel (Meerlo, ... ), hearborstel (Zolder), hoarbeustel (Geistingen), hoarbjostel (Bilzen, ... ), hoarboarstel (Achel), hoarborsel (Hechtel), hoarborstel (Baexem, ... ), hoarbossel (Diepenbeek, ... ), hoarbōrstel (Tungelroy), hoarbusjtel (Heerlen, ... ), hoarbustĕl (Maasbracht), hoarbuurstel (Maaseik), hoarbuuërstjel (s-Gravenvoeren), hoarbŭrstel (Ell), hoarbörstel (Echt/Gebroek), hoe-er-bossel (Alken), hoe-erboossel (Vliermaal), hoewerbossel (Wellen), hoorborsel (Eksel), hoorborstel (Eksel), hoorbəstəl (Loksbergen), hooérbostel (Vorsen), horbeuschtel (Schinnen), hourbeurstel (Itteren), hourborstel (Houthalen), hoërbossel (Bilzen), hoərbosəl (Diepenbeek), hōrboestəl (Genk), hoͅuərbōͅsəl (Lommel), huwəzboə(t)əl (Vechmaal), hworbossel (Hoeselt, ... ), hâôrbostel (Sint-Truiden), häörborstel (Venray), hòòërborstel (Zonhoven), hó:Rbø:stəl (Kinrooi), hörborstel (Venray), hörbustel (Geleen), un hûrborssel (Mook), unne hôôrbuschtel (Simpelveld), worbjosəl (Grote-Spouwen), Duitse ö Umlaut  hoarbjöstel (Eigenbilzen), Spelling: <`> = sjwa.  haorborst`l (Bocholt, ... ), ô als ôh uitspreken  hôrborstel (Bree), kam: kam (Kerkhoven), kamp (Lauw), luizenkammetje: Aanvulling. NB: ne roskamp is voor een paard te kammen.  lauzekêmpke (Bilzen) Een haarborstel. [DC 56 (1981)] || haarborstel || Haarborstel. Een borstel om de haren mee te kammen. [N 114 (2002)] III-1-3
haarcrème brilcrme: brilcraièm (Vorsen), brillcrēme (Wellen), bRélkRɛ:mə (Kinrooi), Gewoonlijk de merknaam, b.v. brylcrème.  brylcrème (Zutendaal), brillantine (fr.): breljantin (Lommel, ... ), brieljantien (Hechtel), briljantien (Caberg, ... ), briljantin (Bilzen, ... ), briljantĭĕn (Oirsbeek), briljentien (Geulle), briljàntièn (Ophoven), briljántin (Loksbergen), [AN-uitspraak?]  briljantine (Eksel, ... ), [Fr. spelling, uitspraak]  brelanten}, [brejanten (Niel-bij-St.-Truiden), [Fr. spelling]  brelanten (Meeswijk), brelantien (Born), brellentine (Wolder/Oud-Vroenhoven), brilatine (Houthalen), brillantien (Herten (bij Roermond), ... ), brillantin (Riemst), brillantine (Brunssum, ... ), brillantĭĕn (Meijel), brillentien (Eksel, ... ), brillentiene (Venlo), brilletien (Weert), brilləntien (Maastricht), brilləntīēn (Susteren), brillətien (Kapel-in-t-Zand), briləntin (Wellen), brèlləntien (Maastricht), [Fr. uitspraak, spelling] cfr. pommade cosmetique.  brijatin}, [briljantin (Kanne), [Fr. uitspraak]  briejantien (Hechtel, ... ), brijantien (Geistingen, ... ), brijantin (Vliermaal), brijantīēn (Doenrade), [Fr. uitspraak] Verouderd.  brijantin (Kanne), Pommaad en zalf hebben vnl. medicinale toepassingen.  briljantin (Bilzen), cosmetiek (<fr.): [Van Dale: cosmetiek (&lt;Fr. cosmétique &lt; Gr. kosmètikos), schoonheidsmiddel]  kosmetiek (Maastricht, ... ), kòsmətĭĕk (As), Pommaad en zalf hebben vnl. medicinale toepassingen. [Van Dale: cosmetiek (&lt;Fr. cosmétique &lt; Gr. kosmètikos), schoonheidsmiddel]  kosmetik (Bilzen), crme (fr.): crèm (Beesel), crème (Kelpen, ... ), crèmə (Maastricht), crême (Meeuwen), krēmme (Venray), krēͅm (Lommel), krème (Wijlre), kréém (Urmond), gel (eng.): gel (Eigenbilzen, ... ), gèl (Geistingen), haarcrme: gworcrème (Val-Meer), haarcreme (Tessenderlo), haarcrème (Stein), haarkreem (Meeuwen), haor crême (Schimmert), haorcraem (Geleen, ... ), haorcraim (Maastricht), haorcreme (Hoensbroek), haorcrème (Blerick, ... ), haorcréme (Reuver), haorkraem (Horst, ... ), haorkrem (Roermond), haorkrèèm (Venlo), haorkréém (Meijel), hoar crèmə (Wijnandsrade), hoarcrème (Achel, ... ), hoewerkrēm (Alken), hoorcrème (Jeuk), hòòërcrème (Zonhoven), (ai van Fr. maire).  haorkraim (Ell), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  haorkraem (Kaulille), haorkràème (Bocholt), haarlak: hoarlak (Zonhoven), haarvet: haorveet (Schinnen), haorvet (Klimmen, ... ), haorvit (Vlodrop), haorvèt (Maasbree, ... ), haorvét (Hulsberg, ... ), haorvêt (Herten (bij Roermond)), haòr-vet (Sevenum), heurvet (Meerlo), ho-arvèt (Stein), hoar fet (Vaals), hoar vet (Wijnandsrade), hoar vèt (Beek), hoarvet (Heerlen, ... ), hoarvət (Sweikhuizen), häörvet (Oirlo), hòərvèt (Heerlen), (o.).  h‧oͅarveͅ.t (Eys), koelik: -lek (lik) van een koe (ironisch).  koelek (Eigenbilzen), pommade (fr.): pemaad (Maastricht), plemaad (Maastricht), plemaat (Gronsveld), pləmo.ət (Wellen), poma.t (Gingelom), pomaad (Neer, ... ), pomade (Montfort, ... ), pommaad (Geulle, ... ), pommaat (Ittervoort, ... ), pommade (Bree, ... ), pomodə (Grote-Spouwen), pōmmadə (Nieuwenhagen), pòmmadde (Gennep), pòmààdə (Venlo), pómmààt (Heerlen), pómmáát (Epen), pômmaat (Herten (bij Roermond)), &lt;Fr. pommade.  plemaat (Gronsveld), cfr. brillantine.  puma:t (Kanne), Note v.d. invuller: creme v.h. gezicht = kosmetik.  pomaad (Sittard), vr.  po.m‧āt (Ingber), roja: Merknaam Roja.  roozja (Bilzen), shampoo: sjàmpoo (Guttecoven), suikerwater: men gebruikte suikerwater! (Venray), touche (fr.): tŏĕsj (Heerlen), vet: vet (Eksel), vèt (Valkenburg) brillantine || brillantine: haarsmeersel || brillantine: smeersel om baard en haar glanzend te maken || crème die bij de verzorging van het haar gebruikt wordt (pommade) [N 86 (1981)] || crème die bij de verzorging van het haar gebruikt wordt [pommade] [N 86 (1981)] || haarcrème || Haarcrème. Crème die bij de verzorging van het haar gebruikt wordt [pommade] [N 114 (2002)] || pommade || pommade: haarzalf || pommade: pommade || smeersel om het haar glanzend te maken III-1-3
haarenkelen (zich) kappen: kapǝ (Genk, ... ), (zich) kloppen: klǫpǝ (Gronsveld), (zich) kneukelen: knø̄kǝlǝ (Schaesberg), (zich) stoten: stau̯tǝ (Bilzen, ... ), stoi̯tǝ (Vliermaal), stou̯tǝ (Wellen), stutǝ (Amby, ... ), stuǝtǝ (Aalst, ... ), stōi̯tǝ (Meerlo), stōtǝ (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), stōu̯tǝ (Merselo, ... ), stōǝtǝ (Bilzen), stūtǝ (Sint Pieter, ... ), stūǝtǝ (Horst, ... ), stǫi̯tǝ (Berg / Terblijt, ... ), stǫu̯tǝ (Oirlo), stǭtǝ (Blerick, ... ), štoi̯tǝ (Munstergeleen), štutǝ (Heerlen, ... ), štōtǝ (Asenray / Maalbroek, ... ), štūtǝ (Belfeld, ... ), štūǝtǝ (Gulpen, ... ), štǫi̯tǝ (Klimmen), štǭtǝ (Broeksittard, ... ), (zich) strijken: strikǝ (Bergen, ... ), strīkǝ (Maastricht, ... ), strɛ̄kǝ (Berverlo), štrikǝ (Heerlerheide, ... ), štrixǝ (Kerkrade), štrīkǝ (Gronsveld, ... ), štrīǝkǝ (Hoensbroek, ... ), de enkels langseen schrankelen: de inkele langsee sjrankele (Hoensbroek), de enkels tegeneen slaan: (soms ook wel met gebruik als werkwoord: "inkele"(bv. héë inkelt).  de inkele tègen ee schloa (Heerlen), doorschuren: durgsjōērə (Nieuwenhagen), enkelen: inkelen (Blerick), enkels poetsen:: ɛŋkǝls pǭtsǝ (Bokrijk), etteren: eetere (Heerlen), haarenkelder: hāreŋkǝldǝr (Posterholt  [(paard dat haarenkelt)]  ), haarenkelen: a:rɛnkələ (Rekem), aarenkele (Lutterade), aarinkele (Posterholt, ... ), aaränkelen (Elen), aarènkele (Broeksittard, ... ), aarénkələ (Grevenbicht/Papenhoven), aarênkele (Geleen), āreŋkələ (Lanklaar), dɛn hārinkəl (Eksel), ek hem mech gəhārbenkəlt (Peer), ha.ringələ (Meeuwen), ha.rinkələ (Lozen), ha`renkelen (Eksel), haa.r-inkele (Panningen), haar enkelen (Obbicht), haar hinkele (Ospel), haar ingkele (Guttecoven), haar inkele (Asenray/Maalbroek, ... ), haar ènkele (Buchten, ... ), haar-ĕnkele (Neeroeteren), haar-inkele (Helden/Everlo, ... ), haar-inkələ (Epen), haar-ènkele (Meterik, ... ), haar-ênkele (Horst), haare (Thorn), haareenkele (Afferden, ... ), haareinkelen (Stein), haarenkele (Beek, ... ), haarenkelen (Born, ... ), haarenkelə (Doenrade, ... ), haarĕnkele (Geleen), haarhènkele (Schinnen), haaringkele (Nederweert, ... ), haaringle (Ospel), haarinkel (Ittervoort, ... ), haarinkele (Arcen, ... ), haarinkelen (Meijel, ... ), haarinkelle (Vlodrop), haarinkələ (Kapel-in-t-Zand, ... ), haarīnkele (Oirlo), haarsjeenkele (Mheer), haarènkele (As, ... ), haarènkelen (Guttecoven), haarènkëlë (Lanklaar), haarénkele (Amstenrade), haaréénkələn (Urmond), haoreenkele (Gronsveld, ... ), haorenkele (Brunssum), haorenkelen (Ophoven), haorinkele (Gulpen, ... ), haorinkələ (Meijel), haorrinkele (Kunrade), harenkələn (Lozen), hareŋkələ (Bree), hareͅŋkələ (Beringen), harinkele (Heythuysen, ... ), harinkələ (Montfort), harèngkele (Susteren), haręŋʔǝlǝn (Lommel), harənkələn (Neerpelt), hau inkele (Roggel), hāārinkele (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), hāārinkəl (Reuver), hāārring.kələ (Opglabbeek), hāreŋkələ (Houthalen, ... ), hāreͅŋkələ (Paal), hiee haarhinkelt (Heusden), hoarenkulu (Brunssum), hoarinkele (Gennep), hoarinkelen (Hamont), hoarènkele (Eksel), hothinkele (Blerick), hōrinkele (Meijel), hoͅrenkələn (Overpelt), hààrinkələ (Heerlen), hààrénkələ (Susteren), háárinkölö (Stevensweert), háárinkələ (Heel), hâarrinkele (Swalmen), hāreŋkǝlǝ (Arcen, ... ), hāreŋkǝlǝn (Neerpelt), hāriŋkǝlǝ (Stokrooie), hārweŋkǝlǝ (Ubachsberg), hārēŋkǝlǝ (Wanssum, ... ), hārē̜ŋkǝlǝ (America, ... ), hāręŋkǝlǝ (Einighausen, ... ), hārɛŋkǝlǝ (Dieteren, ... ), hārɛŋkǝlǝn (Urmond), hōreŋkǝlǝ (Genk), hǭreŋkǝlǝ (Blerick, ... ), hǭreŋkǝlǝn (Kaulille), hǭrę.ŋkǝlǝ (Hasselt), hǭręi̯ŋkǝlǝ (Afferden), hǭręŋkǝlǝ (Meijel, ... ), hǭręŋkǝlǝn (Achel, ... ), hǭrɛŋkǝlǝ (Berverlo, ... ), hǭǝreŋkǝlǝ (Koersel), hǭǝrɛŋkǝlǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden), h‧arinkele (Herten (bij Roermond)), ich heb mich gehaa.rinkeld (Panningen), ich hem mich gehaarinkeld (Eksel), ich hem mich gehāārinkeld (Wijchmaal), ich hep mich geaarenkeld (Eisden), ich hep mich gəhoarinŋkelt (Sint-Huibrechts-Lille), ich hub mich geharenkeldj (Geistingen), ich oep mich gearɛnkəlt (Mechelen-aan-de-Maas), ich əb mich gəārĕnkəlt (Rotem), zich `aarenkelen (Geleen), zich haareenkele (Swolgen), zich haarenkele (Buchten), zich haarĕnkele (Doenrade), zich haarinkele (Bree, ... ), zich haarinkelen (Beegden, ... ), zich haarènkele (Einighausen), zəch (h)ārɛ.iŋkələ (Rekem), ørɛŋkǝlǝ (Maasmechelen), āreŋkǝlǝ (Eisden, ... ), āreŋkǝlǝn (Vucht), āre̜ŋkǝlǝ (Meeswijk), ārɛi̯ŋkǝlǝ (Rekem), ārɛŋkǝlǝ (Elen, ... ), ǭrēŋkǝlǝ (Rotem), (= haar-inkele).  haarinkele (Vlodrop), (Hunsels dialect).  haarinkele (Schaesberg), (klemtoon op h).  haar inkele (Noorbeek), (meervoud).  haorenkele (Sittard), haorinkele (Sittard), (vroeger toen men klompen met riemen droeg).  haarinkele (Ell), [Paragraaf: lichaam]  ziech aarènkele (Boorsem), De enkels tegen elkaar slaan.  hōͅre.ŋkələ (Ingber), hoͅareŋkələ (Eys), Dit gebeurde meest bij kinderen toen algemeen door boeren en arbeiders klompen gedragen werden.  haarinkele (Thorn), hare (van de zeis)  zich haar-inkele (Brunssum), kapotte enkel (zn.): kepotte inkel (Venlo), klompzweren: klômpzwaire (Ell), klopenkelen: klobeŋkələ (Martenslinde), klopeenkele (Meerssen), klopēēnkele (Amby), klopinkele (Meerssen), klopinkelen (Eigenbilzen), kloͅbeŋkələ (Hasselt), klǫp˱eŋkǝlǝ (Amby, ... ), klǫp˱ēŋkǝlǝ (Lanaken, ... ), klǫp˱ęŋkǝlǝ (Bilzen), zich klopinkele (Eijsden), zich klopinkelen (Amby), zich klopènkele (Bilzen), klopenkeler: klǫp˱ęŋkǝlǝr (Bilzen), klopschenen: klopskène (Jeuk), klopsxēnǝ (Hasselt, ... ), klǫpsxēnǝ (Kanne, ... ), klǫpšɛnǝ (Hees), Vroeger gebeurde dit met klompen.  zich klopsjeene (Vlijtingen), klopschenkelen: klop sjeenkele (Mheer), klopsjinkele (Caberg), klŏpschinkele (Heer), klpsxeŋkǝlǝ (Heer), klǫpšeŋkǝlǝ (Maastricht, ... ), knopenkelen: knupęŋkǝlǝ (Herk-de-Stad, ... ), knópēiŋkələ (Sint-Truiden), knǫpęi̯ŋkǝlǝ (Rummen, ... ), knopschenkelen: knoopsjinkele (Maastricht), knopsjinkele (Maastricht), knupseŋkǝlǝ (Tongeren), knupṣiŋkələ (Kinrooi), knupšēŋkǝlǝ (Koninksem, ... ), knópsjinkele (Maastricht), knöbsjeenkele (Maastricht), zix knupṣiŋkələ (Kinrooi), open lopen: aopə lōēwəpə (Loksbergen), ruisen: rø̜sǝ (Kwaadmechelen), schenen kappen: sxi̯nǝ kapǝ (Halen), schenkelen: scheenkelen (Maastricht), schinkele (Heerlen), sxeŋkǝlǝ (Heerlen), schuren: sxē̜rǝ (Venray), sxūrǝ (Ottersum), šūrǝ (Bleijerheide), strijken: sjtrieke (Mechelen), strijkerd: štrikǝrt (Herten), vegen: vēgǝ (Tessenderlo), verhaarenkelen: verhaarinkele (Tungelroy), wrijven: vrɛ̄vǝ (Kwaadmechelen), zich aan de enkel stoten: zich agenen énkel stoete (Montzen), zich agənən inkəl štūətə (Welkenraedt), zich aanstoten: ux ownstōtə (Veulen), zich de enkel open stoten: zich den ènkel oape sjtoote (Guttecoven), zich knokelen: zich knukele (Schaesberg), zijn enkel in stukken stoten: zennen īnkel e stëkke stoote (Rosmeer), zijn enkel kapot stoten: den inkel kapot schtoete (Heerlen), ech heb minən eŋkəl kapot gəstytə (Opglabbeek), ich eͅm mən schēnə kapoͅt gəlūəpə (Halen), ich heb mēnən einkəl kapot gəstoitən (Vliermaal), ich hem menen inkel kapot gestuten (Heusden), ich hem mennen enkel kapot gestoe-eten (Oostham), ich häm mijnən inkəl kəpoͅt gestūətə (Loksbergen), ich höp mənə enkəl kəpɛt gəstotə (Riksingen), ich øp menən ɛjnkeͅl kapot chəstautə (Bommershoven), ich əb meͅnnən ɛnkəl kapot gəstūtə (Sint-Truiden), ich əp mənən enkəl kəpot gəstōətən (Bilzen), seinen ĕnkel kapot stooate (Lutterade), siene ìnkel kapot stoite (Munstergeleen), sinnen inkel kapot stoate (Rimburg), z`n ènkel kepot sjtoate (Susteren), z`ne inkel kapot sjtoese (Simpelveld), zen eenkel kapot loupen (s-Herenelderen), zenen eenkel kepot stoete (Sint-Pieter), zenen enkel kapot stoete (Maaseik), zenen inkel kapoot sjtoete (Limmel), zenen inkel kapot stoete (Borgharen), zenen inkel kepot stoiten (Weert), ziene eenkel kepot stoete (Wolder/Oud-Vroenhoven), ziene ingkel käpot sjtôôte (Buggenum), ziene ènkel kapot stoote (Laak), zienen einkel kapot stouten (Oirlo), zienen ĕnkel kapot schtoote (Bingelrade), zienen inkel kapot schtoete (Belfeld), zienen inkel kapot schtoote (Oirsbeek), zienen inkel kapot sjtoate (Posterholt), zienen inkel kapot sjtoite (Klimmen), zienen inkel kapot staote (Broeksittard), zienen inkel kapot stoate (Thorn), zienen inkel kapot stoiten (Berg-en-Terblijt), zienen inkel kapot stoote (Montfort, ... ), zienen inkel kapot stŏŏiten (Meerlo), zienen inkel kaput stoëte (Venlo), zienen inkel kepot sjtoete (Panningen), zienen inkel kepot sjtooten (Asenray/Maalbroek), zienen inkel kepot staòte (Herten (bij Roermond)), zienen inkel kepot stoeëte (Velden), zienen ènkel kapot sjtoote (Sittard), ziennen eenkel kepot hoowe (Wellerlooi), ziĕn inkel kapôt sjtoete (Mechelen), ziĕnne ingkel kapot sjtoeete (Vijlen), zinen inkel kepot stoiten (Ulestraten), zinge inkel kapot stoate (Epen), zinnen inkel kapot stoeëte (Gulpen), zinən enkəl kapot stūətən (Sint-Huibrechts-Lille), zènen enkel kapot loupen (As), zènen ènkel kapot stoute (Wellen), zən ingkəls kapot loepə (Kermt), zənən e:ŋkəl kapot stu:tə (Maastricht), zənən eŋkəl kəpot stōtə (Martenslinde), zənən ēiŋkəl kapot stūtə (Sint-Truiden), zənən ēnkəl kəpoͅt stuətə (Aalst-bij-St.-Truiden), zənən inkel kəpot stoete (Amby), zɛnən inkəl kapot stu:ətə (Beringen), zijn enkel stoten: zienen inkel stoaten (Blerick), zienen inkel stoeate (Hunsel), zijn inkel staute (Bilzen), zijn enkel stuk stoten: den inkel sjtök sjtōēte (Steyl), ech heͅp minən ēnkəl støk gəstuətə (Hamont), ich høp minən eŋkəl støk chəstute (Maastricht), ich həm mənən enkəl stök gestute (Genk), ziene inkel stuk stoote (Sint-Odiliënberg), ziene änkel stuk (Leunen), zienen eenkel stuk stoate (Heijen), zijn enkel stukken: zijn inkel stekke (Bilzen), zijn enkel uiteen vallen: ich øp menən ēͅinkəl oͅtēen (Gelinden), zənən ɛjnkəl owte:n vallə (Voort), zənən ɛjnkəl owtɛjn vallə (Hoepertingen), zijn schenen kapot lopen: zen sxijn kapot loupə (Heers), zijn schenen stoten: z`n sche:nən stu:ətən (Tessenderlo) de enkels bezeren door schuren bij het lopen op klompen || De enkels bij het stappen tegen elkaar strijken of slaan, zodat ze verwond geraken. [L 1, a-m; N 8, 71, 72, 78a, 79 en 84d; S 8] || etteren [SGV (1914)] || haarenkelen: Zijn enkel stuk stoten bij het lopen (haarenkelen). [N 84 (1981)] || ik heb mijn enkel stuk gestooten [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)] || kwetsen van de enkels bij een paard door ze onder het stappen tegen elkaar te schoppen. Ook toegepast op personen... || met de voeten buitenwaarts gaan [ZND 35 (1941)] || pijnlijke of ontvelde enkel door het tegen elkaar schuren bij het klomplopen || stoten: pijnlijk tegen elkaar stoten van de enkels [N 37 (1971)] || zijn enkel stuk stoten bij het lopen [SGV (1914)], [ZND B1 (1940sq)] || zijn enkel verwonden (b.v. met de klompen) I-9, III-1-2
haargaffel gaffel: gafǝl (Bilzen  [(vroeger)]  , ... ), (contaminatie van gaffel en gavel)  gǭfǝl (Helden), (mv)  gafǝls (Borgloon, ... ), gaffeltje: gɛfǝlkǝ (Hasselt), (mv)  gafǝlkǝs (Beringen  [(vroeger)]  ), gɛfǝlkǝs (Baexem, ... ), haargaffel: hargafǝls (Kwaadmechelen), hãrgafǝls (Lummen), hā.rgafǝl (Gruitrode, ... ), hā.rgafǝls (Beek, ... ), hā.rgafǝlǝ (Bree, ... ), hārgafǝl (As, ... ), hǭrgafǝl (Zichen-Zussen-Bolder), hǭrgafǝls (Berverlo  [(vroeger)]  , ... ), hǭǝrgafǝl (Hamont), (mv)  hārgafǝls (Beringen, ... ), haargaffeltje: hārgɛfǝlkǝ (Haelen, ... ), haargeerdje: hǭrgęrtjǝ (Gennep, ... ), haarkruk: hārkrø̜k (Kaulille, ... ), hǭrkrøk (Eksel, ... ), hǭrkrø̜k (Achel, ... ), (mv)  hǭǝrkrøkǝn (Achel), haarmik: harmek (Stevensvennen), hãǝrmek (Lommel), haarspie: hǭrspi (Hoeselt), haarstek: hārstęk (As), (mv)  (h)ārstękǝ (Maaseik), haarvork: hārvø̜̄rǝk (America), hārvø̜rǝk (Velden), hārvęrǝk (Gelieren Bret, ... ), hārvǫrǝk (Boukoul, ... ), hǭrvø̜.rǝk (Helchteren, ... ), hǭrvø̜rǝk (Milsbeek, ... ), hǭrvę.rǝk (Genk, ... ), hǭrvęrǝk (Oud-Waterschei), (mv)  hǭrvø̜.rǝkǝ (Heusden  [(vroeger)]  ), steungaffel: stø̄ngafǝl (Lanklaar), steungaffeltje: stø̄ngɛfǝlkǝ (Rotem), stijp: stī.p (Opoeteren), stīp (Thorn), stijpgaffeltje: stip˲gɛfǝlkǝ (Lanklaar), stip: step (Borgloon), vork: vø̜rǝk (Broekhuizen, ... ), vę.rǝk (Stokrooie) De haargaffel is een houten gaffel waarmee men de zeis bij het haren in het veld ondersteunt. Meestal worden er twee, soms drie, tegelijk gebruikt. Soms gebruikt men voor dit doel twee stokken die in de vorm van een Andreaskruis in de grond gestoken worden. In veel plaatsen komt het gebruik van haargaffels niet (meer) voor, maar wordt het blad van de steel van de zeis afgenomen; zie kaart 25. In L 288a gebruikt men een schudgaffel ter ondersteuning van de steel; in L 291 een ploegstok. Zie afbeelding 7a. [N 18, 91; JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.] I-3
haargetuig haarbol met hamer: haarbol met hamer (Weert), haarbullen: hārbø̜lǝ (Blitterswijck, ... ), haargerei: hārgǝrēi̯ (Oirsbeek), hārgǝręi̯ (Blerick, ... ), hǭrgręi̯ (Gennep, ... ), haargerief: hārgǝrēi̯f (Kiewit), hǭrgǝref (Halen), hǭrgǝrif (Zutendaal), hǭrgǝrīf (Tongeren), haargeschier: hārgǝsxīr (Blerick, ... ), hārgǝšīr (Baarlo, ... ), haargetouw: hārgǝtǫu̯ (America, ... ), hǭǝrgǝtǫu̯ (Kerkom, ... ), haargetuig: (h)ārgǝtȳ.x (Eisden), (h)ārgǝtȳx (Puth), (h)ārgǝtø̄i̯x (Maaseik), (h)ōrgǝtø̜̄x (Sint-Truiden), hã(ǝ)rgǝtē̜.x (Hasselt), hãrgǝtȳ.x (Neerharen), hãrgǝtøi̯x (Lommel), hãrgǝtø̜̄x (Borgloon, ... ), hárgǝtø̜̄x (Kwaadmechelen, ... ), hárgǝtø̜x (Boekt Heikant, ... ), hā.rgǝtȳ.x (Bocholt, ... ), hā.rgǝtī.x (Beek, ... ), hārgǝti.i̯x (As, ... ), hārgǝtix (Bree, ... ), hārgǝtyx (Blitterswijck, ... ), hārgǝtȳ.x (Elen, ... ), hārgǝtȳi̯.x (Dilsen, ... ), hārgǝtȳx (Baexem, ... ), hārgǝtøi̯.x (Eksel), hārgǝtøi̯x (Guttecoven, ... ), hārgǝtø̜̄.x (Beringen), hārgǝtø̜̄x (Berverlo, ... ), hārgǝtø̜x (Val-Meer), hārgǝtēi̯x (Bree), hārgǝtē̜.x (Kuringen), hārgǝtęi̯.x (Peer), hārgǝtīx (Opglabbeek), hārgǝtǫi̯x (Kerkhoven), hęrgǝtǫǝx (Tessenderlo), hōǝ.rgǝtȳ.x (Eksel), hǫu̯ǝrgǝtē̜i̯x (Kermt, ... ), hǫǝrgǝtȳx (Hamont), hǭ ̞rgǝtø̜̄.x (Helchteren), hǭ ̞rgǝtē̜.x (Hasselt, ... ), hǭ ̞ǝrgǝtø̜.x (Hechtel), hǭ(ǝ)rgǝtȳ.x (Achel), hǭ.rgǝtø̜̄.x (Lummen), hǭrgǝtȳ.x (Hamont, ... ), hǭrgǝtȳx (Gronsveld, ... ), hǭrgǝtái̯.x ('S-Herenelderen, ... ), hǭrgǝtøi̯x (Berverlo, ... ), hǭrgǝtø̄i̯x (Hoeselt), hǭrgǝtø̄x (Beringen, ... ), hǭrgǝtø̜̄.x (Bommershoven, ... ), hǭrgǝtø̜x (Nieuwerkerken), hǭrgǝtēx (Rosmeer), hǭrgǝtē̜.x (Beverst, ... ), hǭrgǝtęi̯.x (Gelieren Bret, ... ), hǭrgǝtī.x (Gellik, ... ), hǭt˲gǝtái̯.x (Diets-Heur, ... ), hǭt˲gǝtøi̯.x (Rutten), hǭǝrgǝtø̄i̯x (Niel-Bij-Sint-Truiden), hǭǝrgǝtø̜̄.x (Aalst, ... ), hǭǝrgǝtø̜̄x (Borlo, ... ), hǭǝrgǝtē.x (Vlijtingen), hǭǝrgǝtē̜.x (Berbroek, ... ), ārgǝtyi̯x (Maaseik, ... ), ārgǝtȳ.x (Boorsem, ... ), ārgǝtø̄(u̯)x (Rotem), ōrgǝtęi̯.x (Bilzen), ǭrgǝtø̜̄x (Melveren, ... ), ǭǝrgǝtø̜̄x (Brustem), haarmateriaal: haarmateriaal (Maasniel), haarsel: hē̜rsǝl (Herten, ... ), haartuig: hārtȳx (Herkenbosch, ... ), haregetuig: hārǝgǝtȳx (Maasbree, ... ), wetgetuig: węt˲gǝtøx (Boeket) Het haargetuig is het gereedschap dat men bij het haren gebruikt, met name het haarspit, de haarhamer en het haarblok, en, bij het haren in het veld, de haargaffel(s). Soms zijn het haarspit en de haarhamer door een touw aan elkaar verbonden, en worden zo over de schouder gedragen. Het ene uiteinde van het touw zat aan het "oog" van het haarspit vast en het andere aan de steel van de hamer. [N 18, 85; JG 1a, 1b; add. uit N 18, 86, 87; A 4, 28e; L 20, 28e; R 3, 67; monogr.] I-3
haarhamer bikhamer: bekhǭmǝr (Vroenhoven), haar: (h)ǭ(ǝ)r (Sint-Truiden), hǭǝr (Hoepertingen, ... ), haarbil: hārbel (Schinveld), haarhamel: (h)ã(ǝ)rhãmǝl (Hasselt), (h)ǭrhǭ.mǝl (Voort), (h)ǭrhǭmǝl (Bilzen), (h)ǭrǭ.mǝl (Waltwilder), (h)ǭrǭmǝl (Sint-Truiden, ... ), (h)ǭǝr(h)ǭmǝl (Bilzen), ãrãmǝl (Mettekoven), hau̯ǝrhāmǝl (Ulbeek), hãrhãmǝl (Borgloon, ... ), hãrhāmǝl (Hasselt), hãrhǭmǝl (Smeermaas), hārhā.mǝl (Beringen), hārhāmǝl (Asenray / Maalbroek, ... ), hārhǭmǝl (Beringen), hārǭmǝl (Lanaken, ... ), hāǝrhǭmǝl (Herk-de-Stad), hǫrhǭmǝl (Hoeselt), hǭ(ǝ)rhǭ.(ǝ)mǝl (Diepenbeek), hǭrhãmǝl (Wellen), hǭrhā.mǝl (Godschei, ... ), hǭrhāmǝl (Donk, ... ), hǭrhāǝmǝl (Sint-Lambrechts-Herk), hǭrhǭ.mǝl ('S-Herenelderen, ... ), hǭrhǭmǝl (Aalst, ... ), hǭrǭ.mǝl (Membruggen, ... ), hǭthǭ.mǝl (Diets-Heur, ... ), hǭu̯ǝrhǫu̯mǝl (Borgloon, ... ), hǭu̯ǝrhǭmǝl (Beverst, ... ), hǭǝrhā.mǝl (Berbroek, ... ), hǭǝrhāmǝl (Diepenbeek, ... ), hǭǝrhāǝmǝl (Herten), hǭǝrhǫmǝl (Wijer), hǭǝrhǭ.mǝl (Alken, ... ), hǭǝrhǭmǝl (Berverlo, ... ), wǫrhǭmǝl (Bilzen), āǝraǝmǝl (Leopoldsburg), ǫu̯ǝrhǭmǝl (Hoepertingen), ǭrǭmǝl (Melveren), ǭǝrǭmǝl (Gingelom), haarhamer: (h)ār(h)ā.mǝr (Kinrooi, ... ), (h)ār(h)āmǝr (Puth), (h)ārhāmǝr (Urmond), (h)ārā.mǝr (Lanklaar, ... ), harhamǝr (Merselo), harhāmǝr (Oirlo), harhǭmǝr (Lommel), hau̯rhau̯mǝr (Kanne), hãrhã.mǝr (Neerharen), hãrhãmǝr (America), hā.rhā.mǝr (Bree, ... ), hār(h)ā.mǝr (Elen, ... ), hār(h)āmǝr (Obbicht), hārhamǝr (Bocholtz, ... ), hārhā.mǝr (As, ... ), hārhāmǝr (Afferden, ... ), hārhǭmǝr (Berverlo, ... ), hārā.mǝr (Dilsen, ... ), hāǝrhāmǝr (Paal), hē̜rhāmǝr (Amby), hǫu̯ǝrhãmǝr (Lommel), hǭ(ǝ)r(h)ā.mǝr (Hamont), hǭ(ǝ)rhāmǝr (Achel), hǭ(ǝ)rhǭmǝr (Kwaadmechelen, ... ), hǭrhãmǝr (Wellen), hǭrhā.mǝr (Hechtel, ... ), hǭrhāmǝr (Bunde, ... ), hǭrhǭ.mǝr (Genk, ... ), hǭrhǭmǝr ('S-Herenelderen, ... ), hǭu̯ǝrhǭmǝr (Beverst), hǭǝrhãmǝr (Halen, ... ), h˙ā(ǝ)rhā.mǝr (Bocholt), h˙ārh˙āmǝr (s-Gravenvoeren, ... ), ārãmǝr (Maasmechelen), ārā.mǝr (Rekem, ... ), ārāmǝr (Lutterade), hamel: hā.mǝl (Godschei), hǭ.mǝl (Berg, ... ), hǭmǝl (Buvingen, ... ), ǭ.mǝl (Bilzen), ǭmǝl (Brustem, ... ), hamel voor te haren: hǭmǝl vør tǝ hǭrǝ (Alt-Hoeselt), hamer: hã.mǝr (Wijchmaal), hãmǝr (Gelieren Bret, ... ), hā.mǝr (Achel, ... ), hāmǝr (Cadier), hǭmǝr (Heppen), ā.mǝr (Boorsem, ... ), hardhamer: (h)ɛthǭmǝr (Oostham), hɛrthāmǝr (Steyl), mejhaarder: mɛ̄i̯hārǝr (Lanaken) De haarhamer is een vrij zware (ongeveer anderhalve kilo) ijzeren hamer met een korte houten steel, die speciaal wordt gebruikt om te haren. Het ijzeren deel loopt doorgaans aan beide kanten (soms aan één kant) uit in een scherpe bek van 3 à 4 mm. breed, die wel de baan wordt genoemd. De zuiverheid van deze baan is van belang om goed te kunnen haren. Van tijd tot tijd wordt de baan van de bek door de smid weer bijgesteld. Zie afbeelding 7b, nummer 1. [N 18, 86; JG 1a, 1b, 2c; L 1 a-m; L 26, 4; S 12; add. uit N 11, N 14, 131; N 15; N 27; A 4, 28; A 23, 16; L 20, 28; Lu 1, 16; mongr.] I-3
haarkrans haarband: guu̯ɛrbānt (Sluizen), gu̯orba.nt (Nerem), gu̯orbant (Millen), gu̯ǫrba.nt (Berg, ... ), harbant (Kwaadmechelen, ... ), harbānt (Heppen, ... ), huǝrba.nt (Hopmaal, ... ), huǝrbānt (Bommershoven, ... ), huǫ.rbānt (Werm), huɛrba.nt (Rukkelingen-Loon, ... ), hō.rba.nt (Beverst, ... ), hō.rbānt (Herderen, ... ), hōrbant (Aalst, ... ), hōǝrba.nt (Berbroek, ... ), hōǝrbant (Donk, ... ), hōǝrbānt (Berlingen, ... ), hő̄rba.nt (Veldwezelt), hūorba.nt (Lummen), hūorbānt (Tongeren), hūrba.nt (Alken), hūǝrbānt (Vorsen), hǫu̯ǝrbānt (Lommel), hǭ.rba.nt (As, ... ), hǭrba.njtjš (Kessenich), hǭrba.nt (Achel, ... ), hǭrbai̯njtjš (Molenbeersel), hǭrbant (Beringen, ... ), hǭrbantj (Grevenbicht / Papenhoven, ... ), hǭrbaŋkt (Panningen), hǭrbā.nt (Bunde, ... ), hǭrbāi̯.njtjš (Kinrooi), hǭrbɛntj (Urmond), hǭęrba.nt (Paal), oǝrba.nt (Kozen), uǝrbānt (Gutschoven, ... ), wuǫrbānt (Rijkhoven), wø̜rbant (Martenslinde), wǫrbānt (Hoeselt, ... ), ōrbānt (Broekom, ... ), ōǝrba.nt (Borgloon, ... ), ōǝrbant (Diepenbeek, ... ), ōǝrbānt (Jesseren, ... ), ūǝrba.nt (Kortessem, ... ), ǭrba.nt (Boorsem, ... ), ǭrbānt (Lanklaar, ... ), haarbeen: hǭrbīn (Sint-Truiden), haarkrans: hōǝ.rkra.ns (Godschei, ... ), haarrand: hōǝ.ra.ŋk (Heesveld-Eik, ... ), hǫra.ŋk (Gellik), harenband: hōrǝbant (Tessenderlo), urǝbā.nt (Guigoven), hoefkroon: hōfkrun (Maastricht), hoefrand: hoefrand (Venlo), hōfraŋk (Heerlerheide, ... ), kroon: kroon (Ottersum), krou̯n (Hoepertingen), kroǝn (Blerick, ... ), krun (Baarlo, ... ), kruǝn (Achel, ... ), kryn (Bree), krōn (Meijel, ... ), krōǝn (Heel, ... ), krūn (Baexem, ... ), krūǝn (Hasselt, ... ), krǭn (Urmond), krǭu̯n (Gors-Opleeuw, ... ), kroonrand: kroonrand (Afferden, ... ), kruǝnraŋk (Tegelen, ... ), krōǝnrantj (Swalmen), krōǝnraŋk (Maasniel), krūǝnrant (Bocholt), rand: rant (Lommel), wrijf: vrif (Meeuwen) Deel van de paardevoet waar de hoef aan het vlees vastzit. Elke hoef heeft een haarkrans of kroonrand tussen de hoef en de koot. Deze haarkrans mag niet geschoren worden, omdat de daar aanwezige haren tot bescherming van de uiterst gevoelige kroonrand dienen. [JG 1a, 1b; N 8, 32.7, 32.8, 32.15 en 32.16] I-9
haarlok bek: Golvend liggend op het hoofd.  bek (Tongeren), Modeterm; bekvormig, golvend gekruld haar op het voorhoofd.  bêk (Bilzen), bles: blès (Eksel, ... ), In het gezicht.  blès (Bilzen), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  blès (Bocholt), blesje: blèske (Bilzen), bos: bos (Lommel, ... ), bòs (Opglabbeek), ne bos hoor: grotere hoeveelheid.  bos (Eksel), bosje: [sic]  bèsken hoar (Peer), floche (fr.): floͅs (Lommel), floche-tje (<fr.): fløskən (Lommel), frou (fr.): froei (Lauw), geknuppelde staart: geknəppelde stat (Jeuk), haarlok: haorlok (Kinrooi), hoarlok (Achel, ... ), haarstreng: haarstreng (Heerlerbaan/Kaumer), haorstrank (Ingber), kles: Klis.  kles (Lommel), krul: kreul (Kerkrade, ... ), krol (Alken, ... ), kròl (Epen, ... ), kròòlg (Posterholt), ⁄n kròl (Geleen), (v.).  kr‧oͅl (Eys), Gekruld.  kròl (Tongeren), ps. invuller twijfelt over het antwoord!  krol ? (Hulsberg), vr.  kr‧oͅl (Ingber), krulhaar: krulhaar (Zonhoven), Gekruld.  krol hoar (Hechtel), krulletje: krulleke (Meerlo), krulləkə (Meijel), krölke (Maastricht), kuif: cfr. kuif(je).  kóf (Bree), lange manen: lang mane (Maasbree), lok: ein lok (Schimmert), lok (Beek, ... ), lōk (Guttecoven), lŏk (Nieuwenhagen), lòk (Heerlen, ... ), lôk (Hoensbroek), ⁄n lok (Blerick, ... ), Minder courant.  lok (Bilzen), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  lok (Kaulille), lokje: lökske (Ell, ... ), lökskə (Kapel-in-t-Zand, ... ), lùkske (Sevenum), piezelen: (doeg tich toch die piezele oet t geziech!).  piezele (Maastricht), pijpenlok: piepə-lok (Oirsbeek), poes: en pōēs häör (Oirlo), n poes hoor (Eksel), ne poes haor (Montfort), poe-s haor (Nunhem), poes (Eksel, ... ), poesje: puske (Susteren), puuske (Neer), puuskə (Grevenbicht/Papenhoven), Recht stukje.  poeske hoar (Hechtel), schanslok: sjanslok (Maastricht), smeel: Van Dale: smeel, lange grasspriet...  smeel (Horst), staart: sjtaart (Vlodrop), stoep: stoep haore (Riemst, ... ), streep: sjtrīēp (Heerlen), strems: strems (Haler), streng: sjtreng (Geulle), sjtránk (Heerlen), streng (Eigenbilzen, ... ), strèng (Munsterbilzen), stréng (Venlo), strêng hoar (Genk), Couranter in de betekenis eindje garen.  strêng (Bilzen), strengetje: sjtrenske (Susteren), strengske (Maastricht), stresje: stresken hoar (Peer), struif: stroef (Diepenbeek), stroep (Hoepertingen), stroof (Zolder), strouwf (Kanne, ... ), strŏĕf (Opglabbeek), struif (Vlijtingen), stróf (As), Mv. sjtroeve.  sjtroef (s-Gravenvoeren), Onverzorgd; (ook) afgeknipt, in aluminiumfolie.  stroef (Bilzen), stroef hoor: grotere hoeveelheid.  stroef (Eksel), Wilde lok haar die zich niet laat meekammen.  straof (Vliermaal), struifje: vb. vooraan in een frou en dat blijft nooit plat liggen, omdat er een vronk in t haar is.  struifke (Jeuk), Verkleinwoord.  straifke (Kanne), struivel: strōēvəl (Maastricht), struiveltje: struuvəlkə (Maastricht), struiver: stroever (Maastricht), tres: tres (Eksel, ... ), trisse (Maastricht), trés (Venlo), Kleine vlecht.  três (Bilzen), tros: taos (Venray), tros (Meeuwen), vlecht: vlê.jch (Gors-Opleeuw), wis: wes (Maasniel, ... ), wusj (Lutterade), wès (Geistingen, ... ), wösj (Susteren), wəs (Loksbergen), = stroef, minder courant.  wès (Bilzen), Spelling: &lt;`&gt; = sjwa.  wès (Kaulille), wisje haar: wèske hoar (Zutendaal) een bosje haar van min of meer slingerende gedaante [lok, streng, tres, toer] [N 86 (1981)] || Haarlok. Een bosje haar van min of meer slingerende gedaante [lok, streng, tres, toer] [N 114 (2002)] III-1-1
haarpad van het blad van de zeis braam: brǭm (Uikhoven), gewaat: gǝwāt (Neerharen), gǝwǭt (Vliermaalroot), gewerd: gewerd (Kortessem), gezwad: gǝzwǭ.t (Gellik), gǝzwɛt (Wijer), haar: haar (Hoensbroek, ... ), haarbaan: haarbaan (Obbicht), haarkant: haarkant (Loksbergen), haarpad: hārpat (Broekhuizen), hārpāt (Baarlo, ... ), hǭrpat (Milsbeek, ... ), hǭrpāt (Maaseik, ... ), haarpadje: hārpętjǝ (Leunen), haarsnij: haarsnij (Lanaken), haarwaat: haarwaat (Ospel), hamerslag: hāmǝrslāx (Bree), het scherp: het scherp (Gennep, ... ), šɛrǝp (Hees, ... ), pad: pat (Kwaadmechelen), scherpe kant: šērǝpǝ kānt (Oost-Maarland), snaad: snǭt (Munstergeleen), snede: snē (Hoelbeek, ... ), snid: snēt (Hoeselt, ... ), snīt (Gellik, ... ), šnēt (Teuven), snijpad: snēpat (Holtum), snit: snet (Hees), waat: wā.t (Boukoul, ... ), wāt (Lanklaar, ... ), wōt (Kermt), wǭt (Hasselt), wǭǝt (Diepenbeek), zwaad: zwǭt (Kozen) De baan langs de snede van het blad van de zeis, die met de haarhamer wordt uitgeslagen. Zie de toelichting bij de lemma''s ''snede van het bland van de zeis'' en ''haren''. Zie afbeelding 5, nummer 6. [N 18, 68f; JG 2c] I-3