| 22504 |
grote knikker |
<naam>:
grote knikker uit Naamse steen
ēͅmsə (L321p Neeritter),
bal:
bal (Q089p Martenslinde),
balletje:
belke (Q095p Maastricht),
beͅlkə (Q096p Bunde),
Vgl. Kaulille Wb., pag. 33: ba:l, bel, bellke, bal.
beͅləkə (L316p Kaulille),
ballie:
Hérman hèt mit knikkere twee bâllies veraore.
bâllie (L164p Gennep),
bam:
ən bàm (L422p Lanklaar),
bamel:
Vgl. Gronsveld Wb., pag. 31: bamel, dikke, slonzige vrouw.
baamel (Q198a Mesch),
bikkel:
biegel (L324p Baexem, ...
L292p Heythuysen,
L332p Maasniel,
L322a Nunhem,
L322a Nunhem,
L293p Roggel),
biggel (P053p Berbroek, ...
L320a Ell),
bigkel (L329p Roermond),
bikkel (L333p Asenray/Maalbroek, ...
L318b Tungelroy),
met den bikkəl (L331p Swalmen),
pikkel (L159a Middelaar),
(= glazen knikker).
bikkel (L380p Genooi/Ohé, ...
L379p Laak),
3, 7, 74, 106
biGGəl (L329p Roermond),
De stuiters waren van porcelein, van steen, of van gebakken klei.
bikkel (L217p Meerlo, ...
L214p Wanssum),
Groot formaat kn[ikkers].
bikkels (L215a Wellerlooi),
Grote van glas of n soort metaal.
bikkels (L192p Bergen),
ook: gloaze biggel
bigəl (P052p Schulen),
z. bikkel.
bigkel (L329p Roermond),
bikkelaar:
bikkeleer (L333p Asenray/Maalbroek),
bille (fr.):
bil (Q180p Mal),
NB 3. Biljartbal.
bil (P176p Sint-Truiden),
bol:
bol (Q011p Boorsem, ...
L352p Hechtel,
Q077p Hoeselt,
P051p Lummen,
P051p Lummen,
K361p Zolder),
bōͅl (K359p Koersel),
boͅl (Q012p Rekem),
ból (Q012p Rekem),
De jóngens zin aan t kulen mèt een bol.
bol (Q013p Uikhoven),
ook: glazen bol
bol (K359p Koersel),
voor een grote stenen knikker
boͅl (P051p Lummen),
bolhuif:
bolhøif (Q088p Lanaken),
bolker:
bolker (L265p Meijel),
bolkər (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
bolleker (L314p Overpelt, ...
L210p Venray),
boͅləkər (L312p Neerpelt, ...
L314p Overpelt),
bòlker (L265p Meijel),
nə boͅləkər (L314p Overpelt),
ənə boͅləkər (L312p Neerpelt),
NB: preut hoopje (van 4 knikkers).
bolker (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
Vielfach im östlichen Teil von Nordbrabant und vereinzelt in Limburg (Meiel, Overpelt, St. Huibrechts-Lille).
bolleker (L265p Meijel, ...
L314p Overpelt,
L313p Sint-Huibrechts-Lille),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 126].
bolker (L265p Meijel),
bolkerd:
bollekerd (L244b Griendtsveen),
bom:
boem (P173p Halmaal, ...
P183p Mielen-boven-Aalst,
P176p Sint-Truiden),
boemme (L432p Susteren),
bom (L426z Holtum, ...
P176p Sint-Truiden,
P176p Sint-Truiden,
Q020p Sittard,
Q172p Vroenhoven),
bomme (L433p Nieuwstadt),
bōm (Q011p Boorsem),
boͅm (Q262p Eynatten),
bum (P176p Sint-Truiden, ...
P176p Sint-Truiden),
bŭm (Q035p Brunssum),
bóm (L431p Dieteren, ...
L271p Venlo),
bøͅm (Q196p Mheer),
alleen voor dikke stenen knikker
boum (P180p Kerkom),
bumke, bômme.
bôm (L270p Tegelen),
Geh. St-Truiden. (t Daghet in den Oosten XI, 65)
bom (P176p Sint-Truiden),
grote gekleurde glazen knikker
boem (Q030p Schinveld),
grote metalen knikker
bom (Q170p Grote-Spouwen),
Op zijn fransch uitgesproken;
bom (P176p Sint-Truiden),
Voor een bom krijgt ge 25 huven.
bo:m (L424p Meeswijk),
WLD-spelling
bum (P176p Sint-Truiden),
bomket:
bongket, boemket, bomket, bommeket (K358p Beringen),
Klein-Vrankrijk [pag. 22: De streek rond Beringen]. (t Daghet in den Oosten XI)
bomket (K358p Beringen),
bonk:
bōŋ (L355p Peer),
bonket:
boenket (K318p Beverlo),
boenkket (K358p Beringen),
bojnket (P047p Loksbergen),
bongket, boemket, bomket, bommeket (K318p Beverlo, ...
K317p Leopoldsburg),
bonket (L355p Peer),
bonkket (K318p Beverlo),
buŋkeͅt (K358p Beringen),
nə buket (K358p Beringen),
grote, loden knikker
boengket (K316p Heppen),
Hè gùjde de bùnkèt in t midde van-e scheute.
bùnkèt (K318p Beverlo),
puntje onder de e
nə buket (K357p Paal),
burgemeesterscheut:
bùr(e)gemiesterscheu.t (K361p Zolder),
dikke bikkel:
n diekem bikkel (L247p Broekhuizen),
dikke bom:
dekə bom (L431p Dieteren),
dikke frank:
eŋə dikə frāŋk (Q222p Vaals),
dikke huib:
dieke huib (Q198p Eijsden),
dikke huif:
dekə hīf (L416p Opglabbeek),
dekə y(3)̄f (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
dieke huuf (Q197p Noorbeek),
dikke hief (L366p Gruitrode),
dikke hiev (L367p Neerglabbeek),
dikke hieve (L364p Meeuwen),
dikke huif (Q102p Amby, ...
Q193p Gronsveld,
Q193p Gronsveld,
Q194p Rijckholt),
dikke kuls:
dieke kuāls (L294p Neer),
dīkə køͅls (L295p Baarlo),
dikke maai:
dikke maaj? (Q003p Genk),
dykə moͅj (Q071p Diepenbeek),
dikke marmel:
dekə marməl (L372p Maaseik),
dikke marmer:
dekə moͅimər (Q180p Mal),
dikke marvel:
dikke mervel (L378p Stevensweert),
dikke meis:
dikke meisch (Q020p Sittard),
dikke scheut:
dekə sx"t (P051p Lummen),
diekke scheut (K359a Stal),
dikke scheut (P048p Halen, ...
K314p Kwaadmechelen),
Sub bonket.
dikken ê"zere scheut(e) (K318p Beverlo),
dikke, een ~:
den dikke (L211p Leunen),
dikə (Q156p Borgloon),
doenhuif:
doonief (L418p Niel-bij-As),
d.w.z. daar doet men mee
dōnīəf (L418p Niel-bij-As),
fleshuif:
fleshuif (Q187p Sint-Pieter),
fletshuif:
Z. ook kring.
fletshuif (Q095p Maastricht),
grote huif:
graote huuf (Q098p Schimmert),
groete huif (Q095a Caberg),
grote klits:
grutə klets (P057p Kuringen),
grote kuls:
grūətə køͅls (L330p Herten (bij Roermond)),
grote maai:
ene hiele groete moaie (P218p Borlo),
hamel:
hōͅməl (P057p Kuringen),
[sic; allicht verkeerdelijke lezing van homel?]
komel (P057p Kuringen),
grote knikker van steen
hōuməl (P057p Kuringen),
huif:
hijf (Q072p Beverst, ...
Q091p Veldwezelt),
huif (Q095a Caberg, ...
Q095p Maastricht),
huuf (Q035p Brunssum, ...
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
L432p Susteren),
hūvven (L420p Rotem),
uuf (Q020p Sittard, ...
Q015p Stein),
groter dan een meijsje en gespikkeld
huuf (Q020p Sittard),
Ich gaef dich driej kölse väör die huuf.
huuf (L381p Echt/Gebroek),
idem als tuul
hy(3)̄f (Q111p Klimmen),
Weer gaon luizere mit de kuve.
h[uuf (L381p Echt/Gebroek),
jachelaar:
jaggelaer (L429p Guttecoven),
(= dikke knikker).
jachelêr (L429p Guttecoven),
(= knikkers van ijzen grootte).
jachelêr (L430p Einighausen),
kaats:
kaats (L321a Ittervoort, ...
L370p Kessenich),
kāts (L319p Molenbeersel),
de info. somt 4 soorten kaals op: leime, eemse hebben een dialectnaam
kaals (L321p Neeritter),
voor een grote knikker
kāəts (L370p Kessenich),
kaatsbal:
kaatsbal (L367p Neerglabbeek),
kaatsebal:
kaatsebal (L360p Bree),
kadester:
kadester (P121p Ulbeek),
kadéster (Q078p Wellen),
kedester (Q159p Broekom, ...
P121p Ulbeek),
kədeͅstər (Q159p Broekom, ...
P188p Hoepertingen,
P177p Zepperen),
een hele dikke knikker, dikker dqn een mei
kadester (Q078p Wellen),
grote stenen knikker
kədeͅsteͅr (Q159p Broekom),
van steen
kedester (P121p Ulbeek),
karis:
(= grote knikker).
koures (Q103p Berg-en-Terblijt),
kartets:
kerdets (K358p Beringen, ...
L291p Helden/Everlo),
kertes (Q157p Jesseren, ...
Q157p Jesseren,
P118b Kortenbos,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P058p Stevoort,
P058p Stevoort,
P121p Ulbeek,
Q073p Wimmertingen,
Q073p Wimmertingen),
koͅrteͅs (P050p Herk-de-Stad, ...
P118p Kozen),
koͅrtɛ̄s (P058p Stevoort),
køͅrteͅs (P120p Alken),
kərdeͅts (L290p Panningen),
kərteͅs (Q074p Kortessem),
met een kerdets (L291p Helden/Everlo),
De kerdaatsj is zo goed als uitgestorven.
kërdaatsj (L330p Herten (bij Roermond)),
dikke knikker
kerdaatsj (L330p Herten (bij Roermond)),
Enne kertes is nen dikke steine meë: een kertes is een dikke stenen knikker.
kertes (Q074p Kortessem),
grote gekleurde knikker van gips of grote marmeren of stalen knikker
kərdeͅts (L291p Helden/Everlo),
Sub kartesch. Op zijn fransch uitgesproken. Dikke knikker;
kartesch (Q157p Jesseren),
Sub meë: ne steine meë: een kertes (kertesse).
kertes (Q074p Kortessem),
Zie Crompvoets, H. (1991), [De regionale toptiens van dialectwoorden en -begrippen.]: Limburg. In: H. Crompvoets en A. Dams (red.), Kroesels op de bozzem. Het Dialectenboek. Waalre: Stichting Nederlandse Dialecten, blz. 122-136 [blz. 126].
kerdets (K358p Beringen),
kertes (P120p Alken, ...
Q157p Jesseren,
P118p Kozen,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
P058p Stevoort,
Q073p Wimmertingen),
kordets (L289p Weert),
kassendou:
kasədy(3)̄ (P176b Bevingen),
nə gloazə kàssəndouw (P176p Sint-Truiden),
kastaar:
, /
kastààr (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
kerboets:
kerboets (L317p Bocholt),
kerbutsj (L317p Bocholt),
ketser:
ketser (L289p Weert),
De grote van glas of n soort metaal.
ketsers (L192p Bergen),
ketsmaal:
Deze was 5 "maale"waard.
ketsmaal (L289p Weert),
klitser:
nə klitsər (P176p Sint-Truiden),
klitsmaai:
grote glazen knikker
klitsmiə (Q159p Broekom),
klos:
klos (L286p Hamont),
knekker: Nederland (- Budel en Weert), Lommel, Lommel-Kolonie, Neerpelt.
kloͅs (L286p Hamont),
Sub klos: Ik ben mijn klos verloren.
kloͅs (L286p Hamont),
Sub klos: Ik heb honderd kloksens (knikkers in glas).
kloͅs (L286p Hamont),
knikkerbol:
knikkerbol (L282p Achel),
knikkerkoe:
knikkerkoe (L164p Gennep),
knoek:
grote stenen knikker
knoek (Q170p Grote-Spouwen),
koe:
1. Koe.
koe (L164p Gennep),
kogel:
kogel (Q019p Beek, ...
L322p Haelen,
Q188p Kanne,
Q166p Vechmaal,
Q166p Vechmaal),
koogel (L387p Posterholt, ...
L329p Roermond),
ənə ko:gəl (Q162p Tongeren, ...
Q162p Tongeren),
een grote ijzeren knikker
kogel (Q077p Hoeselt),
Geh. Tongeren. In Zonhoven spelen de kinderen nog met ronde kogelballen, die daar door den bellengieter gegoten worden. (t Daghet in den Oosten XI, 66)
kogel (Q162p Tongeren),
grote ijzeren knikker
kogel (Q188p Kanne),
Ich höb 10 kölse getoesj veur eine kogel.
kogel (L329p Roermond),
IJzeren knikker van verschillende grootte.
kōēgel (Q118a Terwinselen),
Kleine witte van ijzer.
kogels (L215a Wellerlooi),
Lb. Id. kogel: "In Zonhoven spelen de kinderen nog met ronde kogelballen, die daar door den bellengieter gegoten worden".
koo.gel (Q001p Zonhoven),
Sub kartesch. Op zijn fransch uitgesproken. Dikke knikker;
kogel (Q162p Tongeren),
Sub tòkke: Nao de sjwaol ginge wer tòkke mit de dikke kogel.
kogel (L381p Echt/Gebroek),
Vgl. Lb. Id., pag. 139 s.v. kogel: bom, kartesch (geh. Tongeren).
kógël (Q162p Tongeren),
koning:
ənə kēneŋ (Q002p Hasselt),
Dit spel heette kee.ning kappe koning kappen of kee.ning schej.te koning schieten.
kee.ning (Q002p Hasselt),
Z. ook o. knikker, (1). - Vgl. pag. 230: knikker: knikker 1. z.o. klits 1, *klitser-, *klitsen-, kogel 2, koning 2, *maai1, schieter-schieten.
keu.ning (Q001p Zonhoven),
kuilenbal:
koelebal (L288p Nederweert),
koêlebâl (L288p Nederweert),
kuilenkloot:
koelekloeet (L318b Tungelroy),
koelekloet (L318b Tungelroy),
koelekloeët (L318b Tungelroy),
koeleklooat (L289b Leuken),
koêlekloeët (L289p Weert),
Glazen stuiter.
koelekloot (L288p Nederweert),
grootste knikker
koeleklaot (L289p Weert),
koelekloet (L289p Weert),
kuilhuif:
koelef (Q193a Eckelrade),
kuitkabas:
kötkabas (Q002p Hasselt),
kø͂ͅtkabas (Q002p Hasselt),
Ss. met kabás sub knikker: z.o. stuiter en kuit2.
k"etkabás (Q002p Hasselt),
Ss. sub kuit2.
k"e.tkabás (Q002p Hasselt),
Vgl. Hasselt Wb., pag. 257: *kuiten, met de dikke kuitknikker (= stuiter) de kleine knikkers uit de kuit (= kuiltje) proberen te knikkeren...
kø͂ͅtkabas (Q002p Hasselt),
Vgl. pag. 257: kuitknikker, z.o. stuiter.
k"e.tkabás (Q002p Hasselt),
lavorenbol:
voor een grote stenen knikker
lavūrəbol (K359p Koersel),
loden kogel:
looden kogel (L417p As),
loden, een ~:
Zn. < st. bn.
lojje (L210p Venray),
maai:
mee (P120p Alken),
meͅi (Q078p Wellen),
miei (P118p Kozen),
moj (Q167p Koninksem),
mooi (Q167p Koninksem),
mōͅj (Q167p Koninksem),
In zekere gehuchten ma:ë.
meië (Q078p Wellen),
mal:
grooter + glazen
mal (Q007p Eisden),
marbel:
ein marbel (Q111p Klimmen),
marbel (Q035p Brunssum, ...
Q021p Geleen,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
L382p Montfort,
L382p Montfort,
Q036p Nuth/Aalbeek,
Q036p Nuth/Aalbeek,
L420p Rotem,
Q115p Schin-op-Geul,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard,
Q020p Sittard,
Q112z Ten-Esschen/Weustenrade,
Q112b Ubachsberg),
marbəl (Q038p Amstenrade),
molber (Q121e Kaalheide/Onderspekholz),
morbel (L426p Buchten, ...
Q119p Eygelshoven),
spy(3)̄lə mət ə marbəls (L420p Rotem),
(= dikkere knikker).
mŏarbel (L429p Guttecoven),
(= witte knikker).
moerbel (L430p Einighausen),
(marmeren kn.)
malber (Q096a Borgharen),
, onbekend
marbel (L420p Rotem),
/
Marbele (L382p Montfort),
dikke stene knikker
malber (Q111p Klimmen),
marbel (Q111p Klimmen),
een bom is een dikke knikker die een grotere waarde had;een pikeur betekent hetzelfde., onbekend
marbels (Q006p Leut),
gekleurde knikker van glas
marbel (Q039p Hoensbroek),
Glazen knikker; groter dan n huuv.
molber (Q118a Terwinselen),
grote glazen knikker
marbel (Q113p Heerlen, ...
Q117a Waubach),
marbele waren uit glas, hüve uit leem., /
marbele (Q036p Nuth/Aalbeek),
van glas
malber (Q203p Gulpen),
marbelaar:
marbelaer (Q020p Sittard),
marbeltje:
merbelke (L382p Montfort),
marber:
marbər (L416p Opglabbeek),
marbol:
marbol (L382p Montfort),
marmer:
marmər (L416p Opglabbeek),
meͅrmər (L355p Peer),
marvel:
marvel (Q021p Geleen, ...
L374p Thorn),
morvel (L427p Obbicht),
(= een grote knikker).
eine marvel (Q016p Lutterade),
marvelaar:
mervelaer (Q020p Sittard),
(= een dikke knikker).
ene mervelêr (Q027p Doenrade),
mazzerik:
maezerik (L271p Venlo),
(witte - marmeren knikker).
mêzerik (L271p Venlo),
voor een glanzende of witte knikker
mazzerik (L271p Venlo),
meis:
mawsj (Q021p Geleen),
(= dikke knikker).
mawsj (Q101p Valkenburg),
moeier:
moiër (Q077p Hoeselt),
dikke stenen of glazen knikker
moͅir (Q077p Hoeselt),
molmer:
Vgl. pag. 361 sub moelvër: Syn. môlvër en môlmër (z. ald.).
mô`l"mër (Q162p Tongeren),
molver:
møͅlvər (Q168p s-Herenelderen),
I, II.
moe`lvër (Q162p Tongeren),
Vgl. pag. 361 sub moelvër: Syn. môlvër en môlmër (z. ald.).
mô`l"vër (Q162p Tongeren),
mop:
moep (L266p Sevenum),
(= dikke knikkers).
moep (L266p Sevenum),
mops:
Opm. dit zijn dikke glazen of witte knikkers.
mŏps (Q202p Eys),
neukel:
Ech han tien hüüve än enge nökel.
`nøͅ.kəl (Q251p Gemmenich),
oks:
oks (Q255p Kelmis),
oxe (Q259p Lontzen),
oͅks (Q278p Welkenraedt),
okshuif:
ōkshy(3)̄f (Q253p Montzen),
òkshü:f (Q253p Montzen),
paai:
paj (Q175p Riemst, ...
Q175p Riemst),
(Zussen)
paije (Q179a Zussen),
, /
paai (Q175p Riemst),
paille (Q179a Zussen),
pajje (Q179a Zussen),
pikeur:
een grote ijzeren knikker
pik"r (Q007p Eisden),
ruilmaai:
enə ry(3)̄lmòi (P197p Heers),
schietbal:
sjeetbaal (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
schieter:
schieter (P120p Alken, ...
Q083p Bilzen,
L352p Hechtel),
šitər (Q004p Gelieren/Bret),
šītər (Q083p Bilzen),
xitər (Q003p Genk),
Afl. sub schieten.
schej.ter (Q002p Hasselt),
schīē.ëter (Q001p Zonhoven),
Vgl. maai, klitser.
schiətər (Q001p Zonhoven),
schieterd:
sjeetert (L371a Geistingen),
šētərt (L371p Ophoven),
schietfrank:
Vijf piettepenningskes wás zoeveûl as iêën schietvraânk: vijf lemen knikkers hadden dezelfde waarde als een glazen knikker.
schietvraânk (L353p Eksel),
schiethuif:
scheethief (L360p Bree),
scheethuuf (Q100p Houthem),
sjeefhuif (L426p Buchten),
sjēthejf (L360p Bree),
sjēthy(3)̄f (Q097p Ulestraten),
sjēthøyf (L372p Maaseik),
šēthīv (L367p Neerglabbeek),
šēthy(3)̄f (L316a Lozen),
gave ronde knikker, meestal en selsere = glazen knikker uit de flessen Selterswater
sjeethuuf (Q111p Klimmen),
grote schietknikker van klei of van steen
scheethuuf (Q113p Heerlen),
Sub uuf.
sjeetuuf (Q013p Uikhoven),
verg. Z.-N. schietbal: knikker waarmee men schiet.
sjeethuif (Q095p Maastricht),
voor een dikkere knikker
šētyf (L370p Kessenich),
voor een grote glazen of stenen knikker
sjeetheif (Q005p Zutendaal),
schietkei:
sjīētkêe (Q162p Tongeren),
schietkuls:
sjeetköls (L331p Swalmen),
sjētkøͅls (L331p Swalmen),
schietmaai:
schietmei (P118p Kozen),
schietmeis:
[Sub aanvullingen no. 4]
sjlitmeisj (Q020p Sittard),
Indien een jongen al zijn knikkers bij het spel verloren had, gaf men hem er een de zgn. "sjeitmèisj"terug om zijn geluk alsnog te proberen.
sjeitmèisj (Q020p Sittard),
schietshuif:
sjeitshuuf (Q032p Schinnen),
schimmel:
sjummel (Q208p Vijlen),
sjummele (Q207p Epen),
(= dikke knikker).
sjömmel (Q204a Mechelen),
(= een glazen knikker).
schummel (Q207p Epen),
(= witte grote knikkers).
sjeem-mel (Q208p Vijlen),
in kleuren
sjyməl (Q204a Mechelen),
schuts:
schuts (L248p Lottum),
schuuts (L269b Boekend),
sjuts (L270p Tegelen, ...
L270p Tegelen),
selters:
tseltes (Q121p Kerkrade),
zɛltəs (Q121c Bleijerheide),
[Vgl. Kerkrade Wb. (pag. 249): tseltes, glazen knikker; tselteswasser, mineraalwater; limonade met prik].
tseltus (Q121p Kerkrade),
grote knikkeres uit een kogelfles; zij hadden dewaarde van 3 gewone knikkers
selters (Q121c Bleijerheide),
NB tselteswasser, mineraalwater, limonade met prik.
tseltes (Q121p Kerkrade),
van glas
seltes (Q121p Kerkrade),
steker:
stikker (Q204a Mechelen),
stuifkuls:
støyfkøͅls (L377p Maasbracht),
stuiter:
sjtuiter (L270p Tegelen, ...
L270p Tegelen),
sjtuuter (Q198p Eijsden),
stuiter (L269p Blerick, ...
L269b Boekend,
L291p Helden/Everlo,
L269a Hout-Blerick,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L244d Ysselsteyn),
stuiters (L298a Kesseleik),
stuuter (L163p Ottersum),
#NAME?
stuiter (Q035p Brunssum),
(dikkere knikker).
stuiter (L269p Blerick),
Dikke ijzeren of glazen knikker(s).
stuiter(s) (L296p Steyl, ...
L270p Tegelen),
Glazen knikker.
sjtuiter (L270p Tegelen),
grote glazen knikker
sjtuuter (L432p Susteren),
Grote knikkers.
stuiters (L269p Blerick),
Van Dale: stuiter, 1. die stuit; - 2. grote (marmeren) knikker, die, tegen iets aangestoten, terugspringt.
stuiter (L271p Venlo),
tikbal:
tekbal (Q086p Eigenbilzen),
tikbaal (Q094b Wolder/Oud-Vroenhoven),
Toelichting onderaan pag. 4:
tekbal (Q086p Eigenbilzen),
tikhuif:
tikhuif (Q095p Maastricht),
tikkebol:
tikkebol (L115p Mook),
tiknoot:
tiknōt (L286p Hamont),
trulmaai:
trulmeeə (Q156p Borgloon),
truulmoaj (P197p Heers),
[Opg. bij Roukens gecorrigeerd a.d.h.v. de oorspronkelijke vragenlijst ZND 16, RK]
t[r}uulmaoj (P197p Heers),
tuil:
dikke knikker, te groot om mee te schieten, zodat er enkel mee gegooid wordt
ty(3)̄l (Q111p Klimmen),
WNT: tuil (III), 3. a) [...] aardhoop [...] -- Vandaar: knikker van zwarte potaarde.
tul (L265p Meijel, ...
Q263p Raeren),
tyøl (Q263p Raeren),
tuilaard:
grote stenen knikker
tøͅly(3)̄rt (Q111p Klimmen),
tuilfrank:
WNT: tuil (III), 3. a) [...] aardhoop [...] -- Vandaar: knikker van zwarte potaarde.
tulfrank (Q222p Vaals),
tuilhuif:
WNT: tuil (III), 3. a) [...] aardhoop [...] -- Vandaar: knikker van zwarte potaarde.
ein tuulhuuf (Q111p Klimmen),
tumpel:
nən tømpəl (L414p Houthalen),
tummel (L413p Helchteren),
tumpel (L414p Houthalen),
tøməl (L413p Helchteren),
een stenen knikker, groot of klein, heet altijd een stiene tumpel
tumpel (L414p Houthalen)
|
(Dikke) knikker. || *Kuitknikker, stuiter, dikke glazen knikker. || *Kuitknikker, stuiter. || *Marmel, grote glazen of stenen knikker. || / [SND (2006)] || 1. Grote glazen knikker. || 1. Stuiter. || 2. IJzeren knikker. || 3. Soort dikke knikker. || 4. Kogel (in kogellager), werd door de kwajongens gebruikt als knikker. || ? [SND (2006)] || [1]. Dikke knikker. || [Dikke knikker]. || [Jongensspel - knikkers]: Grote glazeren knikker. || [Stenen knikker]. || Balletjes van gebakken aarde, steen, marmer of glas [bolbaai, kets, kaaischeut, jibber, klits, ket, til, knipper, knot, marbol, marbel, mölmer, kaster, kasser, huuf, köls, kölster, vrenkel]. [N 88 (1982)] || benamingen in het knikkerspel [SGV (1914)] || Bigkel*: Stuiter, stenen kogel. || Bikkel: 2. stenen kogel, stuiter. || Bolker: grote knikker. || Bom, kartesch. || Bom: 3. Dikke ijzeren knikker. || Bonket [dikke ijzeren knikker]. || De dikkere glazen knikker waarmee men schiet. || Dikke (hardstenen) knikker. || Dikke (meestal marmeren) knikker. || Dikke gegoten ijzeren stuiter. || Dikke glazen knikker, waarmee op de gewone (in een kringetje gelegen) knikkers werd gemikt ten einde deze uit de kring te drijven. || Dikke knikker, kartesch, kogel. || Dikke knikker. [ZND m], [ZND m] || dikke knikkers [SND (2006)] || Dikke stenen knikker. || Dikke stuiter. || Dikke, ronde, meestal metalen kogel in het knikkerspel. || Een dikke glazen knikker. [ZND B1 (1940sq)] || een gans dikke knikker [N 112 (2006)] || Een grote knikker. [N R (1968)] || Een hele grote knikker? [WVD 153 (2005)] || Een knikker. [ZND B1 (1940sq)] || Glazen knikker. || Glazen knikkers [SND (2006)] || Groote knikker, stuiter van glas of wit porcelein. || Grosser Wurfmurmel. || Grote dikke stenen knikker. || grote knikker [SND (2006)] || Grote knikker of stuiter. || Grote knikker. || Grote lemen knikker. || Grote lemen, stenen stuiter. || Grote, dikke glazen knikker, meestal met binnenin gekleurde figuren. || Hetzelfde als bom: Dikke knikker, kartesch, kogel. || Jongens spelen met de knikkers. [ZND 01u (1924)] || Kleine stenen of glazen knikker [mullemer, aardezoekertje, artzeiker]. [N 88 (1982)], [N 88 (1982)] || Klos: dikke glazen knikker. || Klos: knikker in glas. || knikker [SGV (1914)], [SND (1991)] || Knikker die de winnaar geeft aan een medespeler, die alles verloren heeft. || Knikker, die de winnaar geeft aan hem die alles heeft verloren, opdat deze nog een kans krijgt, opnieuw kan "schieten". || Knikker, groter dan de "maal"die van leem werd gemaakt. || Knikker. || Knikker: de grote (glazen of stenen). [ZND 16 (1934)] || knikkers [SND (2006)], [SND (2006)] || knikkers laten stuiteren in het knikkerspel [bonken, kletsen] [N 112 (2006)] || Kogel: 2. Schieter in het knikkerspel (dikke, ronde, meestal metalen kogel). || Kogel: b) dikke knikker. || Koning: *2. (Knikkerspel) Schieter: de glazen knikker of stalen kogel waarmee men de knikkers van de tegenpartij uit het perkje of kuiltje trachtte te schieten of de schieter van de tegenpartij trachtte te raken. || Koning: 2. a. Zware, metalen bal, zo groot als een knikker, waarmee men de glazen knikkers trachtte kapot te schieten. || Nökel1: Dicker Knicker. || Scheve, niet zuiver ronde knikker, gewoonlijk zelf gebakken van klei of leem. || Schieter, knikker om mee te schieten. || Schieter: Stenen knikker. || Schietknikker, knikker waarmee men schiet of kan schieten. || Schietknikker, stenen knikker. || Schietknikker. || Stalen kogel, gebruikt bij het knikkeren. || Steenen kogel. || Stenen stuiter voor kegelspel en koeleballe voortdrijven van ballen in kuiltje. || Stuiter (van glas, of steen). || Stuiter of grote knikker van glas, steen of wit porcelein. || Stuiter, glazen knikker. || Stuiter. || Stuiter: 1. *Kuitknikker, dikke glazen knikker, bij het *kuiten (z. ald.) gebruikt. || Stuiter: grote glazen of marmeren knikker. || Verschillende soorten knikkers. [BN 03] || Witte knikker. || Zelfvervaardigde knikkers van klei, die men in de oven hard bakte.
III-3-2
|
| 24165 |
grote lijster |
beflijster:
beͅflaistər (Q162p Tongeren),
boomlijster:
baumliester (Q111p Klimmen),
boumlīēster (Q111p Klimmen),
boshaan:
boshoan (L353p Eksel),
bosklijster:
bòskliester (L289p Weert),
boslijster:
bosliester (L288p Nederweert),
boslèster (L281a Kolonie, ...
K278p Lommel),
dikke klijster:
dikke kliester (L288p Nederweert, ...
L288p Nederweert,
L288a Ospel),
dikke kluister:
dikke klöster (Q001p Zonhoven),
klöster, dobbel of dikke (Q001p Zonhoven),
dikke lijster:
dieke lèster (P177p Zepperen),
dikke laajster (Q083p Bilzen),
dikke leester (Q086p Eigenbilzen, ...
Q093p Rosmeer,
Q093p Rosmeer),
dikke liester (L419p Elen, ...
Q020p Sittard,
Q020p Sittard,
Q091p Veldwezelt),
dikke lèster (Q080p Vliermaal),
dikə laistər (Q162p Tongeren),
dikə lɛstər (Q002p Hasselt),
Frings
dekə lēͅstər (Q156p Borgloon),
dekə leͅi̯əstər (Q072p Beverst),
vdBerg; omgesp.
dekə lɛi̯əstər (P056p Stokrooie),
dobbel kluister:
klöster, dobbel of dikke (Q001p Zonhoven),
dobbele klijster:
(dobələ) klīstər (L319p Molenbeersel),
dobbele lijster:
dobbel liester (L191p Afferden),
dobbele liester (Q100p Houthem, ...
Q100p Houthem,
L210p Venray,
L210p Venray),
dobbelliester (L191p Afferden),
doͅbəlistər (L314p Overpelt),
döbbel liesjter (L290p Panningen),
dubbel lijster:
dabbel leester (Q093p Rosmeer),
dubbele lijster:
dubbele liester (L322p Haelen),
dubbele līēster (L322p Haelen),
döbbele liesjter (L291p Helden/Everlo),
döbbele liester (L322p Haelen, ...
L374p Thorn),
flotslijster:
floͅtslɛ̄stər (Q002p Hasselt),
gieteling:
geeteling (L374p Thorn),
etym.aant.
geeteling (L374p Thorn),
groene lijster:
greune liester (L383p Melick),
grote klijster:
groete klinster (L312p Neerpelt),
grote kliester (L319p Molenbeersel, ...
L416p Opglabbeek),
gryətə klistər (L416p Opglabbeek),
grôête kliester (L288p Nederweert),
grôôte klīēster (L289p Weert),
grote kluister:
(grūətə) kly(3)̄stər (L316p Kaulille),
grote lijster:
graote liester (L378p Stevensweert),
graute leister (Q083p Bilzen),
gro-oete līēster (L330p Herten (bij Roermond)),
groete liester (Q035p Brunssum, ...
Q193p Gronsveld,
Q193p Gronsveld,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L424p Meeswijk,
Q118p Schaesberg,
Q118p Schaesberg),
groetə liestər (Q035p Brunssum),
groeëte liester (Q113p Heerlen),
groote liester (L374p Thorn),
groŏte liester (Q101p Valkenburg),
grote liester (L374p Thorn),
grote lijster (gew.uitspr.) (Q071p Diepenbeek, ...
Q002p Hasselt,
P050p Herk-de-Stad,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q169p Membruggen,
L314p Overpelt),
grou̯ətə leͅstər (K278p Lommel),
groëte liester (L269p Blerick, ...
Q203p Gulpen),
groëte liëster (L271p Venlo),
grōte liester (Q098p Schimmert),
gruətə leštər (L265p Meijel),
gruətə listər (L265c Beringe, ...
L265e Koningslust),
grūtə lei̯stər (L372p Maaseik),
gru‧ətə lî.stər (Q252p Moresnet),
gròòwte liester (Q014p Urmond),
gróóte liester (Q032a Puth, ...
L373p Roosteren,
Q098p Schimmert,
L378p Stevensweert,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg),
grôête liesjter (L291p Helden/Everlo, ...
L290p Panningen),
grôête liester (L269p Blerick, ...
Q113p Heerlen,
L330p Herten (bij Roermond),
L246p Horst,
L246p Horst,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht,
L271p Venlo,
L289p Weert),
grôête līēster (Q111p Klimmen),
grôôte liester (Q014p Urmond),
grôôte līēster (Q032a Puth),
listər (gruətə) (L282p Achel),
doorgaans Frings, soms eigen spelling
gruəʔə lenstər (K314p Kwaadmechelen),
gruəʔə lɛstər (K314p Kwaadmechelen),
eigen spelling; omgespeld
groͅu̯tə listər (L373p Roosteren),
Frings
groͅu̯tə lēͅstər (Q156p Borgloon),
grutə lɛi̯stər (Q004p Gelieren/Bret),
Frings; half lang als lang omgespeld
grūətə listər (L422p Lanklaar),
vdBerg; omgesp.
gruətə lɛ̄stər (P176p Sint-Truiden),
grote lijsterd:
(grote) liestert (L434p Limbricht),
groote liestert (L434p Limbricht),
grote luister:
grote luister (Q077p Hoeselt),
Frings
grutə lø͂ͅstər (Q071p Diepenbeek),
grote smeerling:
groote smèrling (L265p Meijel),
haaglijster:
hōͅxlɛjstər (Q001p Zonhoven),
halve tsjakker:
Frings
hāvə tšakər (Q072p Beverst),
klijster:
klienster (L353p Eksel),
kliester (L321a Ittervoort, ...
L321a Ittervoort),
klijster (Q003p Genk, ...
L355p Peer),
klinster (L314p Overpelt),
kluster:
kløͅstər (Q001p Zonhoven),
kraker:
kraaker (L290p Panningen),
kramlijster:
kramlijster (P050p Herk-de-Stad),
kramvogel:
kraamvogel (L159a Middelaar),
kransvogel:
kraansvoogel (L159a Middelaar),
krummes:
krummes (Q015p Stein),
krummus (Q015p Stein),
kwalster:
kwalster (L290p Panningen),
etym.aant.
kwalster (L291p Helden/Everlo),
liesber:
verschrijving? maar dan wel een consequente!
liesber (L267p Maasbree),
lijster:
leͅnstər (K317a Kerkhoven),
liesjter (L291p Helden/Everlo, ...
Q095p Maastricht,
Q198b Oost-Maarland,
L290p Panningen),
liester (L164p Gennep, ...
L326p Grathem,
Q094p Hees,
L292p Heythuysen,
L325p Horn,
L376p Linne,
L332p Maasniel,
Q009p Mechelen-aan-de-Maas,
Q099p Meerssen,
Q019a Neerbeek,
Q033p Oirsbeek,
L387p Posterholt,
Q015p Stein,
Q015p Stein,
L331p Swalmen,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
L268p Velden,
L271p Venlo,
Q117a Waubach),
līēster (L331b Boukoul, ...
Q035p Brunssum,
Q039p Hoensbroek,
Q196p Mheer,
L331p Swalmen,
L331p Swalmen,
Q117a Waubach),
lèèster (P176p Sint-Truiden),
IPA, omgesp.
līəstər (Q012p Rekem),
vdBerg; omgesp.
(zāŋk)lēi̯əstər (Q078p Wellen),
lixstər (Q091p Veldwezelt),
nordense lijster:
nordensje liester (Q251p Gemmenich),
paplijster:
paplɛstər (Q002p Hasselt),
sjakker:
sjakker (K360p Heusden, ...
K359p Koersel,
P051p Lummen,
K357p Paal,
K361p Zolder),
sjakkër (Q077p Hoeselt),
šakər (Q162p Tongeren),
sjakket:
chakket (Q086p Eigenbilzen),
slijster:
Frings, omgesp.
sleͅstər (K278p Lommel),
tjakker:
tjakker (K360p Heusden, ...
L314p Overpelt),
tsjakker:
tšakər (Q002p Hasselt)
|
grote lijster || grote lijster (27 forse vogel; vlekken vallen meer op dan bij zanglijster [019]; krachtige vlucht; ook op trek; broedt tegenwoordig ook bij woningen; luide zang en nest lijken op merel [018]; roep is hard geratel [N 09 (1961)] || lijster, grote — || lijster, soort
III-4-1
|