e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
groeflip klap: klap (Maasbree), klep: klɛp (Maasbree), lip: lep (Bilzen, ... ), lip (Lommel), løp (Roggel, ... ) Het uitpuilende leer bij het maken van de groef, schuin in het leer. "Als men een groef snijdt, schuin in het leer, komt er wat leer naar buiten gepuild. Dat is de lip. Overigens is lip een vrij veel gebruikt woord voor elk dun uitstekende deeltje, al naar gelang de omgeving vanzelf duidelijk." (Liedmeier, pag. 17). [N 60, 108] II-10
groefmes gleufmes: gleufmes (Zonhoven), gleuvetrekker: glø̄vǝtrękǝr (Maasbree), groefmes: grufmęs (Milsbeek), groevemes: jruvǝmɛts (Bleijerheide), groevemesje: grūvǝmɛskǝ (Bilzen), groevetrekker: gruvǝtrękǝr (Roggel), krabmesje: krɛpmɛskǝ (Bilzen), schoenmakersmes: schoenmakersmes (Lommel, ... ), šumę̄kǝrsmɛts (Roggel), schoestersmes: šustǝšmɛts (Montzen) Het mes waarmee men groeven maakt. Volgens de informanten van K 278, L 387 en Q 253 kan dit mes ook een gewoon schoenmakersmes zijn. Liedmeier (pag. 9) heeft het over een speciaal mes met twee uitsteeksels. Deze vorm is handig om een regelmatige en een overal even ver van de rand verwijderde groef te snijden. Zie afb. 46. [N 60, 107] II-10
groefpasser groefsnijder: grōfsni-jǝr (Venlo), groevenkrabber: grōvǝkrabǝr (Montfort), groevensnijder: groevensnijder (Sint-Truiden), groeventrekker: groeventrekker (Sint-Truiden), leerpasser: lę̄rpasǝr (Montfort), passer: passer (Helden, ... ), pasǝr (Molenbeersel, ... ), pɛsǝr (Heerlen, ... ), snijpasser: snījpasǝr (Weert) Het verstelbaar tweebenig werktuig om een gleuf in het leer uit te zetten. Met het lange been gaat men langs de buitenkant van een riem, zodat het korte been met de punt op de gewenste afstand evenwijdig aan de rand een groef maakt (Linssen 1967, pag. 53). [N 36, 32; N 36, 33; N 36, 30] II-10
groefschaaf groefploegen: grōfplø̄x (Sint Odilienberg), groefschaaf: grufsxāf (Ottersum), grufšāf (Geulle, ... ), grōfsxāf (Venlo), grōfšāf (Mechelen, ... ), grūfšǭf (Bilzen), grǭfšāf (Tegelen), groevenschaaf: grōvǝšāf (Herten), klikschaaf: klekšāf (Dilsen), nuthobel: nūthubǝl (Bleijerheide), ploeg: plōx (Stein), plūx (Leopoldsburg), ploegschaaf: plōxšāf (Posterholt) De schaaf van de ploegschaafset waarmee men de groeven schaaft. Zie afb. 42 en vergelijk ook het lemma ɛgroefɛ in wld II.9, pag. 158.' [N 53, 68a-b] II-12
groei (dat) gaat niks vooruit: gęi̯t neks vǝrut (Lanaken), (het) doet: dōg (Martenslinde), (het) wordt: twer (Welkenraedt), aard: ārt (Rekem), āǝt (Oostham), fut: fut (As), groei: grø̄i̯ (Amby, ... ), grø̜i̯ (Hamont, ... ), grōi̯ (Opgrimbie, ... ), grūi̯ (Koninksem), het schikt zich niet: ǝt šek zęx nēt (Opglabbeek), het treurt: ǝt trōrt (Rekem), leven: lēǝvǝ (Waasmont), lęvǝn (Peer, ... ), scheut: sxø̄t (Overpelt), tier: tir (Bilzen), trek: trɛk (Niel-bij-As, ... ), voortsgang: votsgaŋk (Hoepertingen), vooruitgang: vǝrātgaŋ (Sint-Truiden), was: was (Beringen, ... ), waš (Gruitrode), wās (Beverst, ... ), wǭs (Wellen), wasdom: was˱dōm (Eksel, ... ), waxsdǫmǝ (Eupen), wil niet op: (da) węlt nę up (Lanklaar) Opgaven voor de uitdrukking "er zit geen groei in". [L 8, 7a; monogr.] I-4
groei, wasdom fleur: ideosyncr. subst  fleur (Sittard), fong (?): foͅŋ m. (Eys), groei: greu-j (Neerharen), greui (Noorbeek, ... ), greuj (Herten (bij Roermond), ... ), grui (Doenrade), gruj (Sittard), gruui (Ittervoort), gruuj (Heythuysen), grúij (Swalmen), eigen fon. aanduidingen  gruuj (Ell), eigen spellingsysteem  greu (Geleen), gruij (Merkelbeek), Endepols  greuj (Maastricht, ... ), ideosyncr.  greuj (Eijsden, ... ), jrui (Kerkrade), IPA, omgesp.  grøj (Kwaadmechelen), NCDN  greuj (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  grèùj (Meijel), Veldeke  d’r gruj (Klimmen), greuj (Echt/Gebroek), Veldeke 1979 nr 1  gräöi (Venray), Veldeke aangepast  gröj (Tienray), Veldens dialekt  gruij (Velden), Venlo e.o.  greuj (Maasbree), WBD / WLD  greuj (Beesel), gruij (Beesel), WBD/WLD  greuj (Caberg, ... ), gruj (Nieuwenhagen), WLD  greui (Kesseleik), greuj (Born, ... ), grēūj (Heel), Grui (Gulpen, ... ), gruij (Sevenum, ... ), gruj (Schaesberg, ... ), grūūj (Thorn), grŭüj (Grathem, ... ), grèùj (Venlo), grêûj (Guttecoven, ... ), gröej (Ubachsberg), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  greuj (Haelen), ± WLD  greuj (Klimmen), grōj (Weert), krot: krot (Jeuk), leven, het -: WLD  léve (Venray), ± WLD  laeve (Ospel), scheut: WBD/WLD  sjoewt (As), sjèùt (Susteren), schot: eigen spellingsysteem  sjot (Schinnen), tier: ideosyncr.  tere (Susteren), WBD/WLD  teer (Ophoven), was: waas (Hoeselt), was (Geulle, ... ), WBD/WLD  was (As), WLD  was (Tungelroy), ± WLD  was (Ospel), wasdom: wasdom (Amby, ... ), wasdōm (Schimmert), wasdòm (Hoensbroek, ... ), wasdóm (Roermond), wasdôm (Boekend, ... ), wazdom (Roermond), wáásdom (Epen), #NAME?  wasdōm (Klimmen), eigen spellingsysteem  wasdom (Meerlo, ... ), LDB  wasdom (Roermond), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones  wasdom (Gulpen), WBD/WLD  wasdom (Caberg), wasdóm (Lutterade), wàsdóm (Heerlen, ... ), WLD  waasdom (Mheer), wasdom (Maasbree, ... ), wasdōm (Geleen), wasdőm (Thorn), wasdóm (Doenrade), wàsdom (Itteren), wâsdŏm (Schimmert), wassen, het -: waase (Vaals), wasse (Eys, ... ), den wèst goed!  wessen (Oirlo), eigen spellingsysteem gewoon: wasse / zitj was in of haet ut wasse in  wasse (Neer), ideosyncr.  wasse (Sittard), Veldeke  ’t waase (Waubach) groei, toename || Groei, wasdom, levenskracht in planten (tier, krots). [N 82 (1981)] || Groeien, in grootte toenemen, gezegd van bomen, planten, bloemen (groeien, wassen). [N 82 (1981)] || wasdom III-4-3
groeien aard hebben: aard hebben (Achel, ... ), aarden: aarden (Heers, ... ), (vervoegde vorm, "het koren aardt")  īǝrt (Leopoldsburg), ōt (Diepenbeek, ... ), ōǝrt (Genk, ... ), ǭǝt (Ulbeek), accorderen: accorderen (Kwaadmechelen), bijkomen: bie gekaome (As), biegekoemen (Bocholt), bijgekeume (Hasselt), bijgekomen (Genk), bègekomə (Koersel), bɛigəmāk (Stokkem), goed bijgekomen (Neerpelt), is bijgekomen (Neerpelt), tès goet bèè.gekoo.me (Zolder), In dikte.  biejkômmen (Geistingen), bijwinnen: profiteren wordt volgens de informant niet in deze betekenis gebruikt.  bijgewonne (Heusden), blanken: blaŋkǝ (Margraten), deugen: deugen (Hamont, ... ), dijen: dijen (Mal, ... ), dikker worden: dieker wēre (Kessel), doorschieten: doorschietten (Eksel), een scheut krijgen: (= versnelling)  ne sjōēt make (As), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  scheut kriegen (Eksel), Van kinderen, ook.  ne sjoët kreige (Bilzen), Van kinderen.  ne scheu.t krèè.ge (Zolder), gaan: gaan (Kinrooi, ... ), gedijen: gedijen (Berverlo, ... ), geluk brengen: geluk brengen (Voort), gewinnen: gewinnen (Beringen), goed groeien: gōed gegräöid (Oirlo), hij het sech gut gegryt (Neerpelt), goed op willen: wilt gōd op (Genk), goed profiteren: profeteert goed (Peer), Van baby (geprof. v.d. moedermelk).  et hit goet geprófeteert (Zolder), goed wassen: gōed gewasse (Oirlo), groeien: (greuje) (Heel), (op)gruien (Eksel), chruiə (Oostrum), greue (Geleen, ... ), greuie (Venlo), greuien (Rekem), greuijen (Born), greuje (Afferden, ... ), greuje(n) (Maaseik), greujen (Ospel, ... ), greujĕ (Roermond), greujö (Stevensweert), greujə (Borgharen, ... ), greuïə (Amby), greuə (Montfort), grewje (Kapel-in-t-Zand), grēūje (Amby), grēūjə (Maastricht), grĕŭie (Tegelen), grĕŭiə (Tegelen), groeien (Geleen, ... ), groeiə (Panningen), groeje (Bocholt), groejə (Leopoldsburg), groi̯ǝ (Koersel, ... ), gru-je (Kunrade), gru.jə (Hulsberg), gruie (Maasbree, ... ), gruien (Broekhuizen, ... ), gruije (Geysteren, ... ), gruijə (Oirsbeek, ... ), gruiə (Beesel, ... ), grui̯ǝ (Berverlo, ... ), gruje (Grathem, ... ), grujen (Achel, ... ), grujje (Hasselt, ... ), gruuje (Ell, ... ), gruujə (Oirlo, ... ), gruìjen (Ophoven), grūjə (Thorn), grūūjə (Heel, ... ), grūəjə (Putbroek), grŭje (Heerlerbaan/Kaumer), grŭjjə (Nieuwenhagen), gry(3)̄jə (Roermond), grȳi̯ǝ (Hunsel, ... ), grèùie (Afferden), grèùjə (Meijel), grêuje (Swalmen), grêujə (Schimmert), gröje (Grubbenvorst, ... ), gröjje (Kaulille, ... ), grööje (Bergen, ... ), grø:jə (Tegelen), grøi̯ǝ (Achel, ... ), grøi̯ǝn (Kwaadmechelen), grøjə (Haelen, ... ), grø̄i̯ǝ (Alken, ... ), grø̄n (Houthalen), grø̄ǝ (Amby, ... ), grø̄ǝi̯ǝ (Arcen, ... ), grø̜̄i̯ǝ (Afferden, ... ), grú:jə (Heel, ... ), grûîen (Venray), grüjen (Hushoven), grēi̯ǝ (Gerdingen), gręi̯ǝ (Ophoven), grōi̯ǝ (Maaseik, ... ), grǫi̯ǝ (Herk-de-Stad), gəgrēūjt (Reuver), gəgruit (Overpelt), is gegroeit (Achel), xrujə (Reuver, ... ), xryən (Venray), xrøjə (Geleen), B.v. groeit herd.  groeien (Lommel), In grootte.  grujen (Geistingen), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  gruiën (Eksel), groeispurt (zn.): (groeispurt) (Eksel), groenen: jrø̜̄nǝn (Kelmis), groot worden: groewət gewərrə (Tessenderlo, ... ), groeët wèèren (Eksel), grooit geworen (Hechtel), grōēt wĕre (Tegelen), gruut wië.re (Zolder), groter worden: graoter wairre (Grathem), graoter wère (Linne, ... ), groater waire (Geleen), groater weren (Stein), groater wède (Welten), groater wêren (Valkenburg), groater wëere (Houthem), groatər wêrən (Elsloo), groawter wä:ren (Berg-aan-de-Maas), groātər wèrə (Geleen), grodder werre (Venray), groeater wĕre (Heel), groeater wère (Berg-en-Terblijt, ... ), groeater wèèrde (Bemelen), groeeter waere (Weert), groejter wèren (Ospel), groeoiter wère (Stevensweert), groeser waide (Spekholzerheide), groete weren (Venlo), groeter waere (Velden), groeter waire (Blerick), groeter wedde (Ingber), groeter weehren (Peer), groeter weere (Mheer), groeter weurde (Amby, ... ), groeter weure (Maastricht), groeter wēre (Weert), groeter wièrde (Eckelrade), groeter wèrde (Gronsveld), groeter wère (Caberg), groeter wéúrde (Borgharen), groetər weurdə (Amby), groeweter gewonen (Achel), groeweter wèjede (Vijlen), groewətər wä:də (Mechelen), groeëter waede (Vijlen), groeëter wedde (Gulpen), groeëter weere (Itteren), groeëter weeëde (Heerlen), groeëter weëde (Nieuwenhagen), groeëter wieëre (Maaseik), groeëter wèere (Velden), groeëter wêrre (Hunsel, ... ), groeəter wedde (Gulpen), groeəter wèhdə (Eys), groeətər worrə (Oirlo), groeətər wèdə (Wijlre), groiter wairde (Valkenburg), groiter weere (Meerssen), groiter weren (Geulle), groiter wère (Jabeek), groiter wèrre (Schimmert), groiter wêrre (Valkenburg), groitĕr weerdĕ (Meerssen), groitər wairə (Thorn), groitər wèrrə (Laar), groitər wêêrə (Berg-en-Terblijt), groo(e)tər wèèrde (Hoensbroek), grooetər wâîrə (Heel), grooēt waere (Herten (bij Roermond)), grooter waere (Limbricht, ... ), grooter waire (Swalmen), grooter werde (Oirsbeek), grooter wèrde (Amstenrade), grooter wère (Guttecoven, ... ), grooter wèren (Berg-aan-de-Maas), grootĕr wairĕ (Roermond), groter waire (Herten (bij Roermond)), groter wearde (Klimmen), groter werde (Brunssum), groter werre (Venray), groter worden (Vlijtingen), groter worre (Gennep), groter wère (Baarlo, ... ), groter wêrde (Bingelrade), grotter waeren (Broekhuizen), grotter waire (Steyl), grotter werde (Margraten), grotter werre (Stein), grotter wēre (Vlodrop), grotter wède (Nieuwenhagen), grottər werən (Venray), grottər wêrə (Brunssum), grotər waire (Melick), grotər wairə (Roermond), grotər wērə (Panningen), grotər wèrə (Reuver, ... ), grotər wɛ:rə (Tegelen), groàter wèrde (Puth), groàter wère (Pey), groäter wèrde (Schin-op-Geul), groèter wère (Roggel), groèter wèrren (Hushoven), groèuter wère (Beek), groëeter wère (Tungelroy), groëter waere (Grubbenvorst), groëter woeürre (Buggenum), groëter wäre (Reijmerstok), groëter wère (Blerick), groëtər wairə (Stramproy), groîter waere (Geulle), grōatər wèrə (Reuver), grōēter waere (Dieteren), grōēter were (Horst), grōēter wēūrde (Amby), grōēter wèrde (Wahlwiller), grōōter wère (Kessel), grōter wère (Stramproy), grōtter werre (Wanssum), grōtər wairə (Pey), grōtər wè:rə (Roosteren), grōəter wèrə (Putbroek), grŏĕtter wêrĕ (Oirsbeek), grŏĕtər wēūrə (Maastricht), grŏiter wère (Urmond), grŏŏter wēre (Kessel), grŏŏtər werrə (Oostrum), grŏter waëre (Sevenum), grŏter worre (Gennep), grŏter wère (Helden/Everlo), grŏtter wère (Schinnen), grŏuter waeren (Leveroy), grŏəter wère (Tegelen), gru:tər weärdə (Sint-Geertruid), gru:tər weärə (Noorbeek), gruter wēre (Arcen), gruter worden (Kerkhoven), grutter waede (Schaesberg), grutter waere (Hechtel, ... ), grutter weehede (Waubach), grutter werre (Merselo, ... ), grutter worden (Gennep), grutter wèëde (Heerlen), gruttər weeədə (Heerlen), grutər wèrə (Belfeld, ... ), gruətər wèrə (Horn), grūtər wyərdə (Sint-Geertruid), grūtər wère (Koningsbosch), grūətər wørə (Haelen), grwater weere (Meerssen), grwoater wèrre (Nuth/Aalbeek), grèuter wére (Lottum), grò:ətər wêərdə (Merkelbeek), gròtter worre (Geysteren), gròttər wè:rə (Sevenum), gròttər wèrre (Oostrum), gròtər wèrə (Munstergeleen), gròtər wêrə (Panningen), gròòtter worre (Afferden), gròùeter wê:re (Haelen), grótter wɛrre (Leunen), grótər wèrə (Meijel), gróótər wairə (Schinveld), grôtər wei̯rə (Roermond), grôâter wêre (Beegden), grôêter waere (Boekend), grôêter wedde (Gulpen), grôêtər wèrə (Velden), grôôter wèden (Wijlre), grötter janne (Val-Meer), grötter waere (Lottum), grötter werre (Afferden, ... ), grötter wjanne (Vliermaal), grötter wère (Swolgen), grötter wòrrə (Gennep), gröttər wòrrə (Heijen), grøtər werrə (Wanssum), grøtər wɛ̄re (Lottum), grûətər wêrə (Geleen), grədər werə (Well), jroeser wè:ədə (Bocholtz), jroeter wède (Kerkrade), jroeësër weeëdë (Bleijerheide), jroeəsər weadə (Kerkrade), jroësser weëde (Kerkrade), jruësser weäde (Vaals), jry(3)̄sər wê:də (Vaals), jróter wérde (Rimburg), jrüəsser wäəde (Vaals), wèrd groeter (Achel), i.e. zich uitbreiden.  gruətər wɛədə (Montzen), Of: mee mans were.  groater wèrĕ (Herten (bij Roermond)), helpen: helpen (Gingelom), houden: houden (Schaesberg, ... ), in de groei zijn: in de greuj zien (Maastricht), in de schauwen komen: en dǝ šǫwǝ kǫmǝ (Margraten  [(gezegd van haver)]  ), is (niet) goed: (da)s (nø̄ gō (Heppen), lukken: lukken (Jeuk, ... ), mag (niet) gedaan worden: mag (niet) gedaan worden (Kaulille), mogen: mogen (Neeroeteren), omhoog schieten: um hoeeg schieete (Venray), opbrengen: opbrengen (Riemst), opgroeien: opgreuje (Herten (bij Roermond)), opschieten: opschieten (Eksel), pakken: pakken (Borgloon, ... ), plaats geven: plaats geven (Sint-Truiden), profiteren: cheprofitēͅrt (Mettekoven), chəprofətīrt (Borgloon), geprofeteejed (Montenaken), geprofeteerd (Genk, ... ), geprofeteert (Beverst, ... ), geprofeteird (Wilderen), geprofeteirt (Sint-Truiden), geprofeteèrd (Bree), geprofetēerd (Diepenbeek), geprofetiejrd (Wintershoven), geprofetierd (Tongeren), geprofetjaid (Millen), geprofetjeut (Zichen-Zussen-Bolder), geprofetjooed (Wellen), geprofetèrt (Opitter), geprofĕteèrd (Zutendaal), geproffeteerd (Groot-Gelmen, ... ), geproffetiərt (Sint-Lambrechts-Herk), geproffetjĕt (Hoeselt), geproffetèrd (Reppel), geproffitiejrt (Ulbeek), geproffitèrd (Bree), geprofiteerd (Eisden, ... ), geprofiteeərd (Hoepertingen), geprofiteird (Sint-Truiden, ... ), geprofiteirt (Hoelbeek), geprofiteèrd (Opitter, ... ), geprofitierd (Kortessem), geprofitèrd (Sint-Lambrechts-Herk), geproͅfətēͅrt (Opglabbeek), gəprofetiərt (Gutshoven), gəprofitērt (Lanaken), gəprofətert (Dilsen), gəprofətērd (Herk-de-Stad), gəprofətēət (Sint-Lambrechts-Herk), gəprofətiēərt (Diepenbeek), gəprofətjəd (Eigenbilzen), gəprofətjət (Waltwilder), gəproͅfətejrt (Alken), gəproͅfətēt (Velm), gəproͅfətēͅrt (Sint-Truiden), gəprəfəte.ət (Vroenhoven), proffeteere (Boorsem), proffetiëre (Borgloon, ... ), profiteert (Beringen), profitēēt (Jeuk), profíteire (Jeuk), proëf`taere (Bocholt), proͅfəterə (Lanaken), pròffëtièrrë (Tongeren), pròfətijrə (Loksbergen), Dikker geworden.  geprofiteerd (Hoepertingen), Gewonnen in gewicht.  gəprofətɛ:rt (Genk), i.e. dikker worden.  profətērə (Montzen), i.e. groter worden van kinderen.  profetere(n) (Eigenbilzen), In gewicht toenemen.  geprofeteerd (Hasselt), Soms i.b.v. groeien.  profiteren (Sint-Truiden), Struiser worden.  geprofiteerd (Nieuwerkerken), Van kinderen, ook.  proffetìëre (Bilzen), Vet, dik worden.  geprofiteerd (Herk-de-Stad), rijpen: rī.pǝ (Eupen, ... ), schieten: schieten (Maastricht, ... ), schikken: schikken (Gruitrode), staan: staan (Engelmanshoven, ... ), struiken: štrȳkǝ (Klimmen, ... ), struis worden: hɛr wørt stroeys (Zolder), is stroes gewoeren (Neeroeteren), telen: telen (Riksingen, ... ), tieren: tieren (Val-Meer), trekken: trekken (Leopoldsburg, ... ), uit de kluiten wassen: ŭŭt də klŭŭtə wàssə (Gennep), uit de kwade zijn: PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  deeje is aat de kooje (Jeuk), voegen: voegen (Weert), wassen: (waasse) (Wanssum), gewassen (Bocholt), gèt wassen (Beek), gəwássə (Reuver), hij is gewassen (Lanklaar), wa.se (Zutendaal), wa.sə (Eys, ... ), waa`sse (Kortessem), waase (Gronsveld, ... ), waasse (Hoeselt, ... ), waassen (Gulpen), waasu (Brunssum), waasë (Bleijerheide), wase (Gronsveld, ... ), wasje (Velden), wasn (Helchteren, ... ), wasse (Amby, ... ), wasse(n) (Eigenbilzen), wassen (Achel, ... ), wassë (Tongeren), wassə (Brunssum, ... ), wassən (Elsloo, ... ), wasǝ (Aalst, ... ), wasǝn (Eksel, ... ), wasə (Geleen, ... ), wasən (Pey), waässe (Reijmerstok), wašǝ (Velden), waəsə (Wijlre), wāāsə (Mechelen, ... ), wāse (Bocholtz), wāsse (Leunen), wāssen (Heijen), wāssə (Wanssum), wāsə (Vaals), wusje (Boorsem), wà:ssə (Berg-en-Terblijt), wàsse (Sevenum), wàssĕ (Oirsbeek), wàssə (Amstenrade, ... ), wàsə (Merkelbeek), wássə (Beesel), wásë (Hoeselt), wásə (Kinrooi), wáásə (Epen), wâse (Venray), wâsse (Hoeselt, ... ), wâsə (Oostrum), wââ.se (Borgloon, ... ), wā.sǝ (Moresnet), wāsn (Houthalen, ... ), wāsǝ (America, ... ), węi̯sǝ (Aalst, ... ), węsǝ (Montenaken, ... ), wǫsǝ (Leut), wǭsǝ (Helden, ... ), (vervoegde vorm, "het koren wast")  wøs (Genoelselderen, ... ), wɛs (Echt), B.v. Die wasse zich nogal die jing van allewijl.  zich wasse (Peer), B.v. ouw jung sin ferm gewassen.  wasse (Hechtel), i.e. groter worden.  wāsə (Montzen), Mogelijkheid onderlijnd in vraagstelling.  wassen (Loksbergen), PLAATS: De informant geeft als gehucht Kiefhoek op.  wassen (Eksel), PLAATS: de informant geeft als kerkdorp Jeuk/Hasselbroek op.  wasse (Jeuk), Vereenvoudigd fonetisch schrift. Een streepje boven een klank of tweeklank geeft de Limburgse sleeptoon aan.  wàsə (Kuringen), willen: willen (Groot-Gelmen, ... ), winnen: gewonne (Hasselt), wèune (Bilzen), zwieren: sjwiere (Merkelbeek), zwaire (Neer) De algemene benaming voor het groter worden van het gewas. Het oude Limburgse woord is wassen; zoals de kaart laat zien, komt de term groeien onder invloed van het Nederlands echter al in bijna heel Limburg voor. Aarden betekent eigenlijk "goed groeien, goede opbrengst laten verwachten", evenals (ge)dijen en tieren in het tweede deel van het lemma. De benaming struiken betekent "een struik vormen" in de uitdrukking "het koren is al goed gestruikt" (Q 111). De opgegeven antwoorden voor "dat gewas ''gedijt'' niet" staan achter in het lemma bijeen. [RND 124; L 32, 13; L 44, 45; monogr.; add. uit A 3, 16; L 4, 16; L A2, 374] || die kleine heeft geprofiteerd (struiser, groter geworden) [ZND 40 (1942)] || groeien || groeien (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)] || groeien, wassen || Groeien: Groter worden: in grootte toenemen, gezegd van kinderen (groeien, wassen, profiteren). [N 106 (2001)] || groeien: Groter worden: in grootte toenemen, gezegd van kinderen (groeien, wassen, profiteren). [N 84 (1981)] || groter worden (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)] || wassen (groeien) I-4, III-1-1
groeien, wassen bedijen: bedieje (Echt/Gebroek, ... ), bediejen (Mheer, ... ), bediejën (Reuver), bedieën (Horn), benedijen: dat gebenediet neet  benedije (Heek), bewegen: bêwêêg (Munstergeleen), daar zit scheut in: dor zit sjheut in (Wijlre), dijen: dieje (Schinveld, ... ), diejen (Schinveld), dije (Merselo, ... ), dièje (Grevenbicht/Papenhoven), dìeje (Thorn), ww.  dieje (Guttecoven), flink wassen: ideosyncr.  zeen flink gewasse (Thorn), gedijen: gedeeje (Meerlo), gedĕĕje (Afferden), gedieje (Berg-en-Terblijt, ... ), gedieën (Horn), gedije (Heek), gedijen (Amby), bedieje niet in gebruik, gedieje wel / Gestoale good gediejt neet  gedieje (Stevensweert), bedijen = gedijen: gedeeje  gedeeje (Heerlen), i + j  gedije (Gennep), WBD/WLD  gədijjə (Nieuwenhagen), geluk aanbrengen: gelök aanbrènge (Lutterade), geworden: gewêrde (Brunssum), gewêre (Brunssum), goed groeien: eigen spellingsysteem  ’t gruit goe (Meijel), goed wassen: ’t waistj good (Ospel), ’t wēsjtj good (Herten (bij Roermond)), eigen spellingsysteem  dae (det) wéstj good (Neer), ’ ’t wis goe’ (Meijel), groeien: greuje (Blerick, ... ), greujə (Maastricht), gruije (Nieuwstadt), gruje (Doenrade, ... ), grujje (Altweert, ... ), gruujen (Ittervoort), gräöe (Oirlo), grúje (Sittard), #NAME?  greuje (Klimmen), eigen fon. aanduidingen  gruje (Ell), eigen spellingsysteem  greuje (Geleen), greutj (Meijel), Gruie (Meerlo), gruien (Meijel), gruije (Merkelbeek), grujje (Schinnen), eigen spellingsysteem groeien = gruien  gruien (Meijel), Endepols  et greujt (Maastricht), greuje (Maastricht, ... ), ideosyncr.  greuen (Eijsden, ... ), greuje (Gronsveld, ... ), groejen (Oirsbeek), IPA, omgesp.  grøjə (Kwaadmechelen), NCDN  greujö (Stevensweert), Nijmeegs (WBD)  grèùjə (Meijel), ook  gruije (Swalmen), Veldeke  greuje (Haelen), Veldeke aangepast  gröje (Tienray), WBD / WLD  greuje (Reuver), greujə (Beesel), WBD-WLD  greujə (Roermond), WBD/WLD  chreujə (Maastricht), greue (Lutterade), greuje (Caberg), greujə (Kapel-in-t-Zand, ... ), grujen (Ophoven), grujje (Nieuwenhagen), ’t greujd (Lutterade), WLD  greuje (Geverik/Kelmond, ... ), greujə (Maastricht, ... ), groeien (Zonhoven, ... ), gruie (Maasbree), gruije (Sevenum), grujə (Sweikhuizen), grūūje (Thorn), grŭŭjə (Grathem, ... ), gru’j (Hulsberg), grèùje (Swalmen), grèùjə (Venlo), grêûje (Itteren), gröeje (Ubachsberg), ± WLD  gröjje (Ospel), het geweldig doen (omschr.): Die doen ’t geweldig! (Oirlo), het goed doen: den het ’t goed gedaon (Oirlo), opgaan: ± WLD  opgoan (Ospel), opschieten: WBD/WLD  òpsjete (As), trekken: WBD/WLD  trekke (As), wassen: wa.sə (Eys, ... ), waase (Vaals), wassa (Heerlerbaan/Kaumer), wasse (Altweert, ... ), wassen (Eigenbilzen, ... ), wassĕ (Valkenburg, ... ), wassə (Schinnen, ... ), wàssə (Loksbergen), wásse (Pey), wáásə (Epen), wâsse (Hoeselt), wêst (Stein), Bree Wb.  wasse (Bree), eigen fon. aanduidingen  wasse (Ell), eigen spellingsysteem  wasse (Geleen, ... ), wassen (Maastricht), wāsse (Meerlo), eigen spellingsysteem t wis goe of slecht  wassen (Meijel), ideosyncr.  wase (Gronsveld, ... ), wasse (Eijsden, ... ), wassen (Sittard, ... ), LDB  wasse (Roermond), Nijmeegs (WBD)  wassə (Meijel), oude spellingsysteem  wassen (Meijel), Veldeke  waase (Waubach), wasse (Haelen, ... ), wassə (Echt/Gebroek), Veldeke / eventueel aangevuld met systeem Jones was-wistst wist-wasse etc.  wasse (Geulle, ... ), Veldeke 1979 nr 1 voor dieren: gräöie  wâsse (Venray), Veldens dialekt  wassen (Velden), Venlo e.o.  wasse (Maasbree), WBD / WLD  wasse (Reuver), wassə (Beesel), WBD/WLD  gəwassə (Opglabbeek), wasse (Caberg), wassə (Kapel-in-t-Zand), wassən (Urmond), wist (Opglabbeek), wàsse (As), wàssə (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), wáásə (Nieuwenhagen), WBD\\WLD  wàssə (Amstenrade), WLD  waase (Mheer), wase (Vijlen), wasse (Geverik/Kelmond, ... ), wassen (Born, ... ), wassŭn (Brunssum), wassə (Doenrade, ... ), wàsse (Geleen, ... ), wásse (Sevenum, ... ), wássə (Guttecoven, ... ), wááse (Schaesberg), wâsse (Schimmert), WLD (De o is niet voldoende gedifferentiëerd; vandaar soms –)  wàssə (Haelen), WLD verb: wéést (3e naamv. enkelv.)  wàsse (Gennep), ± WLD  wasse (Klimmen, ... ), welig tieren: ideosyncr.  tiere welig (Thorn) bedijen [SGV (1914)] || Groei, wasdom, levenskracht in planten (tier, krots). [N 82 (1981)] || groeien || Groeien, in grootte toenemen, gezegd van bomen, planten, bloemen (groeien, wassen). [N 82 (1981)] III-4-3
groeizaam weer alles wast wie hop: alles wes wie hoep (Holtum), boerenweer: boerə weir (Heer), boterjaar: boter jaōr (Sittard), broeierig: bryəreͅx (Hasselt), eindweer: JK: correct overgenomen  eind wäer (Bleijerheide), fris weer: (lekker) frish waer (Born), freͅs (Hasselt), gedijen: Nb. het weer in de zomer: zoeëmerweër.  gedeije (Vrusschemig), geels: Nb. Min of meer overvloedig (geel, geil).  gaols (Tegelen), Nb. Zie bij vraag 1c.  gaols (Tegelen), gelp weer: et is gèlp wèr (Stevensweert), gelp (Thorn), gelp wear (Grathem), gelp wéér (Melick), gelp wêèr (Montfort), gèllép wéér (Eind), gèlp wèr (Beegden, ... ), gewassig (weer): gewassig weer (Eksel), gəweͅsəx (Halen), gəwàsəx (Beringen, ... ), gewassig  gəwasəx (Donk (bij Herk-de-Stad)), gəwàsəx (Zelem), gewassig weer  gəwàsex wēr (Beverlo), gəwàssex wiər (Lummen), gewassig.  gəwàsex (Beringen), gewessig.  gəweͅssex (Zolder), goed, gewassig  gəweͅsex (Lummen), gewassig weertje: é gewassig wirke (Eksel), gezegend weer: gezaegend waer (Tegelen), ⁄t is ⁄n gezegend weer (Maastricht), gezond weer: gezoond weêr (Kerkrade, ... ), goed groeiweer: good greujwéér (Buchten), goed voor de wasdom: good veur de wasdom (Schimmert), goed wasbaar weer: good wasbaer waer (Oost-Maarland), goed weer: goot wair (Obbicht), gu wèiər (Kermt), gūyi weͅr (Hamont), gót wēͅr (Kaulille), goej  guj (Neerpelt), goet weejer  gŭt wēər (Diepenbeek), goed weer voor de hoelef (tuin): Nb. hoealef = tuin.  gōōt weer vür de hōēālef (Jabeek), goed weer voor het veld: good wéér veur⁄t veldj (Lutterade), goed weertje: gy wērkə (Spalbeek), goede nattigheid: vochtigheid.  gooj naatigheid (Maasniel), gras en eendeneieren: uitdr. betekenis?  gras en ènde-éjjer (Milsbeek, ... ), gráás en éndenei’er (Blerick), groeiweer: greui weer (Nieuwenhagen), greui wèr (Valkenburg), groeizaam (weer): greuizaam waer (Stevensweert), greujzaam (Blerick, ... ), greujzaam waer (Blerick), greujzaam waer (Blerick, ... ), greujzaam wair (Weert), greujzaam weër (Maasbracht), greujzaam wèer (Gronsveld), greuzaam (Born, ... ), greuzaam wèèr (Roermond), groeizaam (Holtum), groeizaam waer (Sittard), groeizaam wéér (Milsbeek, ... ), grōjzaam (Weert), gruizaam (Meijel, ... ), gruizaam waer (Baarlo), grujzaam wéér (Roermond), grujzə.m wɛ:r (Venray, ... ), gruujzaam (Heythuysen, ... ), gröizaam weir (Roosteren), ⁄t is gruizaam waer (Sittard), groeizaam. met t-insertie  grøjtzam (Maaseik), Nb. het weer in de zomer = zomerwéér.  greujzaam wéér (Buchten), Nb. Het weer in de zomer: zomerswaer.  greujzaam waer (Tegelen), t wèer in de soémer.  grēuizaam (Nuth/Aalbeek), heet: hīt (Sint-Truiden), het heeft het goed vors gemaakt: als t geregend heeft.  ’t hèèt ’t good vörs gemaak (Boukoul, ... ), het houdt het vers: ⁄t hilt t vieës (Klimmen), het is vers: ⁄t is veesj (Schimmert), conditie akker.  ’t is vers (Herten (bij Roermond)), het maakt het vers: ⁄t maak ⁄t veesj (Schimmert), ⁄t makt ⁄t veirsj (Margraten), het wast goed: et wist good (Hoensbroek), het wordt zomer: vaak omschrijvend  ət wørt somər (Maastricht), loerachtig weer: loeregtig (waer) (Thorn), mals (weer): maals wèer (Gronsveld), mals (Baarlo, ... ), mals wéér (Tegelen), mals waer (Blerick, ... ), mals wair (Ell, ... ), mals weer (Schaesberg), mals weir (Roosteren), mals wèèr (Bree, ... ), mals wéér (Herkenbosch, ... ), maus wéér (Buchten), māls wēͅr (Rosmeer), mels wēͅīr (Bocholt), màls (Kwaadmechelen, ... ), màls wēͅīr (Bocholt), màls wēͅr (Bree), màls weͅjər (Wellen), màls wī(j)ər (Diepenbeek), mals  màls (Donk (bij Herk-de-Stad), ... ), mals (o.)  màls wējər (Borlo), mals weer  mals wēͅr (Peer), māls wer (Neerpelt), màls wēr (Beverlo), màls wēͅr (Opglabbeek), màls wi̞ər (Vliermaal), mals weer.  màls wēr (Beringen), mals wer  màls wēͅr (Gelieren/Bret), mals.  màls (Maaseik, ... ), Nb. De "e"van wer = franse père.  mals wer (Leuken), mals buitje: ei mals buuke (Neer), é mals buijke (Vrusschemig), mals regentje: e mals regentje (Maastricht), ee mals reeëntje (Eygelshoven), mals weer: meltš wèr (Bree), multsj (Bree), møltš (Bree), mals weertje: mals waerke (Roermond), een mals weerke  ə màls weͅrkə (Romershoven), mals wierke  màls wēͅrkə (Hoeselt), malse bijs: malse bies (Nunhem), malse bui: ing malse buij (Vrusschemig), malse bui (Nunhem), malse regen: enne malse rīēge (Schimmert), maalse rêgen (Bergen), malse rengel (Weert), meischeut: meischeut (Montfort), meisjeut (Houthem), mèijsjuüt (Gronsveld), meischeutje: mei scheutje (Stein), (in het voorjaar)  mèjsjeutsje (Wijk), meischeutje (buitje in Mei)  meͅi šøtšə (Smeermaas), meiweer: mei weer (Montfort), mild weer: milje wear (Grathem), miljt wéér (Susteren), milt woer (Welten), miltj wèèr (Haelen), moriljeweer: d.w.z. bij zulk weer, opringen de morilje (bruine paddestoelen, eetbaar!).  marulle weer (Mheer), mul weer: JK: correct overgenomen  mul wèèr (Bree), nat weer: nat (Teuven), nat weer  noͅait wē(j)r (Borgloon), nat.  nāt (Kinrooi), niffel weer: niffel weer  neffəl wē(j)r (Borgloon), regenachtig weer: raengenechtig (Urmond), regelegtig (waer) (Thorn), rēngerächtig (Grevenbicht/Papenhoven), rēͅgəneͅxtix wēͅr (Lanklaar), reͅŋəreͅtəx (Val-Meer), réégenechtig wéér (Lutterade), rêgenechtig waer (Sittard), regenachtig.  rēͅŋəleͅxtəx (Kinrooi), regenetig weer: reͅnətəx wēͅr (Teuven), regenweer: reane weer (Nieuwenhagen), sappig: sappig (Kerkrade, ... ), schoon weer: schŏĕn wáèr (Blerick), sijpelregen: Nb. puuk weer = mooi weer (met zonneschijn).  sieppelrèèn (Waubach), vers (weer): vars weer (Overpelt), veejs (Urmond), veersj waer (Ulestraten), veersj weir (Heer), veersj wèèr (Mheer), veersj wéér (Herkenbosch), vees wair (Obbicht), vees wèer (Kinrooi), vees wéér (Buchten), veesj weèr (Nuth/Aalbeek), veesj wéér (Spaubeek), veis wēͅr (Rotem), vers wèèr (Boukoul, ... ), veus weir (Wolder/Oud-Vroenhoven), veͅs (Kwaadmechelen, ... ), veͅs weer (Halen), veͅs wijər (Linkhout), viesch waer (Oost-Maarland), vieësch (Heerlen), vieësj waer (Klimmen), vie̞s (Tongeren), vɛ̄s wɛr (Boorsem), ⁄t vieësj (Klimmen), veers weir  vērs wēͅr (Stokkem), veers wèr  vērs weͅr (Neerharen), vees weir  veͅeͅs wēͅr (Mechelen-aan-de-Maas), vers  veͅs (Zelem), vɛ̄s (Mechelen-aan-de-Maas), vers weer  vēͅrs wēͅr (Rekem), vɛs (Donk (bij Herk-de-Stad)), vers weer.  vɛrswɛər (Achel), vors weeer  veͅrs wēͅr (Peer), vers regenweer: vie-esch réne wéér (Mechelen), vet weer: ei vèt waeͅr (Maasniel), vet (Hout-Blerick, ... ), vet waer (Baarlo, ... ), vet weër (Velden), vet wèèr (Middelaar, ... ), vet wêêr (Bergen, ... ), vĕĕt wéér (Panningen, ... ), vĕt waer (Tegelen), vèt waer (Baarlo, ... ), vèt wèr (Stevensweert), vèt wéér (Milsbeek, ... ), vét waer (Blerick), vøͅt wēͅr (Lanklaar), vɛt wɛ:r (Venray, ... ), Nb. "e"van luitse "der".  vet wéér (Tegelen), Nb. Het weer in de zomer: t is zomer wair.  vet wair (Maasniel), Nb. Het weer in de zomer: zomer waer.  vet waer (Reuver), Nb. Het weer in de zomer: zomers wèèr.  ei vét wèèr (Neer), vettig weer: vettig  veͅtəx wē(j)r (Borgloon), vochtig weer: vogtig weer (Holtum), voxtøg (Sint-Truiden), voͅxtəx (Teuven), vòchtig (Sittard), vors (weer): vjēs weͅər (Riksingen), vjoͅs (Ketsingen), vjuəs weͅjər (Wellen), voās wèr (Stevensweert), vors waer (Reuver, ... ), vors wair (Horn), vors weer (Meijel), vors weër (Velden), vors wèèr (Bree), vorswaer (Castenray, ... ), voͅrs (Beringen, ... ), voͅrs wēͅr (Bree), voͅrs weͅr (Hamont), voͅs (Hasselt, ... ), voͅs wīr (Hasselt), voͅswèiər (Lommel), voͅswéər (Lommel), voͅəs wèiər (Kermt), vórs wair (Ospel), vórs weer (Meijel), vórs wèèr (Bree), vórsweer (Meijel), vörs (Eind, ... ), vörs waer (Baarlo), vörs weêr (Kerkrade, ... ), vörs wèèr (Neer, ... ), vøͅrs (Wintershoven), mals.  vjoͅəs wiər (Hoepertingen), vers weer  voͅrs wēͅr (Opglabbeek), vjos  vjoͅs (Diepenbeek), vjos (= vers).  vjo͂ͅs (Diepenbeek), vjos weèr  vjoͅs wēͅr (Hoeselt), vors weer  voͅrs wēͅr (Gelieren/Bret), voͅrs wiər (Lummen), vors weer.  voͅrs wēͅr (Bocholt), vos (vers) weer  voͅs wer (Herk-de-Stad), vos weer  voͅs wēͅr (Niel-bij-St.-Truiden), vors weertje: vòs wērkə (Spalbeek), vruchtbaar weer: vruchbaar weir (Wolder/Oud-Vroenhoven), vrögbaar wéér (Roermond), Nb. Het weer in de zomer: zomers wèr.  vruchtbaar (Beegden), vruchtig weer: vruchtig weer  vrøͅ}xtəx wi̞ər (Vliermaal), warm regenachtig: werm raengenechtich (Oirsbeek), wasbaar weer: waasbaar wéér (Mechelen), waasber waer (Eijsden, ... ), waasber wèèr (Mheer), wasbaar (Heythuysen, ... ), wasbaar waer (Herten (bij Roermond), ... ), wasbaar waeͅr (Maasniel), wasbaar wair (Horn, ... ), wasbaar wèèr (Boukoul, ... ), wasbaar wéér (Melick), wasbar wēͅr (Teuven), wasber (Meijel), wasbur (Meijel), woasbaar waer (Egchel), wàs-baar (Schimmert), wàsboͅər wēͅr (Rosmeer), wòòsbaar wéér (Panningen), Aanvulling op laatste pagina, na vraag 54: Poase vreug of Poase laat: Poasse heet de zomer aan zie gaat.  wasbaar wair (Ell), Nb. 1. de a (van was...) is lang; Nb. 2. het weer in de zomer = ut wäër in ne zomer.  wasbaar wäër (Vlodrop), Nb. De "e"van wer = franse père.  wasbaar wer (Leuken), Nb. het weer in de zomer = het wéér in de zomer.  wasbaar wéér (Herkenbosch), Nb. Het weer in de zomer = zoumer weer.  wasbaar wèèr (Margraten), Nb. het weer in de zomer: zomers weir.  wasbaar wéer (Montfort), wasbaar  wàsbjər (Niel-bij-St.-Truiden), wasselijk (weer): wāsələk weͅər (Riksingen), weͅstələk weͅjər (Wellen), weͅsələk (Ketsingen), weͅsələk wīr (Hasselt), wàseͅløk (Overpelt), wàsələk (Lommel, ... ), wɛsələk (Mal, ... ), ’t is wĕsselijk (Overpelt), het is wasselik (weer)  təs wàsələk (wēr) (Velm), Het weer in de zomer: zØm\\rsw‰r.  weͅisələk (Wintershoven), waselek  wāsələk (Neerpelt), wasselijk  wäsələk (Romershoven), wasselijk (o.)  wàsələk wējər (Borlo), wasselijk.  wasələk (Achel), wasselik  wàsələk (Velm), weselijk  wēͅsələk (Hoeselt), wesselijk  wēͅssələk (Hoeselt), zelden  wɛsələk (Tongeren), wassend weer: wassend (Hoensbroek), wassend waer (Mechelen), wassend  wàsənt (Maaseik), wassig (weer): wassig (Bree), wassig waer (Klimmen), wassig weer (Waubach), wessig (Dieteren, ... ), wessig waer (Limbricht, ... ), wessig wair (Ospel), wessig weer (Hoensbroek, ... ), wessig wèer (Kinrooi), wessig wéér (Tungelroy, ... ), weͅsex (Bree, ... ), weͅsex wer (Bree), weͅsex wēͅr (Maaseik, ... ), wàsex (Bree), wàsəx (Bocholt), wässig (Brunssum), wässig waer (Sittard), wèssig (Guttecoven, ... ), wéssig (Born, ... ), wɛseg (Boorsem), ’t is wessig (Neer), ⁄t is wessig (Schimmert), (van wasse = groeien).  wessig (Tungelroy), dat goed doet wassen  ə wesəx wiər (Hoepertingen), good  wèssig wéér (Spaubeek), Nb. Het weer in de zomer = zoomerswéér.  wessig wéér (Susteren), Van dit weer zegt men hier: - het graas wist de keuj de moel in en - niks es graas en - oenjereéger.  wessich waer (Oirsbeek), wassig weer  weͅsəx wēͅr (Opglabbeek), wassig weer.  weͅsəx wēͅr (Kinrooi), wessig  weseg (Ophoven), weͅsex (Lanklaar), wɛsex (Mechelen-aan-de-Maas), wessig weer  weͅsex wēͅr (Val-Meer), weͅseͅx wēͅr (Bocholt), weͅsəx wēͅr (Rekem), wessig weir  weͅsex wēͅr (Stokkem), wessig wèr  weͅseg weͅr (Neerharen), wasweer: waase weer (Eygelshoven), waase weêr (Kerkrade), waase wäer (Bleijerheide), Nb. het weer in de zomer: zoemerweer.  was weer (Schaesberg), weer voor in te wassen: weər vər dyn tə wàsə (Wellen), weids: wejts (Heythuysen), zacht regentje: ee zach reeëntje (Eygelshoven), zacht weer: zach (Gronsveld), zacht wêêr (Hoensbroek), (= zacht).  het weer is zach (Jabeek), zeumetig: zômətex (Maaseik), zeumig weer: zeumig (Heerlen), zeumig waer (Puth), ziomig wèr (Schimmert), zeumig  zø̄məx (Lanklaar), zoet weer: zøͅi̯ət wijər (Linkhout), #NAME?  zøͅ‧t wēͅ‧r (Sint-Martens-Voeren), JK: correct overgenomen  a zeut waer (Oost-Maarland), zeut waer (Mechelen), zomerweer: zaomerwaer (Sevenum), zomər wɛr (Boorsem), zomig weer: zeumig (Heerlen, ... ), zeumig waer (Puth, ... ), zēūëmig weer (Hoensbroek), zömig  zøͅmig (Mechelen-aan-de-Maas), zon weer baat nog een keer: zulk weer helpt nog eens.  zun wêêr bat nog ennekier (Bergen) groeizaam (weer) || groeizaam weer (in de zomer) [vet] [N 22 (1963)] || mals regenachtig weer (in de zomer) [vers, vörs] [N 22 (1963)] || mals regenbuitje || mals, regenachtig weer in de zomer III-4-4
groen groen: grȳn (Meijel), halfgaar: halfgār (Meijel), ongaar: ongār (Posterholt) Slecht doorlooid, gezegd van zoolleer. [N 60, 10] II-10