23461 |
hamer van de klepklok |
hamel:
den haomel (Q086p Eigenbilzen),
hamel (L325p Horn, ...
Q095p Maastricht),
hoamel (Q071p Diepenbeek),
hōāmel (Q077p Hoeselt),
hämel (P219p Jeuk),
hamer:
den hamer (Q016p Lutterade),
den hoamer (Q001p Zonhoven),
dr hamer (Q111p Klimmen, ...
Q117p Nieuwenhagen),
haamer (Q021p Geleen, ...
L312p Neerpelt),
hamer (L269p Blerick, ...
Q207p Epen,
L328p Heel,
L298p Kessel,
Q111p Klimmen,
L299p Reuver,
L318b Tungelroy,
Q117a Waubach),
hammer (Q202p Eys),
hamer van een klepklok:
dr hamer van n klepklok (Q203p Gulpen),
klepel:
klepel (L371a Geistingen, ...
P188p Hoepertingen,
P188p Hoepertingen),
kleper:
kleiper (P047p Loksbergen),
klepper (Q020p Sittard),
klephamer:
klephamer (L355p Peer),
klɛphamər (L265p Meijel),
klimphamer:
klimphamer (L271p Venlo),
klokkenhamel:
klokkenhamel (Q095p Maastricht),
klokkenhamer:
de klokkehamer (Q099p Meerssen),
klokkehamer (L320a Ell, ...
L216p Oirlo),
trump:
t trump (Q032p Schinnen),
trumper:
trimper (L282p Achel),
trumper (L317p Bocholt),
trumphamel:
trumphamel (L383p Melick),
trumphamer:
de trumphamer (Q032p Schinnen),
dr trumphamer (Q117p Nieuwenhagen),
trimphamer (L353p Eksel, ...
L266p Sevenum),
trumhamer (L295p Baarlo),
trumphamer (L328p Heel, ...
Q111p Klimmen,
Q016p Lutterade,
L382p Montfort,
L294p Neer,
L371p Ophoven,
L423p Stokkem,
L374p Thorn,
L289p Weert),
trûmphamer (Q098p Schimmert),
tumphamer:
der tōmphāmer (Q253p Montzen),
tumphamer (Q101p Valkenburg),
urenhamer:
oeërehammer (Q121p Kerkrade)
|
De hamer van een klepklok [trumphamer?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
31203 |
hamer voor kapwerk |
beitelhamer:
bejtǝlhāmǝr (L371p Ophoven),
bombeerhamel:
bǫmbęjǝrhǭmǝl (P176b Bevingen),
kaphamer:
kaphamǝr (Q116p Simpelveld, ...
Q121b Spekholzerheide),
kaphāmǝr (L159a Middelaar, ...
L382p Montfort,
L216a Oostrum,
L299p Reuver,
Q099q Rothem,
L192a Siebengewald,
L213p Well),
muurhamer:
mūrhāmǝr (Q113p Heerlen),
ovenhamer:
ǭvǝhāmǝr (Q108p Wijnandsrade),
vuisthamer:
vū.sthāmǝr (L289p Weert)
|
Hamer die door de smid gebruikt wordt om ovenstenen uit te kappen en in te passen. Zie ook het lemma "kaphamer" in Wld ii.9 en de daarbij behorende afbeelding 8. [N 33, 63]
II-11
|
31946 |
hamerbaan |
blad:
blat (K317p Leopoldsburg),
het plat:
(h)ǝt plat (Q083p Bilzen),
kop:
kǫp (L299p Reuver),
palm:
palǝm (Q121c Bleijerheide),
platte kant:
platǝ kant (Q083p Bilzen),
platǝ kānt (Q204a Mechelen),
plet:
plɛt (Q121c Bleijerheide),
slagvlak:
slāx˲vlak (L271p Venlo),
veld:
veld (L421p Dilsen),
voorkop:
vø̄rkǫp (L330p Herten)
|
Het verstaalde voorvlak van de hamerkop waarmee men op de spijkers slaat. Zie ook afb. 85. [N 53, 126g; N 53, 126c]
II-12
|
28345 |
hamerbout |
hamerbout:
hamǝrbōts (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Wilhelmina])
|
Speciaal soort bout die wordt gebruikt voor het koppelen van schudgootplaten. De kop van de bout heeft de vorm van een hamer. [monogr.]
II-5
|
27342 |
hameren |
met de hamer derophouwen:
met dǝr hāmǝr drophowǝ (Q255p Kelmis)
|
Met de hamer ergens op slaan. [monogr.]
II-4
|
31947 |
hamerhuis |
gat:
gāt (L271p Venlo),
huis:
hū.s (Q204a Mechelen),
hūs (L330p Herten),
hǫws (K317p Leopoldsburg),
huist:
dǝ hūs (Q018p Geulle),
hūst (L328p Heel),
kot:
kǫt (K353p Tessenderlo),
nest:
nē̜s (Q121c Bleijerheide),
steelgat:
štēlgāt (L330p Herten, ...
L299p Reuver)
|
Het gat voor de hamersteel in de kop van de hamer. Zie ook afb. 85. [N 53, 126f]
II-12
|
31945 |
hamerkop |
bol:
bǫl (Q015p Stein),
hamelkop:
hāmǝlkǫp (L330p Herten),
hamer:
hāmǝr (L163p Ottersum, ...
L385p Sint Odilienberg),
hǭmǝr (K317p Leopoldsburg),
hamerkop:
hamǝrkǫp (Q121c Bleijerheide),
hāmǝrkǫp (L328p Heel),
kop:
kǫp (Q083p Bilzen, ...
Q204a Mechelen,
L299p Reuver,
L271p Venlo),
kop van een hamel:
kǫp ˲van nǝn hāmǝl (L330p Herten)
|
Het zwaarste gedeelte van de hamer, waarmee men op de spijkers slaat. Zie voor de verschillende onderdelen van de hamerkop ook afb. 85 en de volgende lemmata. [N 53, 126b-c]
II-12
|
25981 |
hamermolen |
hamelmolen:
hǭ.mǝl[molen] (Q188p Kanne, ...
Q088p Lanaken,
Q240p Lauw,
Q180p Mal,
Q241p Rutten,
Q162p Tongeren),
hǭmǝl[molen] (P188p Hoepertingen),
ǭmǝl[molen] (P176p Sint-Truiden),
hamermolen:
hamermolen (Q099q Rothem),
hā.mǝr[molen] (Q095p Maastricht),
hāmǝr[molen] (L372a Aldeneik, ...
L417p As,
L321a Ittervoort,
L370p Kessenich,
Q111p Klimmen,
L372p Maaseik,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L361p Tongerlo),
hǭ.mǝr[molen] (Q088p Lanaken, ...
Q181p Sluizen)
|
In het algemeen elektrisch aangedreven molen om graan e.d. fijn te slaan. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømolenŋ het lemma ɛmolenɛ.' [Jan 249; Coe 227; Grof 300; N O, 32j; N D, add.]
II-3
|
31949 |
hamerpin |
bek:
bɛk (Q121c Bleijerheide, ...
Q204a Mechelen),
naas:
nǭs (Q083p Bilzen),
pen:
pęn (L330p Herten),
pɛn (K317p Leopoldsburg, ...
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
L271p Venlo),
pin:
pen (Q015p Stein),
snuit:
snyt (L163p Ottersum),
spitse kop:
špetsǝ kǫp (L330p Herten),
staart:
start (Q015p Stein),
tip:
tep (Q083p Bilzen)
|
Het schuin aflopende deel aan één kant van de hamerkop. Zie ook afb. 85. De hamerpin wordt onder meer gebruikt om kleine spijkers in het hout te slaan. [N 53, 126d]
II-12
|
31687 |
hamerslag |
(het) gehamerd:
gǝhāmǝrtj (L329p Roermond),
hamerslag:
hāmǝrslax (L291p Helden, ...
L210p Venray
[(wordt hier niet veel toegepast)]
),
hāmǝrslāx (L246p Horst),
hāmǝršlāx (Q098p Schimmert),
āmǝrslāx (L423p Stokkem)
|
Het resultaat van het verdumpelen: deukjes en kuiltjes in het oppervlak van het koperen voorwerp. Zie ook het vorige lemma. [N 66, 32b]
II-11
|