e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
hemd hemd: hemǝ (As  [(Zwartberg / Waterschei)]   [Winterslag, Waterschei]), him (Hamont  [(Eisden)]   [Domaniale]), hømp (Zonhoven  [(Zwartberg)]   [Eisden]), hømǝ (Eisden  [(Eisden)]  , ... [Eisden, Zwartberg]  [Emma]  [Zwartberg]  [Maurits]  [Eisden]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]  [Maurits]), hē̜mǝ (Nieuwenhagen  [(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]  , ... [Laura, Julia]  [Emma]), hęmt (Brunssum  [(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]   [Zolder]), hęmǝ (Heerlen  [(Oranje-Nassau I-IV)]  , ... [Wilhelmina]  [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]), hɛ.mǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]  , ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]  [Domaniale]  [Domaniale]  [Julia]), hɛm (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Eisden]), hɛmǝ (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]  , ... [Laura, Julia]  [Winterslag, Waterschei]), hɛ̄mǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Zwartberg, Waterschei]), kuilhemd: kulhømǝ (Buchten  [(Maurits)]  , ... [Domaniale]  [Willem-Sophia]), kulhęjmǝ (Spekholzerheide  [(Willem-Sophia)]   [Domaniale]), kulhęmǝ (Kerkrade  [(Domaniale)]   [Domaniale]), kulhɛmǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]), kulhɛ̄mǝ (Heerlen  [(Emma)]   [Maurits]), k˙ulhę.mp (Eys  [(Oranje-Nassau I / III / IV)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]) Hemd, meestal gemaakt van flanel. [N 95, 60; monogr.] II-5
hemel hemel: de heemel (Klimmen), de hiëmel (Klimmen), den hēēmel (Schimmert), den hiemel (Tongeren), den iemel (Tongeren), der heemel (Eys), der himmel (Bocholtz, ... ), dn e.ml (Leopoldsburg), dn e.məl (Bocholt, ... ), dr hieëmel (Klimmen, ... ), dér hieëmel (Terlinden), dən e,məl (Eisden), dən e.məl (As, ... ), dən e.əməl (Rotem), dən he.məl (Belfeld, ... ), dən hi:məl (Montenaken), dən hɛ.məl (Baexem), dən i.məl (Brustem, ... ), dən i.əməl (Bilzen, ... ), dən i:məl (Gingelom, ... ), dən iməl (Stokkem), dər heməl (Montzen), eemel (Geleen), emel (Lutterade), eməl (Kessenich), ēmel (Maaseik), ēməl (Kinrooi, ... ), haemel (Sevenum), he,məl (Sevenum), he-mel (Blitterswijck), he.iməl (Lummen), he.jməl (Koersel), he.ml (Heppen, ... ), he.mḷ (Kerkhoven, ... ), he.məl (America, ... ), he.əməl (Montfort, ... ), he:m.l (Tessenderlo), he:məl (Kortessem, ... ), heemel (Achel, ... ), heemöl (Posterholt), heeëmel (Voerendaal), heiemel (Klimmen), heiməl (Hasselt, ... ), heme l (Venlo), hemel (Afferden, ... ), heməl (As, ... ), hEməl (Neerglabbeek), heməl (Opglabbeek, ... ), heəməl (Swalmen), hējəməl (Beverlo), hēmel (Berg-en-Terblijt, ... ), hēməl (As, ... ), hĕməl (Gruitrode, ... ), hi.iməl (Alken, ... ), hi.məl (Berg, ... ), hi.əməl (Amby, ... ), hi.əməḷ (Genk), hi:məl (Aalst-bij-St.-Truiden, ... ), hie,el (Wellen), hieemel (Brunssum, ... ), hiemel (Amby, ... ), hiemël (Hoeselt, ... ), hieməl (Rosmeer, ... ), hieëmel (Gulpen, ... ), hiĕjemel (Eys), hiiməl (Jeuk, ... ), hijmel (Loksbergen), him-mel (Vijlen), himel (Voort), himmel (Epen, ... ), himəl (Baelen, ... ), hiəməl (Heers, ... ), hīēmel (Heer), hīēëmel (Nieuwenhagen), hīmmel (Panningen), hīməl (Beverst, ... ), hīəməl (Dilsen), hèemel (Koningsbosch), hèmel (Ell), hê.məl (Hasselt), hî.məl (Houthalen), höməl (Eupen), høməl (Eupen, ... ), hɛ.iməl (Loksbergen), hɛ.məl (Bree), hɛ.əməl (Meldert), hɛməl (Zelem), iemel (Sint-Truiden, ... ), iməl (Sint-Truiden), inən e.məl (Neer), īməl (Lanklaar), īəməl (Elen, ... ), E bèt bè(t) nen hȉ.ëmel: een hemelbed  hīē.ëmel (Zonhoven), Opm. ee = ee/ê.  heemel (Sevenum), pagina ontbreekt  dən i.məḷ (Mechelen-aan-de-Maas) baldakijn || De hemel [himmel, heemel]. [N 96D (1989)] || hemel [RND], [SGV (1914)] || Hemel. [ZND 01 (1922)], [ZND A1 (1940sq)] III-2-1, III-3-3
hemelrijk hemel: heemel (Achel, ... ), hemel (Lommel, ... ), hieemel (Weert), hemelrijk: heemelriek (Ophoven), hemelriek (Eksel, ... ) Het hemelrijk. [N 96D (1989)] III-3-3
hemelsleutel duivelskruid: Veldeke  duvelskroeht (Waubach), geneeskruid: geneeskraud (Jeuk), gewone hemelsleutel: zelfde  gewone hemelsleutel (Echt/Gebroek, ... ), heelblaadje: sedum purpureum  eͅelblēͅtjə (Meeswijk), heelkruid: WLD  heilkrüt (Beesel), heksenkruid: Veldeke  heksekroeht (Waubach), hemelsleutel: ± Veldeke  hemelsleutel (Tienray), hemelsleuteltje: -  hemelsjleutelkə (Berg-en-Terblijt, ... ), jansesbloem: janssesblom (Heerlen), janskruid: janskroed (Eys), kerkensleutel: WLD  kirkesleutel (Stein), koedemmen: dem = tepel  koedemme (Eigenbilzen), koetetten: (mogelijk wegens de uitstekende kroonslippen of de vlezige bladeren): z. L.J. p. 37  koutétte (Zonhoven), porseleinbloem: poschjelei bloom (Vijlen), (bij afbeelding 86)  poschelei bloom (Vijlen), sint-jansbloem: idiosyncr.  Sint Jansbloum (Sittard), sint-janskruid: Sintjanskroed (Lutterade), St Jans kroet (Wijlre), St. Janskraud (Jeuk), St. Janskroet (Schimmert), St. Janskruŭd (Oirlo), Bree Wb.  Sint-Janskrûd (Bree), eigen spelling  sint janskroet (Montfort), eigen spellinsysteem  St. Janskroed (Meijel), idiosyncr ?  St. Janskruid (Blerick), idiosyncr.  St. Janskroed (Thorn), WLD  sint-janskroet (Swalmen), St Jans kroet (Montfort), St Jans krōēt (Schimmert), St. Janskroed (Ophoven), St. Janskroet (Thorn), st. janskrōēt (Reuver), sleutelbloem: WLD  sjlöttelblom (Mheer), vetplant: Spelling: "fonetisch  vetplant (Maastricht) gewone hemelsleutel (Sedum telephium L.) [DC 60a (1985)] || hemelsleutel || Hemelsleutel (sedum telephium: purpureum 10 tot 40 cm hoog. De stengels groeien rechtop of opstijgend; de bladeren groeien tegenoverstaand, eivormig, vlezig en gezaagd; de bloemen groeien in dichte trossen en zijn geel of purperrood. Bloeitijd in juli e [N 92 (1982)] || St.-Jansbloem III-4-3
hemelvaartsdag christi hemelvaart: (kriste) Hiemelvaat (Waubach), Kriste Hiemelvaat (Eys), Kriste hieëmelvaat (Gulpen), Kriste himmelvaart (Bocholtz), Kriste Himmelvaat (Kerkrade), kristiheməlvāt (Montzen), hemelvaart: hamelvaart (Melick), heemelvaart (Geleen, ... ), hemelvaart (Achel, ... ), Hemelvaart (Meerssen), hemelvaart (Montfort, ... ), Hiemelvaart (Maastricht), hiemelvaart (Maastricht, ... ), hiemelvoart (Houthalen), hieməlvaart (Maastricht), Hieëmelvaat (Nieuwenhagen), himmelvaart (Siebengewald), Himmelvaat (Waubach), hiëmelvaat (Voerendaal), iemelvaart (Stokkem), hemelvaartdag: hemelvaartdaag (Opglabbeek), hemelvaortdaag (Eksel), hiemelvaortdaog (Zonhoven), hiemelvoartdoag (Eigenbilzen), hemelvaartsdag: hamelvaartsdaag (Maasbree), heemelvaartsdaag (Thorn), hemelsvaartsdaag (Neerbeek), Hemelvaarts-daag (Schimmert), hemelvaartsdaag (Baarlo, ... ), Hemelvaartsdaag (Valkenburg), hemelvaertsdaag (Guttecoven), heməlvārtsdax (Meijel), Hiemelvaarts-daag (Maastricht), Hiemelvaartsdaag (Maastricht), Hiemelvaartsdag (Klimmen), hiemmelvaartsdaag (Terlinden), Hieëmelvaart(sdaag) (Klimmen), himmelvaarsdag (Meijel), Himmelvaartsdaag (Bocholtz), himmelvaartsdag (Oirlo), himmelvaats-daag (Epen), hīēëməlvaat(sdāāg) (Nieuwenhagen), onze-heer-hemelvaart: Ons Hiër Himmelvaart (Sint-Martens-Voeren), oos hieër hemelvaart (Eksel), oos ieër iemelvaot (Sint-Truiden), Os (h)eer Heemëlvort (Tongeren), os heer hemelvaart (Ophoven), os heer hemelvōāt (Hoeselt), os heer hémelvoat (Hoeselt), os hejer hiemelvoart (Heers), os hiejer hemelvaart (Neerpelt, ... ), os- hier - hemelvoart (Tessenderlo), oshéhēīmelvóórt (Loksbergen), s haere hemelvaant (Guttecoven), s hier hiemelvoart (Diepenbeek), siëren heemelvaart (Montfort), onze-heer-hemelvaartsdag: s hierehemelvaartsdaag (Tungelroy), onze-lieve-heer-hemelvaart: slievenheer hemelvaart (Eigenbilzen) De processie die tijdens de kruisdagen gehouden wordt voor een goede oogst, de kruisprocessie . [N 96C (1989)] || Hemelvaart, Hemelvaartsdag [Hiemelvaart, Himmelvaatsdag, Himmelvaat, Kriste hiemmelvaat]. [N 96C (1989)] || Hoe heet bij u de feestdag van O.L.V.-Hemelvaart (15 augustus)? [ZND 17 (1935)] III-3-3
hen met kuikens broek: bruk (Beegden, ... ), brūk (Baarlo), broekhen: brukhen (Stein), brok: brok (Achel, ... ), broǝk (Beegden, ... ), brõk (Stramproy), brø̜k (Thorn), brō.k (Opglabbeek), brōk (Echt, ... ), brǫk (Geulle, ... ), brokhen: broken (Boorsem), brokhen (Genk, ... ), hen met kiekens: hen met kiekens (Bree), hen met kuikens: hęn mę kykǝs (Overpelt), kloek: kluk (Afferden, ... ), klūk (Tegelen), kloeker: klukǝr (Haelen), kloekhen: klu.khin (Hoeselt, ... ), klui̯khen (Vlijtingen), kluken (Melveren, ... ), klukhen (Aalst, ... ), klukhin (Berg, ... ), klūkhen (Boekhout), kloekje: klykskǝ (Montfort), klok: klok (Amby, ... ), klōk (Gronsveld, ... ), klokhen: kloken (Bilzen, ... ), klokhen (Berbroek, ... ), proek: pruk (Limbricht, ... ), prok: prok (Beek, ... ), prokhen: prokhen (Heusden, ... ), prokhin (Houthalen) Kip die rondloopt met kuikens. Zie afbeelding 9. [A 6, 1c; A 28, add.; L 22, 22; Gwn 5, 15 add.; NE II, 11; L B2, 320; R 3, 40; JG 1a, 1b, 2c; Vld.; monogr.] I-12
hen zonder staart blote hen: blau̯tǝ hen (Maasmechelen), bolaars: bolhāš (Schimmert), bolārš (Valkenburg), bolāš (Heerlen, ... ), bolhen: bolhen (Berverlo, ... ), bolhē̜n (Meijel), bou̯lhin (Gelinden, ... ), bǫlhen (Bocholt, ... ), bǫǝlhen (Bocholt), bǭlhen (Bree, ... ), bolhoen: bolhōn (Grathem), bōu̯hun (Milsbeek, ... ), bolkip: bolkep (Obbicht), bolkip (Blerick), bolstaart: buwǝlstat (Opheers), bolstuit: bolstyt (Boshoven, ... ), bē̜lstȳt (Altweert, ... ), bolvot: bolvot (Guttecoven, ... ), bolvots: bolvots (Tegelen), bothen: bōthen (Lommel), flodderkont: flǫdǝrkǫnt (Hoeselt), flotshen: flotshin (Zichen-Zussen-Bolder), fochhen: fǫxhin (Hoeselt), gepikte hen: gǝbekdǝ hen (Lummen), geplukte hen: gǝpløkdǝ hin (Maasmechelen), hen zonder staart: hen zondǝr stat (Rummen), hen zǫnǝr stat (Kermt), hin zunǝr stęt (Paal), hoen zonder staart: hōn zoŋǝr štart (Puth), kaal hen: kāl hen (Waterloos), kaal vot: kāl vōt (Melick), kale kont: kāl kōnt (Leunen), stompstaart: stumpstat (Hoeselt), stop: stop (Rotem), stopstaart: stupstat (Wellen), stupstɛrt (Eupen, ... ), štupštat (Hoensbroek), štupštats (Bocholtz), štupštatz (Nieuwenhagen), štupštɛrt (Maasniel), toelaars: tulāš (Eupen), verruizelde prij: vǝrȳzǝldǝ pri (Ulestraten) [N 19, 62b; monogr.] I-12
hengel hengel: engel (Borgharen, ... ), heingel (Borgloon), hengel (Beringen, ... ), hingel (As, ... ), hèngel (Horst, ... ), hèŋel (Aalst-bij-St.-Truiden), hɛɛngel (Hoepertingen, ... ), ingel (Montfort), (*Venray Wb.  heingel (Oirlo), (*Venray Wb.)  hèngel (Merselo), (en viem = snoer).  hengel (Blerick), (i neigd naar è).  hingel (Reuver), *Sittard Wb., vgl. wel  hengel (Sittard), *Venray Wb.  hengel (Venray), Een eerste informant antwoordt "er wordt niet gevischt in mijn omgeving", een tweede informant "niet gebruikt; woord hengel bekend".  hengel (Linde), kleine i die bovenaan achter de ee staat  (h)ēiŋel (Sint-Truiden), NB Hasselt Wb. hengsel.  hengel (Hasselt, ... ), NB Kortessem Wb. hengsel.  heĭngel (Wellen), NB Maastricht Wb., pag. 139: hengel, oorvormig handvat; - voor de bet. van hengelroede, z. vèsgeerd.  hingel (Maastricht), NB Zonhoven Wb. hengsel.  hɛngel (Zonhoven), Opm. e = ´/Ô.  hengel (Sevenum), Opm. van een ketel.  ingel (Geleen) Een lange stok om mee te vissen. [ZND 23 (1937)] || hengel [SGV (1914)] || Hengel. [ZND 01 (1922)], [ZND m], [ZND m], [ZND m], [ZND m] III-3-2
hengel: angel angel: an(g)el (Maaseik), angel (Bilzen, ... ), angəl (Swalmen), hangel (Elen), angel  angel (Geleen) hengel [SGV (1914)] || Hengel. [ZND 01 (1922)] III-3-2
hengsel anse: hɛ̄s (Loksbergen), beugel: bø̄gǝl (Meijel), hengel: (h)ingel (Puth), (h)iŋəl (Kinrooi), (h)èngel (Puth), angel (Valkenburg), eengel (Rothem), engel (Opgrimbie, ... ), eŋǝl (Stokkem, ... ), eŋəl (Bree, ... ), eͅi̯ŋəl (Sint-Truiden), eͅŋəl (Hasselt), haŋəl (Bree), he.ŋəl (Altweert, ... ), heengel (Ulbeek, ... ), hei̯ŋəl (Hoepertingen), hemgel (Hasselt), hengel (Beringen, ... ), henggel (Baarlo), heŋǝl (Helden, ... ), heŋəl (Beringen, ... ), hēngel (Lontzen), hēŋəl (Ulbeek, ... ), hēͅŋəl (Beringen, ... ), he͂ŋəl (Heers), heͅŋəl (Beringen, ... ), he̝ͅŋəl (Overpelt), hikel (Kaulille), hin-gel (Blitterswijck), hingel (Afferden, ... ), hingnel (Nunhem), hiŋəl (Lozen, ... ), hīngel (Maastricht, ... ), hungel (Kessel), hyngel (Gronsveld), hèngel (Gronsveld, ... ), hìngel (Stevensweert), hē̜ŋǝl (Weert), hęjŋǝl (Jesseren), hęŋǝl (Diepenbeek, ... ), hɛngel (Rekem), hɛŋəl (Alken, ... ), ingel (As, ... ), iŋəl (Lanklaar, ... ), êngel (Susteren), ëngel (Grathem), ęjŋǝl (Sint-Truiden), ęŋǝl (Neeritter), ɛngel (Rekem), ɛngəl (Sint-Truiden), ɛŋəl (Bree, ... ), (m).  ingel (Obbicht), bij een emmer  hengel (Heers), Den hèngel vanˆ iemer: het hengsel van de emmer  hèngel (Zonhoven), Hèè pòk den hèngel möt de zwèngel: hij nam het hengsel mer de handgreep vast  hèngel (As, ... ), m  heͅŋəl (Diepenbeek), m.  eŋəl (Bocholt), ēŋəl (Hasselt), eͅŋəl (Hoeselt), heͅnəl (Mechelen-aan-de-Maas), heͅŋəl (Zichen-Zussen-Bolder), hingel (Gennep), hɛŋəl (Opheers), man. mv. h\'i]\\ls  hɛiŋəl (Borgloon), man. mv. ~s  hɛŋəl (Wellen), meervoud ~s  heŋəl (Zolder), mna.  heŋəl (Boekt/Heikant), nasaleringsteken hoort op de n  hin~gel (Heerlen), spelling Beverlo wbk.; \": naslag (stomme e)  hèngel (Beverlo), vergelijk engel in duits  hengel (Heer), Verklw. hingelke D¯n hingel van de koffipot is gebroke Voor de bet. van vistuig, hengelroede zie vèsgeerd  hingel (Maastricht), ‘ moet eigenlijk ]+ nasaleringsteken zijn  heͅŋ̂əl (Genk), hengsel: eŋsəl (Hasselt), heingsel (Sint-Truiden), hengsel (Buchten, ... ), henksel (Buchten), heŋsǝl (Stramproy), heŋsəl (Hamont, ... ), he͂ͅŋsəl (Neerpelt, ... ), heͅŋsəl (Achel, ... ), hingsel (Amstenrade, ... ), hings’l (Asenray/Maalbroek), hĭngsel (Gulpen), huigsel (Bocholt), hèngsel (Baarlo, ... ), həŋsəl (Overpelt), hɛŋsəl (Beverlo, ... ), ingsel (Tungelroy), ęjŋsǝl (Sint-Truiden), ęŋsǝl (Stokkem), (i naar è)  hingsel (Reuver), De deur oet de hingsels huffe  hingsel (Maastricht), Verklw. hingselke  hingsel (Heerlen, ... ), oor: ō.r (Sittard) handvat, hengsel || handvat, hensel || hengel || hengsel [SGV (1914)], [ZND 43 (1943)] || hengsel (bv van een emmer) || hengsel van een emmer [ZND B1 (1940sq)] || hengsel van een korf [ZND B1 (1940sq)] || hengsel van emmer, eierkorf, etc || hengsel van emmer, ketel, etc || hengsel van waterketel van koper of ijzeren met hengsel en tuit (hengel, hengsel) [N 20 (zj)] || hengsel, handgreep || hensel || Het grote handvat over de hele mand heen. Zie ook afb. 284. De wis waarmee een hengsel werd gevlochten werd in Stokkem (L 423) beugel (bø̄ǝgǝl) genoemd. [N 40, 72; monogr.] II-12, III-2-1