e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
het garen oprollen op bollen winden: op bollen winden (Beringe), opdraaien: updrōwǝ (Loksbergen) Het garen oprollen. De spinner hield daarbij het einde van het garen vast en ging op de haspel toe, zodat het garen niet over de grond sleepte. [N 48, 51] II-7
het gebergte afkloppen bet gebirge afkloppen: t jǝberǝjǝ āfklopǝ (Kelmis) Bij het stutten moest de houwer zeer voorzichtig te werk gaan. Hij klopte het gesteente in de buurt nauwkeurig af om te horen of er geen storingen waren. [monogr.] II-4
het geluid dat de duif maakt bij de duivin in een hoekje te jagen (baltsverschijnsel) brommen: brómmə (As), brômme (Swalmen), brullen: brullen (Eisden), br‧øͅlə (Eys), Opm. v.d. invuller: zie ook bij vraag 95!  brullen (Doenrade), drijven: drī.və (Eys), grommen: grómmə (As), hoeken: hoeken (Koersel), huilen: Opm. v.d. invuller: komt van het woord "huilen".  hailen (Tongeren), jagen: joege (Geleen), jouwen: Algemene opmerking: deze vragenlijst is nogal slecht (= weinig antwoorden) ingevuld!  joewen (Gruitrode), knorren: knòrrə (As), koeren: koere (Buchten, ... ), kōerrə (Guttecoven), koerken: koerken (Koersel), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook bijlagevellen met (eventuele) aanvullingen en diverse toelichtingen.  koerke (Wanssum), lokken: lokke (Echt/Gebroek, ... ), lokroep (zn.): lokroop (Herten (bij Roermond)), paren: paare (Venray), roekedekoe: roekedekoe (Houthalen), roekedekoeken: roekedekoeken (Mielen-boven-Aalst), Opm. v.d. invuller: de tweede "oe"is lang.  roekedekoeken (Jeuk), roeken: roeke (Jesseren, ... ), roeken (Doenrade, ... ), roeêke (Wijlre), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: invuller heeft hierbij twee bijlagevellen bijgevoegd, t.w.  roēke (Bilzen), roekoeken: roekoeke (Lutterade), roekoen: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  roekoeə (Grathem, ... ), roepen: rōōpə (Beesel), rūpə (Meijel), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  ròpe (Zolder) Hoe benoemt men de volgende baltsverschijnselen van duiven: het geluid dat de duif daarbij maakt? [N 93 (1983)] III-3-2
het gesteente verbrokkelen kwetsen: kwetšǝ (Kelmis) Door draaien en drukken met het boorwerktuig de "quäng" het gesteente verbrokkelen en kapotmaken. [monogr.] II-4
het ge√ãgde, ge√ãgd land geëgd land: gǝęxt lānt (Aijen), het geëegd: ǝt ˲gǝē̜xt (Doenrade, ... ), het geëegs: ǝt ˲gǝē̜xs (Cadier, ... ), het geëgd: ǝt ˲gǝęxt (Kronenberg, ... ), het geëgde: ǝt ˲gǝęgdǝ (Merselo), het ligt geëgd: ǝt let ˲gǝęxt (Ottersum, ... ), het ligt in de eeg: ǝt lek en dǝ ē̜x (Cadier) De in dit lemma verenigde termen betreffen het reeds geëgde gedeelte van een akker of het geëgde oppervlak van de akker in zijn geheel: een stuk land dat geëgd ligt. [N 11A, 171; monogr.] I-2
het granen het granen: ǝt ˲grǭnǝ (Tessenderlo) Het doorlaten van graan door het schoen. [N O, 19p] II-3
het gras maaien (het) gras afdoen: graas aafdoeè (Doenrade), graos aofdoen (Eijsden), grāās aafdōēë (Nieuwenhagen), het gras afdoen (Gorsem), het graës aafdoeën (Hasselt), het groas afdoen (Muizen), t gras afdoen (Beringen), t graës aafdoeën (Hasselt), t grōͅs afdūn (Herk-de-Stad), ⁄t graas aaf doea (Klimmen), ⁄t graas aafdoeë (Waubach), ⁄t graas aafdoon (Obbicht, ... ), ⁄t jraas afdoeë (Haanrade), (het) gras afmaaien: graais afmaain (Hechtel), graas aafméie (Geistingen), graos afmĕin (Stokrooie), gras afmaaien (Baarlo), grawes afmè (Spalbeek), graəs aof mijə (Alken), grās (āf)maejə (Mechelen-aan-de-Maas), groawəs aofmèjə (Heers), grous oufmē (Zichen-Zussen-Bolder), het graas aafmaien (Rekem), het graas aafmei-jen (Neeroeteren), het graas aafmejen (Rotem), het graas aafmejjen (Opoeteren, ... ), het graas aafmijen (Reppel), het graas aafmèen (Houthalen), het graas afmei-e (Jeuk), het graas afmeie (Borlo), het graas aofmejen (Lanklaar), het graos aafmeiën (Kuringen), het graos afmeien (Duras, ... ), het graos aofmeien (Sint-Lambrechts-Herk), het gras aafmaje (Hasselt), het gras aafmejjen (Neeroeteren), het gras aafmēn (Hechtel), het gras afmaaien (Heppen), het gras afmeə (Montenaken), het gras afmoan (Oostham), het graəs oufmeie (Voort), het grās afmēͅ (Zichen-Zussen-Bolder), het grās āfmeͅ`ən (Linde), hət graəs āfme͂ͅə (Houthalen), hət groz oͅfmēͅə (Genk), hət grōͅs āfmeͅə (Lanaken), t graas aafmej-je (Eisden), t graas aafmejen (Bocholt), t graas aafmejjen (Bocholt), t graas aafmeïen (Ellikom), t graas aafmĕjen (Kaulille), t graas aafmè-jen (Rotem), t graas afmaien (Neerharen), t graas afmaje (Beverlo), t graas afmeien (Maaseik), t graas afmeîê (Kaulille), t graas afmeͅ-en (Peer), t graas afmêen (Peer), t graas aëfmeië (Sint-Lambrechts-Herk), t graos aafmaae (Hasselt), t graos aafmeie (Heusden), t graos afmeien (Neerpelt), t graos afmen (Heusden), t graos aofmehən (Eigenbilzen), t graowes aafmije (Zepperen), t gras afmain (Meldert), t gras afmauien (Lommel), t gras afmeien (Linkhout), t gras afmejən (Lommel), t gras afmeïn (Paal), t gras afmijn (Paal), t gras afmèn (Meldert), t gras meiën (Paal), t graues aufmeië (Riksingen), t graus aufmaan (Rijkhoven), t grawəs a.fmɛjə (Gelinden), t graəs afmeije (Hoepertingen), t groas aafmaaie (Bilzen), t groas aafmejen (Achel), t groas afmejje (Ulbeek), t groas afmeͅn (Sint-Truiden), t groas afmijə (Nieuwerkerken), t groas aofmeien (Mal), t groas oafmēēien (Zutendaal), t groas oafmèe (Tongeren), t groas oafmɛə (Ulbeek), t gros afmeien (Overpelt), t gros ofməjən (Bilzen), t growes mejen (Hamont), t groës āfmêə (Stevoort), t grōs āfmö:jən (Hamont), t grōəs ōfmä:ən (Diepenbeek), t grōͅis ōͅfmēͅen (Diepenbeek), t grōͅs āfmeͅjə (Lanaken), t grōͅs ôfmèn (Martenslinde), t grös öfmèen (Groot-Loon), t veuër afmeeëen (Tessenderlo), t xrās afme͂ͅjə (Mettekoven), t xrās āfmeͅjə (Opglabbeek), t xrō.əs ōͅ.fmɛ̄ə (Borgloon), ət graas (aaf)meͅjə (Opoeteren), ət grās āfmaejə (Opgrimbie), \"ao\"gerekt \"e\"zeer gerekt  t graos aofmeje (Veldwezelt), \"e\"een beetje rekken.  het graais afmen (Hechtel), \"e\"lang rekken.  het graas aafmen (Helchteren), \"en\"~ fr.  t grens aafmè-en (Hasselt), (het) gras maaien: et graas mejen (Maaseik), graas meie (Boekend), graas meien (Meeuwen), graas meije (Opitter), graas meje (Grote-Brogel), graas mejje (Heel, ... ), graas mieje (Noorbeek, ... ), graas mèje (Kessel), graas mèjje (Posterholt), graas méje (Heel), graas-mejje (Maasbracht), graas-mĕĭje (Schimmert), graos meiə (Schulen), graos meë (Bilzen), graos mieje (Eijsden), gras maeje (Castenray), gras meien (Sint-Truiden), gras mejen (Kuringen), gras mienen (Bocholtz), grās mɛjə (Roggel), groas maaije (Montenaken), grōs mēijə (Lanaken), het graas maien (Neeroeteren), het graas me-jen (Mechelen-aan-de-Maas), het graas mēīen (Maaseik), het graas mieë (Hoensbroek), het graas mije (Sint-Truiden), het graas mèjje (Vlodrop), het grā.s mèe (Wellen), het groas mèjen (Lanaken), t graas mejje (Bree), t graas mejjen (Neeroeteren), t groas m(ai)jə (Gutshoven), t grous meië (Kuringen), t grōwəs mēͅn (Zonhoven), t grōͅs mēͅi (Herk-de-Stad), t gròəs mɛə (Heers), ət gras māiə (Beverlo), ət grās mēͅjə (Bree), ⁄t graas mieè (Klimmen), ⁄t graas mèjje (Maastricht), ⁄t gras miëne (Schaesberg), (= maaien).  graas meie (Baarlo), (met machine).  ⁄t gras maeje (Venray), Opgave is moeilijk leesbaar.  gras mèiue (Zonhoven), (het) gras snijden: graas sjnieje (Puth), graas sjnieë (Baarlo, ... ), graas snieje (Blerick, ... ), graas snijə (Maastricht), graassniêje (Echt/Gebroek), ⁄t graas sniêje (Sevenum), (met zeis).  ⁄t gras sneeje (Venray), afdoen: aaf doeën (Koningsbosch), aafdoe (Klimmen), aafdoen (Klimmen), aafdoeë (Kerkrade, ... ), aafdoon (Doenrade, ... ), afdoen (Venray), afmaaien: aofmeiën (Hoepertingen), āfmiēne (Montzen), gazon scheren: gazon sjaere (Maasbracht), het gras rollen: graas rolle (Maastricht), maaien: maaije (Gruitrode), me-je (Ulbeek), meie (Haler, ... ), meijen (Maastricht, ... ), meje (Melick), mejje (Boukoul, ... ), mēͅn (Diepenbeek), me͂ieje (Maastricht), mieje (Gronsveld), mienne (Vijlen), mieëne (Kerkrade, ... ), mīēëne (Nieuwenhagen), mèèjə (Maastricht), mêje (Posterholt), mêjjen (Meerssen) gras maaien || het gras afmaaien [ZND 35 (1941)], [ZND m] || Wat is bij u de uitdrukking voor \'het gras afmaaien\'? (afdoen, afsnijden) [N 104 (2000)] III-2-1
het heilig hartbeeld laten introniseren beeld van het heilig hart: bieeld van t heilig hart (Hechtel), beeld van het heilig hart laten introniseren (<fr.): beeld van t h hart loaten introniseren (Peer), bieeldj van ut h hert loate introniseren (Roggel), de sacr-coeur laten inzegenen: də sakrekōr lōtə ɛ̄zɛ̄nə (Montzen), ereplaats: iereplaats (Baarlo), heilig hart inwijden: h.hart inweije (Heugem), heilig hart inzengenen: H. Hart inzaengene (Geulle), heilig hart laten inwijden: hèllig hart loaten inwi-jen (Uikhoven), heilig hartbeeld: H. Hartbeeld (Geleen), het heilig hart inwijden: het heilig hart inwije (Eigenbilzen), het heilig hart laten introniseren (<fr.): t hellig hart laote intronisere (Gulpen), het heilig hart laten inzegenen: t hillig hart loate inzeëgene (Kunrade), het huis inzegenen: et huus ienzaegene (Oirlo), het huis laten inwijden: `t hoes loate inwieje (Meerssen), huis inzegenen: hoes inzaegene (Sevenum), hoes izèène (Epen), intronisatie (<fr.): de intronisatie (Nieuwenhagen), introniesatie (Posterholt), intronisaasie (Valkenburg), intronisasie (Lutterade, ... ), intronisatie (Beesel, ... ), Intronisatie (Boorsem), intronisatie (Heel, ... ), intronizasie (Guttecoven), intronizatie (Tienray), intronisatie (<fr.) doen: intronisatie doeë (Hoensbroek), intronisatie (<fr.) van het heilig hart: ientronisatie van et hellig hart (Venray), intronisatie van `t H. Hart (Schinnen), intronisatie van `t heilig hat (Diepenbeek), intronisatie van h hart (Baarlo), intronisatie (<fr.) van het heilig hartbeeld: de intronisatie vaan `t Heilig Hartbeeld (Maastricht), de intronisatie van t hellig hart (Gulpen), introniseren (<fr.): introenisieere (Weert), introniseere (Ell, ... ), intronisere (Geistingen, ... ), introniseren (Baarlo, ... ), intronisére (Klimmen), inwijden: inwi-jje (Weert, ... ), inwije (Jeuk), inwijje (Maastricht), inwijjen (Eksel), inwijding: inwiejing (Bocholt), inzegenen: enzɛ̄gənə (Opglabbeek), ienzegene (Siebengewald), inzegene (Houthalen, ... ), inzeigene (Montfort), inzengelen: inzaengele (Weert), kruisjes wijden: krùiskes wèèn (Sint-Truiden), laten introniseren (<fr.): laote intronisere (Echt/Gebroek), laten inwijden: loaten inwijje (Ospel), laten wijden: t h hart in t hoos laten wijen (Hechtel), laten zegenen: beeld laote zaegene (Roermond), toewijding: toewiejing (Venlo), zengelen van het heilig hart: zaengele van et heilig hert beeldj (Thorn) Een beeld van een heilige, gemaakt van hout, aardewerk, gips e.d. [N 96B (1989)] || Een beeld van het H.Hart in het huisgezin laten introniseren, d.w.z. plechtig een ereplaats geven, door een parochiegeestelijke, wanneer die op huisbezoek komt. [N 96B (1989)] III-3-3
het heilig oliesel ontvangen bediend worden: bedeend waere (Terlinden), bedeend weëde (Nieuwenhagen), bedeend wöäde (Waubach), bedeendj waere (Ell, ... ), bediend wière (Houthalen), bediend wère (Eksel), bediend wèren (Neerpelt), bediend wörre (Oirlo), bedind waere (Maasbree), bedind wjénne (Tongeren), bediend zijn: bediend zijn (Meijel, ... ), bədīēnt zən (Loksbergen), hèllige oule is bedind (Jeuk), heilig oliesel krijgen: et Elleg Ouliesel krèège (Sint-Truiden), h oliesel kriege (Sint-Huibrechts-Lille), h ôlliesel kriege (Siebengewald), H. Oliesel kriege (Koningsbosch), heilig oliesel kriege (Posterholt), heilig olisel kreige (Heers), het heilig oleisel krege (Eigenbilzen), heilig oliesel ontvangen: h oliesel ontvangen (Eys), h. oaliesel onvange (Lutterade), H. Oliesel ôntvange (Mechelen-aan-de-Maas), heileg oliesel ontvaange (Maastricht), hèlleg oliesel oontvaange (Maastricht), heilig vormsel krijgen: ut heilig vurmsel kriege (Klimmen), heilige olie krijgen: de heilege woole kraaige (Tongeren), de heilige Oàlie kriege (Schinnen), den eilige olie kriege (Stokkem), den h olie kriege (Haler), der hèlige aolie kriege (Klimmen), h oeëlie kriege (Heel), H. aolie kriege (Geleen), h. ollie kriege (Tienray), heilige aolie kriege (Baarlo, ... ), heilige oelie kriege (Bocholt), heilige ôlie kriege (Tegelen), heiligen aolie kriege (Baarlo), heiligen olie kriegen (Geistingen), heͅləgən olij krɛ̄gə (Lommel), hielige oolie kriege (Sevenum), hèlgen aolie kriege (Montfort), hèllige olie kriege (Valkenburg), heilige olie ontvangen: den heiligen ôalie ôntvangen (Schimmert), heiligen olie ontvangen (Achel), heilige olig krijgen: d`r hillige oaëlig krieëge (Hoensbroek), dr hellige aoëlig kriege (Gulpen), heilige oealig kriege (Schinnen), hillige ooëleg kriejje (Epen), krijgen: kriege (Thorn), laatste l krijgen: leiste oil kreigen (Hoensbroek), letste öl kriege (Bocholtz), laatste olig krijgen: də letstə "loŋ kriə (Montzen), oliesel krijgen: aoliesel kriege (Echt/Gebroek), aolisel kriege (Roermond), oeëliesel kriêge (Heel), oliesel kriege (Grevenbicht/Papenhoven, ... ), olijsel krege (Eigenbilzen), olisəl krīgə (Meijel), t ōōliesel krīēge (Nieuwenhagen), ôliesel kriege (Reuver), oliesel ontvangen: oliesel ontvange (Tungelroy), oliesel oontvaange (Maastricht), t aoliesel óntvange (Klimmen) Het H. Oliesel ontvangen. [N 96D (1989)] III-3-3
het heilig oliesel toedienen bedienen: bedeene (Ell, ... ), bedene (Maasbree), bediene (Houthalen, ... ), bedienen (Eksel, ... ), bedéne (Nieuwenhagen), bedénen (Koningsbosch), bədīēnə (Loksbergen), hèllige oule is bedind (Jeuk), heilig oliesel (zn.): H. oaliesel (Lutterade), heilig oliesel geven: h oliesel gève (Sint-Huibrechts-Lille), heilig olisel giejeve (Heers), het heilig oleisel géve (Eigenbilzen), t hèllig aoliesel gaeve (Klimmen), heilig oliesel toedienen: et Elleg Ouliesel taadiene (Sint-Truiden), h oliesel toedienen (Eys), H. Oliesel tôwdeene (Mechelen-aan-de-Maas), heileg oliesel towdeene (Maastricht), heilig oliesel toedeene (Posterholt), hèlleg oliesel towdeene (Maastricht), ut heilig oliesel toedene (Klimmen), heilige olie bedienen: h. aolie bedeene (Geleen), heilige olie geven: de heilige Oàlie giève (Schinnen), de heilige wooile gêve (Tongeren), den eilige olie geve (Stokkem), den h olie geve (Haler), den heiligen ôalie gève (Schimmert), h oeëlie gaeve (Heel), heilige aolie gaive (Melick), heilige oelie gève (Bocholt), heiligen aolie gaeve (Baarlo), heiligen olie gèèven (Geistingen), heͅləgən olij gēvə (Lommel), hielige oolie gaeve (Sevenum), hèlgen aolie gaeve (Montfort), hèlligen olie gaeve (Valkenburg), heilige olie toedienen: heilige aolie toedeene (Baarlo), heilige olig geven: d`r hillige oaëlig geeëve (Hoensbroek), dr hellige aoëlig geëve (Gulpen), də letstə "loŋ gɛɛvə (Montzen), heilige oealig gaeve (Schinnen), hillige ooëleg gèève (Epen), laatste l geven: lieste oil geëve (Hoensbroek), oliesel (zn.): oaliesel (Nuth/Aalbeek), oliesel aanbrengen: ôlliesel anbrenge (Siebengewald), oliesel geven: aoliesel gaeve (Echt/Gebroek), aolisel gaeve (Roermond), oeëliesel gaeve (Heel), oliesel gève (Ophoven), olijsel gève (Eigenbilzen), oliesel toedienen: oliesel toedeene (Tungelroy), oliesel towdéne (Maastricht), olisəl tudīnə (Meijel), t aoliesel toedéne (Klimmen), t ōōliesel tōōwdēēne (Nieuwenhagen), ôliesel toedeene (Reuver), toedienen: toedeene (Thorn) Het H. Oliesel toedienen. [N 96D (1989)] III-3-3