26740 |
heiplaggen neerleggen |
rissen afzetten:
res afzetǝ (L288a Ospel),
weggooien:
(de plaggen worden) weggegooid (L245p Meterik),
zoden afzetten:
zōj afzetǝ (L265p Meijel)
|
Bij het steken van plaggen deze achter de steker zelf neerleggen. [I, 31]
II-4
|
26735 |
heistrooisel |
heistrouwsel:
hē̜jstrǫwsǝl (L265p Meijel, ...
L288a Ospel,
L266p Sevenum,
L210p Venray),
strouwsel:
strǫwsǝl (L265p Meijel)
|
Strooisel van hei en smelen, vooral voor de stallen gebruikt. [I, 26a]
II-4
|
26706 |
heiturf |
rus:
røs (K278p Lommel)
|
Een turf die in de heide wordt gestoken. Hij wordt gevormd uit heide planten en hij behoort tot de voedingsarmere turfsoorten. Hij wordt in de regel als heiplag of zode gestoken. De heiturf laat bij verbranding veel as achter. [monogr.]
II-4
|
33724 |
heizeis |
beekzeissie:
bē.ksęi̯.si (L286p Hamont),
dissel:
dęsǝl (L369p Kinrooi),
doornenzeissie:
dø̄rǝzęi̯.si (L317p Bocholt),
haagmes:
hǭxmęs (P182p Buvingen),
hak:
hak (L417p As, ...
Q071p Diepenbeek,
L286p Hamont,
Q002p Hasselt,
L352p Hechtel,
L414p Houthalen,
K317a Kerkhoven,
K278p Lommel,
K259p Massenhoven,
Q082p Munsterbilzen,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L371p Ophoven,
L415p Opoeteren,
L314p Overpelt,
L355p Peer),
halvemaan:
halǝfmōǝn (P180p Kerkom),
halǝvǝmuǝn (Q160p Bommershoven, ...
P195p Gutschoven,
Q166p Vechmaal),
hāvǝmoǝn (Q161p Piringen),
heidezicht:
heidezicht (L370p Kessenich),
heizeis:
heizeis (L316p Kaulille),
heizeisse:
hē.zē.sǝ (Q003p Genk),
hē.zē̜.sǝ (Q083p Bilzen),
hęi̯zęi̯sǝ (L418p Niel-bij-As, ...
L416p Opglabbeek,
Q005p Zutendaal),
heizeissem:
hęi̯zęi̯.sǝm (Q010p Opgrimbie),
ęi̯zęi̯.sǝm (Q011p Boorsem, ...
L422p Lanklaar,
Q009p Maasmechelen,
Q013p Uikhoven,
Q008p Vucht),
heizeissen:
hęi̯zęi̯.sǝn (Q007p Eisden),
ęi̯zęi̯.sǝn (Q008p Vucht),
heizeissie:
hai̯zāzi (K315p Oostham),
he.zē.si (L414p Houthalen),
hēzēsi (L353p Eksel),
hē̜zē.si (L413p Helchteren),
hē̜zē̜.si (L352p Hechtel, ...
L355p Peer),
hęi̯zē̜i̯si (L354p Wijchmaal),
hęi̯zęi̯.si (L282p Achel, ...
L359p Beek,
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L286p Hamont,
L316p Kaulille,
L315p Kleine-Brogel,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L312p Neerpelt,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L314p Overpelt,
L358p Reppel,
L313p Sint Huibrechts Lille,
L361p Tongerlo,
L365p Wijshagen),
hęi̯zęi̯si (L417p As, ...
L356p Grote-Brogel),
hęi̯zęsi (K278p Lommel),
heizeissing:
hęi̯zęi̯.seŋ (L420p Rotem),
heizicht:
hęi̯zext (L370p Kessenich, ...
L369p Kinrooi,
L319p Molenbeersel,
L371p Ophoven),
houtkappertje:
ōtkępǝrkǝ (Q001p Zonhoven),
kluitenslager:
klutǝnslēgǝr (L319p Molenbeersel),
kluǝtǝslēgǝr (L369p Kinrooi),
korte zeis:
kotǝ zē̜.s (Q181p Sluizen),
kortzeis:
kǭǝtsē̜s (Q158a Henis),
laphak:
lapak (L370p Kessenich, ...
L372p Maaseik),
lappenhak:
lapǝhak (L366p Gruitrode, ...
L365p Wijshagen),
lɛphak (Q005p Zutendaal),
lappenzeisse:
lępsē̜.sǝ (Q072p Beverst, ...
Q082p Munsterbilzen),
lappenzeissem:
lępsē.sǝm (P053p Berbroek),
lępsēǝ.sǝm (P052p Schulen),
lępsęi̯.sǝm (Q012p Rekem),
lępsęi̯sǝm (P050p Herk-de-Stad),
lappenzeissie:
lapǝzęi̯.si (L360p Bree),
lapǝzęi̯si (L364p Meeuwen),
lappenzeissing:
lapǝzęi̯.seŋ (L421p Dilsen, ...
L419p Elen),
lapzeisse:
lapsē.sǝ (Q003p Genk, ...
Q002p Hasselt,
Q001p Zonhoven),
lapsē̜.sǝ (Q071p Diepenbeek),
lapzeissem:
lapsē.sǝm (Q002p Hasselt, ...
P055p Kermt,
P057p Kuringen,
P058p Stevoort,
P056p Stokrooie),
routezeis:
rutzē̜.s (Q181p Sluizen),
sikkel:
zikǝl (P179p Aalst),
slootmes:
sløu̯tmē̜.s (Q160p Bommershoven, ...
Q161p Piringen),
slø̄tmęs (Q162p Tongeren),
slęi̯tmę.s (Q072p Beverst),
strouwselhaak:
strou̯sǝlhōk (L282p Achel),
strou̯sǝlhǭk (L312p Neerpelt),
strouwselhak:
strou̯sǝlhak (L313p Sint Huibrechts Lille),
vlaggenhak:
vlagǝnhōk (L282p Achel),
vlagzeis:
flagzęi̯s (K317a Kerkhoven),
vlagzeisse:
flagzē.sǝ (P051p Lummen),
flagzē̜sǝ (P045p Meldert),
flaxsē̜sǝ (P044p Zelem),
vlagzeissem:
flagzē̜sǝm (P046p Linkhout),
vlagzeissie:
flagzāsi (K315p Oostham, ...
K353p Tessenderlo),
flagzāzi (K314p Kwaadmechelen, ...
K353p Tessenderlo),
flagzē̜.si (K318p Berverlo, ...
K360p Heusden,
K357p Paal,
K361p Zolder),
flagzē̜si (K358p Beringen, ...
K318p Berverlo,
K316p Heppen,
K359p Koersel),
flagzęi̯si (L354p Wijchmaal),
flaxsęi̯.si (L312p Neerpelt),
flaŋzē̜si (K317a Kerkhoven),
zeis:
zē̜.s (Q242p Diets-Heur),
zē̜s (Q240p Lauw),
zęi̯s (Q167p Koninksem),
zouwmes:
zǫu̯męs (P051p Lummen)
|
Zeis of een soort hak waarmee men hei maait of zoden hakt. In de regel heeft de heizeis één handvat. [JG 1a, 1b]
I-8
|
26741 |
heizicht, heizeis |
hakzeisen:
hǫkzēǝsǝm (P055p Kermt),
heidezicht:
hęjtzext (L210p Venray),
hęjtzēxt (L244c America, ...
L265p Meijel),
hęjt˲zēxt (L244c America),
hętjzēxt (L265p Meijel),
hętzext (L211p Leunen, ...
L245p Meterik),
hętzēx (L266p Sevenum),
hętzēxt (L266p Sevenum),
hɛtjzēxt (L265p Meijel),
heikoens:
heikoens (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L268p Velden),
heizeis:
hē̜jzęjs (L266p Sevenum),
heizeisen:
hē̜jzęjsǝ (L265p Meijel),
hęzęsǝ (Q003a Oud-Waterschei),
ē̜jzē̜jsǝ (L422p Lanklaar),
heizeisie:
hēzēsi (L355p Peer),
hē̜jzē̜jsi (L317p Bocholt, ...
L286p Hamont),
hē̜jzęsi (K278p Lommel, ...
L368b Waterloos),
hęjzęjsi (L282p Achel, ...
L360p Bree,
L416p Opglabbeek),
hɛjzɛjsi (L368p Neeroeteren),
heizicht:
heizicht (L295p Baarlo, ...
L324p Baexem,
L320a Ell,
L326p Grathem,
L322p Haelen,
L369p Kinrooi,
L289b Leuken,
L332p Maasniel,
L292a Maxet,
L321p Neeritter,
L322a Nunhem,
L288a Ospel,
L329p Roermond,
L270p Tegelen,
L318b Tungelroy,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L386p Vlodrop,
L214p Wanssum,
L289p Weert),
hęjzex (L372p Maaseik, ...
L383p Melick,
L299p Reuver,
L331p Swalmen,
L270p Tegelen),
hęjzext (L331b Boukoul, ...
L422p Lanklaar,
L331p Swalmen),
hęjzēx (L268p Velden),
hęjzēxt (L247p Broekhuizen, ...
L291p Helden,
L288a Ospel),
hęjzɛx (K278p Lommel),
hɛjzēxt (L290p Panningen),
houwer:
houwer (L288a Ospel),
laphak:
lǫpǫk (L371p Ophoven),
lappenkloeter:
lǫpǝklutǝr (L372p Maaseik),
lapzeis:
lapzeis (L288a Ospel),
lwopzē̜s (Q002b Kiewit),
lęp˲zęjs (Q096c Neerharen),
lapzeisen:
lępzēǝsǝm (P051p Lummen),
lǫpzē̜sǝn (Q071p Diepenbeek),
lǫp˲zęjsǝm (Q078p Wellen),
lǫp˲zęsǝm (Q002p Hasselt),
vlagzeisen:
vlax˲zē̜sǝ (P044p Zelem),
vlǫx˲zē̜jsǝ (P051p Lummen),
vlǫx˲zē̜sǝm (P048p Halen),
vlagzeisie:
flax˲zęjsi (K361a Boekt Heikant),
flǫx˲zē̜si (K358p Beringen, ...
K357p Paal),
zweeloor:
zwēlōǝr (L294p Neer),
zwēlūr (L271p Venlo),
zweetoor:
šwētūǝr (L291p Helden)
|
Gereedschap om hei te maaien. In dit lemma zijn verwerkt de gegevens van de enqu√™tevraag naar ''de zeis om hei te maaien'' (I, 26b) en de vraag naar ''de zeis speciaal voor hei te maaien en russen te steken'' in N 18, vraag 77. Van Vessem wijst op pag. 99 ook al op het probleem dat veel informanten de zicht- en zeisbenamingen door elkaar heen gebruiken, omdat de overeenkomst tussen beide werktuigen erg groot is. Ook in dit lemma komen de zicht- en zeisbenamingen door elkaar heen voor. Men mag er niet van uitgaan dat de verschillende woordtypen steeds hetzelfde gereedschap aanduiden. Gemeenschappelijk is welde gebruiksmogelijkheid van dit gereedschap, namelijk om er hei mee te maaien. Een verschil tussen heizicht en heizeis kan zijn dat de heizicht twee handvaten heeft, terwijl de heizeis één handvat heeft. Het blad van de heizicht kan ook kleiner zijn en vooral korter dan dat van de heizeis.' [N 18, 77; I, 26b]
II-4
|
26734 |
heizode |
bult:
bølt (L191p Afferden, ...
L164p Gennep,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L159a Middelaar,
L210p Venray),
bø̄lt (L165p Heijen, ...
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
bø̜lt (L165p Heijen),
heibult:
hęi̯bølt (L192p Bergen),
heidezode:
hē̜i̯dǝzǫu̯dǝ (P175p Gingelom),
heilap:
hēi̯lap (Q033p Oirsbeek),
hēlap (Q002p Hasselt),
hē̜i̯lap (L420p Rotem),
hęi̯lap (Q088p Lanaken, ...
Q104a Limmel,
L288p Nederweert,
L433p Nieuwstadt,
L373p Roosteren,
Q030p Schinveld,
L432p Susteren),
(mv)
hē̜i̯lɛp (L317p Bocholt, ...
L416p Opglabbeek),
hęi̯lɛp (L316a Lozen, ...
Q009p Maasmechelen,
Q096d Smeermaas),
heilof:
hęi̯luf (L416p Opglabbeek, ...
Q005p Zutendaal),
heiplag:
hēplax (L414p Houthalen, ...
Q002b Kiewit),
hē̜i̯plax (L209p Merselo, ...
L288a Ospel),
hē̜plax (L355p Peer),
hęi̯plak (L322p Haelen, ...
L377p Maasbracht,
P176a Melveren,
L432p Susteren),
hęi̯plaq (L323p Buggenum, ...
L270p Tegelen),
hęi̯plax (L295p Baarlo, ...
L269p Blerick,
L215p Blitterswijck,
L164p Gennep,
L165p Heijen,
L379p Laak,
L159a Middelaar,
L288p Nederweert,
L321p Neeritter,
L380p Ohé,
L163p Ottersum),
hɛi̯plax (K278p Lommel),
heipoest:
hęi̯pus (L322p Haelen),
heipol:
hęi̯pǫl (L115p Mook),
heiris:
hē̜i̯res (L288b Laar, ...
L288a Ospel),
hē̜jres (L288a Ospel),
hęi̯res (L371a Geistingen, ...
L322p Haelen,
L370p Kessenich,
L362p Opitter,
L288a Ospel,
L381a Putbroek,
L318b Tungelroy),
hęi̯reš (Q035p Brunssum, ...
Q117p Nieuwenhagen,
Q118p Schaesberg,
Q020p Sittard),
heiros:
hęi̯ros (L192p Bergen, ...
L269p Blerick,
L266p Sevenum),
heirus:
hęi̯røs (L265p Meijel),
hęi̯røš (Q121p Kerkrade),
(mv)
hē̜i̯røsn (L286p Hamont),
heischaar:
hęi̯sxǭr (Q121p Kerkrade),
heivlag:
hāi̯flax (K318p Berverlo, ...
K316p Heppen),
hēvlax (L355p Peer),
hē̜flǫk (K357p Paal),
hē̜i̯vlax (K358p Beringen, ...
L360p Bree,
L312p Neerpelt),
hē̜vlax (P044p Zelem),
hęi̯flax (L314p Overpelt),
hęi̯vlaq (L295p Baarlo, ...
L291p Helden,
L290p Panningen),
hęi̯vlax (L244c America, ...
L247p Broekhuizen,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L246a Swolgen,
L268p Velden,
L271p Venlo),
(mv)
hāi̯flagn (K314p Kwaadmechelen),
hē̜flagn (K359p Koersel),
hē̜flagǝn (L413p Helchteren),
hē̜i̯flagǝn (L282p Achel),
heizode:
hęi̯zōj (L271p Venlo),
lap:
lap (L360p Bree, ...
L381p Echt,
L328p Heel,
L369p Kinrooi,
L381b Peij),
(mv)
lɛp (L369p Kinrooi, ...
P057p Kuringen,
Q012p Rekem,
Q005p Zutendaal),
plag:
plak (L331a Asselt, ...
L295p Baarlo,
L300p Beesel,
L323p Buggenum,
L320a Ell,
L322p Haelen,
L267p Maasbree,
L270p Tegelen),
plaq (L327p Beegden, ...
L323p Buggenum,
Q039p Hoensbroek,
L270p Tegelen),
plax (L250p Arcen, ...
L295p Baarlo,
L269p Blerick,
L165p Heijen,
L265p Meijel,
Q030p Schinveld,
L266p Sevenum,
L192a Siebengewald,
L318p Stramproy,
L245b Tienray,
L268p Velden,
L271p Venlo),
ris:
res (L320a Ell, ...
L322p Haelen,
L328p Heel,
L332p Maasniel,
L292a Maxet,
L265p Meijel,
L321p Neeritter,
L314p Overpelt,
L329p Roermond,
L331p Swalmen),
reš (L428p Born),
rēš (Q117a Waubach),
ros:
ros (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L298p Kessel,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
rus:
røs (L352p Hechtel, ...
L265p Meijel,
L354p Wijchmaal),
røš (L384p Herkenbosch, ...
L387p Posterholt),
rø̜s (L300p Beesel),
rø̜š (L329p Roermond),
schabbert:
(mv)
šobǝrtǝ (L422p Lanklaar),
schabberten:
šabǝrtǝ (L417p As),
schad:
(mv)
sxadn (K353p Tessenderlo),
sxadǝ (K358p Beringen),
sxadǝn (K315p Oostham),
šadǝ (L372p Maaseik),
schavert:
(mv)
šāvǝrtǝ (L318p Stramproy),
vilt:
velt (L366p Gruitrode),
vlag:
flax (L355a Linde, ...
K315p Oostham,
L314p Overpelt),
flǫk (K357p Paal),
flǫx (K357p Paal),
vlaq (L291p Helden),
vlax (L269b Boekend, ...
L247p Broekhuizen,
L163p Ottersum,
L266p Sevenum,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
vlǫk (K358p Beringen),
vlik:
flek (L326p Grathem, ...
L322p Haelen,
L384p Herkenbosch,
L330p Herten,
L321p Neeritter,
L322a Nunhem,
L416p Opglabbeek,
L289p Weert),
vlek (L324p Baexem, ...
L327p Beegden,
L287p Boeket,
L360p Bree,
L320a Ell,
L366p Gruitrode,
L320c Haler,
L292p Heythuysen,
L320p Hunsel,
L321a Ittervoort,
L369p Kinrooi,
L289b Leuken,
L332p Maasniel,
L265p Meijel,
L288p Nederweert,
L321p Neeritter,
L368p Neeroeteren,
L322a Nunhem,
L371p Ophoven,
L288a Ospel,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
vlęk (P049p Donk, ...
P048p Halen,
L369p Kinrooi,
L416p Opglabbeek),
vlikken:
vlękǝn (L416p Opglabbeek),
vlink:
fleŋk (L381p Echt, ...
L268p Velden),
vleŋk (L244c America, ...
L327p Beegden,
L300p Beesel,
L331b Boukoul,
L291p Helden,
L384p Herkenbosch,
L332p Maasniel,
L294p Neer,
L290p Panningen,
L266p Sevenum,
L331p Swalmen),
vlēŋk (L265c Beringe, ...
L331b Boukoul,
L245p Meterik,
L331p Swalmen),
vlinken:
vleŋkǝ (L266p Sevenum),
zode:
zōj (L115p Mook),
(mv)
zōjǝ (L269p Blerick),
zoden:
zōj (L265p Meijel, ...
L245p Meterik,
L210p Venray)
|
Afgestoken stuk hei. [N 14, 77b; N 14, 77c; N 27, 39h; N 27, 39g; N 18, add.; N 11, add.; S 46; A 39, 15a; A 39, 15b; R 3, 98; L 8, 123; L B2, 274; AGV, k6; monogr.] || De afgestoken heidezode, vaak als brandstof gebruikt. In dit lemma zijn alleen de benamingen voor "heizode" verwerkt die opgegeven zijn als antwoord op vraag I, 29a. [I, 29a]
I-8, II-4
|
33708 |
heizode los- en stukploegen |
afrijden:
afręi̯jǝ (P051p Lummen),
akkeren:
akǝrǝ (Q072p Beverst, ...
Q071p Diepenbeek,
Q162p Tongeren),
belken:
belken (Q039p Hoensbroek),
bęlkǝ (L432p Susteren),
bewerken met de messenwel:
bǝwęrkǝ męt dǝ mɛsǝwɛl (L289b Leuken),
bouwen:
bǭwǝ (L295p Baarlo),
breken:
brē̜kǝ (L332p Maasniel, ...
L387p Posterholt),
de hei breken:
dǝ hęi̯ brē̜kǝ (L270p Tegelen),
doorploegen:
doorploegen (L420p Rotem),
doorsteken:
dōrštē̜kǝ (L331p Swalmen),
dreegbouwen:
dręi̯gbǫu̯wǝ (L269p Blerick),
eggen:
ęgǝ (P049p Donk, ...
P048p Halen),
frezen:
frēzǝ (P176p Sint-Truiden, ...
K361p Zolder),
frēzǝn (K358p Beringen),
graven uitploegen:
grē̜f uu̯tplōgǝ (L420p Rotem),
hei omblekken:
hęi̯ omblękǝ (L360p Bree),
hei omdoen:
hē ē̜mduu̯n (Q002b Kiewit),
heibreken:
hęi̯brē̜kǝ (L383p Melick),
heiploegen:
hē̜i̯plōgǝ (L371a Geistingen),
hęi̯plōgǝ (L360p Bree, ...
Q012p Rekem),
kapotsnijden:
kapotsnējǝ (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum),
kǝpotšnijǝ (L290p Panningen),
kǝpǫtsnijǝ (L360p Bree),
kettingeggen:
kɛteŋēgǝ (P045p Meldert),
kleinmaken:
klęi̯nmākǝ (Q009p Maasmechelen),
kortmaken:
kǫrtmākǝ (L165p Heijen),
messenwellen:
mɛsǝwɛlǝ (L289p Weert),
ombouwen:
ombǭwǝ (L269b Boekend),
omploegen:
omplōgǝ (L321p Neeritter),
omschellen:
ø̜msxęlǝ (K358p Beringen),
ontginnen:
ontgenǝ (L271p Venlo),
ontginnen (L332p Maasniel),
ris ploegen:
res plōgǝ (L320a Ell, ...
L382p Montfort),
rissen steken:
resǝ štē̜kǝ (Q028p Jabeek),
russen:
rysǝ (P044p Zelem),
røsǝ (P049p Donk, ...
P048p Halen,
P107a Rummen,
P054p Spalbeek),
schaven:
šāvǝ (L322p Haelen),
scheuren:
sxø̄rǝ (K318p Berverlo, ...
L211p Leunen,
P046p Linkhout),
sxø̄rǝn (L312p Neerpelt),
sø̜̄rǝ (Q079a Wintershoven),
šø̄rǝ (L330p Herten, ...
L322a Nunhem),
schijfeggen:
sxīfęgǝ (L290a Egchel),
schulpen:
sxølǝpǝ (P175p Gingelom),
snijden:
snijǝ (L371a Geistingen),
snijden met de snijwel:
snęjǝ metǝ snęjwɛl (L265p Meijel),
stroppen:
strǫpǝ (P174p Velm, ...
P177p Zepperen),
stukbreken:
støkbrē̜kǝ (L312p Neerpelt),
villen:
velǝ (Q111p Klimmen)
|
[N 27, 16]
I-8
|
33725 |
hek |
barriel:
baril (P211p Waasmont),
barrieltje:
brelkǝ (P164p Neerhespen),
barrier:
barēr (Q102p Amby, ...
Q103p Berg / Terblijt,
L426p Buchten,
Q198p Eijsden,
Q207p Epen,
Q202p Eys,
Q200p s-Gravenvoeren,
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
barīr (Q078p Wellen),
brēr (Q102p Amby, ...
L431p Dieteren,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q105p Heer,
L422p Lanklaar,
Q104a Limmel,
Q022p Munstergeleen,
L427p Obbicht,
Q010p Opgrimbie,
Q012p Rekem,
L374p Thorn,
Q014p Urmond),
brīr (Q089p Martenslinde),
bǝrēr (Q099p Meerssen),
deurtje:
dø̄rkǝ (L382p Montfort),
gaard:
gār (Q202p Eys, ...
Q002p Hasselt,
Q010p Opgrimbie,
Q208p Vijlen),
gārt (Q103p Berg / Terblijt, ...
Q105p Heer),
gāǝr (Q078p Wellen),
gō.r (Q093p Rosmeer),
gǭr (P179p Aalst, ...
P195p Gutschoven,
Q089p Martenslinde,
Q078p Wellen),
gǭt (P164p Neerhespen),
garni:
garnęi̯ (Q207p Epen, ...
Q116p Simpelveld),
gelint:
gǝlint (L217p Meerlo),
gitter:
getǝr (Q118p Schaesberg),
gitǝr (Q113p Heerlen),
gril:
grel (P164p Neerhespen, ...
P211p Waasmont),
hek:
hēk (L434a Broeksittard, ...
Q095p Maastricht),
hē̜k (Q095p Maastricht),
hęk (Q102p Amby, ...
L295p Baarlo,
K358p Beringen,
L269p Blerick,
L164p Gennep,
Q018p Geulle,
Q193p Gronsveld,
L246p Horst,
L298p Kessel,
L211p Leunen,
L265p Meijel,
L245p Meterik,
Q196p Mheer,
L299p Reuver,
Q032p Schinnen,
L266p Sevenum,
L385p Sint Odilienberg,
Q015p Stein,
L378p Stevensweert,
L296p Steyl,
L331p Swalmen,
Q117a Waubach,
Q201p Wijlre),
hɛk (Q211p Bocholtz, ...
L381p Echt,
Q203p Gulpen,
P055p Kermt,
L379p Laak,
L377p Maasbracht,
L267p Maasbree,
L382p Montfort,
L288p Nederweert,
L380p Ohé,
L387p Posterholt,
L210p Venray,
Q117a Waubach),
hɛq (L419p Elen),
ɛk (L368p Neeroeteren),
hekken:
hęi̯kǝ (L216p Oirlo),
hękǝ (L191p Afferden, ...
L215p Blitterswijck,
Q096a Borgharen,
L164p Gennep,
Q002p Hasselt,
L209p Merselo,
Q187p Sint Pieter,
L246a Swolgen,
L289p Weert),
hękǝn (L313p Sint Huibrechts Lille, ...
Q001p Zonhoven),
hɛkǝ (L250p Arcen, ...
L417p As,
L217p Meerlo,
L213p Well,
L215a Wellerlooi),
hɛkǝn (L165p Heijen),
poortje:
patjǝn (K353p Tessenderlo),
pørtjǝ (L297p Belfeld, ...
L323p Buggenum),
pø̜rtjǝ (L300p Beesel),
rek:
rɛk (Q083p Bilzen, ...
Q029p Bingelrade,
Q078p Wellen),
stanketsel:
staketsǝl (L328p Heel),
stakętsǝl (Q113p Heerlen),
stakɛtsǝl (Q021p Geleen),
stanketsǝl (Q204a Mechelen),
stankętsǝl (Q118p Schaesberg, ...
L374p Thorn),
stankɛtsǝl (L268p Velden),
staŋkętsǝl (Q098p Schimmert),
staŋkɛtsǝl (L248p Lottum, ...
L267p Maasbree),
štankętsǝl (Q113p Heerlen, ...
Q099p Meerssen,
Q101p Valkenburg),
štankɛtsǝl (Q097p Ulestraten),
tuin:
tuǝn (L291p Helden),
tūn (L267p Maasbree, ...
L321p Neeritter,
L290p Panningen),
varen:
vārǝ (L209p Merselo),
vōrǝ (L325p Horn),
vǭrǝ (L249p Grubbenvorst),
veken:
vēi̯kǝ (Q032a Puth),
vēkǝ (Q027p Doenrade, ...
L430p Einighausen,
Q110p Heek,
Q111p Klimmen,
Q016p Lutterade,
Q022p Munstergeleen,
Q033p Oirsbeek,
Q030p Schinveld,
Q020p Sittard,
L432p Susteren),
vēkǝn (Q030p Schinveld),
vē̜kǝ (Q035p Brunssum, ...
Q021p Geleen,
L429p Guttecoven,
Q113p Heerlen,
Q098p Schimmert),
vouwer:
vǫwǝr (Q247p Sint-Martens-Voeren, ...
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
vǭwǝr (Q200p s-Gravenvoeren),
vouwere:
vau̯wǝrǝ (Q103p Berg / Terblijt, ...
Q035p Brunssum,
Q027p Doenrade,
L429p Guttecoven,
Q110p Heek,
Q105p Heer),
vāwǝrǝ (Q016p Lutterade, ...
Q030p Schinveld),
vǫu̯wǝrǝ (Q113p Heerlen)
|
Algemene benaming. [N 14, 62; S 13; L 1a-m; RND 8, 20; R I, 44; R I, 45; monogr.]
I-8
|
33726 |
hek aan de ingang van een wei |
barriel:
barięl (K316p Heppen),
barēl (K316p Heppen, ...
L313p Sint Huibrechts Lille),
brii̯ǝl (K316p Heppen),
barrier:
barir (P176p Sint-Truiden),
barēr (L426p Buchten, ...
Q203p Gulpen,
Q113p Heerlen,
Q111p Klimmen,
Q095p Maastricht,
Q253p Montzen,
Q197p Noorbeek,
Q036p Nuth,
Q203a Reijmerstok,
Q197a Terlinden,
Q101p Valkenburg,
Q204p Wittem),
barīr (P180p Kerkom, ...
L312p Neerpelt),
brir (P176a Melveren),
briǝr (P175p Gingelom, ...
P222p Opheers,
Q001p Zonhoven),
brē.r (Q192p Margraten),
brēr (Q106p Bemelen, ...
L429a Berg,
Q103p Berg / Terblijt,
L378q Berkelaar,
L426p Buchten,
L381p Echt,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q193p Gronsveld,
Q203p Gulpen,
L322p Haelen,
L330p Herten,
L426z Holtum,
Q100p Houthem,
Q111p Klimmen,
Q088p Lanaken,
L422p Lanklaar,
L377p Maasbracht,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen,
L332p Maasniel,
L382p Montfort,
Q018a Moorveld,
Q036p Nuth,
L427p Obbicht,
Q198b Oost-Maarland,
L381b Peij,
L381a Putbroek,
Q012p Rekem,
L293p Roggel,
Q098p Schimmert,
Q020p Sittard,
Q096d Smeermaas,
L378p Stevensweert,
Q112z Ten Esschen,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q101p Valkenburg,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
brē̜r (Q007p Eisden),
bręi̯ǝr (Q002p Hasselt),
brīr (Q156p Borgloon, ...
Q071p Diepenbeek,
Q004p Gelieren Bret,
Q003p Genk,
Q002p Hasselt,
Q077p Hoeselt,
Q089p Martenslinde,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q162p Tongeren,
Q078p Wellen),
brīǝr (Q072p Beverst),
bǝrēr (Q021p Geleen, ...
Q203p Gulpen,
Q198b Oost-Maarland,
Q099q Rothem),
bǝręi̯ǝr (Q002p Hasselt),
bǝrīr (Q002p Hasselt, ...
Q002b Kiewit,
P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
bǝrīǝr (Q002p Hasselt),
barriertje:
barērkǝ (Q101p Valkenburg),
brērkǝ (Q019p Beek),
bǝrērkǝ (Q198b Oost-Maarland),
doorvaart:
dōrvārt (L324p Baexem),
gaard:
gor (Q002p Hasselt),
gār (Q196a Banholt, ...
Q071p Diepenbeek,
Q284p Eupen,
Q018p Geulle,
Q203p Gulpen,
Q002p Hasselt,
Q113p Heerlen,
L414p Houthalen,
Q002b Kiewit,
Q111p Klimmen,
K359p Koersel,
Q088p Lanaken,
Q196p Mheer,
Q200p s-Gravenvoeren,
Q247p Sint-Martens-Voeren,
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
gārt (Q113p Heerlen),
gē̜r (K358p Beringen, ...
K357p Paal),
gōǝr (Q071p Diepenbeek, ...
P175p Gingelom,
P051p Lummen),
gǫǝr (Q156p Borgloon, ...
P107a Rummen,
P044p Zelem),
gǭr (K318p Berverlo, ...
Q156p Borgloon,
Q193p Gronsveld,
P048p Halen,
Q077p Hoeselt,
Q089p Martenslinde,
Q198b Oost-Maarland,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q178p Val-Meer,
Q001p Zonhoven),
gǭu̯ǝr (Q071p Diepenbeek),
gǭǝr (P176a Melveren, ...
Q078p Wellen),
hek:
hęk (L298p Kessel, ...
L289b Leuken,
L248p Lottum,
Q009p Maasmechelen,
Q095p Maastricht,
L416p Opglabbeek,
L318b Tungelroy),
hɛk (L269p Blerick, ...
L159a Middelaar,
L423p Stokkem,
L270p Tegelen,
L271p Venlo,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
hekje:
hɛkskǝ (L271p Venlo),
hekken:
hękǝ (L164p Gennep, ...
L165p Heijen,
L289b Leuken,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L163b Ven-Zelderheide),
hękǝn (L316p Kaulille, ...
L315p Kleine-Brogel),
hɛkǝ (L215p Blitterswijck, ...
L247p Broekhuizen,
L119p Groesbeek,
Q121p Kerkrade,
Q095p Maastricht,
L214p Wanssum,
L289p Weert),
hɛkǝn (L247p Broekhuizen, ...
L312p Neerpelt,
L313p Sint Huibrechts Lille),
hoofdgat:
høtxat (K314p Kwaadmechelen),
inrijhek:
enrihɛk (L290p Panningen),
invaart:
envārt (L381a Putbroek),
klapveken:
klapvē̜kǝ (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
poort:
poats (Q202p Eys, ...
Q121p Kerkrade),
port (L282p Achel, ...
L250p Arcen,
L331b Boukoul,
L322p Haelen,
L320c Haler,
L286p Hamont,
L292p Heythuysen,
L320p Hunsel,
L289a Hushoven,
L298p Kessel,
L289b Leuken,
L267p Maasbree,
L265p Meijel,
L288p Nederweert,
L312p Neerpelt,
L288a Ospel,
L314p Overpelt,
L290p Panningen,
L381b Peij,
L329p Roermond,
L318p Stramproy,
L331p Swalmen,
L318b Tungelroy,
L386p Vlodrop),
poǝrt (L316p Kaulille),
pōrt (K358p Beringen, ...
L413p Helchteren,
L355a Linde,
L376p Linne,
L355p Peer,
L296p Steyl),
pōǝts (Q222p Vaals),
pǫrt (L366p Gruitrode, ...
L312p Neerpelt,
L416p Opglabbeek),
pǫu̯ǝrt (K278p Lommel),
pǭrt (L295p Baarlo, ...
L426p Buchten,
L382p Montfort,
L271p Venlo),
poortje:
pørtjǝ (L333p Asenray / Maalbroek, ...
L331b Boukoul,
L331p Swalmen),
pø̜rtjǝ (L289b Leuken),
poorts:
pǭrts (L269p Blerick),
trekbarrier:
trękbǝrēr (Q099q Rothem),
vaargat:
vārgāt (L330p Herten, ...
L381a Putbroek,
L420p Rotem),
vǭrgāt (L298p Kessel),
vaart:
vā.t (Q252p Moresnet),
vārt (L330p Herten, ...
L381a Putbroek),
vaartengat:
vōrtǝgāt (L295p Baarlo),
vǭrtǝgāt (L295p Baarlo),
vaarthek:
vārthęk (Q102p Amby),
valdeur:
valdǝr (Q196a Banholt, ...
Q196p Mheer),
varen:
vā.rǝ (L331b Boukoul, ...
L331p Swalmen),
vārǝ (L247p Broekhuizen, ...
L371a Geistingen,
L371p Ophoven,
L331p Swalmen,
L210p Venray),
vǭrǝ (L244c America, ...
L324p Baexem,
L215p Blitterswijck,
L320a Ell,
L214a Geysteren,
L326p Grathem,
L322p Haelen,
L291p Helden,
L330p Herten,
L325p Horn,
L298p Kessel,
L370p Kessenich,
L248p Lottum,
L217p Meerlo,
L294p Neer,
L321p Neeritter,
L387p Posterholt,
L293p Roggel,
L373p Roosteren,
L266p Sevenum,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L268p Velden,
L271p Venlo,
L214p Wanssum),
varengat:
vārǝgāt (L381a Putbroek),
veken:
fēkǝ (Q031p Spaubeek),
fē̜kǝ (Q036p Nuth),
fękǝ (L364p Meeuwen),
vēkǝ (Q112a Heerlerheide, ...
Q022p Munstergeleen,
Q097p Ulestraten),
vē̜kǝ (Q038p Amstenrade, ...
Q019p Beek,
Q007p Eisden,
Q021p Geleen,
L429p Guttecoven,
Q111p Klimmen,
Q034p Merkelbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q111q Ransdaal,
Q020p Sittard,
Q097p Ulestraten),
vęǝkǝ (Q113p Heerlen, ...
Q112z Ten Esschen),
vīǝkǝ (Q032a Puth),
vekensgat:
vēkǝsxāt (L369p Kinrooi, ...
L318b Tungelroy),
voergat:
vūrgat (L214p Wanssum),
voorgat:
vōrgāt (L250p Arcen, ...
L269a Hout-Blerick),
vouwer:
pfau̯wǝr (Q222p Vaals),
vau̯wǝr (Q121c Bleijerheide, ...
Q193p Gronsveld,
Q253p Montzen,
Q208p Vijlen),
vau̯ǝr (Q020p Sittard),
vāwǝr (Q198b Oost-Maarland),
vǫu̯wǝr (Q119p Eygelshoven, ...
Q121p Kerkrade,
Q259p Lontzen,
Q196p Mheer),
vǭ.wǝr (Q252p Moresnet),
vouwere:
vau̯wǝrǝ (Q019p Beek, ...
Q103p Berg / Terblijt,
Q035p Brunssum,
Q113p Heerlen,
Q111p Klimmen,
Q009p Maasmechelen,
Q095p Maastricht,
Q192p Margraten,
Q099p Meerssen,
Q034p Merkelbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q099q Rothem,
Q032p Schinnen,
Q112z Ten Esschen,
Q097p Ulestraten,
Q101p Valkenburg,
Q201p Wijlre),
vāwǝrǝ (Q036p Nuth),
vǫu̯wǝrǝ (Q038p Amstenrade, ...
Q196a Banholt,
Q113b Benzenrade,
Q211p Bocholtz,
Q284p Eupen,
Q113p Heerlen,
Q192p Margraten,
Q204a Mechelen,
Q196p Mheer,
Q018a Moorveld,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
Q112p Voerendaal),
weidebarrier:
wēbrīr (Q002p Hasselt),
węi̯brē.r (Q192p Margraten),
weidehek:
węi̯dǝhɛk (L267p Maasbree),
weipoort:
wē̜i̯pǫrt (L360p Bree),
węi̯port (L318b Tungelroy)
|
In dit lemma zijn vooral de antwoorden ondergebracht van de vragen naar ø̄hek aan de ingang van een weiø̄ (N 14, 67), ø̄een (toegangs)hek, gevlochten van twijgen en opgehangen tussen twee stijlen, dat in een omheining is aangebracht of op een dam (in een sloot) is geplaatstø̄ (A 25, 5a), ø̄een hek, slag- of draaiboom op een doorgang naar akker of weide, of ter versperring van een weg in privaatbezitø̄ (L 19B, 6). [N 14, 67; A 25, 5a; L 19B, 6; Vld.; JG, 2c; monogr.]
I-8
|
19461 |
hek, hekwerk |
afmaking:
vb: ich môt nag ein weij aafmake
aafmaking (L330p Herten (bij Roermond)),
afrastering:
aafraastering (Q020p Sittard),
aafrastering (L426p Buchten, ...
Q015p Stein),
aafràstering (L429p Guttecoven),
aofrastering (Q193p Gronsveld),
[ mit puntdraod en breer (?) ]
aafrastering (Q098p Schimmert),
afslieting:
aofslieting (Q086p Eigenbilzen),
afsluiting:
aafsloeting (L368p Neeroeteren),
afslating (P176p Sint-Truiden, ...
P176p Sint-Truiden),
āfsluteŋ (L368p Neeroeteren),
oafslawting (Q077p Hoeselt),
ááfslówting (L417p As),
balie:
baj (Q193p Gronsveld, ...
Q197p Noorbeek,
Q197a Terlinden),
barier:
brēr (Q188p Kanne),
de draad:
(hedendaags)
den draod (L417p As),
gelint:
geliend (L217p Meerlo),
gitter (d.):
getər (Q284p Eupen),
gitter (Q118p Schaesberg, ...
Q020p Sittard),
grille (fr.):
grel (L286p Hamont, ...
Q188p Kanne,
K278p Lommel,
L424p Meeswijk,
P176p Sint-Truiden),
gril (L353p Eksel),
Eu.vere gril króó.pe
gril (Q001p Zonhoven),
Verklw. grilleke
gril (Q002p Hasselt),
heining:
heining (P219p Jeuk, ...
Q098p Schimmert),
hēͅneŋ (K314p Kwaadmechelen),
hek:
de hèk (Q095p Maastricht, ...
Q098p Schimmert),
heik (L416p Opglabbeek),
hek (L250p Arcen, ...
L269b Boekend,
L381p Echt/Gebroek,
L164p Gennep,
L380p Genooi/Ohé,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
L379p Laak,
L377p Maasbracht,
L364p Meeuwen,
L288p Nederweert,
L321p Neeritter,
L387p Posterholt,
Q118p Schaesberg,
Q118p Schaesberg,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L210p Venray,
Q117a Waubach),
hĕk (Q203p Gulpen, ...
Q196p Mheer),
hik (Q197p Noorbeek, ...
L386p Vlodrop),
hèk (L269p Blerick, ...
L381p Echt/Gebroek,
L164p Gennep,
L246p Horst,
L211p Leunen,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L245p Meterik,
L385p Sint-Odiliënberg,
L378p Stevensweert),
hék (L265p Meijel, ...
L245b Tienray),
hègke = meervoud
de hèk (Q111p Klimmen),
van ijzer
hek (L299p Reuver),
hekken:
heikke (L216p Oirlo),
hekke (L217p Meerlo, ...
L318b Tungelroy,
L215a Wellerlooi),
hekken (L165p Heijen),
hĕkke (L213p Well),
hikke (L209p Merselo),
hèkke (L215p Blitterswijck, ...
Q096a Borgharen,
L164p Gennep,
Q187p Sint-Pieter,
L246a Swolgen,
L289p Weert,
L289p Weert),
hêke (L432p Susteren),
hêkke (L191p Afferden),
hekkens:
hekkes (L217p Meerlo, ...
L288a Ospel),
hekwerk:
hèGkwerk (Q111p Klimmen),
ijzeren grille (fr.):
i-jzere gril (L360p Bree),
omheining:
omheining (L269p Blerick, ...
L371p Ophoven),
umheining (L271p Venlo),
umhēͅneŋ (K314p Kwaadmechelen),
òméjning (Q012p Rekem),
rek:
rek (P219p Jeuk),
rèk (Q035p Brunssum),
schei:
sjei (Q016p Lutterade),
scheiling:
šeͅleŋ (L364p Meeuwen),
schutting:
sjotting (L429p Guttecoven),
sjutting (L265p Meijel),
spalier (d.):
špelee (Q035p Brunssum),
staketsel:
sjtankétsel (Q111p Klimmen),
sjtankêtsel (Q097p Ulestraten),
staketsel (L289p Weert),
stakĕtsel (L328p Heel),
stakitsel (Q095p Maastricht),
stangketsel (L248p Lottum),
stangkètsel (Q095p Maastricht),
stanketsel (Q118p Schaesberg),
stankitsel (Q204a Mechelen),
stankètsel (L374p Thorn),
staŋkeͅtsəl (L424p Meeswijk),
staŋkɛtsəl (L271p Venlo),
strangkètsel (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
štankɛtsəl (Q113p Heerlen),
štaŋkɛtsəl (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q116p Simpelveld,
Q121b Spekholzerheide,
L270p Tegelen),
(ijzer).
sjtankètsel (Q101p Valkenburg),
Heer vloog mèt de fiets tegen ¯t strangkètsel aan
strangkètsel (Q095p Maastricht),
metaal
stangketsel (L216p Oirlo),
niet goed te lezen
sjtaketsel (Q203p Gulpen),
Verklw. stanketselke
stanketsel (L271p Venlo),
stalen hek:
van staal
sjtoale hek (L299p Reuver),
tuin:
toehn (L291p Helden/Everlo),
toen (L333p Asenray/Maalbroek, ...
L330p Herten (bij Roermond),
L382p Montfort),
tōēen (L318b Tungelroy),
tōēn (L292p Heythuysen, ...
L387p Posterholt,
L331p Swalmen),
tūn (L422p Lanklaar),
tūən (L422p Lanklaar),
( met langgerekte oe-klank). Toegift: opnieuw bijwerken = tuunen
toen (L322a Nunhem),
(= omheining i/h algemeen)
tū.n (L369p Kinrooi),
(palen met kleiner hout)
toen (Q112b Ubachsberg),
de plaats die omheind is
tōēn (L318b Tungelroy),
langgerekte oe
toen (L320a Ell),
met draad
toên (L269p Blerick),
vgl. De tuin der Verenigde Nederlanden was gesloten. Einen toen (=heg, gerepareerd met doornstiksels) van drie jaor. Het nodige reparatiemateriaal: Enkele grote doorns, verticaal in de opening geplaatst. Enkele zogenaamde dwarsliggers, enkele wissen of tenen, met en knoop die alles aan elkaar verbind.
toen (L427p Obbicht),
weipalen:
weipaole (L416p Opglabbeek),
wéjpaole (L366p Gruitrode)
|
Afscheiding of omheining uit staken, staven of palen (heining, grille, hekkens, hek) [N 79 (1979)] || gitter || hek [SGV (1914)] || hek aan huis, tuin, weide || hek van traliewerk || hekken, traliewerk || hekwerk || ijzeren hek || ijzeren hekwerk, staketsel || ijzeren staven voor een venster || paalwerk || staketsel || staketsel, ijzeren hek || staketsel, ijzeren hekwerk || traliehek || traliewerk, heining, palissade, staketsel
III-2-1
|