e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
hoogliggende akker aalsberg: ālsbɛrx (Nieuwenhagen), berg: bē̜rǝx (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), bɛrǝx (Rothem), bergakker: bɛrxakǝr (Opheers), bergland: bɛrxlãnt (Gingelom), bɛrxlānt (Tongeren), berm: bɛrǝm (Hamont), brammerd: bramǝrt (Urmond), bult: bøljtj (Posterholt), de hoge: dǝn huǝgǝ (Nederweert), dries: dres (America), droge grond: drø̄gǝ gront (Velden), droog land: dryǝx lant (Valkenburg), heerbaanveld: hērbānvɛlt (Heythuysen), hei: hęi̯ (Tegelen), heuvelachtig: hø̄vǝlęxtǝx (Bunde  [moet zijn: Q96d]  ), hø̄vǝlɛxtǝx (Lanaken), hoge akker: hōgǝn akǝr (Thorn), hōgǝn ęʔǝr (Lommel), hūǝgǝ akǝr (Hushoven), hoge dries: huǝgǝn drēs (Tegelen), hoge grond: hoge grond (Weert), hugǝ gronjtj (Tungelroy), hugǝ grōnt (Velden), hugǝ grǫ.nt (Houthalen), huǝgǝ gronjtj (Heel), huǝgǝ gront (Tessenderlo), huǝgǝ grōnt (America, ... ), huǝwgǝ gront (Venray), huǝxǝ grǭnt (Achel), hȳgǝ grǫnt (Meeuwen), hōgǝ gront (Geysteren), hōgǝ groŋkt (Helden), hōgǝ grōnt (Milsbeek, ... ), hōǝgǝ grōnt (Well), hūgǝ gront (Bree), hūgǝ grōnt (Koersel), hūgǝ grǫnt (Koersel), hūgǝ grǭnt (Sint-Truiden), hūǝgǝ gronjtj (Eind), hūǝgǝ grønjtj (Nederweert), hoge labeur: hugǝ labēr (Hasselt), hoog: huōx (Grathem), hōx (Kessel, ... ), hūǝx (Kinrooi), hoog blok: huwǝx blǫk (Kwaadmechelen), hoog land: hux laŋk (Baarlo), hōx lānt (Wanssum), hū.g lāŋtj (Putbroek), hoog stuk: hoǝx støk (Lommel), huǝx støk (Achel), hōx støk (Middelaar), hū.x štøk (Putbroek), hooggelegen perceel: hoǝx gǝlēgǝ pǝrsēl (Berg), hoogliggend land: huxlegǝnt laŋk (Tegelen), huxligǝnt lānt (Oost-Maarland), hoogte: huø̄gdǝ (Stevensweert), hø̄gdǝ (Maasmechelen), hoogveld: hoǝgvɛljtj (Peij), huxfɛlt (Rummen, ... ), huǝxfɛ̄lt (Lottum), huǝxvɛlt (Broekhuizen, ... ), hǫxfɛlt (Meijel), kamp: kamp (Posterholt), kemp: kɛmp (Roermond), kleef: klēf (Ulestraten), klēǝf (Nuth), kop: kop (Ell, ... ), lichte grond: lextǝ gront (Neeroeteren), lextǝ groŋk (Baarlo, ... ), lextǝ grōnt (Neerpelt), lieberg: libɛrx (Arcen), magere grond: māgǝrǝ grōnt (Gennep, ... ), mussenberg: møsǝbɛrx (Herten), op de akker: op dǝn ɛkǝr (Amstenrade), op de berg: ob dǝn bɛrx (Lommel), op dǝ bɛrx (Oirsbeek, ... ), op dǝ bɛrǝx (Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler), op dǝr bɛrx (Noorbeek, ... ), op tǝ bęrǝx (Tongeren), op tǝ bɛrǝx (Tongeren), op de hoge: opǝ huǝgǝ (Neer, ... ), opǝn hōǝgǝ (Baexem, ... ), opǝn hūgǝ (Baexem), op de hoge bongerd: op dǝ hōgǝ bōŋǝrt (Roosteren), op de hoogte: op dǝ hø̄gdǝ (Spekholzerheide), op dǝ hø̜u̯gdǝ (Born), op de kop: op dǝr kop (Spekholzerheide), op de zand: opǝ zānt (Afferden), op een hoogte: op ęi̯n hø̄xtǝ (Maasniel), pand akker: pant akǝr (Bokrijk, ... ), patattenland: pǝtętǝlant (Tessenderlo), rug: rø̜k (Ulestraten), spionkop: spiunkop (Haelen), steekop: stēkop (Waubach), štēkop (Eygelshoven, ... ), stuifzand: stȳfzānt (Wellerlooi), talud: tęlyt (Urmond), veld: vɛljtj (Helden, ... ), vɛlt (Blerick, ... ), vliegerd: vlēgǝrt (Melick, ... ), zandgrond: zandgrond (Steyl, ... ), zantgront (Venray), zandige grond: žɛndegǝ gronjtj (Ospel) De woordtypen in dit lemma duiden niet alleen op een hoogliggende akker maar ook op hooggelegen grond in het algemeen zoals hei, zandgrond, droge grond. Verder komen er ook plaatsbepalingen voor als op de hoogte en op een berg. [N 11, 2a en 2f; A 10, 4] I-8
hoogmis eerste mis: iaeste mes (Echt/Gebroek), goede mis: də gu mis (Helden/Everlo), gu məs (Beringe), hoge mis: de hoege mees (Jeuk), de hoege mes (Montenaken, ... ), de hoegge mes (Jeuk), de hoeəgə mis (Nieuwerkerken), de hooge mees (Ulbeek), de hooge mis (Sint-Lambrechts-Herk), de hòuge mès (Wellen), du.əgəmɛs (Gingelom), duxə meͅs (Sint-Truiden), də hoͅugə meis (Borgloon), də hu.əgəmɛs (Binderveld, ... ), də hu:gəmis (Muizen), də hugə meͅs (Herk-de-Stad), də hugə məs (Zonhoven), də hugəmis (Stevoort), də hugəmɛs (Peer), də huugəmi.is (Hoepertingen), də hy.əgəmɛs (Duras), ho.gə ma.is (Groot-Gelmen), ho.gəme.is (Heers), ho.gəmɛ:əs (Zepperen), hoeegemes (Peer), hoeēge mès (Jeuk), hoegemøs (Zonhoven), houge meis (Wellen), hougəmi.is (Rukkelingen-Loon), hu.gəmis (Brustem), hu.əgəmis (Nieuwerkerken), hu:gəmis (Jeuk, ... ), hu:əgəmis (Borlo), huugəmi.is (Wellen), hoogmis: d`hoewgmis (Achel), d`hoogmes (Hasselt), d`hugmøs (Zolder), de haomes (Gruitrode), de hoeemès (Eys), de hoegmes (Eisden, ... ), de hoegmijs (Broekom), de hoegmis (Paal), de hoegmus (Zonhoven), de hoegmès (Bocholt, ... ), de hoeigmis (Kwaadmechelen), de hoemes (Borgharen, ... ), de hoemis (Tessenderlo), de hoemus (Zolder), de hoemès (Heusden, ... ), de hoewemis (Tessenderlo), de hoeêgmès (Bocholt), de hoeëgmis (Lommel), de hoeëgmès (Neeroeteren, ... ), de hoeëmis (Oostham), de hoeëmès (Gulpen, ... ), de hoimes (Mechelen-aan-de-Maas), de homes (Beverst, ... ), de hommes (Neerpelt), de hommis (Oostham), de hoog mes (Vlijtingen), de hoogmeis (Hoepertingen, ... ), de hoogmès (Tongeren), de hoomeis (Diepenbeek), de hoomès (Val-Meer), de hougmes (Reppel), de houmes (Heusden), de houmēͅs (Horpmaal), de hoëgmes (Hechtel, ... ), de hōēgmis (Sint-Truiden), de humeͅis (Diepenbeek), de huugmes (Meeuwen), de huumes (Opoeteren), de huumus (Bree), de huuməs (Bree), de hòmmês (Waubach), de hômis (Neerpelt), de womes (Hamont), deͅh"xmeͅz (Neerglabbeek), dhû.chmis (Houthalen), doamɛs (Geleen), du.əchmis (Tessenderlo), du.əmis (Tessenderlo), du.əmɛs (Stein), du:əmɛs (Maaseik), dūəməs (Opgrimbie), dû.chmis (Sint-Truiden), dû.fmis (Sint-Truiden), də hawxmeis (Gutshoven), də ho.mî:s (Piringen), də ho.məs (Vlodrop), də ho.mɛs (Swalmen), də ho.əmis (Beringen, ... ), də ho.əmɛs (Valkenburg), də homəs (Hamont, ... ), də houxmeis (Heers), də hoͅ.umɛ.is (Kortessem), də hoͅməs (Sint-Huibrechts-Lille), də hoͅumi.is (Vechmaal), də hu.aməs (Schimmert), də hu.chmês (Kermt), də hu.məs (Linkhout), də hu.umis (Montfort, ... ), də hu.əchmis (Leopoldsburg), də hu.əchmɛs (Belfeld, ... ), də hu.əmis (Kerkhoven, ... ), də hu.əmös (Beesel, ... ), də hu.əməs (Baexem, ... ), də hu.əməsj (Brunssum), də hu.əmɛs (Belfeld, ... ), də hu:chmis (Kuringen), də huchmis (Schulen, ... ), də hug mes (Lanaken), də hugmes (Lanaken), də humiis (Diepenbeek), də huməs (Beverlo, ... ), də humɛs (As, ... ), də huuchmes (Sint-Lambrechts-Herk), də huuchmis (Beverst), də huwəməs (Tessenderlo), də huəmis (Tessenderlo), də hy:chmɛs (Zutendaal), də hygmeͅs (Zutendaal), də hyməs (Tessenderlo), də hô.chmis (Roermond), də hù.əmös (Posterholt), də hù.əmɛs (Stramproy), də hû.mɛs (Dilsen, ... ), də hû:chmis (Hasselt), də womməs (Hamont), də woməs (Hamont, ... ), də ’huchmis (Maastricht), dəu.əchmis (Eisden), haogmès (Heers), haumes (Linne), ho.chmis (Gennep, ... ), ho.chnis (Mal), ho.mis (Mal, ... ), ho.əchmɛs (Middelaar), ho.əmis (Kwaadmechelen), ho.əməs (Schinnen, ... ), ho:chm^ɛ.s (Lauw), ho:chmis (Millen, ... ), ho:mis (Eigenbilzen, ... ), hoa(g)mès (Lutterade), hoagmès (Guttecoven, ... ), hoagmés (Sweikhuizen), hoames (Obbicht, ... ), hoamĕs (Urmond), hoamès (Geleen, ... ), hoe-egmès (Peer), hoeamɛs (Schinnen), hoeegmis (Achel, ... ), hoeemes (Baarlo, ... ), hoeemis (Reuver, ... ), hoeemus (Ospel, ... ), hoeg mes (Sint-Truiden), hoegmes (Baarlo, ... ), hoegmis (Achel, ... ), hoegmus (Houthalen), hoegmès (Diepenbeek, ... ), hoegmés (Zonhoven), hoegəmes (Loksbergen), hoemais (Rotem), hoemes (Beringen, ... ), hoemis (Kaulille, ... ), hoemmes (Bocholt, ... ), hoewemis (Tessenderlo), hoewmis (Lommel), hoeèmès (Klimmen), hoeëgmes (Neeroeteren), hoeëgmès (Kaulille, ... ), hoeëmees (Epen, ... ), hoeëmes (Beverlo), hoeëmès (Bocholtz, ... ), hogmis (Meijel), hohmès (Klimmen), hoimès (Uikhoven), home.jis (Rutten), homes (Sint-Huibrechts-Lille, ... ), hommes (Eksel, ... ), hommis (Beverlo, ... ), homès (Eigenbilzen), hooemes (Montfort), hoogmes (Rijkhoven), hoogmis (Alken, ... ), hoogmès (Eigenbilzen), hoogmés (Eigenbilzen), hoomes (Grote-Spouwen, ... ), houg mis (Sint-Lambrechts-Herk), hougmes (Bilzen, ... ), hougmi.əs (Borgloon), houmes (Achel), hoëmes (Molenbeersel), hoëmès (Klimmen), hoògmes (Bree), hoəmis (Mook), hoəməs (Oostham), hōēëmèès (Nieuwenhagen), hōͅmeͅs (Grevenbicht/Papenhoven), hoͅmes (Meijel), hoͅmeͅs (Neerpelt, ... ), hoͅmis (Overpelt), hoͅmɛs (Waubach), hoͅuchnɛ.is (Kortessem), hoͅumi.is (Gutshoven), hu,mɛs (Eijsden), hu,əme.s (Montzen, ... ), hu,əmes (Gemmenich), hu,əməs (Sevenum), hu,əmɛs (Voerendaal, ... ), hu.chmis (Berg), hu.chmɛs (Amby), hu.mis (Moelingen, ... ), hu.məs (Schinveld), hu.uchnis (Munsterbilzen), hu.əgmis (Broekhuizen), hu.əm^ɛs (Gulpen, ... ), hu.əme.s (Henri-Chapelle, ... ), hu.əme:s (Aubel, ... ), hu.əmes (Eupen, ... ), hu.əmi.is (Raeren), hu.əmi:s (Sint-Pieters-Voeren), hu.əməs (Amstenrade, ... ), hu.əmɛ.s (Kerkrade), hu.əmɛ.sj (Vaals), hu.əmɛs (Bocholtz, ... ), hu:chnis (Kanne), hu:məs (Hegelsom), huāmeͅs (Montfort), huchmis (Lanaken, ... ), huemês (Montzen), hugmes (Sint-Truiden), hugmis (Diepenbeek, ... ), humes (Maaseik), humis (Berg, ... ), huməs (Bergen, ... ), humɛ.s (Mheer), humɛs (Gronsveld), huuchmi.is (Opheers), huuchmis (Sint-Huibrechts-Hern), huugmes (Opglabbeek, ... ), huugmès (Zutendaal), huumes (Opoeteren), huumi.is (Vliermaalroot, ... ), huwəchmis (Geysteren), huxmeͅs (Lanaken), huxmøs (Houthalen), huəchmis (America, ... ), huəchməs (Well), huəchmɛs (Blerick, ... ), huəgmɛs (Venlo), huəmēs (Montzen), huəmeͅs (Roggel), huəmis (Baelen, ... ), huəməs (Arcen, ... ), hūmøͅs (Bree), hūxmøͅs (Bree), hūəxmeͅs (Maasbree), hy.mɛs (Opglabbeek), hó-mès (Hoeselt), hómmēs (Sittard), hômès (Hoeselt), hø͂ͅxmēͅs (Mettekoven), həuchmis (Alken), oemes (Lanklaar), oeëchmis (Sint-Truiden), oè mēͅs (Eisden), uəxmeͅs (Stokkem), whōmmēs (Boorsem), woeemes (Ell), woimés (Geulle), accent circonfl. op eerstvolgende klinkerteken  də huchm^ös (Zonhoven), jonger  ho:chmis (Hoeselt), jonger voor hommis  hoeegmis (Oirlo), maar: b\\gra.f\\n\\sms  hù.əmös (Neer), ouder  ho:mis (Vlijtingen), hommes (Meijel), oudere voor hoeegmis  hommis (Oirlo), laatste mis: də lɛstə mis (Lommel), tweede mis: də twidə mis (Muizen), də twidə mɛs (Wilderen), twidə mis (Vorsen) De hoogmis [hoeëmès, hoegmès, hómmes?]. [N 96B (1989)] || Hoe heet de gezongen mis van de zondag? [ZND 38 (1942)] || hoogmis [RND] || hoogtijd [SGV (1914)] III-3-3
hoogovencement cockerillcement: kokǝrelsǝmē̜nt (Bree), hoogovencement: hoogovencement (Noorbeek, ... ), hux˱ōvǝnsǝment (Maastricht), huǝx˱ǭvǝsǝmɛnt (Tegelen), hōx˱ōvǝsǝmɛnt (Weert) Cementsoort, bestaande uit 15 tot 69% Portlandcement en 85 tot 31% gegranuleerde hoogovenslakken. Hoogovenslakken worden verkregen bij de bereiding van ruwijzer in hoogovens. [N 30, 35b] II-9
hoogsel bred: brēt (Grathem, ... ), (mv)  brēi̯ǝr (Horn), brɛ̄i̯ǝr (Haelen), bredjes: brętjǝs (Boukoul, ... ), hoge hoogsels: huǝx huǝxsǝls (America), hoog hoogsel: hoax hyęxsǝl (Beek), hoogschotten (mv.): huǝxšotǝ (Meijel), hoogsel: hixsǝl (Genk, ... ), hi̯yxsǝl (Oostham), hoogsel (Achel, ... ), huxsǝl (Genk, ... ), huǝxsǝl (Noorbeek, ... ), hy.xsǝl (Kanne, ... ), hysǝl (Lauw, ... ), hyxsǝl (Berbroek, ... ), hyǝxsǝl (Groot Genhout, ... ), hȳxsǝl (Aalst, ... ), høsǝl (Lauw, ... ), høxsǝl (Alt-Hoeselt, ... ), hø̄.xsǝl (Mal, ... ), hø̄axsǝl (Echt), hø̄jxsǝl (Alken, ... ), hø̄xsǝl (Asenray / Maalbroek, ... ), hø̄ǝxsǝl (Herten, ... ), hø̜i̯sǝl (Ulbeek), hø̜i̯xsǝl (Borgloon, ... ), hø̜jxsǝl (Alken, ... ), hø̜xsǝl (Asenray / Maalbroek, ... ), hēsǝl (Grote-Spouwen), hīxsǝl (Godschei, ... ), hīǝ.xsǝl (Bree, ... ), hūxsǝl (Hasselt), h˙ēxsǝl (Beverst), yø̜xsǝl (Maasmechelen), yǝxsǝl (Lanklaar, ... ), ȳxsǝl (Sint-Truiden, ... ), ȳǝxsǝl (Eisden, ... ), (mv)  hǫxsǝls (Meijel), hoogselbred: hȳǝxsǝlbrɛt (Bleijerheide  [(mv hȳǝxsǝlbrēr)]  , ... ), (mv)  hø̄xsǝlbrɛ̄r (Mechelen), hoogsels: hei̯xsǝls (Beverst), hesǝls (Martenslinde), hixsǝls (As, ... ), hiɛsǝlǝ (Hees), hi̯øxsǝls (Kessenich), hoxsǝls (Kwaadmechelen), huxsǝls (Beringen, ... ), hu̯ǫxsǝlǝ (Meerssen), hysǝlǝ (Amby, ... ), hyxsǝls (Berg, ... ), hyxsǝlǝ (Margraten), hyǝxsǝls (Donk, ... ), hȳsǝls (Heusden, ... ), hȳxsǝls (Baarlo, ... ), hȳxsǝlǝ (Bocholtz, ... ), hȳǝxsǝls (Bleijerheide, ... ), hȳǝxsǝlǝ (Eygelshoven), høi̯xsǝls (Zepperen), høksǝlǝ (Raeren), høsǝls (Gors-Opleeuw, ... ), høxsǝls (Achel, ... ), høxsǝlǝ (Guttecoven, ... ), høǝxsǝls (Berg), hø̄gǝls (Urmond), hø̄sǝls (Herderen), hø̄xsǝls (Alken, ... ), hø̄xsǝlǝ (Geulle, ... ), hø̄ǝxsǝls (Buchten, ... ), hø̄ǝxsǝlǝ (Oirsbeek), hø̜̄xsǝls (Herten), hø̜i̯xsǝls (Alken, ... ), hø̜ksǝls (Milsbeek, ... ), hø̜xsǝls (Arcen  [(om kafstro of kaf te laden)]  , ... ), hēsǝls (Kleine-Spouwen, ... ), hēxsǝls (Eigenbilzen), hīsǝls (Mopertingen), hīsǝlǝ (Veldwezelt), hīxsǝls (Beek, ... ), hīxsǝlǝ (Munsterbilzen, ... ), hīǝxsǝls (Neeroeteren, ... ), wø̜xsǝls (Neerbeek), yǝxsǝls (Boorsem, ... ), ȳxsǝls (Maaseik, ... ), ęi̯sǝls (Bilzen), hoogseltje: hysǝlkǝ (Zonhoven), (mv)  hȳxsǝlkǝs (Zonhoven), høxsǝlkǝs (Borgloon), hēsǝlkǝs (Bilzen), hortjes: hoǝrtjǝs (Kerkhoven), høršǝs (Posterholt), karhoogsel: kɛ̄rhyxsǝl (Paal), (mv)  karhixsǝls (Bree), karhoogsels (Maaseik), klep: klɛp (Ittervoort, ... ), laag hoogsel: lięx hyęxsǝl (Beek), los hoogsel: lǫs hȳ.xsǝl (Aldeneik, ... ), onderzetter: onderzetter (Kerkhoven), ondǝrzetǝr (Meijel), oŋǝrzetǝr (Asenray / Maalbroek), oŋǝrzętǝr (Thorn), opzetsel: ǫp˱zɛtsǝl (Middelaar), (mv)  op˱zɛtsǝls (Zonhoven), plank: plaŋk (Berlingen, ... ), rand: raŋk (Tegelen), recht hoogsel: rɛx hȳǝxsǝl (Tegelen), rechte bredjes: rɛxtǝ brɛtjǝs (Neer), schoft: sxǫft (Berbroek), schotten (mv.): šotǝn (Molenbeersel), schutsels (mv.): šøtsǝls (Bocholt), šętsǝls (Zutendaal), sluisplank: slø̜wsplaŋk (Hoepertingen), steekbred: stēk˱brēt (Blerick), (mv)  štɛ̄k˱brēr (Waubach), steekbredjes: stɛ̄k˱brētjǝs (Baarlo), stɛ̄k˱brętjǝs (Gennep, ... ), steekhoogsel: štēi̯ǝkhȳǝxsǝl (Eygelshoven), štē̜khȳǝxsǝl (Tegelen), (mv)  štēkhyxsǝlǝ (Heerlen), štɛ̄khȳǝxsǝlǝ (Klimmen), vast hoogsel: vast hȳ.xsǝl (Aldeneik, ... ), verhoging: vǝrhyęgeŋ (Beek), verhoogselen: vǝrhøxsǝlǝ (Teuven), verhoogsels: vǝrhȳxsǝls (Baarlo, ... ), vǝrhøxsǝls (Herkenbosch, ... ), vǝrhø̄ǝxsǝls (Munstergeleen), vǝrȳxsǝls (Lanklaar), vlakken: vlakǝ (Boukoul, ... ), zetselen: zętsǝlǝ (Schulen), zetsels: zętsǝls (Schulen) Een of meer op de sluisdeur bevestigde planken, waarmee het waterpeil verhoogd kan worden. Wettelijk toegestaan waren vaste hoogsels, die met scharnieren op de sluis waren aangebracht en die voor gebruik omgeklapt dienden te worden. Deze werden echter niet veel gebruikt, omdat het werken ermee omslachtig was. Meestal gebruikten de molenaars losse hoogsels, planken die even breed waren als de sluisdeur. Zij konden bovenop de sluisdeuren geplaatst worden. Losse hoogsels waren verboden, omdat men er het water tot boven het peilmerk mee kon laten stijgen. Hoogsels werden vooral op de bovenlopen van de beken toegepast, omdat men daar nog niet al te veel water tot zijn beschikking had. [Vds 53; Jan 50; Coe 42; Grof 71] || Onderzetstuk bestaande uit een paar stroringen dat onder de korf wordt geplaatst. Dit onderzetstuk of hoogsel plaatst men voor het geval de bijen de raten zo ver uitbouwen dat de korf te klein wordt. Dit hoogsel gebruikt men alleen in de korfteelt. Men kan het onderverdelen in een laag en hoog hoogsel. De hoge onderzetter heeft men vaak nodig wanneer een goed of sterk volk de korf bewoont. [N 63, 5c] || Rechtopstaande plank die op de zijwand bevestigd wordt om deze zijwand hoger te maken en zo de laadruimte te vergroten. Het woordtype steekhoogsel duidt een plank aan die boven op de zijleest gezet wordt als extra verhoging. [N 17, 34 + 40 + add; N 18, 99; N G, 60g; JG 1a; JG 1b; JG 2b; A 26, 1 + add, monogr.] I-13, II-3, II-6
hoogsels omkantelen omklinken: ø̜mklęŋkǝ (Herk-de-Stad, ... ), omstoten: ø̜mstutǝ (Stevoort) De vaste hoogsels omkantelen. [Vds 56] II-3
hoogsels opzetten bijzetten: bęǝzętǝ (Berlingen), klinken: kleŋkǝ (Wellen), opzetten: ǫp˲zętǝ (Alken, ... ), ǫp˲zętǝn (Hoeselt), uittrekken: awttrękǝ (Hoeselt), ø̜ǝttrękǝ (Hoepertingen) Losse hoogsels op de sluisdeur plaatsen. Zie ook het lemma ɛhoogselɛ. In Q 77 en P 188 konden de hoogsels worden uitgetrokken zodat ze boven de sluisdeur uitstaken (Groffils, pag. 74).' [Vds 57; Grof 72] II-3
hoogte hoogte: hixtǝ (As), huxtǝ (Bilzen, ... ), hwø̜xtǝ (Meerssen), hyjx˱dǝ (Ransdaal), hyxtǝ (Zolder), hyǝxtǝ (Horst), hȳx˱dǝ (Maastricht), højx˱dǝ (Montzen), høxdǝ (Bilzen), hø̄xtǝ (Tegelen, ... ), hø̄ǝx˱dǝ (Geleen), hø̜axtǝ (Schinnen), hø̜xtǝ (Meijel), hęjxdǝ (Bilzen), whø̄xtǝ (Stein), (mv)  høx˱dǝn (Zolder) Benaming voor een verticale maat, in het bijzonder als tweede lid van een samenstelling als rughoogte. [N 59, 46] II-7
hoogte in een akker berg: bęrǝx (Meeuwen), bɛ.rǝx (Neerpelt), bɛrx (Berg, ... ), bɛrǝx (Born, ... ), bɛ̄rx (Beverst, ... ), bɛ̄rǝx (Lanklaar), bult: baljtj (Posterholt), balt (Achel), bøljtj (Baexem), bølt (Achel, ... ), bø̄.ljtj (Weert), bø̄lt (Hamont), bø̜̄ljtj (Boeket, ... ), bø̜ljtj (Maasbracht), bø̜lt (Sint Pieter, ... ), donk: doŋk (Schimmert), duŋk (Kwaadmechelen), heuvel: heuvel (Ospel), hyǝvǝl (Heerlen), hȳjǝl (Bleijerheide), hȳvǝl (Eygelshoven, ... ), høvǝl (Mechelen), hø̄vǝl (Baarlo, ... ), hīǝvǝl (Neeroeteren), ø̄ǝvǝl (L424p  [Meeswijk]  ), heuveltje: hø̄vǝlkǝ (Neerpelt), hoogte: hiø̄gdǝ (Neeritter), huǝxtǝ (Tessenderlo), hygdǝ (Lanaken), hyǝgdǝ (Ransdaal), hyǝxtǝ (Tegelen), hȳ.gdǝ (Brunssum), hȳgdjǝ (Tungelroy), hȳgdǝ (Sint Pieter), hø̄gdǝ (Smeermaas, ... ), hø̄xtǝ (Maasniel), hø̄ǝdǝ (Gronsveld), hø̄ǝgdǝ (Holtum), hø̜̄xt (Gennep, ... ), hø̜xt (Broekhuizen, ... ), hīgdǝ (Hasselt), horst: horst (Sevenum), hōs (Montfort), hǫrs (Boukoul, ... ), hǫrst (Baarlo, ... ), hǫrt (Houthalen, ... ), hǭrs (America, ... ), huppel: høpǝl (Rothem), kamp: kamp (Baarlo), kleef: klī.f (Waubach), klɛf (Leunen), knip: knep (Bocholtz, ... ), kop: kop (Baexem, ... ), kǭp (Melick), kukkel: køkǝl (Reijmerstok), poekel: pukǝl (Heerlen, ... ), rug: rug (Velden), røk (Baexem, ... ), røx (Sint-Lambrechts-Herk), rø̜k (Buchten, ... ), rø̜q (Panningen), rɛx (Neeroeteren), steenkop: štęi̯nkop (Ulestraten), verhoging: verhoging (Heugem), vǝrhø̜̄geŋ (Urmond), verhoog: vǝrhȳx (Kanne), zandbank: zanjtjbaŋk (Nederweert) Verhoging in een akker of hoger gelegen stuk grond. [N 11, 3b; N 11A, 130a; monogr.] I-8
hoogtijd hoogtijd: haogtied (Mheer), hoagtie (Posterholt), hoagtied (Broeksittard), hoeagtied (Hunsel), hoeagtiet (Heel), hoeagtīēt (Neeritter), hoechtej (Kermt), hoeegtie (Lottum), hoegsiet (Vijlen), hoegtied (Amby, ... ), hoegtiet (Maasbree), hoegtij (Sint-Pieter), hoegtsiet (Simpelveld), hoeugtied (Meterik), hoeègtied (Nederweert), hoeëgtied (Helden/Everlo, ... ), hoeəgtie (Arcen), hoeəgtied (Horst), hog-tie (Blitterswijck), hogsiet (Epen), hogtie (Leunen), hogtied (Gulpen, ... ), hogtiej (Merselo), hogtĭĕd (Venray), hoigtied (Amby, ... ), hoigtīēd (Klimmen), hooagtied (Buchten), hooegtied (Heijen), hooegtiejd (Susteren), hoogtaai (s-Herenelderen), hoogteed (Rosmeer), hoogtie (Montfort, ... ), hoogtied (Afferden, ... ), hoogtiej (Oirsbeek), hoogziet / hoogtsiet (Rimburg), hougtei (Elen), hougtijd (Bilzen, ... ), howchtej (Voort), hoàgtied (Valkenburg), hoägtied (Grubbenvorst), hoëgtied (Venlo), hōchtai (Martenslinde), hōegtied (Steyl), hōēgtied (Schaesberg), hōōgtied (Asenray/Maalbroek), hōōĭgtied (Meerlo), hŏchsiet (Mechelen), hŏgtij haalde (Gennep), hŏŏgtij (Griendtsveen), hoͅəchtɛj (Hoepertingen), hu:chtɛ:t (Beringen), hueëgtīēd (Velden), hugtɛ:t (Aalst-bij-St.-Truiden), huəchtej (Rekem), huəchtɛ:t (Tessenderlo), hūəchtīt (Sint-Huibrechts-Lille), hyichtɛj (Zonhoven), hâôgtied (Meerssen), hòigtied (Beesel), hôagtiej (Stevensweert), hôgtied (Beegden), hôôgtied (Horn), hôôgtiet (Buggenum), högtie (Wellerlooi), högtied (Swolgen), högtiej (Well), oechtijt (Maaseik), ooagtied (Lutterade), y(3)̄chtēt (Sint-Truiden), #NAME?  hoegziet (Heerlen), (oo; moeilijk weer te geven).  hoogtied (Reuver), oa = ooa  hōagtiej (Schinveld), ps. de e staat subscript geschreven en is omgespeld in: ë.  hoeëgtie (Sevenum), zeldzaam (D/.  hoeechtied (Brunssum) hoogtijd [SGV (1914)] || Hoogtijd. [ZND 01 (1922)] III-3-3
hoogtijd add. feest: feest (Bingelrade) hoogtijd [SGV (1914)] III-3-3