e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 17121

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
hop zwavelen zwegelen: žwę̄gǝlǝ (Horn) Hop met zwaveldampen doortrekken. [N 35, 55] II-2
hop-pers hop-pers: hop-pers (Maastricht), hoppe-pers: hopǝpērš (Meerssen) Het werktuig waarmee men de gebruikte hop uitperst. [N 35, 49 add.; monogr.] II-2
hopbaal hopbaal: hopbaal (Maastricht) De baal waarin hop wordt verpakt. [monogr.] II-2
hopen afwachting: aafwachting (Vlodrop), benieuwen: benöje (Heerlerbaan/Kaumer), erop rekenen: ik raeken d⁄r ôp (Oirlo), goede hoop: gooje hoop (Maastricht), goede hoop hebben: gooi haop hèbbe (Sevenum), goojen hoeep hebbe (Weert), gòòij hoop hebbe (Sevenum), hoffnung (du.): hofnoeng (Kerkrade), hopen: (h)óówpə (Niel-bij-St.-Truiden), haope (Eys, ... ), haope det (Venlo), haopen (Maasniel), haopə (Beesel, ... ), haoëpə (Nieuwenhagen), haoəpə (Heerlen), haŏpe (Geleen), haupe (Schimmert), haupə (Hulsberg, ... ), hāōpe (Susteren), hāōpə (Nieuwenhagen), hoape (Echt/Gebroek, ... ), hoapen (Schinnen), hoapə (Wijnandsrade), hoaèpe (Noorbeek, ... ), hoeepe (Weert), hoeəpə (Heel), hoffe (Bleijerheide, ... ), hoop (Meijel), hoope (Maastricht, ... ), hoopə (Amstenrade, ... ), hoopən (Lommel), hooëpe (Schinnen), hope (Amby, ... ), hopen (Born, ... ), hopə (Kelpen), hopən (Urmond), houpe (Beek, ... ), how⁄pə (Brunssum), hoëpe (Gronsveld, ... ), hoöpe (Mheer), hōēpe (As), hōͅpə (Eupen), hoͅ.apə (Eys), hupe (Bree), huuëpe (Blitterswijck, ... ), hūūpə (Meeuwen), hy(3)̄pə (Meeuwen), hàope (Swalmen), hòpe (Tienray), hóópə (Hamont, ... ), hôâpe (Thorn), hôôpə (Epen), höpe (Hoensbroek), oeëpe (Sint-Truiden), Ik hopte dat ze mien zow zie.n  haope (Gennep, ... ), Note v.d. invuller: blieve hope zagt de merkhöf mer hai hoopdje zich kepot!!!  hope (Ell), metvallen: mitvalle (Voerendaal), metvaller: mitvaller (Melick), mijn gedacht op zetten: mə gədàcht ŏĕp zétə (Loksbergen), niet zien zitten: nēēt zēēn zitte (Schimmert), op get hopen: op get hope (Maastricht), op hoop leven: op haop lévə (Kapel-in-t-Zand), op hopen: op hoopə (Maastricht), op rekenen: opraekene (Tungelroy), op spinzen: op spinzə (Maastricht), opletten: ŏĕplétə (Loksbergen), spitsen: sjpitsə (Reuver), verhopen: verhope (Amby), veronderstellen: verónnerstélle (As), verwachten: verwachte (Maastricht), vərwachtə (Loksbergen), wensen: wünsje (Merkelbeek), zich freuen op (<du.): sich freuen op (Wijlre) een gunstige verwachting hebben over iets wat men wenst [verhopen, hopen] [N 85 (1981)] || hopen || hopen, vertrouwen hebben III-1-4
hopen spreiden breien: bręi̯ǝ (Neeritter), breken: [breken] (Achel, ... ), brē̜kǝ (Linde), brɛ̄kǝ (Helden), daaldoen: dǭldun (Koersel), omstoten: ø̜mštutǝ (Tegelen), openbreken: [openbreken] (Gingelom), spreiden: [spreiden] (Berg, ... ), spręi̯ǝ (Haelen, ... ), špręi̯ǝ (Heerlen), strouwen: strǫu̯ǝ (Middelaar), terug openbreken: tryk ǭu̯pǝbrē̜kǝ (Niel-Bij-Sint-Truiden), uitbreken: ø̜̄ǝt˱brīǝkǝ (Hasselt), ø̜t˱brēkǝ (Beringen), āt˱brēkǝ (Melveren), ǫǝ.t˱brię.kǝ (Wellen), uiteendoen: ø̜tiǝndūn (Berverlo), ūtɛ̄ndūǝ (Noorbeek, ... ), uiteengooien: uiteengooien (Kinrooi), uiteensmijten: ātiǝnsmē̜i̯ǝtǝ (Gingelom), uitereenbreken: utręi̯nbrɛ̄kǝ (Tegelen), uitereendoen: utǝręi̯ndōn (Bocholt), uitereengoezen: utręi̯nguzǝ (Hushoven), uitereengooien: [uitereengooien] (Bree, ... ), utręi̯nguǝi̯ǝ (Geistingen), utręi̯ngōi̯ǝ (Horn, ... ), ű.tǝręi̯.ngű̄i̯ǝ (Gruitrode), űtǝręi̯ngű̄i̯ǝ (Opglabbeek), ǫtǝrīngǭi̯ǝn (Helchteren), ǭu̯tǝrēgǫi̯ǝ (Hoeselt), ǭu̯tǝrēi̯ngui̯ǝ (Beverst), ǭu̯tǝręngui̯ǝ (Gelieren Bret), uitereenschudden: uteręi̯nšø̜dǝ (Haler), uitereensmijten: [uitereensmijten] (Boukoul, ... ), utǝręi̯nsmītǝ (Maasniel), ūtǝrɛnsmītǝ (Milsbeek, ... ), uitspreiden: utspręi̯ǝ (Blerick, ... ), utšpręi̯ǝ (Baarlo), ø̜tspr˙ɛn (Paal), ūtsprēi̯ǝ (Maasmechelen), uitstoten: utstǭtǝ (Maasmechelen), uitzetten: ut˲zɛtǝ (Grathem) Het uiteengooien van de middelgrote soort hopen. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: hopen. ø...ŋ wijst op identieke antwoorden als in het lemma ''zwaden spreiden''.' [N 14, 109] I-3
hoppen hop bijdoen: hop bijdoen (Posterholt) Hop bij het bier voegen. [monogr.] II-2
hopzeef filterkuip: filtǝrkāp (Kerkom), hopzeef: hopzeef (Arcen), muts: muts (Wellen) De verschillende soorten werktuigen die gebruikt worden om de hop uit de wort te verwijderen. De "muts" die men in Q 78 kent, is een koperen zeef in de brouwketel waarin hopresten opgevangen worden. [N 35, 56; add.] II-2
hor cache-mouche: cache-mouche (Tongeren), draad: den drōͅt (Veldwezelt), druət (Berlingen), dradenvenster: drøtəveͅnstər (Peer), gaasraam: gāsrōͅm (Hechtel), groen venster: gruən vinstər (Gutshoven), groene draad: grønən druu̯ət (Heers), grootje: gry(3)̄tjə (Heppen), jalouzie: (d)zaləzi (Borgloon), jalouzie (Montenaken), jalusi (Sint-Truiden), jaluzei̯ (Mechelen-aan-de-Maas), jaluzəi̯ (Mechelen-aan-de-Maas), jaləzī (Sint-Truiden), jolozi (Sint-Truiden), moustiquaire (fr.): ékèr (Hasselt), niet goed te lezen  antiquaire (Maaseik), onbekend indien men de naam zegt:  mustikēͅr (Lanaken), vlieg=mouche P 212 heeft moustik\'\\r  nustikɛər (Heers), muggendraad: møgəndrāt (Nieuwerkerken), muggennet: meͅgeͅnɛt (Peer), muggenraam: muggenraam (Alken), mø.gərōͅəm (Sint-Lambrechts-Herk), muggenscherm: muggenscherm (Hamont), muggescherm (Hechtel, ... ), muggenzift: møgəzeft (Beverlo), møgəzift (Paal, ... ), raam: raam (Jeuk), rām (Niel-bij-As), rōͅm (Mal, ... ), roͅm (Genk), raam met muggendraad: rām meͅt møgəndrāt (Eisden), rooster: ry(3)̄stər (Muizen), rystər (Sint-Truiden), rø&#x0304stər (Ulbeek), roosterdraad: røəstərdruət (Berlingen), roostervenster: røstərveͅnstər (Ulbeek), valse venster: valsə venstər (Ulbeek), vliegendraad: vlēgədrōͅt (Opoeteren), vlēgəndrāt (Opoeteren), vlēgəndrōͅt (Lanaken), vliegendraad (Duras, ... ), vligəndroət (Bilzen), vligəndruu̯ət (Gelinden), vlīgəndruoͅt (Zonhoven), vliegenhortje: vlīgənhoͅrtjən (Hamont), vliegennet: vlēgənɛt (Opitter), vliegennet (Gruitrode), vligəneͅt (Beringen), vliegenraam: vliegeraam (Grote-Brogel, ... ), vliegenscherm: vlēgəšeͅrəm (Bree), vlēgəšɛrəm (Neerharen), vliegenscherm (Hamont), vliegescherm (Kuringen, ... ), vligəšøͅrm (Diepenbeek), vlīgəsxørəm (Hechtel), vliegenvanger: vlei̯gəvaŋər (Hasselt), vlēgəvaŋər (Rekem), vliegenvenster: vligəvenstər (Voort, ... ), vliegraam: vliegraam (Borlo), vlixrōͅm (Achel), vliegscherm: vliegscherm (Houthalen, ... ), zeef: zeef (Zonhoven), zii̯f (Bocholt), zi̯eͅf (Eigenbilzen), zeefje: zifkə (Lommel), zift: zeft (Heppen, ... ), zeͅft (Kozen), zift (Beverlo, ... ), zijster: zistər (Schulen) een scherm van groenen metaaldraad, dat voor de open ramen wordt geplaatst om vliegen, enz. buiten te houden [ZND 35 (1941)] III-2-1
horen horen: fijn heure (Sint-Truiden), goed heuiren (Jeuk), good gehuur (Maastricht), good houërə (Valkenburg), good hure (Venlo), gut hoërə (Leopoldsburg), h"rə (Sint-Truiden, ... ), h"ərə (Kinrooi), heuire (Kortessem), hējrə (Beverst), hi.ərə (Hasselt), hi:ərə (Neeroeteren), hirə (Meeuwen), hiêre (Bree), hiərə (Hasselt, ... ), hīrə (Genk), hīərə (Opglabbeek), hoēē-re (Schimmert), huere (Gemmenich), hure (Heerlerbaan/Kaumer, ... ), hurt (Eksel), hurə (Leopoldsburg, ... ), huure (Boekend, ... ), huurre (Eys), huurt good (Maastricht), huuwre (Kelmis), huëre (Tungelroy), huərə (Beverlo), hūūrə (Nieuwenhagen, ... ), hy(3)̄(ə)rən (Houthalen), hy(3)̄jərə (Paal), hy(3)̄rə (Bokrijk, ... ), hy(3)̄ə:rə (Lanklaar), hy(ə)rə (Bocholt), hyjərṇ (Kwaadmechelen), hyjərə (Tessenderlo, ... ), hyrn (Koersel, ... ), hyrə (Maaseik), hyrən (Hamont, ... ), hyə.rə (Moresnet), hyərə (Achel, ... ), hyərən (Achel, ... ), hèuren (Mechelen-aan-de-Maas), héére (Eigenbilzen), hêûre (Swalmen), hörken (Stein), hø:rə (Tongeren), højərə (Lommel), højərən (Lommel, ... ), hørə (Val-Meer), hø̜̜̄̄rǝ (Tegelen), hûûre (Kesseleik), i.ərə (Hasselt), scherrep huure (Weert), sjerp heure (Posterholt), sjerp heurə (Kapel-in-t-Zand), uuren (Meeswijk), y(3)̄rə (Gingelom), y(3)̄ərə (Meeswijk), yərə (Gingelom), ərə (Kinrooi), koehoren: kuhø̜̜̄̄rǝ (Tegelen), ringeloor: reŋǝlūr (Tegelen) [N 84 (1981)]goed luisteren [ZND 30 (1939)] || horen [N 10b (1961)] || Koehoren of ander instrument voor het aanbrengen van versieringen op het werkstuk. De horen bezat een afgezaagde punt en werd gevuld met engobe. Het te versieren voorwerp liet men langzaam op de schijf ronddraaien en bracht dan de sierlijnen aan. Zie ook afb. 10. In L 270 gebruikt men voor het ringeloren een vloeibare gele klei die pijpenaarde (pī̄p\ē̜rt) werd genoemd. [N 49, 47; monogr.] II-8, III-1-1
horens hoornen: høǝn (Epen), hø̄i̯n (Aalst, ... ), hø̄r (Schimmert), hø̄rǝ (Echt, ... ), hø̜̄r (Thorn), jon (Hoepertingen), horens: horǝs (Meijel), hø̄ǝrǝs (Lutterade), schaaphorens: šǭphø̄rǝns (Schinnen) Vraag N 77, 21 luidt: "Hoe noemt u de horens van het schaap, als het ras die heeft?" De informant uit L 265 (Meijel) merkt op dat ze niet vaak voorkomen. [N 77, 21] I-12